BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. Ne: 2090 dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen h Ie ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, raetGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bi) onze agenten 12 cent per week, 1.60 per •taaL Franco per post fl.80 per kwartaaL Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent is kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7 Va ceitt LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. -i BUREAU: STEENSCHUU.R 15, WOENSDAG 23 AUGUSTUS 1916. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van J-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. BIJ cnntract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel yan 1-5 regel3 50 cent, Iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (fleeB Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent De Onderwijzersstand. l'cLpjijk Weeft getroffen het antwoord, 2ft de regeering heeft gegeven op een van. het Tweiede-Kamerlid, baron 2d; "wijn-bergen het antwoord waarin 201 te kennen geeft,, dat er geen geld ia Verbetering van de financieel© positie [onderwijzers. antwoord heeft pijnlijk getroffen slechts de onderwijzers, maar allen, belang stellein inliet onderwijs. 5 salariëring der onderwijzers üs im- 8 neet laikeen een zaalk, welke deze iocmlijk treft, maar ook een belang, 8 weük het onderwijs zelf raakt... )m het onderwijs te doen beantwoorden •zijn doel, moet de,onderwijzer zich Ti eel aam zijn taak geven, tz/ieh met en ziet! toewijden aan de vorming er leerlingen. dit te kunnen, om dit op den lan- duur, onafgebroken en onverpoosd, vol houden, is het gew,enscht, is het zelfs feischt, dat de onderwijzer niet hl te nar is belast met, niet hl te diep gaat nikt onder geldelijke zorgen len vatte dit niet verkeerd op. Wij vra- n n.et een zekere geldelijke zorgeloos- tl'voor de onderwijzers! Daar is het nog vandaart en zal 't ook wel altijd ver ndaan blijven! Maar wèl vragen en eischen we, dat onderwijzers, die wei- of geen bij-verdiensten male en, en een lot huisgezin moeten onderhouden, niet grens van het geibrelk komen to ia'n... En dat gebeurt bij de tegenweor- l? sala,nis-regeling maar al te licht! Om h hiervan te vrijwaren, om dit te kee- overladen de onderwijzers zich vaak >t bijAveik', wat ook (al weer niet het 1 van .het onderwijs kan verbqogen. elukkig, dn deze buitengewoon dure tij- ti heeft de regeering de onderwijzers n dmirte-boeslag verleend. Gelukkig?, ie- heé'X in menig gezin, waar het erg tor dregde te worden, een lichtstraal ir t r"^azër düiurtê-toeslagen klieven er den aard der zaak ook onbillijkheden Personen, die toch heusdh wei even- 1 als anderelri, aan wiie ecio'n duurbe- tlag wordt gegeven, ón deze drukkan- tijlen behoefte hebben aan een extra- Iteéftfsg," worden -er van buitengesloten., her ligt, dunkt ons, een baak voor de rekken schoolbesturen. Wat aan de «regeling door de betrekkelijke unifor ici'.t ontbreekt, kunnen zij aam-uilen, m- de iStaais-civeifheiiid geen rekening u.U met speciale gevallen, met buiten- Vone omstandighedendaar kunnen zij 'ernoetkoimend optreden. |Vy brengen hier de salaris-kwestie der flmvijzers nog eens naar voren, om- t, bij al onze zong voor het onderwijl voor de cmderwijizers tooh zeker noodt hot oog mag worden verloren. gezonken. - Aan hei Somme- out. - Het Bulgaarsche offensief. - De ontploffing in een munitiefabriek in Yorkshire. - Italiaansche en Russische troepen te Saloniki geland. Van de oorlogsterreinen. Overzicht Op het Westelijk