2 Oorlog. BINNENLAND. lAARGANO No. 2303 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Intsrc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering eiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per wsek, 1.60 per ii Franco per post f 1-80 per kwartaal. (GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent. rcrtaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 71/* cent WOENSDAG MEI 1917. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ngezonden mededeeJingen van 1-5 regels tl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzianiijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- er Verkoop C9ee* Handels-Advertentién) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent immer bestaat uit twee bladen. en Jubileum. gaan -al ia \t dan maar* voor een ogenblik dn een sfeer van vrede, it, onbewogen door liet sóhreeu- 'werelidrumoea.' dè,t is een ver loor den geest, een verkwikking In-él voor den dagbktdCezer ais voor Madschrijvett* in deze tijdien.... zulk een stemming wonden we Saven, wanneer we met onze ge- even verwijlen bij het vandaag tende Hageveld. ve'e onizer Lezen? kennen dat bnvou:dii|gAe|, gjraot-rust.iga gdbouw in de Haaiïemmertreikvaart, aan mg van wegen bij den ingang van j Veoifliout. als zij het vóór zicfh roepen in hun hng, dan staat het daar als een symibooQ, als een teekenend in den inner1 ijken vrede des liar- Js Hageveld in waarheid,.... nat seen ware uiting van de werkelijk- e1d, diaair «brurscht het. leven van in het geestdriftig© omhoog naar öJdeaflien, in de darteling van blijheid. die zwellende flevensstroom is ■t k'baar door de innerlijke vrede, eeft in de God-geiwijde harten der levieten.... ekl viert vandaag izijn gouden i, Van vieren" (kan eigenlijk niet fretproken. Het jubileum wordit in Stilte herdacht, over enkele li zal het pdiedhitiiger wooxLen ge~ och eerst,. als de vrede op de we- .weergekeerd, aai1 dit huis van i vollen ïulister zijn vierdag bei- tn Sldbbm -rre- gl&clhtg met cem oord naar dit feest willen heem I! courant ral, wanneer de eigen- [festviering is aangebroken, zooals spreekt, daar meer over mede- erlakkerij. Bit zijn weer de socialistische 1-Mea- gen gehouden. eiden vertoonde het gewone jaar- schouwspeL Een optocht door de lama een bijeenkomst met zang, cht, en een redevoering natuurlijk, illen van dit alles niet veel mede- - 't kan den lezers bijster weinig elling wekken alleen een enkele «Hing bij de speech, welke gister- in half elf in „Zomerzorg" de heer omen, secretaris van het N.Y.V., te steken, 't Was een laat uur, linatie wordt altijd eerst laat in id' ontstoken. luminatie was die speech rondom beeld van de Internationale. De tale sociaal-democratie, zij zal de len vrede weergeven neen,zij dat reeds gedaan;!?... Waarlijk, de zei de letterlijk: De sociaal-demo- le arbeiders in Rusland hebben ld den vrede wcergeschonken. Dat wel, helaas, wat men noemt: ver- tou ons liever zijn, natuurlijk, dan slijk weer eens de vredeszon baar leed glanzen over de donkere we als de sociaal-democratie er wat lijdragen, om de wolken, welke die tt nog overdekken, weg te vagen IJlden er haar erkentelijk voor zijnl daar is 't nog ver van af, helaas! feftl-democratie heeft nog n i e t s tot inkrimping van den weivld- - en, on-danks, of, Hevea* gezegd, om haar luidruchtig gesche, Ier, wij ook niet zoo heel veel aan ei-n «zich noemende „Internationale" Aste toekomst. tot vast: De