Tweede Blad.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
aterdag 31 Augustus 1918
Kiest Blauwt
jöRoomsche lijst,, en nummer éénl'
levendig staat het ons voor den
sL tipe drezo leuze vóór enkele maan-
wcrd ingescherpt. Wij konden on-
met wenden, geen blad or
Sjel ter hand nemen, of wij wer-
i eraan herinnerd. Het was alles één
onisclie reuzen-reclame.
)0 vtiikizingen zijn nu weer achter
i rug. Maar de Rcomsche kracht is
jermoeibaar. Sempra avantd is het
lioliek devxos, en geen enkele actie
i\ï. daarbij vergeten. Nu is dit eu
i(1 jat, istuk katnobidk sociaal vwerk.
do beurL
zal deze \maand in het toeken
nou slaan van katholieke drankbe-
iiiing. In plaats van „De Eerste van
Ruor.ischo Lijst" klinkt het thans:
est blauw!"
eplomber Blauwe Maand van So
ilasl
deze dirankwepr-actie echter wel
wrluun? Immers de grendels zitten
do poorten van Schiedam! De jene-
wordi. gedistribueerd en is schrilc-
pftl duur. liet bier is slecht en in
ook al sterk omhoog gegaan. En
vei mdiischen zoowei uit den ar-
fcuden stand als uit de burgerij,
n niet om verteringen te maken,
j geven gaarne toe, dat de tijds-
ianttighedmi voor de matigheid niet
unitig zijn. Maar deze toestand
oo van voorbijgaanden aard. Laat
jjdon maar weer eens normaal zijnl
nt de drankideeën, drinkgewoonten
drmkdwang zitten nog leeiijk inge-
macht van het drankkapitaal is
r.;et gefnuikt. De misstanden, wei-
iel drinken in de hand werken, zijn
met verbeterd. Duizenden hebben
b?lioerto aan drank en zijn „alco-
lu'ahg" zoo-dat zij komen van bor-
ilglas, en van glas tot plas.
larbij,. al is koning alcohol duur en
hij de klanten niet als voorheen
ven, hij viert toch op het oogeri-
nog diikwijls hoogtij, dank»aan het
kkelen .en aan den kelitinghandel.
Blauwe maand is dus niet inop-
mm. VVij zouden zialfs durven be--
in. dal zij extra opportuun is. Want
he.t algemeen is men op het oogeu-
jmaliiger en daardoor meer nuchter
fel de anti-alcoholische propagan-
ïisschien thans op velen meer vat
lobben, nu men aan den lijve on-
'fldt, dat het zonder drank, of al-
zonder zooveel drank cok wel
ja, (lal men zich onder mendg up-
m\ beter voelt en de zegeningen
matigheid en onthouding bij zicu-
gfiwuar wordt.
arom roepen wij met allo macht:
blauw!
snigo miaandien vóór den oorlog,
ten 200 pelgrims, verbegenwoordi-
I de Internallionale Roonisclis
nkwoer, naar de Eeuwige Stad om
Jan iuiarknielen aan de voeten van
islus' Stedehouder en aan Z. H. te
|en vcor zichzelf en voor hun fede-
Zijne goedkeuring en Zijn zegen
kn strijd, dien zij hadden aangegaan
de Onmatigheid,, oorzaak van
'economischen! (m iljdelnken
wnend uit verschillende landen, cr-
kn zij eenstemmig, dat het alco-
sme een maatschappelijke gcesol
gorden, en de katholieke bevol-
bedreigt. Zij openbaarden den
als hun meening, dat de verwoes-
-n van het alcoholisme slechts
m worden gestuit door een krach-
1 slöl&jbnatigö actie, in macht gc-
^gd aan de grootte van het te
Wen kwaad. Broederlijk vereenigd
J» gomcenschappelijken wil om hot
«olisrne» te overwinnen, wilden go-
ondioud.ers en matigen schouder
schouder strijden. Zij wilden een
op alleir toewijding zonder
ma de geheelonthouding op te leg-
ofschoon deze het heil voor velen
wS moo5t 01 beffend propagan-
^l hun plannen en inzichten ieg-
2 :c°h bloot hun broederlijke ge
weid. en volkomen onderwerping
jn H. Stool. Zij loonden zich diep
mijk voor de buitengewone wel-
maiieidi (waarmede de Hl Vader
rm KcirdiinaaL Mercier tot -he
ir Dhad Woven en Z.D.H. Mgr.
