BUITENLAND. De Oorlog. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regel3 f 0.7-5, elke regel meer 15 cent. Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. KLEINE ADVERTENTIËN, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en verhuur, koop en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord meer 1 cent. BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Te ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden II cent per week f 1.45 per kwartaal bij onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post f 1.80 per kwartaal. Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 15 ceul per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent DINSDAG 10 JULI I9I7. be JAARGANG Over een motie. Zooals bekend, heeft de Leidsche pro- pagandaclub De Jonge Garde een motie aangenomen van den volgenden inhoud: „De R. K. PropagandacluD „De Jonge Garde" op Maandag 2 Juli 1917 in vergadering bijeen, verklaart zich te zullen neerleggen bij het accoord, gesloten tussehen de recht- sche en vrijzinnige kiesvereenigin- gen, maar betreurt ten zeerste, dat, nadat deze overeenkomst was aan gegaan, door de vrijzinnige kies verenigingen prof. B. D. Eerdmans, een der meest gehate tegenstanders der christelijke partijen, tot een hunner candidaten gekozen is." „De Tijd" spreekt als haar meening uil, dat de aanneming dezer motie weer eens gelegenheid geeit, om na te denken over de vraag, in welke verhouding de propagandaclubs tot de kiesverenigin gen behooren te slaan. Daar heelt het blad gelijk in. Meerderen zullen er zijn, die naar aanleiding dezer motie in dezen vorm zich hebben afgevraagd: Wordt hier de grens van het werken-naar-buiten eener propagandaclub niet overschre den? De verontwaardiging, welke er uit 'deze motie spreekt, eert. degenen, die haar stelden, doch.... ook de meest ge gronde verontwaardiging laat men maar niet onstuimig naar buiten drin gen, maar kiest er met overleg den juislen weg voor! Wij willen echter nu niet de vraag be antwoorden, of hier inderdaad die juiste weg is gekozen. Onze bedoeling is le wijzen op den verkeerden indruk, welke die motie op „De Tijd" heeft ge maakt. liet blad schrijft o. m.: Nu is het uitspreken van een mis noegen over een bepaalde candida- tuur niet kwaad. Maar in de motie stond nog iets anders, n.l. de ver klaring, dat „Dé Jonge Garde" zich „nu zou neerleggen bij het accoord". llier mag, dunkt ons, de vraag ge steld worden: Bestond le Leiden dan ook de kans op de mogelijkheid, dat „De Jonge Garde" zich eens niet zou hebben kunnen neerleg gen bij liet accoord der katholieke kiesvereeniging? En zoo neen, wat zou „De Jonge Garde" dan gedaan hebben? Gelukkig kunnen we liet blad verzeke ren, dat de kans, waarop het doelt, in Leiden niet bestond. Ieder is er z e k e r van, dat nooit onze bekende propagan daclub „De Jonge Garde" zich aan een besluit der Kiesvereeniging zou ont trekken. „De Tijd" oppert dan ook" al zelf even verder de juiste veronderstelling, dat dit deel der motie „slechts een nietszeggend aanloopje en dus onschuldige phrase" is. Hoe men ook over den inhoud of over hel feit van de aanneming der motie moge denken voor ons staat vast, dat men er niet in moet lezen, zelfs niet cle mogelijkheid maar, van een zich willen onttrekken der Jonge Garde aan een be sluit der Kiesvereeniging. FEUILLETON. Christen-heiden in Japan. 