den vijand veroverden punthelm bij zich.
Daar nadert hem een fattig jongmensch
met de vraag, of hij den Duitschen helm
koopen mag. Maar het antwoo-rd, dat hij
omvangt is afdoend.
Zulke dingen zijn niet te koop; boven
dien behoud ik het liever «zelf. Daarenboven
is er niets'kostbaars of zeldzaams aan.
Ga zelf maar naar het eerste het beste slag
veld, en je behoeft je slechts te bukken, om
er zooveel op te rapen, als je maar blieft."
De kooplustige zweeg en verdween.
Na een stormloop keert do tamboer van
bet bataljon terug zonder trom: zijn instru
ment is hem weggeschoten; hij draagt nog
slechts den riem. De kameraden plagen
hem. Wat is nu een trommelslager zonder
trom!'
En zijn luitenant zegt: „Maar tamboer,
boe zul je den aanval roffelen, als er straks
weer gechargeerd zal moeten worden door
Je bataljon?"
De kieine tamboer antwoordt met een
stem, die plotseling het hart in warmen
gloeil kan eetten: Den aanvalstroffel kan
ik evengoed- zingen, l'tnant."
Een officier vertelt, hoe hij naast zich
in de loopgraven, onder een hevig afweer-
vuur het volgende gesprek afluisterde:
„Zeg 't, heb je een portefeuille bij je?"
„Ja, waarom?"
„Nou, dcuw er dan deze foto in van m'n
jongetje; ik kijk er te veel naar, die
rakker!"
Een regiment ligt in een dorpje in kwar
tier. In een der weinige overeindgebleven
huisjas tracht de regimentskok het eten
klaar te maken. Daar suist een granaat
aan, doorboort het dak, barst midden in
het vertrek. De kok en zijn maats werden
ten-ondersteboven gesmeten; al het kook
gerei vliegt uiteen. Maar niemand is, won
der boven wonder, geraakt. De kok schar
relt het eerst overeind, en zich afstoffend:
„Die mi-.juniten daarginds!... Wat
moeten we vanavond nu eten?"
En iliij zeit zich aan het gereedmaken van
een ander menu voor z'n kameraden.
Van achter het front komt het verzoek
aan den coaromiarudiant van een batterij,
zwaar geschut, oan een aantal van zijn
manschappen af te staan, opdat dezen op
een der instructreplaateen afe instructeurs
«uilen kunnen optieden voor de ongeoefen
de kanonniers tlliiuis. De plaats dezer bat
terij is een van die gevaarlijkste en het lijkt
niet kwaad, ver achter het front weer eens
wat op z'n verhaal te kernen! Maar als de
commandant zijn manschappen heeft laten
aantreden, om het benoodigcle aantal
uit te noodigen, zich als instruc
teur beedhiiJkfbaar te stelden, is er niemand,
die naar voren treedt.
De Ikio'lonel verheft zijn stem, 'n weinig
onvast: „AT.ion»! ei' schuilt, geen lafheid,
geen gebrek aan kameraadsciia-p in, indien
jullie aan mijn oproep gehoor geeft, om als
instructeur achter het front te worden ge-
Zelfde statte, zeifdie onbehagelijkheid
„Dus niemand?" vraagt de koY>nefl.
„Niemand", antwoordt de oudtte ka
pitein namens allen.
„C'est -bien!" gromt de kolonel, ter
wijl hij tevergeefs tracht zijn ontroering te
verbergen. „Dan zal ik julilie door het lot
laten aanwijzen".
Zoo moest het Tot de honderd soldaten
aanwijzen, die da. ar door in de gelegenheid
wenden gesteld, zich te verwijderen van de
grenq, van den veldslag, van het bedreigde
punt, van het voortdurend' loerende doods
gevaar „Hb'ld."
Heldenwoorden.
Het is schier upvallemd, zoo weinig als
de Fraitöchen omtrent hun eigen helden-
dalen. in dezen grootcn oorlog opgeven,
zegt het „IIbid.ouder de streep.
Uit vorige Europoesohe oorlogen waren
er zoo tallüoze gevleugelde gezegden,
„bonmots", slagveld-geestigheden, cbevale-
rciske zegswijzen van hen in omloop. Stam
men niet' legio standaard-aneccLoten van
oorlog en krijg uit dien Napoleontischen.
tijd, om uit een der andere Gallische ge-
vech te-perioden?
