19
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
0- JAARGANG
No. 2342
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden II cent per week
f (.45 per kwartaalbij onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per kwartaaL Franco per post
f 1.80 per kwartaal.
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent per
kwartaal, bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7J/a cent
DINSDAG
JUNI
I9I7.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regals f 0.75, elke regel meer 15 cent.
Ingezonden mededaelingen van 1-5 regels 11.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
KLEINE ADVERTENTIËN, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd
huur en verhuur, koop en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord
meer 1 cent.
Parade-vertoon.
Wij vormen te midden van den we
reldoorlog een gelukkig volk.
Gelukkig, omdat de grootste gruwel,
welke een natie kan treffen de oor
log ons tot nu toe bespaard is geble
ven.
Wij kunnen ons veroorloven leger
orders uit te vaardigen, niet over de be
storming van vijandelijke loopgraven of
iels dergelijks, maar betreffende het
bij herhaling theorie" geven over „de
beteekenis van de vlaggen, die aan
sommige automobielen bevestigd zijn"
- men zie daaromtrent een bericht en-
der de rubriek „Leger en Vloot".
..Liebst Vaterland kannst ruhig sein'T
Spotten we nu toch eigenlijk niet een
jetje met ons geluk?...
Duizenden mannen worden onttrok
ken aan het oeconomische en handels-
leven, wat de drijfkurk van een natie
yormt; duizenden mannen in de kracht
van hun leven. En voor dezulken wor
den heel ernstige orders uitgevaardigd
over het salueeren van vlaggen daar
over moeten zij „bij herhaling" theorie
ontvangen.
In vollen ernst: Zou in de plaats van
al die theorieën niet een mildere ver
lofsregeling kunnen worden toegestaan
aan de menschen met zaken en betrek
kingen, opdat deze na het langdurig
vervullen van hun dienstplicht niet in
maatschappij komen te staan als
verstoo tenen....
Parade-vertoon 't is mooi, mooi
voor de toeschouwers en mooi voor de
menschen, die niets beters te doen heb-'
ben, maar men offere er toch niet aan
op den kostbaren tijd van zoovele man
nen, wier leven met ernstiger gedach
ten en bezigheden is gevuld.
Weinig actie op de gevechts
terreinen.
Proclamatie tot de Grieken en een pro
test van Grieken in Zwitserland. - Anti-
monarchistische woelingen in Spanje. --
Zeppelin-raid boven Engeland.
Overzicht.
Voor heden zijn de oorlogstelegram
men weer vrij onbeteekenend. Zoo is
op het Fransche front de actie zeer
plaatselijk en weinig beduidend. De
Duitschers deden, volgens het bericht
uit Londen, een krachtigen aanval op
de onlangs door de Engelschen ver
overde stellingen van den z.g. Infante-
rielieuvel, in de streek van Monchy-le-
Preux. Blijkbaar hadden de Duitschers
in den aanvang succes bij hun streven,
doch voltooit het Engelsehe bericht
- de aanvallers moesten hun vooruit
gang weder prijsgeven.
Op het Zuidelijk deel van het Weste
lijk front is de bedrijvigheid hoofdzake
lijk beperkt tot den Chemin-des-Dames,
waar hel intusschen ook bij kleine ge-'
beurhjkheden blijft.
Nu in Griekenland de politieke toe
stand de gemoederen gaande maakt,
treedt ook weer de strategische positie
naar voren. Zoo hebben de Engelschen
het voorste deel hunner stelling langs
den beneden-Stroema, tusschen het
Boekowo- en Tachmo-meer ontruimd,
met het gevolg dat de Bulgaren een
heele rij dorpen hebben kunnen bezet
ten. Die dorpen zijn echter grooten-
deels door de terugtrekkende troepen
in brand gestoken, ofschoon daar, vol
gens de uitschers, nauwelijks militaire
waarde mee gemoeid was.
De Zeppelins, die Zaterdag en Zondag
ook in ons land zijn waargenomen,
hebben een aanval op Engeland gedaan.
