>ë£eidAclie (Bou/tcml
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
het Zwarte Veen.
Hud verschijnt eiken dag, uïtgez. Zon- en Feeatd.
nt. Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
x Leiden 18 ct. p. week, fl.70 p. kwartaal; by
,e agenten 14 ct. p. week, f 1,85 p. kwartaal. Franco
f2.15 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zoudaga-
iaa is v00r Abonné's veicrijgbaar tegen betaling
20ct. p. kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
jmmersö ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
9e Jaargang. DINSDAG 9 APRIL 1918.
Bureau; STEEMSCHUUR 15 - LEIDEN. Inters. Telefoon 935.
No. 2587
Postbus 6.
De Advertentieprijs oedraagt van 15 regels f0,75"
elke ïegei meer 15 ct. Ingezonden mededeelingen va«
15 regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met gratie
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur eu verhuur, koop en
verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let.
Toewijding.
In hot „Tijdschr. voor Sociale Hygiëne"
omt dr. R(uysch) in een artikel, getiteld
Oorlogstoestand' en- Volksgezondheid" op
rond van een vergelijking van de tabel-
in der geboorte en sterfte in de groote
jjden en op het platteland van 1901 tot en
iet 1917 tot de conclusie, dat wat de sterfte
froowel de algemeene als de kindersterfte
Dowel in de steden als ten plattelande
etreft, deze cijfers niet zeer onrustbarend
;n Ook zijn in de laatste j-aren bedang-
epidemieën nergens voorgekomen,
jn de laatste drie maanden (van 1918),
5'o voegt hij eraan toe, ,,\vas de gezond-
leidsloestand in het algemeen tamelijk
evredigend.
Het blijft echter de vraag, of deze toe-
tand even gunstig blijven zal, dan wel of
ij het toenemen van de volksnooden, wo-
ja»nood, schaarschte aan brandstoffen
li vooral bij het dreigend gebrek aan goed
n voldoend voedsel, het weerstandsvermo-
en en de veerkracht van ons volk niet zul-
»n dalen.
„Laat ons op de beantwoording daarvan
iet vooruitloopen, imaar regeering en volk
ilusschen niets verzuimen wat kan bij
ragen dit weerstandsvermogen te sterken
n die veerkracht te verhoogen en laat
der onzer doen wat in .zijn vermogen is
m daartoe mede te werken. Moge daarbij
e noodige toewijding aan de gemeenschap
n offervaardigheid niiet ontbreken."
Tdt zoover liet artikel.
Wij meenen met alle respect voor den
deerden schrijver van het bovenstaande
- dat een conclusie over het bevredigende
ai den gezondheidstoestand, uit een laag
erfte-cijfer en uit het niet voorkomen van
jidemieën, veel te wijd is! De o n-
e r v o c d i n g toch knakt de ge.zond-
éid niet in-eens, maar verslapt het weer-
andsvenmogen langzamerhand, knaagt
1 aan; ondervoeding verhoogt zeker niet'
irect liet sterfte-cijfer en brengt niet on-
iddellijk ziekten voort.
Doch hoe ook de gezondheidstoestand1 n u
oge wezen naar onze besliste overtui-
ing is deze nu reeds niet gunstig de
hrijver «iet in ieder geval de toe-
omst niet optimistisch in. Hij roept in
lier „toewijding aan de gemeenschap" om
loveel mogelijk aan den nood tegemoet te
imen'.
Deze t o e w ij d i n g nu. zoo alle'rnood-
telijkst, moet allereerst komen van bo-
n-af, van de regeering.
En een van de wijzen, waarep dis tot
lang kan komen., o. i. tot uiting: moet
meïhf 'besta,at in betaan den arbeid,
in den productie ven arbeid shellen van
üitajiren.
W\\ hebben dat denkbeeld reeds herhaal-
lijk naar voren geschoven, 't Verheugt
b, liet dezen morgen in de ,,N. Rott.. Ct."
rdedigd' te zien door een officier.