fanfares, die gister- Dor de groote zaal van Zomerzoig iken over de sociaal-democratie vrede zij schetterden wel luider ar tonen waren v a 1 s c h, om lat twaar is nogmaals: helaas! de sociaal-dcmocratie ook maar deze jaren voor de ontredderde a-' leid heeft bereikt! '8e strijd in het Westen. »«s gn de wereldvrede. - Spaan- hen. - Een rede van den Duit- pskanselier. Overzicht. Er is op het W e s t ed ij (k gevechtster rein opnieuw een stilstand ingetreden» De Framsche aanval heeft diitanaall wel zéér kort geduurd! Wederom komen de Duit- schers met die mededeeling, dat de stoot der Fransdhen in Champagne is mi s hikt. Daar die Framschen geen nieuwe resui'Jta- ten aneUdJen, schijnen hun vorderingen be perkt te zfij-n tot die vermeestering van den beng Coraupet em. eendge loopgravcnstetse's bij den Mont Hauit, Oosteilijik van Reims. De strijd heeft ook thans weer een uiterst hardnekkig karakter gedragen, daar de Duilsehers zich met een toenemende hef tigheid verdedigen. Op het ©ogenblik is .de artillerie nog zeer krachtig werkzaam en breidt z;ch merkbaar naar het Zuiden uit, zoo o.a. bij he<t plaatsje Auberive, gelegen in de meest zuidelijke streek van den hevigen strijd. Ook de luchtactie blijft levendig. Op 3vet Engelsche gebied is alleen de artil lerie aan het woord, doch hier zijn geen feiten van belang te bef.preken. Is men blijkbaar in Frankrijk niet tevreden over de" resultaten van het offen sief. in Engeland is mén niet zeex ingenomen met de uitwerking der rluik- boocbestrijding. Het bezoek van den pre mier aan de Admiraliteit, waar hij zidh op de hoogt© stelde van de genomen maat regelen en overleg pleegde met de betrok ken ambtenaren, hoeft veiuxioêdölijk ten dlael die geschokte gemoederen gerust te .stellenefi is mlsscliiien eveneens een tee lten, datde premier zejf niet. voilikomèn oivertuigd is van die doelitreffenhieid van heit optreden der vllQdt. De toekomst z-aO! lleorieini oif Lloyd George's ingrijpen heeft kimmen leiden tot afdoende maatregeJleix-InmiddellLs vernemen wij, dat hij naar Frankrijk is vertrokken. Steeds sterker spreekt "zich in Duitsch- v©Ti-cnxravTTjST klarng over het oorlogsdoel, dat de regee- ring zich vóorstelt. Tegenover zekere regee- rings-stroomingen, we.lke nog steeds spre ken van annexatie als schadeloosstelling, staat het volk in zijn breede lagen, dat zich duidelijk wil uitspreken voor Wilsons eisch: geen annexaties en geen schadeloosstelling. Zooals de „Vorwarts, komt nu ook de „Voss. Ztg." op, voor een ruiterlijke ver klaring van de Duitsche regeering. Het blad zegt. dat de houding van* Duitschiand scherp afsteekt bij de uitingen van graaf Czernin in het' „Firenidenblatt". In Weenen schijnt men precies te weten, wat men wil, in Berlijn ontbreekt alle lei ding en laat men de zaken maar loopen, zoo eij willen. Het interview met Czernin, was het logische uitvloeisel van de vroegere verklaring van Czernin, die toch wel in overleg met de Duitsche a egeering zal zijn opgesteld. „Door deze zotte politiek van achterhou dendheid", zegt- de „Voss. Ztg." „vestigt de regeering bij het Duiteehe volk den in druk. dat zij geen politiek doel heef!, en in het buitenland versterkt zij daardoor de meening, dat er waarheid schuilt in de be» wering, dat Duitschiand een dubbel spel speelt." 