Je leitt Emit". Tweede Blad. Woensdag 27 Maart 1918 Een belangrijk vraag stuk voor den Tuinbouw. (Ingezonden.) I. Gmder die vele •vraagstukken, waLke tegenwoordig de aandadlit vragen van 'den tuinder, behoort z-eiker wel luet vraag stuk van heb verduurzamen "onzer tuin- bouwvoort'brengaeden. Onder verduurza men wordt verstaan het conserve eren. in zouten of drogen. Voor het verduurzamen van fruit iheeft men (bovendien nog in richtingen waar het product tot jam enz. venwehkit wordt. Door cle Vele en Ibindende bepalingen voor de veidingsvereendgingen, was het recht van verduurzamen olMeen toegetoend aan erkende fabrieken of inrichtingen). Nu hoort rnen wiel eens beweren, dat do bepalingen omtrent, het recht van ver duurzamen niet zoo klemmend zijn ge weest, want de veilingen in <Je provincie Groningen .hebben verleden jaar toch ook wel hare pronikboonen zelf ingemaakt. Hierop moeten wij antwoorden, diat het recht van verduurzamen we] beperkt w-ais en Groningen in deze niet 'heeft gehandei'.d volgens overeenkomst, hetgeen trouwens door de leiders erkend is geworden en voldoende bij de laatstgehouden vergade ring der Groep Ve i 1 i rigs var een ig i n gen is dfUiidedijtk gemaakt. ■Nu echter op de laatstgehouden alge- meene vergadering der Groep mededeel'ing is gediaan. dat het „faibriékagededlte" der aangevoerde producten in vrij© vei Ling gebradht kan worden, its de kwestie van 'het Verduurzamen op coöperatieve® grond slag nog meer actueel geworden. Reeds onmiddellijk nia afloop der zonier- campagne is er een krachtige actie ge voerd in deze ridhtimg en ook -m heit recht te erlangen van verduurzamen door de tuinders zélf. Nu de poging-en tot 'hot gawansch-te ddel geleid hebben, komt vanzelf de vraag maar voren, hoe tairllen wij de zaak tot* zijn recht laten komen? De meeningen omtrent aA oif niet ver- duuraainen door de tuindens ioopen. nog al uiteen; hoewel ondier d<e vöoamaninen op tuinlaouwgdbied er velen gevonden worden, die zich besfllislt. uitgesproken hebben tegen verduurzamen o-p coöpera tieven grondsöag, en de -voorkeur govern aan enkele speculatieve verduurzaam - inrichtingen. Ondier de tuinders wordt achter oneer en meer de meening naar voren gebracht, dat ook zij hunne rechten wijlen doen geiden en zoo noodig de pro ducten voor eigen rekening moeten ver duurzamen. Gelijk hekend is, was het de heer J. A. M. van Kampen uit 't WesüLand, Poeldijk, die n-a den afloop van de zornereampagne de zaak van. 't verduurzamen in beweging heeft gebracht. En laat ik .er direct aan toevoegen, zijn optreden is zeker niet zon der succes geweest en naar zijn woord zal meer en meer geluisterd worden, met het gevolg, dat meerdere inzmiterijien en dro gerijen op coöperatieven grondslag zullen verrijzen. Ook de heer Feenstra, van Sappenneer-, heeft zidh op de verschillende Vergaderin gen doen kermen als een ij ver aar voor coöperatieve verduurzaming, gelijk dat in Groningen reeds jaren in toepjaiasing ge bracht wordt. Op de algemeene vergadering van de Gi'OQp Vei'lingvereenigiingen, gehouden den 4en Januari dezes jaars te 's-Gravenhage, bledk echter, dat de voorzitter en de meer derheid van 't bestuur tegen h,et verduur zamen waren dóór de tuinders zelf en> dit wilden overt, a ten aan de speculatieve fa brieken. Ook meende de voorzitter in 'dien geest le moeten adv feseeren, daar d© Bond van Inzouters reeds gezegd had: Wanneer de tuinders zelf gaan verduurzamen, dan Builen wij, in,zouters, onze verlangd© pro ducten zelf gaan telen. Ook werd op deze vergadering door den heer P. Tromp, secretaris van het Bureau der Veilingen, eene lezing gehouden, ten doel hebbende het coöperatief verduur zamen te ontraden. De vergadering soh©en echter niet geneigd, heit recht van ver- s- duurzamen zoo maar prijs