Da uitslag dar
raadsverkiezii
BUITENLAND.
ge JAARGANG
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. ZATERDAG
Jnterc. Talefcon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden II cent per week
f 1.45 per kwartaal bij onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post
f 1.80 per kwartaal. JULI
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 15 cent per
kwartaal, bij vooruitbetaling. 1917
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geillustteerd Zondagsblad 8 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van t—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent.
ingezonden mededeelingen van 1-5 regel3 fl.50, elke regel meer 30 cent, met grati3
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Grooie letters naar plaatsruimte.
KLEINE ADVERTENTIËN, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd
huur en verhuur, koop en verkoop 40 centen per 30 wooiden. leder woord
meer 1 cent.
Dit nummer bestaat uit vier
bladen waaronder het geïl
lustreerd Zondagsblad.
De gistércn gehouden stemming voor
'den Leidschen gemeenteraad heeft ons
geen verrassingen gebracht-
Of eigenlijk toch vel ééne, n.l. deze,
'dat de ontevredenheid in deze drukken
de tijdsomstandigheden den rooden
vloed in onze stad niet nóg sterker heeft
doen wassen.
Dit pleit voor de nuchterheid der Leid-
sche kiezers, die zich blijkbaar niet zoo
gemakkelijk in het frazen-schoon clpr
socialistische propaganda laten vangen.
Zeker, er is in de stemmencijfers der
sociaal-democraten een groote vooruit
gang te bespeuren. In district III b.v. be
haalde de heer Baart in 1913 slechts 245,
in district II 220, en in district I 76 stem
men en dcit- bij een veel grooter per
centage stemmende kiezers, dan giste
ren. De lieer Baart verkreeg 'gisteren in
district III 375 en 367, de heer Groene-
veld in district II 503 en de heer Van
•Stralen in district I 168 stemmen in
deze cijfers der socialistische candida-
ten komt een vooruitgang naar voren,
die vooral in district II zeer sprekend is.
Maar men stare zich op die cijfers-
[niet blind, ze weg nemend uit den sa
menhang der feitelijke voor de
socialisten gunstige. omstandigheden,
waarop we boven doelden. En wanneer
we ze daarin bezien, zijn ze waarlijk
niet verblijdend voor de S. D. A. P.!
Dat in district 11 zoo bijzonder veel
stemmen op den sociaai-demociafi-
jselién candidaat zijn uitgebracht, is o.i.
hieraan toe te schrijven," dat de kiezers
hier voor de keuze waren gesteld: een
vrijzinnige of een sociaal-democraat.
En voor de arbeiders, óók al zijn ze niet
sociaal-democraat, is het dan vaak
moeilijk hun keuze op den eerste te
stellen!
T)e drie reclitsche candidaten zijn
alien met groote meerderheid gekozen.
In liet feit, dat prof. rnr. Aalberse een
aanmerkelijk stemmen-overwicht op de
twee andere rechtsche candidaten heeft
behaald, ligt een bewijs, dat de groote
verdiensten van onzen eminenten ge
leerde ook in Leiden worden gewaar
deerd. We merken dit op, omdat niet
altijd een profeet in eigen land is ge
leerd!
Een vrijzinnige n.l. de heer Boter-
Imaïls in district 111 komt met den
sociaal-democraat. Baart in herstem
ming.
'Wij hadden dit laatste liever niet ge
lzien.
11-Iad ons meer bevredigd, zoo reeds
bij eerste stemming was vastgelegd de
in den Raad bestaande politieke ver
houding het „laat zitten wat zit".
Doch we wagen ons niét aan een te
stoute voorspelling, zoo we de kansen
van den vrijzinnigen Candidaat, om bij
een herstemming gekozen te worden,
zoogoed als verzekerd achten.
Daar is door de vrijzinnigen opge
merkt, clat de rechtsche partijen zich
niet loyaal aan liet gesloten accoord
zouden hebben gehouden, daar zij de
kiezers niet hebben geadviseerd, hun
stem op cle door de vrijzinnige partijen
gestelde candidaten uit te brengen.