Doch in dezen all er-geweld i gsten oorlog
juist in dezen oorlog, waarin Frankrijk,
zonder eenig voorbehoud, „le beau role"
spee'.t, jrist in deze aangrijpende oorlogs
jaren voor Frankrijk scheen het wel, of
men er cich opzettelijk onthield, om de tra-
d'itioneele bravour, den „verve", het gees
tige en gevoelige slagwoord, de branie en
brutailiteii van den nu tot soldaat gegroei-
den, „gamin" tot uiting te brengen.
Toch kan geen ras zijn kenmerkende
eigenschappen op den duur verbergen. Ook
op dit gehieid is de Franschman zich zelf
gelijk gebleven. Want hij spot nog, hij weet
nog op zijn manier te bluffen; hij dweept
nog, hij beschikt nog over die snelle, fijne,
rake „riposte".
En in een klein. verzorgd boekske, dat
de Parijsche firma Larousse liet verschij
nen, en door Paul Souchon, werd samenge
steld, werden een aantal dezer oorlogs-
anecdoten verzameld. Men gaf er den titel
aan van „Les Mots héroïque.s de la
Guerre".
Het boekje werd verdeeld in verschillen
de hoofdstukken, gewijd aan „Het Ver
trek", „Do Soldaten", „De Officieren",
„De Loopgraven"en elk nieuw hoofdstuk
werd door den samensteller voorzien van
een sobere toelichting.
Doch eigenlijk is geen toelichting tot
zoo'n boekje noodig. Men leest het. Men
herkent de soldatentaal; men verstaat
weer den Franschen uitroep. En opnieuw
bewondert men dit prachtige volk. dat met
een gevoelige geestigheid op de lippen,
den dood weet in te gaan.
Hier zijn er eemige, verzameld onder den
verzameltitel „Les Départs", het ver
trekken der troepen.
Het regiment heeft in een plaatsje in
kwartier gelegen; het ontvangt het hevel
loerder te marcheeren. De inwoners, che
hechte vriendschap hebben gesloten met de
manschappen, doen het regiment uitge
leide. Met ontbloot hoofd laat men do troe
pen door de dorpsstraat marcheeren. Daar
roept er een, die zijn ontroering niet meer
meester is: „Adieu!"
Maar een sergeant antwoordt uit het
gelid:
„Au re voir! dat is voldoende!"
Een kraniteniverkoopjer reikt de voonbij-
march eeren.de troepen zijn kranten toe,
onider den ventersroep: „Laatste nieuws
van den oorlog, het laatste nieuws!"
Een soldaat schreeuwt er boven uit:
„Wat laatste nieuws! wat oorlogs
nieuws?! wij zijn 't, dlie het maken!"
Op de gedeeltelijk verlaten boulevards
komen twee kennissen elkaar tegen.
De een wil 'n luchtig praatje maken:
„Wedden, dat je dit jaar met naar je bad
plaats gaat, zooals andere jaren!"
De kennis antwoordt ernstig: „Nee, daar
is '1 avu ge:ai tijd' voor; de meeste mensdhen
verkiezen tegenwcoidig blijkbaar den
oostkant, vooral naar Verdun gaan er
velen."
Van de verschillende mobilisatie-op
schriften worden er tallooze aangehaald,
om dfieouzelifden vaardigen geest te toonen.
Eenige ervan.
Op een malrassenwinke1,, die gesloten is,
dit opschrift:
„De klanten mogen rustig slapen op
hun onde matrassen; de baas is naar de
grens. Leve Frankrijk!"
Op een anderen winkel: „Tijdelijke slui
ting. Heropening' n.a de overwinning."
Op een kapperswinkel: „De zaak is ver
plaatst naai- het 79ste regiment; ergens
i. front."
Ergens aan öe Veste moest een Fran
sdie afdeeling terugtrekken voor het goed
gedirigeerde, geschutvuur eener Duiteche
batterij. Men kon maar niet te weten ko
men vanwaar dit kwam. De* bevelvoerende
officier vraagt twee vrijwilligers, te gaan
uitzoeken, waar de vijandelijke batterij
opgesteld' staat. Twee onderofficieren ste1-
len. zich aanstonds beschikbaar, uitgekozen
uit een aantal vrijwilligers. Voorzien van
bun. tetefoon-toeste-lten en de noodige hoe-
vea'herid telefoondraad, begeren ze zich op
weg. Ze kiezen een eenzame boerderij als
doel. Ongehinderd bereiken ze het leege
hu-is; ze klimmen naar den zohler, zoeken
den omtrek af en ontdekten de -vijande
lijke batterij. Na een half dozijn schoten
van hum eigen artilfenie wordt 'het den
Dui (smeris te warm; zse zoeken een andere
opstelling. En ze richten rich met hun bat
terij juist naar de boerderij,, waar de twee
waarnemers zich hebben opgesteld. Dicht
bij de emzame boerderij brengen ze weer
hiun stukken in positie.
