BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
fcit blad verschijnt eiken dag, uitge*. Zon- cn Feestcl.
Pe Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
oor Leiden 11 et. p. week, f 1.45 p. kwartaal; bij
H i voor _v
ome agenten 12 et. p. week, f 1.60 p. kwartaal. Franco
on( p. post fl.SO p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags-
'n blad is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 15 et.
p. kwartaal, bij voortuitbetaling. Afzonderlijke nummers
5 ct., niet Geïllustreerd Zondagsblad 8 ct.
8e Jaargang. WOENSDAG 8 AUGUSTUS 1917.
Bureau STEEHSCHUUR 15 - LEIDEN. Interc. Telefoon 935.
No. 2384
Postbus 6.
Fe Ad ver tcnÏÏcprij bêdraagï van 1—5 regels f0.75'
élke regel meer 15 et. Ingezonden medcdeelingen van
1—5 regels fl.SO, elke regel meer 30 ct., met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsruilnte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worderf
aangeboden of gevraagd, huur cn verhuur, koop en'
verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let/
Dit nummsr bestaat uit twee bladen.
De kleinere kop.
De kleinere kop van ons blad 't is
'een gevolg van de papierduurle en, wat
eigenlijk nóg erger is, cle papier-
schaarschte.
Doch bleef 't maar bij die kop ook
'de romp moet kleiner worden. We zul
len het aantal bijbladen zeer moeten in
krimpen.
't Behoeft niet gezegd, dat wij, zoo vu
rig als we kunnen, verlangen naar een
beteren tijd, naar een tijd, waarin de pa
pierfabricage weer ten volle de orders
zal kunnen uitvoeren en, zoo gauw
we maar cenigszins daartoe de moge
lijkheid geopend zien, zal onze courant
weer even groot verschijnen als voor-
heen of liever nog: grooter, veel groo
ter, dan ooit te vorenI
Intusschen zullen echter onze trouwe
lezers hun huisvriend zien verschijnen
in een kleiner lichaam. Doch, zij houden
er zich van overtuigd, dat hij, ondanks
den druk der tijden, zal zorgen flink op
z'n beenen te blijven staan, en er gezond
en frisch te blijven uitzien.
Heeren medewerkers en correspon
ds 'denten verzoeken wij hierbij met de
'ooi aangekondigde noodzakelijke beperking
roai van bijbladen rekening te houden en
hunne bijdragen zoo beknopt mogelijk
le maken.
Verslagen of artikelen, die niet inge
kort kunnen worden, zullen wij waar-
nelj Bchijnlijk wel eens wegens plaatsgebrek
lot een volgend nummer moeten uit-
ilellen. doch natuurlijk zal onze zorg er
lan uitermate op gericht zijn, de actua
liteit van ons blad er niet door te ver
minderen.
Met onze lezers hopen wij van harte,
Bat dreigende papierschaarschte en
noodzakelijke brandstoffenbesparing zoo
spoedig mogelijk weer voor de toestan-
135 den uit den goeden ouden tijd zullen
hebben plaats gemaakt!
Hageveld.
Geen jubelende feestvreugde zal mor
en de viering van Hageveld's honderd
jarig bestaan omstralen. Vanwege de
tijdsomstandigheden wenscht de Bis
schop van Haarlem niets anders, dan
een slreng-kerkelijke feestviering. Wan
neer aan de wereld weer de vrede zal
zijn geschonken, eerst dan zal in Hage
veld de onbedwongen feestjubel breed
en hoog opstijgen!
Want er is reden tot feestviering, over
moedige reden
t Doch ook is het te verklaren, dat in
dit huis, hetwelk een sprekend symbool
is van den innerlijken vrede van
len vrede des harten, die het al-bevredi-
ende loon is der deugd dat in dit
j Èuis de feestviering getemperd moet
m ijn, als daar buiten de wereld vol staat
an vlammenden haat...
