BUITENLAND.
De Oorlog.
De groote slag i n het Westen.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
pit blad rerscntjïit eiken dag, uitgez. Zon- en Fecafd.
tv Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
voor Leiden 13 ct. p. week, fl.7U p. kwartaal; bij
onz* agenten 14 ct. p. week, f 1.85 p. kwartaal. Franco
p08t° f2.15 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags-
biad is voor de Abonné's veisrijgbaar tegen betaling
van 20 ct. p. kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
9e Jaargang. WOENSDAG 3 APR!L 1918-
Bureau STEENSCHUUR 15 - LE2DEN. Interc. Telefoon 935.
No. 2582
Postbus 6.
De Advertentieprijs oedrnagt van.15 regels f0.75
elke legel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingeD vao
3—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met gratig
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaateruimte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen wordeif
aangeboden o'f gevraagd, huur en verhuur! koop en
verkoop 40 ct. p. 80 woorden. Ieder woord meer let.
Oit nummer bestaat uit twee bladen.
Plaatselijke strijd in het Westen.
Het vraagstuk van Elzas-Lotharingen.
Vorming van eon Nationaai-leger in
Rusland. - De vrede met Roemenië.
Overzicht.
Van het Westelijk front valt weer niets
nieuws te vermelden. De stafberichten be
vatten wei verscheidene bijzonderheden
over geleverde plaatselijke gevechten, doch
de slotsom is, dat op het slagfront geen
deitelijke wijziging van den toestand valt
waar te nemen. Een oogenblik van rust
schijnt bereikt. Of deze lang zal aanhou
den, dan wel weer spoedig verbroken* zal
worden door de eene partij ten nadeele van
de andere, valt niet vooruit te zien.
Wolff zegt, dat de beslissing niet spoedig
zal vallen. We hebben te doen, zegt dit bu
reau, niet een front van 500 kilometer. Tot
oog toe woedt de strijd nog slechts op een
rijfde gedeelte van het front. Wat daar
tot dusver is geschied, komt vooral daarop
neer, dat het Britsche leger imet zijn rech
tervleugel heeft moeten .zwenken, tenge
volge waarvan het geenszins meer Parijs
verdedigt, maar tengevolge waarvan juist
de Franschen gedwongen zijn geworden,
ter assistentie van de Engelschen hun
iront zeer te verlengen. Een ander gevolg
rail die zwenking is,, dat de Engelschen
nu met hun Zuidlijken vleugel loodrecht
op hun terugtochtsweg naar Calais staan.
Een en ander is te beschouwen als een
^.aanvangssucces".
De tanks van het Duitsche leger.
Reuters speciale correspondent bij het
Fransche leger zegt, dat de meerderheid
der Engelsche en Fransche soldaten*', die
den eersten schok van den DuUschen aan
val hadden te doorstaan, van meening wa
ren, dat de Duit-schers geien tanks hadden
gebruikt bij hun jongste offensief. Dat is
echter een misvatting. De tanks hebben
weliswaar den infanterie-aanval niet me
degemaakt, maar traden eerst later In actie
toen de eilandjes" van tegenstand, die
hog in de linie waren achtergebleven na
dat de Duitsche infanterie liaren storm
loop over de linies had voleindig £»r.s„;
iiïd mot-o lei r wuruen.
De Duitschers hebben drie soorten tanks:
Ten eerste: de op -de Engelschen buitge
maakte machines; ten 2e een tank van
smaller model dan de Engelsche. maar
sneller, beter gewapend en zwaarder ge
pantserd en ten 3e de zoogen. landkruiser,
het groote type tanks.
De kleine, vluigge tanks zijn, naar het
heet, 2G vbet lang; 10 Voet breed en onge
veer 11 voet hoog, de landkruisers zijn 45l/2
voet lang, 13 voet breed en 13 voet hoog. De
bewapening der tanks bestaat uit kanon
nen, mitrailleurs en vlammenwerpers.
Vooral het laatstgenoemde verhoogt de ver
nielende kracht 'der tanks, daar .zulk een
machine natuurlijk een grooter hoeveelheid
r brandbare vloeistof kan meevoeren dan een
aantal soldaten. Naar wordt beweerd, kun
nen de bemanningen dor ta.niks <ieze ook
hermetisch s,lui ten, wanneer zij door gas
wolken moeten trekken.
