te Steidócbz 0o
De Oorlog.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
jil blad TcrscnijDt eiktin aag, cntgez. Zon- cn ieeiStd.
Dc Abonnementsprijs bediytagt, by vooruitbetaling,
jor Leiden 11 ct. p. week, f 1.45 p. kwartaal; bij
ónze agenten 12 ct. p. week, f 1.60 p. kwartaal. Franco
<post f 1.80 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags-
,|ad is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 20 ct.
.kwartaal, bii vooruitbetaling. AfzonderlijkenummerB
iet., niet Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
n 7
Vo
Te weinig Militair.
Men zal er ons niet van verdenken inili-
SOïlS airistisch gezind te zijn! Des te eerder .zal
ien daarom kunnen meegaan met onze
.•doering, dat het tractement van eèn on-
grofficier met den rang van sergeant be-
J6l( list te laag is. Trouwens deze kwestie
iaat geheel'en al buiten onzen strijd tegen
jet militairisme. Wat die strijd beoogt,
en we reeds meermalen uiteengezet,
zij alleen nog eens herhaald, dat die
trijd natuurlijk niet bedoelt, in ons land
n eens heel kalm en heel gemoedelijk het
lot eele leger naar huis te sturen! Dat ware de
•aasheid gekroond! En in de verste verte
n de strijd tegen het militairisme niet
eieekenen een mindere waardeering van
plichten, welke de militairen in
rziitf mi toegekende positie in het leger hebben
retaii vervullen. Dit spreekt zoo vanzelf, dat
geen bewijs vraagt!
Welnu, wij beweren, dat in ons land
het betreft de waardeering van de po-
jecffr sergeants, te weinig militair wordt
roeld!
Jen oordeele zelf.
len sergeant ontvangt bij zijn aanstel-
450 gld. 's jaars (dit vinden wij niet
weinig!); na 2 jaar dienst 500 gld. (ook
bedrag oordeelen we niet te laag),
ch eerst na z e s jaar dienst ontvangt hij
giek, terwijl hij het na 12 jaar gebracht
ift tot niet meer dan 700 gld. 's jaars
lom en.
Volledigheidshalve rnoet hierbij gevoegd,
gehuwde onderofficieren 200 gld. krij-
voor huishuur, dat de onderofficier vrij
n.-tkleeding heeft en gedurende den
bilisatietijd vrije voeding,
iu zal een ieder moeten 'toegeven, dat
1 tractement van. 500 gld. plus 200 gld.
e dienstkleeding en in dezen t ij d
Bi ook vrije voeding) niet bijster royaal
worden genoemd voor een sergeant,
in een groote stad een gezin moet on-
louden ook al is hij verstandig ge-
om slechts zeer bescheiden „stands"-
lien te stellen.
Ij wijzen juist nu op dezen toestand,
at er verleden week door den minister
Oorlog een bepaling is' uitgevaardigd,
;e de positie der sergeants wel niet fi-
cieel, maarwe zouden willen-zeggen;
lel Ifter heeft verbeterd.
»t heden mochten de vrijwillig dienen-
jndei officieren eerst huwen, nadat ze
minste .zes jaren in dien rang hadden
end. Herhaaldelijk is aangedrongen
ien wijziging van deze 'bepaling. Bij
fter Bosboom klopte men echter steeds
doovemans oorehl Maar de nieuwe
ster van Oorlog heeft nu bepaald, dat
zijn machtiging op een gemotiveerd
hel van den cornmandeerend-officier
jtzondering vergunning tot huwen kan
erleend aaruland<»".-»fficipr^n
ekend gedrag die na het volbrengen
hun 18de levensjaar ten minste drie
als zoodanig hebben gediend, waarbij
tevens vergoeding voor woninghuur
It genoten.
lor deze moreele verbetering in de on-
iliciers-positie zal ieder sergeant, zoo
et voor cichzelf dan toch voor zijn col
's, den minister erkentelijk wezen!
|r voor de volle waardeering daarvan
toch noodig zijn, dat hiermede ge
il ging een betere salarieering, althans
de gehuwden, voor de vaders van een
9e Jaargang. MAANDAO 15 OCTOBER 1917.
Bureau STEENSCHUUR 15 - LEIDEN. latere. Telefoon 835.