De Bisschop van ons diocees, die
iod zij dank ondanks zijn hooge ja-
en nog met zulk een frissche kracht,
elangstellend en daadwerkelijk, in
lortdurend gebed en in onafgebroken
trg, meeleeft het leven van Zijn bis-
lom, de Bisschop zal aan de intieme,
merkelijke feestviering van morgen de
wijding geven.... er het middelpunt
'an zijn.
Dat kan ook niet anders. Hageveld's
feest is toch een feest van ons bisdom
'n dus ook een feest van den Oppersten
fierder van ons diocees, den Bisschop!
't Is een feest van ons Bisdom.... In het
honderdjarig bestaan van Hageveld zijn
T zoovele honderden priesters gevormd
- priesters, die in ons Bisdom hebben
Ulgestort en hebben gepredikt, in woord
Tl in leven, de Leer en de Macht en de
loedheid \an den Iloogen Priester, den
loddelijken Stichter onzer heilige
voomsche Kerk... Op Hageveld zijn ge-
Hl iormd f1© karakters van zoovele honder
un priestersjuist in die jaren van
iet twaalfde tot het achttiende waar
in de geest zoo ontvankelijk is voor in
blikken, waarin het karakter de waar-
hcidde oprechtheid moet worden inge
blikt....
Gaarne zouden wij uitweiden over de
listorie van Hageveld, doch de plaats-
juinde laat 't ons op heden niet toe.
I llntusschen wijzen wij onzen lezers gaar-
'fcr op de jongst-verschenen interessante
tilevering \an „Sint Bavo", die geheel
^in^ het Ilageveldsche jubileum is ge-
Daar moet morgen opgaan een bede
[au heel het katholieke vólk in ons Bis-
om, de hartelijke bede:
God zegene Hageveld.
God schenke hel de beste zonen uit
Inze katholieke families.
God sterke den arbeid van de man-
ten, die daar cle zoo ontzaglijk verheven
tak vervullen van de vorming der pries-
|rschap in dit diocees....
Vlapeveld zij en blijve de bron, waar-
jit net katholieke leven in Holland al-
|jd door nieuwe kracht put
De kieskring Leiden.
Men weet het: Bij de nieuwe Kies-
r y- welke voor de Kamerverkiezingen
et volgend jaar in werking zal treden,
jytaan er geen districten meer, doch
tand is dan verdeeld in
I1 rnlhen kringen.
De provinciën Zeeland, Utrecht, Fries-
ga Overijsel, Groningen, Drente en
irnmirg vormen elk één kieskring,
rtPP ,.jr Pratoant en Gelderland zijn elk in
lut 'ee Kieskringen verdeeld, Nfiord-Hol-
De levende Kamer-Kieskring (hoofdplaats Leiden)
omvattende den derden en vierden Provincialen
Kieskring, met als hoofdplaatsen Leiden en Gouda.
land in drie en Zuid-Holland in vier.
De vier kieskringen in Zuid-Holland
zijn: Rotterdam, 's-Gravenhage, Leiden
en Dordrecht.
De kieskring Leiden, waarvan wij on
zen lezers in dit nummer een geographi-
sche schets aanbieden, wordt genoemd
de zevende kieskring.
Men ziet het. dat deze een heele uitge
strektheid beslaat.
Y'oor de verkiezingen voor clc Provin
ciale Stalen is de provincie Zuid-Holland
verdeeld in zeven kieskringen, n.l. Rot
terdam, 's-Gravenhage, Leiden, Gouda,
Delft, Dordrecht, Ridderkerk.
De twee Provinciale kieskringen Lei
den en Gouda drie en vier geteekend)
vormen samen de ééne Kamer-kieskring
Leiden.
De Kamer-kieskring Leiden omvat
niet minder dan 7 3 gemeenten, waar
van er 17. behooren tot den Provincialen
kieskring Leiden en 56 tot den Provin
cialen kieskring Gouda.
Onzen lezers zouden we wel willen
aanraden ons kaar te te bewaren 't zal
hun bij de verkiezingen van het volgend
jaar cn ook bij de voorbereidende maat
regelen nog wel eens van pas komen.
Duitsch succes bij Focsany. -- Liberia
verklaart Duitschland den Oorlog.