Doch evenals vorige, zijn ook deze po
gingen met den ondergang gekocht.
Dit is n.l. het tweede luchtschip, dat
in een tijdsverloop van eenige dagen
aan de Engelsehe afweermiddelen ten
offer viel. Op 14 Juni werd de L 43 door
Britsche zee-strijdkrachten vernietigd,
en nu schieten Engelsehe vliegers de
Z. 48 neer.
Het effect van dezen lucht-raid is be
langrijk kleiner dan dat van het eskader
vliegtuigen, dat de vorige week Woens
dag boven Londen kwam. Men vraagt
zich dan ook af, waarom de Duitschers
voort blijven gaan hun kostbare lucht
schepen waarmede zij verlies boeken, te
wagen terwijl nog onlangs bleek dat
de vliegtuigen „het werk" zoo goed kun
nen overnemen.
Engeland is er, nadat bij een vroegere
periode van Zeppelin-tochten eenige van
die gevaarten voor de Duitschers verlo
ren gingen, langen tijd van verschoond
gebleven.
Onrustbarende berichten komen er
de laatste dagen uil Spanje. De Republi-
keinsche stroorning breidt zich aanmer
kelijk uit en zelfs de monarchistisch-
reformistische partij verklaarde zich
vóór de Republiek. Allengs heeft de toe
sjan d zich in -anti-monarchale richting
ontwikkeld, en thans is het zoover ge
komen, dat de soldaten-comité's de la
kens uitdeelen en hervormingen eischen
van de regeering, waartoe deze niet be
sluiten kan.
Tot dusver werd echter gedacht, dat
de militaire partijen slechts in het con
flict waren betrokken; nu de republikei
nen, radicalen en socialisten evenwel
een revolutionnair, anti-monarchaal ma
nifest hebben uitgevaardigd en zich tot
een bloc hebben vereenigd, denkt men
onwillekeurig aan Rusland en aan Grie
kenland, en vraagt men zich zelf af, of
de Spaansche troon nog wel zoo hecht
staat als weleer.
Verder willen wij hier nog niet door
denken, omdat de populariteit van ko
ning Alphonso hem in die mate de ge
negenheid van zijn volk heeft bezorgd,
dat het er niet k bout portant zou over
gaan den koning van zijn troon te wip
pen.
Door Jonnart, de hooge commissaris
der beschermende mogendheden in
Griekenland is aan het Helleensche
volk een proclamatie uitgevaardigd,
waarin zeer opgeschroefd de protectie
van Frankrijk, Engeland en Rusland
wordt gegarandeerd. Men zie hiervoor
elders in dit nummer.
Maar opmerkelijk is het, dat de Griek-
sche vereeniging ia Zwitserland actie
voert, om den ouden toestand in het
Moederland te hersteilen, door n.l. te
protesteeren tegen bet optreden der En
tente. Wij zijn er daarom wel benieuwd
naar, of het Grieksche volk op den duur
gediend zal zijn van de opmerkelijke
sympathie die het van de zijde der
drie Geallieerde laa ien, bovengenoemd,
gewordt.
Nu een beroep gedaan wordt op de
beschaafde wereld, js de mogelijkheid
niet buitengesloten, dat een der andere
partijen, in bondgenootschap met de
Geallieerden de- Vereenigde Stalen
b.v. bet recht -zal laten gelden, om de
Grieksche staat niet al te zeer uit
het verband te rukken.
Oostenrijk-Hongarije.
Keizer Kare, Hongarije.
Keizer Karei bezocht, in aansluiting
bij zijn verblijf in Boedapest, de Ooste
lijke provincies van Hongarije. De ont
vangst in Zevenbergen, dat den Keizer
als Troonopvolger uit de handen der
Roemeniërs bevrijdde, v/as overal zoo
geestdriftig mogelijk.
De Keizer reed, in gezelschap van
den legercommandant Aartshertog Jo
zef, door het Gyerggo Gsik Harmös-
gebied, waar hij in alle plaatsen harte
lijk werd verwelkomd. Overal waren
triomfpoorten opgericht.
