ZATERDAG 10 MAART I9I7. BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. No; 2258 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 9o5. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT EL KEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering r Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 per irtaaL Franco per post f 1.80 per kwartaaL li.x «m i iïcTucrcn 7nNnaftcRi nn ie *iiii Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cenL kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Va cent De A3VEBTENTIEPBIJS bedraagt van 1—5 regels f(L75, elke regel meer 15 cent ngezonden mededeelingsn van 1-5 regels f 1-5D, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regale 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur. en Vèrhuur, Koop- er Verkoop (a69" Handels-Advertentiën) van 1—5 regels 25 cent; iedere regel meer 5 cent nummer bestaat uit drie "jaden en het geïllustreerd ke jndagsblad. U| Oorlog en voeding. loe lang zal de oorlog nog duren? Pij- ende vraag, die de geesten van indivi- éii en volkeren omkneld lioudt. y, luister 00110, iroe men in Engelland over *L 0 diuuir van- den oorlog denkt. Pe Engelsche mmister Henderson heeft /ai eds eenige weken geleden gezegd, dat ropa zich op een zeer langen oorlog '6 )e( voorbereiden, die misschien door de zettende slachting der komende veldsla- i zal worden verkort, maar niet geëin- H. „Naflion" die voorspelling bespreken- zegt: „Laten wij onszelf niet misleiden. ,üe jongelingschap van Europa moet ■st.gedood worden, het vuur van haat en •Istocht nog hooger en hooger opvlam- n. Het jaar 1917 is donker begonnen, het nog donkerder ondergaan. L-Waar gaan we dan heen? Naar een rlog met gebroken ruggegraat, gevoerd isclten volken op krukken? Ik hen er ib ng voor. Aan weerskanten schijnt een mp uitgesloten. Onze e5gen vrees is ver- ht. Het is niet waarschijnlijk, dat itschland ons door den honger zal kun- m dwingen; zelfs indien het alle onzijdi- n van de zee kon houden en daar is len kijk op kan er in onze drie voor- amste rantsoenen, suiker, brood en lesch, gemakkelijk worden voorzien, aar Duitlschland's eigèn voorraden schij- n tot over den volgenden oogst h-en te innen duren. Als er dus geen dramati- he uitslag van de veldslagen in het Wes- j| n komt, zullen beide zijden zich mis- hien in een vierden oorlogswinter stor- V' !t Is wel een somber toekomstbeeld, dat er voor ons oprijst/ u;t de in Engeland «oesterde verwachtingen. laar 't benauwe ons toch niet te erg! i'ie zal er ten slotte iets met zekerheid ja, met waarschijnlijkheid ntrent den duur van de Europa verplet- erende mensdh'eniS'Lacihtingen durven voor- lellen? 't Is waar alles wijst er op, dat er een |lossale krachtsinspaning van beide par- |en wordt voorbereid. Zoo wordt er tn Fransche zijd© beweerd, dat Oos- nrijk iresds de zeventienjarigen onder cl© ipens roept om hen t/e oefenen, en dat fs een oproeping der mannen van 51 it Gljarigen leeftijd, voor zoover nog ge- ihikt voor lichtere militaire diensten, ver- vacht wordt. Dit bericht kan onwaar zijn, MimogeHjk lijkt ons niet, wat er in rordt medegedeeld. Onloochenbare teeke- len toch voorspellen, dat de oorlogsrav.er- uj zich in het voorjaar, aan beide zijde der tri/iwvle partijen, met ongetoomde heftig- leid zal uitstortenEn zal er dan liet ijhde zijn gekomen? Of zal er dan voor Rechts korten tijd een inzinking zijn ont- ïtaan, waarna weer opnieuw wordt/- be gonnen, zóólang, totdat de volkeren elkan- ^rs leven hebben vermoord totdat suropa een puinhoop is geworden? Wij vaten het) niet. God behoede ons er voor tèt is de bede, die wij