DONDERDAG 12 BUITENLAND. De Oorlog. ae JAARGANG Wo: 23 61 (Sou/temt BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELmEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Te ABONNEMENTSPRIJS bedraagt,bij vooruitbetaling,voor Leiden II cent per week f |.4è per kwartaal bij onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post f 1.80 per kwartaal. Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 15 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent JULI I9I7. De ADVEBTEIITIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f 0.75, elke regel nreer 15 cent. Ingezonden mededelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. KLEINE ADVERTENTIËN, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en verhuur, koop en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord meer 1 cent. De herstemming in III. I Dinsdag worden de kiezers in district lil te Leiden andermaal opgeroepen ter (stembus. Voor de Katholieken in district III is, 1200 zij van hun stemrecht gebruik ma nen, de candidaat der vrijzinnigen dege- jie. die zij hun vertrouwen zullen schen den. f Waarom? i Omdat de loyaliteit verbiedt, dat d o o r mis toedoen eenige verandering zou .worden gebracht in de politieke samen stelling van den Raad m. a. w. aan ye vrijzinnige partijen een zetel zou jworden ontnomen. En dat laatste zou «wel geschieden, als door rechts de so ciaal-democraat zou worden gesteund, uaarom: in geen geval een stem uitge bracht op den sociaal-democraat, j Wij raden daarentegen den kiezers in III aan, te gaan stemmen op den candi- rlaat der vrijzinnigen. Zeker verplicht zijn ze het o. i. hi et. Stemrecht is hier niet stem plicht, daar geen van beide candida- ten in den Raad onze beginselen zal doorstaan; beide zijn onze beginsel-te- penstanders, de een min, de ander meer misschien dat valt bezwaarlijk af te pieten. Doch wij achten een aftreden de vrijzinnige, wiens optreden wij ken nen, zeker een meer gewenschten can- ilidaat, dan een sociaal-democraat, van ien ons geen aanbeveling, dat hij op vaardige wijze zonder socialistische eclamemakerij zijn partij zal verte genwoordigen, kan worden versterkt. Dit alles te zamen vattend, besluiten dj den kiezers in III aan te raden Jinsdag a.s. te gaan stemmen het a f- redend lid, den heer Botermans. De opmarsch der Russen in Galicië: Halitsj genomen. Duitsche successen bij Nieuwpoort. De politieke crisis in Duitschlandtreedt Rijkskanselier af? Bespreking der aorlogscredieten uitgesteld. -- De Keizer Beraadslaagt met de leidende staats lieden. Overzicht. Na geruimen tijd van betrekkeiljken [stilstand, valt eindelijk weer eens iets Kan heteekenis te meiden van het IKes- weüjk gevechtsterrein. De Duitschers jhebben n.l. successen bevochten in de kluinen bij Nieuwpoort. Hel Britsche volk zal wel niet ver acht hebben, dat de Duitschers in dat gebied nog zooveel kracht konden ont wikkelen dat zij de Britsche troepen o\er den User terugwierpen en bo\en- dien een 1200 tal krijgsgevangenen (maakten. 