^a^ddóob^Qou/tmii
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
In het Zwarte Veen.
J)it blad verschijnt eiken dag, uitgez. Zon- en Fecstd.
pe Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
voor Leiden 13 ct. p. week, fl.7ü p. kwartaal; bij
onze agenten 14. ct. p. week, f 1.85 p. kwartaal. Franco
p. pö6t f2.15 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags
blad is voor de Abonné's vercrijgbaar tegen betaling
van 20 ct. p. kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
.nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
9e Jaargang. DONDERDAG 21 MAART 1918.
Bureau: SYEEM3CHUUR 15 - LEIDEN. Interc. Telefoon 935.
NO. 2572
Postbus 6.
De Advertentieprijs bedraagt van 1—5 regels f0.75
elke ïegel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingen ra»
1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 ct., met gratii
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaateruimte.
Kleine Advertentiën? waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en
verkoop. 40 ct. p; 30 woorden. Ieder woord meer let.
Het Buitenlandsch beleid
onzer regeering.
pe scherpe critiek op onze regee-
t i n g, waarin zich Dinsdag uitte de veront
waardiging over d'em dwang der geas
socieerden, der „beschermers van da
fcleirie naties', was gisteren in de Tweede
Kamer aanmerkelijk geluwd, om niet te
seggem: verdwenen.
Ook in de pers is er niet veel aneer van
te bespeuren.
Zij. die hun kalmte van het eerste oogen-
blik af hebben bewaard, behoeven nu hun
gedragingen en uitdrukkingen niet te cor-
rigeeren!
Al was de dwang, waaronder we de ver
langens der Geassocieerden moesten aan
vaarden, voor ons griewend, zoo grievend,
dat Minster Loudon zich niet kon onthou
den van de erkenning, dat hij met trots en
vreugde bemerkt had, hoe het Nederland
sche volk hiertegen in verzet kwami een
verklaring, die van verschillende kanten
veelzeggende bravo' s uitlokte op zichzelf
moest men toch toegeven, dat de beslissing
der Regeering te begrijpen viel.
Van Duitschland geen voedsel te ver
wachten; daartegenover de keuze tusschen
het toegeven aan een zeer onaangename
eisch, waardoor we echter onze neutraliteit
niet prijs geven, evenmin a'ls de andere
neutrale staten, die zich niet hadden ver
zet tegen het gebruik van hunne schepen in
de gevaarlijke zone, of een vierkante wei
gering, wat ten gevolge <zou hebben, dat de
Geassocieerden een im-illioen ton van ónze
scheepsruimte zouden nemen. Requireeren
wil ik niet zeggen, verklaarde Minister
Loudon, want dat. zou nog het karakter van
eenige rechtmatigheid aan zulk een han
delwijze geven.
Nu, ten minste zullen we nog de helft
van die scheepsruiimte vrijhouden, terwijl
dank zij de on.zerzijdsch gestelde voor
waarden schending van onze neutraliteit
niet plaats vindt.
Da: we nog één stap verder zouden gaan
behoeft men niet te vreezen. Vandaar dat
minister. Loudon zich ook ze'er scherp uit-'
liet over de opmerkingen van den heer
.Van Doorn, die gemeend had, dat door het
geven van den eenen vinger nu weldra de
geheele hand geboden zou worden. Na de
duidelijke verklaring van den MinisterJje-
hoeft niemand er meer voor te vreezen. dat
de Regeering verder ook maar een duim
breeds aal wijken.
V Posthuma-Treub.
Bij de keuze Posthuma of Treub, door
den laatste de- Kamer voorgelegd, zal
deze niet aarzelen in haar beslissing, Wij
witten voorbij zien, de laten we zeggen:
grondwettelijke dwaasheid, dat. een .minis
ter van Financiën een uiteenzetting gaat
houden over een distributie-stelsel. Even
zoo goed kan hij in de Kamer gaan praten
over drooglegging van de Zuidenzee, sa
menstelling van leger en vloot, over alle
mogelijke onderwerpen, waaraan een fi-
mancieele zijde is, en daaromtrent zijn
éischen stellen.