De twee sergeants zijn kalm voortgegaan
met te'eforeeren.
Ze hebben hun opstelling veranderd.
U moet n.u laten inetelden op de boerderij.
De brave kerers kregen hun zin: een
hagelbui hunner eigen granaten deed tic
boerderij uiteenepatten. Maar tegelijk ook
de Duitsche batterij.
In de voorste loopgraaf ligt de storm-
sectie op het bevel van dien storm-aanval
te wachten. De plaats is uiterst gevaar
lijk; de vijand heeft er reedia zijn artillerie
vuur op geconcentreerd. Ieder- eoMiaat
weet, dat ook die vijandelijke infanterie met
dien vinger aan den trekker ligt, gereed om
een salvo af te geven, zoodra de aanvallers
het hoofd beven die loopgraven zullen ver
toon en.
De bevelvoerende officier begrijpt wat
er in zijn soldaten omgaat; hij moet ze
flink houden, opdat er niemand achter zal
hlijiven, wanneer hij zoo dadelijk het bevel
tot deai aanvat zal moeten geven.
Hij wendt zich kattn tot. zijn manschap
pen: „Ik geef jullie één minuut tijd, om...
En ieder soldaat voltooit voor zich zelf
de gedachte: „oan voor het laatst nog eens
tot je zielf in te koeren."
Maar hij:
,„„,.oon een sigaret, aan ie steken."
Zelf geeft hij het voorbeeldt neemt em
sigaret uit een keurig kokertje en dioet
eenige trekjes bij het uiteenspatten der
granaatscherven. Dan werpt hij het siga-
retstompje achteloos weg, trekt zijn sabel
en, den vijand aanwijzend:
Voorwaarts, nies eli-fonts!"
Niot één, die zijn luitenant niet vo'gde.
STADSNIEUWS.
Ned. R.-K. vclkskbond.
Gisterenavond vergaderde de afdeeling
Leiden van boveneenoemclen Bond in
„Prediker". Na opening met gebed door
den voorzitter, den heer P. Heemskerk,
werden de notulen gelezen, benevens
een 9-taJ nieuwe leden met een toepas
selijk woord geïnstalleerd.
De heer- J. M. H. Horikx bracht een
nauwkeurig en zakelijk verslag uit van
de gehouden Centrale Raadsvergadering
te .Amsterdam, waarvoor hij de
dankbaarheid der vergadering door
luid applaus mocht inoogsten. Geconsta*
leertl kon worden, dat verschillende
amendementen op voorstellen, door Lei
den ingediend, zijn aangenomen gewor
den. Daartegenover kon de door deze af
deeling gestelde candidaat voor Cen-
traal-Bestuurslid geene meerderheid be
halen.
De heer H. Lombert hield vervolgens
eenkrachtig pleidooi, om de bondsleden
op le wekken niet des avonds na 8 uur
te koopen en zeker niet bij winkeliers,
die eenmaal gegeven- beloften overtre
den.
Door den voorzitter werd medege
deeld, dat de afdeeling in samenwerking
met den Christelijken Besturenbond is
begonnen met den verkoop van diverse
soorten sajet tegen zeer lagen prijs,
waarbij, voor voldoende gewicht wordt
Ingestaan. ElKen Zaterdag en Maandag
zal des avonds van 8—10 uur deze sajet
in het gebouw- „Prediker kunnen wor
den afgehaald.
Verschillende mededeelingen volgden
nu inzake distributie-acties bij autori
teiten. De aandacht van het Steuncomité
was gevestigd op de loonsvermindering
aan de Kon. Ned. Grofsmederij.
Door het inwerkingtreden van het
nieuwe reglement zal op de volgende
bondsvergadering eerie verkiezing moe
ten plaats hebben voor een geheel nieuw
bestuur, waaruit alsdan wederom de
voorzitter zal worden gekozen.
