MAANDAG
18
JUNI
1317.
BUITENLAND.
De Oorlog.
8e JAARGANfe
I No: 2341
e Bcld^clieSouA^mt
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, Ü1TGEZ0NDEBD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden li cent per week
if 1.45 per kwartaalbij onze agenten i2 cent per week, f 1.60 per kwartaal Franco per post
f 1.80 per kwartaal
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 oeat per
kwartaal, bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Va cent
Ds ADVEBTtfl I UlPBUS bedraagt van 1-5 regels f 11.75, elke regel meer 15 cent
IngezDmlen mededeel in gen vin 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijks korting, Groots letters naar plaatsruimte.
KLEINE AOVERTENTIËN, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd
huur en verhuur, koop en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord
meer 1 cent.
T De nieuwe Zegelwet.
^enige heeren aandeelhouders heb
ben ons gevraagd, of volgens de nieuwe
Zegelwet een overdracht van volmacht
voor een aandeelhoudersvergadering op
ïegel moet worden gesteld.
Na onderzoek is ons gebleken, dat deze
vraag bevestigend rnoet worden beant
woord.
Wij wenschen daarom langs dezen
weg. met hpt op de a.s. aandeelhouders
vergadering van ..De Leidsche Courant",
heeren Aandeelhouders opmerkzaam te
maken op deze wetsbepaling, die mis
schien aan hunne aandacht is ontgaan.
leder volmacht moet zijn gesteld op
papier met zegel (30 cent).
DE DIRECTIE.
Democratie.
Ter algemeene_ vergadering van de
..Christelijke Vakcentrale werd een voor
stel behandeld, dat bedoelde het zoeken
van wegen, waarlangs de vakbeweging
-p'oliticken invloed kan uitoefenen.
Op die vergadering werden, blijkens
het verslag, verschillende meeningen
dienaangaande verkondigd.
Ten slotte kwam men toch tot ge
luk zoowel van de christelijke vakbewe
ging als van de christelijke politiek
tot de overtuiging, dat de e e n i g e weg
daartoe is, dat de arbeiders lid worden
der Kiesverenigingen.,
Daar, en daar alleen, moeten zij hun
gegronde wenschen tot verwezenlijking,
zien te brengen, aan hun rechtmatige
grieven uiting weten te geven.
De Katholieke arbeiders kunnen op de
Katholieke Kiesvereenigingen propagee-
ren democratische candidaten
voor de vertegenwoordigende lichamen
democratisch in K a t h ol i e k e n zin,
d. w. z., mannen, die er met^grooten
streven de rechtvaardigheid en de naas
tenliefde toe te passen voor alle standen,
voor alle individuen.
En aan zulke democratie geen de
mocraten, zooals de sociaal-democratie
die wenscht, maar democraten in den
zin,'welke Paus Leo X(II aan dit woord
heeft gegeven aan zulke democraten
kunnen en moeten ook de middenstand
en de ho.ogere Katholieke standen hun
sympathie, hun vertrouwen schenken!
En omgekeerd: uit de andere dan de
arbeidersstanden moeten ook slechts
dezulken naar voren worden gebracht,
wier democratie in Katholieken zin hen
ook tot vertrouwensmannen der arbei
ders kan maken.
Zoo zal er zijn een eenheid van wil
len en streven, welke in onze Katholieke
organisatie mogelijk is mogelijk juist
omdat zij Katholiek is.
De aard der ware democratie, hier met
een enkel woord aangestipt, zullen wij
nog wel eens nader moeten bspreken
in 1918 zal dat woord misschien met
vreemde bedoelingen worden gebezigdl
Democratie toch is een woord, waar
mede de meest verschillende en afwij-
I- zen worden aangeduid!
Het geschut blijft overal
werkzaam.
Een Duitsche verklaring door de Rus
sische Doema genegeerd. - Munitieont
ploffing bij Weenen. - De wantoestand
in Griekenland. - Weer een Zeppelin
vernield.^ -- Amerika stelt 600 millioen
dollar beschikbaar voor de vervaardi
ging van vliegtuigen. -- Een Engelsche
torpedojager en een Fransch transport
schip getorpedeerd.