Maar ook w a t .minister Treub heeft ge
zegd is zoo sterk aan phantasie, staat zoo
zwak op den bodem der werkelijkheid, dat
men het. .allerminst kan beschouwen als
een coinpas in de richting eerver veilige
.vaart.
Liever Posthuma, dan Treub wat prac-
tisch vooral ook dit wil zeggen: Liever een
f i n a n c i e e I-sombere toekomst, dan
een m o r e e 1-dontere tijd, vol ontevre
denheid over een tekort aan Overheids
zorg voor de voorziening in de te dure
levensbenoodigdheden.
Zeker, in hét systeem van rantsoenee-
ling en distributie en productie-vermeerde
ring k a n,- m o e t veel, zéér veel verbe
terd worden. En wij vertrouwen, dait als
vrucht van de langdurige discussies'in de
Kamer vele verbeteringen het land ten
voordeel zullen strekken.
Ongetwijfeld, er kan, er moe t. ook
veel bezuinigd worden. Eerstens is" dit heel
goed mogelijk door vereenvoudiging in het
tot nu toe gevólgde systeem'; vervolgens
zou dit ook wel kunnen geschieden al
gaat dit ontegenzeggelijk-met veel moeilijk
beden gepaard door het trekken van
■welstandsgrenzen. De nog komende bespre
kingen in de Kamer zullen, naar wij ho
pen. minister Posthuma dringen, in deee,
duidelijk en klaar, zijn toekomstig beleid
uit te stippelen.
En dat beleid moet ook en vóór alles ge
grond zijn op dit beginsel gisteren nog
naar voren gebracht, door mgr. Nolens:
Mocht er in Nederland honger geleden
moeten worden, dan door de zwak sten
het imdnst!
Roemenië en de Contralen: Marghiloman
wenscht een Bondgenootschap met het
Viervoudig Verbond. De Duitsch-
Oostenrijksche opmarsch in Rusland.
Mo3kou bedreigd Engelsch offensief
in het Westen op til?
Overzicht.
Is er in het Westen een Engelsch of-
fensief op til? De oorlogscorrespondent
van de „Vorwarts" deelt mede, dat het er
allen schijn van heeft, als voerden de En-
gelschen een" offensieve beweging in het
schild op het vak van St. QeuntinRijssel.
Er wordt daar dezelfde onrust waargeno
men, die kenteekenend was voor den inzet
van de groote aanvallen van het vorige
jaar. Zouden de Engelschen een poging tot
doorbraak willen wagen, dan kunnen de
Duilschers deze met oneer gerustheid dan
ooit tegemoet zien, meent de correspon
dent. Op het Vlaamsche front is het stil.
Beide partijen hebben na de bloedige sla
gen van verleden jaar ingezien, dat het ter
rein er ongunstig is. Men kan dan ook
nauwelijks rekenen op een herleving van
den strijd aldaar.
Reuter verneemt uit Petrograd, dat de
Oostenrijkers Soemy, 5 uur marcheerens
van Ekkarhof, hebben bezet. Ook rukt de
vijand op in de richting van Dno, gelegen
aan het knooppunt van de spoorwegen
PskofBologoje en PetrogradWitebsik.
iBij Bologoje wordt de eerstgenoemde lijm
ge,smeden door de'n spoorweg Petrograd
Moskou. Reuter nu meldt, dat dezie bewe
gingen den argwaan wekken, dat de Du.it-
schers en Oostenrijkers voornemens zijn
om Moskou te belagen.
De Weensche bladen zijn bijzonder tevre
den over het feit, dat Marghiloman, de
nieuwe' minister-president van Roemenië,
voornemens is een bondgenootschap met de -
Centrale mogendheden aan te gaan. Zij
.zien daarin een bewijs, dat. de vrede met
Roemenië er 'een is door overeenkomst en
niet door gewéld verkregen. "Ware dit laat
ste het geval en voelde Roemenië zich ver-,
nederd, het .zou er niet aan denken heden
met zijn vijanden van gisteren een verbond
aan te gaan. De nieuwe regeering van
Roemenië, welker leden voor het meeren-
deel vrienden der Central en zijn, wil terug-
lceeren op den weg, dien Roemenië nooit
had moeten verlaten.