Deze opmerking natuurlijk gedaan
s een verwijt mist echter allen
grond.
In het accoord is niets anders besto
len dan dat de rechtsche partijen de
vrijzinnigen niet zouden bestrijden
door zelf candidaten te stellen voor de
vacant komende zetels en omge
keerd. Meer niets. Zélfs is uitdrukkelijk
builen gesloten de verplichting om ge
zamenlijk of afzonderlijk de socialisti
sche candidaten te bestrijden.
Van het positief steunen of het aan
bevelen vair elkanders candidaten was
dus in het accoord geen sprake.
Mogelijk zou dit echter toch hoe-
pv'el het door het accoord niet verplicht
svas geschied zijn indien de vrij
zinnigen in prof. Eerdmans niet een
kandidaat hadden gesteld, waarop zeer
felen om bekende en helaas, maar al te
^gronde redenen, hun stem niet kun-
ien of mogen geven.
Zeker is, dat, indien er bij het geslo-
.en accoord tegen de loyaliteit is mis
pan, dit niet is geschied door de rech-
przijde!
Ingevolge het besluit der Algemeene
Vergadering van Aandeelhouders zal
dividendbewijs no. 1 (alleen op nieuwe
aandeelen) betaalbaar zijn bij de
firma Leo üiüSjgrok,
Breestraat 150, te Leiden, met 2 pet.
DE DIRECTIE.
Weinig actie op de gevechtsterreinen.
Een Argentijnsch ultimatum aan Duitsch-
land? - Engeische mijnveger gezonken.
- Uitvoering van het amnestie-besluit
in Oostenrijk. -- De toestand in Grie
kenland critiek.
Overzicht.
De strijd in Frankrijk en België ken
merkt zic-h door kleine gevechtsactie.
Geen der partijen meldt bewegingen
van beteekenis. De Fransehen zijn zeer
ingenomen met het feit dat zij den
krachligen aanval der Diiitschers op de
"Fransche stellingen van den Chemin
des Dames hebben gekeerd.
Een Duitsch legerbe richt maakt
melding van uitgebreide actie der Duit
sche vliegers, in liet bijzonder can af-
deelingen, welke er haar werk van ma
ken, belangrijke militaire centra achter
de fronten te bombardeeren. De belang
rijkste bomaanval der Duitschers gold
het industrie-bekken van Nancy; het le-
gerbericht stelt met tevredenheid vast
dal de geslaagde aan\al op clat centrum
van arbeid voor het Fransche leger, een
slag-van b'elang beteekent voor de Fran
sche legervoórziening.
Wat de strijd op het Oostelijk ge
vechtsterrein betreft, meldt het nieuw
ste Duitsche legerbericht, dat -herhaalde
aanvatten der R.ussen in Oost-Galiéië
mislukten. Ook het Ooste-nrijksch leger
bericht spreekt in dien geest, llcl stelt
vast, dat de artilleriestrijd in liet Gali-
cisclie aanvalsgebied weder in hevig
heid toenam, en vertelt er bij, dat de
Rus'sen daar weder aanvielen, doch af
geslagen werden.
Stilstand op liet Oostelijk, stilstand
op het Westelijk front, dat is het
oogenbhkkelijk einde van de offensie
ven der jongste weken, waaraan, zulke
groote verwachtingen werden vastge
knoopt.
Meer op den voorgrond treden de po
litieke vraagstukken. De Duitsche Rijks
kanselier is voornemens in een korte
rede den toestand te bespreken, welke
door de hervatting van hel offensief der
Russen is ontstaan.
Bij de heopening van den Rijksdag
verklaarde de voorzitter, dat voor een
vrede zal worden gestreden, welke de
eer en de belangen van alle naties waar
borgen moet. Deze zinswending heeft,
door de plaats van waar zij wercl geuit,
een meer clan gewone beteekenis.
Want een vrede, die de eer en de be
langen van alle naties waarborgt, kan
geen vrede .wezen, waarbij' vreemd
grondgebied wordt geannexeerd; hij
staat dus lijnrecht tegenover den z.g.