0p Zee. Da duikboot- en mijnoortog. Het Russische stoomschip ,,01g.a Auriclo" (3400 ton) van Newcastle naar Kola met kolen, is 80 zeemij-len vóór de NoordJkaap door een duikboot in den grond geboord. Het was er een van die adleirnieuwste soort. De kapitein zei, dat er 10 cluikbooten aan den Stag zijn tu&chen. de Noordkaap en de Moermandkust. Duitschiand. Een rede van den Rijkskanselier. Het „Bwl. Tagebl." schrijft: In parle mentaire kringen rekent men erop, dat de tt'ijkskanselier nog deze week zal toegeven aan den drang van den Rijksdag om nieu we mediedeelingen te doen betreffende den oorlogstoestand en de oorlogsdoeleinden. In den wandelgangen van den Rijksdag werd aangenomen, dat de rijkskanselier Donderdag zou spreken. Spanje. De Spaansche duikbooten. Uit Madrid wordt gemeld aan de Daily Te'egraph": Maura heeft voor een gdhoer van 20.000 niensclien een rede gehouden. Hii betoogde, dat Spanje onzijdig moest blijven, doch gereed moet zijn om zoo noodig een vertoond met Engeland cn Frankrijk te sluiten, doch noodt met an dere mogendheden. Om tot dit verbond te komen zou het noodzakelijk zijff dat Gi braltar en T anger aan Spanje werden af gestaan. Ee:\st dan kan Spanje zidh van ganscher harto bij Frankrijk en Engeland aansluiten Van het Vaticaan. Een toespraak des Pausen. Na de plechtigheid van de zaligverkla ring van den eerbiedwaardigen Cottoleai- igo heeft de Paus een groep pelgrims uit Piemo.nt in audiëntie ontvangen. In antwoord op een huldigings-aires wees de Paus erop, hoe de gelukkige Cot- tol/engo steeds getracht h. 1 de mensche- '-jjave eliicnoein te lenigen c.^weg te nemen. Nu, ging de Paus voort, poogt de mensoh met al ,zijn energie sinds drie jaren de zwaarste en diepfste ellende te verspreiden. Daarom is het goed ©p het ©ogenblik aan de wereM voor te stelten hein, die tegenover de i'érscdirikkelijke intensiteit van verwoesting en rouw de meru-chhéid herinnert aan bet geheel ver geten gebod der naastenliefde. Terwijl anderen dooden, verminken, ver blinden en weezen en weduwen maken, moet in den gelukzaligan Cqttolengo het eenwige beeld van den zachtmoedigen en liefderijken Jezus weder voor aller oogen schitteren. Moge de nieuwe gelukzalige aan de men- schen van onzen tijd doen 'inzien, dat d© werken, waarnaar inen moet streven, die zijn., welke de ellenden der menschheid le nigen; dat de heerlijkste woorden de woor- uden van vergiffenis, barmhartigheid en vrede zijn. De Paus en de wereldvrede. In de Praagsche ,BonLfatiu-korr" publi ceert Dr. Hilgieaaneiner een artikel „Over Petrograde of ever Rome", waarin hij on derzoekt, van waar eerder de bemiddeling voor een rechtvaairdtige'i en duurzamen vrede verwacht kan warden, van de soci- aal-democratische internationale of van den invloed van de Katholieke wereldkerk en het -Pauisdcm. De internationale we rikt met resoluties, vage, vaak elkaar tegensprekende partij- toesluiten en groote redevoeringen zonder eenig practisch resultaat voor den vrede te bewerken. Daartegenover werkt de Katholieke keilc in stilte en moclxt reeds taüiijke gedce'le- sen wordt door allien erkend? nil en hebben dien Paus reedis hulde gebraciht voor de vete verzachtingen, welke 'hij in de ellende van den oorlog wist tot stand te brengen. Dit geeft de beste (hoop voor de toekomst en wij mogen met reden verwachten, dat die werkzaamheid! dies Pausen nog meer goeds aan de wereld zal schenken. Buitenlandsche Berichten. Een 90ciaa!