A^schoP van Haarlem, had af-
^gKi' naar het in 1911 gehouden
"tonaal Congres te 's Graven-
-je gevoelens smeekten zij den
JtfiKicir ,om 'dien onschatbareu
zi>ner aanmoediging, die de kost-
nrf ^kkel zou zijn voor hun pro-
lol a1 dio allöen hen kon ophef-
J^^hoogte hunner boveam-.n-
-r
i
«tel zij gehoor?
oordeciel De Paus zegende hen
flnscher harte; Hij wenschto hun
met het welslagen van hun wak
Kruistocht; Hij bad God hun ijver
to maken, en moedigde hen
pareten in "hun edelmoedig
Z. H. onderschre?.i' ÏTiIïï inzicht in "de
zaak. Immers hij duidde het alcoholis
me aan als een .vreeselijleen geestel, een
vijand van Lichamen en zieden, een
kwaal, wiedke zooveel physaeke en mo-
reelo ellenden na zich sleept.
Piius X wees erop, bij monde van
ZJ.Eml.; Kardinaal (Merry del Wal, dat
de Pausen der laatste tijden niet nalie
ten het noodlottige kwaad .van hei al
coholisme aan te wijzen, en de nood
zakelijkheid te betoogen van snel en
krachtig werken die geneesmiddelen.
Hij herinnerde eraan, hoe Provinciale
Concilies, Bisschoppen in alle wereld-
deelen een alarmkreet hebben
slaakt en de gewetens hebben voorge
licht; hoe op ihun voetspoor mannt.n
van geloof, wetenschap en actie door
woord en voorbeeld een allerheilzaam
ste beweging in het leven hebben ge
roepen in de katholieke matigheidsge
nootschappen.
Ifcie nul tig is hef', 'zoo lezen wij
verder in hot Pauselijk antwoord, „den
geosei van het alcoholisme bekend te
maken iin zijn economische moreeie tu
physuologische gevolgen, door zijn ver
band aan te toonen met het verval der
individuen, wier gezondheid, verstand,
geweiten en vrijheid hij neerdrukt, en
verwoest; met het verval der gezinnen,
in wier schoot hij verwarring en wan
orde sticht; met het verval der maat
schappij, welke hij badreigjl in haar ge
wichtigste belangen."
Zijne Eminentie Kardinaal Merry del
Val verklaarde aan 'de pelgrims, ciat
hot den H. Vader zeer aangenaam zou
zijn, dat hun Bond nog versterkt werd
door de toetreding van nieuwe katho
lieke vereeniglngen.
Z. H. gaf nadrukkelijk het verlangen
te kennen, dat de Geestelijkheid overal
dit werk van. sociale heropvoeding en
behoed'ing ,zou laanmoodigen en door
onderricht en voorbeeld zoo plaats ne
men midden in den strijd tegen een
kwaad, dat, in sommige landen vooral,
zooveel onheil sticht onder de geloo-
vigen.
Zou er reden zijn om «blauw" te
kiezen?
Ons dunkt van wel. Het antwoord van
hel ,Vai'.icaan is één indrukwekkende
aansporing. Dat men hot dan eens eru-
aansporing. Dat men het dan eens
stiig overwege! Moge het velen er toe
brengen oin d'e-ze maand volop notitie
te nemen van onze Roomsche drank-
weer-aclia Het-zal ryet aan gelegen r,
ontbreken. Want er zal genoog worden
gepropageerd door woord en geschrift,
in de kerken en in vergaderzalen, door
meetings in de openlucht en door huis
bezoek.
liet zon erg jammer zijn voor de ka
tholieke zaak', |a.!s Sobrië'llals vin deze»
maand geen reuzen-succes te boeken
had. -
Veel wordt er gedaan op katholiek
sociaal gebied'. Doch de- drankbestrij
ding is van den mecsb dringenden aard.
DiJL zijn mijn woorden niet. Want zoo
staat het letterlijk in bovengenoemd
Pauselijk antwoord.
.liet stemt wel tot nadenken!
Pater ILDEFONSUS,
Minderbroeder-Kapucijn.
Onz-o m eelvoo rzieniag.
„Helt Volk" verneemt uit Twente, dat
de machinefabr.ek van den lieer Ten
Veldhuis te Hengelo den landbouwers
op grooto schaal z.g. Zweodscho maal-
molens ..levert met een gewichtsünhoud
rasp. van 6 tot SO K.G. Laten we aan
nemen. aldus de berichtgever, dat deze
molens oen uur per week draaien, dan
konul men zeer spoedig tot een hoeveel
heid van e?n 40 a 45,000 pond meel.