Overzicht
De oorlogsbedrijvigheid concentreert
zich voor heden slechts op het Oostelijk
gevechtsterrein. De Gentrale troepen
rukken voorwaarts, in hoofdzaak tot de
Boekowina, waar van het N.W. uit de
Oostenrijkers door de dalen van Sereth
en Suczawa blijven voortschrijden. Zij
ondervinden daarbij volgens het Oos-
tenrijksche legerbericht heftigen te
genstand, doch vorderen desondanks.
De rechtvleugel der centrale troepen
nadert van Kimpolung uit cle laatste
plaats van beteekenis aan de zuidelijke
grens van de Boekowina, Gurahumora,
en zal die wel binnen korten tijd be
zetten.
Zou het Russisch-Roemeensche front
dat Moldavië in het W. beschermt, ook
aan het wankelen gaan? Bij de Putna en
de.Susila bhalen de aanvallende Russen
en Roemeniërs geen voordeelen meer;
ten Z. van dit gebied, ter hoogte van
Focsani, bestormden Mackensens troe
pen de Russisch-Roemeensche stellin
gen met succes, en maakten daarbij 1300
gevangenen, terwijl niet minder dan 13
stukken geschut in hun handen vielen;
en ten N. van de genoemde rivierdalen
werd de linie der Russen en Roemeniërs
eveneens achteruitgcduwd tot over de
grens.
De nieuwe president der Chineesche
republiek heeft aangedurfd, wat zijn
voorganger weigerde. Hij heeft het een
stemmig door den ministerraad geno
men besluit, om aan Duitschland en
Oostenrijk-Hongarije den oorlog te ver
klaren, aanvaard. Dadelijk zullen Chi
neesche troepen naar het .Westelijk
front gaan
Men was erop voorbereid cn van groo-
icn invloed op oorlog cn vrede zal die
beslissing niet zijn, maar dit partijkie
zen van China is wel van beteekenis
voor de Duitsche belangen in het Oos
ten, na den vrede.
De datum van dc internationale socia-
listenconferentic te Stockholm is nu de
finitief vastgesteld, n.i. op 9 September,
liet is een concessie aan de socialisten
der geallieerden, dié filar removes cm 2%
en 29 Augustus houden, terwijl 't natio
nale Engelsche congres op 3 September
zal bijeenkomen. Na de besluiten van
cleze conferenties zal eerst blijken of de
conferenties te Stockholm eenige kans-
biedt op herstel der Internationale. Zou
er nog meer van te hopen zijn?
Rusland.
De dictatuur.
De bevolking van Petrograd wordt ge
sommeerd onverwijld alle wapenen in te
leveren. Minister Ivcrensky heeft desbe
treffende officieele proclamaties laten
aanplakken in alle wijken der hoofdstad.
Amerika.
Liberia verklaart Duibsch'anci den oorlog.
Uit Morovia wordt gemeld, dat de re
publiek Liberia zich van 4 Aug. af op
voet van oorlog met Duitschland be
vindt.
Het besluit hiertoe werd door het wet
gevend lichaam met algemeene stem
men genomen.
Sedert 10 Juli had de republiek de di
plomatieke betrekkingen met Duitsch
land verbroken.
China.
De hulp van China.
Een Ilavas-bericht uit Parijs weet
mede te deelen, dat de chef van den
Chineeschen generalen staf, die zich op
het oogenblik te Parijs bevindt, aan een
vertegenwoordiger van Excelsior heeft
verklaard, dat China twee divisies zal
zenden, die in het voorjaar in Frankrijk
zullen aankomen. Bovendien zal China
aan de Entente zeer veel arbeidskrachten
ter beschikking stellen.