In de Lucht.
Een gevecht van zeevïiegtuïgen.
Op 19 Maart ontmoette een Britsche pa
trouille watervliegtuigen tboven de bocht
van Helgoland twee Duitsche watervlieg
tuigen, 16 mijlen ten N.-O. mn Bonkum.
De Duitschers werden in een gevecht ge
wikkeld en één hunner vliegtuigen werd
brandend omlaag gedreven. De Engelsche
vliegtuigen keerden behouden terug.
België.
Een protest van Kardinaal Mercier.
Kardinaal Mercier heeft een op 2 Maart
gedateerden protestbrief aan geestelijkheid
en geloovigen van het aartsbisdom Meche-
len geschreven, waarin "hij opkomt tegen
het besluit van de Duitsche overheid, dato
21 Februari, de klokken en orgels van Bel
gië te inventariseeren, inleiding tot inbe
slagneming.
Wij voegen hierbij, zegt Kardinaal Mer
cier, dat het wegnemen van klokken, zon
der toestemming van dekerkelijke over
heid en ondanks hare prötesten, een hei
ligschennis is.
Brussel gestraft.
„Les Nouvelles" meldt, dat generaal-ma-
joor von Wint er feit, de chef van den Duit-
schen generalen staf -in België, Groot-Brus
sel een boète van 2 millioen mark heeft op
gelegd wegens de anti-activistische mani
festatie, die op 11 Februari te Brussel
plaats had, naar aanleiding van de invrij
heidstelling door de Duitschers van de
beide leden van den Raad van Vlaanderen,
die op last van de Belgische justitie waren
gearresteerd.
Duitschland.
Het „Ultimatum aan Holland".
De correspondent te Keulen van „De
Tijd" schrijft:
De indruk in Duitschland, die het be
richt van het Wolff-bureau (14 Maart) over
de actie der Entente 'tegen Holland maak
te, was geweldig. Het Wolff-bureau verze
kerde stellig, dat dé Entente bepaald had,
dat het antwoord van Holland binnen acht
dagen gegeven moest worden, op straffe
van inbeslagneming der schepen in de ha
vens der Entente en op open zee, en on
der bedreiging der volkomen stopzettting
van den graantoevoer.
Het is daarom niet te verwonderen, dat
de Duitsche pers dezen eisch der Entente,
zooals die in het bericht van Wolff beslist
geformuleerd was, als een soort ultimatum
opvatte.
De Keulsche bladen drukten over ce ge
heele bi-eedte der kranten met kapitale
letters: „Het Engelsche iultimatuim aan
Holland". De krantenverkoopsters (ook
deze branche is hier in vrouwelijke handen)
schreeuwden luider en luider het sensa
tioneel nieuws door de straten. In de café's,
fp de trams vooral, werd het bericht druk
besproken, en uw berichtgever kon tot zijn
groote voldoening constatéeren, dat men
zich alom zeer sympathiek over Holland
uitliet en een juist begrip "toonde van de"
moeilijke -en „deplorabele positie tusschen
hamer en aanbeeld.
De hier levende Hollanders en dat zijn
er niet weinigen waren begrijpelijker
wijze nog minder over het bericht gesticht,
en zij ademden eerst wederom vrijer, toen
beken verd, dat de eisch van de Entente
aan Iloliand niet .zóó brutaal geformuleerd,
was, als het er eerst uitzag. Met dit al is'
dit een zwakke troost, want in de kern
blijft de zaak hetzelfde.
Frankrijk.
Burgerlijke dienstplicht.
Reuter seint uit Parijs: De minister van
Landbouw heeft bij de Kamer een wets
voorstel ingediend nopens de vorming van
een landbouw-hulpkorps, waarbij voor den
ilandibouwarbeid alle mannen in Frankrijk
tusschen '15 en 50 jaar zullen worden op
geroepen, onderd a n en van* de
bondgenoot en evengoed alk die van o n z ij-
d i g e n, tenzij zij nog studeeren, of deel
uitmaken van het leger, of bazigheden ver
richten van nationaal belang of ongeschikt
zijn voor den landarbeid.
