16 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. i JAARGANG No. 2164 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN te ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering Lf Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.6a per irtaal. Franco per post fl.80 per kwartaaL Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent f kwartaal, bij vooruitbetaling, nderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7'cent DONDERDAG NOVEMBER I9I6. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels T1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (8een Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent 'Algemeen kiesrecht. Zoo is dian het befaamde kiesrechtartikel Stomen. leider der Antirevolutionairende Van der Voort van Zijp, verklaarde ina de antirevolutionairen, dat zij [rincipieel beswaar bleven hooiden >n het individualistische karakter van jj Icieörecht, tegen den stemplicht en te- het vrouwenkiesrecht.maar dat zij Grondwetsherziening niet in gevaar ilden brengen en <ius niet zouden stern- tegen Art. 80.. Same us geen enkelLe andere pairtij werd dergelijke verklaring afigedeigti. Toch moet worden geconstateerd, ddJ k zeer Vele anderen der rechterzijde al- niet tegen arC 80 hebben gestemd,, Liat zij de girondwetsherziening niet in OV, ïaar wilden brengen. Ku za! moeten blijken; of de linkerzijde k zóó zal staan tegenover art. 192, het jferwijsartfikdl. Zij zal, ^éRer niet ernsti- bezwairen hebben te overwinnen, dan rechterzijde bij art. B0. Maar 't is ons g een open vraag, of zij, in haar geheel kanen, er zioh ook toet dezelfde loyali- t over heen zall weten, te zetten! Dat is nas 3 nog 0en open vraag, gezien de manier gjl a bestrijding, waartoe enkele harer le- i zich bij «le a^gemeene beschouwingen (ben laten verleiden een strijdwijze, gerechten twijfel welkt omtrent de ,/vrij- tara migjheid" hunner opvattingen inzake het ch t op het terrein van het onderwijs, meer spanning dan naar de stem- goeJ ug cver art. 80 zien we uit naar die over an transportschip door een Duft- monderzeeër in den grond geboord, D; gevechten aan de Somme. - Het del van Polen. Van de oorlogsterreinen. Overzicht. hej Sommef roat blijft de strijd jet groote hevigheid voortduren. Het Fran- MlSiÉie legierbeiricht van Woensdagmiddag Plengt mededeelingeai over een tegenoffen- h van de Duitschers op het terrein tus- (hen het bosch van Chaulnes en de sui- irralfinaderij te Ablaimcourt. De stellin- pwelke de Franschen daar bezetten zijn 1 November in ee>n vluggen aanval over 0 4 K.M. breed front op de Duitschers foverd. Algaande op wat het bericht van Fran ke zijde zegt, is de aanval ondernomen K belangrijke strijdkrachten, volgens alle plen der nieuwste oorlogvoering, en met 1 nieuwste hulpmiddelen, als vloeibaar lor en traanverwekkende bommen. De inval zou tot pover gevolg gehad hebben 0 eenige Duitsche afdeelingen een groep aizen in het O. van Pressoir bereikten.* Het Duitsche legerbeicht van Maandag- lüdag rept nog met geen woord over deze fteurtenis; dit heeft niets vreemds, omdat H bericht in den regel de feiten van den Nigen dag bespreekt. Een avondle&erbericht der Duitschers nieuws zegt alleen dat er bij Pres to gestreden wordt. Aan den noordkant van het bosch St. pTra Vaast maakten de Franschen vorde ren. De Duitschers zeggen dat de aan een der Frapschen daar volkomen vruch- Höös bleven en dat de nederlaag bloedig ras. Van het Zuidelijk front melden k[Oostenrijkers een succes ten Oosten van jürc, waar zij den Italianein op de hoogte 