te willen geven. FEUILLETON. In het Zwarte Veen. 14) De boerin onderbrak dit het eerst met de bemerking: „Het was een geluk voor Lukas, dat hij de turven niet terzijde zette." „Waarom dan, moei Oleid?" vroeg Bru no.' „Het schijnt mij toe, dat het veel aar diger van Lukas zou geweest zijn, indien bij medelijden met de arme menschen had gehad en hun den weg had vrijgemaakt." „Met de menschen?... Hoe kunt gij hen zoo noemen, kind?... Dat waren geen le vende Christenmenschen." „Nu dan, met de arme geesten!" hernam Bruno. „Indien hij ze toch eenmaal meen de te zien, en ze in kommer en angst waan de, had hij hun dien kleinen dienst moe- - ten bewijzen." „Kind, kind, dat begrijpt ge nieft. Ik zeg, bet is goed, dat hij het niet gedaan heeft... Ik heb van oude menschen dikwijls hooren vertellen, dat voor lange jaren, veel vroe ger nog dan toen men met den bouw van bet klooster begon, in het Essewicker moe ras een kasteel gestaan heeft Daar moe ten schrikkelijke dingien geb>e<ur)d zijn an de - Nadat va.n den Voorzitter cte toezegging verkregen was, dat hij nog eens met hef bestuur der Inzouters conferee ren zou, werd de vergadering geschorst. De rede, geliouthen doer den heer Tromp, is zeker niiet overtuigend tie noemen, maar toch is 't interessant, om eens te zien, wat zoo al niet aangevoerd' wordt om den speculatieve® imzouter te beschermen en den tuinders het recht te ontzeggen zijn eigen geteelde producten naar eigen goed dunken ook te kunnen verduurzamen. Bedoelde rede ran den heer P, Tromp is te bekomen bij den uitgever Js. Bootsma te 's-Gravenhage, zoodat de belangstelen- d'e leaer kennis kan nemen van wat op de bedoelde vergadering door dein spreker gezegd is inzakehet verduurzamen. Het zou zeker te veel plaatsruimte vor deren deze riedie op den voet te volgen, doch een paar conclusies van den heer Tromp verdienen wel eene nadere be schouwing. Nu moet irnen niiet gaan meen en, dat de heer Van Spronsen en de heer Tromp, omdat zij niet voor coöperatief verduur zamen zijn, geen bevorderaars -zijn van onze belangen, geenszins, deze gevolgtrek king mag"volstrekt niet gemaakt word.:*!. Zij hebben in deze hunne meening gezegd e>n yolgens hunne overtuiging gesproken. Men moet niet vergeten, dat opgedane practiscihe ervaringen op 't gebied van-het veilingwezen zeer ve.ei invloed uitoefenen op eene gevestigde meaning. Daar, waar verschillende producten o.p de veiling aangevoerd wórden en steeds voldoende zelfstandige tooopens aanwezig zijn, zal minder de behoefte gevoeld wor den aan zelf verduurzamen dan op die veilingen, waar groote massa's van een soort product aangebracht worden en in verhouding van het aangebrachte minder koop ers voor eigen rekening de veiling be zoeken. Ook de aard der producten spie el in deze aangelegenheiid oen groot© ról. Nemen we b.v. het product augurken, zooals die in dcete streken veal geteeld worden. De ondervinding van een lang menschen]even heeft gelieerd, dat deze ted'.t aan vele wisselvalligheden onder hevig is, zoowel wat betreft de voortbren ging als den handel. Toen wij, tuinders, nog heel afhanke lijk waren van de speculatieve fabrikan ten, was de teelt van die augurken zeker niet rooskleurig te noemen.. Slechts dan, wanneer een nieuwe concurrent optrad en de augurken voor hooge prijzen zocht machtig te worden bij de tuinders, kwam er wel eens een gunstig jaar, doch zoodra de fabrikanten tot overeenstemming kwa men, was het vet er weder af. Terug komende op de conclusies van den heer Tromp, waar hij zegt, dat de capaciteit dor speculatieve fabrieken voldoende is tot het. verwerken-'der producten, kan het volgende in aanmerking komen. Over het algemeen kan gezegd worden o\a/t hoe meer fabrieken, of inmaikerijen of drogerijen er in een tuinbouwstreek