Men kan met de machines van andere
löverldnctors deze hoeveelheid ge»rust
schatten' op 30,000 K.G.
Natuurlijk heeft de landbouwer geen
f 25 a f 60 voor dat ding betaald om
hom maar eenmaal te gebruiken. In
tegendeel;, 4 LD'!| regelmatig gebruik
van worden gemaakt, zoodal?ieider zich
cpn c'lenkbii-jjd! lk.au vormen, hver de
groote hoeveelheid graan, die op bef-
driegelijkewijze wordt achtergehouden
ten koste van onze volksvoeding.
liet blad betoogt dan verder dat cfó
verkoop van dergelijke maalmolens ver
boden is, maar een ver voer ver bod is. er
niet. Ze worden dus heel gewoon pea*
spoor verzonden. De maalinrichting
wordt er evenwel niet aan 'bevestigd.
Deze wordt per post verzonden. Zooals
d!i.o onnoozele machines op het spoor
saan, deugen ze nergens voor, of zijn
eigenlijk overal voor 'te gebruiken, be
halve voor graanmolen. Er zit immers
geen maalinrichting aan. Ook worden
ze meestal niet rechtströc-ks verzonden
aan den landbouwer, doch eerst gaat
de molen door verschillende handen,
voordat hij op het juiste adres arriveert
Zoo wordt op alle mogelijke wijze ge--
tracht de aandacht er te leiden, wat lot
nog toe vrijwel is gelukt.
Voedermiddelen.
De minister van Landböuw heeft be
paald:
Art. 1. Het is verboden voedermiddelen
voor dieren af te leveren of te vervoeren in
anderen dan in ongemengden toestand, en
onder andera namen dan de werkelijke
(natuurlijke).
Art. 2. Tot de hier bedoelde voedermid
delen voor dieren worden onder meer gere
kend te behooren: alle binnen- en buiten-
landsche granen en peulvruchten, die als
veevoeder mogen gebruikt worden; alle
oliehoudende zaden en pitten en de verwer-
kingsproclücleft daaFvan afë Ëuitenlancfscfié
en inlandsche lijn- en andere oliehoudende
koeken; alle afvalproducten van meelfa
brieken, gortpellerijen, stijfselfabrieken en
suikerraffinaderijen, als bostel, melasse,
maiskiemmeel; voorts alle plantaardige
producten in verschen of gedroogden (ver
duurzaamden) toestand, benevens schaal
dieren, visschen en andere dieren, eoomede
afval daarvan, versch of gedroogd (ver
duurzaamd).
Art. 3. Het verbod van art. 1 is niet van
toepassing: a. op van Regeeringswege ge
distribueerde voedermiddelen; b. op cacao-
doppen, voor zoover deze blijkens adressee
ring afgeleverd of vervoerd worden ter oe-
reiding van thee- of koffiesurrogaat, waar
voor de fabrikant ingevolge beschikking
van 19 Febr. bij het Rijkskantoor voor Thee
en Koffie, te Amsterdam^ is ingeschreven.
Art. 4. Het verbod in drtikel I gesteld is
tevens niet van toepassing voor zoover het
vervoer is gedekt door een vervoerbewijs,
afgegeven door het Rijkskantoor voor Vee
voeder en het vervoer geschied^ ten behoeve
van door dat kantoor aan te wijzen fabrie
ken, industrioelo inrichtingen en handels
bedrijven, mits, behalve de nader door dat
kantoor zoo noodig te stellen voorwaarden,
de aflevering en vervoer geschiede in ori-
gineele verpakking of op door dat kantoor
aan te geven wijze, onder vermelding van
de samenstelling van het voedermiddel.
Geen kalfsvleesch te
Amsterdam.
Door het gemeen teibestuur van Am
sterdam is Donderdag im de dagbladen
medegedeeld, dat heden op bon li van
de vieeschkaart Rood A 1 ons kalfs
vleesch beschikbaar zou worden ge
steld tegen den prijs van f 2 per K.G.