31) Foekoerokoejoe verleent'1 wijsheid en de oorlogzuchtige Bischamon met zijn hellebaart schenkt krijgsroem. De godin der liefde, Benten, komt tot slot. Zoo, nu hangen de zeven gevers van het ge luk achter het wandscherm! Nu kan mijn kindje komen. Mogen zij haar goedgunstig en genadig zijn! Ik zal in haar plaats hun het gebruikelijke offer brengen. Nu spoedig naar buiten. Ik hoor de tamtam en de muziek reeds!" Het groote plein was stampvol met kijklustigen; slechts met moeite konden de dienaren een pad openhouden dwars door de menigte. Vóór de deur der "kapel stond een groote vergulde draagkoets voor twee personen, en zoodra het bruidspaar daarin gestapt was, deed zich de schetterende bruiloftsmuziek hooren, en vlamden rechts en links van de trappen vuren, welke men tuinfak- kols noemde. Boven aan het begin van den corridor stonden aan weerszijden een man en een vrouw met alle kracht de bruiloftsrijst fijn te stampen in vij zels. En zoodra het bruidspaar tussehen hen doorgedrongen was, werd de vijzel le linker zijde naar den rechter kant gebracht om haar inhoud met dien van de vijzel ter rechter zijde te vermengen. vernietiging van rijstmeel beiee- kende, dat man en vrouw thans voorlaan nun brood gemeenschappelijk moesten eten. Nog zinrijker was de ceremonie der Uchlvereeniging, welke plaats had yoor de intrede in de groo- De Russen vorderen opnieuw. Politieke quaesties in Duitschland. Beperking van den uitvoer in de Ver- eenigde Staten. De duikbootactie in vollen gang. Overzicht. Deelden wij gisteren mede, dat op het West front de Duitschers vorderingen maakten bij den Ghemin des Dames, thans maakt het jongste Fransche leger- bericht echter weer melding van een goed geslaagden tegenaanval, waardoor het grootste deel van de door de Duit schers behaalde voorcleelen weder voor de Franschen teruggewonnen werden. lntusschen blijft het onbetwistbaar, dat cle Duitschers daar aan den Chemin des Dames het initiatief van den aanval geheel terug hebben. En naar de geruch ten en berichten te oordeelen zal hen dat daar Ier plaatse niet spoedig afgeno men worden. Daar zal „Sammy" zoo als de Amerikaansche soldaat gedoopt is bij le pas moeien komen! Omtrent de aanvallen der Russen op hei Oostelijk gevechtsterrein bij Stanis- lau, zuidwaarts van den Dnjester, mel den wij ter aanvulling, dat de berichten der Middenslalen hieromtrent zeggen, dat de verdedigers ten N.W. van Stanis- la-u over een lengte van 12 K.M. tegen de heuvels van Czany werden terugge worpen. Verdere uitbreiding van het succes werd wederom voorkomen door het inzetten van reserves. Uit liet draadloos bericht van de En- gelsche admiraliteit over deze operatie blijkt, dat ze geleid werd door generaal Kounloff, die in -den- loo-p-vaa heLotten- sief verscheidene dorpen nam én 131 officieren en 7000 man krijgsgevangen maakte. De buit bedroeg 48 kanonnen en machinegeweren. Een niet gering succes derhalve. 't Ileeft er 'den schijn van, dat in Duitschland zich een zij het dan ge ringe revolutionaire beweging lieeft ontwikkeld. Ofschoon cle berichten zeer vaag en verward zijn, lieeft men deze, voor Duitschland toch „belangrijke? ge beurtenis kunnen waarnemen. In de hoofdcommissie van den Rijks dag heeft cle Rijkskanselier vertrouwe lijke mededeelingen gedaan over den binnen- en builenlandschen politieken toestand, welke cle verschillende partijen geenszins bevredigd hebben. De heer Bethmann Holhveg poogde langs de par tijen heen te lavceren, door vage belof ten af le leggen, zonder iets te beloven. Maar de bescheiden resultaten van den cluikboolenoorlog, de inmenging der Ver. Staten in den strijd én ten slotte de hervatting van het offensief door de Russen, op wie alle hoop als vredesfac- lor gevestigd was, zijn de oorzaak ge worden van de stijgende ontevredenheid der natie met het beleid van de rogee- ring, welke