De Oorlog.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Oa Franschen melden dat bij den storm
aanval bij Aliemant en La Malmaison
vorderingen zijn gemaakt. De Fran
schen kwamen tot Chavignon vooruit;
de strijd duurt voort. De Duitschers
fden ten N. van Werder een lan
ding op de Esthiandsche kust, tegenover
ioon. -- Bij den Zeppelin-aanval op
Engeland zijn 34 menschen gedood en
55 gewond.
Overzicht
Van het Aisnc-front komt een belangrijk
|utor-berieIit. Gisterènochtend n.l. werd
slag begonnen bij den Laffaux-molen
l<n 'L Aan Laon. Deze slag heeft zich zeer
jjiiikkig voor hel Fransche leger ontwik-
elü.
De Fran?ellen maakten eich meester van
kammen, trokken erover lieen en bezet-
tan ile 'hellingen aan de andere zijde. Zij
tot een diepte van drie K.M. vooruit
|j, een aanvalsfront van acht K.M. Zij zijn
iaiis meester van Malmoeson, dat reeds
,'j het begin van den aanval werd bezet en
na de dorpen Allemont, Les Vallons en
havrignon, zij bezetten het ravijn van
•ignon en hebben de vlakte van Laon
jr zich. Zij namen 3000 man gevangen
n maakten 19 kanonnen buit.
Daarentegen melden de Duitschers, dat
Ijgehéele buit, die hun bij de operatie te-
»n de eilanden voor de Golf van Riga in
inden viel, bedroeg 20,120 gevangenen,
ier dan '100 kanonnen, waaronder 17
pre seheepskanonnen, 150 machinegewe-
en en mijnwerpers, meer dan 1200 vaar
digen, ongeveer 200 paarden, 30 automo-
felen, 10. vliegtuigen, 3 staatskassen,
vaarin samen 365,000 roebel, een groote
oorraacl verplegingsmiddelen en oorlogs-
d'-
Zoo eijn dc successen op de oorlogsfron-
?n dus afwisselend, zonder dat iets in
s, de balans naar links of naar
khis te doen overslaan.
9e Jaargang.
Bureau: STEENSCHUUR
WOENSDAG 24 OCTOBER 1917.
15 LEIDEN. faterc. Telefoon 935.
No. 2450
Postbus 6.
"De Advertentieprijg bedraagt van 1—5 regels f0.75
elke regel meer 15 ct. Ingezonden medodeelingen van
1—5 regel&r f 1.50, elke regel me/:r 30 ct., met graüi
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine. Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en
vei koop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let.
In de Lucht.
De jongste üuoMaanval.
Dij den. luchtaanval van Vrijdag op En-
luwl hebben 31 menschen den dood ge
naden en zijn er 56 gewond.
De Eng else he admiraliteit maakt bekend:
|De narine-luchtdienst heeft Zondag
en I vond verscheiden bommen op het spoor-
r esofnniu--
Oritsolie vliegers beproefden gisteren een
an\al op liet vliegveld van St. Denis
IVrstrem. maar wegens de wolken wierpen
hun bommen op de pier van Zecbrugge,
raarbij ze twee kleine schepen raakten. De
'oera ,,!nrnen "Utploften vlak bij het steunpunt
x-r zecvlu gtuigen. Alle zijn teruggekeerd,
liendi
Duitschland.
Eon bisschop over de katholieke per3.
I'ij gelegenheid van de inwijding van
m kerk van het II. Hart te Berlijn heeft
vorstbisschop a an Breslau, dr. Ber-
rjn\, een toespraak gehouden, waarin hij
K het nut en de noodzakelijkheid der
Hhoiieke pers besprak.
De bisschop .zeide o.a.: ,,De II. Vader
viifclit, dat in elk katholiek huisgezin
1st beeld van het II. Hart cle eereplaats
inneemt. Maar zegt zelf eens, hoe kan het
liCQeiigaan, dat in uwe huizen het beeld
1 het II. Hart hangt en op uw tafel
uiten liggen, die tegen de Katholieke
iingcn zijn. Gebruikt alle middelen,
«rover gij beschikt, om de Katholieke
in bloei te doen toenemen en te steu-
rwfa t?n door abonnement #en ook op andere
8 •f'jzen, „als de gelegenheid zich hiertoe
iwdoet." „Msbd."