I I II 'II IWHtaJB,. E=5E~T?---'a.'gjdlilW IIMMili HIP 'Wit BI nil Ill I
No. 2442
Postbus 6.
«zetting van Oesel doer deDuitschers
strijd in het Westen en op het
aansche-front. -- Te New-York is na
bom-ontplofRng branil uitgebroken,
«en schade van meer dan een mil-
dollar aanrichtte.
Overzicht
Oosten trekt opnieuw onze belang-
ig. De Duitschers, zoo meldde Reuter,
fit op de eilanden Dagoe en Oesel.
Duitsche zijde wordt alleen de landing
•esel bericht. Tegen het eiland Dagoe
onstreerde de vijand alleen, zonder het
itten aldus wordt ook uit Petro-
gemeld.
telegram uit Berlijn geeft de volgende
trijving van de bezetting van Oesel.
„Na een goed doordachte voorbereiding
Ls onder voortreffelijke samenwerking tusi-
schen leger en marine een gemeenschappe
lijke operatie begonnen tegen het voor de
Golf van Riga geleden Russische eiland
Oesel, dat tot een krachtig steunpunt ver
sterkt is. Nadat in de wateren bij de kust
op groote schaal de mijnen waren opge
ruimd, werden den 12en October 's mor
gens de versterkingen op het schiereiland
Sworbe bij Kielkoud aan de Tagga-boeht en
bij de Soëlosund onder vuur genomen. Na
de dpmonteering der Russische batterijen
werden, troepen geland. Hierbij, evenals
bij het convoyceren der transportvloot
door de Russische mijnversperringen, heb
ben de aart de operaties deelnemende strijd
krachten ter zee een frisschen onderne
mingsgeest getoond en zich voortreffelijk
gehouden. Zonder eenig scheepsverlies is
dit eerste deel der onderneming volkomen
geslaagd. De in de Tagga-bocht en op de
Noord-Westkust van het eiland ontscheepte
troepen hebben kranig en snel den tegen
stand der Russen gebroken en rukken v er-
der naar het Zuid-Oosten op.
Zerel. aan de Zuidelijke spits van het
schiereiland Sworbe en Arensburg, de
hoofdstad van het eiland Oêsel,' staan in
brand.
Tusschen de Oostzee en de Zwarte Zee
is de toestand onveranderd."
(Het schiereiland Sworbe is de Zuidelijke
uitlooper van Oesel. Kielkond ligt op de
Oostkust van het eiland bij Arensburg. De'
Soëlosund ligt aan de N.W. kust.
Ifet eiland Oesel, voor den Westelijken
ingang van de golf van Riga, wordt door
een 36 K.M. breede zeestraat \an Koerland
en door cle Soela-Sond van het eiland Dagö
gescheiden. Oesel heeft een oppervlakte van
2617,9 vierk. K.M. Bij de eenige stad, Arensi-
burg, bevindt zich een groot vliegkamp.
Dagö ligt ten Noorden van Oesel aan de
Moon Sond en heeft een oppervlakte van
960,1 vierk. K.M. De beide kleine haven
plaatsen, waarin de handel zich concen
treert, zijn I-Iohenholm en Tiefenhafen.)
Reuter deelt uit Petrograd mede:
„Volgens een mededecling van het Russi
sche ministerie van Marine narnen acht
dreadnoughts, een twaalftal lichte kruisers,
veertig torpedobooten en dertig mijnvee-
gers aam de operatie tegen Oesel deel.
Een communiqué der marine deelt mede,
daf de vijand van de eerste landing op
Oesel af tot 13 October 10 uur 's morgens
den tegenstand der Russische troepen
brak. alle Noordelijke en Oostelijke havens
an het eiland bezette en twaalf werst naar
Arensburg oprukte. De Russische troepen
houden nog steeds het schiereiland Sworbe
bezet.
Keren sky heeft een welsprekend beroep
gedaan op de Russische Oostzeevlopt, om
.in het uur van -»
In het Westen, Vlaanderen, Artois en
aan de Aisne duurt de artilleriestrïjd op
levendige wijze voort. Groote gevechten
hadden echter niet plaats. Wel «zijn van ge
allieerde en Duitsche zijde verkenningsaan-
vallen ondernomen.
Aan het I tali aansch e front is de
artilleriestri jd weder in kracht toegenomen.
