Advertentiën.
Keuken-Werkmeisje,
Dienstbode.
PosterijenenTelegraphie
R.K. Persoon,
Verhuisd:
J.LCREYGHTON
BM8DEN li KACHELS.
Cniti mtsclMlsla;
Groote VIeeschafslag
Voerbietenzaad.
Koolrapenzaad
J. W. BONDA,
GROOTE JAARLIJKSCHE
OPRUIMING
H. MACK
Groote Prijsvermindering
Kachelpannen.
85.000 Kilo
VOERBIETEN
50.000 Kilo'
VEEKNOLLEN
WEILAND-ZWARTLAND
Firma G. VAN BRUSSEL
Land- en Tuinbouw.
De aardappeloogst.
Men schrijft van de Veluwe aan de
».Msbd. Bedriegen we ons niet, dan zal
nu de vor>i Li.ina verdwenen is, en de aard-
uppelkuilen worden geopend, blijken, dat
heel wat aardappelen zijn bèdorven. Op
verschillende' plaatsen hebben we dezer da-
gou kunnen eonslateeren, dat een zeer
groot percentage van den ingekuilden win
tervoorraad ïoiaal verrot is.
Het zoogenaamde natte bederf heeft bui
tengewoon veel aardappelen aangetast en
doorgevreten.
Be latidarbeiderswet.
Ifo-t ontwerp Landarbeiderswet is in
de Tweede Kamer aangenomen.
liet ontwerp is ongeveer een jaar of
aes bij de Kamer in studie geweest. In
1911, werd bet ingediend door wijlen
minister Talma en door de daarna ge
komen ministers Treub en Poslhuma
gehandhaafd. De strekking was om het
leven der landarbeiders te veraangena
men en te verbeteren. Onder landarbei
ders worden v'erslaan zij, wier hoofdbe
roep is: het in loondienst verrichten
van landarbeid. Men wil deze mensclien
helpen door het mogelijk te maken, dat
zij een eigen huisje en een lapje grond
in eigendom krijgen. Dat eigendom
mag niet te groot wezen: kant en klaar'
mocht iiet volgens het oorspronke
lijke ontwerp niet meer kosten dan
l 2500. Beslaat er geen kans om den
arbeider et ii eigen plaatsje te verschaf
fen, dan wil men ïiem helpen aan een
stuk los land, zonder opstal. In zulk
een geval wilde het ontwerp alleen de
pacht verschaffen, die niet hooger mag
komen dan 1 30 per jaar. De toewijzing
geschiedL óf door vereenigingen, bepaal
delijk voor dat doel aangewezen, óf door
liet dagelijksGli bestuur der gemeente.
Ter verkrijging van geschikte stukken
'mag ook onteigening daarvan plaats
hebben. Bedoelde vereenigingen en
plaatselijke besturen-kunnen tesren een
lage rente '31 procent) de noodige gel
den van Rijkswege bekomen. Die rente
is de grondslag der verplichtingen van
d«-n arbeider, die aan een plaatsje is
geholpen: ie eerste drie jaar betaalt h;'
3i proee daarna 30 annuiteiten van
5i procent.
Voorts preekt het ontwerp nog van
maatregelen, die genomen zijn om den
arbeider aan eenig kapitaal te he-lpên
door hem het vestigen van een kleine
grondrente mogelijk te maken.
Dil zijn de hoofdtrekken van liet oor
spronkelijke ontwerp. Veel is er niet
aan veranderd. Wat na de voorberei
ding door een Staatscommissie en drie
ministers niet behoeft le verwonderen.
Wel is het in de Kamer v&'n alle kanten
bekekeri en werden tal van amendemen
ten ingediend, maar de, meeste weruen
verworpen. Een paar belangrijke wijzi
gingen werden echter nog aangebracht
Namelijk in de hierboven vermelde cij
fers. De bedragen van f 2500 voor een
plaatsje en f 30 hoogstens als pacht voor
„los land", werden voor dezen tijd te
liag gevonden en respectievelijk ver
hoogd tot f 4000 en f 50. Bij het vast
stellen van f 4000 werd echter bepaald
dat de prijs in overeenstemming moest
zijn met de taxatie van omliggende ter
reinen.