van ganscher harte ■'-rzuchten, in onze volslagen onzeker- eid. zulk een onzekere toekomst voor terwijl het hed.en reeds zoo droe vig is, is een vooruitspringende, allerbe langrijkste vraag, die betreffende onze w o e d i n g. De berichten aangaande de vooruitzich ten van onzen oogst warden met, den dog n°g ongunstiger dan aanvankelijk ver moed werd. De buitengewoon strenge winter heeft ve. 1 gewassen op het veld doen bevriezen, en an^ere zoodanig verzwakt, dat zij nog jttaar juist door de kouden tijd heen ge komen waren. De sedert enkele dagen op nieuw ingetreden, buitengewoon hevige koude, zal fian deze laatste geen goed aoen. Maar bovendien vertraagt de heerschen- de vorst, den arbeid op het veld in zóó be- angrijke mate, dat ook daaruit schade VOor onze productie tzal voortvloeien.In andere jaren liggen om dezen tlijd de fFoententuinderijen reeds geheel omgespit; thans was men nog ternauwernood begon- *>an of men heeft dat werk moeten staken iet alleen wordt het door deze vertraging laat voor den verbouw van sommige ge wassen, maar diegene, waaiwoor het no~ n'ot te la^t is, zullen daardoor toch in hun £roei en dus in het gereed-zijn voor de consumptie eenige weken tien achter wezen '1 pon normale otnwikkeling. Onder milke omstandigheden is het torii "lpt overbodig, dat alom wordt, opgewekt, m torh zooveej moireliik grond voor voed- Productie in te richten. Zoodra de vorst uit den grond is, moet daarmede een be gin worden gemaakt). Wij hioipen daarom ook. diait zeer ve len ge/hoor zullen geven aan den op,- roep van den directeur van gemeentewer ken te Leiden, om landerijen in of in de naaste omtrek van Leiden onder zekere voorwaarden af te stiaan aan de gemeen te ter bevordering van den aanplant van voedingsmiddelen. In een der bladen werd dezer dagen de verzuchting geslaakt ware men met dergelijke plannen maar in 1915 gekomen. Ja, ware men Wij hebben te lang in de dwaas-eenzij dige voorstelling geleefd, alsof 's lands weerbaarheid alleen zou beslaan in eèn zoo groot mogelijke gewapende macht. Nu gaat men het langzamerhand in zien, dat een volk moet inzinken, al zouden al cijn mannen „weerbaar" zijn (1), zoo het geetn oeconomiscten weerstand mé-ar kexn. bieden. Langzamerhand wordt dit nu begrepen en ontworstelt men zich aan een, om zijn eenzijdigheid, ongezond militai- risme. Moge het niet) te laat zijn En het is niet te laat, als de hand wordt gesla gen aan den ploeg in letterlijken zin. V* Ds Onderwijzers-Salarissen. Dat, is een brandend vraagstuk het vraagstuk der oraclerwijzcnssalariissen en het Is te begrijpen. Lang genoeg zijn daae loonen geweest beneden de betee/ke- rws van den- arbeid, welken die onderwij zers voor de maatschappij praest.ee/reai. Nu hebben de voorzitters der linker partijen bij de Tweede Kamer een voor ste! ingediend, our de wottefijke minima met honderd gulden te verliioctgen. Levendig kunnen wij het ons indenken, dat die voorzitters der rechtsche partijen niet waren te vinden om hun steun aan dit voorstel te geven. Als toah alteen de minima worden ver hoogd, krijigjt mien slechts een' gedeeltelijke verbetering en is van een salarts-her- zliieniing geen sprake terwijl de kan® daarop dan tevens voorloopig schijnt ver keken! Bovendien, door een verhooging van de wettelijke minima alleen zouden ovi. juist veten van degenen, wier behoef te aan, wier eisch op een hooger salaris het grootst en het krachtigst i®, daarvan buitangesJoien blijven. Ond,er onze kat/hoUetoe onderwijzer® is men hot, helaas, nog steed© niet eens over d© grondslagen van een recht vaardige salarieering. Allen nemen aan, dat daarvan