Vooral op het Karstplateau was het weer
hevig-. Ook hadden vertëenningsgevecliten
plaats.
België.
Gevangenneming van een geestelijke.
Men schrijft aan ,,De Tijd":
De Z.E. heer J. Peiiskens, uit Oirsbeek,
"directeur van het college te Neerpelt, is
naar het krijgsgevangenkamp; voor officie
ren te Celle-SchloSs in Hannover overge
bracht.
Duitschiand.
Door bemiddeling dea Paii9en.
Naar uit Zürich wordt bericht .zijn de
heide Engelschen Robert en Percival Had-
kinson, wegens spionnage tea- dood veroor-
deld, door bemiddeling van Z. H. den Paus
begenadigd.
Rusland.
Ook een methode om loonsverhooging
te krijgen!
De „Times" verneemt uit Petrograd, dat
het personeel van de electrische centrale te
Kharkoff, de directie van deze onderneming
gevangen heeft genomen. Daarna belegden
zij een vergadering, waarin besloten wérd,
de heeren niet vrij te laten, vóór zij er in
hadden toegestemd, de looneru te verhoo-
gen.
Dc Advertentieprijs bedraagt van 1—5 regels f0.75
elke regel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingen van
3—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met gratis
bewijsnummer. By contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advcrtentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en
veikoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord moer 1 ct.
Vrijheid voor de Jezuïeten.
Volgens een bericht uit Petrograd hecht
te het te Moscou bijcengekomn Russische
Orthodoxe Concilie zijn goedkeuring aan
het besluit der Voorloopige Russische Re
geering, welke den Jezuïeten vrijen toe
gang in Rusland verleent en hun het recht
toekent kloosters te stichten en scholen te
bouwen, alsmede godsdienstige propagan
da te maken
Frankrijk.
Een gift van Z. H. den Paua.
Ondanks de moeilijke tijdsomstandighe
den heeft de H. Vader 20,000 frs. geschon
ken ten behoeve der Fransche bevolking
van het door de Duitschers bezette gebied.
Vereenigde Staten.
Branden.
Een brand in een graanelevator te Brook
lyn veroorzaakte een schade van meer dan
een rnillioen dollar, terwijl bovendien nog
meer dan 106,000 bushels graan verloren
gingen. De brand brak uit na de ontplof
fing van een bom.
Ook bij College Point brak een brand uit,
tengevolge waarvan een fabriek werd ver
nield, die grensde aan de fabriek voor
vliegtuigen.
Nederland en de Oorlog.
Algemeen geldende maatregelen.
De 29ste broodkaart geldt tot en
met 15 October, de 30ste broodkaart van
16 tot en inët 27 October.
Op bon 1 van thee-, en koffie-
'kaart is tot 31 October een half on$
thee verkrijgbaar cri op bon 2 twee ons
fcoffie.
Op 16 October treedt oen nieuwe d i s-
tributieregeling van brood,
bloem, weel cn rogge in werking,
•waarbij beschuit uitsluitend! op witle-
brood'kaarten verkrijgbaar zal zijn.
Mavimunxprijzen voor den kleinhandel:
Koffie f 1 per y2 K.G.
Thee f 1.40 per f/2 K.G.
Koffie-extract 15 ct. per d.L. excl. fleech.
Melk (van 15 October af) volle rauwe
thuisbezorgd 15 ct., gepasteuriseerde melk
18 ct. per liter, 16 ct. per 8/10 en 15 ct.
per literflesch.
Gesteriliseerde melk 19 ct. per y2, 17 ct.
por 8/10 on 16 ct. per literflesch.
Karnc- en taptemelk 7 ct. per liter.
Bessensap (met cxj^act-giehaite van 8
■per halve flosch.
Appelsiroop 78 ct. per K.G.
AJppeleiroop met andere bestanddeel en
dan appel- en perensiroop, glucose en
bietensiroop 25 ct. per K.G.
Kindermeel (uitgezonderd buite'nl. in
origineele verpakking) 40 ct. per pakje van
y2 K.G. 'en 21 ct. per pakje van Vi K.G.
Geraffineerd zout 11 ct. pier K.G.
Aardappelen: zand- 5Vè Per K-G., klei-
aardappelen Gy2 ct. per K.G.
Aardappelmeel (onverpakt) 19 ct. per
Va K.G.