De zeereerw. Pastoor Crombag is als
donateur tot den Bond toegetreden.
Door den voorzitter werden verschil
lende mededeelingen gedaan inzake het
Encycliekfeest op 2en Pinksterdag. Voor
de Leidsche Volksbondsafdeeling zal des
morgens om 7.30 uur in de Hartebrugs-
kerk eene H. Mis worden opgedragen,
terwijl alle leden werden verzocht te
6.45 uur tot de H. Tafel te naderen.
Des middags te 1 uur wordt een Lof
in dezelfde kerk gecelebreerd, toeganke
lijk voor alle deelnemers aan den op
tocht. Zeer vele bondsafdeelingen, bene
vens vele plaatselijke vereenigingen zul
len hieraan deelnemen. De afdeeling
Leiden zal deelnemen met haar muziek
korps, benevens alle banieren. Krachtig
worden de leden opgewekt tot deelname
aan den stoet en aan de meeting op den
Burcht.
Des avonds zal door het Comité „Hulp
in Nood" in de Graanbeurs eene uitvoe
ring worden gegeven ten bate van ge
noemd fonds. De Harmonie-, Tooneel- en
Zangafdeelingen van den Bond zullen
hunne medewerking hiervoor verleenen.
Na gehouden rondvraag en na een
krachtige aansporing van den voorzitter
voor propaganda-voering voor dien dag.
werd deze goed bezochte vergadering
met gebed gesloten.
Morgen zal aan den heer J. J. van
Dam, sergeant-majoor-administrateur
bij hel 4e regiment infanterie de zilve
ren medaille voor 24 jaren militairen
dienst worden uitgereikt.
In de op 13 Juni a.s. le houden jaar
vergadering van de Maatschappij van
Nederl. Letterkunde zal de openingsrede
worden uitgesproken door prof. dr. L.
Knappert, terwijl verder door dr. J. L.
Walch, van 's-Gravenhage, een voor
dracht. zal worden gehouden over „Een
nationaal tooneel".
Verder zullen in de bijeenkomst der
commissie voor geschied- en oudheid
kunde op Dinsdag 12 Juni a.s. als spre
kers optreden de heeren generaal-ma-
joor G. J. \V. Koolemans Beijnen, van
's-Gravenhage, met een voordracht over
„De Gebroeders Rouget (de Lisle) mede
in hun betrekking tot ons land" en prof.
dr. P. J. Blok, met een voordracht geti
teld „Leidsche' Revolutiejaren 1795—
1798".
jongen het ongeluk in de Langegracht
te vallen. Al spoedig dreef de knaap
naar hel midden af. De timmerman Jan
sen, die aan genoemde gracht woont,
kwam op het hulpgeroep spoedig aange
sneld, en sprong, gekleed te water, waar
door hij het genoegen had, den jongen
behouden op het droge Le brengen.
Naar aanleiding van de voorstellen van
B. en W. dezer gemeente inzake de rege
ling der rechtspositie van de gemeente
ambtenaren, zal er, «zooal-s blijkt uit een
advertentie in dit nummer, morgenavond
te halfacht in de Nutszaal een bespreking
worden gehouden vanwege eenige ambte-
narenvoreenigingen.
Voor hel examen 1. o. is te Haarlem
gedaagd; de heer W. M. Ragut. alhier.
Gemeentelijke Aankondigingen.
Verbod van vervoer, verkoop en af evering
van lijnzaad.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter algeimeene kennis, diat door den
Minister van Landbouw, Nijverheid' en
Handel is goedgevonden, vast te ste len de
navolgende distributieregel ing voor lijn
zaad: Art. 1. Het is verboden lijnzaad' te
vervoeren, te verknopen of af te leveren.
Art. 2. Van bet veiibod in art. 1 gesteld
kan dfcsipensatie worden verleend door d.e
Rijkscommissie van Toezicht op de V'-as-
vereeniiging, gevestigd, Korte Voorhout 13,
'.s-Gravenhage, welke commissie aan deze
dispensatie voorwaarden kan verbinden.
Verbod van aflevering en vervoer van
paraffine.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter at gein eene kennis, dat door den
Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel is goedgevonden: lo. te verbieden
do aflevering e<n het vervoer van paraffine,
tenzij dit geschiedt V-oor den dienst van
leger ?n vloot, of wel daartoe schriftelijk
vergun ring is verleend door die Toewij-
zingiscommissie vo.or kaarsen, schemer
lichten en dergelijke; 2o. vast te stellen een
maxim urn-prijs voor paraffine van f 80
per 100 K.G. netto.
