d £cicbclve©ouAXMrf
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
18 JAARGANG
4NG i No. 2346
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden II cent per week
1.45 per kwartaal bij onze agenten 12 cent par week, f 1.60 per kwartaaL Franco per post
L80 per kwartaaL
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent per
rtaal, bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad cent
De ADVEBTENTïEPBIiS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent.
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratia
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
KLEINE ADVERTENTIËN, waarin betrekkingen werden aangeboden of gevraagd
huur en verhuur, koop en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord
meer 1 cent.
nummer bestaat uit vier
laden waaronder het geïl-
streerd Zondagsblad.
Politiek leven.
Daar komt ontegenzeggelijk in onze
jlholieke kringen meer belangstelling,
eer m e c 1 e v e n met de politiek.
nieuwe Kieswet, die in haar wer-
ng democratischer is, dan de bestaan-
schijnt reeds haar invloed vooruit
werpen.
Zelden of nooit zijn b.v. te Leiden
ke druk-bezochte vergaderingen van
Kiesvereeniging gehouden als den
listen tijd.
wat le Leiden geschiedt, valt ook
Iers waar te nemen, al is 't misschien
in niet in zulk een sterke mate.
Met dit alles zullen overal de bestu-
ii der kiesvereenigingen een zware
ik le vervullen krijgen een taak,
hierin bestaan zal, dat de kiezers
rcrden voorgelicht.
Voorlichting dat is eerste en
ritste eisch. De kiezers moeten een
laar inzicht krijgen in de beteekenis
id politieke vraagstukken; in de betee-
jnis ook van de politiek in het alge-
leen. De fout toch van niet-ontwik-
tlde kiezers is, dat zij óók in de poli-
li zooals bij zoovele andere zaken
het zakelijke met het persoonlijke,
it wezenlijke met het bijkomstige ver-'
arren. En om dht tegen te gaaiv, om
inzichten op te helderen, is noodig
n politieke opvoeding!
Waarlijk, de functie van bestuurslid
speciaal van voorzitter eener R.-K.
,-s\ereeniging in een eenigszins uit
breid gemeente, en vooral ook in een
iaats met een gemengde bevolking,
engt in de -toekomst, nog meer dan
orlififj}, zeeia veel- vcratd woordelijk^
eid mët zich mede!
Hoog worde opgevoerd ons politiek
ven!
Maar dit geschiedde door eerst vast
leggen het fundament van dat poli-
ke leven: de ontwikkeling der kiezers!
De ontwikkeling in katholieken zin
d. w. z. een ontwikkeling, die hen
loe brengt, mee te leven en deel te
finen aan de politiek, omdat dit is een
irplichting, die zij hebben te beleven
katholiek welke verplichting zij
m ook op katholieke wijze moeten ver-
illen: nl. in recht en*liefde vooral
kin liefde!
log steeds plaatselijke aanvallen
op de fronten.
De expeditie tegen Palestina,
ussischc anarchisten aan het werk. --
ilusten en stakingen te Stettin.,
Overzicht.
Gisteren wezen we er op, dat de Duit-
iiers op de Fransche stellingen ten
Ion van Vauxaillon een aanval de-
n. Van Duitsche zijde wordt hierom-
fnt thans nader bericht, dat de Fran
sen met groote hardnekkigheid
whiten de bij de genoemde plaats ver-
i.-stellingen te heroveren. Na hevige
svechten drongen zij de Duitschers
it een gedeelte der loopgraven ten N.
.van Vauxaillon terug. Doch voegt
tt er aan toe meer naar het Zuiden
iddcn de Fransche aanvallen geen
acces.
Dit laatste nu, schijnt ook weer be-
wstbaar, want Parijs meldt verder over
tóe actie dat de strijd met voor de
ranschen gunstigen afloop werd voort
zet; zij heroverden alle stellingen in
en sector van de hoeve van Moisy, met
ilzondering van een bocht bij die hoe-
e,waar Duitsche afdeelingen nog stand
lelden.