Overzicht.
Ofschoon de legerberichten der ver
schillende oorlogvoerenden ditmaal uit
munten in beknoptheid, is de inhoud er
niet onbelangrijker door. Op alle fronten
blijft het geschut werkzaam. Van het
Westen wordt gemeld, dat in Artois de
Engelschen hun aanvallen voortzetten
en bij Bullecourt tijdelijk de Duitsche
loopgraven binnendrongen. Aan den
Chemin des Dames veroverden Beier-
sqhe storncölonnes een Fransche stelling
bij Hurtebise.
Een Berlijnsch bericht geeft verschil
lende voorbeelden van den krachtigen
tegenstand der Duitschers bij Yperen.
Uit het Engelsche legerbericht blijkt,
dat Portugeesche troepen in deze
maand reeds herhaaldelijk aan gevech
ten hebben deelgnomen.
Aan het Oostelijk front heerschte groo-
te bedrijvigheid; o. a. bij Loetsk en in de
Karpathen.
De geallieerden hebben den 300 K.M.
langen weg, die Santi Quarante aan de
Albaneesche kust met Monastir ver
wen toegang tot het Balkanfront ver
kregen.
De aanroer van manschappen, levens
middelen en munitie behoeft nu niet
meer over de Middellandsche Zee te ge
schieden.
Volgens berichten uit Stockholm, zou
Duitschland geen offensief tegen Rus
land ondernemen, zoolang een overeen
komst met Rusland mogelijk schijnt.
Alweer dus een poging om tot een af
zonderlijken vrede te geraken.
Er ligt iets pijnlijks in dit steeds weer
opnieuw aankloppen van Duitschland
bij den Russischen vijand om hem om
vrede te verzoeken. Het reactionnaire
Duitschland, dat verder dan ooit van het
democratische Rusland is verwijderd,
wil de gelegenheid gebruiken, nu de toe
stand in het Russische Rijk nog niet
normaal is, om tot een wede te gera
ken, niet om den vrede, doch om de
handen vrij te hebben om met Engeland
en Frankrijk af te rekenen. Anders zou
het immers ook aan de overige geallieer
den kunnen mededeelen dat het in het
Westen eveneens geen annexaties
wenscht. Doch tot dusver uitte het zich
slechts tegenover Rusland in dien zin.
En toch is het lang niet meer onmoge
lijk dat Rusland inderdaad eerlang tot
het sluiten van ee# afzonderlijken vrede
zal overgaan. Doch dan zal het niet de
regeering wezen, die in haar plicht zil
zijn te kort geschoten, maar het volk
zelf, dat beneveld rs door de onverwacht
herkregen vrijheiden zich van alle over
eenkomsten door cle oude regeering ge
sloten, ontslagen acht. Het Rijk wordt
met ontbinding bedreigt nu in verschil
lende districten d3 republiek uitgeroe
pen is.
Of Zee.
Transportsch f» getorpedeerd.
Het Fransche transportschip „Annan"
werd, terwijl het geëscorteerd werd, ge
torpedeerd en tot binken gebracht. On
gelukken hadden niet plaats.
Engelsche torpedojager tot zinken ge
bracht.
Een Oostenrijksch onderzeeër heeft in
de Middellandsche Zee een Engelschen
torpedojager der L-klasse van ongeveer
1000 tons tot zinken gebracht.
Al weder een Zeppelin vernield^
Gistermorgen vroeg na'derden eenige
Duitsche luchtschepen de Oostelijke en
Zuid-Oostelijke kust van Engeland. Een
van deze beide luchtschepen voer over
Kent en liet eenige bommen vallen. Er
werd eenige schade aangericht en in
een kuststad brak brand uit.
Een der Zeppelins werd neergescho
ten en stortte, in vlammen gehuld, om
laag.
De raid werd ondernomen door twee
luchtschepen. Een daarvan liet zes bom
men op een kuststad vallen. Een groot
aantal huizen werd beschadigd. Er wer
den twee personen gedood en 16 ge
wond.