De troepen van generaal Litemann
hadden een bijzonder welkom bedacht.
Vliegeniers zweefden boven de stand
plaats en wierpen bloemengroeten naar
beneden.
Op zijn rondreis bleek den Keizer,
hoe snel en deugdelijk alle aangerichte
schade hersteld was. De oogst belooft
veel.
Het „kadaver"-sprookjfi.
In Italiaansche bladen is blijkbaar het
sprookje over het boeiden van vet uit
de lichamen der. ge p avelden opnieuw
verspreid. Ditmaal was de beschuldiging
tegen Oostenrijk gericht. In een tegen
spraak getuigt het Weensche „Korr.
Bur.", dat in Oostenrijk alle gesneuvel
den met de hun toekomende eer worden
begraven.
Griekenland.
De proclamatie van Jonnart.
De regeerings-commissaris der be
schermende mogendheden, Jonnart,
heeft de volgende proclamatie uitge
vaardigd:
„Aan het Helleensche volk,
Frankrijk, Groot-Britannië en Rus
land hebben de onafhankelijkheid, de
grootheid en de welvaart van Grieken
land gewild. Zij willen het nobele land
dat zij bevrijd hebben, verdedigen, te
gen de vereenigde pogingen van Tur
ken, Bulgaren en Duitschers. Zij zijn
hier om de manoeuvres der erfvijanden
van het koninkrijk tegen te gaan. Zij
willen een eind rnaken aan de herhaal
de schendingen der Grondwet en der
tractaten, aan de betreurenswaardige
kuiperijen, die uitliepen op den moord
der soldaten van de verbonden landen.
Berlijn gaf bevelen te Athene en
bracht geleidelijk het volk onder het
Bulgaarsch-Duitsche juk. Wij hebben
besloten de ware constitutioneele een
heid van Griekenland te herstellen. De
beschermende mogendheden hebben
dientengevolge besloten aan koning
Gonstantijn te verzoeken afstand te doen
van den troon. Zij willen echter niet ra
ken aan het constitutioneele koning
schap.
Zij hebben geen andere eerzuchten
dan de geregelde werking der constitu
tie te verzekeren, waaraan koning Geor
ge, roemruchtige nagedachtenis, steeds
nauwgezet en trouw was, en die koning
Gonstantjjn niet meer eerbiedigde. Hel
lenen! Het uur der verzoening is aange
broken. Uw lot is nauw verbonden met
dat der beschermende mogendheden.
Uw ideaal is hetzelfde, uwe verwachtin
gen zijn dezelfde. Wij doen een beroep
op uwe wijsheid, uwe vaderlandsliefde.
Vandaag wordt de blokkade opgehe
ven. Alle represailles tegen Griekenland
cn onder Grieken, tot welke partij zij
behooren, zal onverbiddelijk worden
onderdrukt. Geen enkele verstoring der
openbare orde zal worden geduld. Be
zittingen en vrijheid van elkeen zullen
worden beschermd. Een nieuw tijdperk
van vrede en vrijheid zal worden ge
opend voor u. Weet dat, vol eerbied
voor de nationale souvereiniteit, de be
schermende mogendheden geenszins
voornemens zijn aan het Grieksche volk
de algemeene mobilisatie op te leggen.
Leve het vereenigde, groote en vrije
Griekenland!
Namens Frankrijk, Engeland en Rus
land.
De regeeringscorninissaris der be
schermende mogendheden
JONNART.
Een protest van Grieken in Zwitserland.
De Grieksche vereeniging in Zwitser
land te Genève en haar afdeelingen te
Lausanne, Neuchatel en Bern publicee-
ren volgens Wolff een protest tegen het
optreden der Entente in Griekenland en
een beroep wordt gedaan op de be
schaafde wereld, om haar stem te ver
heffen,'dat het Grieksche volk zijn vrij
heid en recht terug krijgt, over zijn lot
naar eigen wil te beslissen.
Rusland.
Een Poo!sch leger.