't Blijkt dus, dat de Duitschers- aan die kust. nog wel stevige staan. Belangrijke feitea vallen uit het Oos ten mede te deelen. De Russen zijn Ha litsj (Halicz) binnengerukt, naar Reuter uil Petrograd seint. Het Russische leger- hwirht deed vermoeden, dat het zoover zou komen; het maakte melding van hardnekkige, bloedige gevechten op de wegen, welke naar Iialitsj leiden. Nu hebben de Russen zich dan mees tee gemaakt van deze bruggehoofdstel- ling, hetgeen voor hen een belangrijk [succes is en een bewijs, dat dit Russi sche. offensief nog niet zoon belachelij ke zaak is. De offensieve beweging der Russen ten Z. van den Dnjestr ontwikkelt zich tot een succes van belang. Ze begint min of meer te gelijken op Broessilof's offen sief van 1916 waarvan ze overigens als een voortzetting beschouwd kan.wor den. Deze beweging zou den Russen meer dan 10,000 krijgsgevangenen be zorgd hebben. Op deze" wijze gaat het rivier tot rivier voorwaarts. Tot heden bedraagt de vooruitgang der Russen daar ter plaatse 10 h 12 K.M. en de operatie in dit gebied heeft den aanvallers sedert haar begin, behalve de krijgsgevangenen, 80 kanonnen en ma- CïTmegbweren opgeleverd. De Russen kwamen ook vooruit, op hel zuidelijker gelegen front, lusschen Bohoiodtsjany cn Zolotvina Dit is het 'Uk dat van Stani lau in Z.-W. richting naar de Karpalhen loopt. De ve ronderstelling is dus gewettigd, dat hel optreden der Russen van invloed kan zijn op het verdere oorlogsverloop. De polith'ke crisis in Duitschland is n°g niet in dat stadium gelreden, waar in een oplossing te verwachten is. Op nieuw is de lvioonraad bijeengekomen, waarbij de Kroonprins tegenwoordig was. Keizer Wilhelm zóu de meening hebben geuit, dat de -uitwerking der thans in te voeren hervormingen verder reiken zal dan zijn eigen regeeringstijd, zoodat hij beraadslagingen met den troonopvolger voor noodzakelijk acht, die dan ook van uit zijn Hoofdkwartier ontboden is. Met een vraagleeken moeten wij het bericht, dat ons bereikte, afsluiten, als zou de Rijkskanselier, om de crisis oplossing te verlichten, zijn ontslag heb ben aangeboden. Nu wordt er zeer uit eenloopend gedacht over de positie van den Kanselier. De hervormingspartijen meehen, dat het aanblijven van den Kanselier zeer wel mogelijk is, wanneer er overeenstemming zal zijn verkregen, doch de conservatieven zijn van oordeel, dat het heengaan van Von Beth'mann de crisis sneller kan doen eindigen, daar de Keizer de leiding van zaken dan zelf in handen nemen kan. De „Vorwarls" verdiept, zich zelfs al in het vraagstuk, of de sociaal-democra ten eventueel deel kunnen uitmaken van een burgerlijke regeering en komt tot de conclusie, dat socialistische me dewerking alleen in een zuiver parle mentaire regeering mogelijk is. Intusschen heeft de Rijksdag, na vrij hevigen tegenstand der conservatieven, besloten de bespreking der oorlogscre- dieten van de agenda Ie schrappen, tot dat de crisis is opgelost. Dengenen, die een parlementair regime gewenscht achten, is het dus ernst met de zaak. Het is niet ondienstig, in verband mot de Duitsche crisis, de ste/kte der verschil lende partijen in den Rijksdag op te geven, zo o als clie hij den aanvang van deze legis latieve periode wa,s: Bauernhund 10, Centrum 90, Conserva tieven 'i5,; Elfen, I.ntharingér.s, Welf en en Denen 15, Fort clir:Cliche VolkspartPi 42, Nationaal.-!ih"walen 43, Poten 18. Rijks- partij 13/ Soera, t Memo ovalen HO. Wirt- schaffliohe Vereinigung 11, totaal Aangezien deze cijfers van 1912 dateer ren, dient wat de sociaal-democraten betreft ir aan herinnerd warden, dat ongeveer 2530 zetels thans in handen der m i n derheidïiparti j zijn. Het is volstrekt niet zeker, dat de beide giroepen steeds gelijk zullen stemmen, zoo. dat de Scheid.emann-gioetp eigenlijk slechts met zekerheid over 80 zetels beschikt.. Komt de fu*ie van de vier partijen voor een parlementair -regime tot stand, dan zou het rneerdieilicidsblioik 285 stemmen tel len, waartegenover de appoeiit.ie fdcclitc op ongeveer 30 kan rekenen, terwijl' de Polen enz. zich zeker