Duitschen vrede, waarnaar door de Al-
Duitsche partijen nog steeds met onver
minderde vurigheid worclt gestreefd.
Deze Al-D.uitschers worden nu zelfs
beschuldigd, het Russische offensief te
hebben uitgelokt, doordat zij zich vóór
een annexatie-politiek ten koste van
Rusland hebben uitgesproken en zoo
doende de Russische regeering van de
noodzakelijkheid van het voortzetten
van den strijd zouden hebben overtuigd
De eerste Amerikaansehe troepen zijn
in Europa geland; aan de organisatie
van transport, bescherming, landing en
huisvesting in een kamp heeft niets ont
broken. Maar evenmin ontbrak iets aan
Duitschen verspiedingsdienst, welke
precies wist op welk oogenblik de
transporten zich in een bepaald deel
van den Atlantischen Oceaan zouclen
bevinden. De duikbooten lagen klaar, in
groolcn getale, volgens de rapporten
der Amerikaansehe Admiraliteit/ Hun
aanval is afgeslagen door torpedojagers
en andere oorlogsschepen.
De opwinding in de Vereenigde Sta
ten over dit voorval is begrijpelijk; men
meende nu toch met de verspieding te
hebben afgerekend. Aan den anderen
kant is de mislukte aanval een tegen
slag voor Duitsehland.
Wolff is zoo optimistisch om te zeg
gen, dat de heele oorlog al. zal'zijn be
slist, vóórdat een Amerikaansch leger
van 500,000 man op Franschen bodem
staat, en wel krachtens de werking van
den d ui leb oo to or log.
Argentinië heeft volste de „Times",
een-ultimatum gesteld aan Duitsehland,
wegens het torpedeeretjjvan twee Ar-
geniijnsche schepen. Mail verwacht.liet
spoedig afbreken der diplomatieke be
trekkingen. Afgezien yjiji de daardoor
voor cle Entente vrijkomende scheeps-
ruimte, kan dit niet van veel invloed
zijn op den oorlog. Belangrijker is het
echter, dat dit conflict-na den oorlog
kan leiden tot^en benadeeling der zeer
uitgebreide 'Dimsch-Argentijnsche han
delsbetrekkingen.
In China schijnt 'het "Keizerrijk toch'
niet van langen duur te zullen wezen,
gezien de tegenbeweging van de Repu-
blikeinsche troepen. Eóri burgeroorlog
van-grooten omvang teistert nu het on
gelukkige land en naar "cle berichten te
oojrdeelen, staat de macht van den
Mantsjoe-Keizer, op heft punt opnieuw
ineen te zinken. Dan'-«eft ook China
zijn Tweede Keizerrijk/gehad.
0p Zee.
Een Engejscfie mijnenveger gezonken.
Een Engeische mijnenveger liep in de
Middellandsche Zee*4 IPul'i op een mijn
en zonk. Tien man worden vermist, zij
'zijn blijkbaar omgekomen bij de ont
ploffing.
Duitsehland.
De kanselier over vrede zosider annexatie
en zencfer schadevergoeding?
De „Deutsche Tageszeitung'" verneemt
uit Frankfort, dat de Rijksdagafgevaar
digde Heine op. een.door een onafhanke
lijke commissie bijeengeroepen vergade
ring in den avond van den 30en Juni liet
volgende zeide: „Ik had nog kort gele
den een conferentie met den Rijkskan
selier en kan u mededeelen, dat deze he
den .vrede zou sluiten naar Oost en West"
zonder annexation.en aenjge schade
loosstelling.''"' Z O od u icfel Ij Irh co f t do kan-,
selier liet tot heden nog niet openlijk
uitgedrukt. IIij heeft liet steeds beter
geacht te zwijgen. Dit is geen gebrék
aan;ernst, maar ligt in den aard zijner
positie. De kanselier bevindt zich name
lijk in de noodzakelijkheid rekening te
houden met de bevoorrechten naast en
achter hem."
Uil den Rijksdag.
De Rijksdag heeft gisteren beraad
slaagd over verdeeling van de kiesdis
tricten, die een groote vermeerdering
van bevolking vertoonen.
