teCcicbclbe Gomoti#
WT EILTndT
De Oorlog.
BINNENLAND.
])jt bla'l VT. ci'-.jnt éiÉen cing, uitgez. ?.on- en i-eeatd.
ne Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
Leiden 13 ct. p. week, fl.7U p. kwartaal; bij
°,,e ijcenien 14 ct. p. week, t'1.85 p. kwartaal. Franco
?f2.15 p- kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags-
fj j jg voor de Abonné's veiurijgbaar tegen betaling
20ct. p. kwartaal,bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
uaimers 3 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
9e Jaargang. ZATERDAG 20 APRIL 1918.
Bureau: STEEN SCHUUR 15 - LEIDEN. interc. Telefoon 935.
No. 2597
Postbus 6.
De Advertentieprijs bedraagt van 15 regels f0.7f
elke ïegel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingen vaa
1—5 rogels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met gratfL
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting,
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worder
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop «j
verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meerlcL
git nummer bestaat uit vier
bladen, waaronder het geïl
lustreerd Zondagsblad.
Onveranderde toestand op het West
front. - Weer bedrijvigheid in Italië.
Tegenstrijdige berichten uit Marokko.—
Vredesonderhandelingen met Rusland en
Overzicht.
Op het W e s 1 e 1 ij k front is in
tiet laatste etmaal de toestand vrijwel
onveranderd gebleven. De Duitschers
hebben ten N.W-. van Béthune de stel
lingen ten N. van het kanaal van La Bas-
steaangevallen eil ©enige kanonnen ver-
meeslerd. Van eenige terreinwinst
prdt echter verder geen melding ge
blaakt.
Voorts vielen Duitsche troepen aan
len Z. van Ivemmel, doch werden, naar
llaig meldt, afgeslagen. Dit zijn de eeni-
ondernemingen van Duitsche zijde.
Oe Geallieerden vielen krachtig aan
bij Wylschaete, doch volgens de lezing
uit Berlijn., liepen deze verrichtingen op
niets uit. Tusschen Morizel en Morieul
hebben de Franschen een hevigen stoot
ondernomen. Parijs deelt mede, dat
daarbi» aanmerkelijke vorderingen wer
den gemaakt. Berlijn echter noemt den,
lanval mislukt.
Het Duitsche- avondstafbericht komt
er nog eens op -terug en bevat slechts
de negatieve mededeeling, dat de Fran
schen hun aanvallen bij Morieul na de
mislukkingen van den vorigen dag, niet
iben herhaald.
;ij Feslub rt en Givenchy is, volgens
Ludendorff, met wisselend succes ge
itreden;- d.w.z.: nadat de Duitsche aan
vallen er mislukt waren, zijn ook de
Engelsche tegenaanvallen op niets uit-
Reloopen. De Engelschen althans deei-
cn mede, dat de Duitsche stormloop
lier met een rampspoedige en kostbare
mislukking eindigde.
he toestand van betrekkelijk even
wicht^ die; in het laatste etmaal ge-
eerscntTieeft, kan natuurlijk elk oogen-
ilik weer ten gunste van een der beide
artijên verbroken worden.
Van het Italiaanse he front
wordt gemeld:
In het dal van Asiago hebben Engelsche
ifdeelingen welgeslaagde ove'rrompelin-
fien uitgevoerd op de voorste stellingen
van den vijand, hem verliezen toege-
iracht en 22 gevangenen gemaakt.
Bij Cornocavento (Ademjlld) en de
tellingen op den Monte Val Bella (hoog-
rlakte van As.ago) zijn aanvallen van
«landelijke patrouilles door het Engei-
iche vuur gestuit. Een vijandelijk vlieg
tuig is bij Rotzo door het Engelsche af
weergeschut neergescho len.
Volgens de lezingen der „Kolnischa
Zeilung" en van de „Times" dreigt er
téii„aansla in Marokko met
dit verschil, dat de eene bron hem aan
Frankrijk, de andere hem aan Duitsch-
land wijdt.