Lucifers. Zweedsche 22 ct. per pak, 2A/2
cent per doosje, I-Icvllandsche 20 ct. per
pak, 2i/j ct. per doosje.
Kaarsen (alleen op bon verkrijgbaar)
50 cent per pak.
Petroleum (voor E.g. lichtlooze gezinnen
alleen op 2-1 it er-bon verkrijgbaar) van 15
October af, -44 cent per liter.
Ons broodrantsoen.
In de Zaterdag te Utrecht gehouden ver
gadering van de Permanente Commissie
in zake crisismaatregelen deelde de voor
zitter. de hoer C. Sineenk, uit Arnhem,
aan de vergadering mode, dat ernstig
overwogen wordt het brood
rantsoen van 11 dagen te
rug te brengen tot 9 dagen
in verband met de vermenging met aard
appelmeel
v
Thee en koffie.
De Algemeene Ncderlandsche Bond van
Handels- en Kantoorbedienden heeft zich
tot 't Rij-skdistributiekantoor voor thee en
koffie gewend ter zake van de niet-verstrek-
king van koffie en thee voor het personeel
van kantoren en winkels, waar deze arti
kelen immers slechts verkrijgbaar zijn op
het lichaam der broodkaarten.
Naar aanleiding van deze aanvrage ves
tigt de directeur van het Rijksdistributie-
kantooT er de aandacht op, dat volgens
art. 12 van de distributieregeling van 5 Oct.
de verkoop en aflevering van koffie en thee
aan werkgevers, die gewoon waren thee en
koffie kosteloos aan hun personeel te ver
strekken, voorloopig blijft toegestaan, tot
zoodajuge hoeveelheden, ais waarvoor
vooraf een machtiging van het T. K. D.
ia verkregen.
Deze bepaling geldt dus niet uitsluitend
voor arbeiders in den gewonen zin.
Uitvoer groenten.
Van de op veilingen aangevoerde bloem
kool moeten de partijen als volgt worden
gesplitst:
lste soort 60 pet. overland, 40 peil. over
zee; 2de soort 40 pet. overland, 60 pet. over
zee; 3de soort 50 pel. fabrieken 50 pet.
overzee.
Bedoeld wordt het gedeelte dat voor bui
tenland mag worden geveild, n.l. 50 pet.
Lucifers.
Doordat - de geregelde stoombootdienst
Amsterdam—Gothenburg sedert 15 Septem
ber j I. stop gezet is, heeft een importeur
de motorschoener „San AYitonio" in ballast
uitgezonden om lucifers van Zweden te
halen voor het verbruik, in Nederland.
Deze boot is Donderdag behouden aan de
Handelskade te Amsterdam aangekomen.
Permanente commissie in
zake c r i s i s-m aatregelen.
Zaterdag i<s te Utrecht een diruk be
zochte vergadering gehouden van de per
manente commissie in zakie crisis-maat
regelen, gevormd uit de Christelijke en
Roomsch-Katholieke arbeiders-organisa
ties, met vertegenwoordigers der plaatse
lijke vereenigingen en commissies.
Aanwezig waren de Kamertetjen Duy-
macr van Twist, baron Van Wijnbergen,
Gerretsen en Beumer, zoomede prof. Slo-
temaker de Bruyne.
De voorzitter, de heer C. Smeenk, wees
n zijn openingswoord op verschillende
,oede maatregelen, door de regecring gc-
lomen, waardoor de positie-van de voor
naamste takken van ons bedrijfsleven,
landbouw, handel en nijverheid betrekke
lijk nog zoo intact is. De arbeiderskrin-
'e»n zijn niettemin door de crisis sterk
etroffen. Re duurte der levensmiddelen
wordt door loonsver'hooging niet opgewo
gen. Er moet gevraagd worden, zeide spr.,
dat de beschikbare hoeveelheid levensmid
delen tegen behoorlijke prijzen op recht
vaardige wijze Wordt verdeelld. De regec
ring is reeds in vele gevallen helpend
opgetreden en ook de commissie zag ver-
Verschillende wenschion en aanmerkin
gen werden geuit. De voorzitter deelde
mede, dat de a*egeering ernstig overweegt
het broodrantsoen van 11 dagen terug te
brengen op 9 dagen, in verband' met de
■rmenging van aardappelmeel.