'in Marco eenige loopgraven afnamen; zij Jankten daarbij 475 an gevangen. De «alianen erkennen deze stelling ontruimd k hebben. Van het Zevemburgsche front Wnig nieuws. De gevechten in het Woud- [ibergte, langs de wegen welke naar Wa- *hije voeren, ontwikkelen tzich gunstig ,0or dc Centralen. Hun legerberichten ver fden om strijd den groei van het aan- W gevangenen en den buit, die daar hun d averden. Het Russisch legerbericht wijft de voordeelen der Centralen toe belangrijke versterkingen. Van de overige oorlogsterreinein geen WUW8 van belang. Op Zee. I Transportschip in 'den grond geboord. ^Officieel wordt uit Beilijn gemald: Een duikbooten heeft den 5en Idezer op .zeemijl ten westen van M-adta eenjvij- lu^ik transportschip van ongeveer Ion. dat door torpedojagers en [^"mtreilers vergeaefid werd', door een W*>9dhot in dep grond geboord* De „Imperatridza Maria". „Nya Dagdigt Allehanda" verneemt uit Haparandó, djat het Russische ministerie van marine (eeniigiseins in afwijking van het eensfe bericht) bekend maakt, diat den 21sten October ajan boord! wan het linie schip ,,Imparatrid!za Maria" brand uit brak. Om het gevaar «van ontploffing der groote munitie-voorraden te voorkomen, werd het schip door het openen der bo- derekleppen onder water gezet. Het schip zonk binnen vijt kwartier en ligt thans in ondiep water. Een officier, twee onderoffi cieren en 140 man zfjn mede naar de diep te De torpedeering van de „Rowanmore" Wolff" seint uit Berlijn: De drukte die de Engelhschen snaken over het in den grond boren van het s.s. Rowanmore" is er uitsluitend op berekend de onverant woordelijke houding van den gezagvoerder Phelan te verdonkeremanen. De „Rowan more" heeft, ondanks de seinen oan de be manning in de booten te dloen gaan, ge tracht te ontkcxmèn en tegelijkertijd draad- looze berichten over de vervolging afge zonden. JEensf na een groot aantail schoten is de duikboot er in geslaagd £et s.s. tot stoppen te cSwingen. Drie booten verlieten daarop het schip en ten slotte vond do duikboot den kapitein van de Rowan moreaftteen in een kibeine roeiboot. Hij gaf a'ls reien van de vlucht op,, tc hobbon godaidht dat de duikboot toch zou door schieten, ook tills hij liet stappen. Toen een Engelsche torpedojager nader de heeft de duikboot de „Rowanmore" met een torpedo doen zinken. Kapitein Phelan heeft dioor zijn handel wijze 70 menschen, o. w. 7 Amerikanen, roekeloos in gevaar gebracht en de be manning was daarover erg verontwaar digd. Dat verklaart, waaroni^ de kapitein alleen in een roeiboot zat. De reading der bamianning Ls al-teen aan het beleid van den duikbootoommandant te dutnken. De duikboot- en mijnoorlog. Naar verluidt is het Éngiei'sche s.s. „PolpêcTn" (1510 ton) in, den grond go- boord'. Lloyd's verneemt, dat het Spaansohe ■s.s. „Oiz-Mendi" (2104 ton) in den grond is geboord'. De bamianning is ontscheept. Het Zweedische as. „Astriid", dat voor den oorlog onder den naam „Saga" in de scheren van Stockholm ate toeri-stschip voer, is dioor een Duitsche duikboot op weg van Stockholm naar Raumo in Finland in den grond geboord. De bemanning is gered'. Engeland. Engeland en de Duitsche duikbooten. In antwoord op critiek op de doeltref fendheid van het optreden der Admirali-' teit tegen vijandelijke duikbooten^- heeft Grewe in het Hoogerhuis gezegd dat de Admiraliteit buitengewoon gelukkig is ge weest in het vernietigen duikbooten. Ondanks de toenemende moeilijkheden, ver oorzaakt door de grootere afmetingen, de zwaarder bewapening en de sterkere wan den