Moge eindelijk eens worden ingezien, dat
lands belang nu niet gebaat is met het
gelijks marcheeren, reditson,keert-maken
ivaak Janterfanteren van zoovele duLzen-
'i jonge, krachtige, stoere m a n n n!
i het Westen vorderen de Duitschers
jiidelijk van de Oise. - Czernin tegen
llemenceauin een nieuwe verklaring
lordt het woord van Czernin gehand-
nafd. -- Oorlogstoestand tussclien Rus-
and en Japan. Oorlogsverwikkelingen
Overzicht.
3e groote slag in het Westen.
Op het slagfront -in het WeSten
Me strijd van ten Noorden van de Somrae
aan de Avre tot artillerie-bedrijvigheid
jn plaatselijke gevechten beperkt gebleven,
erwijl ten Zuiden van de Oise de strijd tmet
fevigheid voortgezet werd.
jDe Duitschers hebben daarbij hun verde-
p opmarsch de Fransche troepen in de
tchting van de Ailette teruggedreven en
Ichoogten ten Oosten van Concyle-Chateau
forraenderhand vermeesterd.
laatstgenoemde plaats ligt ongeveer vijf
tien kilometer ten zuidoosten van Chauny
en ruim twintig kilometer ten Westen van
de stad Laon.
Het Duitsohe reuzenkanon in Frankrijk.
Naar de .Frankfurter Zeitung" uit be
trouwbare bron verneemt, is professor dr.
F. Rausenberger, artilleristisch directeur
der Krupp-fabriek, de ontwerper van het
reusachtige geschut. Rausenberger ver
vaardigde ook de 42 c.M. mortieren. Hij
woonde de eerste beschieting van Parijs
door zijn nieuw reuzemkanon bij.
De beschieting van Parij9.
Uit Parijs wordt bericht, dat de voor
teekenen van de ontruiming der Fransche
hoofdstad, ofschoon deze "officieel nog niet
bevolen werd, steeds meer aan den dag
treden. Families en afzonderlijke personen
verlaten in steeds grooter aantal met alle
mogelijke transportmiddel/en Parijs.
Ee»n speciaal voor dit doel ingestelde
commissie uit den Parijschen gemeente
raad heeft een bijzondere regeling uitge
werkt, volgens welke aan die ouders, wel
ke hun kinderen naar het land zenden of
ze daarheen willen vergezellen, bijzondere
gunstige bepalingen deelachtig worden.
Het streven is er op gericht, om bijtijds
zooveel mogélijk inwoners uit Parijs te ver
wijderen, zonder daardoor de talrijke mili
taire transporten te storen.
Artistieke standbeelden en andere kunst
werken worden zooveel mogelijk be
schermd. De Parijsche prefectuur heeft last
gegeven, dat in verband met de beschieting
theaters en cinema's in den namiddag
geen voorstellingen meer mogen geven.
De Oostenrijksche regee
ring heeft blijkbaar met het officeeie,
Fransche antwoord inzake de kwestie Czer-
nin-Clemenceau geen oogenblik verlegen
gezeten en een antwoord gezonden, dat een
bevredigenden indruk maakt.
Er blijkt nu, dat er twee besprekingen
tusschen de graven Revertera en Armand-
zijn geweest: de eerste 22 en 23 Augustus
1917 en de tweede in Januari 1918. De eer
ste werd dus onder Rbot begonnen, de an
der onder Clcmcnceau.
Inmiddels neemt Weenen geen woord van
Czernin's uitlating terug. Heeft Clemen-
ceau dan toch onwaarheid gesproken?
Intusschen tracht de Weensche verkla
ring het debat ook weer terug te leiden tot
de hoofdvraag: Wie heeft met alle macht
getracht, het bloedbad in het Westen te
voorkomen door 'n ailgemeenen vrede? En
tegelijk snijdt^zij alle mogelijke onthullings-
lu-st van te voren het leven af, door te ver-
kla.ren,,dat men zich er volstrekt niet voor
schaamt, in het belang van een algemee-
nen vrede werkzaam te zifn geweest.
Diiitschland.
Een gedeelte van den landstorm naar huï9
gezonden.
Het ,,Armee-verordnungsblatt" bevat een
besluit van het ministerie van oorlog, be
palende dat uiterlijk 30 April de in 1869
geboren personen, die voor den landstorm
zijn opgeroepen, naar huis moeten worden
gezonden, tenzij zij-vrijwillig in dienst wil
len blijven.