Naar de „Temps" uit Petrograd ver
neemt, zoo meldt Havas, is het besluit
van de Polen om een groot nationaal le
ger in Rusland te stichten in den geest
van dat hetwelk op het Westfront wordt
gevormd, met sympathie begroet door
de voorloopige regeering en de Poolsche
kringen in Rusland. Te Kief verschijnt
reeds een militair blad in de Poolsche
taal, een ander zal dezer dagen te Pe
trograd uitkomen.
Te Petrograd is een Poolsch militair
congres geopend. De meerderheid ver
klaarde zich vóór de spoedige vorming
van een Poolsch leger, men rekent op
minstens 500,000 man en een voldoend
officierskader.
Spanje.
Een anti-monarchistisch Plok.
De „Daily News" verneemt uit Madrid
dato 17 Juni: Na een dezen nacht ge
houden conferentie in 't parlementsge
bouw verlieten verschillende secties,
waaronder de hervormingspartij van
republikeinen, radicalen en socialisten.
de vergadering en besloten tot de uit
vaardiging van een revolutionnair, anti-
monarchistisch manifest en tot het vor
men van een blok. De oorzaak voor het
sluiten van een coalitie is de militaire
crisis en het gerucht, dat de samenstel
ling van een reactionnair, pro-Duitsch'
kabinet onder Maura en generaal Wej<
Ier aanstaande zou zijn.
De monarchistisch-reformatische par
tij verklaarde zich voor een republiek.
Engelsehe meening over de troebelen.
Reuter verneemt dat men, ofschoon
er onder een deel van het publiek nei
ging beslaat om het gewicht van de
troebelen in Spanje te overdrijven we
gens de schaarschte van berichten en
de moeilijkheid om den eenigszins in-
gewikkelden toestand in dat land te be
grijpen, in welingelichte kringen te
Londen geneigd is, een gunstiger mee-
ning te koesteren omtrent den staat van
zaken, die gegrondvest is op berichten
uit betrouwbare bron.
Het is meer dan waarschijnlijk, dat
de moeilijkheden van zuiver binnen-
landschen aard zijn en er kan, ondanks
de geruchten betreffende het tegendeel,
slechts weinig sprake zijn van Duitsche
kuiperijen.
Het zeilschip .Albertine Beatriceuit
Rotterdam is getorpedeerd.
Te Umuiden zijn aangekomen de
„Luna" met een lading pitchpine en de
Zaanlandmet een lading mais.
Te IJmuiden is door het s.s. Zaan-
land'' aangebracht de volledige beman-
ning 10 man van de Noorsche barlt
..Perfect", die door een Duitsche duik
boot in den grond is geboord.
Van de vroege aardappelen moeien
de z.g. poters of drielingen geheel voor
het binnenland ivorden geveild; van de
overige soorten 50 pCt. voor binnen
land25 pCt. voor overzee, 25 pCt. voor
overland.
Nederland en de Oorlog.
Aangekomen schepen.
Het stoomschip „Lima" van de Ko
ninklijke Nederlandschc Stoomboot-
Maatschappij is gisteren langs de noor
delijke route met een lading pilch-pine
van Noord-Amerika in IJmuiden aange
komen. Oorspronkelijk was dit stoom
schip naar Piotterdam bestemd, doch'
wegens de staking in laatstgenoemde
haven is het voorloopig te IJmuiden
binnengeloopen. Daar wacht het nu op
verdere instructies van de reederij.
Verder kwam gisteren nog in IJmui
den binnen het stoomschip „Zaanland"
van den Kon. Holl. Llovd, dal 22 Januari
van Amsterdam in Buenos-Avres aan
kwam en nu met een lading mais van
daar terugkeerde. Dit stoomschip heeft
wegens den verscherpten duikbootoor
log langen tijd in Vigo gelegen en ging
van daar naar Gibraltar terug om te
bunkeren. Na onderzoek door de Brit
sche autoriteiten kreeg het toen een
FEUILLETON.
Christen-helden in Japan.
