D@ Oorlog.
pit blad verschijnt ellcen dag, uitgez. Zon- en Ifeestd.
ipc Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
voor Leiden 11 ct. p. week, f 1.45 p. kwartaal; by
anze agenten 12 ct. p. weck, f 1.60 p. kwartaal. Franco
-post f 1.80 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags
bed is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 20 ct.
kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers
'ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
9e Jaargang. DONDERDAG 8 NOVEMBER 1917.
Bureau STEEMSCHUUR 15 - LEIDEN. Inter©. Telefoon 9351
No. 2462
Postbus 0.
He Advertentieprijs bedraagt van 15 regels fO.Tfl
elke regel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingeu vaa
15 regels f L60, elke regel moer 30 ct., met gratis
bewijsnummer. Bij contract aaocenlijke korliup
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, buur cn verbuur, koop en
verkoop 40 ct. p. 30 woorden, leder woord meer lel»
Politieke ontwikkeling.
"M)e Katholieke pers heeft tot taak en
plicht de kiezers voor te lichten inzake het
nieuwe kiesstelsel.
Deze voorlichting strekt «ich wijder uit,
dan een oppervlakkige beschouwing zou
vermoeden. Zij moet ook omvatten de be
antwoording van de netelige vraag: welke
personen moeten worden gekozen?
Deze vraag doet zich ook wel onder het
bestaande kiesstelsel gelden, doch treedt
nu scherper-omlijnd naar voren, omdat nu
een op zichzelf zèèr verblijdend ver
schijnsel liet kiezerscorps in al .zijn ge
ledingen meer dan ooit zeggingschap, en
volledige zeggingschap, wil hebben in de
keuze der candidaten.
Welke personen moeten worden gekozen?
Een vraag van het allergrootste belang,
daar in den laatst en tijd duidelijke teeke
nen wijzen op het gevaar, dat het peil der
afgevaardigden in onze vertegenwoordigen
de lichamen gaat dalen....
Dit nu is n i e t om alle misverstand
te voorkomen, wijzen we hier met nadruk
op een gevolg van de gezonde demo-
craliseering.
Uit de aristocratie, uit de élite" kun
nen evenzee r, als uit*de lagere maat-
ichappelijke klassen, personen voortkomen
reet een tekort aan ware ontwikkeling en
wezenlijke beschaving.
De kleeren maken niet den man en
wat positieve kennis en wetenschap vor
men nog niet den wa-ardigen afge
vaardigde!
Als het peil van onze vertegenwoordigen
de lichamen gaat dalen, dan is dit een ge
volg van het feit, dat da kiezers bij de
keuze der candidaten te veel .zien naar de
oppervlakte
Wij, Katholieken, hebben het als een
tereplicht té beschouwen, ons daarvoor te
hoeden
Degenen, die door het Katholieke volk
worden afgevaardigd, moeten zijn mannen
van 'd e g e 1 ij k e ontwikkeling wat
trekt niet zeggen wil, dat het geleerden
moeten wezen! en vooral mannen
van karakter, van Katholiek ka
rakter.
Met het Katholiek karakter nu is in
flagranten strijd de hoogmoed of het ge
trek aan nederigheid en het
voortdurend streven naar eigen eer en
raar de voldoening van persoonlijk voor
deel of het gebrek aan 1 i e f d e
j Wij stippen hier slechts- even aan, ter
overweging. Hierboven schreven we: Poli
tieke ontwikkeling. Ons Katholiek volk
moet tot op zulk een hoogte ontwikkeld
worden, dat het, als 't ware instinctmatig,
niet zoekt degenen, die.... reeds zichzelf
wpkeni -
BUITENLAND.
D» Centralen voor da Livenza. - Gaza
tor de Engelachen veroverd. Toestand
Petrograd - Een vredes voorstel aan
tigié?
Overzicht
Oü-digoii do berichten thans riiet in uit-
VoerigTieid uitblinken, mag toch vrij be
paald worden, dat de strijd in Ita-
1 i nog verwoed verder gaat, en de Cen-
tiale troepen steeds rneer huu invloed in
lid vijandelijke land doen gelden.