Daar de slagers echter bij een derger
lijken verkoopprijs met verlies moeten
werken, het geen hunner het "vleesch
van het abattoir halenv zoodat gisteren
in de slad geen vleesch -te bekomen wa£
Het wachlen is nu op een bericht uit
Den Haag, waarbij dë maximumprijzen
van kalfsvleesch worden verhoogd. (Dit
bericht is mtusschen verschenen Red.)
Amerika en-onve zeelieden.
De aanspraken voor de verliezen en
uitgaven, d-e de Nederiandsche zeelie-
d!en, vroeger aan 'boord1 van )Neder-
landsché sshepen. welke door de g*e-
associeeorde regeeringen zijn genomen,
in de Vereenigde Staten hebben gele
den of gedaan, worden, naar het Holl-
Nb. meldt, thans onderzocht. De Ame-
rrkaansche raad van scheetpvaart treft
maatregelen om de bedragen uit te be-
Lullen en| Ydrk-Laande -«zich in beginsel
bereid aanspraken van dezen aard voor
reken.ijng van de rogieering der Ver. Sta
ten te behandelen.
Uitvoer van sigaren.
Het IIoll. Nb. meldt:
Naar wij vernemen is op een dezer
dagen gehouden vergadering van siga
renfabrikanten besloten.,J300 millioen
sigaren uit i'u0\(/oer.en, \vaartegenover
100 millioen eenheldssigahen beschik
baar zullen worden gesteld.
Een ernstig geruchl.
Do bijzondere correspondent van „Het
Valk" te Bern schrijft 22 dezer uit Lu-
zem:
„Reeds langen tijd was mij het ge
rucht beleend, dat de Nederlander Oticn
dJ.e voor korten tijd in Grenoble is dooü^
geschoten, door agenten van Frankrijk
m Genève zou zijn bedwelmd met chlo
roform, of ©enigerlei andere stof, wi^-
na men den ]>ngeilukkigen kerel per
roeiboot naar den Franschen oever van
het meer van Genève heeft gebracht,
hetgeen ten slotte zijn vero-ordeeling en
d»ood tengevolge heeft gehad. Ik bob
steeds gemeend, over deze aangele;? n
heid to moeten zwijgen, daar er aan
deze zaak zooveel pollieke kwesties
van notoligen aard vastzaten, dat het
beter scheen een feit te laten rusten dat
toch niet meer ongedaan was te maken,
hoezeer men- hejf, moge betreuren, dat
een landgenoot op al zeer merk waar
dige wij-zo don dood vindt
Er was aan dezo'aangelegenheid ook
deze onaangename zijde, dat nimmer
duidelijk is gebleken, waarom de Zwit
sersche autoriteiten geen onderzoek
naar deze kwestie hebben ingesteld,
daar het toch een zuivere schenamg
van het Zwi'tsersche 'grondgebied be
trof. Maar wellicht meenden dezo auto
riteiten zich niet met deze aangelegen
heid te moeten bemoeien nu het een
man betrof-, die van spionnago wi.
verdacht en die in ieder g.eval geen
Zwitser was. Hoe het zij de zaax is
doodgebloed, en zou reeds lang verge
ten zijn walt kost een menschenlevcn
in dezen tijd? wanneer niet zeer on
langs een soortgelijk geval zdch had
voorgedaan.
Een zekere Dürr, van (nationaliteit
een Zwitser, fcjaar <m'en verbeken, is
door vijf mannen aangevallen, waarop
men hem beproefde to verdooven en
per roeiboot naar de kust van Savoye
to vervoeren. De aanslag mislukte ech
ter door bijkomstige omstandigheden,
die nu niet verder ter zake doen n
men slaagde er in do vijf schuldigen te
grijpen. Do rechter van instructie
Brunner heeft deze vijf lieden ber.-icls
verhoord en zij hebben alle'vijf bekerd
de daad te hebben geploegd. Zij erken
nen eenstemmig van een agent van e n
niet nader te noemen mogendheid e n
hoeveelheid chloroform te hebben ge
kregen, ten eindo Dürr onschadelijk te
maken en hem vervolgens naar Fransch
gebied lo roeien. Onder dit vijftal be
vindt zich ook de beambte van een der
consulaten in Genève, wier ïjaam ik
betor acht te verzwijgen.
Wod'cht loont het zich thans nog
na te gaan op welke wijze de Neder
lander Otten indertijd is vardwer.» n.
Het merkwaardige in het geval is, dat
de geheele Gencefsche pers over hel
geval üllëff én! ïieï niou\^el geval Dürr
zwij'gfc, met int zon doring van een z^er
onafhankelijk blad „La Feuille", dat
niet naarstigheid de taak vervult afwis
salen-d entente en midden rij ken de les
te lezen."