't Blijkt dus, dat het Duitsche voordeel
Vauxaillon zoo goed als van nul en
eenerlei waarde is.
In het Westen van Champagne heb-
en de Franschen hun vroegere succes-
fn bij den Mont Cornillet en den Mont
tond een weinig uitgebreid. Zij dron-
-n in de Duitsche stellingen tusschen
"Ze twee toppen en handhaafden zich
daar over een breedte van (300 en een
epte van 300 Al.
Een beweging van denzelfden aard
jerden de Duitschers uit ten O. van
'oronvilliers, bij den Pöhlberg (welke
Men Franschen Mont Téton heet). Zij
toverden de Fransche stelling over
5 breedte van 100 M. en maakten er
gevangenen bij. Blijkens een later
bericht uit Parijs, was de terreinwinst
echter van korten duur.
Sonnino's mededeeling, dat Italiaan-
sche troepen de Engelschen zullen hel
pen bij hun expeditie tegen Palestina,
brengt plotseling dit bijna vergeten on
derdeel van den wereldoorlog, onder de
aandacht terug. Het schijnt, of die Pa-
lestina-veldtocht nu ten koste van Ma
cedonië tot een actie van beteekenis
verheven wordt.
In verband met de minister-crisis in
Oostenrijk, was de afgetreden president
belast met de vorming van een nieuw
kabinet, waarin zouden zijn vertegen
woordigd alle nationaliteiten uit de mo-
archie Het is Clam Alartinic evenwel
niet mogen gelukken, een dergelijk mi
nisterie samen te stellen, zoodat een
ander misschien de bekende per
soonlijkheid Körber wel de oplossing
zal moeten vinden voor het, vooral den
laatsten tijd zeer brandende nationali
teiten-vraagstuk in Oostenrijk-Honga-
rije. Denken we maar aan de relletjes
onlangs in de Kamer!
In Zwitserland heerscht groote beroe
ring; te Genève trok een menigte van
duizenden rnenschen (waarschijnlijk
tengevolge van het incident-Hoffmann),
langs het Duitsche consulaat en rukte
het wapenschild daarvan af; in Lugano
hebben ltaliaansche Zwitsers den gewe
zen koning van Griekenland uitge
jouwd.
Zoo maken de Zwitsers het hun regee
ring wel moeilijk! Het optreden van
Hoffmann eischt van de Zwilsersche
vertegenwoordigers der Entente-landen
een pijnlijken stap; de regeering heeft
nu ook haar leedwezen betuigd aan den
Duitschen gezant over de gebeurtenis
sen te Genève en aan Ivo.nstantijn over
het opstootje te Lugano.
A4e14c aardig is ccm-bearhauwin^-van
Clémenceau de grimmige Fransch-
man, die dagelijksch te velde trekt te
gen regeering en. generalen staf
waarin hij zegt, dat de Fransche gene
rale staf, die nog geheel bezig was met
de toebereidselen van 't offensief, het
welk door den terugtocht van Hinden
burg zonder object werd, in de noodza
kelijkheid verkeerde om een bewijs te
geven van zijn initiatief.
't Merkwaardige is nu juist hierin ge
legen, dat deze beschouwing niet geheel
en al strookt met de Fransche meening,
maar vooral, omdat zij zqo volkomen
overeenstemt met de.... Duitsche uiteen
zetting van Hindenburg's terugtocht.
Indertijd werd van Duitsche zijde be
toogd, dat de strategische terugtocht
van Hindenburg ten doel had allereerst
om het doelwit van het door de Gealli
eerden voorbereide offensief weg te ne
men en hun zoodoende het initiatief te
ontrukken; voorts om den Duitschen
troepen gelegenheid te geven nieuwe,
krachtiger stellingen in te nemen,
waarin een aanval van den viand beter
zou zijn te weerstaan.
Het terugtrekken geschiedde zonder
dat de Geallieerden hiervan onmiddel
lijk profijt vermochten te trekken. Wel
volgden toen spoedig de beide flank-
aanvallen van de Engelschen en Fran
schen, doch het blijft nog altijd de
vraag, of deze waarlijk in de plannen
lagen en „of daartoe niet door den ge
neralen staf werd besloten om, zoo
als Clémenceau het uitdrukt, een be
wijs van initiatief te geven."
