22 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. JAARGANG No. 2169 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLJS Ongevallen-verzekering Leiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 por rtaal. Franco per post f 1-80 per kwartaal. Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent kwartaal, bij vooruitbetaling. onde/ljjke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 71/., cent WOENSDAG NOVEMBER 1916. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels fQJ5, elke regel meer 15 cent Ingezonden medc-deelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met grati* bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimta. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, - Koop- on Verkoop (üe8n Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent nummer bestaat uit twee bladen. Meer klaarheid. ar leden week wezen wij. op de noodza- kkeicL dat de Minister van Oorlog, de Bosboom, meer klaarheid brenge in mobilisatie-systeem. Zijn laatste maat- ien inzake landstorm en militie wek- althans den s c h ij n op, dat ie een en leiddraad, een zekere basis missen 00 schreven we. adat we dit geschreven hebben, zijn minder dan drie Kamerleden bij den ister komen aandringen op wat wij duidden als noodzakelijk voor de t/evre- iieid onder het Nederlandsehe volk: 1 r klaarheid. Drie Kamerleden verschillende richting,: de sociaal-de- raat Ter Laan, de Liberale (vrijzinnig- ociratische) afgevaardigde Marchant 'en rechteche Kamerlid, de anti-revolutio- Duymaer van Twist, kapitein van het eriandsche leger op non-activity De én Ter Laan en Duymaer van Twist Len den Minister schriftelijke vragen eld, de heer Marchant heeft gisteren heer Bosboom in de Tweede Kamer- ig mondeling geïnterpelleerd. De Mi- ir heeft bij de beantwoording van deze pellatie tegelijk de twee schriftelijk Ide vragen behandeld, nu is er eindelijk „meer klaarheid" imetn, in de plannen, welke de Minister Nu nadat er eerst zooveel on- denheid in den lande moest zijn ge- [t! De Minister hal nu toch militie aidstorm 1917 voor landstorm 1909 on- Le wapenen roepen, daartoe g e d r o n- door den. wensch van een overweldi- meerderheid in de Tweede Kamer. ,t n.l. gebleken was (de heer Nolens nog eens expresselijk daarnaar in- teeren)" dat er met deze quaestie geen maakte, nam de Kamer, met, de over- pende meerderheid van 51 tegen 4 en, de motie-Marchant aan (tegen n alleen de heeren Van Idsinga, P. «trasz, Eland en Goeman Borgesius). jmaand winst, zei de heer D e M e e s- is er voor de menschen van de klasse dan tooh een! zijn afgelegde verklaringen (men iet Kamerverslag) heeft de minister meer klaarheid gebracht in zijn ilisatiet-systeem. Einde)!ijk! 't Is niet lands belang, geweest, dat hij daar mg mee heeft gewacht! ren a N. S. Haarlemmermeer. het- district Haarlemmermeer zal 'ie (partij An troebel water een goede >t trachten te doen. Als troebel wa- zóó zullen zij zieh de gemoedsge- heid denken van de rehtshe kie- aa de kiezersagitatie! ch aan de rechtsche kiezers de plicht met een overweldigende duidelijkheid &onen, dat zij een krachtig organ i- i-be-sef helhben het besef, dat die naai gestelde oandidaat door a 111 e n et worden gesteund! ij zeggen aan de rechtsche kie- de pCicht hiermede dus bedoelend e Katholieke èn de anti-revolutionaire, in Haarlemmermeer door hun aanbad gwooten invloed hebben, ij ontvingen een ingezonden