Rusland.
De verplaatsing der regeering.
Do uiterste groepen in Petrograd verzet
en zich krachtig tegen de.plannen om de
'fgtei'ing van 1 'ctrograd naar Moskou over
cbrengen. Volgens de „Birajewya Wjedo-
zou de verhuizing van de regeering
'Ie eerste helft van November plaats
Van het Vaticaan.
Het Vaticaan en Rusland.
Naar de ,,Köln. Ztg." weet te melden, is
het door cle entente-pers gepubliceerde be
richt over do a s. totstandkoming van een
concordaat tusschen Rusland en het Vati
caan voorbarig:
Van hel sluiten van een dergelijk con
cordaat kan eerst*na liet sluiten van den
vrede sprake zijn.
Geen nieuwe kardinalen.
Naar aanleiding van de in omloop zijnde
geruchten, dat in November een consisto
rie zal worden gehouden, waarin aan een
drietal prelaten liet purper zal worden ver
leend, verneemt de Reich spost" uit wel
ingelichte Vaticaansche kringen, dat Bene-
dictus XV in afzienbaren tijd geen nieuwe
kardinalen zal creëeren.
Vredespogingen.
Het vredes-voorstel van den Paus.
De houding der g e a 1 1 i e e r-
d e n.
Over de vraag, of de geallieerden een
antwoord zullen zenden op de Pauselijke
vredesnota schrijft volgens de Tablet" de
„Corriere clella Sera" dat de geallieerden
een groote fout begaan en in de kaart van
een gewet enlooze vijandelijke diplomatie
spelen, indien .zij niet zoo spoedig moge
lijk antwoorden op de pauselijke nota.
Wij konden, zoo wij wilden, zegt het
blad, onze redenen opgeven, gegrond op
de meest gezonde, moreele gronden, waar
van wij overtuigd zijn, dat een vrede met
de' centrale rijken, eeri vrede in hun belang
zou zijn, welke niet alleen den kwaden
geest .zou uitroeien, die dézen oorlog heeft
ontketend, maar het zelfs aan dien geest
mogelijk zou maken een gelijke ramp over
de wereld te brengen, als hij het oogenblik
daartoe gunstig achtte. En wij laten nu
al de menschen, die niet kunnen begrij
pen, in den waan, dat wij den oorlog voort
zetten om den oorlog zelf of om andere on
edele motieven.
Vredesvoorstellen van
Duitschland?
"De Manchester Guardian" verneemt uit
Parijs: Briand heeft in gesprekken mede
gedeeld dat Bülow hem bij zijn jongste be
zoek aan Zwitserland voorstellen nopens
een algemeenen vrede liet toekomen.
Duitschland bood aan om de volledige on
afhankelijkheid van België te herstellen,
•Elzas-Lotharingen aan Frankrijk en Triest
aan Italië af te staan, maar eischic .zekere
vergoedingen, waarvan enkele ten koste
van Rusland.
Briand gaf er bericht over aan Ribnt, die
welke blijkbaar een valstrik waren; De
zaak bleef daarbij.
De stemming in de Kamer van Dinsdag
bewijst, dat Ribot's opheldering in een ge
heime vergadering door vele afgevaardig
den als zeer onvoldoende werd beschouwd.
De algemeene indruk was,, dat de valstrik
in dc Duitschc voorstellen niet duidelijk
was, daar Duitschland geen wapenstil
stand roeg.
Zelfs IJcrvé, dien men zoo weinig- Van
pacifisme kan verdenken, zegt in zijn blad
„Victoire" dat h e t o n g e r ij m d
is.om van een v-alstrik te
spreken, als.de andere geallieerden
bet ermee eens zijn. Er kan geen
kwaad in schuilen om te
praten. Niemand zou toestemmen in
een a rede op kosten van Rusland-, maar
men kan niet verwachten, dat Duitschland
dadelijk .zijn minimum-voorwaarden zal
nemen.
Nederland en de Oorlog.
II ij s t.