In elk geval zou men uit de berichten
'ter beide bladen mogen opmaken, dat
«f in Marokko iets gaande is. Wat, dat
zullen wij misschien wel eens nader
Urne men.
i Indertijd heeft Polen krachtig verzet
aneeteekend pij de Centrale mogend-
Men tegen de toewijzing van Cholrn
ton Oekrajina. Thans gaat O e k r a j i n a
Rowel bii de Centralen als bij Roemenië
rol&steeren tegen de proclamatie van
I April, waardoor Bessarabië bij Roe-
*n«nie wordt gevoegd. Oekrajina maakt
inspraken op die gedeelten van Bessa-
hbiê welke wenschen verecnigd te wor-
met Oekrajina.
Ook hier dus weer het recht van zelf
beschikking, dat juist in deze landstre-
rcn, waar de rassen zeer gemengd zijn,
literaard moeilijk valt toe te passen.
0|krajina_zal intusschen met Rusland
heae-sluiten. De onderhandelingen zul-
f"plaats hebben 'inleen provinciestad
1,1 tet gouvernement Koersk.
België.
Ernest So'vay.
"et gemeentebestuur van Schaarbeek
1 Dinsdag 16 dezer den 80en verjaar-
a? gevierd van den heer Ernest Solvay.
Duitschland.
Von Kühimann.
Officieus wordit van uit Berlijn togen-
^proken, dat Von Kühimann voornemens
z'.ia af te treden, gelijk een correvipon-
pebuireau bericht had.
„Berl. Taigeibl-atf' schrijft, dat de
fcmkwesti'ös den stiaabsisiecretaris den
«nebben gdbrciken.
komt het. Wolffbureau met de
cdeeli-ng dat de staatssecretaris oip zijn
-S Van groote hoofdkwartier een
a 1 .aan t,en' heeft gekregen,
°°r 'hij .eeniige dagen zijn kamer zal
■e«a liiouden.
Oostenrijk-Hongarije.
Rede van Bu-rian.
BiirianS eers^p rede, naar aanCeiding
van zijn ambtsaanvaarding, heeft beves
tigd, wat men algemeen verwachtte, dat
hij zich zou verklaren ♦óór voortzetting
van de politiek dier hondstrouw en vóór
voortzetting van den oorlog, tot een geluk
kig einde, wat thans kaïn worden ver
taald: „Totdat een Dttitoohe vrede kaïn
worden gesloten."
Frankrijk.
Afs de kerkklokken luiden
„Wanneer na een vliegeraanval op Pa
rijs alle gevaar geweken zal «zijn, zullen
de kerkklokken luiden", aldus het offi-
cieele besluit. De Regeering heeft voor
dit luiden een verzoek gericht tot Z. Em.
Karrinaal Annette.
De katholieken verheugen zich over dit
scb jnbaar kleine feit: de Regeering niet
doende, als bestonden er geen kerken,
doch vragend, dat de klokken luiden voor
de geheele bevolking en bovendien den
klokkenluider betalend, het is een tee-
ken des tijdA Sommige priesters zien er
een symbool in, dat ook de ongeloovigen,
na beproeving en gevaar, weder de kalm
te des harten terug zullen ontvangen door
middel van de kerkklokken.
Het is een van de stappen tot langzame
verzoening tusschen Kerk en Staat. Zelfs
het kleine feit, dat de commissaris van
wijk of gemeente noodzakelijk in onder
handeling moet treden im.et de pastoors der
kerken, heeft overal tot beleefde en hier en
daar tot verrassende vriendelijke toenade
ring medegewerkt.
Parijs ontruimd?
De Parijsche correspondenten van Ro-
melnsche bladen verraden, dat de ontrui
ming van Parijs langzamerhand een offi
cieus karakter krijgt. Tot dusver Keurde
de regeering de vermindering der bevol
king in de Seine-stad af. Thans bevordert
zij het vertrek van alle inwoners, die Pa
rijs verlaten, en stelt alle denkbare an
dere vervoermiddelen ter beschikking.