-democraat gedecoreerd. Koning Ludwiig van Beieren heeft aan den ouoten sociaal-democratischen leider, Peter Hak1!, te Passau, het Koning-Ludwig- kruiis toegekend. Holl heeft de ©nderschei- diing, aangenomen, hetgeen begrijpelijker wijs critiek van de radicaal-socialistische bladen uitlokt. De moordenaar van Stürgkh. De behandeling van d!e strafzaak tegen Dr. Fricdrich Adüer, den moordenaar van graaf Stürgthk, is vastgesteM' op 18 en 19 Mei. De psychiaters hebben Adier voor geestelijk normaal verklaard. Nederland en de Oorlog. De bommen op Zierikzee. Eem deel der bavolking heeft den .nacht van den Maandag op, den Dinsdag wa kend en op straat doorgebracht. De Bel gische vluchtelingen stonden moeren deel 9 gepakt en gezakt, tenetade bij de eerste nadering van een bommenwerpende vlieg machine te kunnen vluchten. Op de ha ven stond e»en dichte volksmassa naar het nachtelijk luchtruim te turen en in- derdaad nam men daar vliegtuigen waar. Deze waren op verren afstand, vermoe delijk aan die VUaamsche kust en -chenen rin een hevig gevecht gewikkeld te wezen, althans diet vuren werd gehoord cn waar genomen. Wat die ischade betreft, die door de bom men veroorzaakt is, deze wordt op f 100,000 geraamd'. Het aantal woningen, door de bommen vernield af zeer emstig beschadigd, bedraagt omstreek9 veertig, terwijl -vijftig huizen min of meer be- .sdliadigd werden. Vermeld moet worden, dat de militai ren uitstekende diensten hebben bewezen. Uli't de woning, die naaist de in vlammen opgiegane pakhuizen gelegen is en die op het punt van instorten stond, werden dioor de sergeanten Mink, Romej-n, Te'.'e- kamp en door den .-"©hiaat Luiken twee zeer bejaarde vroanvon gered. Uit alile doelen van het land komt men de ruinen bezoeken. We laten nog eeitige bijzonddrheden vol gen over Ie zes bommen, djie op Zierikze© zijn nevrg-ekomen., De eerste toom idol in de Molenstraat, waar hij twee pakhuizen in brand stak en twee belandende huisjes gedeeltelijk deed instorten. Hoe de menschen ongie- deerdi uit de ruïne jkiwamen is onbegrijpe lijk, want dilkko icxude muren werden als papier in flarden gescheurd. De tweede bom kwam neer in het Kar- stei'l op het huisje nummer 272, waar de familie Leijdekkers woonde, man, vrouw en aangenomen kind van drie jaar. Alle drie werden gedood en waren «vreesetijk verminkt; men moest de doelen der lijken bij elkaar zoeken; de man lag in een be- ïendenden duin, hot kind voor de deur en de vrouw ver in den tuin. Vlak er naast woonden twee oude menschen; zfij werden ongedeerd uit de ruïne hunner woning gedragen. De andere buren van Leijdek kers waren toevallig op reis. De hom ver woestte drie arbeiderswoningen zoo goed als geheel. De derde bom kwam terecht in den tuin vaw notaris Rieirmasa, wonende Oude Haven 480. Deze bom sloeg een gat van meter mictWiijn en ljA meter diepte. Vreeselijk was zijn kracht. Geen pan, geen ruit bleef heel. F.enj paar (huizen verder veroorzaakte de vierde bom de grootste materieele schade bij mr. Po'iviliei op nummer 497. De geschiedenis van deze bom is eenvou dig ongeloof.ijk; zij kwam op liet dak neer, sloeg daardoor heen en werd vermoede lijk gestuit door den mangel. Gélukkig ontplofte de born daardoor op den zo'Mer. De scherven baanden zich een weg naar de slaapkamer van de kinderen en van het echtpaar, daar alles kort en klein Slaande, maar menschenlevens sparend. Van het bedje van den tweejarigen. Adtiiiaan Pol vliet zijn de stijlen verwron gen. Er werd een gat in de dekens ge stagen. Het ventje kreeg een paar onbe duidende schrammetjes. In