Er was voorgesteld om den rente-
standaard op 4 pCt. te bepalen. Maar
men vond ten slotte beter dit niet in de
wet vast te leggen, doch te laten vast
stellen hij kon. besluit
■Wanneer we nu nog vertellen, dat
een amendement De Wijkerslooth, om
de betaling ook per week mogelijk te
maken, door den minister werd over
genomen, dan hebben we ook van net
resultaat der in de Kamer gehouden be
raadslagingen het voornaamste mede
gedeeld.
floe hebben we nu. deze wet aan
nemende dat het ontwerp er dóórkomt
te beoordeeien?.'t ls door den een met
vrij groote ingenomenheid begroet, door
den ander met minder warmte, door
een derde met onverschilligheid of zelfs
met vooroordeel of tegenzin ontvangen.
De een juicht het ontwerp toe en acht
het van groote sociale beteekenis, wijl
daard'oof niet alleen de arbeiders aan
eenig land zullen worden geholpen,
maar tevens zal worden (meegewerkt
tot het doen behouden van voldoende
arbeidskrachten op het platteland. In 't
oog van anderen is dit laatste juist hec
zwakke punt van het ontwerp, dat, vol
gens hen, als uitgangspunt moest heb
ben, door bebouwing van denbodem
aan velen een goed bestaan te verschaf
fen. Hun bezwaar is, dat de leidende
gedachte, door mr. Van Houten gefor-
tmuleerd, bij dit ontwerp is geweest,
niet: verkrijging van land, maar ver
krijging van landarbeiders dóór land.
De hoofdgedachte is veweest: het be
staan van den landarbeider dragelijk te
maken; hij mocht een plaatsje bezitten
als nevenbron van inkomen, maar ver-
aer mochten zijn' wenschen niet gaan.
tot de vervulling daarvan zou hij al
thans niet worden gesteund. In dE „Toe-
Jlichting" Keet liet1: Het wolson.lwerp
.vergemakkelijkt het den landarbeider
dus wel om tut kleinen boer op te klnp-
men, doch stelt hem niet in staat het
ineens te worden."
.Waarom zoo vragen ook sommigen.
wil men door dit ontwerp wel den
landarbeider helpen en niet den kleinen
boer? Waarom verschaft men ook niet
aan dezen grond, zqoals .pok in Dene
marken geschiedt? De regeering ant
woordt hierop en toont dit aan met een
praclisch voorbeeld: dat het eemakke-
lijk is een landarbeider aan een stukje
grond te helpen, maar moeilijk om hem
een kleine boerderij te bezorgen. „Vol
komen waar zegt Pater v. d. Eisen -
maar de kwestie is niet of Ijpt mogelijk
is den landarbeiders in eens tót kleinen
boer te maken. De vraag is of het niet
gemakkelijker en noodzakelijker is aen
kleinen boer en boerenzoon een boer
derijtje, dan den arbeider een huis en
erf te verschaffen."
En verder; Den arbeider belooft
men, behalve woning, los land in pacht.
Wij eischen niet, dat alle kleine boeren
eigenaars worden gemaakt, wij eischen
alleen dat zij voordeelig pachten kun
nen en zekerheid van bestaan hebben
op de wijze, als den arbeider wordt toe
gezegd."
Deze verschillende meeningen ston
den ook in de Kamer tegenover elkan
der. De minister wilde van geen ver
anderingen, die het karakter van het
ontwerp zouden aantasten, weten. En
dus werden niet bevredigd zij, die aan
tie wet ook béteekenis wilden geven
voor de arbeiders in de zandstreken, die
reeds een plaatsje bezitten; die de wet
ten zegen wilden doen zijn èn voor den
boer èn voor den landarbeiders.
De landarbeiders zullen dus worden
geholpen, Het zijn echter geen 400 dui
zend, gelijk minister Talma meende, die
over gebrekkig statistisch materiaal be
schikte, maar slechts ongeveer 30 dui
zend, zooals Pater v. d. Eisen enkele
jaren geleden verbeterde. In de 400 dui
zend waren inbegrepen alle dienstbo
den, alle boerenzoons en dochters. Vol
gens het verslag over het Grondbezit in
Nederland, waren er 114.631 arbeiders
en onder deze 86,084, die reeds 5 Are of
meer in eigendom bezaten; gemiddeld
bezaten dezen bijna 1 H.XTVoor de ove
rigen dus plm. 30,000 die nog geen
5 Are grond bezitten, wil het ontwerp
zorgen.