Het jongste Italiaansche legerbericht
geeft als volgende linie de Livenza aan,
ile rivier, die 15 tot 20 K.M. bewesten de
Tagliamento de Italiaansche laagvlakte
r-nijdt, dóch het laat-niet uitkomen, of
aan die rivier ook werkelijk zal worden
standgehouden. Het Oostenrijksche leger-
liericlit viet den krijgstocht zich al verder
uitstrekken tot de Piave. En het Duitsche
bericht dat de Livenza reeds bereikt is.
Intusschen hangt alles af van de bewe
gingen van het bergfront. Spoedig zal wel
Iets rneer gehoord worden over de gebeur-
Umesen in de Dolomieten, aan de Val Su-
Rana, in Cadore en aan de boven-Taglia-
toer.lo. Het Duitsche legerbericht van gis
termiddag was daar, evenals het Oosten
rijk,selie legerbericht van 7 November, ge
heimzinnig over.
Het Italiaansche front krijgt langs Li-
jfcOza, boven Tagliamento, Cadore en de
Dolomieten eenceer gevaarlijke kromming.
In het Turksche gebied heb
ben de Engclschen een succes weten te
behalen door de verovering van Gaza. Om
het bezit van deze stad is lang en hevig
gestreden en eenmaal reeds waren de. En-
gelschen cenige uren meester van de
plaats. Een geweldige Turksche tegenaan
val dwong hen echter het gewonnene weer
prijs te geven.
De krijgsverrichtingen der Engelschen
in M^sopotamië en in Palestina schijnen
deze voorafgaande tegenslagen noodig te
hebben, om daarna beter te kunnen slagen.
Te Petrograd -wordt de toestand
steeds ernstiger. De 'arbeiderswijk is ge
ïsoleerd en de legeering heeft troepen ont
boden uit de omliggende plaatsen. Of zij
op deze kan rekenen is echter zeer de
vraag.
De Bolsjewiki willen een poging doen
om zich van het gezag meester te maken,
hetgeen, gezien de antecedenten dezer
heethoofden, vermoedelijk op een onder
gang van het Russische rijk tengevolge
van den burgeroorlog zou uitloopèn.
In elk geval zijn weer ernstige troebelen
te Petrograd te verwachten en vermoede
lijk ook te Moskou, waar de toestand al
even critiek schijnt.
Op Zee.
Een nieuw type van boot.
De Britsche admiraliteit meldde Zater
dag iets omtrent een aanval op Engelsche
patrouilleschepen ter hoogte van de Belgi
sche kust door een snelvarende motorboot
ondernomen. Deze boot werd in den grond
geboord.
Naar Reuters bij»'J. dienst nu seint, was
deze boot een electrisch gedreven booü. Er
zijn reeds vier booten van jlezen aard ver
nietigd. Een iging te-gronde door aanvaring
van een pier aan de Duitsche kust, twee
andere werden een week of zes twee
maanden geleden vernietigd. De boot heeft
een benzinemotor en wordt van land uit
electrisch bestuurd en wordt begeleid door
vliegtuigen.
boot is feitelijk een groote bestuur
bare torpedo, maar-.tengevolge van- den
draad die den stroom ter regeling dor be
wegingen overbrengt is het oporatieveld er
van beperkt. De boot heeft geen beman-
Paitrcuillehcot gezonken.
De Amerikaansche patrouilleboot „Alce-
do" is Maandag in den grond geboord door
een duikboot. Een officier en 20 man wor
den vermist.
Engeland.
De koning aan het yoSa.
De koning heeft in een brief aa'n zijn
volk den 5den Januari (de eerste Zondag
van 1018) als een bijzondere dag van gebed
en dankzegging aangewezen.
Uit het Lagerhuis,
Er heeft in het Lagerhuis een kleine pa
cifistische -schermutseling plaats gehad,
die aanleiding gaf tot een vrij belangrijk
antwoord van Balfour, den minister van
bulterjandsche zaken. De pacifistische
sprekers waren Lees Smith en Lambert, af
gevaardigden zonder bijzondere bekwaam
heden of bekendheid met de zaken en Ram
say Macdonald. Lees Smith en Macdonald
klaagden erover, dat de regecring de oor
spronkelijke nationale oorlogsdoeleinden
had gewijzigd in imperialistische. Lees
Smith sprak van een geheim tractaat, vol
gens hetwelk Frankrijk in geval van over
winning den linkeroever van den Rijn
krijgt.