d© basis moet zijn het familie loon. d, w.z., een loon, waardoor men i n staat i s een gezin van gemiddelde grootte te onderhouden, afgezien van 'het feit, of men al dan niet gehuwd is, al dan rdet een gemiddeld-groot gezin heeft te verzor gen- Nu neemt ee.n deel der onderwijzers aan huur-toeslagen en kinder-toeslagen, terwijl anderen deae niet in de grondsla gen van hot loon wemsohen vermeld te zien. Wij veneenig-en on® met de eersten. Zooals toch nog onlangs door prof. Aengenent in een onderwijzersvergade- ring te 's-Graveinbagie zoo duidelijk is uiteengezet, kan men het familoon onderscheiden in een minimum en een maximum. Al® een a'gemeen mi nimumloon is verstrekt, is aan den eisoh van rechtvaardigheid voldaan. Doch i® het nu niet alleszins billijk, volkomen in over eenstemming met de na-asten- (Liefde, dat men de afzonderlijke per sonen, zoover boven het minimum gaat-, als- d'e zorgen voor ieder hunner groot zijn? Wij hopen van harte, dat deze billijk heid door alle katholieke onderwijzers aal worden erkend. Geslaagde aanvaller der Franschen in Champagne. -- Wetsontwerp tot drank verbod in Rusland. Overzicht. Champagne is op het oogenblik de streek aan het W e s t e 1 ij k gevechtstier- rein, waar de actie van beteekenis gevoerd wordt. Fransche troepen hebben nl. fus- schen Butte du Metnil en Maison-de-Cham- pagne geslaagde aanvallen gedaan, in weerwil van de sneeuwjacht, die het loo- pen bemoeilijkte. Zij namen de stellingen der tegenpartij oveT een front van 150Q M. ongeveer en ter diepte van tussche-n de 600 en 800 M, Tegen het vallen van den avond beproefden de Duitischers een ont- siuimig tegen-offensief aan den linkerkant van den sector. Na een hardnekkig ge vecht met handgranaten sloegen de Fran schen den vijand terug. Zij hebben 170 ge vangenen gemaakt. Nader wordt geqjeid, dat de Duitschers driemaal een vinnigen tegenaanval deden. Doch zij werden aocr het Fransche sper en maciiinegeweervuur teruggeslagen. De aanval in Champagne is geen wapen feit van grooten omvang, maar hij bewijst vrij duidelijk dat ook daar geen overwicht van Duitsche wapenen heerscht. Er is overigens nogal verschil in de le zingen der tw-ee partijen. Leesti men het bericht uit Berlijn, dan blijft er alleen de hoeve van Champagne over als resultaat van den Franschen aanval. Maar we mo gen toch veilig aannemen, dat, nu de toe schouwende wereld begon te denken aan een Fransch leger, dat leidelijk ging wor den omdat het eenige slagen van Duit sche zijde te verduren heeft gehad, waar hei) niet veel tegenover stelde, en omdat in het algemeen den laatsten tijd geen Fran sche acie van beteekenis is gemeld dat de aanval in Champagne leert dat van leidelijkheid bij de F; uischen nog niet ge sproken kan worden." Van het Roemeensche gevechts terrein meldt aartshertog Jozef: Tusschen de dalen van de U z cn de Csobanos hebben Oosten rijksch-IIongaarsche regi menten, door Duitsche afdeelingeu ver sterkt, de stevig verschanste grensboogte Magyaros stormenderhand vermeesterd. De vijand het 600-man alsmede verscheiden machinegeweren en rhijnwerpers in onze handen. Beoosten Gyimes is een Russisch blokhuis vernield. Vanuit St. Petersburg wordt slechts toe gegeven, dat de vijand de stellingen ten N.W. van O kn a aanviel en er drie hoog ten belette. Eindelijk is liet verschenen van de Engelsche commissie van onderzoek naar de Dardanellen-expeditie. Men zal zich nog wel herinneren dit vooral voor de Engelschen zoo smade- lij'k verloopen oorlogsavontuur. 