p zijn omgeving Steunt onze actie. BUITENLAND. De Oorlog. No. 2228 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UiTGEZDNOERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering Kir Leidon II cent per week, fl.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 per wartasL Franco per post f 1-80 per kwartaal. Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent- kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Va cent ZATERDAG 3 FEBRUARI 1917. De ADVEBTDiTIEPRliS bedraagt van 1—5 regels 10.75, ellco regel meer 15 cent ngeznnden mededealingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaateruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel moor 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- eu Verhuur, Koop- er Verkoop (flee» Handels-Advertentiên) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent it nummer bestaat uit drié aden en het geïllustreerd ondagsblad. faardeering voor de eigen pers. jegiftögd en begenadigd door den alles- ntireffenden rijkdom van de biennis der ie waaiHied, heeft de Katholiek in het enba a r Swan een bslanigrijlke taiak volvoeren, een gewichtige roeping te jvulHem. it ei het leven van den Katholiek snoet doordrongen en doortrokken van de jnis zijner beginselen, opdat deze lichte Ij je geest van het godsdienstig liberalis- welke is de geest van n e u t r a 1 i- i t, die den godsdienst wil weren uit het ialschappelijk doen der menschen geest heeft echter, helaas, ook vele Ka- ifcuken onder .zijn heerschappij gebracht, in overtuiging is flauw en flets gaan irhangen; zij b e 1 e v e n niet, zij d o o r- elen niet hun Katholiek geiooi, in i innerlijke kracht en in zijn uitbloeien- schoonheid; voor hen is de godsdienst worden zooals prof. Aalharse 't eens kenend uitdrukte a' s-het Zondagsche dat 's Zaterdagsavonds wordt klaar ;gd, waarmede men 's Zondags ter ker- gaat, en dat 's Maandagsmorgens weer de kast wordt weggeborgen; zij zijn nooit beweging te brengen, voor geen enkele énbare Katholieke daad, voor geen en- maatschappelijke Katholieke actie, iangs verschillende wegen sluipt en igt die onverschilligheid, die neutra- e i t binnen in onze Katholieke krin- I 't Is de neutrale school, 't is de neu- hiate, de neutrale pers, welke handlangers zijn van dat godsdienstig iralisme. hetwelk we boven schetsten, e neutrale pers, die, zooals Z. H. de Bisschop van Haarlem het in een Vastenbrieven zeide, ons nooit een ond geestesvoedsel kan schenken, zij lermijnt het Katholiek gelooven, <zij ver- ïkt de Katholieke overtuiging. Vele an- !e gelijke uitspraken zoowel van geeste- jèn als leeken zouden wij kunnen aan- len. Alléén nog deze van Z. D. H. den 'tsbisschop van Utrecht, waarin wij veroorloven in het bijzonder op enkele drukkingen de aandacht te vestigen: i,!,Een Katholiek, die een trouw lezer is -jan onkatholieke bladen, is, misschien on twast. maar zeer zeker, ook al neemt! hij Bouw zijn godsdienstplichten waar, geen p v e.c h t Katholiek in e ij n oor-, |e e 1 over de groote vragen ja li d e n da g, zoowel óp godsdienstig ls op politiek terrein. Hij verliest! nood- a k e 1 ij k de toewijding, waarmede hij, Katholiek, de Katholieke zaak moet enen, omdat hij over de Katholieke •k, haar streven en werken verkeerd f ten minste gebrekkig is in- elicht." E i g e n i n z i c h t zal de waarheid van et hier gegeven bisschoppelijk woord be- rijpen eigen inzicht in de beteekenis >r onkatholieke, speciaal der neutrale !r$. 