gevestigd zijn, hoe meer dit een gunstigen invloed moet uitoefenen op de te maken prijzen der producten Dit is echter geen ailgomeene regel, dit 'kan niet beschouw' worden aflts een vanzelfsprekend feit. De ondervinding heeft hieromtrent reeds zeer vee'l geleerd, editer niet tot bevrediging van den tufinder. Het is nog van jonge datum, dat in hiet centrum der conseiwenfabrieken op de vei lingen in die omgeving de doperwten, peulen en boonen, benoodigd VOor de fa brieken, door één persoon gekocht werden Naar ons was medegedeeld, was al'teen overeengekomen hii'lijk te koopen, maar roiet was er een overeenkomst voor ver koop. Dan mocht rnen roet elkaar vrij concur re eren. Ook het mieer en meer ge bruikelijke optreden der ooïnmislsionnairs om door één te laten 'koopen op dé veiilïn- gen, .moet voorzeker voor dien tuinder eene aansporing zijn om desnoods zelf zijne producten te kunnen verwerken, waarneer door dusdanige prae tijken de prijzen ge drukt worden. Deze feiten mogen nu wijzen op toesta iv den, tien tijde diat d'e vrije handel nog bestond, maar de ervaringen, opgedaan in het afgeloopen seizoen, zijn zeker niet van dien aard geweest, dal wij, tuinders, nu mot een geiust gemoed de toekomst •kunnen ingaan en alles maar 'aan de spe culatieve fabrikanten kunnen "overlaten. Immers, als wij allen eens nagaan hoe bij den Bond van Groenteninzoute-rsde belangen der tuinders veronachtzaamd waren, wat betreft de regefaug van beta ling der producten en emballagerekening, dan behoeft het geen verwondering te wekken, ails Je Bond van Inzouters met eenig wantrouwen wordt gadegeslagen Het kan zeker geen denkbeeldig gevaar genoemd worden, wanneer wij wijzen op gevaar van prijsdrukkiing der speculatieve fabrieken. Heit. belang der fabriek zal toch' steeds den doorslag geven bij het bepalen straf is niet uitgebleven. Er staat toch bijna geen steen meer op den andere, en alleen oude menschen als ik weten nog van hooren-zeggen, dat de lieden, die daar ge huisd hebben, heeren Von Prahwe heetten, en dat het kasteel dan naam Steinort droeg." „En van daar denkt gij, moeder, dat de spoken kw'amen?" „Zonder twijfel: zij kwamen van Steinort en wilden naar den doodenakker. Daar heeft vroeger een kapel gestaan met een diepen kelder. Daarin hebben de heeren van Steinort en die van Torndorf, die een uur van Pianstettcn gewoond •hebben, hun dooden begraven. Zij waren met elkaar verwant, maar goed bevriend zijn ze nooit geweest. Integendeel, zij hebbèn steeds in twist en strijd roet elkaar geleefd en me nigeen moet in de kapel bijgezet zijn, die niet aan een ziekte is gestorven." De toehoorders mompelden: „Dat laat zich hooren. Ja, zoo kan het zijn." ,,Mij dunkt zoo", zei Bruno. ..dat zij de dooden, die zij voor een eeuw in hun kapel hebben begraven, thans niet opnieuw daarheen hoeven te brengen." „Kind, gij praat naar gij verstand hebt", antwoordde Oleid bijna ongeduldig. „Dien zij daar bij zich hadden, waren ze zeker der prijzen. NHi tfce groote telörtaöa»nitan meer dan ooit vereenigd zijn ern rn cteoe abnormale tijden (wie weet nog -hoe lang) die handel met de gewone buatenlaaicksche afnemers afgebroken ia, zijn wij met onze prod/ucten, voor 'zoover het intmaakgedeelte ■betreft, overgeleverd aan de macht van enkele personen. Nu zal men antwoorden: „ja, maar het faJuaeksgedeelte is nu vrij e.n ieder mzouter, klein of groot, kan weder koopen en inzouten." Of dit nu zoo gemakkelijk zal giaan em- dein kleine®, inzouters geen moeilijkheden in den weg .geilegd zullen worden, meen ik te moeten betwijfelen. In het kórt za-l ik trachten dit duidelijk te maken. Roelofarendlsveen.. G. H. ingezonden stukken. (.Builen verantwoordelijkheid der Red.) De juiste weg?? Begrijpelijk is het, dat aanhangers van bepaalde candidate® propaganda