In verband 'met de aaidaippeldistributie
deelde spr. mede, dat men deze week ge
schreven had aan den minister van Land
bouw, waarin verzocht werd het rantsoen
zoo mogelijk te brengen op 6, in ieder
geval Pp f» K.G. De regeering bedoelt te
distribueeren 60 pCt. veenaardappelen
tegen 40 pCt. kleiaardappelen. Bij de rijks-
fcólendistributie streeft men zeer naar
rechtvaardigheid. Spr. verwacht een alge
meene rijksregeling in zake brandstoffen.
Van kindervoeding.sartikelen, rijst en der
gelijke, zijn de voorraden in one land be
perkt. Evenwel zail men hiervoor lage
p rij zien nastreven. De vraag om een bij
slag op natuurboter zal zeker niet inge
willigd worden. Maar er moet in ieder
ge\al meer vet komen, ook vooral braad
vet. ïn zake kleeding verwacht men resul
taten van de besprekingen, die men met
don minister heeft gehad.
Kinderen moeten inderdaad koffie of
thee, in ieder geval warm drinken heb
ben. Niet alleen zieken, doch ook kinde
ren beneden 6 jaar moeien goedkoope
melk van 11 cent kunnen krijgen. De hoe
veelheid petroleum is zeer beperkt in het
land, doch prijsverlaging of bijlslag schijnt
niet ongewettigd. Terugkeerende tot de
brandstoffen, zeide spa\, dat de rijkakolen-
distributie vasthoudt aan het inderdaad
minimale rantsoen vam 12 H.L., om een
reserve te kunnen kweekon voor een even-
tueelen strengen winter. Komt die, dan
zal er hij de extra-toebedeeling ongetwij
feld met dc samenstelling der gezinnen,
met de behuizing gerekend worden, on
danks de moetóijkheden van zulke rego-
lingen. De turfprijizen worden waarschijn
lijk inderdaad opgejaagd. Een nog erger
kwaad is, dat er in dn? veerxsrtrefcen groota
massa's turf opgestapeld liggen, die door
de slechte distributie de verbruikers niet
bereiken.
De heer Duymaer vain Twist meende,
dat men van de zijde der regeering hier
aanwezig had moeten zijn om het leven ie
woord der arlieidersklachten te hooren.
Zijn er werkelijk lucifers uit winstmakerij
opgeslagen, men noerae nauwkéhrig de
plaats, «prekor zal dan zorgen, dat de
minister tot inbeslagneming overgaat. Dat
belangrijke voorraden turf onverdeeld
blijven, ia betreurenswaardig en onver
geeflijk. De vervenors achten de turfprij-
aen zelf te hoog, naar spreker van hen
vernam. In ,de petroleumquaestie is de
fout, dat in den prijs van -4-4 cent zeker
16 tot 17 cent administratiekosten zitten;
in dit artikel dienden de kosten door het
rijk gedragen te worden.
De voorzitter deelde mede, dat er zijn
vertegenwoordigd organisaties met eesi
gezamenlijk ledental van 168.600 arbei
ders.
Ten alotte is de volgende' resolutie aan
genomen: „De vergadering, gehoord do
bespreking over de distributie van levens
middelen en brandstoffen, spreekt hare
waar (Jeering uit voor veie maatregelen
der regecring om den nood te lenigen;
keurt goed het beleid der commissie,
vereenigt zich met het program voor den
komenden tijd in de brochure der com
missie ontwikkeld en dringt met kracht
op uitvoering daarvan aan; verzoekt daar
naast nog goedkoope beschikbaarstelling
van kaas, van kindervoedsel en van pe-
•troleum; oordeélt, dat meer dan tot dus
ver evenals bij de gasranbsoeneering
geschiedt bij de distributie van levens
middelen enz. rekening moet worden ge
houden met de grootte der gezinnen, en
cat in het bijzonder maatregelen dienen
genomen te worden, om de verschaffing
van een warmer dramk ook aan de kinde
ren beneden de zestien jaar mogelijk ta
maken, en gaat over tot cle orde van den
dag."
Geen verwarmde treinen.
Naar de „Tel." verneemt, heeft de re
geering thans aan de spoorwegdirectie»
de veroischte toestemming verleend, om
gedurende den" winter de treinen niet te
verwarmen.
De scheepvaart op Engeland.