Opgave van paraffine.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt tier ailgemeeme kennis, dat, ingevol
ge art, 5 'der iDislributiewet 1916, een ieder,
die paraffine anders dan voor gebruik voor
hem zelf of zijn gezin in voorraad heeft,
gehouden is vóór of op 26 Mei-a.s. aan
het Levensmiddielenbedrijf Viscthmarkt 18,
schriftelijk opgave te doen van de hoeveel
heid' en den aard dea- partijen, welke hij
an voorraad heeft.
De bedioeVlle opgaven zuMen moeten wor
den gedaan dioor hen, die de paraffine
onder zich hebben, onverschillig of zij al
dan niet eigenaar daarvan zijn.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van li e d e n.
Interpellatie Marchant.
Voortgegaan wordt met de behande
ling der interpellalie-Marchant betref
fende de voorloopige voorziening' in de
crisis aan het Departement van Oorlog
en de maatregelen door de Regeering
genomen ter zake van de oproeping der
landstormjaarklasse 1908.
De heer Mar chant (V.D.) acht het
antwoord der Regeering weinig bevredi
gend. Dit antwoord was verdeeld in een
politiek en militair-technisch gedeelte.
Wat dit laatste betreft, spr. heeft, geen
vage beschouwingen gevraagd maar cij
fers en deze heeft hij niet gehoord.
Van oproeping van landstormplichli-
gen mag geen sprake zijn, als de nood
zakelijkheid niet is !e bewijzen met cij
fers, en wel krachtens de wet van 31 Juli
1915. Deugdelijke gegevens zijn der Ka
mer niet verstrekt, wel is een nieuwe
constructie aan de wet gegeven, afwij
kend van die gegrond od de voorgeschie
denis dezer wet. Minister Bosboom gaf
op 23 Juli als hoofddoel der wet aan:
geleidelijke versterking der weermacht,
vorming van een reserve en aflossing
van ouderen in het leger staande man
schappen. Nu verklaart dc minister
Rambonnet dat het juist andersom is,
dat men ouderen moet oproepen, omdat
anders te veel jonge mannen in ?t leger
komen.
De minister die aanspraak maakt op
gehoorzaamheid moet zelf allereerst de
wet weten te gehoorzamen.
De mannen van 24 en 25 jaar, thans in
het leger zijnde, hebben geen positie
moeten opgeven zooals thans verlangd
wordt van de landslormers lichting '08.
De kwestie van al of niet geoefend
komt hier niet ter sprake, zoowel de
ouderen als jongeren zijn ongeoefend.
De vervroegde oproeping van de mi
litielichting 1918 heeft de minister on
mogelijk geacht. Maar er is iels andera
als de minister het wel mogelijk achtte
zou hij het toch niet doen. Spr. heeft zich
op het legerbelang beroepen, maar alle
autoriteiten met welke spr. heeft gespro
ken, zijn juist van meening dat het leger
rust behoeft.
Maar dit alles is een slecht krachtver
toon. zooals een waarlijk krachtig en
wijs bewindsman beneden zich acht.
Over !s ministers verdienste ten aanzien
van de grondwetsherziening-wordt een
schaduw geworpen door zijn staatsrech
telijke theoriën en praktijken.
Diéns theorie over een volkswil* aan
vaardt spr. niet.
Hierbij is nu gekomen wal. men heeft
zien gebeuren met bet wetsontwerp in
zake de export-centrale. Na de uitspraak
der Eerste Kamer werd -hier door den
minister een ontwerp op tafel geworpen
met een toelichting waarin alles Le lezen
staat en de boodschap: neem 't nu maar
spoedig aan of anders doen wij hel zelf.
CRJHTirenTmeri sprr-trct^rcir Uo
ter van Binnenlandschê Zaken ant
woordde aan den heer De Vos van Steen-
wijk, die een ontbinding op termijn een
experiment van slecht allooi noemde. De
minister heeft er toen de Koningin in
betrokken, verklarende dat men met
zoon uitdrukking majesteitsschennis
pleegde. Hetgeen deze minister doet ten
aanzien van ons staatsrecht is vatbaar
voor herstel.