De Duitsche tanks zijn georganiseerd in
«scadrons onder bevel van een majoor.
Geen Amerikanen.
Volgens een niet gedateerd bericht uit
Berlijn, dat in elk'geval na 29 Maart werd
afgezonden, hebben de Duitschers in den
groot*n slag nog geen Amerikanen tegen
over zich gehad, afgezien van twee gevan
gen genomen geneesheeren.
De kathedraal van Noyon.
Een draadloos bericht van Duitsche zijde
meldt nog dat de kathedraal van Noyon
door de Franschen in brand is geschoten
en in lichte laaie staat.
Omtrent dc voorgeschiedenis van den slag
in het westen heeft Czernin gisteren en
kele zeer belangrijke mededeelingen ge
daan. ,,C.od is mijn getuige zeide hij
dat wij alles hebben getracht, wat mogelijk
was om het nieuwe offensief te vermijden.
De Entente heeft niet gewild. Clemenceau
heeft eenigen tijd voor hat begin van het
offensief bij mij aangevraagd of en op wel
ken grondslag ik tot onderhandelingen be
reid was. Ik heb terstond, in overleg met
Berlijn, geantwoord, dat ik hiertoe bereid
was en tegenover - Frankrijk geen ander
beletsel voor den vrede kan zien, dan
Frankrijks aanspraken op Elzas-Lotharin-
?en. Uit Parijs werd geantwoord, dat op
dezen grondslag niet te onderhandelen
was. Daarop bestond er geen keus meer."
Dus ook hier het vraagstuk van Elzas-
Totharingen. Duitschland moet in Septem
ber reeds gepoogd hebben dit twistpunt met
Frankrijk bij te leggen. Men zal zich herin-'
"eren, hoe door Lloyd George is medege
deeld, dat, Duitschland in September 1917
een vredesvoorstel had gedaan. Dit is on
middellijk van Duitsche .zijde tegengespro
ken. De geruchten bleven echter in omloop
en ze werden in verband gebracht met een
reis van Briand naar Zwitserland, enz
wij hebben de^er dagen van wel inge
lichte zijde vernomen, dat' Duitschland in
September 1917 aan Frankrijk, in ruil voor
koloniaal gebied, geneigd was Fransch-
'ingen af te staan. De niet-officieelo
onderhandelingen sprongen af op Italië's
onverbiddelijke aanspraken op Triëst. In
Frankrijk'verwekten de onderhandsche be
sprekingen, toen zij later uitlekten, eenige
ontsteltenis, daar de regeering er de Ka
mer niet over had ingelicht en droegen er
toe bij Briands politieke positie aan het
wankelen te brengn.
Later verklaarde von Kühlmann, dat het
vraagstuk van Elzas-Lotharingen voor
Duitschland niet bestaat. Heeft de Duitsche
regeering definitief afgezien van de schik
king, wedke zij in September 1917 moet
hebban voorgesteld?
Trotsky heeft een beroep gedaan op het
Russische volk, om zich algemeen in den
wapenhandel te oefenen, ten einde een
groot leger op de been te kunnen brengen
ter verdediging van het vaderland. Be
kwame instructeurs zullen door de sovjets
worden belast met deze oefening dar be
volking. Een algemeene oefenplicht zal
worden ingevoerd en militairen worden
verzocht hun medewerking te verleenen.
Men zal zich herinneren, dat Trotsky de
Fransche regeering heeft verzocht de 500
Fransche officieren, die in Rusland verblijf
houden, niet terug te roepen en dat de
Fransche regeering aan dit verzoek gehoor
heeft gegeven op voorwaarde, dat Rusland
Daiit9chland zal beisitvijden;.
De „Vorwarts" acht dit een bedenkelijk
verschijnsel. Rusland moge op het oogen
blik geen groote militaire bedreiging kun
nen vormen, van de duurzaamheid van
het vredesverdrag zal men niet veel kun
nen verwachten. Het blad wijst er dan op,
dat zelfs de bolsjewiki zich tegen den ge
sloten vrede verzetten en besluit met de
opmerking: ,,Men behoeft zich alleen maar
voor te stellen, dat met het Westen een
dergelijke vrede gesloten wordt, om een
beeld van 't toekomstige Europa te krijgen.