tegenover die conser vatieven zullen stellen. Er staan derhalve nog „groteske" din gen in liet Duitische rijk te gebeuren! In de Lucht. Vliegeraanval hij Constantinopel. De Engelsche admiraliteit bericht: De vice-admiraal van de oostelijke Middel- landsche Zee meldt dat de marinc-lucht- dienst Maandagnacht met succes een aanval deed op de Turksc-h-Duilsche vloot, liggend ter hoogte van Konslan- tinopel. Toen de „Göben" was ontdekt, omge ven door oorlogsschepen en duikbootcn, deden de vliegers van een hoogte van 800 voet een aanval, waarbij de „Oöben" en andere schepen in de buurt werden getroffen. Hevige ontploffingen en ver schillende branden kwamen aan boord voor. De vliegers deden eveneens een aan val op het ministerie van oorlog, dat werd getroffen. De vijand scheen volko men verrast; geen afweergeschut open de het vuur eer de bommen waren ge worpen. De vliegers keerden ongedeerd terug. Duitschland. D8 Regeeringscrisis. Treedt dc Rijkskanselier af? Een bericht, dat de Rijkskanselier zijn verzoek tot ontslag heeft aangeboden, wordt nader bevestigd. Dit bericht kan nog door de bij geruchte opduikende le zing worden aangevuld, dat gelijktijdig ook de overige leden van het Pruisische staatsministerie hun ontslag hebben in gediend. De Keizer heeft nog geen be sluit genomen. Wat de Rijkskanselier tot het indienen van zijn verzoek om ontslag heeft bewo gen, is voorloopig nog niet oekend. Men zou kunnen meenen, dat hij op deze wijze het besluit van den Keizer heeft willen verlichten. Graaf Ilertling Kanselier? Premier Graaf Ilertling is door den Koning van Beieren in een langdurige audiëntie ontvangen: hij is gisteravond naar Berlijn gereisd en is daar' heden aangekomen. Derde zitting van den Kroonraad. Naar de bladen vernemen, begon gis teren om 12 uur een nieuwe zitting van den kroonraad in tegenwoordigheid van den kroonprins. Bespreking der oorlogscredielen uitgesteld. Uit de Rijksdagzilting van gisteren wordt het volgende gemeld: Alvorens begonnen werd met de af handeling der agenda, stelde Spahn (Ctr.) voor de builen- en binaenlandsche politiek en het krediet-ontwerp van de agenda af te voeren. Westarp (cons.) stelde voor liet kre diet-ontwerp te behandelen, opdat niet de indruk zou worden gewekt, dat de afdoening van eenigerlei voorwaarde zou afhangen. Haase (onafh. soc.) verklaarde: „Wij zijn tegen kredieten en het bekommert ons dus niet wat ten aanzien van de gedane voorstellen besloten wordt." Scheidemann (soc.-dem.) zeide: „liet is niet onze gewoonte eerst middelen toe tè staan en later na te gaan of zulks wel juist was, maar wel om eerst daar over het onze te zeggen." Westarp (cons.) verklaarde: „Het is oorlog en dan moeten de kredieten zon der onderzoek toegestaan worden en wel nog heden met het oog op den in druk in het buitenland." Payer (vrijz.j: „Het is slechts le doen om een uitstel van twee dagen. Het kre diet-ontwerp hangt samen met politieke vragen, over welke nog geen rapport van de centrale commissie is ontvan gen." Merlin (Deutsche Fraktion) verklaarde niet te kunnen toegeven, dat er verband zou bestaan lusschen het krediet-ont werp en politieke quaesties. Het voorstel-Weslarp werd verwor pen. (Vóór het. voorstel stemden de rech terzijde, eenige nat.