het bed .van Gluifsfiaah Potvliet, 12 jaar, drong een scherf door drie matrassen aan het voet- In de aangrenzende kamer Sliepeü mijn heer en mevrouw. Mevrouw kreeg een scherf rakelings langs haai* rug;. De ont zetting van deze menschen laat ziich niet beschrijven. De bom sloeg ook nog het dak in van het belendende huis van ma*. Bak ker en richtte daar op den zolder groote verwoestingen aan. De meid bleef op 'haar kamertje ongedeerd, maar de ruïne en het puin versperdien de deur. Verder bescha digde de bom nog in geringe mate eenige huizen in dezelfde straat. De vijfde bom sloeg een 120 ruiten bij den directeur der gasfabriek stuk. maak te een gat in die kadeglooiing aldaar en verdween toen. Eenige meters verder wa ren de gashouders getroffen en was een onoverzienbare schade aangericht. De zesde toom viel in een weiland. Degeografische „vergissing" vaneen EngeTsch vliegenier. De heer L. Simons schrijft aan het „Vad." De veronderstelling dat de Engelsche vliegenier, die ons mooie Zierikzee bom bardeerde en er slachtoffers maakte, zelf het. slachtoffer was van een geografische „vergissing" lijkt meer dan aannemelijk voor wie eenigszins op da hoogte is van cle aardrijkskundige kennis, die men er in Engeland pleegt op na te houden en zelfs te onderwijzen. Er is mij nog niet zoo lang geleden een keurig staaltje verteld van wat een jeugdig Nederlander, wiens ouders in Engeland woonden en die er hein naar de bekende „public school" te Eton hadden geeonderi, aldaar in de les „aardrijkskunde van Ne derland" wedervaren was. De leer aar doceerde: hoofdstad van Ne derland... Antwerpen!! Dat was onzen jeugdigen landgenoot wat al te kras. En hij protesteerde. Eerst bij den leeraar, toen bij het hoofd der schooL dat Antwerpen tot België behoorde, en onze hoofdstad was... Amsterdam. En beiden haalden de schouders op what did it matter? (wat komt er dat op aan). Van zulk een „what did it matter" is Zierikzee stellig het slachtoffer geworden. En als men dan bedenkt dat het Engel sche departement van Binnerflandsche Za ken een paar maanden vóórden oorlog een brief voor Boekarest adresseerde naar Turkije!, en een ander departement het Engelsche eiland Guernsey omschreef als te liggen InFrance!, dat, naar me dezer dagen een Nederland-ch handelsman verklaarde, veel zijner Engelsche zaken vrienden in den waan verkeeren dat Am sterdam in... Zweden ligt ja, dan mogen we nog wel dankbaar zijn dat 'deze Engelsche methode om van de wereld een aardrijkskundige hutspot te maken, ons ui t al veel eer een knopje be zorgd heeft, ü!- nu die Engelsche vliege nier. Petroleum. Naai* wij vernemen, heeft de „Toewij- zings-commissie" voor 'de petroleum een zoodanige regeling getroffen, dat verschil lende industrieën voor wie petroleum on ontbeerlijk is voortgang kunnen hebben. Aangezien de aanvoer geheel stilstaat, valt op distributie aan particulieren voors hands niet te rekenen. Passagiers uit Engeland. De mailboot „Zeeland" ia even. twaalf uur te Vlissingen binnengastoomdi met 100 passagiers, onder wie die passagiers van de „GrotiUiS", die drie maanden in Engeland aan boord hebben vertoefd. Onder hen waa die vice-adinlraal Pinken, voormalig com mandant der zeemacht in Indië, en enkele andere officieren; verder de bemanning van het stoomschip „Coda", dat 14 weken ge leden getorpedeerd werd. Zij vertoefden te Londen in het zeemanshuis, waar velen nog op vertrek wachten. Te Southwold wer