oorlogsterrein breiden de Engelschen hun stellingen langzamer hand uit. Het Duitsche legerbericht spreekt van een g.roote uitbreiding van den strijd benoorden de Somme, IVolgens dit bericht werden herhaalde Engelsche aanvallen op de tusschen Thiepval en Pozières vooruit gebogen Unie afgeslagen, doch ging de vooruitspringende hoek verloren. De Engelsche berichten melden, dat de Engelsche troepen hun terreinwinst in het vooruitstekend deel der linie hij de Leipzig-redoute uitgebreid en hun stellin gen tot 1000 M. van Thiepval hebben voor uitgeschoven. Tusschen Martinpuch en Ba- zentin hebben de Engelschen 100 M. loop graaf genomen. Verbitterde gevechten zijn ook geleverd bij het dorp Guillemont, waarin de Engel schen binnendrongen. Het Wurtemburg- sche infanterieregiment Kaiser Wilhelm'' dreef echter de Engelsche troepen terug, en bleef het dorp in Duitsche handen. Ten Zuiden van de Somme is de toestand vrijwel onveranderd gebleven. In den. sec tor Estrées-Soyecourt veroverden de Fran- sche troepen een Duitsche loopgraaf, die door de Duitschers in een tegenaanval her overd werd. Van heit Oostelijk en Zuidelijk oorlogs terrein "is geen nieuws te melden. Op den Balkan hebben de Bulgaren hun actie met groote kracht ingezet. Deze actie schijnt voorshands slechts ten doel te hebben betere strategische stellingen in te nemen en de voorbereidingen der geallieerden te verhinderen. Toch is het niet zonder belang, dat de geallieerden op den rechter Stroe- ais vleugel rukken de Bulgaren langs den spoorweg MonasterSaloniki verder op. Zij bezetten het dorp Gomitchics en na men een geheele compagnie gevangen. Geen voorspoedige aanvang dus voor de geallieerden, heitgeen te' opmerkelijker is, daar de Franseh-Engelsch-Servische. troe pen met Russische on Italiaansche strijd krachten zijn versterkt en alleen tegen over" de Bulgaren en een betrekkelijk kleii- ine Dultc-che strijdmacht staan- 0p Zee. De jongste slag in de Noordzee. Officieel wordt uit Berlijn gemeld: In verband met de door onze onderzeeërs be- Ihaalde successen worden naar aanleiding van een ambtelijke Engelsche publicatie de volgende bijzonderheden op grond van öntusschon ontvangen rapporten bekend gemaakt. Den 19den Augustus des middags tegen vijf uur kreeg één van onzo onderzeeërs vijf kleine Engelsche kruisers in zicht, die door twee torpedo jager-flottillee vergezeld werden en in Z.O. richting koersten. Achter deze booten stonden zes slag kruisers met een steifke bavef.iigiing van torpedojagers. Het gelukte den onder zeeër op een van die torpedojagers, die vier schoorsteanen had en oogenschijnlijk tot het Mohawk-type behoorde, aan schot te komen. Kort daarna zohk de torpedo.- j jager, terwijl zijn achtersteven hoog bo ven heit water uiitstak. Toen spoedig daarna al de Engelsche schepen rechts omkeer d1 maakten, viel de onderzeeër een zich op dat oogenblik in de achterhoede bevindenden 25 zeemijlen loopenden kleinen kruiser van het type der Ch at tam-kl as-se aan. Men observeerde, dat de boot twee keer getroffen werd en wel éénmaal in de bak en éénmaal in de machinekamer. Het schip maakte dadelijk veed slagzij en bleef liggen. Door. de sterke, beveiliging der vijande lijke booten gelukte het den onderzeeër pas ?.l/2 uur later opnieuw een aanval op den kruiser te doen, die in tusschen op sleopüouw genomen was. Kort voor do onderzeeër $iin schot loste, observeerde men, dat een torpedojager, die op 300 M. schuinsaf Lag, full speed op den. onderzeeër afstoom.de c-n trachtte hem te rammen. De onderzeeër dook onmid