a
jDe Oorlog.
BONENLAND.
Mad verschijnt eiken dag, uitgcz. Zon- en f eestcl.
pe Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
or Leiden 11 ct. p. week, fl.45 p. kwartaal; bij
genten 12 ct. p. week, fl.OOp. kwartaal. Franco
^t° fl.SG p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zond. igs-
j is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 20 ct.
tffartaai. bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers
niet Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
w
5e Jaargang. DONDERDAG 18 OCTOBER 1917. No. 2445
Bureau STEENSCHUüR 15 - Lt'fDEN. Inierc. Telefoon 935. - Postbus 6.
De Advertentieprijs bedraagt van 15 regels f0.7f
elke regel meer 15 ct. Ingezonden mededeeüngen van
15. regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertcntiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden ot gevraagd, buur en verhuur, koop ca
veikoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let.
tfr
Blijmoedig.
lijmoedig te zijn, ook in deze droeve en
Ipedigende lijden 't geeft een kracht
het i ven en een schoonheid en aan-
^elijkheid, voor geen goud te koop!
b 1 ij m -o e d i g h e i d de ware
jstelijke vreugde, de echte Roorasche
lïchap. de innige vrede des harten en
sterke Godsvertrouwen ztj
tot zegen van het ge-zin en van heel
satsehappij, uitstralen van haar, die
dijde -onne is van het huiselijk leven,
de vre uw, van de moeder.
s blijkbaar zoo goed gevoeld en be
de- r het bestuur van den R. K.
fo-enbo-nd te Amsterdam, hetwelk den
fnden oproep heeft verspreid aan de
ven van Amsterdam:
[en vaderenden winter zullen vele
poeders met bezorgdheid tegemoet
Vr twen van Amsterdam^ wij mogen
iet laten ontmoedigen. Op ons rust
jak enze mannen en broeders te steu-
in de moeilijke dagen, die ons wellicht
iten. Laat ons niet morren en klagen
izen tijd verspillen met het bespreken
deelen der regeerin'gsmaatregelen.
liever dien tijd gebruiken om te
door zuinigheid en overleg de
lijkheden te boven te komen en door
denheid en opgewektheid de g&zellig-
in het huiselijk leven te bevorderen.
Tegeering doet/wat in haar vermogen*
rwijl zij niet doof is voor de verzoeken
jnschen van het permanent comité uit
olk, en het laat zich wel aanzien, dat
ien winter de voorziening \Yat ruimer
0fceschieden, dan in den vorigen. Laat
jus goeden moed houden en, in ver-
n rp Gods hulp, onze plichten als
blijmoedig blijven vervullen, danlc-
gestemd als wil móeten zijn, dat wij
g toe voor de gruwelen van den oor-
ju g spaard gebleven.'
drukken dezen oproep hier over, om-
uit spreekt het ware besef van den
welken de vrouw kan uitoefenen
tevredenheid, op het geluk in de
(leving, en er zoo mensehkundig rle
worden aangegeven, om dien
d inderdaad ten goede aan te wen-
111 IUI TEN LAND.
«iiscliers in 4s golf van Riga.
chisrsifand Sciiarben in Ouitsche
- Kei2or Wilhelm en de sultan.
Overzicht
)uiisobers beheerschen thans de ge-
;olf van Riga tot aan de Moon-sond.
daardoor thans geheel meester ge-
iv&n het schiereiland, waar de Rus-
tg een hardnekkigen tegenstand ge-
ïchijnen te hebben,
kzikvan de golf van Riga is voor de
hers van het grootste belang. Deze
oosten en de Ivieler bocht in -liet
vormen thans de beide groole steun-
i der vloot. De zuidelijke ingang tot
ische golf is mede in de macht der
he marine en aldus is deze grooten-
raeester van de Oostzee geworden,
it van Lijfland en Esthbind is tegen
piwalJen gedekt en de Duitsche
■ichtingcn ie land zullen door het
golf aanzienlijk gebaat worden.