-liberalen en de on afh. socialisten.) Het voorstel-Spahn werd aangeno men. De ontwerpen betreffende den steun aan krijgsgevangenen en den herbouw van de handelsvloot werden naar com missies verwezen. Bij de behandeling van het laatstgenoemde ontwerp ver klaarde minister Ilelfferich: ..De Duit sche scheepvaart beschikte voor het uit breken van den oorlog over een inhoud van vijf miliioen ton. Het materiaal was het beste ter wereld. Onze schepen ge noten de voorliefde van onze tegenwoor dige vijanden, maar werden ons tevens door lien benijd. Zij maakten echter gaarne gebruik \an onze passagiers schepen. Een scheepsruimte van twee miliioen ton viel in handen van den vij and of werd op andere wijze waarde loos. De neutrale scheepvaart daarente gen maakte winsten. Thans reeds moet met den herbouw worden begonnen. De Duitsche ondernemingslust en zeemans geest zijn nog ongebroken." De volgende zitting heeft morgen plaats. De Centrale Commissie. liet Senioren-convent van den Rijks dag heeft besloten, dat de Centrale Com missie Vrijdag a.s. zal bijeenkomen. Za terdag zullen het krediet-ontwerp en de daarmede samenhangende quaesties van buiten- en binnenlandsche politiek be handeld worden. Spahn niet in het Kabinet. De „Vossische Zeitung" deelt mede, dat de Centrum-leider Spahn is aange zocht voor de portefeuille van minister van Justitie in Pruisen, doch dat hij heeft bedankt. Duitsche persstemmen. De „Frankf. Ztg." waarschuwt tegen de „compromis-politiek", die door half heid er misschien in zullen slagen den wagen der vooruitgang halverwege te laten steken. Nu is, zegt het blad, de tijd gekomen om eindelijk het staatkundig leven van Duitschland van ondraaglijk geworden toestanden te zuiveren. Hel blad bespreekt ook de weifelende houding der nat.-lib. partij en zegt, dat het er niet toe doet of die partij zich ver- eenigt met de vrijzinnige partijen en het centrum. Het centrum beschikt over 91 zetels, de vrijz. volkspartij over 45 en de soc.-dem. partij der meerderheid over 89 zetels. De „Neueste Nachriehten" schrijft: De kanselier kan deze crisis sneller tot een oplossing doen komen, indien hij zijn ambt aan den Keizer teruggeeft, en aan dezen de leiding verzekert van deze tra gedie van verwarringen. De „Germania" verklaart, dat het Cen trum nog even objectief tegenover de Rijkskanselier staat als altijd. Ook de „Freizinnige Zeitung" betoogt, dat het niet om een persoonswisseling gaat. Hot „Berliner Tageblatt' meent, dat de geheele toestand niet verblijdend is en niet geschikt om de verwachtingen te verwekken, dat uit deze crisis met één slag een nieuwe orde der zaken zal ont staan, die het Rijk voor verdere binnen landsche crisis bewaren zal. De „Vorwarts" houdt zich bezig met de vraag of de sociaal-democraten deel kunnen uitmaken van een burgerlijke regeering en komt tot de conclusie, dat de sociaal-democraten geen deel mogen uilmaken van een overheidsregeering of van een gelegen tussclien zulk een re geering, doch alleen van een zuiver parlementaire. De „Post" meldt, dat de democratische richting van den Rijksdag alweer aan het verflauwen is. Het blad meent, dat de oorlogscredielen moeten wachten voor de wens'chen van het Parlement. De conservatieven en Al-Duitsche bladen verzetten zich scherp tegen dit denk beeld. De „Deutsche Tageszeilung'-' meent, dal men bij de parieinenlariseering van den Rijksdag op scherpen tegenstand van den Bondsraad stooten zal. De „lvöln. Volksztg." meldt: In Ber lijn wordt, veel nuchterder gedacht. De nalionaal-liberalen wezen de aanneming van de onschuldig geworden vredesre- solutie af en er werd opnieuw vergaderd om een nog onschuldiger vorm te vin den, waarmede de nationaal-liberaien accoord kunnen gaan. Van den eisch om een vrede zonder annexatie en schadeloosstelling blijft niet veel over. Over de