Schriftelijke Cur6us voor Economie en
Sociologie.
Onlangs deelden wij mede, dat het Cen
traal Bureau voor de K. S. A. heeft beslo
ten, een schrifielijken cursus, verdic-eld over
twee jaren, te geven over economie en
sociologie.
Niettegenstaande de vrij hooge kosten,
aan dezen cursus verbonden, n.I. f25 per
jaar, hebben zich thans reeds 130 deelne
mers opgegeven. Dit groote aantal is voor
al mogelijk geworden, omdat verschillende
vereenigingen eenige harer leden daartoe
in staat hebben gesteld, hetzij door het be
drag van f 25 geheel te betalen, hetzij door
het voor te schieten, terwijl de leden het
in wekelijksche afbetalingen kunnen te
ruggeven.
Wie zich nog voor dezen cursus wil op
geven, moet aich haasten. Na 1 September
kunnen geen deelnemers meer worden aan7
genomen; de cursus zelf begint 1 October.
Omtrent sommige punten bleek bij enke
len misverstand te bestaan.
Zoo worden de te gebruiken handboeken
(Raaijmakers, Schrijvers-Tepe en Aenge-
nent) niet door het Centraal Bureau gele
verd. Men moet deze eenvoudig bestellen
bij den boekhandelaar.
Hier en daar meende men collectief de
zen schriftelijken cursus te kunnen volgen.
Tci op zekere hoogte is dat natuurlijk mo
gelijk. Maar 't is duidelijk, dat bij 't Cen
traal Bureau alleen als deelnemer £eldt,
die het bedrag van f 25 voor 15 September
inzond. Van hem alleen dus wordt het werk
nagezien.
Gevraagd werd, of ook anderen dan
deelnemers aan dezen cursus, zouden toe
gelaten worden tot het examen, waarvoor
bij slagen een diploma wordt uitgegeven?
Het antwoord luidt: ja, maar eij zullen
dan hun deel in kosten van het examen
moeten dragen.
F,en andeie vraagt: hoeveel uren weke
lijks rnen vc or dezen cursus moet beschik
baar hebben, is eenvoudig niet te beant
woorden. Dat hangt geheel van de perso-
sonen af. Maar dit staat wel vast, dat men
stevig zal moeten studeeren om den cur
sus goed te volgen.
Het werk wordt opgegeven den len en
den 15en van elke maand, en moet dan bin
nen veertien dagen bij het Centraai Bureau
worden ingeleverd. Daar wordt het gecor
rigeerd. Eventueele fouten of misvattingen
worden hersteld bij de toezending van het
volgende werk. Ieder deelnemer heeft een
nummer, dat alleen hem bekend is. Op dit
nummer worden de fouten, die ook voor
anderen leerzaam kunnen zijn, vermeld.
Men weet du9 niet wie ze gemaakt heeft.
Degenen, die zich bereids opgaven, zul
len begin September een rondschrijven ont
vangen, waarin hun verdere mededeelingen
omtrent den schriftelijken cursus worden
■gedaan. Geconstateerd mag echter worden,
dat, wat het aantal deelnemers betreft,
deee eerste cursus alvast een succes heeft,
hetwelk de verwachting ver overtreft.
Prins Hendrik over handelsbetrekkingen
met Zwitserland.
Prins Hendrik der Nederlanden heeft, bij
zijn verblijf in Zwitserland, ook de che-
misch-technische fabrieken in de huurt
van Bazel bezocht en gaf bij die gelegen
heid den wensch te kennen, dat de Zwit-
sersch-Nederlandsche handelsbetrekkingen
meer bevorderd zouden worden, waartoe
de Nederiandsche regeering gaarne zal
willen medewerken.
Twe»ede Kamerverkiezing.
Gistermiddag heeft het Centraal Stem
bureau in de oude Raadzaal ten Stadhuize
te 's-Gravenhage een openbare vergadering
gehouden, tot het verklaren van een lid
der Tweede Kamer, in de plaats van mr.
Th. Heemskerk, die zijn benoeming tot lid
van de Tweedy Kamer niet heeft aangeno
men.
Met den voorzitter, Staatsraad prof. mr.