't Rapport is zeer verkort uitgegeven. De korte samenvatting zegt voldoende, dat de commissie zich niet door persoonlijke over wegingen heeft laten beinvloeden. Zelfs Kitchener krijgt een belangrijk deel van die schuld der ongelukkige geschiedenis voor zijn rekening. Ook velen nog levendei, Engelschen staatslieden en „oorlogslei ders" brengt het verslag een vriendelijk- ingekleed, maar zeer onaangenaam verwijt. De Engelsche pei's oefent in bittere be woordingen critiek uit op de leden van de vroegere regeering over wie in het rapport de staf wordt gebroken. Zij brandmerkt de geheele onderneming als .een reusachtig ge- dobbel met het leven van 40.000 Engelsche onderdanen. De „Times" is van meening, dat door het A'er^lag vele veranderingen, welke tot nu toe meer bij instinct), dan door kennis van .zaken werden goedgekeurd, ge rechtvaardigd worden, en dat het een heil zame waarschuwing zal zijn tegen aUe po gingen om tot oude toestanden terug te keeren. De Iersche part ij heeft Lloyd George's houdiitg gekenschetst als een trouwbreuk aan de partij en het Iersche volk en verklaard, dat zij zich verplicht gevoelde, om met alle middelen oppositie tegen de regeering te voeren. Zij stelt zich dus.openlijk ten doel de re geering met) alle middelen te bestrijden. Alsnog komt daardoor de positie van Lloyd George niet in gevaar. Maar lastig kan de Iersche oppositie worden en het beeld van de eensgezindheid wordt verstoord. De En gelsche regeering moge beseffen, in eigen land een klein volk te bezitten, dat nog steeds wacht op zijn rechten, en dat nu openlijk den handschoen toewerpt aan het moederland, om die rechten te bekomen. België. De H. Vader over Z.E. Kardinaal Mercïer. Volgens een bericht van de ,,XXe Siècle", is pastoor Veribist,. aialtmioezenier van het Be'gLsdliie leger, na een langdurige ge vangenschap in DuitsdhlancL, door Z. H. don Pauis in audiëntie ontvangen. Toen pastoor Vebist o/pmelikte, dat ook tegenover hem de conventie van Genèv© was geschonden, en d/ait men ongetwijfeld in zijm persoon, priester van het diocees M echel en, Z.E. Kardinaal Merci er had willem treffen, antwoordde de Paus: „De zoon is niet verantwoordelijk voor den vader, en moet niet in zijn plaats worden gestraft. Maar bovendien is de vader hier onschuldig, en hij heeft niets gedaan, walniet de. rechtvaardigheid 'in strijd is." Duitschland. Landbouw een nationale p'icht! Do kommandec'.remde generaals van 1 eft 7e, 8e. 21e, 26e en 28e legercorps hebben te zamen een dringende proclamatie ge richt tot de bewoners van Rijnland em Westfalen, waarin er op wordt gewezen, dat het bebouwen van het iLand met nog veel grooter bezwaren Bal gepaard gaan dan in de twee voorgaand© jaren, door dat allLe fflinke mannelijke krachten aan Ihet tromt zijn, en er gpbvék is aan mest stoffen en trekdieren, maar dat niette min het 'land o/p de zorgvuldigste wijze moet bewerkt worden, om voldoende voe ding voor de bevolking te verzekeren- AM© krachten moeten derhalve ingespannen worden en geen moeite mag te groot zijn. Iedereen, wiern God de kracht en de ge zondheid heeft gegeven: grijsaards, vrou wen, kinderen, scholieren, allen moeten van vroeg tot laat medehelpen om het schandelijke uithongeringsplianvan den vijand te doen mislukken. D© proclamatie eindigt mat de woorden: „Wij kunnen, moeten en zu/lflen aoik op dit gebied over winnen, wanneer -wij dit ernstig willen." Ook de luit.