der nieuwe duikbooten is het onjuist te meenen dat er niet ook thans met suc ces tegen wordt opgetreden. De Engelsche scheepvaart. De parlementaire secretaris der Admira liteit heeft gisteren meegedeeld dat van den tonneninhoud van al de Engelschestoom- en zeilschepen van 1000 ton en meer het verlies van het begin van den oorloe tot eind September 1916 iets meer dan 2£ pro cent heeft bedragen. Hierin "zijn alle ver- Hezen begrepen, zoowel door mol esc als door zeeongovallen. Italië. Pauselijk protest tegen de bombardemen ten van open steden. De „Corriere tTItafia" me'dt: Kardinaal Gasparri heeft aan dien bisschop van Pa dua een telegram' gezonden, waarin ge zegd wordt: „De H. Vader betreurt en veroordeelt ten sterkste de vHegeihamibiair- demenlen op niet-verdedigde epen steden, door wie deze ook wordt Uitgevoerd. De Pauis zendt u voor rile families van. deze stad! die pais door zoo pen groot onge luk getroffen zijn, 10.000 lire, fcl'tsmede den pauselijken zegen voor u en uwe tiioce- eanen. De open, onverdedigde stad Padua werd door Oosten rijteche ■vüiegens gebombar deerd. waarbij ongeveer 60 burgers werden giedood. Red.) Polen. Een Russisch protest tegen het herstel van Polen. Naar uit St. Petereburg wordt gemeld, kregen de Russische vertegenwoordigers last aan de Regeeringen, waarbij zij go- acorediteerd' zijn, het volgende mee te dooien: Ik ben door mijn Regeering "Belast, pan tej; kennis ygp Uwe Excellentie het volgende te brengen: |In strijd met liet volkerenrecht hebben de militaire autori teiten van Dudtsdhliand en Oostenrijk te Warschau en Lubtón geproclameerd, dat de Russische provincies van Poen voortaan een afzonderlijken Staat zulten vormen. De Keizerlijke Russische Regeering pro testeert tegen deze handeling, die een nieu we schending van de internationale con- verties is; zij verklaart deze handefling van nul en geener waarde; constateert, dat de provincies van het Kon. Poten niet hebben opgehouden een onschendbaar deel van het Russische Rijk te fcijn en dat zijn inwon ens gelbonden zijn door den eed van trouw, dien zij hebben afgelegd jroor Z. M. den Keizer, mijn verheven Meester. Vereenigde Staten. De Vereenigde Staten en het wegvoeren van Belgen uit hun land. Ten gevolge van hert wegvoeren van Beügen, heeft het Ameritoaansdhe minis terie van buiten'aixisché zaken zijn aaak- gelarsrtigjcy.' te Berlijn opgedragen, per soonlijk met Bethmann IIolLweg over de zaak te sproken. Den fcaakgefjastiigde is verzocht aan Bethmann HoY.weg mede te oieelen dat puike wegvoeringen nift an ders d7an een zeer ongelukkigen inviKoed op dé meerriing van ide omijdigen konden oefenen, met name van die Vereenigde Staten, wien het welzijin van de Belgische burgerlijke bevolking zeer "ter harte gaat Lansing heeft meegedeeld, dat deze op dracht aan den zaakgelastigde te Berlijn op verzoek van de Belgische regeering is gezonden en geen afkeuring van Duitsch- lainid's handelwijze inhoudt, waaromtrent de regeering niet over volledige gegevens beschikt President Wilson en de vrede. -De „Financial! Times" meldt uit New- York, diat een drukkende fpyJIoed op de nntAftrinrrpn wn geoefend door het bericht, diat president WiYslon wefidra definitieve stampen zou doen om te trachten jrredie tot stand te brengen. Er wordt gezegd, dat hij de oorlogvoerenden zal uitnoodigen vertegen woordigers te zenden naar eé'n conferen tie te Washington, waar iedere zijde haar maxiimum-eischen zou kunnen 6teüten, en zoo de weg geopend zou warden voor een latere conferentie, waar vredesonderhan