Het conflict tusschen regeering en Ka
mer is van zeer ernstigen aard.
In normale lijden zou het niet geschie
den. Dan zou de Kamer haar positie te
genove.r de regeering krachtig moeten
handhaven. Thans kan alleen
een krachtig protest wor
den geuit.
Men is nu gebonden door de bijzon
dere omstandigheden ten aanzien van
het buitenlandsch beleid en onlbindings-
besluit. Die gebondenheid van de Kamer
had de regeering tot ingetogenheid moe
ten leiden, niet zooals nu tot machtsmis
bruik.
Spr. en zijn politieke vrienden zullen
nu geen uitspraak v a'n d e
Kamer uitlokken en ook
elke poging daartoe a f-
w ij z e n.
De heer Nolens (R.K.) zegt dat hij er
zich zeer in zou verheugen indien deze
besprekingen de regeering er toe zou
den leiden wijziging in haar houding te
brengen, zoodat althans een deel der
landstormjaarklasse 1908 niet zou wor
den opgeroepen.
De groole vraag is hier -intusschen
welke beteekenis men le hechten heeft
aan een motie. De heer Marchant spreekt
van een votum der Kamer, waaraan de
regeering zich te houden heeft. Spr. is
echter niet deze meening toegedaan. De
regeering heeft z. i. niet tegen'de wet in
gehandeld. De opvatting van den heer
Marchant is vooral in oorlogstijd, waar
in het defensiezaken betreft, gevaarlijk.
De Kamer heeft eveneens rekening te
houden met de moeilijke omstandighe
den. Toch zou het spr. spijlen, indien
naar feuilen de indruk zou worden ge
wekt dat dit derde conflict alleen uil-
blijft, met het oog op de huilengewone
omstandigheden.
Hierna pauze.
De heer Schaper (S.D.) sluit zich
goeddeels aan bij de rede van den heer
Marchant. Zakelijk is hij het met deze
eens; evenwel meent hij, dat de Kamer
zelf voedsel heeft gegeven aan de opvat-,
ting der regeering'omtrent haar macht.
Spr. waarschuwt de regeering, dat de
toekomstige neutrale periode niet supra
militairistisch mag zijn.
De heer Duymaer van Twist
(A.R.) betoogt, dat de oproeping der land
storm, jaarklasse 08, zonder bezwaar
had kunnen achterwege blijven.
7"'*teTi hetennvoneï noar Drente verti^
teneinde morgen tien geheelen dag
J.en wij. en aan een be.zook aan de
den veenbrand geteisleide streken.
Naar wij vernemen, v ei-zendt bet h
coiniié van liet Nederlandsche
udt zijne magazijnen nog
k'l eettip,
m-brarid in Drenthe
Kruis
goeder
-dei idoov dien vc
terde streken.
Schepen opgevorderd.
Naar wij vernemen heeft cle mini
van Landbouw, Nijverheid én Iiau
krachtens de Schepmvord'e.rifigswei i,
grafisch een 22lal schepen gereqmrf,
om in ballast uit ue varen, teneii.devia,
lifax in de Vereen ig de Staten graan
de regeering te gaan halen. Deze schei
welke te zamen ongeveer honderdufo
ton graan kunnen vervoeren, zijn:
dc Clio, de Vesta, en -de Bacchus,
de Koninklijke Nederlauidi-che Stoomt
Maatschappij;
de Soestdijk -en de Zuiderdijk yy,
Ho 11 a n d-Am er ik a-li jttv
de Winterswijk, van de fit ma Eri
en Dekkers te Rotterdam;
de vjava en de Borneo van de
schappij Nederland;
de Rijndijk van- de firma Solleveli
clcr Meer -en van Hatteni te Rotterdj
de Texel van de Maatschappij Tr
de Besoeki van de Rot-terdamscheLk
de Phecda, de Alkai, de Bellatrix
Merak, van Nievelt, Goudriaan en
Rotterdam;
de Veerhaven, de Waalhaven g
IJselstroom van gebr. Van Uden tej
terdam;
do Restuni e-n de Leersurn,
Stoomvaart-Maatschappij Oostzee;
de Larenberg, van de Stoonm
Maa tsch appij II il legers berg;
en de Noordbrabant van de Stoomu
Maatschappij Noordbrabant,
414e STAATSLOTERI,
Laatste berichten.
De veenfoiand in Drente
M. de Koningin on Z K.H. de Prins
NIETEN.