Een ontploffing.
Bij een ontploffing in een buskruitfa
briek te Angoulème werden tien personen
gedood en twee ernstig gewond.
Engeland.
Hertlfng's rede.
De „Daily Chron." bespreekt volgens
Reuter Hertling's rede en zegt, dat de En
tente moet doorvechten, tot de nationale
vrijheid in Oost-Europa even 'stevig staat
als in het Westen. In gelijken geest uiten
zich „Times" en „D. Mail".
Italië.
De becfienden van hot Vaticaan.
In verband -met de dure tijden heeft de
H. Vader orders gegeven om aan de be
dienden van het Vaticaan opslag van sala
ris te geven. Personen, wier imaand-saia-
ris minder dan 250 lire bedraagt, ontvan
gen een. verhooging van 20 pet., degonen
die een salaris genieten van 250 tot 500
lire, ontvangen een opslag van 10 pet?
Naar aanleiding hiervan heeft ook de
Italiaan sc he regeering ten
slotte er in toegestemd de s u bs i d i e s
van de g e e s t e 1 ij k e n, die de pa
rochies bedienen, te verhoogen, door hen
in stee van 900 franks 1000 franks jaarlijks
uit te betalen. Zooals bekend, betaalt de
Italiaansehe regeering uit het fonds der
vroeger geconfiskeerde eigendommen der
kerk jaarlijks aan de geestelijken subsidie
uit. „Msbd."c
Rusland.
De Duitschers naar Petersburg?
De „Daily Chronicle" verneemt naar
Reuter 9eint d.d. 18 dezer uit Peters-
burg: JDe Duitschers zullen hier binnen
twee of drie dagen aankomen. Naar ge
meld wordt, zal de Duitsche commissie
van toezicht hier haar zetel hebben.
Tegenspraak.
Een Reuter-telegram uit Petersburg van
19 dezer bericht: De geruchten omtrent een
denationalisatie van de Banken worden
officieel tegengesproken.
Moskou bedreigd?
Reuter seint uit Petrograd: De Duitsche
en Oostenrijksch-Hongaarsche troepen be
zetten Soemy, 5 uren marcheeren van
Charkof. De Centralen bewegen zich., ook
voorwaarts aan den spoorweg van Petro
grad naar Moskou.
Deze feiten doen de ernstige verdenking
rijzen dat de Centralen in weerwil van het
vredesverdrag van plan zijn Moskou in te
sluiten.
Finland.
De burgeroorlog.
Naar „Aftonbladet" uit Wasa verneemt,
is het hoofdkwartier der Witte Garde he
den naar Haapamaki verplaatst. Volgens
een bericht uit dezelfde bron, is op het ge
heele front een groote slag aan den gang.
Bij Vilppula zijn Witte Garden tot den
aanval overgegaan. Orivesi en eenige an
dere plaatsen zijn reeds in hun bezit.
Intusschen zetten de Roode Garden hun
gewelddaden tegen de burgerbevolking
voort. Ten Noorden van Björneborg zijn in
een fabriek bijna alle beambten vermoord.
Men had hen eerst barrevoets door dé
sneeuw gedreven en in .een kelder opgeslo
ten, waar zij half verhongerd weder uitge
haald en neergestoken werden.. Ér zijn ook
weer verscheiden grondbezitters vermoord.
Een groot handelshuis in Abo *is geheel
leeggeplunderd, waarbij bovenal vrouwen
meehielpen.
Roemenië.
Het standpunt van Marghilomian.
In een. interview met den correspondent
van de „Pesti Naplo", zeide Marghiloman.
dat Roemenië aan het bezit van-Constanza
moest vasthouden. In Constanza waren
imilliarden Roemeensch kapitaal belegd.
Hij geloofde overigens ook, dat indien Con
stanza Roemeensch bleef, deze oplossing
ook voor de Centralen het gunstigst was,
daar men zich toch anders .in een zekere
afhankelijke positie van Bulgarije zou be
vinden.
Wapenstilstand verlengd.
