jr
8
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
No. 2104
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
de lie ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
Ri Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 per
wee laai. Franco per post fl.80 per kwartaal.
0I> 8 lel GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cenL
wartaal, bij vooruitl etiling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 77s cent
bei
tistl
en
sdi
ids,
chriji
meer
VRIJDAG
SEPTEMBER
1916.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cenj
Ingezonden mededeeiingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (qe0n
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Prof. Eerdmans over het
onderwijsartikel.
Grin or afdeeliiing Leiden van de Ver-
pa inig Volksonderwijs 'heeft gisteravond
weede Kamerlid Prof. Eerdmans een
gehouden in verband met de voor-
ide wijziging van artikel 192 der
Iwet het Onderwijsartikel.
Hoogedelgestrenge vond de fiiman-
gelijkatelfling tusschen openhaar en
nder onderwijs toelaatbaar". „Toe-
taar" wij, voorstanders van de bij-
ere school, wij buigen diep, dank-
voor een zoo genadiglijke beibande-
voor zulk een edel bewijs van v ee
nzaamheidDoch in ernst: hoe ge-
anders klinkt dit geluid,, dat spreekt
„toelaatbaar", dan de' forschie stem
minister Gort v. d. Linden, die de 111-
ieele gelijkstelling als een recht wil
clienHoe gelheel anders, hoe ver-
istend en vreeswekkend voor ons, die
de verwezelijking van die financieel©
rsteiüing zoo verlangend uitdien!
financieels gelijkstelling wil de hoog-
ar dan wel toelaten, vooral omdat,
hij zegt, de subsidie toch reeds zee-r
is (ware deze dus daarentegen laag,
breed-denkend politicus, als de heer
limans, zou in dat geval niet te vinden
pen geweest voor de financieel© gelijkstel-.
on dooh hij drinigrt er tevens met klem
in, dat ,,de eischen, aan het onderwijs
lliar .tellen, voor allo onderwijs dezelfde
„Dezelfde"- dat woord kan een
ziSSe wiide strekking hebben't spijt ons
"|9 waarlijk, dat wij de Lezing van den
tfsor niet hebben kunnen bijwonen,
uit het versaag ervan ons de beöLoe-
van deze uitdrukking n/iet heel dui-
is.
redt 'er bedoeld., dat de staat eischen
slellen omtrent het wetenschappelijk
Ite van het ondernicht uitstekend,
kan- ook worden b
Ot-Z-J.iuè ieej
icsi
in
-fnvaPTi
hrijven. precies dezelfde lesroosters
'Sohen, zonder ook maar de iminsïe
g. En dat war© een tyrannie,
■door men onrechtmatig zou .ingrijpen
it karakter zelf van ons bijaon-
ï.l er
VIJS!
ren
wel 't ons, zooals wij zeiden, niet
or ju idelijk is, hoever de bedoeling van
irofessor strekt, vreezen we er toch
•gste vanDaartoe geeft ons
pil natuurlijk de volgende zin uit het
n 171 fag van diens rede een maar al te ge-
aanleiding: „Men staat", aldus lezen
tegenover eischen van kennis en. ont-
eling rechts meestal op een ander
Ipunt dan links en oordeelt over het
van volksontwikkeling op een ult-
opencle wijze."
t dat „ander" standpunt, en die „uit-
opende" wijze wordt natuurlijk voor
het rechts betreft een minder-
r d a g standpunt en een minder-
a r d i g e wijze bedoeldom dat er
lezen behoeft men waarlijk het Ka-
d voor Rotterdam III nog zoo heiel
niet te kennen!
unst rechterzijde wake tegen den invloed
icannen als de heer Eerdmans, een
>ed, dip ons zoo gaarne het volkomen
t op eigen, bijzonder, onderwijs, door
Staat gelijkelijk bekostigd als het
ibaar, neutraal onderwijs, .zou ontne-
Men stelle de kleinheid e>n benepen
van zulk gedoe aan de kaak!
je,
lil
ig
n- e
De strijd aan de Somme. --Tutrakan
door de Duiteche en Bulgaarsche troepen
genomen.
Van de oorlogsterreinen.