15)
Tapijten met allerliefst geschil
derde voorstellingen, zooals alleen
de Japanners die kunnen vervaardigen":
bloemstukken, musschen op den bloeien-
den tak van een kerseboom, 'n wijfjes-
fazant met haar jongen in het riet, en
daarboven wegvliegende, wilde eenden,
en dergelijke tooiden de wanden.
„Allerliefst!" riep de Prins. „Hier zou
men voor zijn pleizier kluizenaar wor
den!"
„Niet waar? Zie, zulk een huisje moet
gij voor mij te Arima laten bouwen, dat
wil zeggen, wanneer ik er toe besluiten
ban, u daarheen te volgen. Voor de ver
siering der wanden zal ik zelve dan wel
wrg diagen. Maar het heerlijke uitzicht
op de Karnogava zal ik daar wel mis
sen!"
„Ja, maar ons lustverblijf te Simabara
biedt een veel schooner uitzicht: in
Plaats van deze rivier een heerlijke zee
golf!" riep hij.
,0p een klip tegen welker voet de
ven breken met donderend geweld
slaat een oud, verlaten heiligdom van
de godin der zee. Dat zullen wij veran
deren in een kapel. Men ziet daar de zee
gtör zich cn in een wijde bocht de ber
gen aan den oever. Eerst daar zult gij
bet lied van den Mimoro-berg gaarne
ttngen."
„Kan men van daar den berg bij Na
gasaki zien? Gij moet namelijk weten,
dat ik het lied van den Mimoro-berg toe-
op den berg van Nagasaki, sinds
daar in 't vorige jaar onze zes-en-
twintig helden aan het kruis een Moedi
gen dood stierven. O, zij hebben dien
berg getooid met heerlijke, donkerroode
camelia's, zooals het oude lied zegt."
En zij haalde een koto met dertien
snaren uit een hoek van het kamertje te
voorschijn, en zong na eenige eigen
aardig klinkende accoorden te hebben
aangeslagen met zachte, zoete altstem:
„Mijn Mimoro-berg,
„Lust mijner oogen!
„Aan uw voeten
„Bloeien Ashibi's
„En camelia's
„Zijn het sieraad van uw kruin."-
„Bravo!" riep de Prins, toen de laatste
klanken van de Japansche citer waren
weggestorven. „Gij bespeelt de koto
meesterlijk, en uw stem is zoet als het
geluid van onzen nachtegaal."
„Zing, in plaats van mij te prijzen,
voor rnij als belooning liever het lied
van de H. Lucia, zooals gij mij daar
straks beloofd hebt."
„Met genoegen. Ik heb het gehoord te
Napels, een schoonc stad, welke niet ver
van Rome ligt aan een heerlijke golf,
welke met onze golf van Nagasaki of
met die van Simabara zeker in trotsche
schoonheid kan wedijveren! En een
prachtige berg met rookenden top, veel
gelijkenis vertoonend met onze Fusi-no-
yama, doch niet zoo hoog, en niet zoo
majestueus als deze, spiegelt zich in den
blauwen vloed. Op deze golf hoorde ik
het liedje zingen door schepelingen, die
zich met hun lichte bark wiegden op de
golven, en het zachte schommelen is in
de zoete, spelende melodie duidelijk uit
gedrukt. Hebt gij hier geen wangong of
een samisen? Op dc koto spelen gaat mij
niet best af."
Lucia haalde een wangong met zes
snaren en gaf deze, na haar gestemd te
hebben, aan den Prins.
„De woorden van het lied heb ik in de
taal van Napels onthouden. Voor een
barbarentaal klinkt zij bepaald lieflijk.
Luister slechts! De beteekenis der woor
den zal ik u later uitleggen."
De Prins speelde eerst de melodie der
barcarole. Vervolgens zong hij met een
mooi, week baritongeluid:
„Sul mare lucida
L'astro d'argento
Tranquilla l'onda
Prospero il vento!
Venite al argina,
Barchetta rnia,
Santa Lucia.
Santa Lucia!"
Geheel opgetogen luisterde het meisje
naar de zoete melodie.
„Nog eens", zeide zij met zachten aan
drang'in de stem, cn vatte nu de koto
ter hand, om zachtjes te begeleiden.