Overeenkomstig het verdrag werd de op
19 Maart afloopende wapenstilstand van
Roemenië met. Duitschland tot 22 Maart
te middernacht verlengd.
Zweden. I
Graan van de Geallieerden.
Naar Reuter verneemt, vertrouwt men
er op dat binnenkort een algemeene over
eenkomst zal worden gesloten tusschen de"
Geallieerden en Zweden. In verband hier
mede zijn reeds schikkingen getroffen,
waardoor Zweden in staat wordt gesteld,
definitief 100,000-ton meel, 100,000 ton mais
en 50,000 ton haver te betrekken. Het meel
zal in April en Mei verscheept worden, de
mais en haver eerst later. Ook daarna zal
Zweden weer nieuwe zendingen graan
kunnen krijgen.
Zoodra de overeenkomst gesloten is, zul
len deze schikkingen in werking treden.
Nederland en de Oorlog.
De Tweede Kamer heeft de wetsontwer
pen tot herkeuring van afgekeurden (be
perkt tot den 25-jari'gen leeftijd) en oproe
ping der lichting 1919 aangenomen.
Vernomen wordt, dat er een slachtverbod
zal worden uitgevaardigd.
Verbod van genotmidda!en aan militai
ren.
Nederland en de geassocieerden.
Het antwoord der Nederl. regeering
onvoldoende geacht?
Het antwoord van Nederland op de En>-
tante-nota wordt door de Fransche perd
onvoldoende genoemd.
De „Petit Parisien" schrijft:
Blijft het kabinet te 's-Gravenhage bij
zijn standpunt volharden, dan zullen de go-
alLieerden gedwongen zijn tot inbeslagne
ming over te gaan.
De „Matin" .zegt:
Op de voorwaarden van Nederland, dia
onrechtvaardig zijn en Duitschland begon-
stigen, heeft de Entente niets te antwoor
den. Da Engelsche nota blijft naar inhoud
en vorm van bracht. Of nu Nederland hel
wil of niet, het kan ons niet*beletten zija
schepen te gebruiken.
De „Temps" verneemt, uit Londen:
De Entente kan de beide, door Neder
land gestelde voorwaarden, verbod vani
transport van troepen en oorlogsmateriaal!
en verbod van bewapening dezer schepen,
onder geen omstandigheid aannemen. In
ieder geval zullen de maatregelen geen
nieuw uitstel kunnen lijden, want sedert
de overeenkomst van 22 Januari is tijd go-
noeg verstreken. -
Naar men aan „Het Volk" uit de meest
soliede bron bericht, hebben de geassocieer
de regeeringen geweigerd de voorwaarden
der Nederlandsche regeering te aanvaar
den.
De Duitschö per3.
De „Bjjrl. Lok-. Anz.'- schrijft: ..Wij
hebben reeds er op gewezen, dat uit de
redevoering van den Nederlandschen mi
nister-president (bedoeld is: minister,
Loudon) niet duidelijk blijkt in hoeverre
Nederland, van plan is tegemoet te ko
men aan de eischen der Entente en spe
ciaal of het bereid is ook die schepen,
uit le leveren, die op het oogenbkk in
Nederlandsche havens voor anker lig
gen, dan wel of het zich wil beperken loÊ
die welke thans reeds in de macht onzer
vijanden zijn. Zoolang de Nederlandscha
regeering daaromtrent geen duidelijk®
en ondubbelzinnige verklaring aflegt*
behoudt Duitschland zich zooals wij aan
nemen, het bepalen, van zijn houding
voor. Wii gelooven echter dat de gehou
den besprekingen in de Nederlandsche
Kamer aan de regeering de gelegenheid1
zullen geven wederom in te gaan op de
tonnage-kwestie, en de daar ingediende
interpellatie te beantwoord en met eert
uiteenzetting, die eiken twijfel omtrent
de toekomstige houding van Nederland
uit den weg ruimt.
Een Nederlandsch blad bevat intus
schen, zooals onze Rotterdamscha cor
respondent, seint, het bericht, dat
Duitschland reeds van gisteren af de le-
vering van.kolen aan Ne dorian ij hecfl
gestaakt. Op groncl van inlichtingen van
Duitsche officieele personen, die van.
zulk een maatregel onderricht -moesten
zijn, kunnen wij deze mededeeling voor
onjuist verklaren."