In een overzicht van het debat zegt de
parlementaire medewerker van de „Daily
Chron.V: ,,De rede van den heer Balfour
bevat niets, dat een aanwijzing geeft dat
de vrede nabij is. Er waren enkele prach
tige passages in, o. a. die waarin hij met
warmte de beschuldiging terugwees, dat
de geallieerde mogendheden, imperialisti
sche doeleinden hebben en waarin hij een
voor een tic doeleinden opnoemde en dan
telkens vroeg: waarin bestaat hierin nu
liet imperialisme? Dat maakte grooten in
druk op het Iluis. Groot was ook zijn suc
ces ten koste van de pacifisten, toen hij er
op wees, dat hun motie zou beteekenen het
terugbrengen van Armenië en Arabie on
der de afschuwelijke- regeering van den
Turk.
Balfour blijkt vol vertrouwen in een mili
taire en economische beslissing ten gunste
der geallieerden. HL eindigde met de ver
klaring: Wij gelooveu in onze zaak en we
wtten dat we haar tot een succesrijk einde
kunnen brengen.
Rusland.
Onlusten te Petrograd.
Het revolutionoair militaire comité der
sovjets had bericht ontvangen, dat de re
geering troepen m de omstreken der hoofd
stad concentreerde, en beval toen dezen
troepen de bevelen der regeering niet na
te komen.
De autoriteiten hebben nu bevel gegeven
de bruggen, die de arbeiderswijken inet
het centrum der hoofdstad, dat door aan
de regeering trouw gebleven troepen be
waakt wordt, verbinden, af te breken.
Optreden der Maximalisten.
Een gewapend m&'ine-detachement on
der bevel van het revolutionnaire maxima-
listieche comité bezetten de bureaux van
het officieele „Petrograder Telegr.-Agent
schap", het hoofdielcgraafkantoor. de
staatsbank en de admiraliteit, waar de
Republikeinsche Raad zijn zittingen houdt.
Deze zittingen zijn niet het oog op den toe
stand geschorst.
Vereenigde Staten.
Oor 1 ogsmaairegel en
De minister van oorlog vormt door vrij
willige dienstneming twee regimenten
mijnwerkers, die in Frankrijk zullen wor
den gebruikt. Als bijzondere afgevaardig
de van president Wilson riep de minister
een vergadering, onder leiding van Mac
Adee bijeen, van de nieuwe havencommis
sie te New-York ter bespreking van maat
regelen ter verbetering van dc inscheping
voor hun troepen en voorraden.
Hulp aan Italië.
Het Amerikaansche Roode Kruis heeft de
Italiaansche regeering kennis gegeven van
het besluit om met spoed een permanente
commissie naar Italië te zenden.
Braziiië.
Brazilië en OuitsoHland.
De torpedeering van nog twee Brazili-
aansche schepen heeft groote beroering ge
wekt in het geheele land. In verschillende
steden komen vijandelijke bctoogingen
voor tegen Duitsche kooplieden.
Vredespogingen.
Een vredesvoorstel aan
B e 1 g
Naaf'de „Meiropofe" rerncemt, werden
onlangs door Duitschiand officieuze vredes
voorstellen gedaan aan België. Deze wer
den overgebracht door een Belgischen in
dustrieel, die persoonlijk bekend was met
den Belgischen minister van Buitenland-
sche Zaken, met wien hij te Parijs een on
derhoud had.
Het voorstel kwam hierop neer, dat nict-
officieele Fransche en Belgische afgevaar
digden, naar Bern zouden worden gezon
den, oin een bespreking te houden met
Duitsche afgevaardigden. De volgende
voorloopige voorwaarden werden voorge
steld: 1. volledig herstel van België; 2. er
kenning van Belgie's onafhankelijkheid; 3.
schadeloosstelling voor oorlogsuitgaven en
herstelling van oorlogsvcrnielingen; 4. bij
eenroeping van de vredesconferentie te
Brussel onder presidium van koning
Albert.