Een bericht van het Bureau voor Mede-
doe Pingen inzake de Voedselvoorziening
maakte melding van een groeiende
echaarschte aan rijst. Het Ilbld. verneemt
dat die scbaarechte nu zoo groot is, dat
de icgeering aanleiding heeft, gevonden
de nog aanwezige groot-ere partijen op te
vorderen en op ie'slaan. Wie nog partijen
van cenige beteekeniis in voorraad had,
heeft die moeten afstaan en deze partijen
zijn in twee plaatsen van het land bijeen
gebracht cn opgeslagen. Sommige winke
lier® hebben nog partijtjes van enkele
balen in voorraad, het Is niet onwaar
schijnlijk dat ook deze nog zullen worden
gevorderd.
Noodtoestand in het bakkers
bedrijf,
Door den Ned. R.-K. BakkerspatrooniS-
hond is het A-oIgendc telegram verzonden
aan Zijne Excellentie den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel:
Excellentie,
Het Dageli jksch Beet uur van den Ned.
R.-K. Bakkerspatroonsbond, tellende ruim
1600 leden, verzoekt, in opdracht der ge
houden algemeene ledenvergadering, drin
gend om spoedig door Uwe Excellentie in
"particuliere audiëntie te -worden gehoord,
betreffende den noodtoestand, waarin het
bakkersbedrijf verkeert en om Uwe Excel
lentie te overtuigen van u" noodzakelijkheid
een er -spoedige voorloopige verlaging der
tarwcméeiprijzên, in afwachting van de
prijzen welke door. bet Centraal Brood-
kantoor zullen worden vastgesteld.
liet is A'Oor zeer vele bakkerspatroons
onmogelijk nog langer met verlies te Inlij
ven voortwenken, en dit zal in vele plaat
sen moeilijkheden in die broodvoorziening
veroorzaken
In afwachting A-an het geëeerd antwoord.
JAC. SPEEKENBRINK. Voorz.
G. KOOL, Secretaris, 3e Witten-
burgcrdwarsstraal 23 A'dam.
Fruit.
Maandag werd op de veilingen weer
fruit gekocht, bestemd voor uitvoer naar
Duitschland.
K o l'e nsch a a r s c h t e.
De besturen der textielarbeiders-vereent-
gingen te Hengelo hebben zich enkele da
gen geleden tot den minister A'an Land
bouw, Nijverheid en Handel gewend, met
het verzoek, fabrieken, die moésten stop
.zeilen, coo spoedig mogelijk van'kolen te
voorzien. Het antwoord van den minister
luidt, dat de fabrieken kolen zullen ont
vangen, zoodra de gasfabrieken voorzien
zijn.
Spionnage.
Aan het Persbureau Yaz Dias wordt uit
Keulen geseind:
De ,,K«'jln. Vplkszfeiturig" meldt, dat de
taalleerarcs Johanna Maria D. uit Utrecht
door den Krijgsraad te Cob!ena wegens
spionnage tot 6 jaar tuchthuisstraf is ver
oordeeld.
Een crisis-cpiiran l.
Ifct gemeentelijk ptibli-atieblad le 's Gra-
vanhage is na een niet jhmgdurig bestaart
-■V(en' dat 'chm Jok deukte! voert varJde
Cr Niscourant met als ondertitel: .Ge
meente 's-Gravcnhagc".
Uit een mededeeling in het eerste num
mer, dat bovenaan de eerste bladzijde den
raad: lezen en bewaren draagt blijkt, dat
men toi deze omvangrijke uitgave is ge
komen op grond Aan de overweging, dat
het gemeentelijke publicatieblad niet vol
doende verspreid was en daarenboven nog
talrijke vragen, in verband met allerlei
crisismaatregelen in deze gemeente, onbe
antwoord liet.
Of dit nieuwe blaadje in het laatstbe
doeld opzicht heter zal voldoen, zal men
dienen af te wachten, het wil er in ieder
geval een poging toe doen. Om ook aan de
bezwaren ten aanzien van de verspreiding
tegemoet te komen, werd de Crisiscourant
bovendien in een veel grootere oplaag ge
drukt en verspreid. Het blaadje bevat al
aanstonds meer dan het publicatieblad.