voortdurend heeft geweigerd om haar oorlogsdoeleinden duidelijk'uit te feestzaal. Hier stonden ter reehter-'en ter linker zijde een jonge man en een jonkvrouw met brandende kaarsen. Teil aansehouwe van het bruidspaar traden zij vlug op elkaar toe, en hielden cle kaarsen zóó, dat cle beide vlammen slechts één vlam vormden. „Zoo mogen uwe zielen zich vereenigen tot één le ven", zei de vadet1 der bruid, en Lucia drukte onwillekeurig den Prins cle hand. De bruidegom scheen echter verstrooid, en liet dit toeken van liefde onbeant woord. In cle feestzaal namen allen de liun door Dajemon aangewezen plaatsen in, zooclat zij vóór het groote bloemen- altaar een drievoudige halven cirkel vormden. Eerst moest, overeenkomstig de traditie, het toilet der bruid nog eens in orde gebracht worden. De oude Ilecle liet deze gelegenheid natuurlijk, niet voorbijgaan om liare lieveling te over stelpen met een stortvloed van geluk- wenschen en wijze lesjes. Inzonderheid vermaande zij de bruid bij het bruilofts maal erop le letten, dat zij cle „meeldra den van het lange leven" niet van elkan der zou rekken of zou doorsnijden. Zij zijn zoo goecl gelukt, en zoo lang uitge vallen als nog nooit het geval geweest is, en hoe langer cle meeldraad is, dien gij eet, zonder hem te breken, des te langer en gelukkiger zal uw leven zijn. Ja, lach maar, schatje, als ge maar doet, wat ik u zeg!" Lucia liet zich" dat alles kalm welge vallen. Zij vroeg nu, of er tussehen de bloemen 'geen afgodenbeeld of iets an ders dat op den afgodendienst betrek king had, verborgen was. Niet het min ste!'' antwoordde de oude, haar oogen een te zetten, niettegenstaande de Geal lieerden dit reeds herhaaldelijk hebben gedaan. Scheiclemann verklaarde onlangs, dat Duitschland een regeeringsvorm bezit uit den ouden cloos en dat alleen de de- mocratiocering van het land veel onheil verhoeden kan. Daarom wordt thans de onmiddellijke invoering geëischt van een parlementair regime en van een Kieswet voor den Pruisisehen Landdag, gelijk aan die, welke voor den Ptijksdag reeds geldig is. Naast deze binnenlandsclie politieke hei vorming wordt evenwel door de par tijen len opzichte der buitenlandsche politiek verlangd, dat de regeering zich openlijk stelt op haar standpunt van 4 Augustus 1914, n.l. afziet .van elke an nexatie. Mag men na dit al, een demoeratisee- ring van Duitschland verwachten? De komende openbare Rijksdagzitting zal leeren, in hoever de regeering aan de eisehen der partijen tegemoet komen zal en of de Rijkskanselier zal kunnen aan blijven, nu hij door alle partijen verla ten is. Nog deze maand zuilen de Geallieer den te Parijs een conferentie houden, waarop de militaire en politieke vraag stukken betreffende den Balkan zullen worden besproken. Blijkbaar moet Ita lië aan hel versland worden gebracht, dat het niet aangaat, om op eigen houtje Albanië onafhankelijk te. verklaren en zonder meer stukken van Griekenland te bezetten, terwijl met Rusland over liet lot van Servië overleg moet worden gepleegd. Op Zes. Gezonken Zweed:,che vissersschepen. Volgens den correspondent van de „Morning Post" te Stockholm ontving cle Zwcedsche minister van landbouw enz. Zaterdag b&t-i-cJi-tr—daC-T-ier-.