beteekenis der resolutie bestaat geen twijfel meer. liet Duitsche volk moet weten, dat de diplo matieke overheid der regeering met een vierde oorlogsjaar rekening houdt. Historische dagen. Hetgeen noodwendig geworden is, kan schrijft de „Vorwilrts" o. a. in da gen, weken of maanden gebeuren, op eens, of stuk voor stuk. liet geheel zal echter ten slotte een omwenteling blij ken te zijn, die behoort tot de groote, historische gebeurtenissen en het beeld der wereld totaal verandert. Wie echter ingezien heeft, dat deze innerlijke omkcering onvermijdelijk ge worden is, die handelt misdadig tegen over de belangen van het land, wanneer hij dezen tracht te belemmeren, inplaats van krachtig te bevorderen. Tijd is he den niet alleen geld, lijd is bloed. Offers, die in het binnenland niet gebracht wor den, moeten daar buiten met menschen- levens worden betaald. Een meerderheid sloot zich in den Rijksdag aaneen, die de groote poging wil doen, om het Duitsche volk de vrij heid en aan de wereld den vrede te ge ven. Snel en volledig werk is noodzakelijk, anders zullen de oorlogsslokers van het vijandelijk buitenland het voor de hand liggend besluit trekken, dat het arme Duitsche volk zichzelf niet bevrijden kan en dat daarom niets anders over blijft dan het met granaten en bommen te hulp te komen. Één ding is zeker: leidt de huidige cri sis niet tot besliste, positieve resultaten, dan zal zij zich zeer spoedig in ver scherpten vorm herhalen. In schcrperen vorm en onder onaangename bij-ver schijnselen. Wat noodig is, is een wisseling van stelsel in de binnenlandsche en buiten- landsc-he politiek of. juister uitgedrukt, de vervanging van de bestaande stelsel loosheid door een stelsel. Dit stelsel kan geen ander zijn clan het democratisch- parlementaire in het binnenland, ver bonden met een politiek van gestadige cn breede bereidheid tot vrede naar buiten. De Rijksdag moet zichzelf bewust wórden, dat ei' op den ingeslagen weg geen terug meer mogelijk is, doch en kel een vooruit. Hij moet inzien, dat het gemakkelijker is, groote dingen te be reiken dan kleine. Hij moet het Duitsche volk een omweg besparen waarvan nie mand weet, waarheen hij leidt." Tot zoover de „Vorwarls", waarvan wij enkele teekenende uitlatingen cur siveerden. Men behoeft daar niet al te veel in te lezen, om er het dreigement met een re volutie in te verstaan. Frankrijk. Een gift aan Frartkrijk. In een brief aan Ribol deelt de Griek- sche gezant mede, dat een reeder van Cephalonië aan de Fransche regeering een half miliioen francs wil schenken, om de gezinnen van de Fransche ma trozen, die op 1 December te Athene ge dood werden, te helpen. De schenker wil aldus zijn dankbaarheid betoonen voor het feit, dat de groote patriot Veni- zclos aan het bewind is teruggekeerd. Engeland. Nog (jen oorlogswinter? Reuter seint uit Londen, dat kolonel Sir Edward Word een oproep tot de vrouwen van Groot-Britannië heeft ge richt. waarin hij haar verzoekt, warme handschoenen enz. voor de troepen te Maximum-prijs GIETCOKES. De ,,Brandstoffencommi8Sie Leiden" maakt bekend, diat: lo. met ingang van 6 Juli 1917 do maximum-prijs voor igietcokes ds bepaald op f40.per duizend K.G., franco dhuis; 2o. Gietcokes, geleverd wordt voor bons, welke vóór G dezer waren uitgegeven, tegen hoogstens f37.per 1000 K.G.. franco huis (den voitigen maximum-prijs) moet geleverd worden; 3o. voor Gietcokes, die op bons geleverd! wordt. Welke fi Juü of later zijn uitge geven, mag f 40per 1000 K.G franco huis (den nieuwen maximum- prijs) berekend