Behalve de officieele publicaties geeft liet
wenken over de gasrantsoeneering, over
't aflezen van den gasmeter, dat nu ieder
een moet kennen, mededeelingen over de
centrale keuken en andere noodUcukcns.
over dien verzameidienst van .groentenafval
cu etensresten, over de warmvvaterwagens
en e.elfs een rubriek varia! liet opent ook
een vragenbus.
Op de achterzijde de-goede raad: neemt
de moeite u op de hoogte te stellen, hoe dc
distributie werkt en gij zult spaarzamer
kunnen huishouden dan gij vermoedt, met
minder lasten cn zorgen.
Wordt de Crisicourant goed geredigeerd,
dan kan ze tol het verbreiden van nuttige
kennis omtrent de distributie veel bijdra
gen. „N. R. C.t."
Schoenmakerspatroons.
In de gisteren te Utrecht gehouden ver
gadering van den Ned. Roomsch-Katho-
lieken Bond van Schoenmakerspatroons
is besloten tot samenwerking met den Ned.
Neutralen Schoenmakerspatroonsbond en
den Ned. Neutralen Bond van Schoenwin-
kcliers tot het voeren van een actie inzaÊe
de distributie A'an verschillende artikelen,
o.a. petroleum voor de schoenmakers ten
platte lande.
0 Het wetsontwerp-Marchant.
Het Jlaagsche Correspondentiebureau
schrijft:
Er verluidt, dat het .wetsontwerp-Mar
chant tot verhooging der onderwijzers-
jaarweddien niet door de Kroon zal wor
den bekrachtigd. De regeering zou voor
nemens zijn, zelf een andere regeling bij
die Kamers in te dienen, welke echter voor
de onderwijzers minder tegemoetkomend
zou zijn.
De Katholieke Onderofficier.
Het eerste speciale propagandanummer
van „De Katholieke Onderofficier" Avordt
ingeleid door het volgende schrijven van
Z. D. H. Mgr. H. a'. d. Wetering aan
den ZoerEerw. heer Majoor-Aalmoezenier
Padberg'.
Met. belangstelling A'ernamen Wij uit
Uw schrijven, dat er plannen bestaan tot
het houden eener proipaganda-vergadering,
waarop zal worden getracht de R.-K. ©n-
ilcrofficieren-vereeniging ,.St. Martinus"
tot hoogeren bloei te brengen.
Ten zeerste juichen Wij deze actie toe.
Wanneer Wij het germgtTIedenfal bezien,
dat ,,St. Martinus" tot nog toe telt, cn
daarnaast stellen de meerdere honderd
tallen van R.-JI. onderofficieren, die ons
land toch moet tellen, kunnen V.'ij de
vrees niet van Ons afzetten, dat zeer vele
R.-K. onderofficieren nog lid zullen wezen
van neutrale vereenigingen. En in een
dergelijk lidmaatschap is voor hen, al be
merken zij dit wellicht in den aanvang
zelf niet, .ongetwijfeld een groot gevaar
gelegen.
Moge de te voeren actie er toe leide.n,
dat alle R.-K. onderofficieren zich organi-
seeren in bun R.-K. Bond.
Daar en daar alleen is hun plaats.
De Aartsbisschop van Utrecht,
fw. g.) H. VAN DE M ETERING.
Utrecht, 2 Augustus 1917.
De „neutrale partij".
•Donderdag j.l. heeft te 's-Gravenhage
een vergadering plaats gehad, om te ko
men tot dc oprichting cener „Neutrale
Partij".
liet voorloopig comité, dat grootendeels
bestaat uit artist en en directeuren van
naar de Tweede Kamer af te vaardigen,
die, politieke beginselen terzijde stellend,
„mèt het algemeen staatsbelang ook (le
belangen der daartoe eveneens behooren-
de 'kunst en het amusements-bedrijf" zou
den behartigen.
„De Tijd" zegt hiervan:
Het is jammer, dat het comité de zaak
preeies verkeerd aanvat.
Al dadelijk is niet gesproken, wagrom
hier in één adem wordt gesproken van
kunst enamusementsbedrijf.
Blijkbaar Avenscht men, dat de Staat
zich met beide, méér dan tot dusverre liet
geval was, bemoeien zal, dat meer sub
sidies Avorde.n verleend, de opleiding van
ai tisten worde verbeterd etc.