stuk van anti-rav. kiezer uit Haarlemmermeer, rin deze, ontstemd oiver de voor de idatuur van mr. Bomans gevoerde dreigt, dat hij en andere antirevolu- liren niet voor dezen ca/ndidaat zul- [aan stemmen, doch zullen thuis blij- Plaatsing van dit ingezonden stuk wij, ter wille vandegeest- w a n| t e n. van den inzender, ten ie orugewenscht. Zij toch zouden zich, ons, ecnigszins geblameerd moeten Blen.door wat een partijgenoot in een naar >ve vertrouwen onbewaakt inblik neerschreef. Zij toch zullen iri- afjgezien van een al of niet ge- de ontstemming over de gevoerde ver- ctie, een trouw bondgenootschap d om nu den dloor de R.K. centrale l'e ree nijging gestélden candidaat daadu te steunen, ij zeggen: afgezien van de al of niet «tide ontstemming over de gevoerde 'ezingsactie. Dat toch »s eeln kwestie, alleen de Katholieken, in eigen ®i, heOhen uit te maken, daar a l- d aan hen het recht, het uitsOaiitend' een candidaat te stelen. En !iin er van overtuigd, dat deze, "de Weken nu over die verkiezings wet zu1l!|en gaan napleiten. Daar te organisatorisch voor! Zij, en w/len ddt zijn onze ooWitie-genooten van houden we ons overtuigd! Uit ^ne anti-rewoiliutiona.ire stem in het gestuurd ingezonden stuk bunnen, ®n wij niet besluiten, tot een e geestesstemming on dei; alle anti revolutionairen in Haarlemmermeer! Dat zou. krenkend zijn voor dezen, onverdiend krenkend! Keizer Frans Josef overleden. Een Fransch oorlogsschip en zes koopvaar dijschepen in het Engeische kanaal door een Duitsche duikboot in den grond gebcord. Craiova door de Centralen ingenomen, Von iagow, Duitsche staatssecretaris van Buitenlandsche zaken, vraagt ontslag. Van de oorlogsterreinen. Overzicht. Aan hetW e s t e 1 ij lc front blijft de infanterie van beide partijen in de "loopgraven; de periode van Stilte "weke den storm voorafgaat. De artillerie rust echter (niet. De legehberichten melden be drijvigheid van het geschut cp verschil lende plaatsen van het front, meer in het bijzonder bij Saflixsel, Donaumont en op het Engeische gedeelte ten Z.W. van Grancourt, De eenige infanterie-actie waarvan sprake is in de tegenberichten, is die jvan de~Engelschen bij G-ommecourt, Roclincouirt en Yperen, waar zij de vij andelijke schansen zijn binnengedrongen. In W a 1 a c h ij e hebben de Oostenrij kers gisteren in den voormiddag Craio- va^ een belangrijk strategisch spoorweg- knooppunt, in bezit genomen. Hiermede kan een stadium van de wei-gelukte ope ratie der D'Uitooh-Oostenrijksche trioepen in het Westenvan Wa^acl^ie aGis_afgegiitn- ■richt een weinig van hetgeen er gedurende de ïaatste diagen in Waiachije is voorge vallen. Het. deelt o. a. mede, dat de Rus sische troelen naar de omgeving van Fi liaals terugtrokken. Dit station aan den spoorlijn CnaiovuOraova ligt intusschen nog een 40-tal K.M. ten Noorden van dq nu door de Centralen in beziit genomen pljaaiis. Het bericht erkent tevens, rlat de Rioemeniërs ook in het dal van de Alt voor den druk der verbondenen Verder terug moesten wijken, die ten Oosten van dat dal de hoogten ten Zuiden van Seaueni bezetten. Van de andere fronten geen nieuws van belang. 