den passagiers en bagage met vier marine- trawlers aan boord gebracht. Er werden sleclïta twee post/akkc-n van boord ge dragen. Morgen vertrekt de „Zeeland" weder. Uitvoerverbod van ruwe ta.b«a k. Naar aanleiding van bemoeiingen van den heer S. P. van Eegfhen, voorzitten* van de Amsterdamsclie Kamer van Koophan del, beeft de Minister de toezegging ge daan, dat het uitvoerverbod van ruwe ta bak voorloopig zal worden opgeheven,. Do duur der opheffing zal afhankelijk worden gesteld van den toestand der buitenland- svhe tabaks- cn sigarenimhistrié. Oorlogstuig. Een groote Zeppelin passeerde gister morgen, Vlieland; ze kwam uit oostelijke en verdween tin -noordelijke richting. Van Ameland wordt gemeld, dat een 10-tal torpedojagers niet een Zeppelin gis- termorgen passëerdlewj, westwaarts koer sende. Jhr. mr. A. F. De Savornin Lohman. Het lid der Tweede Kamer, Jhr. Mr. A. F. de SavioD-nin Lahmian, hoopt op 29 Mei a.s. den leeftijd van 80 jaar te be reiken. De heer Lolunan, d-ie in Groningen go* boiren werd en daar in 1861 promoveerde, was achtereenvolgens rechter te Appinge- dani ('01'66),, rechter te 's-Hertogeniboseh ('66"72) en raadsheer te 's-Hertogcnbosch ('7.2—'84). Hij was ook hoogleeraar aan de Vrije Universiteit ('83'90 en '91—''96). Zijn politiek© loopbaan begon in 1879, toen de kiezers van Goes hem naar de Tweede Kamer zonden. Hij had zitting tot 1890, werd vervolgens minister van Binnenland, eöhe Zaken in het kabinetMackay (toti midden '91-, .kreeg toen zitting in de Eerste Kamer ('92—'91), om daarna ween- voor Goes in de Tweed© Kamer te komen. Hij vervulde sindsdien zijn mandaat tot heden. In 1909 werd hij benoemd tot minister van Staat. Bevclking van Zuid-Ho'.land. De Stct. no. 101 bevat een uittreksel betreffend© Zuid-Ho Sand uit de statistiek der bevolking van het Rijk in Ï916. De provincie Zuid-Holland telde 781.016 marinen en 818118 vrouwen^ in 't geheel 1.599.164 inwoners. Deze cijfers waren: voor Rotterdam 238.718, 248.329, 487.077; 's-Gravenhage 151.701, 182.380. 334.081; Leiden 28.954, 31.312. 60.266; Dordrecht -25.328, 26.35C, 51.681; Schiedam 18.677, 18.936. 37.613; De,lift 18.402, 18.278, 36.680; Gouda 12.789, 13».373, 26.162; Vlaardlingen 12.096, 12.059, 2-1.155; Katwijk 6494, 6082, 12.576; Gorinr cihem 0167, 6325, 12.492; Sliedirechit 6231, 6169, 12.340; Maassluis 5215, 5239, 10.454. Gemengde Berichten. Smokkelende machinisten. Door de Rijkspolitie to Eindhoven werden g'ster- nacht een machinist en een stoker van da locomotief gelicht, verdacht van het ver voeren van smokkelwaar. Inderdaad werd bij onderzoek, een aan zienlijk kwantum zeep aangetroffen onder; de steenkolen der machine. Zij waren er, reeds driemaal mede te V.enlo geweest* maar hadden nog niet de gelegenheid go® vonden, de zeep uit te voeren. Ivoren schaakspel. Bij de j olitie tö Baaiii is aangifte gedaan van het vindemi in liet Baarnsclie bosch van een zeer waar devol Chineesch ivoren schaakspel. Geble ken is, dat dit spel afkomstig is van een diefstal te Soest gepleegd ten nadeele vajj mej. De K. Lijk aangebracht. Te IJmuiden is aan-, gebracht een voorguats van de haven cLrij-. vond gevonden lijk van een militair, ver moedelijk van Belgische of Franse lie natio naliteit.' Het verkeert in verren slaat van ontbinding. Opgevïscht. Door het bergingsvaartuig „Haai" 13 op zee gevischt en te Hoek van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1917 | | pagina 1