worden, ongeacht eenige piijsbepaling, die op dia bons mochit zijn aangegeven. Leiden, 11 Juli 1917. De Voorzitter: J. HARTEVELT Azn. De Secretaris: J. C. STAM. mak.cn, welke daaraan in den winter van 19171918 behoefte zullen hebben. In zijn oproep zegt kolonel Word, dab hij liet vorige jaar hoopte niet weder zulk een verzoek tot de vrouwen te be hoeven te richten. Wat echter ook ge schieden moge, in ieder geval zullen er dezen winter een massa soldaten in het veld zijn, die behoefte hebben aan de gevraagde artikelen. Bulgarije. Vertegenwoordigers van Griekenland. De gezant van Griekenland, het perso neel van de legatie en van de Grieksohe consulaten te Philippopcl, Boergas en Varna, in het geheel 20 personen, zijn gisteren uit Bulgarije vertrokken. Vereenigde Staten. De uitvoer naar dc neutralen. De correspondent van de „Daily. Ohron." seint tor geruststelling van de Ëuropeesche neutralen, dal liet uitvoer verbod van Amerika zal worden uitge voerd volgens de beginselen voor de Britsche regeering gevolgd en in samen werking met deze. De neutralen behoe ven dus geen ontberingen voor hun be volkingen te vreezen, al zal er waar schijnlijk een beperking, wellicht een algeheele opheffing komen van de vroe gere hooge oorlogswinsten. De correspondent van de „Daily Te- legr." seint: Amerika bevecht alleen Duitschlands leger en vloot, niet Duitschlands vrouwen en kinderen. Dat toonde de regeering te Washington, die aan de Nederlandsche, Zweedsche en Deensche regeeringen deed weten, dat er uitzonderingen op de verbodsbepa lingen in zake den uitvoer zullen wor den gemaakt ten aanzien van zuivelpro ducten bestemd voor het gebruik van onschuldige oorlogsslachtoffers en van kolen ten behoeve van het volk der neu trale landen, welke deze niet van Duitschland kunnen krijgen. Als Duitsche soldaten en zeelieden van de uitvoeren die met humanitair doel geschieden profiteeren, zullen de Duit sche vrouwen en kinderen hieronder moeten lijden en zal 's keizers regeering dc blaam hiervoor treffen. China. De republiek hersteld. Volgens de te Washington ontvangen berichten is de poging om de Mantsjoe- dynastie te herstellen mislukt, en is de democratische republiek in China her steld, onder leiding van Feng-Koecn Sjang, die als president optreedt. De monarchisten ontrekken zich hals over kop door de vlucht aan de hun wachtende straf. De „Staatscourant" meldt dagelijks het ontslag van keizer lijke ministers. De republikeinsche troe pen hebben Peking omsingeld, maar, zijn niet voornemens de stad binnen te trekken, in het vertrouwen dat de gen-* darmerie de orde zal weten te bewaren.- De gezanten der vreemde mogendheden trachten de onderwerping der nog te Peking aanwezige keizerlijken te ver-s krijgen zonder verder bloedvergieten* Tsjang llsoen is naar 't schijnt wel be-ï reid zich over te geven, indien hem be-i houd van lijf en goed verzekerd wórd fa De monarchistische ministers van fn nanciën en oorlog trachtten uit Peking le ontsnappen, maar werden te Fcngtai in hechtenis genomen. Verschillende Oorlogsberichten. Mavi mi liaan Harden. De Duitscha regeering heeft thans drastisch® mant ne igden. genomen om de haar ongevallige actio van Maximiliaan Harden cn zij-nl blad „Zukunft" den kop iin te drukken^, Zij heeft hom namelijk voor d'en burger- lijken hulpdienst opgeroepen om aits schrijd ver dienst to doen, terwijl«zijn blad voor den gehccton duur van tien oorlog verbo den is. Geen houten pakkisten meer. In d4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1917 | | pagina 1