't Behoeft toch g<een betoog, dat men >or de neutrale pers „verkeerd of ten min- arekkig" wordt ingelicht waar 't katholieke zaken betreft, 't Is toch zonne- laar, dat men, wanneer men zijn geestes voedsel dag in, dag uit, put uit de kolom van het neutrale dagblad niet „op- Bchli Katholiek" kan zijn „in zijn oordeel wr de groote vragen van den dag". Steunend op gezagvolle uitspraken, ge lid door eigen inlicht, aarzelen wij dan fok geen oogenblik, om te beweren, dat joor de bevordering der Katholieke belan- |en, voor den opbloei van het Katholieke pen in ons gewest, in Leiden en omge- W. het neutrale gewestelijke dagblad de rootste sta-in-den-weg, het grootste strui- elblok is! Een voorname daad van vérstrekkende eteekenis voor heel het Katholieke leven ons gewest is dan ook gesteld een acht- *1' jaren geleden, door de oprichting van ns gewestelijk Katholiek dagblad! Alleen toch door een eigen Katholieke e.vv e s t e 1 ij k e courant kan de neutra- uit de Katholieke gezinnen worden ge- reerd! De beteekenis der Katholieke pers moet tiet alleen worden gezocht in het n e g a- i e v e, het weren van het kwade, maar °k, en nog veel meer, in het positie- e, het bevorderen, van het goede. «iWat baat het" zeide Paus Pi us X - ..kerken te bouwen, missiën te houden, obolen op te richten; alle goede wetr- ^e,r krach tsinspan üing der Kattro- -ri omruiohtbaar blijven, indien middelen en de wapenen dJer Katholieke pers wetan te bedienen." De Katholietkie ccxuirant ie evenzeer a Ls de n i e«t-K attho 1 i eik e een nieuws blad, nieuws in den meest uit- getoreiden zin v-an het woocnd! Door het minachtend, oord.eel van sommigen wordt ecxms de voorstelling gewekt, alsof de Roomsche courant «r is alleen, of althans hoofdzaike'.ijk, voor „Roomsche nieuwtjes"! Zeker, men, kam in zijn Katholieke cou rant vinden de dagelijksdhe geib?iurtenis sen van het volle rijke Roomsche leven. Daarentegen wordt in niet-Ka- thoüdcke bladen zoo eeQidën met warme waardeiering melding gemaakt van wat dioor KathoJiieken wordt gediaam, dat dit met zekeren ophef in de Katholieke bla den als oen jhdjaond'eirfhieéd woodit vermeld! De Katholieke courant doet ens dius mee leven met de w i jd-uitstralen de uitingen van het beginsel -diep e en daden-rijke Roomsche leven. Maar dat is'niet _aUl:één haar taak, zelfs niet... hoofdzake lijk, gelijk ook de taak der Katholieke school niet alléén en zelfs niet hoofdzake lijk, bestaat in het! onderwijzen van zuiver- Katholietoe leerstellingen. De Katholieke courant is, ziooaüs wij reeds zeiden, nieuws blad, gelijk de Katholieke school is inrichting voor onderwijs. Doch zij biedt dat nieuws zóó, diat de lezer er niet door op een djwaia'lapoor wordt ge bracht, telkens waar noodag en gewen scht belicht zij dat nieuws dcor het te plaatsen irn d'e klaarheid der Kathdlieko beg in heien! Dit is in een enkel woord verklaard: wat is een Katholieke c o u- r a n t in een enkeil woord; veel toch Hooi er nog over te zeggen zijn! „De Leidsche Courant" mag sedert het tijdstip barer oprichting zich verblijden over eern steedis groot er wordende vu ar- deering. Hot getal abanfné's is in de jaren van iinaar beisf.aan yetmceivlic.rd met de_he.W- van het oorspronkelijk aantal en be draagt nu zes duizend. Doch kon, dochmoest ae waardeering voor. het eigen gewestelijk Katholiek dagblad groot er zijnl Hoewel het aantel abonné's volstrekt niet garing is te noemen, kan het onge twijfeld nog h o o g e r worden