Men heeft zich verecnigd met het be
sluit van cle commissie nopens liet wets
ontwerp, volgens hetwelk cle kiesdistric
ten, waar cle bevolking bijzonder is toe
genomen, worden gesplitst met gelijk
tijdige invoering van evenredige verte
genwoordiging. Een voorstel van de so
ciaal-democraten om meteen vrouwen
kiesrecht in te voeren en den kiesge
rechtigden leeftijd te verlagen tot 20
jaar, werd verworpen.
Vervolgens werd het wetsontwerp,
strekkende om de wetgevende periode
van den Rijksdag en van den Landdag
van Elzas-Lotharingen met een jaar te
verlengen, aangenomen.
De volgende, zitting heeft Maandag
plaats.
Oostenrijk-Hongarije.
De amnestie.
De „Wiener Politische Rundschau"
meldt, clat de vrijlating van de vroegere
Tsjechische afgevaardigden aanstaande
is. In het geheel vallen onder de amnes
tie van den Keizer 18,000 personen.
Uit Weenen wordt aan den „Lokal An-
zeiger" geseind, dat reeds een begin ge
maakt is met de uitvoering van liet am-
nestiebesluit van den Keizer.
Gisteren werd door het ministerie van
Justitie telegrafisch aan alle strafinrich
tingen en rechtbanken van Oostenrijk
de inhoud van het amnestiebesluil me
degedeeld, met opdracht om de vrijla
ting van de personen die daaronder val
len" voor te bereiden. De leider vaii liet
ministerie van Landsverdediging ver
scheen heden voor den Keizer, om voor
de gevallen die slechts voorwaardelijk
onder het besluit begrepen zijn, nadere
beslissingen van cle Kroon in te win
nen. Naar in kringen van Tsjechische
afgevaardigden verluidt, heeft minister
president dr. Von Seidler, zijn voorstel
len tot vrijlating, van dr. Krurnarsch en
dr. Raschin reecls aan den Keizer aan
geboden, terwijl de onderhandelingen
in zake de vrijlating van clen afgevaar
digde Klofalch tussehen Tsjechische af
gevaardigden en Regeering nog voort
gezet worden.'
Engeland.
Dwang bij da bebouwing der akkers.
Dwang zal zoo noodig worden toege
past om de boeren er toe te brengen
clen bodem zoo productief mogelijk le
bebouwen. De z.g. hit voeren cle land-
bouwcomité's hebben 'de noodige vol
machten gekregen. Minister Prothero
heeft clezen comité's 'meegedeeld, wan
neer dwang noodzakelijk 'mag worden
geacht, zoo bijv. indien een stuk is uit
gekozen als geschikt- voor koren, terwijl
het als grasland miiHuw, productief is.
Indien nu het comité heeft besloten, clat
dit stuk land in het belang van het volk
beploegd moet worden en indien onder
handeling, bespreking en overreding
tevergeefs zijn beproefd, zoowel met de
eigenaars als de opwonenden en alle
andere middelen hebben gefaald, dan
moet het comité overgaan tot dwang,
waarbij het cleii steun zat krijgen van
het-departement.
Zweden.
Zweerische klachten.
„Stockholm's Tidningen" zegt over
den druk van Amerika en Engeland op
Zweden: „Openlijk wordt verklaard, clat
deze beidé landen alle economische,
clrukmaatregelen zullen aanwenden, om
ons te dwingen onze handelsbetrekkin
gen met Duitsehland af te breken. Dat
is iéts wat onmiddellijk onze neutrali
teit bedreigt."