Onze wenschen gaan ook verder, maar
wij willen daarom volstrekt_ niet alle
sociale beteekenis aarrhef ontwerp ont
zeggen. Moge het wet geworden
in "de toepassing geen ernstige bezwa
ren bieden en velen tot werkelijker
zegen zijn! G. B.
OORLOGS VARIA.
Een onderhoud met g.eneraal Leman.
Een vertegenwoordiger van de „Petit
Journal" heeft een onderhoud gehad
met guneraal Leman, die er ondanks
zijn 67 jaren en de geleden ontberin
gen, nog frisch en krachtig uitziet. In
den loop van het interview zeide en
generaal o. a.:
Door de ontploffing van het fort bu
Luik in Augustus 1914, werd ik door
den luchtdruk omvergeworpen. Een ge
weldige steen verbrijzelde mijn been.
Vier van mijn ribben werden ingedrukt
en ik verloor mijn bewustzijn door de
gasdampen.
De Duitsche gèneesheeren hebben mij
uitstekend behandeld te Luik, en later
te Maagdenburg, waar mijn voet geope
reerd werd.
Ik heb echter lang ^eleden aan mijn
,vier gebroken ribben;- Jvvaarvoor [niet
gezorgd was."
Waarom niet, generaal?"
„Omdat de geneesheeren die wond
•niet gevonden hadden."
„Maar hebt gij dan niets gezegd?"
„Parbleu, neen, ik ben niet gewoon
mij te beklagen, vooral niet tegenover
inijn vijanden. 'Gij kunt ook peggen,
dat ik steeds behandeld ben, zoowel in
de vesting Maagdenburg als later in het
kamp van Blankenberg bij Stendal, met
de achting, die mijn i.ang en mijn uni
form eischten. De sabel, die ik draag
is mij kort na den val van Luik aange
boden door mijn tegenstander, generaal
Emmich."
Op de vraag of hij steeds een goed
onderkomen en goed voedsel had ge
had, wilde de generaal nog niet ant
woorden. Hij had voortdurend gewerkt.
Hij had-zich bezig gehouden met wis
kundige studies, en hij had gepoogd de
Duitschers te leeren kennen cloor Hegel.
Kant, Nietzche en Schopenhauer te
•lezem
„Had men uw woord gevraagd, dat
gij niet zoudt ontvluchten?"
Verwonderd keek Leman zijn onder
vrager aan.
„Neen, neen," zeide hij glimlachend
„zij hebben daar zelfs niet aan gedacht
naar ik hopen wil. Mijn woord geven
aan vijanden! Zoo naief zijn zij niet ge
weest."
De generaal zeide, dat hij reeds eerder
naar Zwitserland frad kunnen gaan, aJa
hij gewild had. Maar hij wilde c-ersti
dan gaan na alle anderen. zoo mo
gelijk het laatst. Men had bij hem aan-<
gedrongen, men/ had een beroep gedaan
op zijn verlangen naar zijn zoon. die
aan het front staat, naar zijn dochter
die -zich te Etretat bevindt; men bad
hem gewezen op zijn gezondheid, maar
'hij had niets geantwoord. Ten sloLt®
had men een beroep gedaan op zijn
plichtsbesef. Toen was hij vertrokken^
ALLERLEI.
Een spaarklok.
In de Zweedsche pers wordt melding ge-
maakt van iets, dat op het gebied van hel
spaarwezen: voor oris land vermoedelijk
well op den naam „nieuw" aanspraak zal
mogen maken. n.l. van een spaarklork. Deze
klok moet gevoed worden ihet een vast®
hoeveelheid geld in de week. Doet men- dit
niet, dan gaat zij stilstaan en is niet meer
aari den gang.te krijgen. De uitvinder is
van meening, dat deze klok ook in Zwe
den practische beteekenis zal krijgen voor
het innen van weekpremien voor verzeke
ringsmaatschappijen en spaarkassen. In
Denemarken bestaat sinds 1912 een maat-
sohaipipij, dae aich speciaal op een dergelijk®
wijze van pi*emie-inning toelegt en «ziet*
daarbij wèl schijnt te bevinden.
„Verzekeringsb."
Makreel koken.