dellijk en vernam dadelijk daarop een sterke detonatie aan de oppervlakte. De vijandelijke torpedo jagers achtervolgden den onderzeeër totdat de duisternis in viel. Deze is intusschen behouden terugge keerd. De zwaarbeschadigda kMnie krui ser werd later door een anderen Duitschen onderzeeër verwoest. De Brïtsch© Admiraliteit -bericht: De on derzeeër ,,E 23", die uit de Noordzee is te ruggekeerd, rapporteert, dat hij in den ochtend van 19 'dezer met succes e»e>n aan val heeft gedaan op een Duitsch slagschip van de Nassau ^klasse. De commajndiant van den onderzeeër deelt mede, dat hij, Toen het schip door vijf torpedojagers terug naar de haven werd begeleid, het opnieuw aanviel en het trof met een tweede torpedo. Hij gelooft dat het "gezonken is. pedojager in den grond geboord en een Engel sch slagschip beschadigd zouden zijn, totaal uit de lucht is gegrepen. Gezonken schepen. Lloyds bericht: Het Italiaansche stoom schip ,Er!x" en het Italiaansche zeilschip ,,Dia" zijn gezonken. (Het '3.s. ,,Erix", gr.oot 923 br. tons, ge bouwd in 1880, behoorde aan de Soc. Anon. di Nav. ,,La Sicania", te Trapani. Red.) Duitsch schip verniist. Volgens de „Ve-ster Nor dl amis ALlieban- da" is het Duitsche stoomschip „Desterro", dat o,p weg was naar het ziuiden, sedert Donderdag van de vorige week verdwenen. De laatste maal, toen iets van het schip vernomen werd, bevond het zich tusschen Bre-mö en Agö. Het had naar Gefle ge seind, dat liet door een onderzeeër achter volgd' werd. Het schip had een Zweeds ch en loods aan boord, die eveneens niets meer van zich heeft laten hoor en. Duitschland. Ruim 150.000 noodlijdende families in ECzas-Lotharingen. De correspondent van ,,De Tijd" te Metz bericht: Tengevolge der ontruiming van zekere 6treken bij het front, van zekere streken streken bij het front van vliegeraanvallen, heerschenden oeconomischen nood en an dere oorlogsinvloeden, heerscht groote el lende alhier. Er is een statistiek opge maakt, waaruit blijkt, dat ruim 150.000 fa milies dn EIzas-Lotharingen aan de ergste ontberingen en leed ten prooi zijn. Dezer dagen ontving Mgr. Benzier, bis schop van Metz, een officieel schrijven van den stadhouder van Elzas-Lotharingen, waarin aan den bisschop het verzoek werd gericht, met de geestelijkheid van zijn dio cees welwillend mede te werken aan de groote volkscollecte, die in Lotharingen voor de slachtoffers van den oorlog in het Rijksland gehouden' wordt. Mgr. Benzier heeft daarop aan de geeste lijken van zijn bisdom de opdracht gege ven, genoemd stadhouderlijk schrijven van den kansel den geloovigen voor te lezen, en een daarbij aansluitende passende pre dikatie te houden, om het volk tot liefda digheid op te wekken. De stadhouder van Elzas-Lotharingen opende de collecte met een gift van 1000 Mark, Mgr. Benzier teekende voor 500 mark, terwijl de katholieke burgemeester van Metz, dT. Fo-ret, deze liefdadige actie onder de Katholieken der hoofdstad van Lotharingen met woord en daad steunt. Op deze wijze poogt men de 150.000 fami lies, die door de verschrikkingen van den oorlog Ln Elzas-Lotharingen zoo zwaar be proefd werden, in hun nood te helpen. Engeland. Uit het Lagerhuis. Minister Lloyd George, die in het La- peibuis een overzicht gaf van dein oor- lcgisboestand, wees met nadruk op dein verba.ziimgwekkenden keer, dien de zaken in de jongste weken hebben genomen. Aan alle fronten is de leiding thans aan den vijand ontrukt (ToejuicTv-ngen n.iK-rrrVn v>« -hot "Vtwikdvt vsi; de« ifajfw sgw meen oorlogsplan. Hoewel de mnnóster zich niet