-Zsveed-. sche- 'visschèrsvaartuigen door duikboo- ten in het Kattegat zijn aangevallen en zonder waarschuwing in den grond ge boord. De aanval zou geschied zijn bui ten de z.g. geblokkeerde zone. Ooggetui gen verklaren dat cle bemanningen met groote brutaliteit zijn behandeld. Door een Duitsche duikboot wérden in het Engelsche spergebied opnieuw 25,000 br. registertonnen tot zinken ge bracht. Onder de gezonken schepen wa ren zes stoomschepen, die in convooi voeren: vier er van werden uit een con vooi weggescholen. Voorts werden lot zinken gebracht de Engelsche zeilsche pen „Gauntless" en „Lizzie Ellen". Duitschland. Vretfes-veriangan. De „Vorwarts" bevat een hoofdartikel over den politieken toestand, waarin het blad, onder den titel „Waarheid en Vrij heid" zegt: Hoe staan cle dingen in werkelijkheid? De meerderheid in den Rijksdag schijnt ingezien te hebben, dat men ook in oorlogstijd met de waarheid het verst komt. Waarheid is, dat wij de tegenstan ders niet vernietigen kunnen. Waarheid is, dat wij in dezen oorlog ontzettend lijden en dat voor onze vij anden precies hetzelfde geldt. verdraaiende. „Zelfs cle kooi met cle "kwikstaartjes, die anders nooit mag ont breken, is op uw bevel verwijderd. Ach, die lieve vogeltjes, van wie de goden de liefde geleerd hebben, zouden u zeker geluk hebben aangebracht!" „Juist ter wille van die domme goden- fabels heb ik er op aangedrongen, dat ze verwijderd zouden worden, goede Rede! Doe mij nu liet genoegen, en leg dit kruis vóór clie schoone chrysanthe- mumbloem in. het midden." Zij haal de een gouden kruisje te voorschijn, en met eenigen weerzin voldeed de voed ster aan de opdracht. Nu kwamen twee gehuwde vrouwen om de bruid naar haren eerezelel le lei den vóór het groote bloemenaltaar. Voor deze enkele keer had zij recht op cle eere plaats schuin tegenover haar man op een veel lager gelegen kussen nam de bruidegom plaats. In een verlakte schaal, welke men tussehen het bruids paar plaatste, slortten deze beide vrou wen nu den inhoud uit van twee fles- schen wijn, van welke de een met de afbeelding van een mannel ijken, de an dere met die van 'n vrouwelijken vlinder was versierd. Vervolgens schepten twee eere-juffers uit dit mengsel een weinig in wijnkopjes, zóó klein, dat zij niet meer konden bevatten dan één enkel teugje. Drie van deze kopjes werden nu op een groot presenteerblad, dat versierd was met de voorstelling van clen eeuwen ouden, dubbelen den van Takasago, eerst aan den bruidegom aangeboden en daarna aan de bruid. De schenksters uitten daarbij in sierlijke taal den wensch, dat de ouderdom van liet thans vcreenigde paaj: dien van den groenen Waarheid is, dat het Duitsche volk hartstochtelijk begeerl aan dezen onzin- nigen volkerenstrijd een einde te ma ken, en dat alle andere beschaafde na tiën evenzeer naar den vrede smachten als de Duitsche. Onder hen, die thans zoo denken, be vinden zich velen, die niet als wij sociaal-democraten iedere annexatie politiek verwierpen. De tot nog loe onzichtbaar gebleven Rijksdagmeerderheid zal, wanneer zij aan het daglicht treedt, uit totaal ver schillende elementen bestaan. Wat haar bijeen kan houden, is geen theoretische overeenstemming, maar het waarachtige inzicht, dat deze oorlog slechts beëin digd kan worden, wanneer de stelregel van 4 Augustus: „wij worden niet door veroveringszucht gedreven", gehand haafd wordt. Zou het niet cle moeite loonen, onze tegenstanders tot een politiek van op rechtheid te dwingen, wanneer wij zelf ook een dergelijke politiek voerden? In Rusland wordt deze reeds doorgevierd. En wanneer cle jongste Russische poli tiek trotsch is op haar militaire actie, onder dergelijke omstandigheden door gevoerd, die ook werkelijk niet gering is, dan blijkt daaruit, dat men daar reeds lang tot het inzicht is gekomen, dat cleze oorlog, als veroveringsoorlog, slechts eindigen kan op de puinhoopen van de geheele menschelijke cultuur. Een Kroonraad. Gisterenmiddag is onder voorzitter schap van den keizer in het paleis