De visschen schoonmaken, een uurtje in
water met zout en azijn laten staan, oen
■paar minuten in ruim, kokend' water met
zou gaarkoken en presente eren met go-
smolten moeter of saus, waarvan de berei
ding hier volgt:
•4 eierdooiers, y$ d.L. water, li/s eetlepel
citroensap, peper, zout, GO gram boter.
De boter zoo lang roeren, tot fce room
achtig wordt, dan de eierdooiers één voor
één toevoegen en eemiigen tij.d blijven roe
ren, tot de massa licht van kleur is. Ver
volgens de andere ingrediënten langzaam
er bij doen en onder voortdurend roerea
de saus au bain Marie verwarmen.
Vernuftige berekening.
Eon gelieerde heeft berekend, dat, bij de
gewone snelheid der locomotief van onge
veer izes geografische mijlen per uur, een
plotselinge stilstand op de passagiers een
schok zou teweegbrengen, die gelijk staat
met de werking van een val van een hoogt®
van negentien voet, terwijl de passagiers
met dezelfde kracht tegen de wanden der
wagens zullen geslingerd worden.
□aaaaooananaDDaooanB
3 BIEDT ZICH AAN g
R.K. Juffrouw,
3 grondig bekend met Ga-
lanterièn en Luxe Arti-
kelen. Gewoon met goed O
a publiek om te gaan.
g Prima referentiën.
<3 Brieven onder No. 66, g
q bur. „De Leidsche Crt."
Mevrouw v. 0LDENB0RGH—
IJSSEL DE SCHEPPER.Franken-
slag 127, Den Haag, zoekt tegen
I Februari een flink ^0047
van goede getuigen voorzien.
Loon alles inbegrepen f200.
Gevraagd met I Mei een
Dienstbode R. K., goed
kunnende metken bij N. KLIJN,
Veehouder. Uithoorn a.d. Amstel
0009
Gevraagd tegen 1 Februari
a.s. een
R. K. DIENSTBODE,
goed kunnende melken.
Brieven onder letter Z, aan
H.G. YELTMAN, Boekhandel,
Alphen aan den Rijn. 0005
Gevraagd, een
Smidsknecht
of gevorderden Leerling, eenig3-
zins bekend met hoefbeslag, om
zoo spoedig mogelijk in dienst
t.e treden, bij J.A. SCHOUTEN
te Ha/.erswoude. 0050
Ten kantore te 0EGST-
GEEST. kan geplaatst wor
den, een
leeftijd minstens 18, hoog
stens 23 jaar. Salaris: het
eerste tijdelijke jaar f40,
het 2e f45 per maand. Bij
vaste aanstelling na een
maand f600 maximum f1350
Sollicitanten in persoon
aan te melden ten kantore
aldaar. 66
De Directeur van het
Post- en Telegraafkantoor
te Oegstgeest
TH. L. A. v.d. BOOGAARD.
Ajlverteeren doet verkoopen.
H.H. TUINIERS.
Er biedt zich aan tegen
halfi Februari een
oud 25 jaar. Drie jaar bij
het boeren- en bouwers-
bedrijf werkzaam, om
zich in- het tuindersvak
te bekwamen. Franco
brieven letter K, Hulp-
postkanfoor, Wognum.
5306
Zalig Nieuwjaar
aan geestel. Adviseur, Leden en
Bestuur der R.K. Miildcnst.
Vereeniging afd. Noordvvijker-
hout. 0049
Voor de vele bewijzen van
belangstelling bij de jaarwisse
ling ontvangen, betuigt onder-
geteekende zijn hartelijken
dank. 0062
F. S. G. BOS,
Burgemeester van Zoetermeer.
van Morschweg naar
MARIE BATENBURG,
0061 Pianiste.
Spreekuur Donderdags 2-3.
AALMARKT 25. 0054
Bedwarmers
en Voetstoven.
OPRUIMING VAN
op Vrijdagavond 7 uur in café
DECKERS te Zoeterwoude van
een le kwaliteit vet Rund, prima
Rook- en Pekelvleesch en Vet.
0058 - L. DOLLE.
AANGEBODEN
150 K.G. Did. Stamboonen,
zeer billijk, alle Tuin-, Bloem
en Landbouwzaden, prijscou
ranten op aanvraag.