Overzicht
Dp het Westelijk cHorlogsberrean blijven
de Franschen ten ZuMen van de Somme
vorderingen maken. De aanval van Woens
dag heeft de Franschen de loojr graven ten
Zuidoosten van Belloy en het grootste deel
van Berny machtig doen worden. Het
Noorden van VermandovLllers hebben de
F ranschen nu in handen, terwijil ze tot
den rand van Chaulnes zijn opgedrongen.
Vele Duitsche rs werden volgens het Fran-
soli© tegenbericht dien dag krijgsgevangen
gemaakt.
Het Duitsdhe Iegerbericht meldt, dat in
den sector Berny-Deniscourt en aan weers
zijden van Qhaulnes den Franschen aan-
vamkllijk behaalde voordeden weer zijn
ontrukt.
Bij Ginchy, dus tusschen Bni/t en Duit-
soher, „staat" de slag.
Ook op het Verdun-front hebben de
Franschen vorderi ngen gemaakt.. Aan het
front VauxChapitreLe Chenois namen
zij de geheele voorste Linie Duit scire Loop
graven over een afstand van omtrent 1500
metbr.
Van het Oostelijk oorlogster rein worden
eeniige kleine Russische vorderingen ge
meld. In de richting van Brzezany zijn zij
lin Westelijke richting opgeschoten en zijn
de Narajowka, een zijrivier van de Guiiïa
Llpa, genaderd. Een déél der troepen is
aTTtmr
giacHue troepen den spoorweg HallczSe-
mikowoe—WodniM. bezet.
Bij de gevechten in diit gebiied, zoo wordt
uii't St. Petersburg gemeld, op 6 dezer heb
ben de Russen 45 officieren en 5600 sol
daten gevangen genomen, waaronder 22
Duitscha officieren en 3000 Duitsche sol
daten, 5 Turksoh'e oiffiicieren en 685 Turk-
sche -soldaten.
Op het HongaarsdheRoemeensche
front hebben de Oostenrijkers bij Olah To-
plica (aan de Maros) hun troepen op de
hoogte ten Westen dier plaats moeten te
rugtrekken..
Het eerste ernstige treffen tusschen
Roemenen en Bulgaren en Duitschers is
voor de eersten een leelijke tegenslag ge
weest: de vesting Tutrakan its stormender
hand veroverd. Ze liigt tegenover Oltenifza
aan de Donau. Van hier kan men per
spoor, en indien bedoelde hiviier diep ge
noeg is, per scheepsgelegenheid naar Boe
karest komen. De afstand Tutrakan-Boe-
kares.t bedraagt door de lucht gemeten
60 kilometer.
Een flinke buit iis den Duiiitsóbera bij de
verovering der vesting in handen geval
len. Meer dan 20,000 Roemenen, daarbij 2
generaals en 400 andere officieren, werden
krijgsgevangen en meer dan 100 kanon
nen buitgemaakt.
Van zeer groote beteeken Is is de val van
Tutrakan. Het dis een bruggehcofd aan
de Donau en kan als een vooruitgescho
ven post van de vesting Boekarest worden
beschouwd. De bondgehooten zullen dus
wel trachten de nlvier over te komen. Zul
len ze dar? rechtstreeks naar Boekarest
opmarcheeren? Gegevens, om deze vraag te
beantwoorden, ontbreken ten eenenmale.
Immers is 't onbekend, hoe sterk de
Duitsch-Butgaarsche krijg-macht i/s en ook
of ze grof geschut meevoert. De spoedige
inneming na bestorming van Tutrakan,
nadat verscheiden forten gevallen waren,
schijnt er op te wijzen! dat het laatste het
geval is.
Vooral is de verovering van de vesting
een succes van zeer groote zedelijke waar
de. Roemenië is toch 'Tegenwoordig de
meest gehate vijand van de centrale mo
gendheden. Dat het Duitsche leger, het
welk zich ongeveer het geheele Fransche
en de kern van liet Engelsche leger van
't lijf heeft te houden, aan liet Russische
front de spits heeft*af-fel hijten, de Oosten
rijkers tegen de Roenuptiërs in Zevenber
gen, de Bulgaren tegen de Roemeniërs en
Russen in de Dobroedsja evenals tegen
Sarrail's bonte legermacht in Macedonië
steunt, tot dit nieuwe wapenfeit met hulp
van de Bulgaren is in staat geweest, zal
in de miwiaenrijken diepe voldoening; wek
ken.
Aan het Stroemafront bepaalt aich de
strijd tot artilleriebeschieting en patrouil
legevechten.