J. Oppenheim, waren aanwezig de leden:
mr. dr. F. A. C. graaf van Lynüen van
Sandenburg, mr. dr. J. van Gelein Vitrin-
ga, mr. P. Rink, mr. D. A. P. N. Kooien,
de secretaris mr. L. A.' Nypels en de ad^
junct-secretaris mr. P. W. J. Cort v. d.
Linden.
Nadat de voorzitter mededeeling had ge
daan van het schrijven waarbij mr. Th.
Heemskerk berichtte de benoeming tot lid
der Tweede Kamer niet te aanvaarden,
werd in diens plaats overeenkomstig art.
121 der Kieswet van de desbetreffende can-
didatenlijst benoemd verklaard de heer J.
F. Heemskerk.
Geen der in het lokaal aanwezige kie
zers bracht hiertegen bezwaar in.
De vergadering werd daarna gesloten.
Rustoord voor gemeenteambtenaren.
De gemeenteraad van Zeist besloot op
matige voorwaarden terrein beschikbaar
•te stellen voor den eventueelen bouw van
een rustoord voor gemeente-ambtenaren.
R. K. MIDDENSTANDSCONGRES.
(Vervolg.)
Donderdag werd de Congreszitting be
gonnen met eene H. Mis in de kathedrale
kerk St. Jan.
Ongeveer elf uur werd de vergadering
geopend.
Aan de bestuurstafel merkten wij op de
KamerJeden A. FLeskens, dr. Deckers, mr.
Swahe en het lid der Prov. Staten M. v. d.
Hout, den griffier der Staten van Noord-
Brabant Wagenaar, den voorzitter van den
R. K. Werkgeversbond, den heer J. Win-
termans, en andere autoriteiten, welke door
den voorzitter worden verwelkomd.
Telegrammen van dank en goede wen-
schen voor het welslagen van het Congres
werden voorgelezen van het Doorluchtig
Episcopaat en van H. M. de Koningin.
Hierna leidde de weleerw. heer F. A. R.
van den Bichelaar, kapelaan, te Drunen en
voonzitter der vereeniging „Steun aan Ne
deriandsche Tuberculeuse Onbemiddelde
Standgenooten'1, bij verkorting „Santos''
genaamd, zijn bespreking in.
Het verheven doel van deze vereenigang
is nedergelegd. in den eigen naam daarvan.
Daarom luidt art. 2 der statuten: De ver-
eeniging stelt zich ten do^l: steun te ver-
leenen aan zieke, vooral tuberculose mid
denstanders, die de verplègingskosten niet
of niet geheel kunnen dragen. Onder mid
denstanders (standgenooten) worden hier
begrepen zij, die een jaar lang lid zijn van'
eene Bisschoppelijk goedgekeurde Midden-
standsvereeniging, alsmede hunne echtge-
nooten en kinderen.
Om het heerlijke en bij uitstek christe
lijke doel der Santos-vcreeniging, ons R. K.
Middenstanders, volkomen waardig, te be
reiken, is het noodig, een fonds te stichten,
uit welks middelen bijstand verleend kan
worden daar waar het noodig is.
Hoe zullen wij komen tot zulk een.fonds?
Gode »zij dank, de fundamenten van dit
fonds zijn reeds gelegd, stevig en hecht,
.zoodat de verdere optrek daarvan slechts
is een kwestie van tijd, welke kort of lang
kan wezen, naar gelang u bereidvaardig
zijt in het aanvoeren van steenen en verder
materiaal.
Het kapitaal van het fonds zal volgens,*
art. 4 der statuten bestaan uit:
a. persoonlijke bijdragen, der leden van
de bij den R. K. Middenstandsbond aange
sloten middtonsitandsveireenigingen
b. bijdragen van. de onderscheidene eco
nomische instellingen der Katholieke mid
denstandsorganisaties in Nederland;
c. giften; d. erfstellingen en fegaten; e.
de opbrengst van nationale loterijen ten
behoeve van het fonds, indien de loterijen
de wettelijke goedkeuring hebben verkre
gen. Het bestuur, zoo sluit dit artikel, kan
geene uitkeeringen doen, alvorens het ka
pitaal van het fonds f 15,000 bedraagt.