ADRIC. DE VOGEL, Warmond
Te koop aangeboden, een goed,
onderhouden
Vuren Roeiboot,
2 jaar oud, bij FRANS SASSEN,
Papenveer, Ter Aar. 0006
op Zaterdagavond 7 uur in café
DOLLE te Zoeterwoude, van
een le kwaliteit vet Rund, prima
Rook- en Pekelvleesch en Vet.
0057 L. DOLLE.
DE VBSCHHAL
Haar!, straat 236, h.Pelikaanstr.
HEDEN 0052
Schelvisch, Kook-Schol,
Bak-Scharren.
A. v. d. KAAI. Telef. 666
V
HOOFDKANTOOR: DELFT.
8 BIJKANTOREN -:
71 CORRESPONDENTSCHAPPEN
ERSTREKT VOORSCHOTTEN TEGEN 5%
ERLEENT CREDIET IN REKENING-COURANT
SPAARKAS - CHEQUES- EN GIRODIENST
BELAST ZICH MET HET INCASSEEREN VAN
WISSELS EN QUITANTIES 0041
Jaapjespeen, Groenkraag en Rosé
Barres van Sludstrup
en
(extra blauwkop)
ALLES OOGST 1917.
Verkrijgbaar bij
OUDEWETERING.
f Vrijdags Hotel RIJNLAND, Leiden. 004:
VANAF HEDEN ooss
in het Tapijtmagazijn van
P. HOGENDOORN Zn.,
HAARLEMMERSTRAAT I50 - Teleph. 750
Groenkraag (J jospeen)>
Ro3e
en Barres van Sludstrup, waar
van echtheid en lciemkracht
gegarandeerd wordt, verkrijg
baar bij
J. W. BONDA
OUDE. WETERING
Vrijdags te Leiden (Hotel
Rijnland). 5303
Wederverkoopers gevraagd.
Verbouwt uw eigen
Veevoeder.
H.H. Veehouders, welke één
of meerdere hectaren best
bouwland willen huren in den
Haorlemmermeeipolder, tot het
verbouwen van eigen veevoeder
(uitsluitend voerbieten) vragen
nadere inlichtingen bij
J, W. BONDA
OUDE-WETERING
Vrijdags te Leidon (Hotel
Rijnlaud). 5304
Adverteeren doet verkoopen.
BREESTRAAT 133
BOTERMARKT 3-4.
wegens vergevorderd Seizoen. oosi
OP DE NOG VOORRADIGE BONTWERKEN VERLEENEN WIJ
THANS 10 pCt. KORTING.
aan dengene, die steiler
dezes aan een WONING
kan helpen. Brieven met
vermelding van waar ge
legen, huur, gas ofelectr.
licht, enz. enz. onder No.
0059 Bur. van dit Blad.
VIeeschafslag
Vrijdagavond half acht, van
een partij puik best 0056
Rundvleesch en Vet,
in Café „Ik leer nog".
L. VAN HARTEVELT.
Dé Nieuwe
Haarlemsche
Courant. 69
Voor Haarlem en
Omstreken het aan
gewezen DAGBLAD
voor advertentiën.
Vraagt Proefexemplaar.
VERLOREN,
een Goudeh Broche, gaande
van Weipoort naar cle R.K. Kerk
Gelieve terug te bezorgen bij,
of kennis te geven aan J. v.d.
MEIJ, Zoeterwoude, Weipoort.
0060
Uit de hand TE KOOP
5 PopuHeren-
boomen
bij J. LELIEVELD
te Stompwijk. oosa
en
(onbevroren), oow
TE KOOP voor directe
levering bij
J. W. BONDA
Oudewetering.
Telef. Interc. No. 13
Vrijdag s Hotel RIJNLAND
Te huur gevraagd, flinke
partijen WEILAND, om te
scheuren, alsook land ge
scheurd in het
voorjaar van 1917.
Brieven Bureau van dit
blad onder No. 5379.
tegen concurroerende prezen*
Haarl.straat 222, Leiden
Teletoon 1350,
Roeiboot.
Te koop aangeboden: ©ca
groote yzeren Roeiboot, mei
roer en zeil, 2 gaffels, 1 van 9
Meter, 1 van 2.40, 2 Blokken,
1 schijfs 7 duims, on een vraoht»
slee. Te bevragen b§ L. BORST,
Hoogmade. 0003
Doet Uwe inkoopen bij hen
die in dit blad adverteer»'1