Tot op zekere hoogte zou men daarmede
vrede kunnen bobben óók b.v. met. oen
beter geregeld toezicht, op toon eel en bios
coop, al zal hét comité dit wel niet op
de eerste plaats bedoelen.
Doch voor -een dergelijk streven behoeft
men geen „partij" op; te richten.
Allerminst een partij, welke den zonder
lingen inval heeft, het algemeene staats
belang te willen bevorderen met terzijde
stelling? Aan politieke beginselen, een
„neutrale" partij, die noch Reehtsch noch
Linksch z.egt te Mijn, doch, merkwaardig!
steeds geneigd zal wezen naar Links over
te iiellen.
Het is een van de schaduwzijden der
Evenredige Vertegenwoordiging, dat zij
vorming van kleine partijen in dc hand
werkt. Hier hebben wij er nu een en wel
licht zullen er meerdere volgen. Voor de
Rechterzijde is het nadeel niet groot; Wij
vertrouwen, dat onze kiezers genoegzaam
politiek ontwikkeld zijn om te Aveten, dat
zonder politieke beginselen het staats
belang niet kan worden behartigd.
Gemengde Berichten.
Levensgevaarlijke verwonding. Zater
dagavond heeft te Harderwijk een ernstige
vechtpartij tusschen militairen plaats ge
had. Een der soldaten werd met een mei
levensgevaarlijk verwond. Hij is ter ver
pleging in het militair hospitaal opge
nomen.
Over de grens gekomen. Gedurende
de week van 15 tot 21 October kwamen in
de nabijheid A-an Zevenaar, voor zooven
hekend', 5 Duitsche deserteurs over de
grens, a'an wie één in uniform.
Te Winterswijk meldden zich bij dd
wacht -aan 3 Fransche krijgsgevangenen,
2 Russische en 3 Poolsche burgergevan-
genen en 3 Duitsche deserteurs, alle drid
in uniform.
Rijwieldief. In Den 5Iaag is op ver
zoek van de maréchaussée uit Hengele
aangehouden M. A^an Hestoren, wegens
oplichting. Hij. had te Hengelo, Almelo,
Roermond, Assijn en Wildervank rijwielen
gehuurd en die te gelde gemaakt. Te Hen
gelo gaf hij zich uit voor een inspecteur*
van een levejnsverzekeringmaatschappij
Brand. Door het spelen met lucifers
van kinderen ontstond Ibrartd in de uit
dragerij van den heer A. Cohen in da
Loofdakstraat |e Rotterdam. De achter de
uitdragerij gelegen kamer brandde geheel
en het Avinkeltje zelf grootendeels uit.
Grassoep. Een (recept, dat misschien
in de toekomst van nut kan zijn, is in da
„Vegetarische Bode" Aran deze maan .1 op
genomen. Het betreft de toebereiding van
grassoepHet recept luidt:
„Men neme een hoeveelheid (b.v. een
halve emmer zoo mogelijk jong, versctt
gesneden gras, wasfcht het e>n zet het met
ruim water op het vuur en laat dit onge
veer een half uur koken, totdat het water
groen ziet, ten bewijze, dat de Uappen aan
liet gras zijn orittrokkpn. Dan verwijder»
men het gras door ben paardenharen zeel
of vergiet. Il'et vocht wordt, gelijk bloem-
kholsaus, met bloem en boter bereid. Ver
houding: op 1 liter vocht. 30 gram tarwe
bloem en -10 gram plantenboter. Men smelt
de boter, roert de bloem er door en brengt
dit roerende aan de kook, giet het vocht,
telkens -bij scheutjes, er bij, totdat alles
A-erbruikt is. Dan laat men de soep roe
rende even doorkoken, nadat men er zout
en een scheutje soya aan toegevoegd
heeft. Men kan er een geklopt ei door
roeren, doch noodig is dit niet."
Een simulante. Ambtenaren hielden
te Bleijeiheide een bekend Duit eh smok-
keitype aan, verdacht van, poging, lot vei-
agent genoodzaakt was hulp in te roe*
pen. Per as werd: de smokkeloarsfer, om
stuwd door een groote menigte, naar du
politiepost gebracht. Een visitatie ont
lastte de vrouw nog van "hoeveelheden
boter en cheviot. 'De simulante werd ver
volgens haar het ziekenhuis gebracht.