De vrede zal dan niets anders zijn dan een
voorbereiding voor een tweeden wereld
oorlog. Zijn Litauen, Koerland en de
Vla am sc he kust dat werkelijk waard?
De vredesonderhandelingen -mat Roeme
nië worden voortgezet. Wij deelden reeds
mede, dat het feitelijke vredesverdrag is
geteekend, doch dat nog over economische
tractaten wordt beraadslaagd. Op de
voornaamste punten hebben de besprekin
gen tot' principieele overeenstemming ge
leid. Over de tractaten, zooals die zijn vast
gesteld. zeide de Hongaarsche minister van
handel, S.zterebyi tot een redacteur van de
..Pesti Naplo": dat de onderhandelingen
met Roemenië niet gevoerd -zijn in een geest
van wraakzucht, gr.aar
nine De onderhandelaars te Boechar?»
D.Xir gepoogtt. Roemenie te overtuigen
dat het een staatkundige fout beging toen
het zich keerde tegen zijn vroegere bond-
genooten; en de minister meende, dat dit
volkomen is gelukt. Roemenië ziet in, dat
zijn toekomstig lot ten nauwste verbonden
is met dat van de Oostenrijk'sch-Hongaar-
sche monarchie,
Deze moest waarborgen eischen voop de
bescherming barer grenzen, ging de minis
ter" voort; maar .zij heeft dit gedaan, zon
der den toestand voor Roemenië ondrage
lijk te maken. Van Oostenrijksche of Hon*~
gaarsche zijde \terd Roemenië nooit be
dreigd; maar dit heeft men in Roemenië
niet ingezien. Wellicht heeft het thans een
ander inzicht in zijn politieke en economi
sche positie gekregen, zeide de Hongaar
sche minister.
Over de dynastieke quaestie wordt, naar
luid van berichten uit Duitsche bron, bij
de onderhandelingen niet gesproken. Dit
Ls een zaak van zuiver binnenlandschen
aard. die uitsluitend de Roemeniërs be
treft; de Centralen zijn niet voornemens
in de eene of aftdere richting invloed te
oefenen.
0p Zee.
Aanval op een convooi.
„Berl. Tidende" te Kristiania bericht
naar Wolff meldt dat het convooi van 19
schepen, op reis van Engeland naar Noor
wegen, hetwelk door Duitsche duikbooten
werd aangevallen, begeleid wesd door tor
pedojagers en torpedobooten, doch niette
min 8 .zeemijlen van de Noorsche kust met
torpedo's beschoten werd. Een der torpe
do's trof het Noorsche stoomschip „Va-
loss", hetwelk oogenblikkelijlc zbnk, lerwijl
4 stokers door de ontploffing gedood wer
den; 14 man werden door een Noorsche tor
pedoboot opgepikt. Ook van den gezonken
Engelschen hulpkruiser kwamen vele leden
der bemanning om. Van de 1^9 schepen,
waaruit het convooi bestond, waren er 5
uit Noorwegen, de overige uit Zweden.
In de Lucht.
Vliegeraanval op Keulen.
Zondagnacht werd Keulan plotseling op
geschrikt door het gillen der stoomfluiten
van de talrijke fabrieken in de voorsteden.
Terstond daarop doorzochten een groot
aantal sterke zoeklichten het luchtruim en
spoedig hadden deze de Engelsche vliegers
ontdekt, die blijkbaar een aanval beoog
den op de Pulverfabriek van Lebeküche
buiten de stad. Om "deze fabriek is oen gor
del getrokken van afweergeschut, dat aan
stonds na het eerste alarmsignaal in actie
kwam. Een uur lang, van half een tot half
twee, werd de lucht doorploegd met shrap
nels. De vliegers konden dus niet naderen
en lieten hun bommen vallen tusschen So
lingen en Mülheim, zonder dat die schade
aanrichten.
Na een kwartier pauze begon het afweer
geschut opnieu w te -werken, ook hij de fa
briek Carlswerke te Mülheim, waar de gra
naten worden vervaardigd, die te Lëbe-
küche worden gevuld, Na nogmaals ander
half uur was alles weer in rust en keerden
ook de vrouwen, die met hun kinderen de
huizen waren ontvlucht,; daarin terug.
Hel schieten op kerken.