Uit Athene meldt Reuter, dat kolonel
Christodoulos met liet garnizoen van
Serres er in geslaagd is Kawala te beren-
ken. Naar verluidt, heeft hij daar twee
forten bezet.
Dit bericht lijdt niet aan een overmaat
van duidelijkheid. Naar men weet, heeft
de Grieksche kolonel Christodoulos gewei
gerd, de bevelen van de regeering te Athe
ne in zake de ontruiming van gebied voor
de opdringende Bulgaren op te volgen. Ook
is bkend, dat deze laats^en- de forten van
Kawalla op een ha hebben bezet. De Griek
sche soldaten hebben ze' hun met schiet
voorraad en al overgelaten. Engelsche oor
logsschepen ^hebben de Bulgaren daar da
delijk beschoten, maar. men heeft niiet ge
hoord, dat zij ze daarom in den steek heb-
ben gelaten. Een F ranse h bericht h©ef t ver-
waren binnengetrokken. Sofia zelf heeft
daaromtrent het zwijgen bewaard. Doch op
aich zelf zegt dit weinig. We herinneren
ons de Inneming door hun troepen van
Monastir, waaraan evenmin ruchtbaarheid
werd gegeven, ongetwijfeld met de bedoe
ling, die ook in dit geval kan hebben voor
gezeten, n.l. den nationalen .trots dei-
Grieken te ontzien. Doch uit het feit, dat de
Entente-vriend Christodoulos Kawala heeft
bereikt, zou men weer opmaken, dat de
stad evenmin als Seres door de Bulgaren
werd bezet.
In Oost-AfrLka hebben Engelsche marine-
strijdkrachten de havens Klilwa KiwLntsch
en Kilwa Kissiwani (beide ten Zuiden van
Dar-es-Salam) bezet.
Qp Zee.
Poststukken in beslag genomen.
Het (hoofdbestuur der Deensdhe poste
rijen deelt mede, dat de geheel e paketpost
van het Deensdhe s.s. „Tjaldur", dat in
geregeld veifkeer tusschen de Paröer-
e-itanden en Kopenhagen vaart, na onder
zoek Van (het s.s. in Leiüh, in beslag ais
genomen.
Griekenland.
Hernieuwde mobillisate in Griekenland.
Volgens een Reu ter-telegram uit Athene
zijn in Griekenland vijf Lichtingen onder
de wapenen geroepen. Er heerscht volko
men rust onder de bevolking.
Buitenlanders uitgewezen.
De buitenlanders, die op de uitzet ting s-
ijst voorkomen, hebben van de Grieksche
rageering beved ontvangen, hedenavond
Griekeland te verlaten.
Italië.
Luchtaanval op Venetië.
Officieel wordt uit Rome gemeld: Een
•e-sikader vijandelijke watervliegtuigen
heeft in den avond van 4 dezer zijn toch
ten naar Venetië hervat en iii t wilde
weg bommen op do stad geworpen. Eén
•vilei er voor de basiliek van San Marco,
een voor het^Bnitanmia-hoeptbaail, geluk
kig zonder schade te veroorzaken of
slachtoffers te maken.
Een vijandelijk watervliegtuig ie door
ons afweergeschut gevold.
Verschillende oorlogsberichten.
Een nieuwe Zeppelin. Uit Lauzaune
wordt aan de „Times" gemeld, dat een
super Zeppelin van een nieuw type, met
vier gondels en metend 790 voet, een proef
tocht deed boven het meer van Konstanz.
De printer-soldaat. Twee Fransche
generaals inspecteerden een regiment, dat
zoo juist uiit de vuurliayc kwam. De com-
mandeercinde generaail van het legerkorps
spreekt een gedoe/oreerden officier aan.
Waar hebt gij dat verworven? Bij
Verdun, generaal. En da>t oorlogskrufiis?
Ook. bij Verdun, generaal. Gij waart?
Adjudant En gij zijt tot 2e luitenant
bevorderd?
Hier mengt de kolonel zich in hdt -ge
sprek en vertelt den generaal ouder welke
omstandigheden deze jonge officier zij.n
cere-leak enen heeft verworven. Zijt gij
bij het staand leger? Bij de reserve, ge
neraal. Iloë oud zijt gij? Dertig jaar.