In aansluiting hieraan herinnert het
blad "aaii het antwoord van den vroege-
ren minister van buitenlandsche zaken
Wallenberg: „Zweden kan niet met
Duitsehland breken."
liet blad zegt dan verder:
„Engeland en Amerika hebben vol
komen het recht te eischen, dat hunne
naar Zweden uitgevoerde artikelen niet
aan den vijand zullen komen, maar
evenmin als Duitsehland. recht heeft
Zwcedsche schepen met Zweedsclie la
ding naar Engeland te torpedeèren,
hebben Engeland en Amerika liet recht
Zweden te beletten zijn eigen produc
ten naar Duitsehland uit ie voeren. Do
handelspolitieke toestand van Zweden is
anders clan die van Noorwegen; op dit
gebied is Zwe.cléii.AiéiiLiimeJb.afhnnkolijk
van Duitsehland. Men behoeft slechts
aan de sleenkolebquaeslie te denken, die
door-het behoud der Duitsch-Zweeclsche
handelsbetrekkingen tot dusver in vol
doenden zin voor Zweden is geregeld.
China.
De toestand crïtïsk.
R.euter verneemt, dat volgens een ont
vangen telegram een voorloopige regee
ring te Nanking is opgericht.
De toestand wordt ernstig. De treinen
zijn de laatste dagen overvuld met Clii-
neezen, die naar Tientsin vluchten. De
verbreking der verbindingen veroor
zaakt een paniek. De -vreemde hotels
zijn gevuld met vluchtelingen.
Een kleine Amerikaansch-Japansche
versterking poogde van Tientsin te ko
men, doch haar" aankomst kon worden
vertraagd te Langfang, waar zich 500
man troepen van Shang IIsun bevinden
en waarschijnlijk nog andere keizersge-
zind troepen, welke de 20,000 man, clie
de voorhoeden vormen der republikein-
sclie troepen, pogen tegen te houden.
Een 1000-tal manschappen der troe
pen van Shang Hsun en 3000 man kci-
zersgezinde troepen hebben positie ge
nomen langs cle lijn PekingI-Iankon,
ongeveer 6lb K.M. van Peking om zich
te weer. te stellen tegen de 10,000 man,
onder bevel van Tsao Hsun, gouverneur
van Tschili, die van Liulibo op weg is.
Men vreest, dat de toestand ernstig
wordt, als de keizersgezinde troepen
verslagen zouden worden en genood
zaakt zouden worden Peking le ontrui
men, welke stad daarna waarschijnlijk
zou geplunderd worden.
Buitenlandsche Berichten.
Rembert Dodoens.
Buiten zijn zuiver-welenschappelijke
vermaardheid is er meer, schrijft „Vrij
België", waarom wij Vlamingen in het
bijzonder Dodoens ecren. Hij is een der
eersten geweest, die met de oude sleur
heeft gebroken en liet aandurfde in de
volkstaal zijn werken te schrijven en uit
te geven;' waar heel de geleerde wereld
zich van het Latijn bediende en dit een
traditie in hun kringen was geworden.
In 1554 verscheen bij den Anlwerpschen
drukker Jan van der Loe zijn „Cruycle-
boek", met prachtige houtsneden 'ver
sierd. Deze -uitgaven „in ghemeyne
Neerduytsche tale" had een groot suc
ces. Het boek werd in het Fransch en
in het Engelse® vertaald. Bij de tweede
uitgave, die in 1563 verscheen, werd het
boek door Dodoens bijgewerkt en aan
gevuld.
Meer nog dan zijn faam als geleerde
is voor ons deze daad, omdat hij zijn
kennis in de eerste plaats aan zijn volk
gaf en daarom niet alleen schreef voor
zijn geleerde Lijdgenooten, maar wel
voor allen, die al te lang als minder
waardigen van de beschaving waren
uitgesloten.
De Begeering heeft inededeeling ge
daan van haar bemoeiingen tot behoud
van de veilige vaargeul voor de schepen
in de Noordzee.
Te Amsterdam is het gisteravond iri
alle deelen der stad rustig gebleven.
Nederland en de Oorlog.
Distributieregeling van
brood, bloem, meel en
rogge.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft bepaald:
lo. dat van de beschikking van 27 Dec.
jl. art. 1, lid 3, zal komen le vervallen;
2o. dat art. 5, lid 2, gelezen zal worden
als volgt:
Het gemeentebestuur doet aan het
einde van ieder tijdvak van 4 weken aan
de provinciale brooclcommissie opgave
van het aantal uitgereikte broodkaarten,
wat eerste aanvullingsbroodkaarten be
treft onder vermelding van de redenen,
die tot afgifte hebben aanleiding gege
ven en vóór zooverre meer dan één
aanvtiljingsbroodkaart is afgegeven, te
vens 'onder vermelding van de namen
dergenen, aan wien deze uitreiking vol
gens bijzondere of algemeene machti
ging van den minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel heeft plaats ge
had.