Parijs wordt ontruimd, voor zoover dit
mogelijk is.-Hoe verder de Duitsche aan
val^ om zich heengrijpt, des te sterker
groeit de toevloed aan van de
burgerlijke bevolking van Parijs.
Een Fransch monsterkanon.
De Matin" beweert, diat de Duilsohiers
met hun. monislter'kanoini niots hebben uitge
vonden. Ree-d-s lang vóór hen hebben de
art iillcrie-ingenaciUiTs Fe Ruelle pree ven ge
nomen met 'een geschut van 16.-4 c.M.,
dot diende om de oi ge «schappen van het
B-kruid vast te stellen. iBesfceld in Augustus
1890 heeft het 'kanon te Ruelle in de jaren
1892 cn '93 240 schoten gelost. Het projec
tiel had een aanvanigisenelheid van 1.214
M. een Snelheid, die tot dien tijd nooit
bereikt was. Onder een hoek van 55 gr.
droeg het kanon .verder dan 100 K.M.
Na de proeven te Ruelle is he.t kanon
naar Gavre gezonden, waar het eveneens
voor ballistische proeven werd gebruikt.
Het kamen zal thans veranderd worden in
een ikalilber van 19.4 c.M. en dienen voor
nieuwe proeven.
Bulgarije.
Geen afzonderlijke vrede.
In een schrijven aan den hoofd-redacteur
van den „Bund" te Bern tracht zegt het
Pu!g. agentschap de redacteur van het te
Geneve verschijnend blad „Serbie" de
Gulgaarsche tegenspraak te niet te doen
van liet terieht dat Bulgarije een afzon-
derlijkai. wede zou willen sluiten. Om aan
zijn beweringen kracht hij te zetten zegt
hij, dat het zeker is, dat een in Zwitser
land wenend Bulgaar door de BuJgaar-
sche legatie belast zou zijn om met dit
doel besprekingen te beginnen.
„Wij (het B. A.) houden echter onze te
genspraak vo1 en tarten den redacteur van
de „Sifi'bréom bewijzen hij te brengen
voor zijn eugenachtige beweringen". Het
B. rloet uitkomen, dat misschien wel
de Servischs regeering in wanhoop over
de fout-rii van haar land, zelf aan de mo
gelijkheid van een afzonderlijken vrede
met het viervoudig verbond denkt.
Rusland.
De versnippering voortgezet.
Volgens een bericht uit Petrograd heeft
Kazan zich uitgeroepen tot onafhankelijke
republiek en den raad van volkscommis
sarissen daarvan kennis ggeven.
Bolsjewiki en Chineezen.
Volgens een Reuter-telegrami van 10
April uit Charbon zouden de bolsjewiki
aan de Chineesche autoriteiten een ultima
tum nebben gesteld om Semenof, de ko-
zal'kc-nleidcr. uit te leveren en zijn strijd
macht te ontwapenen. Daar de Chincezen
weigerden, bombardeerden, maar zonder
veel succes, de bolsjevviki het station Dau-
ria aan den Mandsjoerijschen spoorweg.
Volgens betrouwbare berichten zouden
de bolsjewiki een strijdmacht samentrek
ken op eenigen afstand van Wladiwostock.
Portugal.
Voorloopig buiten gevecht?
Volgens een telegrafisch bericht uit Lis
sabon aan de bladen zijn, blijkens een of-
ficieuse nota van het Portugeesche minis
terie van oorlog, vier brigades der in
Frankrijk staande eerste en tweede divisie
Portugeesche tronen, die bij den aanval
der Duitschers de meest bloedige 'verliezen
geleden hadden, van het front teruggetrok
ken voor een nieuwe groepeering. Tenge
volge eener in Portugal heerschende vlek-
typhus-epidemie schijnt op het oogenblik
de zending van Portugeesche troepen naar
Frankrijk om gezondheidsredenen niet
uitvoerbaar. De „Diario de Noticias"
mieidt, dat het voornemen bestaat in een
Fransche haven een quarantainestation
te vestigen voor de later uit Portugal ver
wachte troepen.
Marokko.
De bedreiging van Tanger.