Naar de „Msbd." uit vertrouwbare bron
verneemt, is de vaart van Nederlandsche
.schepen, van Nederland op Engeland stop
van een voorziening van Engelsche kolen
in de naaste toekomst nog geen sprake kan
zijn.
Deze stopzetting houdt verband met da
hangende kwestie tusschen Nederland en
Engeland.
Engeland en Nederland.
Het H. N.-Bureau seint uit Londen:
De „Daily News" schrijft: Onze geschil
punten met Nederland eijn tot een enkel
punt te herleiden, n.l. den doorvoer van
grint, zand enz. Het is nauwelijks te gcloo-
ven, dat Holland daaraan een zoo groot
belang hecht, dat het er op aan laat komen
om een crisis te forceeren in onze weder-
keerige betrekkingen. Het feit had uien
vooruit moeten .zien aankomen, dat daar
uit een crisis zou hebben moeten kunnen
ontstaan. Waarschijnlijk steekt hier veel
meer achter, dan de regeering toelaat, dat
gepubliceerd wordt. De eerstvolgende da
gen zullen waarschijnlijk licht in deze ge
heimzinnige" kwestie brengen. De „Daily
Mail" beschrijft de geheele voorgeschiede
nis van liet geschil en zegt, dat Engeland
tot dergelijke drastische dwangmaatrege
len moest overgaan, nadat alle gewone
methodes van optreden waren uitgeput.
„In bevoegde kringen hoopt men. <dat Hol
land spoedig de rechtvaardigheid van onze
wenschen zal erkennen en eeri nieuwe re
geling zal invoeren."
De „Manchester Guardian" schrijft in
een hoofdartikel: „De geallieerden dienen
hun politiek jegens Nederland te verk aren.
Zij wenschen een volledige blokkade met
.zoo min mogelijk ontberingen voor de Neu
tralen, met name voor Nederland, dat bij
zondere aanspraak op hun consideratie
heeft."
FEUILLETON.
iristen-helden in Japan.
'•j hebt het christen-schip toch niet
wallen, zonder eerst te vragen, óf de
Igees zich tegen de aanklacht kon
discii ui wel voldoening wilde sclien-
vroc-g de Vorstin.
'Wn. Dc Vorst eischte, dat de vreemde-
II aan boord van onze jonk zouden
'n: maar .zij verlangden, dat de Vorst
aan boon} van hun galjoen zou bege-
Dit maakte onzen lieer uitermate ver-
want. hij beschouwde het als een
js'van mi-trouwen in zijn eere-woord.
nhschièu werd hij nog meer geprik-
door «b i venmeester van Nagasaki,
u'ij naa-i den Portugeeschen kapi-
op het dei. zagen staan, cn die telkens
üii'de, dut de strijd beslecht moest
III voor de "rechtbank van den stad-
:r- AU antwoord gaf onze heer het
net schip aan te vallen, ofschoon de
'«meester de vlag van Jyeyas naast de
Keesche liet wapperen."
wee, daardoor stelde hij het vreem-
i P onder bescherming van den Sch'o-
goen! Ik vrees, dat dit zeer ernstige gevol
gen zal hebben!' riep Lucia.
„Dat hebben ook de edellieden tot onzen
Vorst gezegd antwoordde de page. „Maar
once Vorst antwoordde, dat hij de dochter
van Jyeyas in zijn macht had, en dezen
niet vreesde. En in zijn toorn gaf hij hel
■bevel tot den aanval. Onze jonken nader
den van alle kanten den Portugees. Zijn
schip deed moeite, om door onze rijen heen
te breken, doch kon tegen den wind en den
stroom niet op, en werd langzaam naar
een zandbank gedreven.
„Dadelijk zit de Portugees va*d!" zei onze
Vorst, „dan is hel schip en de heele lading
ons!" I-Ieel juist, wij eagen de schok, die
de masten deed schudden, toen het schip
vastliep. Thans noodigde de vorst den
Portugees nogmaals tot de overgave uit.
In plaats van antwoord weerklonk een
vroolijke muziek van fluiten en roffelende
tamtams (trommels) en we zagen hoe de
bemanning naar de donderpijpen liep.