De tweede raider viel de kuststad
Eastanglia aan, en werd hevig door het
afweergeschut beschoten, verjaagd en
waarschijnlijk bfisc'iadi^
inu een iiauTcu Dammen op open ste
den te hebben laten vallen, werd het
luchtschip door onze vliegers omlaag-
geschoten en vernield.
Te Eastanglia werd geen schade aan
gericht en hadden geen ongelukken
plaa-ts.
Engeland.
Protestvergadering tegen de
Zeppelin-raids.
In heb Opera-gebouw te Londen heeft
de lord-mayor een vergadering gepresi
deerd, die ten doel had, aan te dringen
op represailles tegen de Zeppelin- en
vliegerraids.
Rusland.
Vrouwelijke militaire dokters.
De^voorloopige Russische regeering
heeft besloten voor alle vrouwelijke art
sen beneden 45 jaar, die geen kleine
kinderen hebben, den militairen dienst
plicht in te voeren. Zij zullen dezelfde
titels, rangen, rechten en bezoldiging
hebben als hare mannelijke collega's.
Frankrijk.
Tegen den dienstplicht.
In de voorstad Verdun had een betoo
ging tegen den dienstplicht plaats. De
menigte wierp de vensters in de voor
naamste straten in. Een individu werd
met 125 francs boete bestraft, omdat hij
tijdens de onlusten met een revolver ge
zwaaid had.
Oostenrijk-Hongarije.
Het vonnto van Adler.
Uit Stockholm wordt aan de „Vo3S.
Ztg." geseind dat het doodvonnis aan dr.
Friedrich Adler, naar men aldaar hoopt,
niet zal worden voltrokken. Men wijst
erop dat de rechtbank onmiddellijk na
de uitspraak van het vonnis het besluit
genomen heeft om het Hooge Gerechts
hof te verzoeken de doodstraf te veran
deren in een langjarigen kerkerstraf.
Dergelijke verzoeken worden steeds in
gewilligd.
Een munitie-ontploffing.
Ij? de munitiemagazijnen te Steinfeld,
bij Wiener Neustadt, heeft gisternacht
een ontploffing plaats gehad, waardoor
drie magazijnen vernietigd zijn. Volgens
de tot dusver ontvangen berichten be
draagt het aantal gewonden ongeveer
honderd. Des nachts werden nog alle
mogelijke maatregelen, om hulp te bie
den, getroffen.
Griekenland.
Het vertrek van Koning Constaniijnt
De „Times"-correspondent te Athene
seint: Ik ben getuige geweest van het
vertrek van koning Constantijn, de ko
ningin, den kroonprins, de prinsessen
en prins Paul naar een klein visschers-
dorp op Euboea. Den geheelen nacht
en morgen vertrokken auto's met baga
ge. De koninklijke familie kwam per
auto aan den steiger, waar twee Fran
sche officieren stonden.
Onder het aanwezige volk bevonden
zich ook de premier Zairnis en andere
autoriteiten. De koning zag er bleek jiit,
klein meisje bood hem een bouquet aan.
Het volk juichte den vorst zacht toe; boe
ren knielden neer op den steiger, toen
de koning en koningin voorbijgingen.
De koning ging de koningin voor en
verzocht het volk hem door te laten. De
koninklijke familie stapte vlug op de
wachtende motorboot, die haar naar het
schip bracht. De koning groette en boog,
maar sprak nauwelijks een woord met
zijn vele vrienden; een hunner sprong
in het water om de boot te volgen. De
koninklijke familie zal zich waarschijn
lijk over Italië naar St. Moritz in Zwit
serland begeven.
De stemming.
Reuter seint uit Saloniki:
De troonsafstand van koning Con
stantijn blijft overal groote geestdrift
wekken. In de Grieksche kampen buiten
Saloniki en aan het front betoogden offi
cieren en manschappen ter eere van de
Entente en Venizelos. Telegrammen
uit de bevrijde districten van Nieuw-
Griekenland melden, dat ook daar de
bevolking zeer ingenomen is met het ge
beurde.