Onlangs, is de „Köin. Ztg." met het bè-
richt gekomen, dat Frankrijk voornemens
zou zijn om Marokko gdheel en al in te
paikncn, zonder te letten op de desbetref
fend aangename initerrratiouajla overeen
komsten en voorail -het verdrag mét Spanje.
Volgens diiti beridht ®ou Frankrijk, otnder
het mom Yam een militair herstellingsoord,
te Tanger in te richten, in de villa van
den correspondent van de „Time9", Har-
ris, troepen ontschepen. Spa.nje zou hier
door zeer in zijn belangen bedreigd wor
den.
De Madrileensche correspondent van de
„Köln. Ztg." sieint thans nader over den
dreigenden „aansflag" der Firanisdhe-n op
Tanger, dat misschien weldra Spaansche
troqpen gebracht zuiden worden naar de
bedreigde punten.
Vereenigde Staten.
Finaniieeie steun aan de Geallieerden.
Volgens ^een Reuter-telegram bedragen
de aan de geallieerden verleende credieten
thans gezamenlijk 5285 millioen dollar en
vel: aan België 104.6, Cuba 15, Frankrijk
1565, Groot-Britaniuië 2720, Itallië 550, Rus
land 325 en Servië 4.2 inillioen dollars.
De leerlingen bedragen: aan België 88.4,
una 5, Frankrijk 1480, Gróot-Britannië
2580, Italië 490, Rusland 187.7 en Servië
4.2 millioen dollars.
Oorlogstoebereidselen.
De ^staatssecretaris van oorlog, Baker,
heeft- aan president Wilson de noodzake
lijkheid) uiteengezet om het Amerikaanse he
leger te vergrooten on do oorlogsbodbereid-
sellen met ma.ximomssincfJheid uit te voe/reni.
Naar verluidt, zal het leger onmiddelllijk
worden vergroot tot drie millioen rnan,
eni later waarschijnlijk tot vijf millioen.
Van het Vaticaan.
Het Vaticaan en de Polen.
Volgens de „Epoca" «al 't Vaticaan door
d? benoeming van een eigen vertegen
woordiger de onafhankelijkheid en souve-
reiniteit van den tegenvvoordigen Pool-
sclien staat erkennen.
De hir'p-act;> v:. Paus,
Naar de „Irish Catholic" meldt, heeft
de aartsbisschop van Mohileff, Mgr. Ropp,
aan den Paus een oproep van de Poolsche
organisatie in Rusland doen toekomen,
waarin aan den H. Vader gevraagd wordt,
bij de centrale mogendheden bemiddelend
op te treden teneinde den terugkeer der
Poolsche vluchtelingen, welke zich thans
in Rusland bevinden, te vcrkrijgern
In antwoord op het verzoek heeft de Paus
zijn hulp toegezegd en 100,000 lire gege
ven, orn de Polen in hun nood bij te staan.
Buitenlandsche Berichten.
Autorrobiel-bioscope.
Een ni-euw propaganda-middel in Enge
land zijn de zoogenaamde cinc-motorcars,
die bestemd zijn om in de verst verwijder
de hoeken van Engeland propaganda-films
af te draaien. Elk van deze wagens is een
cinematheater op wielen, doch het is niet
de bedoeling dat zij op ccnigerlei wijze
concurrentie zullen aandoen aan de ge
wone bioscopen, waar officieele films
worden vertoond. Zij «ijn bestemd voor de
dorpen en afgelegen districten, waar geen
bioscopen bestaan. Het scherm wordt ge
plaatst op een afstand van honderd of
honderdtwintig voet van den motor cn de
installatie is zoo ingericht, dat zelfs in de
schemering vijftien a twintig duizend
menschen tusschen den projector en het
scherm kunnen staan en de beelden ge-,
makkelijk volgen. Elk scherm is 28 voet in
het vierkant groot, bijna een kwart mil
lioen maal de grootte van het beeld op de
film. Er zijn voorloopig een tiental van
deze automobielen in werking gesteld!. Zij
zijn een uitvinding van kapitein Barber.