4
Duitschland.
Onlusten en stakingen te Stettin.
De „Stettiner Abendpost" van 21 Juni
maakt melding van ernstige onlusten
en stakingen in de fabrieken te Stettin.
Den laatsten tijd, zoo deelt het blad
mede, hebben verschillende geruchten
de ronde gedaan, dat een aantal groote
handelaars zich schuldig zouden heb
ben gemaakt aan knoeierijen met
graan en aardappelen en genoemde
producten naar het buitenland geëx
porteerd hebben. De commandeerende
generaal van Stettin heeft deze geruch
ten tegengesproken en verklaard, dat
er wel onregelmatigheden waren voor
gekomen, dóch dat geen levensmidde
len naar het buitenland waren getrans
porteerd.
In tusschen werd aan deze tegen
spraak geen geloof gehecht en de ver
bittering nam toe, tot zij Maandag tot
uiting kwam. Op de Victoriaplatz
zoo deelt het blad mede verzamelden
zich een groot aantal vrouwen en opge
schoten jongens, die in optocht door de
stralen trokken, lal van vensters in
wierpen en de waren uit de uitstalkas
ten wegnamen. Doch niet alleen levens
middelen werden gestolen, doch ook
andere, niet voor het levensonderhoud
benoodigdc koopwaren. Er was geen
voldoende politiemacht aanwezig om
aan de onlusten een einde te maken,
zoodat de hulp van militairen moest
worden ingeroepen. Dezen konden ein
delijk de orde herstellen.
Dinsdagvoormiddag heeft een deel
van de arbeiders van" Stettin den arbeid
neergelegd, met het gevolg, dat de com
mandeerende generaal maatregelen
getroffen om de voortzetting van de ar
beid in de voor leger en vloot werkende
fabrieken te verzekeren. Zoo zijn de
Vulcan-werke, de Oder-werke en de fa
brieken van de firma Nocke Go. on
der militaire leiding geplaatst. Met deze
leiding is belast majoor Ruhstrat. In
een proclamatie aan de arbeiders wordt
medegedeeld, dat zij vóór 20 Juni 7 uur
's morgens, het werk moeten hebben
hervat. De dienstplichtige arbeiders, die
aan dit bevel niet gehoorzamen, zullen
onmiddellijk onder de wapenen worden
geroepen.
Italië.
Vijf schepen verbrand.
Naar het „Journal de Genève" rneldt,
vlogen in de haven van Genua vijf lta
liaansche stoomschepen in brand.
De oorzaak van dit ongeluk is niet be
kend. Het blad vindt, dat het gebeurde
herinnert aan de vernieling van oor
logsschepen welke in het voorjaar plaats
had.
Rusland.
Een optimistische Rus.
Bakhmetlef, 't hoofd van de Russische
missie in Amerika, verklaart naar
Reuter uit Washington seint in een
Boodschap aan het Amerikaansche volk,
dat Rusland zich ten oorlog wijdde, om
een einde te maken aan de Duitsche
autocratie. Alleen door de overwinning
kunnen de wereldvrede en de vruchten
der Russische revolutie verzekerd wor
den. De Boodschap zegt verder nog:
„Het Russische volk begrijpt volkomen
en is geheel overtuigd, dat het volstrekt
noodzakelijk is dc. "'^iiraüsche begin
selen uit te roeien, welke teri grondslag
liggen aan het Duitsche militairisme,
dat den vrede, de vrijheid en het geluk
der wereld bedreigt."
Anarchisten aan het werk.
Anarchisten hebben bezit genomen
van het landhuis van generaal Doerno-
wo te Viborg, een voorstad van Petro-
grad. De Voorloopige Regeering heeft
hun gelast het huis te ontruimen, daar
anders wapengeweld tegen hen zou
worden gebruikt. Een menigte van ver
scheidene duizenden personen om
ringt het huis en heeft verklaard de
anarchisten te zullen verdedigen.