Tn verband daarmede.worjien dergelijke
personen in het vervolg niet meer onder de
wapens geroepen.
Oostenrijk-Hongarije.
Czernin tegen Clemenceau.
Het Weensch Corr.-Bureau maakt een
officieel stuk openbaar naar aanleiding
van de ontkenning van Clemenceau als zou
hij, kort vóór het offensief in 't Westen,
aan de Oostenrijksche regeering hebben
aangeboden vredesonderhandelingen te be
ginnen op den grondslag van de teruggave
van Elzas-Lotharingen. Met opgave van
een aantal datums wordt in dat stuk aan
getoond, dat reeds ten tijde van Ribot tus
schen Frankrijk en Oostenrijk besprekin
gion werden gevoerd, die tot niet® leidden.
In Januari 1918 heeft Clemenceau die be
sprekingen weer aangeknoopt, en in Fe
bruari sprongen ze andermaal af.
Rusland.
Oorlogstoestand tusschen Rusland en
Japan.
De regeering proclameerde den oorlogs
toestand in geheel Siberië en beval den Si-
berischen sovjets in allerijl afdeelingen van
het roode leger te vormen om den Japa-
neezen tegenstand te bieden.
De troepenlanding te Wiadiwostook.
Reuter seint uit' Tokio: Britsche marine
troepen «zijn op 5 dezer te Wladiwostock
geland, vooi'namelijk ojp het spoorwegsta
tion nabij het consulaat te beschermen.
Verwacht wordt, dat de landing van Ja-
pansche matrozen het herstel der orde ten
gevolge zal hebben.
Finland.
Het garnizoen in Tammerfors geeft
zich over.
Het Finsche hoofdkwartier meldt d.d. 6
dezer: Hedennacht om half drie is de eerste
groote operatie van het Finsche leger ten
einde gebracht. Het Roode garnizoen van
Tammersfors heeft zich overgegeven.
Geen inmenging van Rusland.
Reuter seint uit Petersburg: Duitsche
vliegmachines zijn boven Helsingfors ver
schenen.
De Russische oorlogsschepen verlieten
Helsingfors en stoomden op naar Kroon
stad. De Raad van Volkscommissarissen
verklaart, dat de landing van Duitsche
troepen te Hangö alleen de Finsche regee-
ring aangaat, zoodat Rusland niet tus-
schenbeide zal komen.
De Vredesonderhandelingen
De broodvrede met Oekrajina.
De onderhandelingen betreffende den
goederenruil tusschen de Centrale mogend
heden en de Oekrajina hebben pas de
laatste dagen een snel verloop gehad, en
beloven met een goeden uitslag bekroond
te zullen worden.
De door de Centrale mogendheden voor
geslagen regeling voor den uitvoer van een
millioen ton broodkoren en veevoeder, is in
beginsel door de Oekrajinische volkscom
missarissen aangenomen.
De prijsnoteering zal binnen enkele da
gen worden vastgesteld, en zal natuurlijk
ibelangirijik thooger aijm dan de Duiiii&chs
maximumprijzen.
Het Oekrajinische levensmiddelen-depar
tement gaf reeds belangrijke hoeveelheden
koren en levensmiddelen vrij, .zoodat om
streeks midden April ongeveer 3000 war
gons verzonden kunnen worden.
De vrede tusschen Rusland en de
Oekrajina.
De Russische regeering heeft besloten om
de vredesonderhandelingen met de Oekra
jina te Smolensk te openern.
Nederland en de Oorlog.
De War Trad© Board te Washington
waarborgt, dat d© „Poeldijk" en de „Maas-
dijk" bij hun terugkeer uit Amerika een
lading graan voor Nederland zut'en kun
nen medenemen.^
De „Maasdijk" en de „Poeldijk".