Om des te gemakkelijker het stamkapi
taal bijeen te brengen, zijn door het Door
luchtig Episcopaat van Nederland vijf gees
telijke bestuursleden, één voor elk bisdom,
aangesteld, die gezamenlijk genoemd wor
den het college van propaganda. Volgens
artikel 5 van het Huish. Reglement, rege
len cij de algemcene leiding der propagan
da bijzonder in het diocees, waartoe zij be
hooren. Zij stellen plaatselijke zclateurs
of zelatrices aan, die ten behoeve van het
Santos-fonds alle wettelijke middelen aan
wenden om het fonds tot hoogeren bloei te
brfngen.
Na deze spreker leidde de heer B. Steg-
gerda uit Eindhoven besprekingen in be
treffende zijn praeadvies: „Middenstand en
vakonderwijs".
Vervolgens werd even gepauzeerd, ter
wijl een collecte gehouden werd voor het
Santos-fonds.
Daarna werden uitvoerige besprekingen
gehouden over laatstgenoemd praeadvies.
De vertegenwoordiger van den neutralen
Middenstandsbond nam het woord en ge
tuigde met respect cn waardeering dat de
op het R. K. Middenstandsccngres behan
delde punten op hoog peil stonden.
Daarna werd te een uiy de vergadering
voor een uurtje geschorst.
In de namiddag-vergadering besprak de
heer Dingemans van Amsterdam verschil
lende conclusiën van den heer Steggerda.
Hij bepleitte o. a. subsidieering door Rijk,
provincie en gemeente van het katholieke
vakonderwijs en wettelijke bescherming
van den titel meester en gezel. Een wet,
regelende he$ leerlingenwezen, achtte hij
urgent. Zoolang die wet er niet. is, diene
men een instelling te hebben voor de rege
ling der geheele vakopleiding en der b- -
roepskeuze. De heer L. van der Steen te
's-Hertogenbosch diende oen motie in, uit
sprekende, dat bet vakonderwijs, waar
mogelijk, gegeven, worde cp katholieken
grondslag.
De heer Steggerda protesteerde tegen de
bewering, dat hij een propagandist der am
bachtsscholen zou zijn. Er is echter te wei
nig belangstelling voor die scholen en
ware zij grooter bij de patroons, dan zou
den de resultaten veel gunstiger zijn. Spr.
is reeds voldaan, dat de zaak thans be
sproken is en daar zij nu toch'niet kan af
gehandeld worden, stelt hij voor een bu
reau- te benoemen, dat de caak verder in
studie neemt.
De heer L. van der Steen heeft geen be
zwaar tegen dat bureau, maar wenscht
dat eerst uitspraak worde gedaan over
zijne motie.
Het voorstel van den praeadviseur, om
een commissie voor verder onderzoek te
benoemen, en de motie-Van der Steen werd
bij acclamatie aangenomen, eveneens eene
motie-Amsterdam, den wensch uitspreken
de, dat overal waar mogelijk, de R. K.
Middenstand het initiatief neme voor het
oprichten van vereenigingen tot bevorde
ring der vakopleiding, daarbij samenwer
king zoekende met andere vereenigingen.
Dr. G. H. J. van Spanje, Utrecht, lichtte
daarna zijn praeadvies toe over Waren
kennis cn Ware nvervalscli ing. Spreke^
hoopte, dat de R. K. Middenstand het ini
tiatief zou nemen voor een algemeenen'
oorlog tegen vervalschingen en bedrog.
Vervolgens reeds Mgr. Diepen, die
ondertuaschen ter vergadering gekomen,
van zijn zette op. Z. D. H. hield de vol
gende rede:
Hooggeacht Bestuur,
Geachte Vergadering,
Mijne tegenwoordigheid in uw midden
moet u een blijk geven van mijne genegens
heid en van belangstelling voor het werk
uwer organisatie. Doch verhevener is mijne
aanwezigheid, omdat ik gekomen bgn als
vertegenwoordiger van Mgr. van de Ven,
op wiens slem 16 jaren geleden uwe orga
nisatie in 't leven werd geroepen.
Ik kom om u zijne vaderlijke liefde en'
heilwenschen te betuigen. Toen de bis
schoppen van Nederland als trouwe herau
ten van den Paus den middenstand op zijn
recht en plicht wezen, om zich op katho
lieken grondslag te organiseeren, toenl
heibt gij u, trots misduiding, geschaard in!
de gelederen der R. K. organisatie, die
hare vertakkingen heeft over geheel onsf
land.
De jaren hebben de aanspraken ver
dubbeld d:e gij hebt op de vaderlijke toege
negenheid van uwe bisschoppen. Gaarnet,
breng ik u dank voor uw werk, dat gij met