0p Zee. De „Bramen" niet gezonken? Van een ingezetene der gemeente Ensche de, die vele connecties heeft aan gene zijde der grens, verneemt het „Ctr.", dat de heer Lohmann, van de Nord-Deutsche'Lloyd te Bremen, zich heeft uitgëlaten dat de handelsonderzeeboot „Bremen" niet ten on der is gegaan, doch varende is en binnen enkele dagen de haven zal binnenloop en. De „Deutscfrland". „Reuter" meldt uit New-London dat de „Ueutschland" weer is vertrokken. Fransche torpedojager in den grond geboord. Officieel wordt uit Berlijn gemeld: Een onzer duiklbooten heeft den 14den Novem ber in het EngeHsche Kanaal een Fransdh bewakingisvaartuig,, naar aMen srhijn een torpedojager van de Arc- of de Babre- klasse en 6 vijandelijke koopvaarders in den grond geboord. (De Are- en Sabre-k'oöse bestaat uit torpedojagers van 303 ton; de bemanning telit 62 koppen. Red.) De duikboot- en mijnoorlog. Officieel wordt uit Berlijn gemeld: In de maand 'October zijn 146 vijandelij ke koopvaardijschepen met een gezamen- lijken. inhoud van 306.500 ton bruto door duikbooten en torpedobooten van de mid denrijken opgebracht, in den grond ge boord of door mijnen verloren gegaan. Verder zijn 72 onzijdige koopvaarders met een gezamenlijken inhoud van 87.000 ton bruto wegens vervoer van contrabande naar den vijand in den grond geboord. Sedert het begin van den oorlog is door oorlogsmaatregelen van den middenrijken 3.322.000 ton scheepsruimte van den vijand verloren gegaan; daarvan was 2.550.000 ton Engetsch. De Grieksche kustvaarder „Spetzai" is getorpedeerd. Voor zoover tot dusver be kend is, is er één slachtoffer. (Er zijn twee Grieksche s.s. van dezen naam, een van 1904, het ander van 788 ton, beide thuisbehoorend te Piraeus. Vermoe-' delijk is het laatste bedoeld. Red.) Naar verluidt is het Noorsche zeilschip „Parnass" in den grond geboord. België. Tusschenkomst van den H. Vader. Naar men weet, werffa vóór eenige we ken te Hasselt 18 Belgische burgers door de Duitsche militaire overheid ter dood veroordeeld. Aanstonds heeft Z.Exc. de Nuntius van Brussel, in naam van Z. H. Paus Renedictus XV, stappen aangewend, om voor deze veroordeelden genade te be komen. Dank zij deze hooge tusschenkomst werden slechts 4 der 18 veroordeelden ter dood gebracht, te weten: de heeren Kus- ters, Dubois, Wauters en Mossart. Aan al de anderen, ook aan burgemeester Golen- vaux van Namen en aan de twee geestelij ken Burlet en De Rijck, werd genade ge schonken. „De Tijd". Duitschland. Von Jagow vraagt ontslag. Von Jiagiow, de rijksminister van bui tenlandsche zaken, heef!1 om gezondheids redenen ontslag gevraag''. Tot zijn opvol ger is de onder-minister Zimmermiann be stemd. Oostenrijk-Mongarlje. KEIZER FRANS I0ZEF f Uit Woemen komt het ontstellende be richt, dat Keizer Frans Jozef gisteravond om 9 uur in het kasteel .e Schonbrunn in den ouderdom van 86 jaren zacht is es* slapen. Vele stormen hebben gewoed in het le ven van den grijzen vorst, die nog op eên .zoo hoog en leeftijd zijn land in een wereld oorlog zag gewikkeld. Hij heeft zijn lief- steai wensch, het herstel van den vrede te mogen beleven, niet in vervulling mogen zien gaan. Inplaats van de laatste ja/ren van zijn -Au. mi i JJ) J'LlMt Ua "Tjotyui -4a_moyen ge beid, moest hij getuige zijn van de wereld ramp, daartoe in zekeren zin den stoot geven door het scherpe ultimatum aan Servië, gevolg van de misdaad in Bosnië, waardoor opnieuw een zijner bloedver wanten viel door moordenaarshand. Wel moet het voor Keizer Frans Jozef een zware beproeving zijn geweest op het eind van zijn leven zijn land geteisterd te zien door dezen oorlog, nadat hij nog bij de Balkancrisis van 191219.13, toen de toestand