Spoedig was zij de weliswaar vreemde,
maar toch zoo gemakkelijk in het ge
hoor liggende melodie meester, en na
eenige herhalingen zong zij die nage
noeg zonder fouten.
„Hoe schoon!" riep zij. „dit zal in de
toekomst mijn lievelingslied zijn Leg
mij nu de beteekenis eens uit van die
vreemde wroorden; dan zal ik probeeren
ze te vertalen in het Japansch. En den
eerstvolgenden keer zing ik dan dat
schoone, vreemde lied voor u in onze
geliefde moedertaal."
Zij bleven gezamenlijk in de kluis, tot
de zon in een zee van gloeiend goud on
derging achter de heuvelen in het wes
ten der groote stad, en de korte scheme
ring hen dwong, vóór het vallen van den
avond haastig naar het paleis terug te
keeren.
De oude voedster wachtte reeds lang
in de kamer van haar lieveling. Eindelijk
kwarn het meisje. Zij begroette de vrouw
met een buitengewoon hartelijke lief-
koozing.
„Tatata, schatje!" zei Hede, deze ge
voelsuiting zeer goed begrijpend. „Be
valt hij u thans? Niet waar, welk een
schoone, slanke, vorstelijke gestalte! En
hoe rijdt hij! En welk een prachtige wa
penrusting heeft hij! JA, ja. ik wist wel,
dat uw dwaze kloostergedachten zouden
verdwijnen! Perzikbloesempje! Chry-
santhje! Kom nu mee, en trek dat mooie
kleed uit. Morgen zullen we u nog rijker
tooien, en dan komt de bruiloft! Nu, wat
is dat nu weer, mijn zilvermuisje! Tra
nen? Van louter geluk toch zeker?"
„Ik weet het niet. Ik begrijp mij zelve
niet! Hoe kon ik mij zoo spoedig door
hem laten innemen? Ik had mij zelve en
ook hem toch wat meer op de proef moe
ten stellen! Hij kan zeer vriendelijk en
beminnelijk zijn, maar is dan ook plot
seling weer zoo heftig en ruw in zijn
manier van doen."
„Tegen u, kindlief?" vroeg de oude.
„Neen. Tegenover mij was hij heel
goed. Maar bij de kapel sprak hij zijn
mannen in het eerst zoo barsch toe! Ook
meen i& in zijn oogen meermalen een
eigenaardigen kouden blik te hebben be
speurd."
„Integendeel! Hij beeft een vurigen,
trotschên blik, zooals aan een Vorsten
zoon past!" riep de voedster wrevelig.
„Het is waar, hij heeft onder zijn man
nen den naam een weinig ruw te zijn. ik
heb daaromtrent ondertusschen eens in
lichtingen ingewonnen", bromde zij bij
zich zelve, „maar daarvan zal ik aan
mijn lief kindje niets verraden." „Als hij
jegens u maar goed is, schatje", ging zij
voort op luider toon, „clan kan hij tegen
over de anderen zijn, zooals hij wil. Hij
is trouwens een krijgsman, en die kun
nen niet zoo fijn gevormd zijn van ge
moed als een zestienjarig meisje of een
koto met dertien snaren! Een man met
zulk een week hart zou dan ook niet in
mijn smaak vallen. En dan ge kunt
hem leiden en opvoeden; ik zal u de
middelen wel aan de hand doen, waar
mede een mooie vrouw het ten slotte
zoo ver brengt, dat zij iederen krijgs
man om haar vinger windt. En ga nu
slapen, en zacht droomen van uw schoo-
nen Prins en van het Rijk op de lieflijke
Zuider-Eilanden. Wel te rusten, Kikoe
Chrysanthje! Wel te rusten!"
VIJFDE HOOFDSTUK.
Bezoeken en kruisgesprekken.
Eiken dag, elk uur verwachtten dfl
groot-admiraal en vorst Justus het bevel,
om bij den zieken Schogoen te vecechij-
nen. Doch zoolang de beterschap duur
de, kwam er geen boodschap.
(Wordt vervolgd).