opgevoerd! j.Het Volk" schreef onlangs, dat seen andere bladen in de gezinnen der socia listen moeten worden toegelaten, clan „Het Voilk", cmdat dit blad ,„h u n taal spreekt, omdat het hun s t r ij d vioiert". Zoo mogen wij zeggen, dat gjeen andere bladen in de gezinnen der Katholieken thuis beboeren, dan de Katholieke, omdat deze „hun taal" spre ken, „hun strijd" voeren De oproep: „Katholieken, geen andere bladen, clan de Katihoftieke" is echter, he'aas, nog riet tot alle gdjoofsgeinooteT), ook niet in ons gewest, doorgedrongen. Dit is een schaduwzijde voor den bloei onzer ge westelijke Katholieke pers. Daar is nog cic-n andere schaduwzijde. Paus Pi us X verklaarde eens, dat. hij zijn pauselijke sieraden zou willen verkoop en, zoo dit noodfjig mocht blijken, voor de Katholieke courant in zijn vroegere Bis schopsstad' Mem begrijpt reeds, wat wij bedoelen dloor de aanhaling van de/.e piausolijike verklaringEr wordt onder oms, Katholieken, te weinig aan gedacht, diat look Katholieke instellingen voor „haar bedrijf" kapitaal, geld noo dag hebben Zoo royaal mem vaak is met zijini critiek op de eigefn "zaak, zoo zuinig is men, als er gevraagd worclt „er wat geld in te steken"! De Katholieken in ons gewest zouden zoo gemakkelijk hun eigen courant ltooger kunnen opvoe ren,, breeder kunnen uitdijen, zoo gemak kelijk en .zoo zeker, als zij van hun stoffedijtoa goederen wat meer voor dit dloei wilden afstaan. Zij behoeven hun geld volstrekt niet te „wagen", dioch .slechts uit te geven tegen een matige rente! Wij schromen, zooals blijkt, nie.t dezen Vórm van steun voor de Katholieke, cou rant te vragen. Wij schromen niet, omdat wij dit doen voor: de voermaamste der s O' c i a a 1-K atholiieike instellin gen in ons gewest Deze laatste woorden mogen een enkelen misschien bout klinken. Wij voor ons zijn er van overtuigd, dat wij, door dit tc be wenen, spreken in den geest van het hoogste kerkelijk gezag! Uit do overtuiging van het groote belang eener gewestelijke Katholieke pers is te Leiden tot stand, gekomen een Propaganda-comité voor „De Leidschie Courant". Dat leqanilbé [stelt zilch tein doet in die verschilflende plaatsen onzer omgeving s u-b-c omit ó's op te richten. Dool is: het getal abonné's uit te brei den, het -aandeeLc-n-kapitaal te vergiooten. Over de middelen, ,we»!ike zullen worden om dit doel te bereiken, komen wij nog wel nader terug. Het eere-voorzitterschiap van dit Comité is aanvaard door den Hoogaerw. heer P. L. DES S E N S, Deken van Leiden. Ai® eeuie-lecten zijn k^getredian de Pas toors dezer stad, de Zeereerw. heerem A.- J. M. H A F K E N S (L H E I D en R. CROMfiAG. Verder is het comité samengesteld uit: an J. TH. v. GALEN (Oegistgeest) Voorzitter. F. A. M. GRöNDE M A N N, Witte Singed 20, Secretaris. T H. C. F. ST-IJNMA N, B ungate eg 7, Penningmeester. Mej. R. D R I E S S E N. A. BOEKRAAD. P. HEEMSKERK. L. v. d. LAAN. G. MOLKEN BOER. Mr. A. TEP E. B. LAN S. T H.' W I L M E R. Neen, niet overslaan,....;, maar lezen en overdenken, bid ik u, wat wij schrijven. Er is een perscomité gevormd. Het heeft tot doel: „In elk Roomsch-gezin, de Room sche krant te brengen". Daarvoor hebben geestelijken en leeken zich vereenigd. Lei den ziet in zich gevormd het hocldcomité. In de omliggende plaatsen zal men trach ten subcomité's op te richten. Of dat noodig is? Nog honderd'en Roomse hen uit onze omgeving lezen neutrale bla den. En't gevolg? Zeven r eeken van een 1 iberalen xeSactpo -i.v.r.T-: :ir^. leunstoel tegen één preek van den pastoor op de harde preekstoel. Dat is oneerlijke concurrentie. Zoo moet het Roomsche le ven op den duur gaan kwijnen. Want slechts het 'Roomsche dagblad kan ..ons in blijvende verbinding brengen met het volle Roomsche leven. Doch onze actie kost geld. In de komen de weken zullen wij honderden exempla ren gratis bij katholieke niet-lezers ver spreiden: Wij moéten ze winnen. Helpt al len daartoe mede. Geeft ons uwe zedelijken, geeft ons uwe geldelijken steun. ElkQ aift. hoe klein ook, is welkom. Dan werkt gij mede aan het behoud van het geloof, aan de verdieping van godsdienstzin onder ons" eigen volk. Th. v. GALEN, pr. p.S. Giften worden ingewacht door den beer Tb. Stijruman, Burgsteeg 7, penning meester van het perscomité, alsook bij de administratie van „De Leidsche Courant", Steenschuur 15, Leiden, en worden verant woord in dit blad. booten-campagne. Het probleem is even moert lijk als ernstig. Aan" het vraagstuk wordt dag en nacht door de Admiraliteit onvermoeid en krachtig gewerkt en onze voortdurende bezorgdheid is slechts een aansporing voor ons tot greater en onaf gebroken krachtsinspanning." Intusschen dient afgewacht, welke de gevolgen van dezen Duitschen maatregel zullen zijn. De verscherpte duikbootenoorlog. - Wijziging in de blokkadelijn om Engeland. Van de oorlogsterreinen. Overzicht. De ontstemming allerwegen, de ver scherpte duikbootencorlcg door Duitsch- land betreffende, houdt aan. Of het hier aan te danken is, af wel dat andere rede nen er toe bestonden, feit is, dat de Duitt- sche regeering een wijziging heeft aan gebracht in de blokkadelijn om Eugdand. Door deze wijziging is de blokkadelijn bij .onize (kiusit naar heit Westen verplaatst en koimit een doorvaart vu'ij naar het noorden tusischon het Enger.sche mijnenveld en het Duitsdie b'oikkadegebiedzoodat de Nedor- Jiandsdhe scheepvaart noordelijk om de Faroëreilanden voortgezet kan worden. Verder zal aan het besluit van Duitsch- land wel niet veel meer te i eranderen zijn. De Engefisdien begrijpen dit wel, of schoon; jóij zidi eir niet gemakkelijk bij Buitten neerleggen. Het effect van de-zen nieuwen toestand zal althans niet te onderschatten zijn. Zco schrijft de eerste Lord van do Engelsche Admj/balitedt: „Ik maak mij geen illusies pe-;ej' het gei aar van do Duitsche duik- Vaar vandaag biedt alleen het W e s t e- 1 ij k oiortegstenreiu nieuws van be leek et- nis. Aan den weg Gueudecourt'Beaulen- sourt drongen de Engelsdhen, na krachtig vuur. ter breedte van e'en coimg>agnie bin nen. In een t^enaanvaJL wea'd de stelling do-or do Duitsehers gezuiverd. Ten slotte is in Lotharingen een Duatsche aaiival 'Op Fianscho ©diansien bezuiden Lein.fcrey in hef. Fransch vuur mislukt. Oip do overige fronten beevsoht vrijwel rust. Op Zee. De verscherpte liuikbootenaorlog. Dè meoningi in Amerika. Nog immeir stvcomen de berichten bin nen, waarin de verontwaardiging van het Anierikaansche volk wordt aan den dag gelegd oyer de verscherpte duikboo- ienooa-log door Duitedhland. Zoo verleemt do „Daily Chron." uit Ne.w-York: Do op gewondenheid is ontzaglijk. In de clubs, stations, en®,, op straat, overal vormen zich groepen, die den toestand bespreken, waarin Amerika zich bevindt; eteAds wordt ooufiag ails mogelijk besproken. De autoriteiten te Washington zwijgen, zel.ls Beinnstorff is tot zwijgen gebracht door da ernstige vamuitzichten. Het gerucht liep, dat men wikte peg on