delingen konden worden overwogen. Het heet diat president Wilson niet de bedoe ling heeft een wapenstilstand voor te stellen. Buitenlandsche berichten. De staking in Australië. Uit Sydney wordt aan de „Times" ge meld, dat 300.000 mijnwerkers staken. Hondenden stoomschepen zijn opgelegd. De iwof.veilingen zijn geschertst, omdat geen 9dhe ups ruimte kan worden verkre gen. De meerderheid van de mijnwerkers besloot nlle kolen besmet te veik'iarerv hetgeen zall beletten dat treinen en tFams rijden. De levensmiddelenaanvoer is beperkt en d'e prijzen vliegen omhoog. In een groote toijjiwerkerswergadering is besloten bij de staatsregeeTing er op aan te drin gen, dat zij d«n adhturigen arbeidsdag voor de verschillende ploegen zal invoeren. Nederland en de Oorlog. Lichting 1917 heer Duymaer van Twist heelft tot den minister van OorOog de voi'gend'a vraiag gericht: Is de Minister bereid om eerst de mili- tiepltehtigen van de lichting 1917 voor zoo verre deze in gewone omstandighedien niet tot de naijaairsiploeg aouden~behiooren en ^^oo^ts ook de landstorm van de jaair- kl'aislae van dit jaar voor inlijving aa.n te wijzein altvorens de iandstoim van de jaar- klaisise 1909 onder de wapenen te >ioepen? Zoo deze vraag ontkennend moet beant woord worden, wil de Minister dan de re denen mededeeten, welke hean tot die ge dragslijn leidden? Te veel betaalde vergoe dingen. Door het Tweede Kamerlid' den heer Van Wijnbergen is tot den Minister Oorlog de volgende vraag gericht: Moet- de Minister niet erkennen, »lat het onbiïlijik is het risico waarvan sprake is in het op 9 Nov. l.h ingezonden antwoord, te leggen og) den burgemeester; of op de gemeentekas? Is toch de Minister niet van oordeel, diat alleen in gevat van gebleken fcdhuld of nalatigheid aan de zijde van den burge- me est ar te veel uitbetaalde vergoedingen ten tlajste van dezen mogen worden gela ten? Geen geizantenwisseling. Het „Vaderland'5 schrijft: Eenige bladen maken melding van het gerucht, dat de Engelsche geza/mt alhier, sir Allan Johnstone, zou teruggeroepen wor den, en dat hoogstwaarschijnlijk als zijn opvolger zou optreden de oud-Minister van Marine Winston Churchill. Deze verande ring zou haar grond d&drin vinden, dat de heer Johnston cniet actief genoeg zou zijn opgetreden om den uitvoer uit Holland naar Duitsclilamd te beperken, zoodat zijn vervanging voor Nederland het begin van een periode van nog grooter inmenging van Engeland in .ome zaken te beduiden zou hebben. Om dezelfde reden zou, volgens die ge ruchten, ook de Fransche gezant, de heer Henri Allizé op het punt staan vervangen te worden. Wij zijn in staat deze geruchten te quall- ficeeren als volkomen ongegrond. Noch de heer Johnston, noch de heer Allizé staan op het heengaan; daarvan is dan ook daar, waar men dit weten zou indien bet waar was, niets bekend, en er is geen enkele aanduiding of symptoon dat er op wijst. -De voor de terugroeping der gezanten aangegeven reden is trouwens op aich zelf reeds zeer onwaarschijnlijk. Dat nog zoo kort geleden een nieuwe overeenkomst tusschen de Britsche regeering en het Ne- derland'sche Uitvoerbureau voor den land bouw ie tot stand gekomen en Groot- Britannië daardoor de zekerheid verkre gen heeft, dat het zooals Reuter seinde 1„regeJmatig en in veel grooter hoe veelheid dan tot dusverre de voortbreng selen van- den N-ederlamdschen landbouw zal ontvangen", dit wijst er allerminst op dat de behartiging van de belangen van Eneland en Frankrijk bij de gezanten van die rijken in Den Haag niet in goede harnlen