En wat waart gij voor den oor Log?
Korporaal1. Dus hebt gij alle rangen
van korporaal tot 2e luitenant doorlco-
pen. Ja, generaal. Wat deedt ge vóór
den oorlog? Ik bon priester; ik was
kapelaan in Norrnan-dië.
De generaal wijkt een pas achteruit,
maakt het Tmütarre saluut en steekt den
jphflcAoldaat dfvhanrl ti
Een Roemeensche „vlag-dag". Men
maakt in Engeland plannen om in de ko
mend© miaan d een Ro em eenscihe vlag-
dag" te houden. Deze dag is als een uiting
van hulde en sympathie van heit Engeft-
Bche volk. aan zijn nieuwe bondgenooten
bedoeld. De baten die de dag zal afwer
pen, zullen 'oveifliandigd worden aan de
Roeimeenschie legatie.
Buitenlandsche berichten.
Spoorwegstaking in de Ver. Staten.
De leiders der vakvereénigingen van
spoorwegpersoneel hebben de staking ge
proclameerd voor de onder- en boven-
grondsche sporen in de stad New-York; zij
motiiveeren dit bes'.uiit met de beschuldi
ging, dat de maatschappijen, zich niet
aan de bepalingen dor jongste regeling
gehouden hebben. De maatschappijen heb
ben evenwel duizenden onderkruipers in
'dienst genomen, zoadat het verkeer e-em
'normaal verloop heeft. De stalkers koeste
ren de verwachting, dat de staking zich
zal uitbreiden over alle lijnen van New-
York en zijn voorsteden.
De Vereenigde Staten en Mexico.
Ui/t h'et tea*ug'trekken van 15,000 man
der nationale garde van de Mexicaansche
grens, wordt opgemaakt dat de straf
expeditie naar Mexico binnenkort zal
worden afgetast.
De Deensche West-Indische eilanden.
De afgevaardigden der polifreke par
tijen hebben het door de conservatieven
ingediende voorstal tot oplossing van het
vraagstuk van den verkoop der West-
Indische eilanden behandeld. Het te door
het miiimiisterie, de radicalen, de sociaal
democraten en de linker partijen in be-
gtneei aangenomen, door de laatstèn ech
ter onder voorwaarde dat er tegelijk een
coatitieministerie wordt gevormd. De be*
sprekingen worden voortgezet.
Nederland en de Oorlog.
Miliitielichting 190 8.
Alle dienstplichtigen der landweerldi-
ting 1916c (vooimalige niiiitiollchti'ng' 1908)
met uitzondering der wielrijders, hospó-
- taaisol daten en zieken drager®, die nog bij
■de Xde infanterie-bniga-de aanwezig en
nog niet naar de landweerbataljons afge
voerd zijn, rullen 15 September naar hun
Tandvveerbataljons worden overgeplaatst.
Oorlogswüinstfoei s(V| li i ng.
Het Ned. Gorrespondentiebureau in Den
Haag meldt:
Naar aanleiding van het bericht van het
„Utr. Dgbl." dat de opbrengst van de oor-
logswinstbelasting vermoedeJijk ruim 400
inillioen gulden zoo bedragen, hebben wij
ons gewend tot den minister van financiën^
met de vraag, of hij inderdaad een zoo hoo-
ge opbrengst van die belasting op goede
gronden verwacht.
De minister verklaarde, met de grootst©
verbazing en niet zonder ontstemming van
dit opbrengstcijfer te hebben kennis geno
men. Met ontstemming, zoo zeide. Z Exc.
omdat dergelijke geheel onjuiste berichten
verwa.chbir.gen moeten opwekken, die niet
vervuld kunnen worden, b. v. alleen reeds
bij ambtenaren en beambten, die in de
meening worden gebracht, dat lotsverbete-
TlLTtlj, nu bij en reusacYiOge opln engst 'van
slechts één belasting,"thans een quaesüe
van enkele weken wordt.
Daarom machtigde de minister tot de
besliste verklaring, dat aan het departe
ment van financiën geerr enkel cijfer be
kend 'is aangaande de opbrengst van de
oorlogswinstbelasting, waarvan de beschrij
ving nauwelijks begonnen is, en dat men
daar evenmin nog in staat is een raming
van die opbrengst te maken, zoodat het ge
noemde cijfer van 400 millioen als totaal
uit de lucht gegrepen moet worden geken
schetst.