Russische stafbericht geeft liet volle-
pJes van Oe-el toe en deelt mede,
troepen over* den dam, die Oesel
ion verbindt, werden teruggedron-
lat men alle vóeling met do overige
van het eiland verloren heeft. Het-
doelt voorts mede. dat een Duitsche
bglit in een mijn veld raakte en
averij opliep.
ortantinope! Iieeff. zooals dit na
piek feestmaal gebruikelijk is, een
"ijk onderhoud plaats gehad tus-
ieizcr Wilhelm en den Sultan. We-
jdie veyleening van hooge eeretee-
öig aan het feestmaal vooraf. Wan-
kei- er vertrokken is, zullen de bla-
Betuigen, dat het resultaat van de"
ingoii tu>-chen de beide lieerschers
gedigend is en misschien zal dan
^nals na het vertrek uit Sofia,
eenigszins blijken, welke bedoeling het be
zoek had.
België.
De luchtaanval op Duinkerken.
Naar wordt vernomen zullen de EngVU
sehe opslagplaatsen van krijgsvoorraden lu
Frankrijk niet meer,in Duinkerken worden
opgeslagen, maar verder in het achterland,
en zullen zij in kleinere stapelplaatsen wor
den verdeeld. Een en ander om herkenning
te voorkomen van de geweldige schade, die
tijdens den grooten Duitschen luchtaanval
op Duinkerken werd aangericht.
Volgens^ de Nieuwe Gentsche Courant"
zijn door dén luchtaanval der Duitschers
op Duinkerken de groote stapelplaatsen
van benzine in de ducht gevlogen. De grqote
■zeepfabrieken, die in de onmiddellijke na
bijheid van de stapelplaats lagen, werden
eveneens de prooi der vlammen.
Vervolgens kwam het geheele nijver-
heidskwurtier der slad aan de beurt. Eene
reusachtige zee van vlammen overweldig
de de overgroote voorraden voor het En
gelsche leger, voornamelijk bestaande uit
katoen, liout, droge visch en.z. Al de op
slagplaatsen voor levensmiddelen van liet
Engelsche leger werden een prooi der vlam
men. Eveneens werd de haven door brand
aangetast en alle werven, dokinrichlingen
en ijzergieterijen werden vernield.
De groote militaire blokhuizen, die aan
de voorhaven waren opgericht en die mu
nitie, wapens en scheikundige oórlogspre-
paraten bevatten, vlogen met v erschrikke
lijk geweld in de lucht. De ontploffing ver
nielde al de sluizen. In de stad bidstond 'n
verschrikkelijke paniek. Door de voortdu
rende ontploffingen storten meer en meer
huizen in. -liet Noordstation werd volledig
vernield en talrijke spoorwagens, die er
zich bevonden en die geladen waren met le
vensmiddelen en munitie, vielen de vlam
men ten offer.
Het getal dooden en gewonden kan nog
niet bij benadering bepuald worden, maar
moet ongetwijfeld zeer groot «ijn. De twee
kazernes dér Engelsche .zeegescliut- en
voetvülk-afdeelingèn werden volkomen ver
nield. De troepen kampeeren in .tenten,
niettegenstaande het gure en natte weder.
De stoffelijke schade moet reusachtig zijn.
Vredespogingen.
Het vredes-voorstel van den Paus.
De Katholieken en de
P a-u s e l ij k e vredesnota.
Terwijl in de entente-landen, aldus de
..Gerniaiiia", nog steeds door de vertegen
woordigers der regieringen 'gesproken
wordt, alsof er geen sprake kon zijn vau
een vréde door overéénkomst met Duitsch-
land en ook menig dagblad-artikel door die
gedachte geïnspireerd schijnt, doet zich in
Katholieke kringen de Pauselijke, vredes
nota steeds meer en meer gelden. Nog pas
spraken de Italiaansche Katholieken him
overtuiging uit, dat men overeenkomstig
de .wensehen v an den 11. Vader een gun
stige atmosfeer diende te scheppen voor
een uJgeheele verzoening der volkeren.
De „Unita Cattolica" te Florence en an
dere bladen van dezelfde richting toonden
v an het begin af instemming met het Pau
selijk voorstel.
De trustbladen, wier stemming vroeger
allesbehalve vredelievend was en die des
tijds bi>zondcr veel op hadden met Italic s
toetreden tot de Entente, blijken thans, het
een na het ander, meer oog te hebben voor
de nuchtere feiten en, zooals uit talrijke
artikelen blijkt, het Pauselijk vredesvoor
stel met waardeering als een goede oplos
sing te erkennen.