De regeering van Venizelos zal nu
binnenkort haar zetel naar Athene ver
plaatsen en de Kamer van Afgevaardig
den, die 31 April 1915 gekozen is, doch
door koning Constantijn ontbonden
werd, bijeen geroepen.
Men kan veilig aannemen, dat het ver-i
trek van Constantijn en de nieuwe her-
eeniging van Griekenland het keerpunl
in de Balkan-campagne zal zijn.
Venizelos vertrekt naar Athene.
Ribot deelde in den Franschen Senaal
mede, dat Venizelos zich naar Athene
begeeft, daar een verzoening zeker tol
stand zal komen.
Constantijn zal geen gevangene zijn;
het zal hem integendeel vrij staan zijn
werkelijke gevoelens té toonen door zictf
naar Duitschland te begeven.
Verontwaardiging van Keizer Wilhe.'m
Volgens een draadloos bericht uit
Bern heeft keizer Wilhelm ex-koning
Constantijn zijn diepe verontwaardiging
betuigd. De keizer .verzekerde, dal
Duitschlands gepantserde vuist met
God's hulp den koning op den troon zou
herstellen.
Vereenigde Staten.
600 millioen dollars voor vliegtuigen.
De „Times" verneemt uit Washington
d.d. 15 dezer, dat op verzoek van den
Raad voor nationale verdediging bin
nenkort een wetsvoorstel bij het Con
gres zal worden ingediend om 600 mil
lioen dollars voor vliegtuigen te vragen
Het Congres overweegt thans een.vo
stel, om een departement van het
wezen op te richten, welks leider
heeft in het Kabinet van den p
Door Howard Coffin, lid van
voor nationale verdédiging, wei
Senaatscommissie gepleit voor
luchtvloot, die elke vierkante mijl \u i
het Westelijk front zou kunnen beheer-
schen.
De ,rvrijheïdsleening".
De minister van Financiën heeft de
volgende verklaring uitgevaardigd:
„De „vrijheidsleening" is- overteekend*
"iet noeveel' zij overteehend isj
maar de juiste cijfers zullen worden
medegedeeld zoodra dit mogelijk is. Het
welslagen van de leeninsf is een ware
triomf voor de democratie en een be
wijs voor het besluit van de Vereenigde
Staten, om dezen oorlog ter bescher
ming van de Amerikaansche vrijheid
overal n de wereld tot een spoedige en
zegevierende overwinning te brengen.
Een schrijven van Kardinaal Mercier.
Kardinaal Mercier heef] aan Wilson
een schrijven gericht, waarin hij de
Amerikanen namens de Belgen voor
hun hulp bedankt. Hij smeekt Gods ze
gen af over Amerika en president Wil
son voor hun edelmoedigheid.
Vredespogingen.
De weg tot den vrede.
Het Arbeidersblad „Rabotsjaja Gazeta"
polemiseert in een artikel „Hoe moeten
wij naar den vrede komen?met de
„Pravda", het orgaan der maximalisten.-
De „Pravda" had er op aangedrongen,
dat de Raad van Arbeiders en Soldaten
onverwijld het proletariaat van alle oor
logvoerende landen zal uitnoodigen om
een eind aau den oorlog te maken, ook
tegen den wil van hun regeeringen.
De „Rabotsjaja Gazeta" acht het niei
waarschijnlijk, dat een zoodanige stap
FEUILLETON.
Christen-helden in Japan.
14)
„Zijt gij zóó hoogmoedig van aard?"
Die vraag lag duidelijk opgesloten in Lu
cia's verschrikten blik.
„O, nu heb ik het bij u geheel verkor
ven, lieve Prinses! Een sluwer knaap
zou dit verzwegen hebben. Nu, gij ziet
ten minste, dat ik mij niet anders voor
doe dan ik ben, en een weinig trots en
eerzucht moet een Vorst hebben, hoe
onze priesters daarover ook mogen den
ken. Doch daar zijn de kikoe-bedden.