Deze voorstellen werden door de Brocque-
ville afgeweken.
V o o r v r e d e.
Het congres van plaatselijke militaire
vertegenwoordigers in Rusland heeft een
motie aangenomen, waarin verklaard
wordt, dat de voortzetting van den oorlog
den rampspoedigen toestand der natie niet
kan verbéteren. De Regecring moet het
daarom als haar dringende taak beschou
wen, den oorlog te eindigen.
Het vredes verlangen in
Oostenrijk.
Tijdens de gehouden Oostenrijksche Ka
merzitting verklaarde de premier in ant
woord op een interpellatie van de Tsje
chen Konecky c.s., betreffende verwezenlij
king van het verlangen naar vrede der Bo-
heerosehe vrouwen in Machren, dat het
adres dezer vrouwen aan de Kamer ook
door kle regeering zeer ernstig in overwe
ging wordt genomen.
De premier wees er op, dat Oostenrijk-
Hongarije, in overleg met de bondgenoo-
ten, door herhaalde, openlijke verklarin
gen zijn bereidwilligheid tut den vrede
heeft kenbaar gemaakt, en bij die gelegen
heid een vredes-program heeft ontwikkeld,
op welke grondslag voor de Centrale mo
gendheden en de tegenstanders een eer
volle vrede tot stand zou kunnen worden
gebracht.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
De telegrafische gemeen
schap met het buitenland.
Men meldt uit Amsterdam, dat gisteren
de voorzitters van de Kamers van Koop
handel en Fabrieken te Amsterdam en Rot
terdam door den minister van Buitenland-
sche Zaken in audiëntie zijn ontvangen,
waarbij .zij den minister hebben gewezen
op de gropte belangen, die de handel heeft
bij herstel van de telegrafische gemeen
schap van Nederland met het buitenland,
in het bijzonder met de Nederlandsche ko
loniën.
In verschillende plaatsen van ons land
wordt ter tcekening gelegd het volgend
adres:
„Aan Z.Exc., den tijdclijken voorzitter
van den ministerraad, geven ondergetee-
keriden met verschuldigden eerbied te ken
nen:
dat den Nederiandschen handel en in
dustrie onberekenbare schade wordt toege
bracht, doordat sinds eenige weken de te
legrafische handelsverbinding en het ge
heele handelsverkeer mét onze koloniën,
Engeland en de via Engeland te bereiken
landen, volkomen onderbroken zijn;
dat een groot deel van den Nederlands
sehen handel en industrie bedreigd wordt
met algehëelen ondergang, en dat dit ge
vaar slechts bezworen zal kunnen worden,
indien onmiddellijk maatregelen worden
getroffen tengevolge waarvan het verkeer
met en over Engeland hersteld wordt in
den omvang welke het voor 15 September
van dit jaar had.
Bijgevolg wenden zij zich tot Uwe Excel
lentie met het eerbiedige en dringende ver
zoek onmiddellijk die stappen te willen on
dernemen, wélke kunnen leiden tot dat
gene wat boven alles onontbeerlijk is voor
ons nationaal economisch leven: het herstel
der telegrafische verbinding en der com-
mereieelc betrekkingen nut en over Enge-
Verwerken van volle melk
en ondermei k.
De Minister van Landbouw heeft aan de
gemeenten Maastricht en Leiden ver
boden het verwerken van volle melk en
onder-melk bij het bereiden van producten
der bakkerij en banketbakkerij (brood-
k'xflc, beschuit, biscuit, banket, etc.-.
Boter.