galen te boren in de gefetermeerde Duirtsdie stoomsohe- pen in da New-Yarksohe haven cm te voorkomen, dat zij door Amerika in beslag J werden genomen. Dadelijk werd de bewa- king versterkt, terwijl de schepen nauw- werden genomen om mogelijke beschadi ging te voorkomen. De bladen zoowel uit het Oosten als uit het Westen eiscihen bijna zonder uitzon dering dat Duitscbland zijn be.lieedaging in het gelaat terug,geslingerd zal worden-. De storm van protest, die tijdens het geval van de „Lusitania" opstak, is ortbeie^ke- nencl, cergelcken bij de woede om tieleediging, die zoo oiiibesctiaaind en grof van vorm is en waarbij eene groots natie nauwelijks acht uréh te voren gewoar- ©chuwd wordt. Te AVashington aóht men den toestand zoo ernstig, dat allen ambtenaren de grootst mogelijke stilzwijgendheid is opge legd. Van "die zijde hoort men niete. De pres'demt nam afschriften van de Düitsche nota mede in zijn studeervertrek en ont ving urenlang geen bezoeken. Vervolgens maakte hij schikkingen voor belangrijke besprekingen. Kolonel' House, Wilson's niet-officieeten ambassadeur naar vreemde landen, ver trok gisterennacht overhaast van New- York naar Washington. Binnen korten tijd kunnen belangrijke gebeurtenissen ver wacht worden,. De Ameirkaanische senator Hale en dc hoofdredacteur van de New-York Tiibu- ne" Sir,md hebben Wilson en Lansing om inslructies geseind. Zij zijn te Parijs ge komen in vertrouwen op de belofte va.n de Duitsch'; rcge&ring na*de Sussex"-affaire gedaan. Zij willen naar Amerika terug en kunnen geen "scih.ip vindendat verlrcikt binnen den door de Duitsche nota aange geven termijn. Reuter seint nog uit Washington: In verband met de Duitsche nota ,'die een gevoel van verontwaardiging' heeft opge wekt in officieete zoowel als in diploma tieke kringen, wordt openlijk de meaning uitgesproken, dat het verbreken -der be trekkingen met Duftschtend on vorm ij dei- lijk is. De Deensche Rijksdag. In de gisteren gehouden geheime zitting van den Rijksdag, die een uur duurde, en die door alle loden der regeering on aüle afgevaardigden werd bijgewoond, deed de minister van buitenlandsche zaken rne- diedeeling over den tioestandl Hij rteeldie mede, clat het plan van de regeering was, om in samenwerking mat verschillende organisaties, er voor te werken, cm de betrekkingen met het buitenland" op de zelfde grondstegen alis tot nog toe tc hand haven. De leider* der verschillende parijen ga ven blijk van instemming met de houding der regesring. W ij z i g i n g in de blokkade om Engeland. De Oostelijke grens van het blokkade- gubied om Engeland is alis \-o\gt wra.ndard en loopt: van een punt gelegen op 52 gr. 30' N.B., vier gr. O.L. over punt 50 gr. N.B., vier gr. O.L. naar punt 50 gr. NB.vier gr. 50' O.L. Overigen© loopt t" De duikboot- en mijnoortog, Volgens Lloyds, is het) Noorsche s.s. „Portia" in den grond geboord. De be manning is ontscheept. Het Engelsclhe s..s. R av en©b o urn e" (1240 ton) en hc-t Noorsche s.s. „Hekla"' (524 tem) zijn in den groncLgeboonl. Dei Engeltsdh-ei t rel Ier Viotetfl, EngeFscflie s.s. „Essonite" (580 ton), het Sipaansche s.s. Algeria (2117 ton) em de Belgische trealer „Marcelrte" zijn in den grond geboord. Het Noorsche as. „Sordana" (1500 ton) nxpert in den grond g<ebocoird zijn Dezer dagen terugjgjekeea'de Duitsche duükhooten hebben 21 vaartuigen rnet rond 30^000 bruto ton inhoud, in den gaand geboo-rd. Het Noorsche stoomschip „Jeuy" (1112 ton) is in de