Wolff meldt dat de Franschen, tengevolge
van den beklagenswaardigen toevaltreffer
op een kerk in Parijs op matelooze wijze
de Duitsche oorlogsmethoden zijn gaan be
schimpen. Zij meenden in dit-toeval een
geschikt propaganda-objekt te hebben ge
vonden.
Daartegenover constateert Wolff dat de
Franschër. op den tweeden Paaschdag de
beschieting van Laon, hetwelk thans 9 K.M.
achter het Duitsche front ligt, hebben her
nieuwd. De kerk van St. Martin en ver
scheidene stadsgedeelten werden daarbij
.zwaar beschadigd. Een begrafenisstoet
werd voor de kerk door het geschut der
landgenooten van de treurenden getroffen,
waardoor een afschuwelijk bloedbad werd
aangericht. Deze beschieting, eindigt
Wolff, is een waardig pendant van de be
schieting van een kerk te Oostende door de
Engelschen.
Duitschland.
Een petroi'eummionopolie in Roemenië.
Volgens een bericht in de ,,N. Fr. Pr."
zal in Roemenië en petroleummonopolie
worden ingevoerd. Het nieuwe monopolie-
bedrijf zal worden opgericht met een ka
pitaal van fr. 200 k 300 rnillioen, waarvan
Duitschland de meerderheid der aandee-
len zal ontvangen, terwijl ook Oostenrijk-
Ilongarije en Roemenië hierin zullen parti-
cipeeren. De petroleum-ondernemlngen zul
len echter zelfstandig blijven werken in
dien zin, dat zij zullen prodtrceeren ten be
hoeve van het monopoliebedrijf, aan het
welk tzij haar productie tegen een vast te
stellen prijs zullen afleveren.
Frankrijk.
De beschieting van Parij3.
Ilavas meldt uit Parijs d.d. 2 April: Van
daag is het bombardement van de streek
van Parijs door het groote kanon hervat.
Er werd schade aangericht en twee men-
schen zijn gewond, o. w. een vrouw.
Het graanaanëod der Geassocieerden.
Het Tweede Kamerlid de heer Van Ha
mel heeft aan de minister van^andhonw^
schc- Zaken, de voi§B!&€- ..\^5n gericht:
1. Is van de zijde der Geallieerde Regee
ringen tmededeeiing ontvangen, dat stoom
schepen uit Nederland aanstonds in Ame
rika 100,000 ton broodgraan kunnen inla
den: en zoo ja, met welke toezegging en
waarborg, dat van Geassocieerde zijde aan
de heen- en terugreis dier schepen in geen
geval eenige belemmering in den weg zal
worden gelegd?
2. Is de regeering voornemens hierop in
te gaan; ^oo niet, welke redenen verzetten
zich tegen deze gelegenheid om ten spoe
digste onzen graanvoorraad te vermeer
deren?
3. Zijn er redenen om te twijfelen, of deze
schepen, ook al is gewaarborgd, dat zij uit
sluitenden het Nederlandsehe belang zullen
varen en geenerlei dienst voor het Geasso
cieerde belang waarnemen, veilig door de
„vrije geui" zullen kunnen verkeeren en
gevrijwaard blijven van duikbootaan-
v allen?
De aanvoer van graan uit Amerika.
Het Ned. Corr. Bureau meldt:
Blijkens een in de ochtendbladen van*
Vrijdag j.I. opgenomen Reuter-bericht uit
Washington, zou de voozittter van de War
Trade Board uit naam van de Amerikaan-
sche regeering aan den Nedcrlandschen
gezant hebben medegedeeld, dat twee Ne
derlandsehe stoomschepen, de „Maasdijk"
en de „Poeldijk" den Atlantischen Oceaan
mogen oversteken dm 'levensmiddelen in te
nemen voor Nederland.