Het eenige, waaromtrent zich misschien,
cenige raming zou laten veroorlooven, zou
kunnen zijn het cijfer van de oorlogswinst
betreffende den landbouw over het jaar
1915. Dit ware voorzlchtiglijk te ramen op
een 160 millioen. Maar tegelijkertijd merk
te de minister op, dat, wegens het zee®"
sterke degressieve tarief van de belastingy
van die 160 millioen stellig niet meer dan
10 pet. ten goéde van de schatkist zou ko
men.
A a-n gehouden mails.
De stoomschepen Maasland, Drechter-
land en Salland, onderscheidenlijk 3, 3 en
4 dezer uit Zuid-Amerka te Amsterdam
aangekomen, hebben op last van de Brit-
sche autoriteiten de post te Falmouth moe
ten lossen.
Het stoomschip Vondel, 1 dezer van Ara
sterdam naar Batavia vertrokken, heeft dQ
post te Kirkwall moeten ontschepen.
Opgebrachte schepen.
Men seint uit Hamburg aan de „N. R.
Crt.":
De volgende Nederlandsohe zeilschepen
FEUILLETON.
't Zijn sterke beenen,
die de weelde dragen.
A'oor u, Hendrik", sprak hij, „ben Kk
ii Hinderpaal geweest tot bereiking van
levesdoeJ. Ik weet, hoe hetgeen ilkl mte-
zwaar op u dis meea-gekamen. Gij
levensdoel. Ik weet, hoe hetgeen ik mis-
id en ik wensoh vuirig het begaan an-
tt weder goed te maken. Gij hebt u
w cdel en groiotmoedig gedragen, het
lp j d'-*n l:ceft u r.iiet terneergedrukt, doch in
IC jelijkheiLcl doen toenemen. De geiest van
penn|g' en toewijding heeft zich in u
Iwilkkeld; uw handelwijze jegens Ever-
d on zijn moeder Seanne toont dén adeiL
rn uwer ziel. Gij zijt niet slechts zee-
m in de volle beteekents des woords,
lar tevens een ecTel meajsch. een opredhit
fisten..."
Cv i6c'rioeg, geriioeg!" onderbrak Henlrik,
"at gedaan heb Is zonder verdienste,
idat een menisch zijn natnuir volgt.
®rard was mijn makker: hij zou ook
us-met mij gehandeld hebben."
m'f vergiffenis, Hendrik?"
tenifil .wet^vrepgde, Jacob, indien ik j© al-
Tets te vergeven heb. Wat gij mij.
aangedaan; §ejsc^iedde onivrijwJ'Jiig;
gij wist niet, gij kondt mlet beseffen, dat
gij mijn geluk in den weg stondt."
„Vader Raclet en Anna zullen niet ko
men", fluisterde de zieke angstig bot
Jozef.
„Zij hebben het vast beloofd, Jacob; heb
'luermtrent dus geen aorg."
„Reik me uw hand, BendrGk", klonk
het op zwakken toon.
De zeeman willigde bereidvaardig dit
verzoek in en voegde eir in zijn ongeveins
de taal noig meru'g wtoond van troost en
bemoediging bij.
„Zij zullen niet komen!" herhaalde de
zieke, „en toch zou iik zoo gaarne ook uit
hun mond het zoete woord van vergeving
opvangen."
Juist al-s hij dit gezegd' had. opende zfilcjh
de deur der zaal en trad een diepgebogen,
bijna Hinde grijsaard,, leunend op den
arm van een jong metejes binnen, 't Wa
ren vader Raclet en Anna.
't Gelaat van den ouden sehuiitevoerder
stond gestreng als dat van eein rechter.
Anna, doodsbleek doch sterk in haar
smart, putte iin de verheven waarheden
der Kerk den moed, dfien zij op dit oogen-
bliik zoozeer behoefde.
Vader en dochter plaatsten zich aan liet
voeteinde; Jozeli stond aan dé linker-, ter
wijl de heer Aland en mejuffrouw Laróóhe
zrich aan de nedhteivijde van het ziekbed
Kgjprden*
„Vader Raclet", begon Jacob, „ik ga
voor Gods rechterstoel ve: schijnen."
De grijsaard bleef sprakeloos.