Het Corr.-Bureau kan thans mededeelen
dat Zaterdagmiddag j.l. hij het departe
ment van Buitenlandscbe Zaken telegra
fisch bericht is ingekomen van den Neder-
landschen gezant te Washington, dat, in
dien de „Poeldijk" en de „Maasdijk" met
hun ladingen tabak naar Amerika vertrek
ken de War Trade Board garandeert dat
aan de Nederlandsche Regeering de gele
genheid zal gegeven worden om voor deze
schepen bij hun aankomst in de Vereenig-
de Staten als retour-lading graan aan te
koopen.
In^verband met het bovenstaande is ons
nader gebleken dat de ladingen welke de
„Poeldijk" en de „Maasdijk" hier te lande
hadden ingenomen slechts voor een gedeel
te uit tabak bestonden.
Deze ladingen zijn intusschen reeds
eenige weken geleden gelost en ter beschik
king gesteld van de afladers.
Voor de militairen niet langer voeding
bij de burgerij.
De commandant van het veldleger deelt
aan de militaire autoriteiten mede, dat de
heerschende voedselschaarschte, gepaard
aan de daarbij voorkomende d: butie-
inoeilijkheden en de noodzakelijkheid om
het militaire personeel zoo degelijk moge
lijk te blijven voeden, Zijn Excellentie no
pen te bepalen, -maatregelen te nemen om
alle onderdeelen en detachementen van het
veldleger, die tot heden nog mochten zijn
ingekwartierd' met voeding bij de bui'gerij,
onverwijld in eene militaire menage op te
namen.
De Steenkolenvoorziening.
Er wordt een spoedige wederopenstelling
der Duitsche grenzen voor vervoer van
steenkolen naar ons land verwacht.
Kolenschaarschte.
De fabrieken der firma Nico ter Kuile
en Zn. em» die dier Twentisicho Textielmaat-
schappij van de firma I. I. Rczendaal te
Enschede, zullen wegens gebrek aan kolen
worden stopgezet.
De broodkaarten.
Het bestuur van.de coöperatieve vereeni-
ging Ons Voorstel te Gouda heeft den mi
nister van Landbouw telegrafisch verzocht
het gemeentebestuur van Gouda op te dra
gen voor de laatste dezer broodkaartperio
de aanvullingskaarten uit te reiken of ex
tra bons voor andere levensmiddelen; het
meent, dat de verlenging van den brood-
kaartduur te laat ter kennis van het pu
bliek is gebracht, verder is een conferentie
aangevraagd met den burgemeester ter be
spreking van den noodtoestand. Komt er in
d'e distributie van levensmiddelen in de ge
meente Gouda geen afdoende verbetering,
dan zal Ons Voordeel het initiatief nemen
voor het nemen van meer doortastende
'maatregelen.
Naar aanleiding van het
slachtverbod.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
die Voedselvoorziening meldt:
Zonder machtiging vain het R. D. K. zijn
thans alle slachtingen verboden. Het alge
meen slachtverbod, dat Zaterdag is afge
kondigd, laat echter ruimte voor het ver
richten van noodslachtingen, waarvoor een
algemeene ontheffing is verleend. Onder
noodslachtingen worden daarbij verstaan
slachtingen, die noodig .zijn omdat een dier
door een ongeval is getroffen, omdat een
dier gevaar oplevert voor de algemeene
veiligheid, of omdat een dier in dreigend
levensgevaar verkeert. Bij elke noodslach-
ting moet de eigenaar aanstonds bij den
burgemeester een verklaring van een rijks-
veearts overleggen. Het vleesch, van ceze
slachtingen afkomstig, moet op eerste
aanvrage worden g-eleverd voor de gemeen
telijke distributie ter plaatse. Met andere
woorden: dit vleesch is bestemd om in de
gemeente zelf te worden geconsumeerd.
IlelHjyffWiiëtf zir daarom op zijn hoede
voor aanbiedingen van vleesch per post
pakket of dergelijke.
De gewone slachtingen geschieden alleen
met machtiging van het R. D. K. op be
paalde plaatsen, en het vleesch van nood
slachtingen wordt ter plaatse geconsu
meerd. Het vleesch, dat per postpakket en
dergelijke wordt aangeboden, zal dus veel
al zijn vleesch van ondeugdelijke qualiteit,
met name van dieren die hun natuurlijken
dood zijn gestorven.