ook hoogst gespannen was, het oorlogsgevaar wist af te wenden door zijn eigenhandig schrijven van Februari 1913 aan den Tsaar, waarop de demobilisatie volgde. Vóór den oorlog algemeen geëerd als vertegenwoordiger van de eenheid der Donau-monarchie, werd de grijze vorst in deizen oorlog, door de felle hartstochten zijner vijanden niet gespaard, verguisd, beschimpt, bedreigd met de verbrokkeling van het rijk, dat steeds scheen te worden bijeengehouden door den band van zijn persoonlijkheid. Met hem sterft een van de populairste vorsten, die de Donaumonarchie heeft ge kend, zijn dood maakt een einde aan een regeerrogsperiode, rijk aan binnenlandsche en buitenlandsche moeilijkheden eh woe lingen, aan een leven vol strijd en beproe vingen. De dood brenge hem de rust, die het leven hern heeft ontzegd. Hij. Die over de vorsten regeert, sdhenke hem het loon voor zijn moeilijk leven, vol zware verantwoordelijkheid. Hij ruste in vrede. Griskenland. Griekenland en de entente. „Reuter meldt uit Athene; Het verzoek van die vijandelijke diplomaten om hun vertrek te mogen uitstellen is afgewezen. AL'.en zullen Woensdagochtend vertrekken. Rusland. De ontploffing te Archangel. Uit St. Petersburg wordt gameid: Van bevoegde zijde wordt het Duitsche bericht, dat bij de ontploffing in de haven Baka- ritsa, bij Archangel, zeven met munitie ge laden s.s. zijn vernield, tegengesproken. Alleen de „Baron Driesen" en het naast liggende s.s. „Earl of Fa/rfor" zijn vernield. Even onjuist is het bericht, dat de „Ba ron Driesen" door eon duikboot zou zijn getorpedeerd, want vijandelijke duikboo ten kunnen in deze haven, die van den mond van de Noordelijke Dwina door een nauw rivierkanaal van 50 werst lengte is gescheiden, niet komen. Volgens nadere berichten is na het op ruimen van de ingestorte gebouwen vast gesteld, da het aantal dooden 310 bedraagt, het aantal gewonden is 49 officieren en ambtenaren, 437 soldaten, 131 bewoners, o. w. 25 vrouwen. Van de bemanningen van Engeische koopvaarders zijn 27 omgekomen en 25 ge wond. Het vrij groote aantal slachtoffers is te wijten aan het feit, dat de ontploffing kwam tijdens het schaftuur, toen de mannen in de loodsen, die door de ontploffing zijn vernield, vertoefden. Zweden. Graan- en meelgebrek in Zweden. Daar officieel1 ie vastgesteld, dat de ■voorraden van tarwe en rogge voor de jaartijiksdhe behoeften van bet land niet voldoende zijn, maar gebrek aan brood moet worden gevreesd, indien niet onmid dellijk maatregefnen wonden genomen, be sloot de regearing voorllotopige maatrege len te nemen to-t in den aanvang van 1917 omvangrijke maatregelen zu'Jen kunnen worden getroffen, nl.maximumprijzen voor tarwe, rogge, gerst, haver, tarwe- en roggemeel'. Een van staatswege ingestelde e opnam iisclhe commissie, zal maatregelen «roeten nemen ter organisatie van inkoop en verkoop van graan en meel van staats wege. De commissie zal verder gemadh- ligd worden in hei land granen in. te koo- pen en kreeg met dit do-eTi /voorioopig uit de staatskas een bedrag van 5 mi'ilicen kronen. Verschillende oorlogsberichten. Aardappelennood. De vicarïs-gene- raial van het bisdom Keulen heeft tot de geestelijkheid een aanschrijving gericht, om de bevolking er.op te wijzen, dat het hun Chiristenplicht jegens het vaderland en hun naasten is, geen voor menschel ijk vccdbel geschikte aardappelen aan het vee te voeren. Het- is gebleken, dat de landbouwers biervan nog niet voldoende zijn doordrongen. Drukwerk. - De Vereeniging van Duit sche. boekdrukkers -heeft andermaal de prijzen voor drukwerk van 20 tot 30 pGt. verhoogd. Broodkaarten. In Pruisen aal vanaf ^i.Dae. net vCTi^vai.