maken, om de verkiezing dier parson en zooveel mogelijk te bevorderen. Door dit -vhrïjiven wil ik er echter GeaiigSizLiiis, too bijdragenom een ver keerde propaganda te Stuiten. Ik ach't mij (verplicht, mijn ondervinding te dier zake mede te deer.en. Zond'og 24 Maart werd in café „Zomer- zorg" oen vergadering gehouden, diie niet in de Pers was gepubliceerd en waarop ook geen vertegenwoordiger van de Katih. Pers aanwezig was. Deze bijeenkomst was blijkbaar een vervolg o,p vroeger reeds gehouden veigaderingen, die ten dool hebben de candiidatuur van den hoer Bal vers te bevorderen. De vergadering stand onder presidium van naar ik meen dien vice-voorzitter van den Kame itoiestoring Leiden, tor wijl mede aan de bestuurstafel hadden plaats genomen een tweetaj andere bestuursleden van genoemden Kamerkieskring. Dok was er een secretaris van het comité, die de notulen- las van een vorige verga dering. Dus: formeel een organisatie naast de bestaande kiiessvereenigingeaT en d'e kies'kringvereeniijgang. De voorzitter gaf o. rn. a,l5 zijn meeniing te kennen, dat de voorstanders van de can- düdiatuu.r-Balvers, gezien liet politiek ad vies, dankbaar kunnen zfijn, maar niet voldaan Dat de (beer Balvers door d'e vergade ring te Utrecht waardig was bevonden, genoemd be worden in het politiek advies, wa« zeer zeker naar genoegen., maar dat geadviseerd werd hem no. 3 op de Leid- sche lijst te -plaatsen, en hij dus bij op volging van dit advies no. 9 op die defini ties lijst z<ou worden, k-etirde de voor zitter af en 'hij gaf als aijn meening te Loen-nen, dat d'eze vergadering zou moeten dienen, om maatregelen te benamen, da.t hierin verandering zou komen. Uit de vergadering, <tie, naar mijn schat ting. door ongeveer oen 100-tal personen uiit verschi'Kerute dorpen uit de omgeving vian Leiden werd bijgewoond, onder wie verschillend en getooid met het insigne van, den Ned. R.-K. V-oltoabondmet functie vermelding er aan, werd door velschil lende personen het wioord gewerd, wier betoog vrijwel parallel liep, n.l. te be treuren, dat den heer Balvers niet een betere plaats in het politiek advies werd aangewezen. En verschillende mktde'on werden aangegeven om hierin verandering te brengen. Hoofdschotel van de besprekingen waren afkeuring van en protest tegen het be?ruit te Utrecht en verwijten tegen voormannen em Kamerleden, die niets gevoelden voor de democratie. De meening werd gcu.it, dat er genoog personen met adellijke of w eten scha ppel ijlk e i.itete in cle Kamer zijn, baronnen, jonkheer en, mr.'s of dir.'s, ter wijl er niet den heer Balvers nu eftndelijlk eens één practisdi ma.n in 'het Parlement zou binnentreden. Men moest, nu maar zorgen, dat er zoo veel mogelijk propaganda voor dien oa-ndi- daat werd gemaakt, om hem no. 2 op de beddsehe lijst en daardoor no. 5 op de definitieve lijst te doen komen, terwijl vele woordvoerders meenden, nog verder te moeten gaan, door terug te komen o-p tiet besluit van den Kieskring, en niet de ee-r.te plaats aan het 'hekeinden zi-t'end-en lid te geven, maar den heer Balvers no. 1 t© doen plaatsen, hetgeen echter de voorzitter niet kon goedvinden en t-en sterkste, als !>o- stuurslid van d'en Kieskring, meende te moeien ontraden. In te gaan op de gevoerde besprekingcm ligt geenszins in mijne bedoeling, ofscihnon er- zeer zeker heel wat recht ware te zetten. De vraag, die ik echter wenisch te piteflilfen. is deze: Kan een dergelijke p.nopaga.nda organisatorisch worden genoemd? Als men nog een christelijke begrafenis schuldig. Ik geloof, dat het iemand was, dien zij heimelijk hebben omgebracht, en wiens lijk •zij daarna verborgen hadden. Verloren zijn ze niet, want ze hadden een kruis bij zich. Vermoedelijk waren zij allen aan den •moord schuldig of zij