In het district Amsterdam II is tot lid
van de Tweed' Kamer herkozen de
heer A. H. Gemard.
Met ingang van 25 Juni zal het aard
appelmeel in het witbrood en het
bruinbrood worden vervangen door
maïsmeel.
In den grond geschoten.
De zeilloggcr „Hendrika" ÏJM. 302,
van de reederij Kennemcrland te IJmui-
den, is gistermorgen ter hoogte van
Callantsoog door een Duitsche duikboot
tot zinken gebracht. De zes opvarenden
zijn door den logger „Adelaar" SCH. 204
te IJmuiden aangebracht.
De „Hendrika" is met granaatschoten
tot zinken gebracht; de duikbootcom
mandant beweerde, dat dc logger in het
versperde gebied was. Schipper Jacob
van der Plas had dit met den rneesten
nadruk ontkend; hij had nog juist te
voren gelood en 14 vaam water gevon
den. De schipper was dan ook ten volle
overtuigd, dat de logger 16 17 mijlen,
doch zeker niet meer dan 17 mijl uit de
kust was, maar de duikbootcomman
dant, een nog jonge man, wilde zich niet
laten overtuigen en had slechts weinig
woorden voor de bemanning over. De
logger moest zinken.
Na ruim vijf uur in de boot te hebben
rondgedreven, werd de bemanning door
den Scheveningschen logger opgeno
men.
De „Hendrika" voer op eigen risico,
wegens het stopzetten van de onderlinge
oorlogsrisico-maatschappij.
De scheepvaart,
Naar aanleiding van de aanhouding
van de ,,Boeton" van de Maatschappij
Nederland in volle zee door Engelse he oor
logsvaartuigen, werd gisteren uit IJmui
den gemeld, dat de reilen daarvan was,
dat diti stoomschip niet te Halifax of in
ecnige andere Engelsche haven het gebrui
kelijke onderzoek had ondergaan.
Naar* wij vernemen, is dut niet juist.
Met toestemming der Engelsche au'oritei-
ten is het schip te Kingston (Jamaica)
binnergeloopen en daar uitgeklaard.
De samenstelling van h et
b r o o d.
De Minister vam Landbouw, Nijveiheid
en Handel heefti bepaald, dat, met ingang
van 25 Juni onder regeerimsbloem zal
worden verstaan een mengsel van 56 pCt.
inlandsc'hie tarwebloem, 24 pCt. maisbloem,
bij 20 jvCt. Amerikaansche ibloem, en dat
onder regeeririgsmeel zal worden verstaan
een mengsel van 70 pCt. ongehuild tarwe1-
meel en 30 pCt. ongebuild niaisineel.
Uit deze mededeling blijkt, dat bet
aardappelmeel in het witbrood' en het
bruinbrood zal worden vervangen door
maïsmeel.
Kaas.
Het bestuur van de Kaasvereeniging
doe.lt mede, dat grossiers, met een nor
maal-omzet in volvette Goudsche kaas
voortaan ook Friesche fabriekskaai "kun
nen betrekken.
De eventueelle bestelde hoeveelheden
Friesohe fabrieksbaas worden in inindc>-
ring gebracht van de wekelijks toegekende
faioe veegheden volvette Goudsche kaas
Uitvoer van geslachte jonge
tamme ganzen.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft den sub 1 zijner beschik
king .van 6 Febr. j.l. genoemde termijn,
gedurende welken, de uitvoer van geslachte
jonge tamme ganzen was toegestaan, ver
lengd tot 15 Juli.
Veevoeder.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel brengt in de Staatscourant ter
kennis van belanghebbenden, dat in den
vervolge door de regeer in g een zekere
hoeveelheid: veevoeder beschikbaar zal
worden gesteld.
Dit veevoeder (in nader te bepalen soor
ten) wordt ter beschikking gesteld uitslui
tend van veehouders, d. w. z. alen die
voor de voeding van hun paarden, runde-
r-.p.. diapen. varkens, pluim-vén ander-
vee veevoeder noodtig hebben.