-generaal Grönerr, chef van het mumdtie-daparteanemt, ridht tot de mannen en wouwen op het platteland een kort, vermanend woortL Hij zegt n.L: „On ze broeders aam het front en in de fabrie ken vertrouwen op u. Weest trotsch daar op. Wie om enkele groschen meer ver dienste den ploeg verlaat en naar de stad trekt, staat ge/lijk met een deserteur. Houdt zulke zwakkeJ/ingen met woord en vooibeeld terug." Ce dood van graaf Zeppelin. De keizer zond aan gravin Zeppelin een telegram van rouwbeklag met het overlij den van den graaf, wiens werk door léger en vloot in den geest van den uitvinder zal worden voortgezet. Naar aanleiding van den dood van graaf Zeppelin constiateeren de Fransche dagbla den, dat hij, alvorens te sterven, zoowel zijn droomen als uitvinder als zijn pan-Germa- nistische verwachtingen in rook moest zien vervliegen. Zij herinneren aan het optreden zijner luchtschepen, die luk-raak non-com battanten vermoordden, zonder ooit het minste militaire effect te bereiken. Een dochter van staatssecretaris von Capelle vermoord. Volgens de „Neue Zübcher Ztg."' zou een dochter van den staatssecretaris van Ma rine, von Capelle, de echtger.oote van den in Japan geïnterneerden" Duitschen offi cier von Soldern, in haar woning, nabij het concentratiekamp van Fukula vermoord zijn. Men zou hier met een roofmoord te doen hebben. Rusland- Wetsontwerp tot drankverbod. De bijzondere commissie uit den Rijks raad hechtte haar goedkeuring aan een wetsontwerp tot deiinitieven invoer vam drankverbod in Rusland, reeds goedge keurd door de Doema. Tegelijkertijd be sloot) de commissie verschillende hiermede in verband staande maatregelen uit te werken. Reeds zijn verschillende brande wijnstokerijen geschikt gemaakt voor ande re industrieën, in het) bijzonder voor de suikerfabrikatie. Verschillende oorlogsberichten. Knoeierijen met broodkaarten. In Kleef zijn omvangrijke knoeierijen door de bakkers en de burgers aan het licht geko men. Voor meer dan 1000 personen te veel werden broodkaarten gevorderd, daaren tegen hebben tal van bakkers de brooden 100 tot 120 gram te licht gebakken. Tegen verschillende hakkers en, verbruikers is een rechtsvervolging ingesteld. Duitsche loopgraven. Men meldt van de Oostgrens aan het „Hbld.": Uit zeer betrouwbare bron vernemen we, dat te Gildehaus en omstreken door de Duitschers op een half uur drie kwartier afstands van onze grens zeer diepe loopgraven wor den aangelegd. Dagelijks worden er per trein groote partijen hout en prikkeldraad aangevoerd, om hiermede deze loopgraven tie versterken. „Alle voorzorgsmaatregelen tegen een inval der Engelschen", beweert men er. Gewonden en gevangenen. Op 15 Maart komt in het groote Parij<scihje mili taire haspitaal Val de Grace, don confe rentie bijeen van oexrlogsdhirurgeai der geallieerde legers, voor oen gedachtenwis- seiling -over de behandeling der gewonden. De conifer ent ie za! don -r don minister van Oorlog, generaal Lyaufhey, worden ge opend. Een oorlogsbiddag. Met het oog op de binnenkort te verwachten ernstige oorlogs gebeurtenissen heeft het Evangelische op- perkerkbestuur in Duitschlancl een alge meenen oorlogsbi blag, te houden op 11 Maart, bevolen. Ter voorkoming van desertie. De com ma ndee rende generaal van heti 7e leger korps in. Pruisen heeft bepaald, dat iede die kennis draagt van het plan tot deser tie van een actieven of een met verlof zijn- den militair of van de schuilplaats van een deserteur, en daarvan niet onmiddellijk kennis geeft aan den dichtstlbijzijndcn poli tiepost, zal gestraft worden met ten hoog ste een jaar gevangieniasitraf of bij vetrzaohr tende omstandigheden met 1500 Mark boe te, voor zoover de bestaande wetten geen hoogere straffen voorschrijven. Zekere Hor- naiujs te Duisburg, die vootr gelid aan vrouw Gasmann, hielp hare beide zoons naar Ne derland te laten cleserteeren, is inm'ddels veroordeeld tot 1 jaar en eeme maand ge vangenisstraf, de