wisten er van. Daar na hadden zij wel berouw over hun gru weldaad, maar ze hielden ze geheim, om niet in de handen van het wereldlijk ge recht te vallen. Het ware hun echter beter geweest, indien eij op aarde uitgeboet had den, wat zij in hun leven hadden -mis dreven." „Wat kan moeder dat mooi uitleggen", zei Jozef imet oprechte bewondering. De overigen waren het hiermee eens, be halve Bruno, die. ofschoon hij rilde zoo goed als a.lle anderen, toch nog afLleóied bedenkingen had te opperen. Hij deed het tot ergernis van den boer en tot ontzetting van Oleid, in wier oogen het een misdaad was, niet aan geesten te gelooven. Toen nu Bruno verklaarde, dat hij niet inzag, dat de onbarmhartigheid van Ever- dink tegen de auroe spoken iets goeds was, antwoordde Oleid met eenige scherpte: „Ik wil hopen, mijn jongen, dat gij nooit spoken rpoogit ontmoeten. Wairt als zij i-ets van je verlangden^ zoudt gij in staat ziji^ klachten-meerit'te hebben of'ztfoh achteruit gesteld acht, welnu, d'an spreke men ais. kiezers, 'leden van do R.-K. Ki es vereen!- ging, hierover in de o-rgani&afUe, waar Bullks thuis behoort, n.'l. in Kiaswereeni- gnmg of Kiosk-ring, Ails men propaganda wil voeren, doe men dat in de Kiesver- eeniging of Prop.-club of in ieder geva'l openlijk. Eveneens zeer in strijd met een goede organisafdegeast is m. i. het optreden va<n bestuursleden van den Kieskring, die zich niet voor zulk aan optreden moesten be schikbaar stellenen die bovendien op die vergadering gebruik maakten van do wetenschap, die zij als Krü-ngbestuujixletrs opdoen, door mede te deel en en te bespro ken, welke besluiten er waren genomen op de door 'hen den dag daarvoor bijgewoonde bestuursvergadering. Een dergelijke (handelwijze, als hier ge geven, kan m. i. absoluut m©t d'e juiste weg worden genoemd, maar moet integen deel afkeurenswaardig worden geheeten. Mij is het ten Slotte een raadsiel, hoe een rruan als do heer Balvers, die als zijn uit drukkelijke wensch te kennen heeft ge geven., dat alleen meit eerlijtoe middelen voor zijn oandidatuur mocht worden go- werkt, een dergelijk optreden kan billij ken, door zuüikie vergiaderingjen bij te wo nen en daar het woord te voeren, zonder zijn propagandisten te wijzen op) het ver keerde wat in zulk een optreden gelegen ligt. H. LOMBERT. Naschrift van de Rerjuctie. Wij stellen er prijs op, te verwijzen naar het hoofd dezer rubriek, waar vermeld staat „buiten verantwoordelijkheid der redactie". Enkelen hebben de meening geuit, dat wij inzake de (Katholieke) candiid'aateteH- Mng voor de Tweed© Kamer in den. Kies kring Leiden zijn pr ode zie of aniti-gene. Niets is minder waar dan dit! Niemand ban één zin of zelfs maar één woord uit onze courant, clteeren, om die onware bewering te gronden. How veil wij om 26 iver-zakelijke redenen ons zeer zeker voor of tegen een bepaald© oandidatuur zouden hebben kunnen uit spreken, hebben wij dit zorgvuldig, siéllseb miatig vermeden. Wij hebben dit niet gedaan, omdat in deze het zakelijke van het persoonlijke helaas maar al ie waak in hef geheel niet wondt ondensdliieidieai en gescheiden. En wij wifden rnet héél den Kieskring meestrijden, richtend en leidend, de gemeenschappelijke Kafho- liieike actie. De eenheid tusschen cms en de Katholieken, van weüke schakeering of welken- groep ooik, willen wij vóór allies bewaren, opdat onz» courant des te krachtdadiger -kunne voeren de groote en gewichtige propaganda voor de ao.n ons allen boven alles dierbare Katholieke be ginselen.. Aan JxWenstaanld .stuik Sróbben wij in deze rubriek een .plaats venteend. Hoewel het. misschien .gewenscht ware, en liet ook op S'trict-zakeiijke wijze zooi (kunnen ge selleden, willen wij toch niet, althans zeker voorloopig niet, ge\*en ons eigen oordeel over het hierboven medege deelde. 