Het Bureau voor Mededcelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
Met het oog op het ontbreken van kracht-
voeder is het te verwachten, dat gedurende
de spilperiode de melkgift belangrijk bene
den normaal zal zijn. Dientengevolge zal
de winterproductie van zuivelproducten
aanmerkelijk kleiner zijn dan in vorige
jaren. Intusschen behoeft deze omstandig
heid nog-geen reden te zijn voor de vrees,
dat tijdelijk geen boter beschikbaar .zal
ei in. Immers, in normale omstandigheden
is de productie van boter in de winter
maanden belangrijk grooter dan de. hoe
veelheid die voor binnenlandsch verbruik
gevraagd wordt. Intusschen is rekening
gehouden met de mogelijkheid van een zóó
sterken en zóó langdurigen teruggang van
de productie, dat daardoor niet geheel in
de binnenlandsche behoefte kan worden
voorzien.
Met het oog hierop heeft de Boterver-
eeniging in opdracht van den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel geduren
de de zomermaanden oen reserve van
,£,400,000 K.G. voor binnenlandsch verbruik
gemaakt, waardoor dus gedurende ver
scheiden weken een tekort van de produc
tie aangevuld kan worden.
Vergelijkt men nu de cijfers van produc
tie cn verbruik in de jaren 1916 en 1917
van 1 Januari tot 1 April, dan blijkt daar
uit dat de botervoorziening geen zorg be
hoeft te baren.
Brandstoffencommissie
Leiden.
Wegens onvoldoenden voorraad langtf
turf voor huisbrand, zijn de handelaren*
tot nader order, gemachtigd, indien da
houders der bons daarmede accoord gaan*
fabrieksturf op bons voor lange turf af t»
leveren.
Deze aflevering mag uitsluitend per go-
wicht geschieden, terwijl het gewicht zoo*
wel als de prijs blijft bepaald op gewicht
en prijs aangegeven voor huisbrandturf.
1 eenheid van deze turf moet 240 K.G.
wegen en kost f 10.80. 393t
Ten opzichte van de prijzen werd reed*
medegedeeld, dat de boterprijeen met 21
October op het peil gebracht zijn, dat over*»
eenkomt met den prijs die gedurende de
wintermaanden aan de leveranciers wan
industriemelk is toegezegd. Voor verdere
prijsverhooging bestaat geen aanleiding.
Distributie van aardapp»
1 e n.
De Minister van Landbouw heeft aan de
gemeentebesturen medegedeeld, dat, in af
wijking van het in een" vroegere circulaire
bepaalde, tot nader order voor de directe
consumptie alleen zand- en veenaardapp».
len voor de distributie zullen worden aan-
gewezen.
Maximumprijs voor poot-
aardappelen.
De Rijkscommissie van Toezicht op df
Aardappelvereeniging, gelet op art. 8 dei
beschikking van Z.Exc. den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel d.d. 11
October No. 1809, Afdeeling Crisiszaken,
Bureau Landbouw, houdende regelen ba-
treffende den verkoop en het vervoer van
pootaardappelen,
brengt ter algemeene kennis dat de ma
ximumprijs voor pootaardappelen der zee*
vroege zomeraardappelen, welke niet voor
winteropslag geschikt zijn, is gesteld op
f 10 per 100 Kg.
Klompen, schoenen e n s a j e t.
Omtrent de voorziening van goedkoop»
klompen, schoenen en sajet kan het Bu
reau voor Mcdedeelingcn inzake de Voed
selvoorziening liet volgende berichten:
Het spreekt vanzelf, dat de verzending
van 1,600,000 bons voor klompen eri van
niet minder dan 2,000,000 bons voor echoe
nen groote technische en administratieve
moeilijkheden oplevert. Men is nu evenwel
zoo ver, dat de k 1 o m p e n b o n s verzon
den zijn. De distributie yam klomp en zal
deze maand plaats vinden.
Intusschen wordt de vereending <ler
schoenenbons voorbereid. Er zullen echter
nog wel 'npaar weken mede gemoeid zijn,
voordat men daarmede gereed is.
Behalve de bons voor goedkoope schoe
nen"zullen ook 6 0,0 0 0 paren schoe
nen ter beschikking der gemeenten wor
den gesteld, waarop dezer dagen de hand
is gelegd. Dit zijn afgekeurde militaire
schoenen, die in orde worden gemaakt, en
dan nog zeer goed bruikbaar zijn voor par
ticulier gebruik. Deze schoenen «uilen op
ongeveer f 3 per paar komen.