Ook in de Fran&che Katholieke bladen,
die aanvankelijk zich tevreden t-telden de
Pauselijke nota, zonder eenig blijk van
waardeering, af te drukken, is de stem
ming veranderd, en er komen naast oproe
pen en verklaringen van den kant der
Franscbe bisschoppen, talrijke artikelen
in-voor, welke zeer gunstig afsteken bij.de
vroegere aangenomen terughoudendheid.
Zoo bevatte bijv. onlangs de Croix" een
hoofdartikel, waarin de noodzakelijkheid
eener overeen komst tusschen de oorlog
voerenden in den geest van liet Pauselijk
voorstel -allerkrachtigst werd aangetoond.
Meer en meer (blijkt, dat de Paus voor
de Katholieken niet tevergeefs gesproken,
heeft en. d.at onder hen de Pauselijke v re
des-idee voortdurend veld wint
De Paus en F r a n k r ij k.
De „Kölnische Volkszeitung" meldt uit
Zwitserland, dat op uitdrukkelijk verlan
gen van den Paus de zneest vooraanstaan
de kardinalen en bisschoppen van Frank
rijk bij tiet Yatica%n zijn aangekomen.
Over het doel van de reis wordt in Ka
tholieke kringen bet diepste stilzwijgen
bewaard,
Nederland en de Oorlog.
Het broodrantsoen.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
In de voor enkele dagen gehouden verga
dering der permanente commissie inzake
crisis-maatregelen, gevormd uit de Chris
telijke en Roomsch-Katholieke arbeiders
organisaties, werd door den voorzitter blij
kens berichten in de dagbladen, medege
deeld dat de Regeering ernstig overweegt
het broodrant-oen van 11 dagen terug te
brengen op 9 dagen, iji verband met de
vermenging met aardappelmeel.
Deze mededeeling moet op misverstand
berusten. Het spreekt vanzelf, dat de- Re
geering steeds overweegt of en op welke
\vïj«e het broodrantsoen ware le vergroo-
ten, en uit den aard der zaak komt daarbij
in de eerste plaats de vraag op, of niet meer
voordeel zou kunnen worden getrokken uit
de aardappelen«voor broodmateriaal. Daar
voor bestaan tv. ee methodeh, duidelijk uit
eengezet in de „Economisch-Statistische
Berichten" van '10 October 1.1., n.l. de .aard
appelen drogen en daarna tot poeder ver
malen, of wel in de aardappelmeelfabrie
ken de vezels, die anders eerst later wor
den verwerkt, reeds aanstonds benutten
om het z.g. aardappelgries te krijgen.
Tegen de eer.-te methode rijzen echter
althans tegen "uitvoering op groote schaal
overwegende practische bezwaren. Im
mers de aardappelen zouden uit liet Noor
den moeten worden vervoerd naar de
groentendrogerijen die «ieh voor het mee-
rendeel in Holland ën het Zuiden des
•lands bevinden. Met dit vervoer en niet
minder met in-i drogen zelf zou een zooda
nig kolengebruik gemoeid zijn, dat aan
deze v ij ze van verken niet kan worden
gedacht.
Toch "wordt deze-methode zooveel moge
lijk m toepassing gébracht in de dexlrine-
fabrieken. maar het resultaat hiervan zal
zijn, dq.t in hec gunstigste geval slechts een
oilbeteekenende vermeerdering van brood
matei i aal le verwachten ie-. Een verlaging
van den duur der broodkaart van 11 tot
dagen .zou echter 22 a 23 pet. meer brood-
mateviual vereischen.
Ook van -de 'weede methode make men
zich geen illusies. Zij stelt zoodanige andere
eischen aan de aardappelmeelfabrieken,
dat hel zeer de vraag is of de moeili jkheden
-te overwinnen zijn. Voorshands ziet liet
daar nog niet naar uit, meeleer naar het te
gendeel.
Bedenkt men daarbij dat onze huidige
voorraden, ook bij het bestaande brood
rantsoen, lang niet strekken tot den oogst
van 1918, dan .zal men begrijpen, dat op
verhooging van broodrantsoen zonder nieu
wen aanvoer Aan broodkoren van overzee
niet mag worden gerekend.
Nu aan 't zaaien.
Door den Minister van Landbouw is,
volgens de. „Residentiebode" een nieuwe
regeling vastgesteld voor de distributie van
brood, bloem, meel en rogge. Zij brengt
enkele veranderingen in de tot nu toe gel
dende regelen.