De „Köln. Ztg." schrijfleen beschou
wing over de door de Nederlandsche re
geering genomen beslissing en het blad
legt er den nadruk op, dat het besluit
van het Nederlandsche ministerie voofl
Duitschland een verlenging van den oor
log beteekent. Verder schrijft het bladt
pij de Entente hoopt men ongetwijfeld,
dat de met dwang verkregen concessie
zal leiden tot een verscherping van onze
betrekkingen met Nederland en dat zelfs
een breuk tusschen ons zou kunnen ont
staan. Wif vernemendat ceri Eng elscH
verzoek aan de Nederlandsche regeering,
is gerichtom verlof te verleen en troe
pen te landen te Vlissingen, om van daar
uit tegen het Westelijk front op te ruk
ken. In welken vórm deze eischen ge iteld
zijn, kunnen wij niet zeggen. In iedefl
geval wees de Nederlandsche regecring
deze eischen afsteunend op de militair®
macht van het eigen land, die zich wel'
degelijk zou kunnen verzetten tegen een
eenvoudige overrompeling door een lan
dingsleger. Hetgeen door dreigementen?
niet te verkrijgen was. tracht de Ent -nto
thans langs omwegen te verkrijgen. Het
zal de Entente niet gelukken, door haar
legers, zoogenaamd als bondgenoot, in
;het bezit van de Noordzeehavens en van
FEUILLETON.
10)
..bat is het ook volstrekt niet", zei de
stem van den pastoor, die zijn zuster ge
volgd was en «onder dat Bruno het zag,
getuige was geweest van zijn gesprek met
Elise. „Uit je antwoord mijn kind", ver
volgde de priester, „heb ik opgemaakt, dat
gij denkt, dat unen minstens een deel van
het gansche geheel moet hebben leeren
kennen, om in een eng begrensd leven ge
lukkig te zijn. Is het niet zoo?"
..En is die meening valsch oom?" vroeg
de knaap.
..Leven dan niet je huisgenoot en en bu-
.ren, zoolang zij gezond zijn en hun dage-
jijksch brood hebben, vroolijk-en gelukkig
het zwarte veen?"
..Zeker, tmaar
„Maar? Gij stokt? Zeg openlijk wat gij
denkt."
■.Zij kunnen niet- naar iets verlangen,
Wat buiten onze (heide Ligt, want zij weten
daarvan zeer weinig. Het weinige, dat zij
daarvan hebben vernomen, is- hun «chter
zoo onverschillig, dat zij onmogelijk
0P de gedachte kunnen komen, die ver lig
gende dingen die landen die men-
schen... ja, hoe zal ik het zeggen, zelf
te leeren kennen."
„Ik heb je zeer wel begrepen, rn-ijn
•zoon... Gij meent, dat alleen de onwetende,
de ongeleerde in eenzaamheid kan leven,
zonder ongelukkig te zijn. Het is echter
gelukkig anders."
„Ja, het is anders. Ik zou u en tante
Elise niet kennen, indien ik dit wilde be
twijfelen... Met u is het echter niet zoo als
met de Veenboeren mefc u is het als met
de ooievaars. Gij zijt niet tevreden met het
leven op de heide alleen, wijl gij geen an
der kent, maar gij zaagt de wereld buiten,
en hebt gedachten en herinneringen, die
daannmee tezamen hangen, goede en slechte,
•treurige en mooie. En die maken dat gij
Ravensbruch liefhebt, en indien het u eens
te eentonig wofdt, dan roept gij u oude
herinneringen en ervaringen te binnen en
denkt aan alles, wat gij beleefd hebt, toen
gij nog jong waart en graag tusschen de
vele mênscherf en in de levendige steden
daarginds leefde."
„Toen wij nog jong warén?" vroeg de
pastoor schertsend. „Nu, van mij kunt gij
dat nog «eggen, ik benden halve grijs
aard, maar tante Elise! Kijk haar eens
aan, onbeleefd mgnsch! Is zij oud?".