De oorlogsverklaring van China aan
Duitschland en Oostenrijk-Hongarije
besprekende, verklaren de bladen, dat
deze het werk is van de Entente, spe
ciaal van Wilson, ten einde de centralen
economisch te treffen en twee lastige
concurrenten uit den weg te ruimen,
terwijl aan de Ghineezen een voorwend
sel gegeven wordt, hun schulden niet te
betalen, de aan Oostenrijk-Hongaarsche
en Duitsch'e ondernemingen verleende
spoorwegconcessies e. d. vervallen te
verklaren, de in China belegde kapitalen
der centralen en de zich daar bevinden
de Duitsche en Oostenrijk-Hongaarsche
schepen te kunnen in beslag nemen en
de onderdanen te interneeren.
De landweerlichtingen 19071913 zul
len voor cén dag worden opgeroepen.
Nabij Voorburg is gisteravond een
roeiboot, waarin vier jonge meisjesdoor
een motorboot overvaren.
Een der meisjes verdronk; een ver
keert in hoogst ernstig levensgevaar.
De visscherssloep VI. 59 werd door
een Duitsch watervliegtuig naar Zee-
brugge opgebracht.
liet watervliegtuig sloeg om. Eén der
twee inzittenden verdronk. De andere
keerde met de VI. 59 naar Vlissingen
terug.
Nederland en de Oorlog.
De „Z e e 1 a n d".
Naar we vernemen bestaat het voor
nemen, dat de mailboot „Zeeland" a.s.
Vrijdag een reis naar Engeland zal ma
ken. t
Een mislukte operatie.
De correspondent van de „Msbd." te
YTissingen seint d.d. 6 Augustus:
Hedenmorgen is de Belgische vis
scherssloep gemerkt VI. 59, van hier,
welke op vischvangst was, door een
Duitsch watervliegtuig naar Zeebrugge
opgebracht.
De correspondent seint nader:
Het Duitsche watervliegtuig, dat het
visscbersvaartuig VI. 59 naar Zeebrugge
opbracht, kreeg een defect en is gekap-
sijsd. Een der twee inzittenden ver
dronk. De andere werd door het vis-
schersvaarluig opgepikt dat naar Vlis
singen terugkeerde en daar is aangeko
men.
Landweerlichlingen
1 9 0 7—1 9 1 3.
(Officieel). liet onbepaald (klein) ver
lof van de dienstplichtigen der land
weerlichtingen 1907 tot en met 1913, die
dit jaar nog niet bij de reserve-land-
veer-bataljons onder de wapenen wer
den geroepen, zal ter inspectie van klee
ding, wapenen en uitrusting, enz., in
September a.s. tijdelijk worden ge
schorst, zooveel mogelijk voor niet lan
ger clan één dag, de heen- en terugreis
hieronder begrepen.
Aan ieder landweerplichtige, die zal
moeten opkomen, wordt een persoon
lijke oproeping gezonden door zijn mili
tairen commandant..
Verlofgangers, die op den datum der
opkomst met toestemming van den mi
nister van oorlog zich in hel buitenland
ophouden clan wel de buitenlandsche
zeevaart of zeevisscherij uitoefenen, zijn
vrijgesteld van de opkomst.
Vee-uit voer.
Het bestuur van de Rundvee-vereeni-
ging bericht aan de veehouders en vee
handelaren, dat op Donderdag 9 dezer
te Leeuwarden en te Groningen op 10
dezer, te Amsterdam en op li dezer te
Rotterdam vergaderingc-n zullen wor
den gehouden,waarin gemachtigden van
dit bestuur mededeelingen zullen doen
betreffende een proefuitvoer lot een be
perkt aantal van geslachte, voljarige
runderen, welke gerekend moeten wor
den te behooren lot de klasse van vare
melkgevende koeien, behoorlijk be-
vleeschd, met een minimum slachtge-
wicht van ongeveer 200 K.G. bout.
Tevens zullen daar mededeelingen
worden gedaan over den uitvoer van
graskalveren (stieren).
Er zullen naar „De Veehandel" meldt,
naar Engeland worden uitgevoerd 2000
koeien en 1000 slachtkalveren. Totaal
dus 3000 stuks.