Te bevoegder plaatse was van zoodanige
toezegging niets bekend. Wel was op het
departement van Buitenlandsche Zaken be
richt ontvangen, dat de War Trade Board
aan Hr. Ms. gezant te Washington om
streeks 18 Maart had medegedeeld, dat als
de „Poeldijk" en de „Maasdijk" met een
ladipg tabak, edgend- m van de Amerikaan-
sche belahglrebbenden, naar de Vereenigde
Staten werden gezonden, de terugreis van
die schepen .zou worden gewaarborgd, mits
deze een lading voor de Belgian Relief
Commissie terugbrachten, m. a. w. de
Amerikaansche regeering wilde aan twee
Nederlandsehe stoomschepen toestaan naar
Amerika te varen, onder voorbehoud dat
door de uitreis een Amerikaansch-, door
de thuisreis een geallieerd belang werd ge
diend. Op dit voorstel, dat in geen enkel
opzicht, rekening hield met Nederlandsehe
belangen, werd begrijpelijkerwijze niet in
gegaan. Nu schijnt de W. T. B„ ten minste,
indien aan het Reuter-bericht geloof kan
worden geschonken, bereid vergunning te
verleenen aan de „Maasdijk" en de „Poel
dijk" om levensmiddelen voor Nederland
te komen halen en dit schijnt d«e W. T. B.
als blijk vam tegemoetkoming te beschou
wen waar de bedoelde schepen tot die be
hoorden, welke volgens vroegere afspraken
maar de Vereenigde Staten zouden komen
om lading in te nemen voor de Belgian Re-
lief. Terstond kon worden vastgesteld dat
dit laatste niet juist is. waar geen enkel
schip hier te lande aangewezen is of was
om lading voor de Belgische Relief Com
missie te gaan halen.
"Slechts wa9 bij da voorloopige overeen
komst voorzien, dat bij vertrek uit Ame
rika naar Nederland van Ned. schepen in
Reliefdienst, oen hier liggend schip in ruil
naar Amerika zou mogen vertrekken.
Ten slotte kan, waar te bevoegder plaat
se nog geen officieele bevestiging van het
Reuter-telegram ontvangen werd, over de
al of niet wenscheïijkheid van aanneming
van het aanbod van de War Trade Board
geen oordeel worden uitgesproken.
De „N i u w-A rasterda m".
Naar de IIolland-Amerika Lijn mede
deelt, heeft de „Nieuw-Amsterdam", die
vermoedelijk 27 Maart van New-York is
vetrokken, in het geheel aan boord 300 le
kl., 400 2e kl. en 1150 3e kl. passagiers.
Van onze kust.
Een aantal 'Duïtschle vliegtuigen vloog
gistervoormiddag in heit gezicht van die
kuait te K ia t w ijk aan Zee in noor
delijke richting, achternagezeten door te
genstanders.
Gistermiddag passeerde een Zeppelin
Vlieland, westwaarts koersend. Later gin
gen vier vliegtuigen in dezelfde richting
voorbij.
Gistermiddag passeerden te Hoek van
Holland vier onbekende vliegtuigen langs
de kust van oost naar west.
Duitsche vlieger gedaald.
Gisteren te 2 uur daalde te Aardenburg
een Duilcche tweedekker, bemand met een
'korporaal. De ma.n moest naar Brugge,
maar was verdwaald. Boven Aardenburg
werd- hij beschoten, maar bleef ongedeerd:.
De machine draagt no. 69, merk Ilalber-
staten. De Duitscher is geïnterneerd.
Het opvorderen van vee.
Het V. D.-bureau meldt:
In de afgeloopen week werd in de ge
meente Overschie van hoogerhand bevel ge
geven de aldaar voor de vleeschvoorzicning
van de burgers gevorderde koeien niet af
te leveren, voor zoover zij nog niet afgele
verd waren. Hieromtrent verneemt het na
der, dat aan de veehouders aldaar de ver
plichting zal worden opgelegd om per
maand een vast aantal koeien te leveren,,
onverschillig van welken eigenaar afkom
stig.. .Wordt hieraan voldaan, dan zal geen
navordering wprden gedaan. Voor de vee
houders is dit ebn aardig voordeel, omdat
zij daardoor de koeien langer kunnen vet
mesten en het vee daardoor in e.en lioogere
prijsklasse zal komen. Ook het algemeen
belang wordt er mee gediend, doordat men
een grooter quantum vleesch verkrijgt en
betere qualiteit.
Naar verluidt, zal op uitdrukke
lijk vereoek de houder van een bon
voor sajet in de gelegenheid worden gesteld
in twee termijnen de sajet te betrekken en
te betalen.
Leer.
Het Rijks-Distributiekantoor voor hui
den en leder heeft bij de gemeentebesturen
op- de grootst mogelijke zuinigheid bij het
gebruik van leer aangedrongen.