De voornaamste verandering luidt:
„Broodkaarten worden niet uitgereikt
aan een tarwe- of rogge verbouwer, aan
wien tarwe of rogge is of wordt gelaten
voor het zelf bakken van brood, noch aan
de leden van zijn gazin of van het gezin,
waartoe hij behoort."
Hier wordt dus eindelijk mogelijk ge
maakt. dat de boeren graan mogen houden
voor het eigen gebruik. Mogelijk gemaakt;
maar gebeurt liet ook feitelijk? De minis
ter is dus bekeerd. Beter laat dan nooit!
„Tijd."
Bevordering van het ver
voer te Water.
De minister van Landbouw, Nijverheid
cn Handel heeft bepaald:
A. dat voor liet vervoer te water het land
wordt verdeeld in vijf districten: I. de pro
vincie Friesland en de Wadden-eilanden
met uitzondering van Tessel; II. de prov-
Groningen, behalve de Veenkoloniën doch
daaraan toegevoegd: Smilde, Meppel, Hoo-
geveen, Zwolle, Zwartsluis, en het overige
deel van Overijsel; III: de veenkoloniën;
IV. het vasteland van de provincie Noord-
Holland, het Tessel, Wieringen en Marken,
de prov. Utrecht en Gelderland en Zuid-
Holland met Texel, Wieringen en Marken,
onder IV niet begrepen deel van de prov.
Zuid-Holland en de prov. Zeeland, Noord-
Brabant en Limburg.
B. Tot inspecteurs voor de binneriselhp-
perij worden met ingang van 22 October
1917 aangewezen: voor district I; G. J.
Hartman te Groningen, standplaats Leeu
warden; IT: H. Kramer, te Groningen,
standplaats Groningen; III: K. Salomons te
Gasselternijeveen, standplaats Gasselter-
nijeveen; IV: G.' S. Vlieger te Amsterdam,
standplaats Amsterdam; V: J. Timmer
mans te Rotterdam, standplaats Rotter
dam.
Vorengenoemde inspecteurs voor de
binnenschipperij zijn ambtshalve voorzitter
van de Beurs-commissie in hun district ge
vestigd.
D. Bevrachtingen zullen zooveel moge
lijk uitsluitend op de Schippersbeurzen ge
schieden; van de bevrachting zijn uitgeslo
ten de z.g. campagnevraehten t. w. ver
voer van suikerbieten, pulp en fabrieks
aardappelen.
E. De algemeene bevrachtingsvoorwaar-
den, zoomede een beurtlijst aangevende-de
volgorde waarin de schippers cich gemeld
hebben, .zullen ter beurze voor het publiek
tér inzage worden nedergelegd.
F. In de onder E. bedoelde bevrachtings-
voorwaarden zal o.m. worden bepaald: dat
de bevrachters het aan de beurt zijnde
schip zullen moeten nemen tenzij dit naar
het oordeel van den betrokken inspecteur
voor de binnenschipperij voor de betreffen
de lading of het betreffende vervoer niet
geschikt is;
dat de. schippers tot vervoer verplicht
zijn wanneer hun beurt, volgens de rang
orde der beurtlijst daartoe is gekomen en
dit vervoer op de verbeurte van boete naur
de eischen van het werk .zullen moeten
verrichten en dat zij, bij niet voldoen aan
een dezer verplichtingen voor tijdelijk of
voorgoed door den betrokken inspecteur
van de binnenschipperij behoudens beroep
op den minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel van de beurtlijst kunnen wor
den afgevoerd; door weigering een vervoer
op zich te nemen ontstaat dezelfde ver
plichting voor den op de beurtlijst volgen
den schipper.
G. 'Indien in een district vóór een ge-
wenscht vervoer geen geschikt schip te
verkrijgen is, zal de Beurs-commHsie een
schip uit een ander district aannemen; de
hiervoor geldende voorwaarden worden
door den beirokken inspecteur vastgesteld.
H. De thans geldende bevi iclitingsvoor-
waarden en het thans Aan kracht zijnde
tarief a'oor de schipperij zullen niet mogen
a\rorden_gewijzigd door het bestuur van den
Schippersbond dan onder goedkeuring van
den minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel.
I. Voor iedere bevrachting van een schip
is een door den minister van Landboivw,
Nijverheid en Handel te bepalen recht ver
schuldigd door den schipper te voidoerr aan
den inspecteur a'an het district Avaar de
bevrachting geschiedt.