wilde wa gen aan een voo-rspa!Ling omtrent .den duur van den oorfog, hoezeer hij besefte, diat den Engelsdhem nog een moeilijke taak wacht, verklaarde hfj toch zonder aarzeling te durven zeggen, dat de ge allieerden slechts loyaal samen behoeven op te trekken om zich een eendelijke vol ledige overwinning te verzekeren. (Toe juichingen.) Addison, vertegenwoordiger van het mi nisterie van munitie, verklaarde in het Lagerhuis ter zake van de ontploffing in de munitiefabriek, 'dat 20 lijken geborgen zijn. Hoewel door de ontploffing -zeer groote verwoestingen zijn aangericht, is het aantal slachtoffers niet zoo groot als aanvankelijk werd gedacht. Ponsonby (radicaal) vroeg of de eerste minister, ingeval gedurende het reces on derhandelingen mochten worden aange knoopt over beëindiging der vijandelijkhe den. ten slotte het parlement wilde bijeen roepen om daarover te delibereeren. As- quiüh antwoordde op! scherpen boon: „Neen, ik kan geen beflófte van dien aard doen." De ontploffing in Yorksbüre. De ontploffing in de munitiefabriek te Yorkshire begon met een brand aan de buitenzijde van een deir kleine kTultmar gazijnen, dat weldra in de lucht vloog. Deze ontploffing werd' met korte tusschen- poozen door verscheidene andere gevolgd en ten slotte door de ontploffing van het grootste kruitmagazijn, waardoor dé meeste schade werd aangericht. De munitiefabriek is zoo goed ató ver nield en ook andere nabijgelegen werk plaatsen zijn verwoest. Verschillende oorlogsberichten. Metaaïnood. Te Warschau, zoo wordt u t St. Petersburg ge/meld, zijn O/lle voorwerpen van koper, lood, tin, blik, ijzer, of van e»anige alliage opgevorderd. Een lading bloembollen gezonken. Volgens de „Gardener's Magazine" had 't dn de Middellandsche Zee getorpedeerd^ slis. „Savonian" eene groote partij Fran- schie bloetmbodlein ongeveer twee derde van den geheel en oogst Ln Frankrijk aan boord. Nederland en de Oorlog. Landstorm. De minister van oorlog brengt ter alge- meene kenni9, dat nog niet kan worden be paald, wanneer de in 1889 geboren perso nen, die tot de landstorm behooren, of daartoe op of na 1 September, 1916 komen te behooren, in werkeüjken dienst zullen worden gesteld. Behoudens onvoorzien© omstandigheden zal hun komst in geen ge val eerder moeten plaats hebben dan in de tweede helft van December a s. Vermoede lijk echter zullen de meesten hunner eerst ,in_l_917_behoeven^opJte komeiL zijn bepaald, zal nadere bekendmaking volgen. Tot zoover de officieele mededee- ling. Deze lichting van den landstorm zal dus vermoedelijk vroeger worden opgeroepen, dan de minister eenige maanden geleden officieel aan het Nederlandsche volk heeft bekend gemaakt. De heer Bosboom schijnt zelden bij zijn redeneeringen op vasten bodem te staan, doch maar steeds met „appreciaties" t© werken. Socialistisch© propaganda in het leger. Naar aanleiding van de officieel© medo- doeling van het ministerie van Oorlog, dai vanwege het departement geen machti ging ds verleend tot het spreken van den milicien Schaap namens de nioblüi,: atie- club tijdens den rusttijd op het En tos- terrein te Amsterdam, wordt „Het Volk" dcor het bestuur dier mobilisatieclub ge machtigd tot de stellige verzekering, dat van wege de militaire autoriteit te Amster dam de medeieeling verstrekt werd, dat die machtiging telefonisch uit Den Haag was verleend. FEUILLETON. 