De beschikbaarstelling voor de maand
April isJoog op dezelfde basis gebleven als
de Maari-distributie, welke echter ook al
verlaagd waS. Thans waarschuwt het kan
toor cr echter voor, dat, tenzij de aanvoer
looistoffen zich onvoorzien zeer spoe
dig aanmerkelijk mocht verbeteren, do toe
wijzingen aan de gemeenten v>or de vol
gende maanden ten minste met 25 pet. ver
minderd zullen worden.
Tabak- en sigaren-industrie.
De hoofdbesturen der "vier werkliedCn-
orgvauïsaties voor de tabaks*- en edigaren-
iudiustrie hebben met het Kon. Nat. Steun
comité een wachtgeldregeling getroffen i.z.
uitkeerlng -aan onvrijwillige werkl'oozen in
genoemd bedrijf, gieddeirklie voor georgani
seerde en ongeorganiseerde werklieden,
doch met dien verstande, daft de niet-
vereemgden 5 pCt. minder uitkeer mg ont
vangen dan hun vereenigde collega's.
De uitikeeringen .bedragen: voor gehuw
den zondier (kindieren en uitsluitend kost
winners. die geheel werkloos zijn, f 12 pe-r
week plus f 0.75 voor elk mLet-verdienend
kind. Voor orgelhuwden, die geheel werk
loos zijn en niet bij hun ouders inwonen,
f9 .per week. Voor ongehuwden, die ge
heel werkloos zijn en bij hun ouders in
wonen, f8 per week. De uitkeeringen mo
gen echter nooit, hooger zijn dan 70 pCt.
van de gemiddelde verdiensten, berekend
naar het verdiende loon der laatste zes
volle weken.
Aan hen, die op verminderde tiaak wer
ken, aal'70 pCt. van bet minder Verdiende
loon, en aan hen, die geen zes volle dagen
per week werken, één-zesde van boven
genoemde uitkeerlng worden verstrekt,
voor eiken dag, die men niet werkt.
Recht op uïtikeering hebben alleen zij,
die niet dioor>eigen Fdhuld werkloos zijn
geworden.
Deze uitkecringen ge'den voor het eerst
over de week van 24—30 Maart 1918. Uit-
keering uit de werkloozenkassen wordt
voorloopig niet meer veri'eend.
Riet en carton.
De aanvoer van riet voor de cartonfabrie-
ken in Groningen houdt nog steeds aan,
per tram en schip. Te Hoogezand-Sappe-
meer liggen thans ongeveer 100 geladen
schepen. De Bond van Rietdekkers komt
tegen dit gebruik van heit riet op; de prijzen
zijn erg gestegen. Enkele landbouwvereeni-
gingen hebben adhaosic betuigd aan de be
zwaren van den Bond.
Machinisten voor Duitsch
land.
Aan 'de „Nieuwe Ct."- worab raedege-
Brandstoffencommissie
Leiden.
De Brandstoffencommissie maakt bo»
kend, dat aan degenen, die nog geen aan»»
vraagformulier Huisbrand 1918—1919 hel*
ben ontvangen, zoowel als aan degenen,
die voorlichting bij de invulling der aan
vraagformulieren wenschen, de gelegen
heid zal worden gegeven om in het bezit
van een aanvraagformulier te worden ge
steld of om de gewenschte inlichtingen te
ontvangen aan een der daartoe ingerichte
Bureaux in d.e Stadsgehoorzaal of Musia
Sacrum op Vrijdag 5 en Zaterdag 6 April!
telkens des voormiddags 912 en des na
middags 26 uur.
Met nadruk wordt er op gewezen, daé
daarna de gelegenheid tot het doen van
aanvragen voor huis|*rand 1918/1919 wordt
gesloten en dat de Commissie geenerlel
aansprakelijkheid kan aanvaarden voor da
behandeling van aanvragen, die na dien
tijd binnenkomen.
Voor de Buitengemeenten zullen de zit
tingsdagen der Sub-Commissies nader wor
den bekend gemaakt. 2676
De Directeur van het Brani-
stoffenbureau.
KRAMER.
Leiden, 3 April 1918.
deeld dat een ingenieur machinisten van
de spoorwegen voor Duitschland poogt ta
werven tegen f 12 per dag.
Wordt dat toegelaten? vraagt het blacL
De kolenaanvoer uit
Duitschland.