Nuchtere kalveren.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
In verband toet het algemeen slachtver
bod,- dat Zaterdag 1.1. is afgekondigd, is
eene regeling getroffen ten aanzien der
nuchtere kalveren, die er in dezen tijd in
groot aantal zijn en komen. Deze kalveren
zullen door bemiddeling van 't Rijksdistiri-
butiekantoor, waartoe do aanvragen moe
ten worden gericht, worden geleverd aan
de gemeenten, in de eerste plaats aan de
groote gemeenten en de industrie-centra,
waar de vleeschnood zich het sterkst doet
gevoelen. Waar een gemeentelijk slacht
huis is, zal men de kalveren levend ontvan
gen: overigens worden ze geslacht toege
zonden door daartoe aan te wijzen export-
slachterijen.
Het voornemen is aan de gemeenten eene
hoeveelheid te zenden, die overeenkomt
met. een rantsoen- van 1 ons per hoofd per
week. kinderen beneden het jaar niet mae-
degerekend.
Voor de nuchtere kalveren zal op de ver
zamelplaatsen worden betaald 60 cent 'per
K.G. levend gewicht, verminderd met 50
cent per kalf voor administratiekosten enz.
De bedoeling is, dat de gemeentebesturen
dit vleesch tegen 55 cent: per K.G. slaehtge-
wicht leveren aan de slagers en dat het
tegen 70 cent per K.G. in het been of f 1
per K.G. uitgebeend voor het publiek bei»
schikbaar komt. In ééne en dezelfde ge>-
meente mag dit vleesch alleen óf in het
been óf uitgebeend worden verkocht.
Alleen die nuchtere kalveren zullen wor
den geslacht, die het Rundveekantoor alg
voor de consumptie geschikt aanwijst.
Vopr vaccinatie zal het R. D. K. een vol
doend aantal nuchtere kalveren beschik
baar stellen.
Het R. D. K. zal bovendien vette kalve
ren toewijzen voor de ziekenhuizen.
De vleeschvooraiening en
de slagers,
liet bericht van het besluit van den mi
nister van Landbouw, dat de vleeschvoor-
ziening zal beperkt worden tot de fabrica-
ge der zoogenaamde eenheidsworst, heefl
aanleiding gegeven tot een samenkomst
der gecombineerde commissie van patroon*
en gezellen uit de onderscheidene slagers
bonden.
De commissie overwoog, dat het! thans
door de regeering beschikhaar te stellen
•vee veel betor zoru kunnen worden verstrek*
in verschen toestand, omdat voor de berei
ding van het middagmaal vleesch in ver
schen toestand verre de voorkeur verdien*
hoven gerookte worst en dè omzetting in
gerookte worst aan de schatkist millioenen
zal kosten.
Bovendien worden door dezen maatregel)
de nog besbaan.de alaigersbedrijven ten on
dergang gedoemd en «al dientengevolge de
werkloosheid, onder de gezellen algemeen
worden.
Namens bovengenoemde commissie id
aan den minister telegrafisch een onder
houd verzocht.
Kroten en selder ij.
De Rijkscommissie van Toezicht op da
Vereeniging Groenten-Centrale heeft mede
gedeeld, dat kroten boven een gewicht van
3/4 K.G. per stuk voor het buitenland mo
gen worden geveifd; kroten tot en met een
gewicht van 3/4 K.G. moeten voor het bin
nenland bestemd blijven. Mocht het blij
ken. dat door deze regeling niet in voldoen
de) mate in de bannen'ondsche behoefte
wordt voorzien, clan is de betrokken veiling
verplicht hiervan de Rijkscommissie on-
middeüiik in kennis te stellen, waarna zij
dien minister van Landbouw, enz. zal voor
steden het gedeelte, dat ten uitvoer is toe
gelaten, te verminderen.
Van selderij moét 50 pet. voor i. ït bin
nenland worden geveild.
Voorj aarseaaizaden.