Deze zending is een proefzending, d.
w. z., men wil eens zien, of de zaak
marcheert. Gaat het goed, dan zal waar
schijnlijk een grooter kwantum vee
volgen. Men zal dan moeten zorgen, dat
de centrale mogendheden een even
groot gewicht vleesch krijgen als de
entente-landen. Deze evenredigheid in
den uitvoer wordt ook door het Land-
bouw-Exportbureau betracht ten op
zichte van den uitvoer van verschillen
de artikelen als aardappelen, kaas enz.
De provincies, waar de veestapel het
grootst en het grasgewas het minst
goed is, zullen voor dezen proefuitvoer
in aanmerking komen, n.l. Noord-Iiol-
land, Zuid-Holland, Friesland en Gro
ningen, Keuringsplaatsen zijn Amster
dam, Rotterdam, Leeuwarden en Gro
ningen.
De overneming voor de Rundveever-
eeniging, die de leiding heeft, geschiedt
door een vakkundige commissie, be
staande uit twee te goeder naam en
faam bekende veehandelaars en één vee
houder.
Zoowel veehouders als veehandelaars
zullen kunnen leveren.
Het vee zal worden geslacht aan den
Hoek van Holland en daar bevroren
worden lot 13 h 14 gladen Gelcius onder
vriespunt.
Het risico is geheel voor de leveran
ciers. Het vleesch zal in Engeland op de
\rije markt worden verkocht.
Granen en peulvruchten.
De minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel maakt bekend:
dat aan landbouwers, van wie granen
en peulvruchten in bezit zijn genomen
oor zoover de eischen van de mensche-
lijke voeding dit toelaten, een gedeelte
hunner granen en peulvruchten voor de
voeding van hun eigen vee zal worden
verstrekt;
dat verder aan ieder landbouwer zal
worden bekend gemaakt, welke hoeveel
heden en welke soorten zullen worden
verstrekt;
dat den landbouwer voorloopig de be
schikking zal worden gelaten over het
stroo van de in bezit genomen granen
en peulvruchten.
Havermout.
De minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel heeft bepaald; dat met
ingang van 6 dezer het rantsoen van
havermout wordt bepaald op 75 K.G/
per 1000 inwoners per vier weken.
Kertoli
De minister van Landbouw heeft een1
regeling getroffen, waardoor voorzie
ning van kerkolie voor de Godslampen
in onze kerken verzekerd is. Per 60 da-r
gen wordt 5 liter per kerk verstrek-
Gemengde Berichten.
Rouwkoets te water. Te" Amsterdam)
is op rle Bloemgracht bij de Prinsengracht
een rouwkoets, met twee paarden besparv
nen, te water geraakt. De paarden blevenl
op het droge, doch de koets reed ach&acy
uit te water. De koetsier, die van den bok-
viel, werdi bewusteloos opgenomen.
Verdronken. Te Eindhoven is eert
J-jarig knaapje van M. in de hoog over-r
siroomic Gender gevallen en verdronken*
Overreden. Maandag is eon vrouw
ui't Makkum afkomstig,, door de tram drie
te Bolsward 8.35 uur uit Ilartiog-cn aan
komt, bij de Groote Klaver onder Bold
ward1 overreden, niettegenstaande de ma-
chiinLt uit alle macht belde en floot. De
vrouw was onnudd-el I ijlk dood.
Watersnood. Uit Wolfaartsdijfc word#
gemeld,, dat door d"en grootcm regenval
dor laatste dagen het waiter in do or-
schillendo póf dors zoo gerezen is, dat un
werken aan het nieuwe stoomgemaal
.„Sluis in de Piet" geheel zijn ondergeloop
pep, wat niet alleen een schade voor dort
aasnemer is. maar vooral voor de landu
bouwers, wier landerijen door de fcl-ui*
uitnvateren, daar tijdens die werkzaamhe
den voor het stoomgemaal, de sluis ge*
heel buiitffn werking was gestie'd'.
Ontvluchting van geïnterneerden.
Uit Bergen meldt men nader aan i.e ,,.VUo
Zondagavond was een deel vaa l'-rgeu
plotseling in rep en roer. Uit het kamp,
voor de l&tige elementen, onder de in Ne*
derland vertoevende Duitsche dese 'en
getogen aan den Russeniweg, waren en bloo
33 geïnterneerden ontvlucht, door een poert
aan de achterzijde, waar des avonds allec^
een wacht staat te forceeien.