Het bedienend personeel bestaat uitslui
tend uit soldaten die dienst hebben ge
daan op het Fransche ront, en die onge
schikt zijn voor zwaarderen dienst. -
Nederland en de Oorlog.
Gieen Levensmiddelen meer
naar Nederlanders in
Duitschland en ^België.
Men. meldt aan het „Vad." van bevoegde
zijde:
Nadat da Nedealandscbe rogeering een
algemeen ulltvoeweathod. voor da meeste
Nederland scire producten hieeft uitgevaar
digd, kunnen er tot nader order ook geen
pakket z endingeri aan (Nederlanders in
DuitsicMand en België meer plaats hebben.
Het is dierhalve doelloos, te dien einde uit-
Konderingsbiiiljeteten (Ausnalumeschoine) bij
die Duitsche consulaten aan te vragen.
Een vrouwendeputatie.
Ter u-itvoeriing van een b col uit der Dins
dag gehouden 'ledenvergadering \an de
Sociaal-Deïirocratdischie Vrouwe nelub te
Amsterdam had Donderdag een afvaardi
ging van eau fiiantal cl uitdeden een onder
houd met burgemeester Tellisgen over den
noodtoestand, waarin de gezinnen dier ar
beider® thans veikeeren. I-Iet onderhoud
duurde van drie uur tot bij half vijf.
De staking aan de Hembrug.
De a r b i 11 e r i e-w e rkplaatsen
gesloten.
Op last van den minister van Oorlog
zijn de artille'rie-werkplaatsen aan de
Ilembrug en Marinewerf tot nader aan
kondiging met ingang van gisteravond
gesloten.
De volgende mededeeling is sristcren
aan de werkplaatsen aangeplakt:
Aan het personeel wordt bekendge
maakt, dat hedenavond te 6.15 uur de
inrichtingen aan de Hembrug en lvat-
tenbrug voor onbepaalden tijd zullen
worden gesloten.
Aan hen, dio het werk niet hebben ge
staakt, zal gedurende dien tijd vol loon
op hun normale dagen (half twee na
middag) worden uitbetaald.
Het tijdstip, waarop het werk zal wor
den hervat, zal tijdig worden bekendge
maakt. Het geheele administratie-perso
neel zal tot nader order op den gewonen
tijd moeten komen.
DE DIRECTIE.
Men meldt nader uit Amsterdam:
Vrijdagavond half negen zijn op de
Lindengracht werkwilligen van de Ar-
tillerie-inrichtincr aan de Hembrug door
stakers gemolesteerd. Een politieagent
in burgerkleeding werd van achteren
aangevallen cn mishandeld. Hulp werd
verleend door politie te paard en mare
chaussee, waarbij door de politie scho
ten werden gelost. De 64-jarige Dries,
wonende op de Lindengracht, die uit
een raam keek, werd door een schot in
het hoofd gewond, en naar het Gasthuis
overgebracht. De politie werd met steo-
,ncn geworpen, lantaarns werden uitge
draaid. Later werd de orde hersteld.
Op verschillende plaatsen in de stad zijn
werkwilligen gemolesteerd. Eenige per
sonen werden gearresteerd.
In de Haarlemmerstraat is in een ban
ketbakkerswinkel een ruit ingeworpen.
Geldverspilling.
De „Nieuwe Courant" schrijft onder
den titel: ,,De gepaste zuinigheid", het
volgende:
Wij zagen gisteren in een bekend ma
gazijn op de llocrengracht een juweel
van eenFransch kroontje voor electrisch
licht met twee bijbehoorende wandlus
ters voor den schoorsteen. Prtjs, niet on
behoorlijk, maar ook lang niet gering:
f 880.
Voor wien dat wel bestemd zou zijn'
Stellig een vermogend man, die in deze
dagen zijn huis met zoo kostbare ge
bruiksartikelen opluistert. Een O.-W.-er
misschien?
Toch niet.
Dc staat der Nederlanden;*
Ilct dure voorwerp is bestemd voor...
dc kamer van den secilctaris-generaal
van Koloniën in den nieuwen aanbouw
van liet departement op het Plein.