-di bi'ooid of 2800 gram meel "gegeven wonden. Voorziening der troepen. Aan het Fransohe front jn de Vogezen zijn 300 eskimo's met meer dan 1200 honden aan gekomen, die de Fransche troepen op dit moeilijk terrein van levensmiddelen en munitie moeten voorzien. Buitenlandsche berichten. Duitsch stoomschip vergaan. Maandagmiddag is de loodsboot van TJstad met elf man van het Hambung&che s.s. Fritz Hugo Stinnes V" (1487 ton) binnengeüioopen. Het s.s., met een lading erts van L/uitea naar Hamburg onderweg, is tengeivrllge van een kete/lontp'offing ten Zuiden van Sandham vergaan. De kapi tein en 6 man gingen in ae eerste red dingsboot, lie geaedde elf man in de twee de. De eerste boo<t is omgeslagenmen zag twee mannen er zich aan vastklampen. Hun verder lot is onbekend. Een Zweedsch s.s. heeft de elf man van de tweede boot opgenomen en later aan de loodsboot overgegeven. De Vereenïgde Staten en Mexico. De regeering der Vereenigde Staten deelde den Mexicaansdhên gevolmachtig den mede, dat zij genegen is de troepen uit Mexico binnen een redelijk tijdsverloop terug te nemen, maar dat zij daarna zal blijven staan op het onbeperkte recht om voort te gaan met het straffen van plun derende benden aan de grens. De regee ring deeDde vin vertrouwen mede, dat dit de laatste gelegenheid is om te komen tot een vriendschappelijke EchiKking. De Mexicaarusche gevolmachtigden dron gen integendeel aan de vejdere beperkin gen van het optreden der troepen van de Ver. Staten op Mexicaansch grondgebied. Nederland en de Oorlog. De landstorm en de militie. Gisternamiddag is in de Tweede Kamer de motie-Maxchant met 59 tegen 4 steSi- men aangenomen, waardoor wordt be werkt. dat de landstormklasse 1909 voor loop ig nog mag thuis blijven en dat de lichting 1917 der militie en van den land storm zafl. voorgaan-. Voorts heeft de minister van Oorlog in déze Kamerzitting nog een belangrijke toezegging gödiaan. Wanneer zich geen buitengewone moeilijkheden voordoen, zal hij maken, dat vóór 1 Augustus 1917 alle lichtingen, die 1 Augustus 1914 onder de wapenen waren, zullen zijn afgelost. De Minister hoopt van de Jandstormjaarklas- sen 1907 en A906 geen gebruik behoeven te maken. De jaarkltassen 1908 en 1917 zul len nog onder de wapenen worden geroe- I en. Wanneer de mohilisatig na Augustus 1917 nog" mocht voortduren, dan is de mi nister bereid over te giaan'^ot een zeear vervroegde oproeping van de militielich ting 1918, om zoodoende hiermede tiia.n wederom het oudste deel van de onder de wapenen staande Landstonnmannen af te lossen. Men leze voor uitvoeriger inlichtingen omtrent deze voor zoovelan in den iande belangrijke kwestie elders in ons blad. Landstorm 1917. De minister von Oorlog heeft bepaald, dat üe inschrijving der land.stonnplichti- -gen der joanklasse 1917, zoo ©enigszins mogelijk, op 1 December a.s.'moet worden voltooid'. De keuring zal vermoedelijk in Januari a.s. plaats hebben; de indienstste'iüng bij die room acht van 21—23 Februari en van 35 September, bij de landmacht in. de tweede helft van April en voor een gedeelte ir Mei. Engeische post. Het stoomschip „Slavely", gistermiddag ha>f drie lien N. Waterweg