van den rijkskanselier een zitting van den Kroonraad gehouden, aan welken be halve de Pruisische staatsminister ook de staatssecretarissen der rijksministe ries deelnamen. Er zullen gewichtige besluiten vallen. Verscheidene Pruisische ministers, waaronder de eerste krachten, zullen hun ontslag nemenLomclat zij niet wil-, ieu rnëdewërk'cn aan "cle uitvoering der thans definitief gedane concessies, die slechts het gevolg zijn van clwahg. Be halve cle benoeming van parlementaire staatssecretarissen zal in Pruisen reeds dezer dagen cle beslissing over liet kies- rechlontwerp, clat met geringe beper king Pruisen het algemeen en gelijke kiesrecht zal brengen, vallen. Verder zullen cle conservatieve ministers in Pruisen door liberale ministers worden vervangen; zoo zullen cle ministers van ceredienst en van binnenlandsche zaken door mannen van links vervangen wor den. Wanneer von Bclhmann Ilollweg ook door nieuwe toezeggingen én door het prijsgeven van zijne medewerkers Ilelf- ferich en Zimmermann, clat reeds in de hoofdcommissie van clen Rijksdag is geschied, en door het ontslag van vijf ministers in Pruisen zijn positie heeft versterkt, clan zal het loc-li wel niet cleze kanselier zijn, die clen vrede zal sluiten, liet woord „fiasco-politiek" is meer dan eens gedurende deze dagen op de hui dige regeering toegepast. De hoofdcommissie van den Rijksdag. De Rijksdagcommissie zette de be sprekingen voort. De debatten waren weer strikt vertrouwelijk. Over de vertrouwelijke besprekingen verneemt het „Berl. Tageblatt" uit Rijks- den met clen dubbelen stam mocht evenaren. Nog tweemaal werd deze cere monie het drinken van gemengden wijn uit cle vlinderflessclien herhaald, de tweede maal uit verzilverde en de laatste maal uit vergulde porseleinen kopjes, en nadat men nog van een ge meenschappelijk visch- en rijslmaal had genoten, gold liet echtpaar ook volgens Japansciië zede als gehuwd. De groot-admiraal en de vorst van Arima stonden thans op, en wenschten clen jonggehuwden geluk. Vervolgens trad Ukon-Dono op lien toe met eenige korte en krachtige woorden. „Maak mijn petekind gelukkig!" zeide hij tot clen Prins. „Mogen uwe kinderen cle volle dige zegepraal des Ivruises beleven!" sprak hij lot Lucia. Hierna volgden cle gelukwenschen der andere gasten, streng volgens hun rangen overeen komstig het vereischte ceremonieel. Zooveel toepasselijke woorden en wen- schen en voorspellingen van geluk er kwam geen einde aan! Het aanbieden der bruidsgeschenken, welke ten toon gesteld waren in een nevenzaal en in pracht en rijkdom alles overtroffen wat cle oude Ilecle bij zulke gelegenheden in haar leven ooit gezien had, vormde het slot der plechtigheid. „O, o, hoe gelukkig moet mijn chry santhemumbloempje zijn!" riep de voed ster telkens weer, haar handen daarbij omhoog heffend. ..Een zoo voorname en zoo kranige bruidegom! Een zoo rijke en lieflijke bruid! Een zoo schoone, door geen enkel kwaad voorteeken gestoorde feestelijkheid! En dan zoo'n menigte kostbare geschenken! .Daarbij kan "cle trouwpartij van mijn goede overleden dagkringen: uitdrukkelijk wordt ver klaard, clat van geen enkele zijde in den Rijksdag bezwaar is gemaakt legen cle voortzetting van den duikbootoorlog. Integendeel heeft men algemeen het verblijdende militaire succes, dat de ver wachtingen van de admiraliteit ver heeft overlroffen, ervan erkend. „Lokal Anzciger", „Germania" en „Kreuzztg." hebben dergelijke berich ten. Oostenrijk-Hongarije. Brand. In het negende NVeensche district i3 de oude en eerwaardige Servitenkerk in brand geraakt; liet dak van de lce.rk en van het daarnaast