Er gaat sedert jaren geen begrooting
voorbij of een van. dc wei nige Kamerle
den, die er zich om bekommeren, houdt
een speech om op zuinigheid in het ba-
heer dier Staatsuitgaven aan te dringen.
De minister, xlic antwoordt, premier of
Financiën, is het met de.gemaakte op
merkingen altijd roerend eens. Waarna
de zaak wordt voortgezet op denzei'
den voet.
Wij maken natuurlijk den heer Mo-
resco geen verwijt van de weelderige
stoffecring van zijn arbeidsvertrek; mo
ge hij er zijn zware taak bchagelijk ver
richten. De inrichting is, méenen wij,
zaak van „Rijksgebouwen", ressorloe-
renden onder Waterstaat.
Maar wij vragen, nu men toevallig zoo
iets op het spoor komt in dezelfde da
gen, waarin de minister van Financiën
om zijn honderd en vijftig opcenten,
vecht of zich uitslooft om andere belas
tingen te bedenken, die de Nederland-
sclie burgerij tientallen milliocnen ex
tra per jaar zullen doen opbrengen, of
het aangaat dat een lak van staatsbe
heer maar onverstoorbaar voortgaat^ met
het doen van weelde-uitgavcn voor in
wendige inrichting van gewone werk-
bureau's, als waarvan zoo'n enkel détail,
een verlichlings-apparaat van acht hon
derd cn tachtig gulden getuigt.
Het zou niet overbodig zijn, wanneer
eens onderzocht werd of dat kroonlie
met wandlusters van f 880 niet een on
derdeel was van de geheele stoffeering,
en derhalve in hetzelfde kader niet kon
worden gemist. Een gewone reken-
vraag: „Als do lichtkroon van een werk
kamer f 880 kost, wat ko?t dan het ge
heele ameublement?" kan ieder wel uit
werken en komt dan vanzelf tot het be
grip van wat men bij een Regeerings-
departement verstaat onder gepaste zui
nigheid.
Le Sage-ten-Broek-Bibliotheek.
Maandag j.l. 'Werd er te Utrecht een
gecombiine-erde vergadering gehouden
van Eere- en Roofdcomité van bovenge
noemde, in wording zijnde voreeniging.
Tot deze bijeenkomst waren uitgenoo-
digd de presidenten der Dioc. Vrouwen
bonden.
Nadat de presidente de vergadering
met een welkomstgroet had geopend,
gaf zij het woord aan Frater Adrianus
uit Grave, van wien het initiatief tot
deze nieuwe vereeniging uitgaat. Frater
Adrianus, die reeds 42 jaar in het Blin-
dengesticht te Grave werkzaam is, deeiv
de mede, dat bij de blinden de leeslust
steeds' toeneemt, nu hun het Braille*
schrift wordt onderwezen. Lezen is dan:
ook een van de weinige genoegens.,
waarvan de arme blinden kunnen ge*
nieten.
Frater Adrianus deelde mede, daL,
dank den giften die steeds voor dit
schoone doel toegevloeid zijn, met hek
Maandschrift begonnen kan worden*
dat .,De Godsdienstvriend" zal heeten©
Wat de te vestigen bibliotheek betrefts
sprak de Frater de hoop uit, dat er zich!
naast het hoofd-comité in Den Haag,
overal sub-com.ité's zullen vormen om
werkende en contribueerende leden
voor dit liefdewerk te winnen. Werken
de leden zijn zij. die voor de bibliotheek
boeken in Braille-schnfl overbrengen;
contribueerende leden, die het werk fi*
nanciösl steunen door de jaarlijkscho
bijdrage van minstens een gulden.
Op de vraag of het overbrengen van
boeken in Brailleschrift een moeilijk
werk is, antwoordde de Frater, dat men
het, met behulp van de handleiding die
in Grave verkrijgbaar is, in enkele uren
kan leeren. Door oefening krijgt men er
spoedig een groote vaardigheid in. Er
bestaat een Engelsche cn een Weensc'no
„lei", die niet duur zijn om aan te schaf
fen. De schrijfmachine is natuurlijk
kostbaarder, doch daarmede werkt men
veel vlugger dan dat men gewoon
„prikt".