18
51
54
69
82
125
182
261
372'
373
427
452
530
537
582
588
649
662
719
774
793
825
840
859
913
926
1021
1034
1050
1052
1101
1109
1155
1172
11Ö4
1189
1271
1287
1380
1438
1465
1478
1526
1535
1561
1603
1606
1631
1781
1793
1845
1861
189G
1897
1910
1911
1948
1962
2016
2052
2150
2152
2196
2251
2296
2358
2115
2455
2507
2532
2546
2595
2697
2705
2726
2733
2738
2801
2831
2932
2963
2989
3006
.3017
3129
3135
3208
3213
3216
32-19
3302
3326
3336
3372
3382
381!
3483
3533
3555
3621
3644
3653
373.)
3788
3790
3835
.3840
3888
3937
3970
4027
407-4
4079
4118
4154
4201
4227
4232
4366
4271
4335
4355
4388
4389
4392
4394
4517
4529
4536
4558
4607
1663
4682
_A7in_
-J.757
4772
4780
4831
1061
4978
4997
508:'.
5W
^17?
5259
5306
5314
5360
53~5
5387
5420
5439
54-42
5453
546G
5486
5567
5571
56-42
5692
5719
5736
5807
5 830
5855
5901
5928
6038
6090
6093
6107
6J27
6136
6139
6159
6173
6203
6228
6259
6280
6341
6411
6426
6195
6539
6573
6030
6639
6640
6670
6689
6751
6770
6853
6891
6911
6914
6928
G9G8
7020
7022
7039
7040
7091
7119
7150
7289
7304
7311
7328
7424
7434
7453
7457
7482
7489
7533
7593
7626
7661
7711
7724
7732
7799
7813
7856
7860
7896
8001
8009
8026
809-4
8115
8141
8197
8212
8215
8233
8279
829
8331
8344
8386
8416
8449
8474
8526
8542
8565
8577
8623
8675
8743
8780
8821
8858
8897
8936
9008
9014
9019
9040
9103
9124
9235
9257
9294
9298
9389
9392
9492
9495
9496
9555
9629
9761
9783
9825
9845
9862
9886
9912
9987
9997
10042
10093
10142
1018
10269
10271
10276
10309
10330
10332
10386
10442
10450
10459
10463
10-470
10545
10561
10570
10572
10580
10775
10823
10846
10885
10905
10934
10971
11031
11084
11102
11148
11211
11213
11482
11493
11510
11575
11580
11597
11663
11678
11734
11702
11788
11811
11842
11873
11914
11962
11976
120»
12122
12149
12161
12172
12187
12283
12346
12363
12484
12498
12-499
1-2334
12592
12671
12677
12695
12722
12733
127&<J
12895
12957
12975
12979
12934
J2999
13065
13119
13135
13154
13159
13190
13240
13257
13364
13274
13288
13313
13347
13356
13360
13401
13416
13472
13509
13547
13563
13580
13615
13662
13GG7
13687
13696
13704
13722
13757
13769
13791
13797
1.8900
13814
13911
13934
13940
33952
13953
13959
f4083
14087
1 5097
14108
14191
14205
14326
14328
14340
14419
14438
14485
14510
14527
14539
14553
14577
14605
14695
14759
14797
14833
14843
14844
14893
14918
14937
14958
14970
1 4977
15023
15091
15094
15212
15280
1530?
15322
15462
15501
15548
15624
15626
15631
15672
15752
15795
15815
15862
16054
16071
16103
16110
16205
16213
16335
16383
16411
16466
16476
16492
16518
165-49
16595
16612
16661
16671
16721
>16759
16765
16808
168-41
16883
16923
16928
17002
17045
17099
17109
17181
17216
17228
17338
17409
17411
17509
17514
17548
17625
17710
17715
17730
17762
17782
17791
17810
17836
17869
17874
17877
17957
17982
18019
18064
18095
18127
18140
18177
18196
18451
18207
1832G
18364
18365
18425
18572
18602
18655
18710
18731
18760
18816
18834
18875
18977
18982
19024
19106
19296
19339
19397
19402
1941?
19460
19502
19543
19548
19609
19615
19691
19710
19752
19779
19860
19866
19962
19974
20010
20016
20056
20056
20136
20276
20291
20312
20357
20361
20391
20416
20420
20472
20605
2060"
20640
20678
2070-4
20772
20902
2091?