gelegen Convent zijn verbrand. Slechts het schip en de beide hoofdtorens zijn intact; een kleine toren stortte brandend ineen. Het binnenste deel der kerk, waarin talrijke kunst schatten en een kostbare bibliotheek, zich bevonden, heel t niet veel geleden. De kerk was van 1618. Engeland. Geen gekuip in Spanje. In liet Lagerhuis vroeg een afgevaar digde, of de regeering weel, dat in de af- geloopen weken Duitsche agenten in Spanje geruchten hebben verspreid, als zou de Britsche regeering doende zijn om revolulionnaire woelingen in dat land te doen ontslaan, en welke stappen gedaan worden om deze onwaarheden tö ontkennen en le bestrijden. Balfour antwoordde: Het is juist. Ik heb inlichtingen ontvangen uit Madrid en elders, die cle gestelde vraag bevesti gen. De Duitsche propaganda volgt in deze aangelegenheden een vrij eenvou dig systeem. Jn Rusland, waar cle auto cratie afgeschaft is, beweert zij, dat Groot-Britannië in liet geheim een reac tie begunstigt. In Spanje, waar een grondwettelijke monarchie beslaat, be weert zij, clat Brilanmë een omwenteling tracht uit te lokken. Beide beweringen 'zijn onjuist. Beide zijn belachelijk en beide zijn in tegenstelling met de vaak geuite politiek van de Britsche regeering welke er op gericht is, om aan andere landen over te laten hun eigen zaken to regelen op de wijze, die lien het best lijkt. Slachtoffers van den luchtaanval. Officieel. Bij den luchtaanval op Za terdag j.l. werden 30 mannen, acht vrou wen en vijf kinderen gedood en 98 man nen, 46 vrouwen en 03 kinderen ge-* wond. Vereenigde Staten. OngSwenücb'e Duitschers. Het Staatsdepartement heeft aan alle Duitschers, die vroeger op eenige wijze verbonden waren aan cle Duitsche am bassade en Duitsche consulaten, meege deeld, dat hun aanwezigheid in de Ver-, cenigde Staten ongewenscht is. Beperking van den uitvoer. President Wilson heeft gisteren een proclamatie uitgevaardigd, waarbij cle wet op de regeling van den uitvoer op 15 Juli in werking wordt gesteld. In een verklaring, welke gelijktijdig met cleze proclamatie verschenen is, zegt Wilson, meesteres met clen groot-admiraal onder geen enkel opzicht vergeleken worden! O, de zeven geluksgoclcn achter het wandscherm zullen om dit paar geluk kig te maken, weinig te doen hebben!" In zulke uitroepen gaf de praatlustige oude vrouw haar hart lucht tegenover liana en de andere dienstboden, llaclde zij een blik kunnen slaan in Lucia's hart, zij zou lang niet zoo hoopvol zijn geweest. Reeds op clen vooravond van den groo ten dag was cle zonderlinge houding van den Prins Lucia opgeval len. En, hoe had hij zich zoo even bij cle huwelijksmis gedragen! Zij was op het punt geweest liet jawoord le weigeren, zoozeer had zijn gedrag haar veront waardigd. Zij was er zoozeer door ge stoord geworden, clat zij niet meer kon bidden, en met bet oog op haar ver strooidheid nauwelijks cle II. Communie durfde ontvangen. En ook daarbij weer, neen, zóó had zij haar vader of Ukon- Dono nooit tot de Tafel des lleeren zien naderen! Kon dal een waardige Com munie zijn? En indien deze onwaardig was, hoe zou zij dan op zegen over haar huwelijksverbintenis durven hopen?, Zulke gedachten folterden haar hart en haren geest, zoodat zij cle grootste moeite had, om zich in zooverre te be- heerschen, clat zij haar inwendige on gerustheid niet verried en cle vele cere monieën althans met uiterlijke aandacht kon volgen. Het liefst zou zij naar haar stille kamer gevlucht zijn, om uit te weenen. Maar daaraan viel thans niet le denken. (Wordt vervolgd.).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1917 | | pagina 1