De minister van Landbouw heeft, geleC
op zijne beschikking van 21 Augustus 1917.
laatstelijk gewijzigd bij zijn beschikking
van 16 Februari 1918;
lo. artikel 1, sub b. van bovengenoemde
beschikking gewijzigd als volgt:
„voor zooveel betreft de voorjaarszaaiza-
den, behalve die van paarden- en duiven-
boonen vóór '1 Juni 1918;
2o. vorenstaand artikel aangevuld met:
c. voor zooveel betreft, de zaaizaden van*
paarden- en duivenboonen, vóór 15 April
1918.
Een gedenkteeken voor Thoma3 h Kempis.
Prof. dr. G. Kalff roept in het „Hbld."-
van Zondag 7 April de bewonderaars van
Thomas a Kempis op om. bij te dragen tot
een fonds dat zal dienen voor een stand
beeld van den schrijver der Iniitatio, op ta
richten op den Sint Agnietenberg bij
Zwolle. Hij deelt verder mede, dat c'.r. P.
J. II. Cuypers reeds een ontwerp gemaakt
heeft. De kosten van uitvoering zijn op
f 5000 geraamd.
R. K. Land- en Tuiitbouwtoond.
Do 3de algemeene vergadering van den
R.-K. Drosecanen Land- en Tuin bouwbond!
in het bisdom Haarlem «al gehouden wor
den op Maandag 22 April in ,,St. Bavo" te
Haarlem.
De Belgische Koning.
Op verschillende plaatsen hier le lande
hebben de Belgen kerkeliik en op ander©
wijze gisteren gevierd hêHicesl vah Kcm
ning Albert.
Van „vieren" is eigenlijk geen sprake.-
't ls de vierde keer.dat Koning Albert
zijn geboortedag herdenkt in balling-»
schap. De sympathieke vorst, die in een»
voud alle ontberingen en gevaren met
zijn leger heeft gedeeld, vermag niets
om de lasten van zijn volk te verlichten*
FEUILLETON.
Met dat doel verliet Eva von Prahwe
laar vaderlijk huis, terwijl de meeste be-
foners nog sliepen. Zij ging door den uit
strekten tuin, die het huis Radenhorst
r^n oud vervallen kasteel, met scheu-
Fen gaten omringde. Het jonge meisje
°en treurt gen blik op heit verwaar
de en vervallen landgoed en schreed
N naar een der steenen banken, die in
Bn tuin stonden. Doch eensklaps stond zij
!l1' op eenigen afstand van liaar stond
Paian, geleund tegen het beeld der godin
!ar|a. Hij keek somber naar den grond en
M Jen lichten voetstap van het meisje
Met mostapijt niet gehoord.
11 den verschrikten blik, waarmee zij
F den man keek, lag te gelijk vreugde
net volgende oogenblik snelde zij op
toe. Hij bemerkte het niet, maar nu
FP zij hem aon: „Grootvader!".
f°0als hij zich oprichtte, snel en krach-
1zich met energieke beweging naar
wendde, had men hem, als men geen
acht sloeg op zijn wit haar, voor een ru g
jongen irran kunnen houden. Maar of
schoon ook «ijn oog nog een warmen glans
en een levendige beweeglijkheid - bezat,
ried zijn gezicht toch ontegenzeggelijk den
zeventiger. Hij zou nog mooi geweest zijn,
hadde niet een trek van bitter verdriet op
het gelaat gelegen.
„Grootvader, lieve grootvader", «ei Eva
en w ilde haar armen om den 'bals van den
grijsaard siaan.
Hij verhinderde dit en nam haar handen
krachtig in de zijne, terwijl hij zei: „Goe
den morgen, Eva."
Heb jonge meisje maakte haar handen
los en een arm oan zijn schouders leggend,
riep ze op innigen toon uit: „Wat ben ik
blij, je weer eens te eièn!"
„En moet ik dat gelooven?" vroeg hij,
haar wantrouwend in de oogen kijkend.
„Kunt gij daaraan twijfelen?" riep zij,
haar hoofdje tegen zijn schouder vlijend.
„Ach, gij weet, dat ik iederen troost, iédere
bemoediging in mijn droevigen toestand
put uit het bewustzijn van uw liefde tot
mij."
„Na de geringe wederliefde, die gij mij
bewijst", antwoordde hij op bijna harden
toon, „kan ik onmogelijk aannemen, dat
gij mij werkelijk liefhebt."