„Voorwaarts! Zoo snel mogelijk! Umgs
zijn zijden! Op zijn dak' riep onze Vorst,
'en de jonken draaiden de zeilen in den
wind en gleden snel vooruit. Daar opeens
een bliksemen, een donderen, zooals ik het
nog nooit uit den hemel gehoord heb. liet
galjoen stond in vuur en rook a's onze
Ungen, wanneer liij gloeiende lavastroo-
men uitgiet. Krakend vielen de masten van
onze jonken overboord, en rondom van al
onze schepen verhief zich jammergeschrei.
Tien of twaalf jonken waren door de ko
gels versplinterd en verdwenen met hun
bemanning in de diepte. Acli, geëerde
vrouwe, Hechts weinigen konden zich aan
stukken hout en touwen redden; hun
pantsers trokken hen iri de diepte.
Onze Vorst was doodsbleek, ik denk van
toorn. „Vooruit!" riep hij en stampte met
den voet. „vooruit, voordat zij hun dooden-
de pijlen opnieuw laden!"
„Zoo naderden nog wel twintig van onze
schepen, die niet geleden hadden, het gal
joen en onze boogschutters begonnen hun
pijlen op de Portugee-zen af te schieten. Zij
antwoordden uit kleine donderpijpen en
vele van onze mannen werden doodelijk
getroffen. Doch wij waren reeds zeer dicht
hij en de vreemdelingen zouden voor onze
overmacht zeker moeten bukken. Nogmaals
noodigde de Vorst den Portugees tot over
gave uit. Zij knielden neer. en wij slaakten
•Ons schieten, want wij meenden, dat zij
.om genade smeekten. Doch niet voor ons,
maar voor God waren zij neergeknield.
Want. zij «zagen, h<»e de aanvoesder hen
me! het beeld van den Gekruisigde zegen
de. Onze Vorst was daardoor zeer getroffen
en riep den Portugees toe, dat hij hem en
al .zijn volk leven en vrijheid waarborgde.
Het was te laat. Plotseling riep de oude
zeilen-commandant van de Gato-eilanden
tot den Vorst: „Zie eens daar; er komt rook
uit de luiken van het galjoen!
Dc Portugees heeft zijn schip in brand
gestoken, om ons den rijken Buit te ont
rukken. Terug! Dadelijk vliegt het galjoen
in dc lucht en wij zijn verloren!"
„Om Godswii!riep de Vorstin. „En dus
heeft die ongerecht vaardigden aanval ons
niets dan verderf gebracht?"
„Helaas, niets dan «zwaar verlies!" ant
woordde Ignazio bedroefd. „De oude Peter
had goed gezien./Aah hem danld de Vorst
en danken wij het leven. Het galjoen
brandde. De Portugeezen sprongen over
boord en poogden zwemmend den nabij
zijnd en oever te bereiken. Aan hoevelen
dat gelukte weet ik niet. En vóór wij hon
derd vadem van het schip verwijderd wa
ren, kwam er een krakende slag. alsof het
hom v welf instortte, en op óns en rond
om ons regende het brandende stukken
hout. 1') O, wat ging daar een gejammer en
1) Deze strijd
Ireas Pas?a had
liet g
ats 01.
Ij oen van An-
Junuari 1610
weeklagen op! Drie, vier van onze jonken
hadden vuur gevat. Slechts met groote
moeite konden wij blusschen en de helft
van onze vloot redden. En meer dan de
helft van onze mannen zijn óf gedood
öf zwaar gewond. Ach, ach, wat ongeluk,
dat de heilige man ons voorzegd had."
„En mijn gemaal, waar is die? Hoe heeft
hij de verschrikkelijke straf des hemel»
verdragen?" riep de Vorstin.
„O, hij gaat geheel gebukt en sprakeloos
en waagt het nauwelijks zijnen edellieden
in de oogen te zien hij, drie vroeger zoo
vastberaden en stoutmoedig optrad! Bn
in den nacht hoorde ik hem snikken en
weenen als een kind. Een uur geleden i»
hij met de rest van zijn krijgsvolk hie*
voor het slot aangekomen. Doch Safioj»
houdt de poort bezet en weigert hem bin
nen te laten vóór hij bevel van Jyejra»
heeft."
„En dus is hij gedwongen, zijn eige®
slot te belegeren en te veroveren?" vró«g
Lucia.
„Dat waagt hij niet, hij is bang daar
door uw leven en het leven van deee goed»
kinderen op het spel te zetten."
(Wordt vervolgd^