Distributieprijzen van voe-.
cl' er a r t i Je e 1 e n in Juli t o e g e-
w e z >e n.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel maakt bekend, dat granen en
veevoeilerarlikelen, die iji de maand Juli
worden toegewezen tegen clia volgende prij
sden door de regeering zullen worden
afgeleverd:
- per 100 KX»--
Mixed-mais en La Plata mais 20.
Haver - 22.50
Bpqnen - 23.
Kanaiiezaadl - 22.
Erwten en boonenpiksel - 21.—
Gemengd voer - 20.
Amerikaansehe lijnkoeken 225 per 1000
K.G. basis onbepaalde merken van La
Plata-zaad geslagen, bepaalde me.rk&n en
soorten., ook schilfers naar de gewone ver
houding.
Al "deze artikelen te leveren vrijboord,
plaats van levering, exclusief baal.
iij.nmeel 23 per '100 K.G,
samengestelde lcoeken - 21
vrijboord/,, plaats van levering exclusief
baal;
gries 23 per 100 K.G. inclusief zakken
netto-gewicht, boordvrij
zemelen en grind i8.50 per 100 K.G.,
inclusief baal, netto-gewicht, boordvrij.
Desgewenscht kan door meelfabrikanten
in kooperszakken worden geleverd, waar
voor den koopera een reductie wordt ge
geven, overeenkomende met 1.50 per '100
K.$G. afgeleverde hoeveelheid zemelen,
grind of gries.
Gerstafval ƒ18.50 per 100 K.G.
I-Iaverafval - 13.50
franco laatste spoorwegstation of veer,
inclusief baal, bruto voor netto.
Gemalen afval va.n tarwe-meelfabrieken
23 per 100 K.G. vrijboord,, brulo voor
netto, inclusief baal.
Voermeel vantarwe-stijfscUabriekeni
23 per 100 K.G., vrijboord, bruto voor
netto, inclusief baal.
Het rfrukkersbedrijf.
Op het deze weck geUioiuLn Drukkers-
Prijs-congrcs gaf de lieer II. Mathot uit
Boskoop een beschouwing ever de typo
grafische schets in verband met r|e tech
niek' en de economie van het bedrijf.
Spr. zeide, da.t 'heb zich beslist eenmaal
zou wreken, wanneer alle dru lekeis in den
lande de handen ineen zuuden slaan oin
de afnemers meer 'te laten betalen en den
prijs omhoog te voeren, indien daarmede
niet ge-paard gaat een verbetering van de
producten, die men het publiek voor di-en
verhoogde prijs geeft.
Er is nog veel te veel drukwerk, dat
zonder eer.ii.ge- verdienste 'is, omdat het
typografisch vol fouten zit-. Velen zijn
helaas nog d'e meaning toegedaan, dat do
techniek Pr weinig o.p aan komt. Ecji
g-roote factor Is da a vb ij die vr orbereïding
or. die ligt in de schets. Zelfs het allerge
woonste, eenvoudigste werk beeft een
schets ooodig
Goed werk"te maken is bijna onmogelijk
zonden* [schets, die het logisch verband legt
tiuisscHi besteller, drukkerij-kantoor. d:uk.
ker, zetter en binder. A'.s de schets nt-
breekt, dan kan de wansmaak, onnoo'hg
gepas en gerneet en ordeloosheid -.notilijk
uitblijven.
Inturachen moet het schets blijven en
niet worden ten teckenlng. De schets kost
niet veel tijd en bespaart veel latere moeit o
er. zorgen.
Spr. lichtte zijn stelling toe met verschil
lende voorbeelden. Zijn rede werd tui da
toxgeij nicht.