De presidenten dör Vrouwenbonden:
volgden met de grootste belangstelling
de uiteenzetting door Frater Adrianus
gegeven en beloofdien den steun en de
medewerking dier Vrouwenbonden aan
dit nuttig en heerlijk liefdewerk.
Voorts deelde de presidente nog medo
dat. in een persoonlijk onderhoud, Zijno
Doorl. Hoogw. Mgr. Van de Wetering;
haar Zijne groote ingenomenheid nW
dit liefdewerk had le kennen gegeven.
Na nog enkele besprekingen over da
op te richten sub-comité's .dankte de
presidente de aanwezigen voor hare
trouwe opkomst en sloot deze wel ge
slaagde bijeenkomst.
Mochten er z/ich soms onder de leze
ressen of lezers van dit verslag perso
nen bevinden, die een braille-machino
of een braille-leT ongebruikt hebben lig
gen cn genegen zijn deze aan de Lei-
Sage-ten-Broek Bibliotheek over te doert
dan worden zij verzocht dit te mcldctv
aan de penningmeesteresse van heb
hoofdcomité, mej. C. Thyssen, Jan Pio-
tersz. Coenstraat 44, Den Haag.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Voorstel van wet van den heer De Savor-
van Lehman c.s. toï wijziging' vin
de web op het lager onderwijs.
MEMORIE VAN ANTWOORD.
In hun Memorie van Antwoord op heb
Voorloopig Verslag betwistten de voor
stellers ten stelligste dat hun voorstel
een vooruitloopen zou zijn op de uit
voering van het nieuwe artikel 192 der,
(Grondwet.
Het voorstel bedoelt niets anders dan
de dadelijke wegneming van een onge
lijkheid tusschen openbare en bijzondere
onderwijzers, dio onder het oude arti-
kol 192 wel niet vereischt, maar toch
verklaarb.'^r was, thans echter onder
het nieuwe artikel 192 onduldbaar ge
worden is.
In het Voorl. Verslag meenen som
mige leden, dat, in verband met arnkel
II der Addilioneele artikelen, het onder
havige voorstel getoetst moet worde a
niet aan het nieuwe, maar aan het be
staande stelsel.
Gaarne aan die meening gevolg gewa
de, merken de voorstellers op, dat hun
voorstel evengoed onder het oude artikel
192 gedaan had kunnen worden als thans
onder het nieuwe en dal, wel verre dat
het inbreuk zou maken op de beginse
len van het bestaande schoolstelsel, het
do voortzetting én ontwikkeling daar
van is.
Het voorstel beoogt niot, zooals in heb
V. V. wordt ondersteld, bevordeiing van
het „bijzonder onderwijs", daar gel-u en
kel schoolbestuur cr door zal worden
baat. en geen enkele school meer er
door zal worden opgericht.
Het voo st 1 beoogt dus niet aldus
do vooi s ellers uitvoering van hob
nieuwe artikel 192, maar de wegneming
van een schromelijke onrechtvaardig
heid tegenover een groep onderwijzers,
een onrechtvaardigheid, die ondanks do
r9cds ingevoerde verbeteringen te dier
zake, is blijven bestaan. Alle onderwij
zers worden op gelijk wijze opg 1 id.
zijn onderworpen aan dezchde examens,
moeten denzelf.l. n arbeid verrichten,
staan onder hetzelfde toezicht, maar ontr
vangen uit de openbare kassen niet der
zelfde bezoldiging. Dit is te onrechtvaar
dig omdat de voorstanders van het open
baar onderwijs steeds op betere bezol
diging der onderwijzers hebb.m aange
drongen op grond dat anders de werk
lust en dc werkkracht der onderwijzers
er onder zou lijden.
Zoowel de rechtvaardigheid derhalve
als de verbetering van het volksonder
wijs in zijn geheolen omvang eischt -
zeggen de voorstellers de aanneming
van dit voorstel. Er kan h. i. voor nie
mand. ook niet voor den felsten tegen»