„Tk heb zwaar tegen u etn Anna mis
dreven. Van verdriet zijn uw haren zilver
wit" geworden en uw krachten ondermijnd.
Gij hebt recht gehad om op mijn belofte
te rekenen, op mijn woord, waaraan ik
ontrouw ben geworden. Ik erken mijn
schuld en smeek u om vergeving."
De oude schudde het hoofd', wees met
eén sprekend gefbaair naair zijn kind, dat
hartstochtelijk en bitter weende. Jacob
begreep de beteeken,is van dit teeken,
maar putte :in zijn berouw de kracht om
andermaal vergiffenis van den vergram
den vader af te sme'sken.
,.Ik bcgtrijip", hervatte hij, „wat uw lip
pen verzwijgen; gij denkt nog steeds aan
den brief, d'Jen ik daags vóór mijn nood
lottig vertrek geschreven heb en wiens in
houd Kfc zoo schandelijk uit het oog ver
loor. Is mijn deernllsiwaardiig ednde geen
genoegzame boieibedoèniVnig voor hetgeen ik
misdreven heb? Ik heb geen verontschul
digingen du te brengen, dooh in naam van
den Óppersten Rechter, die mij gaat oot-
deeilen, smeek ik u om veiigóffejniLs. Vader
Rooleit, het uur van mijn dolod'nadert en
ziai weldra gieüaigên. zijnl"
„Vader, vader!" riep Anna luid sniik-
ketnd', „wees toch' n.let onbarmhartig!"
Thans trad de grijs^rd nqdég en sprgjk;
Niemand heeft recht vetfeiiflfeniis te weft-
geren aan den zondaar, wèen God vea-ge-
vinig schenkt. Jacob, de vrede, verzachte
■uw laatste uur!"
iDe .ivoorwerker wendde zich tot Anna,
„En gij....?"
„O. Jacob", luidde het antwoord, ter
wijl het meisje de engelachtige blikken
ten Hemel ha§f, ,,ik wensoh vurig, dat de
eeuwigheid u schadeloos stelle voor het
leven!"
„Dank, clank, de Heer is vol ontferming
Hij vereeniigt rondom mijn sterfbed al de
genen, die dcor mijn dwazen hoogmoed
en mijn onwaardige zelfzucht gekwetst
werden."
Bij deze woorden dacht hij aan Charles,
weshalve hij den heer Alard verzocht, den
beeldhouwer uit zijn naam vergiffenis te
vragen en hem zijn vaarwel over te bren
gen, met welke taak de journalist zich vol
gaarne beCastte.
Dan wenkte de zliieke den sehuiitevoerder.
„Gij hebt mij immers vergeven, vader
Racleit?"
„Van harte, Jacob!"
Nog één zaak houdt mij thans aan de
aaide gekluisterd."
„Spreek, Jacobl"'
„Ik zou gaarne zekerheid hebben van
Anna's geliuk."
Hij greep de hancj van h'et meisje en
legde ze dn die van Heiidi'ik.
„Voldoe mijn schuld te haren ófhichte,
Hendrik", smeekte hij, „en gij. Anna,
laat hem ö'ndelijk toch recht wedervaren."-
,,lk was reeds tot besef gekomen, wat
Hendrik waard is, hij heeft een hart van
goud", merkte Anna schuchter op.
Een traan welde uit vader Raclets ocg,
en ma een Laatst vaarwel van Jacob den
ivoorwerker, gingen allen diep ontroerd
heen.
Slechts Jozef bleef aan de stervensspon
de van zijn vriend'.
Thans had Jacob geheel met de wereld
afgerekend. Nog denzelfden dag ontving
hij met voorbeeldige godsvrucht de laat
ste H.H. Sacramenten. Eerst des anderen
daags trad de doodstrijd in. Jozef woefkl
niet van zijn zijde,
„Vaarwel, mijn beste kameraad", riep
de stervende eindelijk. „Moge de goedje
God u zegenen voor 't geen gij aan mij
gedaan hebt; ik sterf in vrede en laat u
mijn laatste werk als heriimneripg ach ter.
Dan hief hij de billikken naar een kruis
beeld en ontsliep zacht en kalm, terwijl da
woorden op zijn lippen trilden: Mjiisexicor-
dias Domini in aeternum cantnbo: „Ik zal
de barmhartigheid des Heeren in eeuwig*
heid beziingen.."