'Natuuriijk au'Jten wij gaarne onze kolommen beschikbaar stellen Aoor hen, wier handelwijze wordt becritiseerd. Ee-n oaidertedkend stuk, waarin de zaak van andere zijde wordt belicht, zal ons welkom wezen. BINNENLAND. Koninklijke onderscheiding. H. M. d© Koningin heeft de eere-me- raille voor voortvarendheid en vernuft, verbonden aan de Huisorde van Oranjo. verleend aan mr. dr. W. A. van Zijst. voorzitter van den Raad van Beheer van de^ Vereeniging tot het houden van Jaarbeurzen in Nederland. Vereeniging van Kleinfabrikantsn in de Sigarenindirstrie. Te 's Hertogenbosch werd in café „Plaats-Royaab een vergadering gehou den van klein fabrikanten in de sigaren- industrie. Staande de vergadering Lraden 38 le den toe. Besloten werd een adres te richten aan het Rijksbureau voor Tabak 0111 te komen tot zoo spoedig mogelijke afle vering van tabak. Een commissjie van drie lieden zou dat adres in Amsterdam aan het Rijks bureau overhandigen en nader monde ling toelichten. Voorts werd besloten aan de regeering een request te richten om le komen tot goedkoopere prijzen van tabak. Een zelfde adres werd gericht aan het tabakssyndicaat. het te doen en dat zou je slecht kunnen bekomen." „Maar waarom dan? Wat had het Lukas kunnen schaden, indien hij de tur ven had terzijde gelegd?" „Dan waren -zij verder gegaan... Maar niet alleen hadden zij Lukas .meegenomen naar den doodenakker, maar ook zouden zij, daar de kapel niet meer bestaat en de kelders zijn ingestort hem gedwon gen, het graf te delven. En dat zou hem duur te staan hebben kunnen komen, want Het was niet te loochenen, er was me thode in het bijgeloof, dat de vrouw met zekere schcrpzinnighoid koesterde en ver klaarde. Daarom" werd zij ook in dit punt door vrienden en verwanten als een onaan tastbare autoriteit beschouwd. Het was niet alleen een schrikaanjagen de maar ook een in ieder opzicht onwel kome stoornis, toen een luid gerammel aan de huisdeur en een luid geroep thans Oleid midden in haar woorden onderbrak... ZESDE HOOFDSTUK. Uphoff en Peerebloem sloegen met ang stig gebaar een groot kruis. De controleur en Jozef sprongen van hun stoel op, half toornig, half verschrikt. De pachteres had den arm van Bruno ge- Adhaesie werd betuigd aan een adre» van fabrikanten uit Borculo, Deventeu enz. om te geraken tot maximumprijzen 'van tabak. Een der afgevaardigden van het hoofd-» bestuur deelde mede, dat het in de bt-1 doetirngder regeering lag maximum* prijzen vast te stellen voor de zoogt naamde volks sigaren, welke dan op bonj verkrijgbaar worden gesteld. De regeering zou dan het tekort op de ruwe tabaksprijzen bijbetalen, het< geen zou gecompenseerd worden door. de hooge prijzen, gesteld op den exporL- ,Ctr. Middenstandsactie. In de jongste vergadering van het bei- stuur van den Middenstandsbond werd besloten, dat 't aanstaande Middenstands- congres wegens de Kamerverkiezingen niet zal gehouden worden in het begin van Juli maar op 11 en 12 September. De bepaling omtrent de vergoeding, door de Spoorweg maatschappijen van bij de verzending ver loren gegane of beschadigde goederen is gelieel verouderd en besloten word zich tot de bevoogde autoriteiten te wenden om de noodzakelijke wijziging te verkrijgen. Door de vereeniging „Neerlandsch Fa brikaat", den Middenstandsbond en dien R. K. Middenstandsbond is een voorloopi- ge regeling vastgesteld voor arbitrale uit spraak bij de geschillen die zich voordoen tusschen de industrieelen en den groot handel eenerzijds en de wederverkoopera en kleinindustrieeJen anderzijds. Omtrent kioop on veikoopoooi'ditics, tovorLngsvoor- waarden en-z. Daar de verschillende staatkundige par tijen op een enkele uitzondering na, ver klaarden niet bereid of niet in staat le zijn candidaten, door anderen