zou ziin. Hiermede zijn aus leven» jjecmuwuuiu de min of meer senisatianeele vragen, die een der bladen, welke van het gerucht melding maakten, daaraan verbond, n.l. of het optreden van dien oorlog'szuchtigen Winston Churchill als gezant in Den Haag te verklaren was als een poging om Hare Majesteit te doen afwijken van het stand punt, door Haar in de Troonrede uiteen gezet, ons leger dienstbaar te maken aan de militaire doeleinden van de Entente, en in ons land oen da capo van Saloniki te geven. (Excusez lu peul) Wij willen hier echter nog wel aan toe voegen, dat wij het op zijn minst genomen als twijfelachtig beschouwen, of men aan ons land een dienst bewast, door naar aanleiding van een vaag gerucht, dat ten slotte allen grond blijkt te missen, dade lijk dergelijke vragen te steLlen, en daar door een ongerustheid teweeg te brengen waartoe het geval niet de geringste aan leiding geeft. E n g o 1 a n V lissingen. Naar wordt vernemen, is de dienst van de „Zeefand" voorloopig gestaakt. Van de mailboot {Koningin Regentes" is nog steed's geen bericht van vrijlaten. Van de bemanning, die naar Brugge werd gelbraoht, behaflve vijf man die aan boord bleven, is Dok niets vernomen. Devaart d o o .r h e t S u e z-k anaal. In aansluiting op «'e bekendmaking van den directeur-generaal van de poste rijen en telegrafie, dat de stoomschepen van de Maatschappijen Nederland en Rotterdaimsdhe Lloyd, waarmede de post voor Nederliandsdh Oost-Indaë wordt ver zonden, te beginnen met het 17 dezer ver trekkende stoomschip „Kaïwi", wederom door het Suez-kianaa'inplaats van r-m oe Kaajp de Goede Hoop Ivun weg zullen volgen, wordt vernomen, diat ook He thuisreis dezer schepen aioor dit kanaal zal geschieden en de vaart tussdhen Jaiva er. New-York dloor het Panama-kabaai. De beperkte (kalenvoorraad in de Afri ka an sdhe havens, waardoor moeilijkhe den met het bunkeren waren te voorzien, heeft aanleiding tot dezen maatregel ge geven. De teerste booten van .d'e Maatschappij Noderland, die door het Suez-kanaal zul ten varen, zullen zijn: de „Vondel", die van Batavia vertrekt op 15 dezer en de „Rembrandt" die van Amsterdam op 1 December vertrekt, en van de Rotterdaim- sche Lloyd: de „Kawi", die 17 dezer van Rotterdam, en de Ophir" die 6 December van Batavia vertrekt Varkfinsvleesc h. De varke nsvl e esol i -re re en i ging schrijft: De toestand op de varkensmarkt is op hel oogonbliig van dian aard, dat dloor het ruime aanbod ondanks alle pogingen oen de vaikcnsprijzen o<p f 1.20 per !i sl'e/vht^wiciht te krijgen!, dit toch nog steeds moeilijk bereikt verdt. Daar het te vreezen i.-v, dat over een paar maanden het aanbod van slacht- rijipe /varkens aanmeitkei'ajk zal verminde yen, bestaat het planA een aanzienlijk aantal vaikens van de markt te nomen en deze voor het inzouten voor latere be hoeften te reserveeren. Wijit /varkens met een hoog si'.iachtge- wicht mjoeieilijk dloor zouten te conser- veeren zijn, moeten dlezö dus berst van de mankt worden genomen voor de distributie op dit oogenblik en moeben eventueel de tv air kens met een lichter slachtgewicht worden ingezouten. Daarom is er bepaald, dat ide distributiavarkans de volgende fveeik ee/n minimum sfaclhtgriwioht. van 130 K G. moeten hebben. Wanneer deze van ite markt zijn, zal natuun'ijik weder om het slachgewioht Lager worden toege laten. Dezo bepaling ge'dt dus maar tijdelijk en 11e varkensmeesters béhoei-en zidh niet ongerust te maken, dat hun varkens niet zuilen worden afgenomen: binnen ben paar weken komt alles wel in