binnengekomen van Londen, brengt de Engeósdhe post mede. De „D o 1 p h ij n". Reuter 9eint uit Londen, dat blijkens een Lloyds-beridht het Nedorianösohe zeilschip „Dofplhijn", naar men gelooft, gezonken is. VarkensvLeesch. De (Minister van Landbouw brengt in ven circulaire aan de burgemeester d.A 20 Nov. het volgende ter kennis: „Ik heb de eer u te berichten, dat mij tea' core is gekomen, dat in venwhUCtende gemeenten de maximumprijzen van vaa-- kensvleessoh in dier voege worden gehand haafd, dat op ©enigerlei wijze, hetzij open lijk, hetzij verscholen, de slagers aan de f en tem vergoeden het één-tiende yam --iifaiug -vtci'r aieuaiseaig eiwcinT! tus- scben de in- en verkoopprijzen, bedoeld in het 1ste 'lid van art.' 3 der Distributie-wet 1916. In verhand' Ihienmedè res/tig ik er uit drukkelijk uwe aandacht op, dat ingevol ge het tweede lid -van art. 3 dier genoemde wet zoodanige handelhvijze niet toelaat baar is. Mochten door mij gevallen wor den geconstateerd, waarin gemeenten vo renbedoeld© voor hare rekening komende kosten van distributie van varkemrvd-eeerjj op eenige wijze op de slagers afwentellen, dan zal de aflevering van varkens aan ilie gemeenten worden gestaakt. Appelen. De Minister van Landbouw heeft het percentage lier aanvoeren tor veiling, dat voor het binnenland moet worden geveild, met ingang van 22 dezer vastgesteld' voor goudreinetten en voor hofgaten op 30 van alle andere soorten zure appélen zal geen uitvoer meer worden toegestaan, Kolenaanvoer. Men deelt aan het Haagsche Correspon- denti©bureau van bevoegde zijde mede, dat in den ge regelden aanvoer van En geische kolen lot dusver geen stoornis plaats vindit. In verhand met den zeer onbevredigen de n aanvoer van kolen uit Duitschland wordt reeds geruimen tijd bet mogelijke gedaan om den aanvoer uit Engeland te versterken. Indien het inderdaad mogelijk zal blij ken uit 'Engeland meer kof en aan te voeren, zal wel voldoende scheepsruimte kunnen worden verkregen om dien aan voer te doen plaats hebben, 't Spreekt vitn zelf, dat de Regeering bij voortduring di ligent blijft. Bou wvöorscliot. De Gedeputeerde Staten heb/ben de vol gende circulaire gericht aan heeren B. en W. der gemeenten in deze provincie. „Ten verzoeke- van den Minister van Binnenlandsche Zaken, hebben wij de eer u het (volgende mede te doelen: De Regeering is bereid tot toekenning van een tijdelijke -buitengewone bijdrage voor zooveel die noodig blijkt, ten belóope van hoogstens ide helft ran het verschil tusschen de annuïteit, welke de gemeente over het voor den bouw van woningen verleende voorschot moet betalen en de annuïteit, weüke vle gemeente zou bobben te betalen, indien het voorschot tegen ge lijken rentevoet ware verleend voor den bouw met materialen, verkregen tegen de vóór den oorlogstoestand geldende prij zen. Die buitengewone bijdrage aali voor geen langeren tijd worden vedllieend dan tot en met het exploitatie jaar, waarin se dert het sluiten van don vrede tusschietn Duitshland, Engelland en Frankrijk één jaar zal zijn verstreken. Op dat tijdstip zal nader worden overwogen, of lie bui tengewone bijdrage opnieuw moet worden verleend, hetzij tot eenzelfde, hetzij tot een verminderd bedrag, dan wel dient te vervallen, bij welke overweging te rad® zal worden gegaan met de dan gekiende prijzen dei; bouwmaterialen en den invkK*}

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1