„Ondanks deze booze woorden, zijt gij
toch van het tegendeel overtuigd; gij weet,
dat ik niet volgens mijn wensch en wil,
maar cxm het gebod van een onafwijsbaron
plicht te volbrengen, van u gescheiden
ben."
„Met die pücluten, die gij tegenover an
deren hebt, neemt gij het zeer nauwgezet
met die plichten tegenover mij zeer
licht."
„O, grootvader,, wat zijib gij onrechtvaar
dig! Woon ik dan gratig in Radenhorst?
Zijn niet de weinige dagen-, die ik niu on
dan ibij u in Aïteavhagon doorbreng, de
eenige lichtpunten in mijn leiueru?"
„Indien het zoo ware, waarom blijfit gij
dan hier? Gij hoeft slechts te wil).en, om
die eenzame misère in dit ellendig kasteel
voor de zorgelooze zekerheid dos levens in
mijn huis te verwisselen
„Achi ik mag och tea* niet wiLleml"
antwoordde ze treurig.
„Wat hindert je daarin? Je vadem ïioch
niet?... Het is zoo vier gekomen, dat 'iedere
mond, dien hij aan zijn tafel moet spij
zigen, hem mat schrik moelf varrvullem....
Uw moestuin is zelfs stlechts voor do helft
•bebouwd."
j.Het is helaas zoo", antwoordde Eva
nwu. een men gelling van kommer en be
schaming. „Het ontbreekt on® aan zaad,
aan anbeidskrachit, aan alles."
„Zoo 7iet -het er met de groenten uit
en waar neienlt gij het wildbraad voor uw
hoogadellijke tafel?"
„Ach", antwoordde zij, opzebteilijk geen
acht sOaandie op aijn sciheppen spot, „dat
maakt ons niet veel zorg. Ik heh dit jaar
veel geluk gehad met het pluimvee em
daarbij schieib paps^ menige wilde duif."
„Maar even zoo-vele tamme van zijn
buurman."
„Grootvader!" zei zij verwijtend.
„Bovendien moet gij toch nog andere
Qevaniamiddelen hebben en ik kan niet
denken, dat iemand je iets zal borgen."
„Wij betalen de menschen -comtanlt."
„Waarlijk?.... Waar haalt gij dan het
geld vandaan?"
„Een timmerman heeft van papa voor
eenige weken de beide groote notdbooimen,
die rechts en links van de brug stonden,
gekocht."
„Dus ook die weg!.... Het waren mooie
booüien en jie moeder aat op mooie dogen
graag tn hun schaduw. Dodh wat kan den
heer v>n Prahwe een. plaats of een voor
werp .schalen, waaraan de herinner:s
aan zijn arme jonge vrouw verbanden is."
„Ik ben overtuigd, .grootvader", ant
woordde 'het meisje ernstig, „dat gij papa
onrecht aandoet. De nood dwingt hen*
menig ding te doen wat hem zwaar vait.
Had hij geweten hoe zich op andere wijiza
uiit den nood -te redden, dan zou hij zekofl
die noteboomen niet hebben daten vallen."
„Zoo?.... Dan weet ik niet, waarom hij
niet liever die oude olmen hier liet om
hakken?"
„Hij zou die graag verkocht hebbtfit,
maar niemand wil daarop bieden, wijl he*
oude vermolmde bomt het loon van bot
vellen en vervoer niet waard is.... Papa
had geld noodig voor een reis."
De grijsaard werd nu nog veel driftiger.
„Wat?.... voor een reis, zegit gij, -had hij
het geld noodlig" vroeg hij toornig. „Wat
heeft eem mensch aLs mijn aam lager wal
geraakte s-elioonzoon nog te malken me*
pleizier reisjes?"
Eva's wangen brandden em zij hadfc
moeite, om groohvader niet op dieffleflfdje
ongemanierde wijde te antwoorden ai»
waarop hij van haar vader sprak. Maar
zij bedwong zich en antwoordde kaum:
„Papa hoeft zijn reis, waarvan, hij nog
niet U teruggekeerd, volstrekt nieh vooag
zijn genoegen oadernomm."
i (Wordt vervolgd.}