Schoon, prachtig! De onze te Arima kun
nen nauwelijks schooner zijn. Die goud
gele harten en rondom die stralenkrans
van teere blaadjes! Die gouden vergelijk
ik met de morgenzon, de witte verzinne
beelden voor mij de gloeiende hitte der
middagstralen, de roode en violette her
inneren mij aan de purperen pracht der
•ndergaande zon tusschen de avondwol
ken. Waarlijk, de kikoe-bloem is het
schoone beeld der zon. en de zon is de
leven schenkende moeder van ons vader
land natuurlijk, in een anderen zia
dan in dien onzer goeden-fabels. Ik heb
den chrysanthemum lief boven alle an-
dfere bloemen."
yuist omdat zij de bloem is uit de
gödenfabels, houd ik er niet bijzonder
yeel van. Als uw wapenbloem echter zal
ik.haar hoog in eere houden. Mij komen
de leliën sebponer voor. Zie eens hoe
JjflterKjk zij daar staan die hemels
wil we en die roodgevlamdel Maar die
witte daar, met haar gouden
meeldraden en dien wonderbaar zoeten
geur is de koningin!"
„Ik ken ze. Ik heb ze in de tuinen te
Florence gezien. Ik geloof niet, dat wij ze
te Arima hebben. Doch ik kan bij een
vreemden handelaar wel bollen ervan
bestellen", zei de Prins.
„Pater Rodriguez heeft ze mij gege
ven", verhaalde Lucia, „en hij zeide, dat
deze bloem een zinnebeeld is van de H.
Moeder Gods, daar de Heilige Boeken
haar „een lelie zonder vlek" noemen, en
daarom is deze bloem mij ook lief en
dierbaar boven alle andere."
„Wij zullen te Arima één geheel groot
bed van deze witte lelies aanleggen", zei
de Prins. En vervolgens verhaalde hij
Lucia op haar verzoek van Rome en van
de prachtige kerken aldaar, van de Hoog
mis, door den Paus opgedragen in de
St. Pieter, en hoe de H. Vader ten slotte
den zegen schonk aan de stad, en aan
heel den aardbol. Zij was één en al ge
hoor. De Prins gevoelde, dat hij thans
den weg naar het hart der jonkvrouw
had gevonden, en met elk woord meer
en meer haar genegenheid won. Zij hing
aan zijn lippen, en riep: „O, gelukkige,
die ge zijt om zoo iets te kunnen zien!
Konden wij de godsdienstige plechtighe
den toch ook in Japan met zulk een
luister vieren! Iri de stille Missen in onze
armzalige en verborgen kerken daalt
weliswaar dezelfde Heer des. Hemels op
de altaren neer, doch wij Christenen
zouden Hem toch liever in een meer
waardige omgeving zien, dan in de ar
moede van onze Godshuizen."
„Prinses", zei de jonge man, fier het
hoofd opheffend, „wanneer het mij ge
lukt, hier in Japan een groot christen
rijk te stichten, laat ik uit het verre Wes
ten bouwmeesters komen, om hier een
tweede Sint Pieter te bouwen."
„O, Prins Michaël, als Wij dót eens
mochten beleven! Mijn vader zou zeker
met vreugde zijn geheele vermogen er
voor over hebben!" riep Lucia vol geest
drift. En luchtkasteel en bouwende, wan
delden zij te zamen langs de slingerende
tuinpaden naar de kapel. Hede volgde
het paartje op behoorlijken afstand, en
toen zij zag, dat de jongelieden elkander
de hand reikten, prevelde zij meesmui
lend: „Benten, help, Benten, help."
Bij de Maria-kapel vonden de Prins en
de Prinses den samoerei Leo Hajuschi-
da, Ignazio den page en den ouden schip
per van de Goto-eilanden. Zij hadden
voor het Moeder-Godsbeeld gebeden, en
waren opgestaan, toen zij stemmen
hoorden naderen. „Hoe komt gij hier?"
riep de Prins, eenigszins barsch. Doch
toen hij bemerkte, dat Lucia door de
wijze, waarop die woorden gesproken
werden, schrikte en werktuigelijk haar
hand uit dé zijne terugtrok, veranderde
hij snel van toon, en stelde Leo, zijn
speelgenoot, en den vader van den mar
telaar Joannes van de Goto-eilanden aan
de Prinses voor. Lucia begroette den
edelman -vriendelijk, en den ouden
schipper met eerbied.