Wat de sajet betreft, blijkt thans, dat de
beschikbare wol-voorraden toelaten onge
veer 1/3 der aangevraagde hoeveelheid te
verstrekken.
De fabrikanten zijn met den aanmaak
bezig; door enkelen is met de aflevering
reeds een begin gemaakt.
De te leveren sajet zal zijn 3-draadscha-
sajet (10,000 meter per K.G.); de kleur
wordt z.g. grijs mêlée, een samenstelling
uit rood, zwart en wit, die niet in den han
del is. De wijze van distributie wordt aaa
de gemeentebesturen overgelaten, mits de
distributicprijs niet hooger wordt dan f G
per K.G., d. i. 50 cent per 100 gram of f 0.30
per halve knot.
Kolenschaarschte.
De Koninkijke Metaalwarenfabriek J. N.
Daalderop Zonen zal wegens gebrek aan
steenkolen de werkzaamheden Zaterdag 17
dezer staken. De fabriek telt 500 werklie
den.
Ballons gedaald.
Onder Ritthem bij Vlissingen is gisteren
een Duitsche kabelballon neergekomen,
waaraan een mandje bevestigd was. Er be
vond f'.ich niemand in, doch wel waren er
twee telefoontoestellen' in. Ook te Oost-
burg is zulk een ballon gedaald, evenmin
bemand. Beide kwamen uit de richting
van de Belgische kust.
FEUILLETON.
Christen-helden in Japan.
121) r
Suschen-Dono waagde het niet tegen te
'preken, en gaf, ofschoon met tegenzin en
Needs rneer gefolterd door de verwijten
gewetens, het bloedige bevel. Wel
Verbleekte Heiboye, toen hij het hoorde,
•toch hij bleef standvastig. ,,God zal voor
h"jn kinderen .zorgen en ons weldra met
wn vereenigen", «cide Hij. „En ik verheug
'vcl' hun dood. Want ik zou niet gaar
de «dien, dat zij, een Vorst moesten die-
'W', die zijn regeering aanvaardt met het
wmoorden van vrouwen en kinderen."
"Stil, stil, broeder", sprak dc meer kal-
tle Scholar op vermanenden toon. „Moge
tod hem zijn daad vergeven!"
"Men leide hen terstond weg, neme hun
zwaarden af, en klinke hen in boeienl
Nollen moeten hun harde koppen vallen!'
'fcP nu Suschcn-Dono lievig vertoornd. „En
e overigen werpe men voorloopig in den
poster toren. Daar hebben zij tijd om zich
e ^denken, of zij aan gehoorzaamheid de
wi'keur zullen geven boven een sehande-
tadoodl"
"kt die woorden stond Aft apentaal opt
en zeide tot Terasaba: „Het is voor lieden
genoeg. Ik moet mij aan deze ietwat onge
wone bevelen eerst gewennen. Thans zal ik
u voorstellen aan mijn vrouw, de doorluch
tige dochter van Jyeyas, en aan haar hof
personeel. En dan nood ik al de officieren
van uwe excellentie op een feestmaal.
Daarbij zullen wij stevig drinken op de ver
nietiging van den vreemden godsdienst en
op de nieuwe heerschappij der oude go
den."
DRIE-EN-DERTIGSTE HOOFDSTUK.
Koom en Kaf.
Terwijl de nieuwe vorst van Arima met
de officieren van Jyeyas aan de feesttafel
zwelgde cn zijn gewetenswroeging trachtte
te verdrinken in den saki, trokken troepen
gewapenden over het land en plantten in
alle dorpen en op alle kruiswegen palen
met borden, waarop het vervolgingsdecreet
was geplakt. De tamtamslag en dc slag op
de koperen hekkens riep overai de men-
sclien uit de huizen, tuinen en velden bij
een. Verschrikt keken zij naar de groote
roode borden met zwarte letters, cn ook
wie niet lezen kon vermoedde aanstonds
wat zij beteekenden. En zoodra de paal
vastgestampt en het roode bord hoog daar
aan bevestigd was, las de heraut met ver
uit klinkende stem liet bloedige bloedbevel
voor.