Het kleine" gezelschap had gedurende dit
gesprek de pastorie bereikt en trad de
woonkamer binnen, waar de thee reeds
klaar stond. liet was de gewoonte Zondags
dat Bruno met den meester der heide-
school na de Vespers thee dronk!
„Oud!" riep Bruno half verontwaardigd
uit. „Gij weet dat ik dit -niet heb willen
zeggen! Zij heeft zoo roode wangen en zoo
heldere oogen als het frissche (meisje, dat
naar school gaat! Is het zoo niet, mees
ter? Maar zij was toch jonger dan zij nu
is, toen «ij naar het zwarte veen kwam."
,,'t Is goed, mijn jongen", we'erde tante
Elise lachend af, en bood den meester, die
zich op den drempel van het huis bij hen
had aangesloten, een stoel. „Donk eens,
rhijnbeer Bréuker, dit klein rnenschenkind
heeft het hoofd vol ongunstige gedachten,
en als we niet oppassen, trekt het op een
mooien morgen -met de ooievaars de wijde
wereld in."
f,Nu noemt ze mij klein!" zei Bruno een
beetje boos. „Maar gisteren zei moeder
Oleid nog, dat ik grooter ben dan Derk in
zijn jaren was."
„In jouw jaren dat is het juist", ant
woordde Elise schalks. „Met vijftien jaren
ia men juLsü nog zulk een kleine jongen."
„Onkel pastoor!" riep Bruno uit.
„Zij schertst met je, beste jongen", ant
woordde deze lachend. „Dat gij dit niet
bemerkt, bewijst juist, dat gij, ondanks je
groote plannen, nog een half kind zijt."
„Plannen'?... Ik heb geen plannen;.
„Neen, je hebt gelijk; tot plannen hebben
cich je onrustige gedachten, zooals tante
Elise die juist betitelt, nog niet gevormd.
Het zijn slechts droouven hoogstens
wenschen, wat je vrede stoort. Laten we
ze nader ogder de^oogen zien, lieve Bruno.
Wij moeten .overleggen, of ze uitvoerbaar
zijn of niet en of gij ze moogt koesteren
of moet verbannen."
„Ze verbannen?"
„Gij vraagt dit zoo treurig, alsof gij in
ieder geval aan je plannen wilt vasthou
den. Maar de rnensch heeft geen ergeren
vijand' dan zijn eigen onvruchtbare wen
schen* want «zij verhinderen hem- niet*
slechts, met volle kracht naar het bereik
bare te streven, maar zij verstikken ook de
dankbaarheid, die hij God voor het werke
lijk ontvangen goed verschuldigd is
Maar laat ons nu onderzoeken, waafheen
je verlangen eigenlijk gaat. Gij wenschte
uit de heicle weg te komen?"
„Niet voor altijd", antwoordde Bruno
fluisterend.
„Zeker niet voor altijd, gij zult, wat ook
je toekomst moge worden, steeds van tijd
tot tijd naar het Zwarte Veen verlangen.
Want hier is je* eigenlijk vaderland, en
welke vrienden gij ook buiten in de wereld
ipoogt krijgen, niemand zou ooit zooveel
van je kunnen houden als wij, wien de ba-
schikking Gods .de-zorg voor je gedurende!
je kindsheid en jeugd toevertrouwde.'1'
„En niemand", riep de knaap uit, ter
wijl hij de hand van den pastoor greep eni
zijn gelaat afwendde, om zijn tranen te
verbergen,*,,en niemand «ou ik zoo kunnen
liefhebben als u. Gij hebt voor mij niet al
leen de plaats der ouders ingenomen, maaB
ook mijn herinnering aan hen wakker ga-
houden. En welke moeite hebt gij u gego-
ven, om mij te onderichten, gij, oom, en
gij, mijn leermeester. En gij, tante E15ee,
wat hebt gij niet gedaan voor mij?"
Ook de oogen van tante Elise werden!
vochtig.
„Zeg ons allereerst, Bruno, welk beroep
gij zoudt willen kiezen", nam de meester
het woord. „Daarop zullen toch wel al j®
plannen ingericht zijn."
IWordt vervolgdj