gesteld, over te nemen op haar groslijst, is de aangelegen heid der evenredige vertegenwoordiging om nader advies gerenvoyeerd naar de betrokken commissie. De Katholieke Kerk en de liefdadigheid. lu het proefschrift, getiteld: „Kinder* rechL en Kinderzorg" na welks verdedi ging de heer P. A. van Toorenburg op 8 Maart j.l. bevorderd werd tot doctor ia de rechtswetenschappen aan de rijks universiteit alhier, werd met betrekking tot hetgeen van philanlropische zijde voor de misdadige en verwaarloosde jeugd in vroeger jaren werd gedaan, met veel waarde-ering" gesproken over htkn geen van katholieke zijde te dien opzich te werd tot stand gebracht. Na te hebben vermeld wat op dit ga- bied ook van vrijzinnigen cu van anUi revolutionairen kant verricht werd, ver volgt de schrijver aldus: „liet werk der Rooinsch-kuLholieken vertoont een groote groeikracht. Men moet denken aan een bijenkorf, wier be volking zich snel vermenigvuldigt en lei- kens zwermen uitzendt, om elders zich een nieuw arbeidsveld te zoeken cu elk op zijn beurt zich weer te vermenigvul digen. In 1843 werd te Amsterdam da Heerenvereeniging van Weldadigheid op gericht, die zich 111 den Winter van 1815—'40 het lot van een vijftal kinderen aantrok: de aanvang van het St. Aloy- sius-geisticht. Binnen weinige jaren waa daaruit voortgekomen: een landbouw kolonie (de Heibloem); een gesticht voos meisjes (de Voorzienigheid); twee con gregaties, de een van broeders, de ande* van zusters om de opgenomen kinderen te verplegen. De genoemde gestichten breidden zich uit: m 1865 bestuurden do broeders ook een gesticht in Rotterdam, in 1898 bestonden er gestichten „Da Voorzienigheid" te Noordw ijkerhout. Scheveningen, Nederhorst den Beig. Steenwijkerwold en Amsterdam. Zoa ging het voort. Denkt men zich hiernaast het liefde* werk van den Goeden Herder voor ge vallen vrouwen en préservées (I860), dat zich ook sfnel uitbreidde; liet St< Jozefgesticht te Haarlem (1879) en dan de plaatselijke huizen voor wcczen. half- weezen en verlaten kinderen in steden en dorpen (Den Haag, Rotterdam, Am» hein, Maastricht, Boxtel, DcUfsen, Heel, Helmond), dan krijgt men ecriigö voor stelling van de onvolprezen werkzaam* heid, die dit alles heeft gewrocht. Voor de beheering van Nederland. Onder, dit opschrift Levert het- „Roorood» StiudientenMiad" een (hoofdartikel, waarin Mir. C. Prinzen de Katih-oiieikc studenten oprute.pt tot. een edelmoedig wdrik: het ver- leenan van «1000 door gebed aan de 'be keering van Nederland. Daar het voorstel oók elders dan in studentenkringen ingang verdient, laten wij hiet hier voJgem: Hot GebedemvenbonrfT"""te Tilburg en de grepen en trok, een gebed fluisterend, den knaap naar eich toe. Deze was liet eerste oogenblik niet minder verschrokken dan de anderen. Maar spoedig herstelde hij zich en wilde de oorzaak van het leven op sporen. Hij rukte zich los van Oleid, liep tot haar schrik naar de deur en brak in luiden lach uit. „God beware ons!" stamelde de boef bleek van schrik, „nu lacht dc jongen zclfa het spook uit." „Loop heen, ootm., het is geen spook", riep Bruno, nog steeds lachende. „Weet gij, voor wien we ons aden zoo batig gtv- maakt hebben? Het is niemand minder dan de verschri'lvkelijlke meneer Kurz." „Meneer Kurz?" riepen de om het vuur verzamelden. Bevrijd van hun angst voor het spook, begonnen thans allen hartelijk te lachen en traden op de deur toe, om den laat aangekoroene te aien, die hun zoo grooten schrik had veroorzaakt. Heinrich Kurz zag er alles behalve eer biedwaardig uit. Hij hield zijn paard aan den teugel en man en dier waren met bedekt. Beiden zagen er zoo uitgeput en beklagenswaardig uit, alsof zij in het aam. ras gelegen hadden^.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1918 | | pagina 3