Deze personen, moetien dit betrekken:
voor zoover betreft pluimvee, volgens
een regeling, vastgesteld bij afzonderlijk
besluit (Pluirnveebeslluiit 1917);
voor zoover ander v-ee betreft, door be
middeling van eem aankoopvereenigng of
andere dergelijke organisatie, of door be
middeling van een handelaar in veevoe
der, alles door invulling en onderteeke-
ning van een bestelibiljet op daarvoor be-
schïbaar gestelde formulieren.
Dit bestelbiljet moet vennelden een op
gave van bet door den veehouder bezeten
vee, benevens de verdere inlichtingen, die
daarin zullen worden gevraagd, en .de ver
klaring dat de veehouder bij voorbaat
genoegen r.eemt met de soort kracht- of
ander voeder, die voor hera zal worde
beschikbaar gesteld.
De aanvrage voor le provincie Zuid-
Holland moet geschieden aan liet vee-
voederbureau, Beursgebouw, Rotterdam
(ingang Visschersdijk).
Ondervoeding.
In verband met de zwakte van de
paarden als gevolg van ondervoeding
heeft de Ned. Centr. Spoorweg Mij. zich
verplicht gezien den dienst op den paar-
•dentramweg Soest—Baarn tijdelijk te
beperken. Een 11-tal ritten worden op
geheven.
Hooi.
Men schrijft uit Delft:
Van regeeringswege wordt in den
omtrek van Delft bij de landbouwers
het pas gewonnen hooi en ook dat van
het vorig jaar in beslag genomen en
weggevoerd. Met bezorgdheid vragen
zij "zich af, w aarmede van den winter
hun vee moet worden gevoederd.
Uitvoerverbod van azijn
en azijnzuur.
Bij Kon. besluit van 21 Juni is, ing.
22 Juni, de uitvoer van azijn en azijn
zuur verboden.
De Kroon behoudt zich voor dit ver
bod tijdelijk op te heffen of in bijzon
dere 'gevallen daarvan ontheffing te
doen verleenen.
Dure* sigaren.
Naar men verrieemt, zal binnen zeer
korten tijd, waarschijnlijk de volgende
week. een nieuwe aanzienlijke prijsver-
hooging der sigaren in werking treden.
Sigaren van 3 ct. zullen gebracht wor
den op 3Vs ct„ die van 31/2 ct. op 4, van
4 op 5, van 5 op 6 ct. en eventueel de
duurdere ook alle 1 ct. hooger in prijs.
Spoorwegtarieven.
liet bestuur van de Nederlandsche
Vereeniging van Ouders en Gezinshoof
den, gevestigd te Amsterdam, heeft in
een adres aan den minister van Water
staat verzocht, het daarheen te leiden,
dat door zijn bemiddeling de spoorweg
maatschappijen bereid gevonden wor
den "gedurende de zomervacantie der
lagere scholen één- of tweemaal 's weeks
goedkoopere reisgelegenheid te ver
strekken ten behoeve van gezinnen mef
kinderen.
Officieren naar Oostenrijk.
De minister van Oorlog, jhr. mr. da
Jonge, ontving gisterochtend in zijn de
partement de Nederlandsche officieren
die binnen enkele dagen naar Oosten-
rijk-Hongarije zullen vertrekken tot
een bezoek aan de O. H. gevechtsfron
ten-
De missie bestaat naar men weet uit
kolonel A.G. van der Voort Maarschalk,
commandant van het 3e reg. vesting
artillerie; den luitenant-kolonel E. M.
Carpentier Alting, van den generalen
staf v/h Indisch leger, werkzaam bij het
hoofdkwartier; den kapitein der inten
dance W. J. van Breen. toegevoegd aan
den hoofd-intendant terwijl de Neder
landsche militaire attaché te Berlijn,
luitenant-kolonel*T. F. J. iMuller Massis,
zich bij aankomst der missie te Wee-
nen bijdiaar zal voegen.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal
zal Donderdag 28 'dezer, na de opening
der buitengewone zitting, eene openbare
vergadering houden des namiddags to
31/2 uur.