orde. Melkvoorziening, Ter voorziening in de behoefte aan melk le Utrecht zullen van heden af. wekelijks belangrijke hoeveelheden mek worden aangevoerd uit AipeiVlv orn, Almelo, Deven ter, Holten, Rijssen, Zutphen en Winters wijk. Toeslag van consumptie- melk. De Minister van Landbouw heeft ten aanzien van de toekenning van den to©- alag aan meftkveehoudett'S en ten o»pzichte van (de terugbetaling van dien toeslag aan slijters en melkinrichtingen de volgende regeling vaistgeoteflid: Regeling voor de toekenning van den toetsfag voor consiumptiem-ellk en voor dio terugbetaling van tten door den meüikhiandöl aan de m'efkveehioudieira uitgekeerden toeslag pd 2y2 cent per liter. Voor aülle melk, welke pfö zoodanig rechtstreeks voor de consumptie moeit die nen, woixlt.-een toesJag van 2Vè cent per Hienomder wordt ook begreipen tte molk, geleverd aan hotels en oafé's, aan sipijis- kèkerijein en vofliksgaarkeukens, Niet in aanmerking komt do nwYlk,_ wellikö ten behoeve van bakkerijen, hea:h uit fabrie ken en ij9malkeii9 wordt geleverd. De toeslag Kvordt in zijin geheel terug betaald voor al'e melk geleverd aan melk inrichtingen en slijters, d.ie behalve tér be reiding van de noodzakelijke hoeveelhe den karnemeHfc of ortdermedk, /verder geen melk verwerken, en deze prodiucten tegen door dien Minister van Landbouw, Nijver heid en Handed op voorstel van den Bur- gflmeacfler vastgeste1;le laaximumprijzen verkioopen. BovenbekloeWe süijters en melkinrichtin gen worden door het betrokken gemeente bestuur bepaaldelijk aangewezen. (Hierin ligt dus opgesloten, dat de toeslag ook wordt vergoed voor de mek die a0s gepaa. teuriseerde melk of ails mc'k in fllesscihen wordt verkocht.) De toes'ag wordt al'één voor een deeö terugbetaald, voor zooveel gemengde bes- drijven, die consiumptieimefk ontvangen, kunnen aantoonen, dat de ontvangen mefJk rechtstreeks voor consumptie is ge'cverd. Bovenbedoelde uitkeeringen zu'len ge schieden in den geest der regeling ate aan gegeven in het schrijven van de Commio- sariisisen (der Koningin d.d' 9 Maart 1916. Deze regeling wordt, gerekend te zijn in gegaan op 1 October 1916. Gebrek aan aardappelen. Naar wij vernemen. Bulten in de eerst volgende maanden door het gefaeerè land lezingen gehouden worden over volksvoe ding. Het Ho el van deze lezingen is om m eer er. meer in verschillende kringen d.e ge- dachte.te doen doordringen, dat 6r behalve aardappelen nog ander en zeTifs beter volk si voedsel bestaat. De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, de beer Posthuma, moet daar voor het initiatief genomen hebben. En kele cohferenties. hebben met bes/turen van vëreeniginjgen, die zioh cp dit gebied be wegen, aan zijn departement plaats gehad. Het gevolg Ls geweest, dat zich een com missie heeft gevormd, die het Itenkheelld zall uitwerken. Spruitkool. Dc Minister van Landbouw, Nijverheid en Handéü heeft bepaald, dat het percen tage van de .dagelijksche aanvoeren tan •spruitkool, hetwelk op ik' ir|;e?chreven veilingen voor het binnenland moet wor den gevei'Hrl, tot nadere beschikking woaxHi astgestelti op 40 p,Ct. Kato.e n-c ommissie. De uitvoerende commissie van de N. O. T. heeft een commissie van advies voor den invoer van katoenen manufacturen ge vormd, waarin zitting hebben de heeren F. Kfiattc, Scheveningen, Ed. Gerzon én Johan Bol, voorzitter en secreUuis van den Bondi tot be^X)atiéring' van den No- derfl. handtel met het buitenland, te Am- t sterdatot C. Adiert vooczitteï de No-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1