lucht gendfogen. Van :1e be manning is een geidood, die overigen zijn galand. Duitschland. De Nobel-vredesprij'3 voor den Keizer. Wij lezen in de „Hamburger Neueste Nachrichten", dat keizer Wilhelm door de Konstantinopelsehe Universiteit voor den Nobel-vredesprijs is voorgedragen, op den- izelfden dag, dat Duitschland den oorlog aan de neutrale handelsvloot, en de Roo- de Kruisschepen verklaard heeft! Engeland. Voorzorgsniaatregalen voor Lioyd George. Volgens de „Daily Mail" zijn bijzondere voorzorgsmaatregelen genomen bij liet uit geven van toegangskaarten voor. de verga dering te Carnarvon waar Lloyd George zijn kiezers zal toespreken. Op zeer enkele uitzonderingen na zullen geen vrouwen worden toegelaten. Alleen cle betrokken kie zers zullen toegang hebben op vertoon van een gewaarmerkt bewijs op naam van den houder. BINHENLAND. Nederland en de Oorlog. De verscherpte duikbootenoorlog. Naar men ons mededeelt, is Dinsdag avond vanwege den marinestaf nog getele grafeerd en getelefoneerd naar de autori teitien in al on.ze havens, stellingen, enz., dat de verbodsorder tob uitvaren van «zee schepen nog gehandhaafd blijft voor alle Nederlandsche zeeschepen, maar dat de schepen, die op eigen risico naar zee wil len vertrekken, zich om vergunning daar toe kunnen richten tot den marinestaf, die d,eze aanvraag om vergunning den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel zal voorleggen en naar gelang van 's Minis ters beslissing de noodige orders .zal geven. Gistermorgen is door den positiecom mandant te IJmuiden aan de belangheb benden bij de visscherij bekend gemaakt, dat d'e geheele visschersvloot weder mag uitvaren doch niet verder dan tot de Ter- schellingerbanlc en op niet gronter afstand dan 20 mijlen uit de kust. Uitvoerverbod van alle levensmiddelen. Het H-aagsche GorretspoindieinGebyineau motet, diat het stopzetten van eten uitvoer van margarine slechts een tijdelijke maatregel is en dat een uitvoerverbod van alle (levensmiddelen te verwachten, is. Vermindering van gas- en electriciteits- afgifte. De minister van landbouw. Nijverheid en Handiel heeft cot de burgemeesters ©en ciircu'iaire gericht, waarin hij me-te;leek!, d«at hom is gabilicken, dat de gedurende de liaatste twee maanden bereikte bezui niging op gas- en electriciteiteverb-uik, oen o enkO'.e gunstige uitzondering daar gelaten, zéér belangrijk minder bedraagt dan waarop, gezien de van a'igemeene b> ikiendheid. te achten moeilijkhodein bij de kolenvoovziening van Nederland, had mo gen worden geu-eikeind. Nu bovendien de kotenaanvoer uit het buitenland, in vei band met dc stroming der isoheepvaart ctoor voinst en andere om standigheden tot stilstand is gekomen,- en niet t? voorzien is waaneer en in welke mate- do aanvoer zal won-den hervat, ziet hij zich genoodzaakt alle gemeenten: in Nederland ten opzichte van de verstrek king van. tooien nog vetrd-ea- te rantsoen oe nen. Van nu a,f n.og het verbruik van kolen door gas- en electriciteitslbedirijven niet grooter zijn dan 6 pCt. van dei afgifte in de gelijkluidende maand van het vooraf gaande jaar. Ton aanzien van het ver bruik van eliectriisdhcn stroom voor kraent- doeieindan (kunnen in bijzondere gevallen, ter beoordeeling van dien d'Lrecteur d-3<r Rij k^kolendtstrib uticO'Tn toef fingen \~an deze bepaling worden ven-1 -enidj, hetgeen o,-Mor trn.1 1 'eden bij uiterste 11 i aan het einde

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1917 | | pagina 1