„Ge hebt zeker de jonk van mijn va
der in de haven van den groot-admiraal
gebracht, niet waar Peter?" zei de Prins
op wetwillenden toon tot den ouden
man.
„Ja heer", antwoordde deze met een
diepe buiging. „En.de groot-admiraal
heeft hier aan zijn tuin een goede en ge
rieflijke haven laten aanleggen, heer. En
wij kunnen overdag of bij nacht uitloo-
pen, zonder dat de havenmeester van
Meako in staat is het te verhinderen. En
deze knaap hier Ignasio kreeg de
-kapel, met het Mariabeeld in het oog
iets mooiers, heer, heb ik in mijn leven
niet gezien en wij dachten, dat mijn
heer de groot-admiraal het wel zou toe
staan, en vandaar dat wij naar boven
zijn gekomen, en hier gebeden hebben
ook voor u, heer! Want Joannes, mijn
geliefde zoon heeft mij, voordat hij aan
het kruis geslagen werd, op geheel bij
zondere wijze de godsvrucht aanbevolen
tot de Moeder onzes Heeren."'
„Daar hebt-gij goed aan gedaan", zeide
Lucia, op den man een blik van warme
genegenheid werpend. „Ik hoop u nog
dikwijls hier aan te treffen. En den eerst-
volgenden keer moet gij mij uitvoerig
verhalen van den roejnrijken dood van
uw zoon Joannes. Bid voor mij tot hem
en tot Marial"
Met die woorden ging zij, den ouden
schipper van Goto en diens gezellen
groetend, verder, en trad, met den Prins,
de kapel binnen. Godvruchtig knielde zij
daar neder om er eenigen tijd te bidden.
Dit duurde den Prins bijnate lang; doch
hij bedwong zijn ongeduld. Toen zij ten
laatste opstond, prees hij de schoonheid
van -het beeld. „Dat is geen Japansch
werk", zeide hij. „Wat de beeldhouwerij
betreft, kunnen wij nog heel wat leeren;
onze oude afgodsbeelden zijn meestal
afschuwelijke gedrochten."
„Het is een gschenk van den grijzen
pater Rodriguez, ter gelegenheid van
den doop mijner moeder-zaliger. Daar
om ben ik er dubbel aangehecht, want
het herinnert mrj tegelijkertijd aan mijn
aardsche en aan mijn h^mèlsche moe
der. Maar zie de bloemen zijn aan 't ver
welken! Kom, help mij spoedig versche
plukken! En als wij de verwelkte door
andere bloemen vervangen, zal k u mijn
kluisje laten zien, en uit dankbaarheid
voor u, het lievelingslied mijner moeder
zingen, die lieve, oude melodie van den
Mimoroberg."
Aan haar wensch werd voldaan. Mei
groote voldoening zag de oude Hede, dié
voor de kapel op een graszode was gaan
zitten, hoe de Prins Lucia een geheelen
arm vol van de schoonste bloemen
bracht, en hoe hij haar die stuk voor stuk
overhandigde, terwijl zij. zc met voel
smaak aanbracht rondom bei Maria
beeld. „Goed zoo", prevelde de oudat
„Siert de vreemde godin maar op! Onze
Benten zal ook haar deel eraan hebben*
En nu gaan zij'samen de kluis binnen*
Als dóór tusschen die twee harten geen
verbond gesloten wordt, heb ik aan dt
godin der liefde tevergeefs een strooi
goudpapier beloofd."
Het onbeduidende kluisje met zija
strooien dak verdween bijna onder a4
machtige kruin van den Sugi-den, waar
door het overschaduwd werd. Doch wan<
neer men langs de aan de rots bevestig-*
de trap naar boven klom, de uit bam-*
boes gevlochten deur wegschoof en d«
kluis binnentrad, werd men verrast doort
haar sierlijke, ja zelfs rijke inrichting ea
stoffeering. De fijnste matten bedekte*
den grond.
(Wordt vervolgd.)