II ulpbrandstoffen.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
Bij de Rijks-kolendisli ibutie komen da
gelijks mededeelingen beireffende uitvin
dingen tot leniging van den thans heer-
schenden brandstoffennood. lloeAvel slechts
Aveinige van deze uitvindingen voor prac
tische toepassing vatbaar zijn, is liet wel
licht niet ondienstig om naur aanleiding
van de ontvangen aanwijzingen op enkele
punten de aandacht te vestigen.
Van a'erschillende zijden Avordt erop ge-
Avez.en, dat uit de asch en sintels Aan in-
duslrieele en particuliere stookinrichtingen
een bruikbare brandstof kan worden ge-
Avonnen. Uit een onderzoek is gebleken,
dat het niet wel mogelijk is, de winning
van de brandbare doelen uit steenkolen-
aseli in de verschillende gemeenten door
een Cenlralen Dienst, te doen geschieden,
doch dat het veelcer.de voorkeur verdient,
dat het sorteeren van de asch en sintels
door de industrieën en particulieren zelf
ter liand Avordt genomen, hetgeen met' be
hulp van 'n eenvoudige sintelzccf en uitle
zen met de liand op eenvoudige wijze kun
geschieden. Hel uitzoeken van de asch. dat
in normale tijden als niet loonend werd be
schouwd, geeft inderdaad een niet onbe-
Brandstoffencommissie
Leiden.
De „Brandstoffencommissie Leidend-
maakt naar aanleiding A-an een schrijven
van Rijks-Kolendistributie bekend, dat voor
kamerbcAvoners binnenkort een nieuwe re
geling .z.al worden getroffen en dat de be
perkte hoeveelheden brandstoffen het niet
mogelijk maken voor studeervertrekken A-an
professoren, onderwijzers, etc. een extra
toeslag te geven; de voorziening hiervan
moet dus uit het gewone rantsoen gevon
den worden. Tevens vvordt men beleefd
verzocht, bij eventueele reclame," het num
mer van de Brandstoffenkaart op te geven.
De Directeur,
3303 KRAMER.
langrijke besparing aan brandstoffen; een
ieder zij dus erop bedacht, te voorkomen,
dat brandstoffen Aerloren gaan.
In dit verband moet nog de aandacht
Avorden gevestigd op de groole hoeveelhe
den asch en sintels, Avelke op of in de na
bijheid van fabrieksterreinen zijn opgesla
gen of wel als terreinophoogingen zijn ge
bruikt. Ook daaruit kunnen thans niet on
belangrijke hoeveelheden bruikbare brancU
stoffen Avorden gewonnen. Het sorteeren
van deze brandstoffen cal daarbij wellicht
aan de verschaffing van nuttig werk dienst
baar kunnen worden gemaakt.
Van verschillende .zijden is in Couranten
en geïllustreerde bladen reeds erop gewe
zen, dat ook op kleine schaal met behulp
^an een eenvoudig handpersje briketten
kunnen worden gemaakt uit allerlei brand
baar huisafval als papier, houtspanen,
houtwol, turfmolm enz., waardoor een ieder
in staat is zelf-voor een kleine aanvulling
van liet brandstofrantsoen te zorgen.
Het verdient vooral aanbeveling om met
de genoemde afval het uit de asch terug
gewonnen brandbare gruis, zoomede ook
liet gruis dat eventueel met de geleverde
kolen Avordt ontvangen, te briketteeren,
daar dq calorische waarde van de verkre
gen brandstof daardoor aanzienlijk wordt
verhoogd en het gruis als eoodanig een
zeer oneconomisch brandmateriaal vormt.
"Wat de mogelijkheid betreft om de toe
passing van fijne brandbare materialen als
zaagsel, houtdraalsèi, run, turf-trooiscl e.
d. a uor huisbrand- cn kóökdoeIeindon,xleze
materialen kunnen in de gebruikelijke ka
chels en fornuizen niet worden gestookt.
Wel was reeds sinds langen tijd in enkele
streken van ons land (bij de zaagmolens)
het gebruik van zaagsel als brandstof in de
z.g. „zaagseipotten" bekend.