Voor de eerste maal geschiedde dit op
het groote plein van Arima, dat stampvol
was van menschen. In ademlooze stilte
hoorde rnen .de lezing van het edict aan.
Ook toen de heraut met de lezing ervan ge
ëindigd had, bleef het onder de menigte
nog een oogenblik rustig. Doch toen begon
men te fluisteren, en dit gefluister groeide
aan als het suizen van den wind door de
kruinen der boomen. Onwillekeurig sloten
de gewapende mannen, die den heraut om
ringden. dichter hunne rijen en richtten
hun pieken op de woelende menigte, vree-
zend door deze te zullen worden aangeval
len. Doch neen, men hoorde geen enkele
bedreiging! Wel was men eerst geschrikt
door de gruwelijke bepalingen van het
bloedbevel, doch deze kwamen geenszins
onverwacht. De missionarissen hadden den
Christenen reeds sinds geruimen tijd een
zeker te verwachten vervolging voorspeld
en hen erop voorbereid. Men verwachtte
den strijd algemeen; ja, bemoedigd door
het voorbeeld der bloedgetuigen van Naga
saki en in 't vaste geloof, dat dozen na een
kortstondig lijden gekomen waren tot de
geuSvige heerlijkheid, verblijdden ie jonge
Christenen zich in dit vooruitzicht. Bijna in
alle huizen had men eiken avond gemeen
schappelijk gebeden, om den dood te mo
gen ondergaan voor Jozus Christus, als om
een buitengewoon groot voorrecht. Docli
mPn had. gedacht, dat de lieidenschc op
volger van Taiko-Sama de volger zou zijn,
en niet de christelijke zoofi van den regee
renden Vorst. Ook joeg in het eerste oogen
blik de bedreiging met den gruwzamen
vuurdood schrik aan, evenals de aankon
diging, dat ook vrouwen en kinderen in de
vlammen zouden moeten sterven. Na de
afkondiging van liet edict fluisterde men
elkaar dan ook toe: „Hoort gij wel, niet
door een vluggen lanssteek aan het kruis,
doch langzaam in het vuur!" „En ieder,
die een priester herbergt, zal met vrouw
en kind verbrand worden!" „En de on
gelukkige, die dit edict uitvaardigt, is niet
Jyeyas, maar de zoon van Protasius, on
een geliefden Vorst!" „O, die wreede ge
neraal zal onzen Prins wel ertoe gedwon
gen hebben. Men moet voor den armen,
diep gevallene bidden." „Zeker. En wij
allen voor elkander, opdat wij trouw blij
ven." „Juist. God kan ons de kracht ge
ven, om in het vuur even moedig te ster
ven als aan het kruis." „O ja, denkt
maar eens a^n den Ht Laurentius op het
rooster." „Eji aan de drie jongelingen
in den gloeienden oven zij gevoelden den
vuurgloed niet eens, en het was hun, alsof
een verkoelende wind oru hen heen waal
de!" „En teri slotte, vrienden, is bet lij
den in één of twee uren tijds geleden
wat is dat in vergelijking met de eindeloon
eeuwigheid?" „Ja, ja, ja! laten wa ga-
trouw blijven; laten we volharden., Got
zal ons helpen!" Zoo klonk het in de zich
verdringende schaar van Christenen door
een, cn steeds moediger en opgewekter
werd het gedruisch, tot verbazing van do»
heraut en diens gezellen. „Leve Christus,
onze lieer en God!" riep eindelijk midde*
uit de menigte een krachtige stem.
„Leve Christus, onze Heer en God!" hor-
haalden geestdriftig honderden en hondar
den, mannen, vrouwen en kinceren om|
heldere stem.
„Gaat mede naar het kasteel'. Wij euttoi
het onzen Vorst toeroepen, dat wij ItartV
in het vuur sterven, dan onzen Heer m
God te verloochenen!" riep de oude schip
per der Goto-Eilanden, die op weg noot
Obama de kruisvaan had gedragen.
„Ja, ja." „Wij gaan medé!" „Nna*
het kasteel!"- „En de vailer van dka
martelaar «*v>et spreken uit onzen oaamr*
(Wordt myolgd.!