De kolenaanvoer uit Duitschland is h*»
den stopgezet. „Msbd."
R.K. Propagandaclubs.
Ondier voorziitterachiaip van den heer J.
C. Rietveld hield de fled oratie van R.-K.
propagandaclubs in 'het Kamer- en Sbatiem-
d'strict Gouda Maandag am het vcreeni-
gingsgebouw te Berkel en Rodenrijs haaf
halfjaar'.ijkscbe algemeene vergadering.
Voor het boekjaar 1917—1918 werd eena
commissie vam verificateur» benoemd,
waarvoor werden aangewezen d'e hoeren.
Van Vél sen en Veiflcleii, Gouda, en Steen-
land, Wadd.ingsVeen.
Voor de j(laats voor de volgende alge
meene vergadering wend aangewezen
Reeuwijk.
De. door he-t bestuur voorgestelde wijzi
gingen in statuten .cm huishoudelijk regle
ment werden na eene kleine wijziging
goedgekeurd.
Gouda, terwijl zij zal kunnen samehnvei-
ken voor Kamerverkiezing met een op to
"richten Federatie van R.-K. Prop.-eluba
in den Stat enki eek ring Leiden.
Voor een öventueel financieel niet slagen
van den den 3den Roomschen Districts»
dag, te houden te Gouda, werd (besloten,
dat iedere aangesloten clulb borg zial Wij
ven voor mineifenis vijf gulden.
Mr. W. J. M. Bra.ntjos van Rijn, inifc
Leiden, hield vervolgens een rede over
„Indië".
Na een inï'aiding -stelde sipr. de vraag:
Hebben wij belang bij onze koloniën en
zij 'bij ons? Zoo ja, weilke zijn dan diö
belangen?
Inderdaad hebber» Nederland en zijni9
koloniën belang bij de bestaande -verhou
ding. Spr. zial die belangen noemen, om
dat de wetenschap daarvan de juiista
waardesring voor onze koloniën zal bij
brengen.
Spa-, wil ze scheiden in die lagere cn
hoogere belangen en ze ook in die volg
orde behandelen.
Niet stil behoeft tapr. te staan bij dé
stoffelijke voordeelen, welke Nederland
vroeger trok uit zijne koloniën, de contin
genten en leveranliën der voormalige O.-I.
Compagnie c*f die koloniale bijdragen i>f>
do iNederland chie Staatsbegrooting in de
jaren" tueséhen 1830 en 1876. liet. was een
exploitatie der koloniën ten behoeve van
het moederland, welke Goddank reeds lang
in het verleden ^igt. Wie zal schat'ion de
miljoenen, die Holland niet even recht
matig trok uit Indië En welke terug te
geven een eereschuld blijft.
Voorbij is de tijd van 'het koloniaal mo
no po-li estefc'él, waarbij verboden was uit
voer van koloniale waren naar andere
landten dan het- moederland; invoer van
nijverhéideprodiioten anders dan uit Ne
derland, enz., enz. Men hu.'digt thans, (na
den ooriog zal liet misschien weep ver
anderen), bet st&lsel van den. vrijen han
del en daarmede is ook verdwenen heil
laatste spoor van rechtstreeks stoffelijk
voordeel voor Ihet moederland ten hosta
van zijn koloniën.
Behooren de kunstmatige handelswin
sten tot het verleden, niet alzo© de natuur
lijke voordeelen, welke heit bezit van Indië
ons verzekert. 'De gelijkheid van staats
gezag, wetten en instellingen», die aan de
llofllaitders en Holland9ch kapitaal groote
voorrechten waarborgt, geven een sohoone
gelegenheid voor ondernemingsgeest en
eerzucht, voor handen- en geeatesaiheid»
die zonder Indië allicht, zio.udien b'.ijvem
sluimeren, althans voor Holland vertoren
zouden gaan.
De invoer uit Holland bedroeg ongeveer
een derde van den to taal-inivoer. Mot dan
uitvoer is 'het al even sterk.
Doéh het zou dwaasheid zijn', aldus sipr.,,
het belang van cms koloniaal bezit, alleen
te »>ekeri in het louter stoffelijk voordeel
diat het afwerpt. De geöchbedenis en be-
teekoniis vam een volk hangen ten nauwst*
samen met zijne koloniën en deze zijn der*
halve van grooten .ihvloed op het volk*