Verschillende personen hebben de ouder-
wéfsclié caagselpolten flians verbeterd en
aangepast aan de. tegenwoordige eischen
van gemak en zindelijkheid. Terwijl zaag
sel eu run slechts in zeer beperkte mate be
schikbaar zijn, zoodat de toepassing van
deze materialen als brandstof niet groot
kan zijn, is turf strooisel in vrij groote hoe
veelheden beschikbaar. Een bezwaar van
liet gebruik van turfstrooisel is, dat het om
op de bovenbedoelde wijce te kunnen wor
den gestookt, zeer droog nioet zijn. Hoewel
ook iiet vervoer van dit volumineuze mate
riaal veel laadruimte vergt, worilt thans
reeds een hoeveelheid turfstrooisel voor de
huisbrand-distributie ter beschikking van
de Brandstoffen-commissies gQsleld.
Nederland en Engelan cl.
Naar Reuter seint, vraagt de „Times"
in een artikel over deh doorvoer door Ne
derland van cand en grind naar België, g«v
titekl „Beteugeling van onneutrale daden",
of liet vervoerde erts en metaalscliroot be»
sten iel is als vulling van groote projectie
len en voor gescliutmunitie.
Het blad acht het een redelijke gevolg
trekking uit bekende feiten, dat het door
gevoerde zand en grint is bestemd a-nor
militaire doeleinden. Dat de Duitschers
het zouden gebruiken voor het welzijn der
burgerlijke bevolking van België wil er bij
de „Times" niet in, gezien de wijze waar
op de Duitschers tegen die bevolking zijn
opgetreden.
De „Times" vindt het in verband met
de ervaringen van de laatste drie jaar
kinderachtig van de Nederlandschc regee
ring, dat zij met Duitfiche verzekeringen
over de bestemming van de doorgtvoerd»
materialen aankomt.
liet blad hóópt, dat Engeland mei *ön
bekende „bezorgdheid" voor dé belangen
van Nederland in staat zul .zijn Nederland
de gunster, op handelsgebied te blijven ver-
leenen, maar dat zal slechts het gc-val
FEUILLETON.
isten-helden in Japan.
zette de l'rins bedaard en duide-
1 ongunstigen toestand vran dén
Arima uiteen. Door zijn aanval
ortugeesche galjoen, dat onder de
ning van dén Regent stond, had
fotasius zicli de wraak van Jyeyas
hals gehaald.
|al de belcediging, zijn vlag ep «ijn
^vanger aangedaan, niet onge-
pen, des te minder wijl hij thans
|l in handen heeft!" zeide Safioye.
Ie vloQt en het leger van den vorst
fea behoeft hij na de verschrikke-
fliezen, welke deze geleden hebben,
pêesd te .zijn. Daarenboven zijn de
p, Tschikoengo en cenige-met hem
[en heeren wegens de ontvoering
p op ftet punt aan Arima den oor-
Vwklaren. In e!k geval zullen «ij
Itotasius tegen de troepen van Jye-
^r.niet helpen. En ten slotte zijn
'van Simabara en de sterke, vor-
burcht in de macht mijner solda-i
*'et, edele vrouwe, dat uw gemaal
geheel in onze handen bevindt* en
Jyeyas kan hem, of aa el om het leven bren
gen, of wel hem dé voorwaarden stellen,
waaronder hij hem, of ten minste zijn kin
deren, genade wil bewijzen."
„Inderdaad, gij schijnt gewonnen spel
te hebben!" antwoordde vorstin Justa.
„Maar ter wille van de rol, die gij daarbij
gespeeld heb, benijd^ u "iet!"
„Mijn rol doet hier niets ter «ake", ant
woordde Safioye blozend, „wij hebben hier
alleen te letten op den toestand, waarin
vorst Protasius zich bevindt. En toch zou
ik ongaarne door u of door prinses Lucia
verkeerd beoordeeld Avillen worden. Ieder
weet, dat ik hier gezant was van Jyeyas,
dat ik dus zijn belangen te behartigen had.
En zijn zaak is de .zaak van Japan. Voor
die «aak heb ik gestreden, door, overeen
komstig het bevel A'an Jyeyas, de vernieti
ging voor te bereiden van den vreemden
godsdienst. En thans moet en zal die gods
dienst vernietigd worden; ja, dat is gedeel
telijk mijn werk, en ik ben er trotsch op!