vrouw eelf tot 4 maanden en tiwee dagen. Opneming kolenver'bruik. In Duitsch- land is eene opneming van het kolenver- bruik in de groote takken van industrie bevolen, teneinde daarnaar een berekening te maken voor de verdeeling der brandstof fen gedurende 1917. Burgemessterskeiens ondar den hamer. In verschillende Duitsche steden heeft het gemeentebestuur besloten de gouden ambtsketen van den burgemeester bij da Goldeinkaufsstelle in te leveren ter ver- grooting van 'sdands weerbaarheid en te vervangen door een ijzeren keten. Neutrale" propaganda? Veertien le den van de Vereeniging van de Buitenland. 9che Pers te Londen Franschen, Italia, nen, Amerikanen, een Nederlander (de cor. respondent van de „Telegraaf" en anderen doen in de Engelsche pers een beroep op vreemdelingen in Engeland, onderda nen van verbonden zoowel als van onzijdi ge landen, om zich aan te bieden voor den Engelschen burgerlijken dienst. Bestrafte vriendelijkheid. De handels- raad Robert Wissmann te Feuerbach is tot 500 Mark (boete veroordeeld omdat hij j.L Kerstmis dien bij 5iem werkzame® Franschen krijgsgevangenen een feestje had aangeboden. Ieder van hen had koek, sigaretten en een floscih wijn gekregen. Wis/amariin voerde all© verontschuldiging aan, dia.t hij door zijn optreden de krijgs gevangenen tot g rota tere inspanning bij het .-werk hoopte, te bretngietn. Bier in Noord-Duitsohlanitl. Een ver- te|g-enwootrdfiigjer van dien „Lolkial An zei gar" heeft te bervtoagdér plaatse inlichtingen ingewonnen omtrent die vraag, hoe bet met die bdarproduotie in Naard-Duitsmkinct staat. In tegenstelling meit wat de bladen' daaromtrent zeiden, blijkt tiran© dat do brouwerijen gerst genoeg hebban tot mid den Juni, terwijil enkele groote brouwe- rijien raag voor den geheeHen zomer voor raad hebben, zelfs als thans geen grist meer beschikbaar gesteld wordt Een griezelige ontdekking. Als 'tmaar brandstof is! Geen kolen en dan strengo winter! Te Monceau sur Sambre in Hene gouwen (België) is een oud-brigadier der gendarmerie grafdelver. Reeds eenige da gen liepen zonderlinge geruchten in de gemeente. De grafdelver had een goed vuur in de kachei en 't was over de brandstof, dat de tongen zoo in de weer waren. Het Parket van Charleroi bemoeide zich met de zaak, deed een hu:szoeking en ontdekte bij den grafdelver op den eolder een groo« ten voorraad planken van gebroken dood kisten. De grafdelver en. zijn zoon zijn aangehouden. Buitenlandsche Berichten. De toekomst van Palestina. De „Gazette de Lausanne" verneemt uit Parijs, diat Palestina cridea- gemeenschap,- pelijik toezicht der-Entente c-n met goed keuren van Amerika zal worden onzijilig) veridaaird. Frankirijik, dat aanspraken maakte op Palestina, zal door een uitgei- breid bezit in Syrië tot aan de Euphroat- vlafkte wondien sdiodeilioosgesteldwaan dan de Russische zórne begint. Nederland en de Oorlog. Onze scheepvaart. Thans is van ambtelijke Duitsche zijd© aan onze autoriteiten kennis gegevén, dat te rekenen van 15 Maart af absolute veiligheid verzekerd kan worden voor bet bevaren van de vrijgelaten strook door d© Noordzee van Nederland naai* Noorwegen, De stoomvaartmaatschappij Nederland, de stoomvaartmaatschappij Rott-erdamscha Lloyd en de Nouerlamlselie stoomvaart maatschappij Oceaan deeJen mede, dat zij voornemens zij n hun vrachtbooten van Ned erland naar Ned e ilandsdh-I n d'ië voor loopig door het Panama-Kanaal te expe- dieeren. De getorpedterde schepen- De ai39urantii:ischade bij het torpedecren der zeven Neder'andsche schep-n, zal

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1917 | | pagina 1