Over de wellanden trachtten z'j l3 ent*
komen. De bewakingsman schappen ipe*i.
den onmiddellijk in het open vel^ het vuur
op hen, doch de vluchtelingen, aan geweer*
vuur gewoon, wisten zich in de grepptl*
toch voort te bewegen.
Twee van de vluchtelingen werden ge*
wonJ. liet geweervuur had dadelijk d-a
aandacht getrokken van de omwonenden
en d'è boeren! Met de hulp van dezen wUien
de .soldaten., waar de vluchtelingen ch
ophielden. Spoedig had men dan ook oen
28tal van hen te. pakken.
Onder bedreiging met de revolver wist
men hen in bedwang te houden, hoewil da
mannen woest waren.
Voor Bergen is de bevolking in dit kamp
allerminst een gewenscht element.
De hoofdman van de deserteurs i? 'en*
nacht te Alkmaar aangehouden.
Duit&f.he kind-ren. In dc afgeioopsr»
week zijn 2100 Duitsche kinderen over Aru*
hem ons land binnengekomen eri Lu ver.
schillende plaatsen, vooral in het \Ves'«*a
en Noorden des lands ondergebracht.
Eer* smokkelaars*!-tach?ment. G: Ier-
morgen worden op den Groesb ;ksiher»
weg ter hoogte van den d'Almarasw g ten
detachement infanteristen, dat ter
zoenswisseling op weg was naar Guts*
beek, door dienstdoende commiezen oaigc*
houden.
Tot v erbazing van de vele omsta i ws
bleek, dat een groot aantal kiste.n, waarin
gewoonlijk noodratiöns werden hu waard,
smokkelwaar bevonden, .zooals e.n light-
zeep, kwatta chocolade enz.
Eenige honderden ponden zeep c-n
lade worden in be-lag genomen.
De troep moest oogenblikk lijk i ota
keer maken naar Nijmegen.
De hoofdschuldigen, waaronder 0t; ser*
geant-fourier, zijn in voorarrest geor.il.
Dienstweigeraars. Wij lezen in hefc
„Vad.":
Wasneer wij het blaadje ..De wapens
neder'', orgaan van de international*
■anti-ranlitaristisehe vereemginig, mogen go
to oven, worden de dienstweigeraars in
ons leger aan oen behandeling oir lei-wor
pen, die inderdaad -de .peéken te buib mi
gaan. Zoo wordt er venhaa-d v"i ejn
dienstweigeraar in Den Ilaag,. die e."n-
sti^ ziek is geworden doordat men hem
opsloot .in eon fitinkend cachot in eea
paardenstal' opgeslagen-, waar de viezig
heid over d-en vloer dreef cn de lest nog
e.-"er was. Hij hoeft zich ten slotte ge
wonnen gegeven, maar men zal ons moe
ten toeigoven, dat een dergelijke pressie
niet door den beugel kan.
En hetzelfde is te zeggen vata het opslui
ten gedurende twee dageu in een donker*
cel, zonder etion, heb stelsel-matig uithon
geren enz.
We nemon die verhalen maar niet zon
der meer als waarheid aan, doch het lijkt
ons toch wel zeer gewenscht^ dat men.
als ze niet waair zijn, ze niet onweerspro
ken laat-.
Huis ingestort. Te Tiel is het h-ui*
van den groen te nboer A. S., te-ge no-vea
het R -K. kerkhof, gedeeltelijk ingestort,
S was zelf met groenten naar de staxi,
Zijn vrouw, die, door het valiben van
steen en uit den schoorsteen, het ongeval
vreesde, had met. haar eenig kind even dd
woning' verlaten, toen do i-nstorting met
donderend geraas geschiedde, zoodat da
omwonenden verschrikt kwamen toe
sneden. Gelukkig kwamen geen persoon
lij ko ongelukken voor. Eenige kimdeffenk