Smokkelen. Enkele Duitsdie kinde
ren werden te Chèvremont, gom. Kerk
rad e, aangehouden. Zij Vielen in liet oog,
aangezien zij mansschoenen droegen. Het
schoeisel kwam versch uit den winkel en
Avas besmeurd met auil, *>m zo oogen-
schijnlijk voor oud te doen doorgaan. Do
schoenen werden benaderd en op de kou
sen moesten de kinderen Re reis naar het
grosse Vat er land voortzetten.
Speculanten in levensmiddelen. Do
politie te Gorinchem ihecft de v-origc week
voor meer dan f 50.000 cacao, geconden
seerde melk, koffie, bloem, carbid, spek
•en groote partijen meel in beslag geno
men.
Te Vlaardingen zijn bij speculanten in
levensmiddelen groote partijen maizena,
gecondenseerde melk, vermicelli, stijfsel,
harde zeep en andere artikelen in beslag
genomen.
De straf niet afschrikwekkend. Ectr
zekere J. L. uit Middelburg, tegen wicn zes
maanden gevangenisstraf werd' gevorderd
wegens mishandeling met een mes, .zeide,
dat hij er nog ges maanden vóór over zou
hebben, als hij zijn tegenstander nog eens
flink mocht afranselen.
Poging tot doodslag. Te Brunssum
Averd zekere K. door een tweetal personen,
.T. en K., in de borst gestoken. K. werd van
de laatste H.IL Sacramenten voorzien.
Zijn toestand is levensgevaarlijk. De dar
FEUILLETON.
pen
Christen-helden in Japan.
"(j)
burehlvoogd leidde op dit .oogen-
zijn vaderlijken vriend, den
feHjzcn Leo Ivanjemon, en diens zoon
Vaiil do. .ziekenkamer binnen, waar Prota-
hen Avensclite te ontvangen.
ik breng u hier mijn joogsten
"mi, 1'üuI. Iïij is de cenige mijner zoons,
Pi® mij niet is voorgegaan. I-Iij is thans
jMtlieri jaar, en zal voor de eerste maal
56 «waard voor Uwe Hoogheid trekken",
Me-de oude krijgsman, niet .zonder recht-
N*gc fierheid den slanken, krachtigen
Mgwt man aan den Vorst voorstellend.
Ik weet hét, dappere KanjemonLAI uw
b,,eD, behalve deze jongste, zijn onder mijn
'rtnen in Korea als helden gesneuveld. En
M eal dan de.ze zijn zwaard inwijden in
,e» strijd tegen mijn zoon! Gij beleeft van
ïoons meer genoegen dan ik!"
■.Niet tegen uw zoon, Hoogheid, maar
de vijanden A'an ons geloof, die den
bJrvaren jonkman in hun netten hebben
«{W. zei de grijsaard.„Prins Michael
«uil belere gevoelens terugkeeren: hij /al
ïr en ook verstandiger worden. Ook
Avij zijn eenmaal jong geweest, en hebben
onze vingers wel eens gebrand. Vandaar
dat ik alle dagen tot mijn zoon zeg: Paul,
wees verstandig, en neem goeden raad aan
van oude lieden! Niet waar, pater Valig-
nani, heb ik niet gelijk? En gij moet hem
ook nog eens tot andere gedachten bren
gen, wat betreft de dochter van mijn goe
den vriend hier...
„O, vader, spaar mij een weinig in te
genwoordigheid van den Vorst", zei de
jongeling blozend. ,,Ik denk niet meer aan
de goede Magdalena. Sinds ik weet dat -zij
religieuze wil worden, doe ik al mijn best
haar uil mijn geest te verbannen."
.Heelt uwe Magdalena het voornemen
Christus tot Bruidegom te kiezen?" vroeg
pater Valignani den burchtvoogd. „God
zegene haar! Ik herinner mij nog 7-eer
goed, dat zij bij de eerste If. Communie,
waarloc ik haar had voorbereid, op mij den
indruk maakte van 'n engel van reinheid."