De opening van ri? zitting der Staten- -
Generaal op Donderdag 28 Juni.
Des middags te 12 uur zullen' de leden
der Staten-Generaal zich begeven naar de
Ridderzaal op het Binnenhof, en in ver-
eeaiigde vergadeiïng te zamen kernen,
onder leiding van den door II. M- de Ko
ningin benoemdetn Voorzitter van de
Eerste Kamer.
De Ministers, hoofden van Ministcrieele
Departementen en de 'eden van den Raad
van State zullen zich des namiddags ie
één ure mede in dia zaal vereenigen.
Te kwart vóór één ure zullen in het
gebouw aanwezig zijn: de giootmeesteres
en de dienstdoende dame du palais. de
groot-officleren der króón, de ceremonie
meester en acht kamerheei en, terne inde
Hare Majesteit de Koningin bij het bin
nentreden der izaal vooraf te gaan cvf re
volgen.
Hare Majesteit de Koningin, dc zitting
der Staten-Gen.eraal zullende openen, zal
te één uur met d'en volgenden trein van
het paleis afrijden:
a. Een commando cava'lerie to-t opening
van den trein:
b. Een rijknecht-majoor en twee rij
knechts te paard;
c. De opper-ceremoniemeester, gezel en in
een rijtuig met twee paarden, gaande e?n
lakei naast elk portier;
d. Hare Majesteit de Koningin, vergezeld
van Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins
der Nederlanden, Hertog van Mecklen
burg, gezeten in een staatsiekoets met acht
paarden bespannen, gaande een koetsier
naast elk paard en vier lakeien naast elk
portier.
De op per-sl alm oester, te paard, rijdende
maast de staatsiekoets, een weinig achter
het portier ter rechterzij He, en de gouver
men r der Koninklijke residentie, te paard,
rijdende een weinig achter het portier tier
linkerzijde.
Achter de staatsiekr.eK de officieren van
hel militaire huis ^ar. Hare Majesteit de
Koningin, 'te paard, rijdende twee nan
twee, naar ouderdom van rang, de oud
sten voor.
e. Een commando ca» allerie, tot sluiting
van den trein.
De trein zal rijden: d^or de Beukstraat,
I.ange Voorhout (Schelpenpad), over den
Korten Vijverberg naar het Binnenhof.
De trein, gekomen zijnde aan 't gebouw
waarin de zitting zal geopend worden, zal
Hare Majesteit de Koningin aan den in
gang ontvangen worden door een commis
sie uit de vergadering, die, voorafgegaan
door den ceremoniemeester, de Kamerhee-
ren, de groot-officieren en den opper-
ceremoniiemeester, Hare Majesteit zal ge
leiden naar de zaal waarin de vergade
ring gehouden wordt.
De grootmeesteres en de dienstdoende
dame du palais, benevens de officieren va»n
het militaire huis van Hare Majesteit da
Koningin volgen onmiddellijk.
De grootmeesteres en de dienstdoende
dame du palais plaatsen zich onmiddellijk:
ter zijde achter Hare majesteit
De g.root-c fficierei» en 'de gouvci'-mr
der Konink'ijkc Residentie plaatsen zicK
achter den Koninklijken zetel.
De karoerheerem plaat-en zich recht»,
de officieren van het militaire hui3 van
Hare Majesteit de Koningin links van den
trooru.
De zitting geopend hebbende, dat Hare
Majesteit met denzelfden trein, waarmede
Iloogstdezelve gekomen is, naar t paleis
terug; zullende de trein den navolgenden
weg nemein: van het Binnenhof over den
Korten Vijverberg, door het Lange Voor
hout (Schelppad), door de Heulstraat naar
het paleis.
Minuutscholen uit het geschut zullen het
afrijden van Hare Majesteit van het pa-leia
en liet oogenblik, waarop HoogstdCzelve
ji$t gebouw verlaat, aankondigen.