Op het voornaamste eiland zijn de christen
Vorsten voor het zwaard van Jyeyas be
zweken; hier op het groote Zuider-Eiland,
waar liet Christendom zich het krachtigst
had vastgenesteld, is het mij gelukt, onder
de Christen Vorsten tweedracht te .zaaien,
en den machtigste hunner volkomen te ont
wapenen. Dat Avasmijn taak, en Jyeyas zal
over de wijze, waarop ik mij ervan gekwe
ten heb, tevreden «ijn! Het is waar, heel
moeilijk is het mij niet gemaakt. Uw
stiefzoon heeft tegenover zijn eigen vader
op schandelijke wijze verraad gepleegd cn
mij zijn sterken burcht in handen gespeeld.
1-Iem rnoogt gij verachten, mij niet, en ik
maak het u mogelijk wraak te nemen op
hem en op zijn tweede vrouw. Ja, die
wraak is zelfs een van de voorwaarden,
waarop ik u de vrijheid aanbied."
„Ik vraag u verontschuldiging; edele
Prins zeide de Vorstin op vriendelijken
toon; „in de natuurlijk geheel verkeer
de overtuiging, dat de christelijke gods
dienst voor Japan een ongeluk is. en vol
gens de opvatting van onze oude. Japan-
sehe diplomaten hebt gij niets onedels ge
daan, door den hartstocht van mijn onge-
lukkigen stiefcoon te gebruiken tot zijn
eigen verderf en tot het onze. Maar mij op
den ongelukkige wreken dat nooit. Stel
ons dus andere voorwaarden!
„Wraak of niet mijn eerste voorwaar
de is deze, dat gij uwen gemaal overreedt,
zijn zoon Suscheu-Donó te onterven, en in
zijn plaats, een van uw kinderen tot op
volger te benoemen. Suschen-Dono heeft
zich* door zijn eigen vader tQ verraden.
ook in Jyeyas' oogen verachtelijk gemaakt.
„Wie zijn vader verraadt, i^ ook in staat
mij te verraden", schreef hij mij, toen ik
hem mededeelde, dat Suschen-Dono bereid
was den vorstelijken burcht van Arima
aan ons uit te leveren."
„Zal Jyeyas dus mijn stiefzoon^niet als
vorst van Arima erkennen?" vroeg Justa.
„Dan volgt daaruit vanzelf, 'dat hel recht
van opvólging toekomt aan een mijner kin
deren."
„Jyeyas kan Suschen-Dono bij voorbeeld
onder mijn bescherming, en tegen voldoen
de waarborgen voor .zijn trouw misschien
toch uog laten regeeren. Namelijk zoo lang
de gril van zijn dochter Ilirne daarmee ge
noegen neemt. Doch wanneer vorst Prota
sius ingaat op de door mijn meester ge
stelde voorwaarden «al Jyeyas een van
uw kinderen tot erfgenaam proclameeren
onder mijn voogdijschap. Ik heb hern dit
voorgesteld, daar heel de bevolking van
Simabara prins S»schen-Dono haat, maar
u en uw beide kinderen van harte genegen
is, en bijgevolg hel belang van ons eiland
eiacht, dat uw onwaardige stiefzoon hier
nooit de heerschappij voere."»
„En wat zou Jyeyas' daii willen begin
nen niet zijn schoonzoon?" vroeg vorstin
Justa vgibaasd. **liij kan prinses Hime
met haar rampzaligen minnaar toeli niet
Aveg jagen?"
„Verdienen .zou zij hel!" zeide Safioye
met duisteren blik. ,,Als ik mij niet sterk
vergis, «al haar hartstocht voor Suschen-
Dono geen jaar duren. Reeds nu bespeur
ik tcekencn van verveling. En ik geloof,
dat zij gaarne bereid zoude zijn, to luiste
ren naar den raad van haren vader, eu
Suschen-Dono in den steek te laUwi, om
de hand te aanvaarden van een man, dien
zij vroeger heeft verraden."
„Uwe hand?" vroeg Justa, liem scherj»
aanziende.
„Dat doet er niet toe. Mijn hand krijgt
zij nimmer. Mijn hart behowi aJin eene,
die waardiger is, doch die, verblind door
dien gehalen, vreemden godsdienst, mqa
aanzoek niet wil begrijpen.
En Safioye wierp Lucia een half ver
toornden, half smeekenden blik toe. Bïu-
zend cn met opgeheven handen wilde daze
zich van hem afkeeren. Doch daar vlamtU
plotseling de volle gloed van dan harUtocht
op in de bor&t van den jongen
{Wordt vacvoltfd.ï