Op dit oogenblik kwam de kleine- Jacob
binnen, met de boodschap, dat van den
kant van Arima een groote stoet naderde,
en het duurde niet lang, of ook vrouwe
Johanna verscheen met de boodschap: „Ik
geloof, dat het onze doorluchtige Vorstin
is met haar kinderen. Een ontelbare me
nigte vergezelt, haart"
Het was 7.00. Nauwelijks had vorstin
Justa met dc beide meisjes haar lijdens
weg begonnen, of onder allerlei blijken
van liefde en eerbied verdrongen de Chris
tenen zich om haar heen. „Die goede Vor
stin!" „üe moeder der armen!" hoorde
men van alle kanten .zeggen. „De Vorst is
te Obania. Wij gaan met u daarheen!"
„Draagkoetsen! Draagkoetsen, voor de
Vorstin en de lieve Prinsesjes! Wij zullen
haar dragen cn vergezellen, ook al zou de
ellendige Aerratler onze huizen boven onze
hoofden in brand steken!"
Zoo riep men verward door elkander, cn
in een oogwenk was de stoet gevormd. Hij
maakte bijna den indruk van een groöten
lijkstoet; evenals bij een lijkstoet werd
door allen, door vrouwen en kinderen,
mannen en jongelieden, door oud en jong
gebeden en geweend.
„Nu komen de dagen der kruisen, waar
over ik vijftig jaar 'geleden den heiligen A-a
der Franciscus hoorde spreken", zei een
grijsaard, met moeite en steunend op eijn
stok achter de menigte aanstrompelend.
„Kn dat wonderbare kruis, dat mijn
man den vorigen Avinter daarginds in het
boscli in een ouden boomstam heeft gevon
den! Het was erin.A\aslgegroeid, en hot is
een voorteelten geAveest!" riep de vrouw
van een houthakker. „Ifczclvc heb het aan
pater Sotelo gebracht, en hij verklaarde
mij dat het zooveel op een kruis geleek als
twee druppelen water op elkaar."
„Kruisen! Kruisen! In het kruis is het
heil te vinden!" zei de schipper van cle
Goto-eilanden, die zich bij den stoet had
aangesloten. „Mijn Joannes iï te Nagasaki
voor mijn oogen aan het kruis gestorven.
En van dat kruis af zag hij mij zoo geluk
kig aan als een zalige des Hemels. En dat
is hij thans door het kruis!"
f/.ijt gij cle vader van dien berninne-
lijken jonkman van dc Goto-cilanden, die
aan bel kruis zoo moedig stierf?" vroeg
Jama. de zwaardveger. „Menschen, hier
is de vader van een bloedgetuige! Hij
moet de kruisvaan dragen. Gij herinnert u
den jongen man avcI, Joannes hij lung
rechts van Paulus Miki, en lachte als een
engel, toen. men hem dc borst doorstak."
„Ja, ja!" riepen een twintigtal stemmen,
want de Christenen, die naar Nagasaki
waren getrokken, om de marteling bij te
wonen, waren duizenden in getal. „Joan
nes van Goto! En dat is zijn vader. O, gij,
vader van eer» martelaar, leid ons, leid
ons!"
Spoedig was een kruisvaan gehaald, en
de schipper vatte die aan, „Alle heilige
bloedgetuigen, zegent ons!" riep er een, de
vaan hoog zwaaiend als een acgebaiiicr.
„Meent gij dan werkelijk, dat het ernst
wordt, cn dat ook wij gekruisigd zullen
worden, meester Jama?" vroeg een tuin
man, die zijn denneboompjes in den steek'
liet, en rnet de menigte meetrok naar
Obama.
„Ik dacht dat deze eer enkel aan. de
missionarissen en hun bedienden te beurt
viel, en aan degenen, die aan vreemde
priesters gastvrijheid verleenen."
„Roken er maar gerust op, vriend! Jyo-
yas zal den ongelukkigen zoon van oinzeii
armen Vorst dwingen, den vreemden gods
dienst te vuur en te zwaard te verdelgen.
Die godsdienst is hem reeds lang een doorn
in het oog! En dan komen ook wij aan de
beurt. En in plaats van door een lanssteek
aan 't kruis zal menigeen van ons den ve«l
verschrikkelijker langzamen vuurdood
moeten sterven. God moge ons de kraoht
geven om hot uit te houden en de overwin
ning te behalen!"
'w^rdl vervolgd.]