't Zijn sterke beenen, k die de weelde dragen. |0p een der kaden van Marseille 'trok 'n n&t schëljpeniwfoJkeC'tje~ de aandacht meniigen voorbijganger. Het had deze trakkelijklheiid niet hoofdzakelijk te aken aan zijn netheid en de verscheid •nheLd van schelpen, welke er uitgestald ""i; wat men voorat! bewonderde was 'Hiaakvolle orde, waarmede de«zo won- ron der zeeën waren gerangschikt. Voeg ■erbij nog een keurige verzameling plan- r'.' en blo omen uit verre gewesten, een Tbzen paipegaali, tile den beaoeker een r toeriep, en een aap, wel'Jke door yi vermakelijk© sprengen en streken lach afdwong, en gij hebt een flauw *Tp,P van Anna's Winkeltje. Jdfet meisje leefde voor haar schelpen jw planten, wier namen en eigenschappen Baar alle bekend waren, orndlat zij telkens, Po lets nieuws'haar kabinetje kwam ver- WKcn, een lijvig boekdeel met platen en k lingen opensloeg, die haar spoedig P de hoogte stelden.; P den dag, dat ons verhaal aanvangt, Anna voor oen eikenhouten schrijfta- Del^efkioosd werk oiver de natuur- Ld |l0r:<e raadplegen, toen de sner- e stem van een papegaai, die haar ïov?n naam noemde, en eien vriendelijk i .das'' van diie als m'a- Hendr ikn WaS' haar 0(1811 °tPziön- üAnna!" De zeeman drukt© liet meisje: de hand, terwijl de groene papegaai, die hij voor haar had medegebracht, met den grijze wedijverde om den prijs in de babbelkunst. Dit was niet het eenig^geschenk, dat Herir dik baar aanbod; hij had velerlei zeld zaamheden uit Gliina en Japan bij zich, waarmede hij haar wilde verrassen, en verrijkte bovendien haar verzameling schelpen, waarop hij wdst dat zij verzot was, met eenige fraaie exemplaren. „Maar Hendrik," sprak Anna, terwijl zij dit alles opgetogen bewonderde, „ik weet inderdaad niet, hoe u hiervoor ge noeg te danken. Gij hebt er bepaald al uw spaarpenningen aan besteed. Zoo gij ten minste slechts de opbrengst dezer waaiers' en schelpen met mij wildot deeteh...." „Zwijg hlieraVeir, Anna. Alles wat ik ben heb /(k uw vader te danken, en ik reken mij gelukkig u hiervoor eerniger- mate mijn erkentelijkheid te mqgeh betui gen. Er zou overigens een heel gemak kelijk middel van deeling tie vinden zijn: ik bemin u nog even hartelijk als voor twee jaar, dit wieiet gij wel...." „Hendrik, denk aan mijn antwoord; ik blijf ook thans daarbij." „Dan in 's hemels naam maar weer naar tzee. Ik hen aJl weder voldaan, zoo gij aan mij blijft denken als voorheen en den groehen papegaai ©ven liefdevol ver zorgt als den grijze. Geduld is hier het wachtwoord. Allies wil ik verduren, zoo ik slechts weet, dat gij gelukkig zijl Ho© Vaart vader?" „Uitstekend. Gij zult hem in het oude hu/Lsje aantreffen; hij knoopt nog stoeds netten en spreekt dagelijks van je." „Ik ga hem zonder uitstel baaoek£4 en kern u, zoodra gij den winkel sluit, af halen." Met deze woorden verwijderde zich de matroos. Hij had zich in Anna's tegen woordigheid goed gehouden, than© echter wiischte hij een traan van zijn gebruinde wang. Waarom was hij tooh buiten staat om het hart te winnen van haar, die hij on uitsprekelijk Hief had en aan wier zijd© hij, zoo gelukkig zou wezen?... Bijna dertig jaar geleden werd hij als een hulpeloos wicht door den schujlbevoerder Raclet ge vonden en daags voor Kerstmis tot groote vreugde van Agnes, Anna's moeder, alls pleegzoon in haar woning opgenomen. Eers't zeven jaar later werd Anna ge boren. De matroos dacht met blijdschap aan den tijd terug, dat hij de kleine An na nog in slaap wiegde, haar leeTde loo- pen, met haar speeüde en alles verzon om haar vreugde te bereiden; hij herinnerde zich den dag, dat hij van zijn pleegouders a'itecheiid' nam, hoe hij zijn tranen met de hunne en die der kleine Anna vermeng de, toen hij als scheepsjongen dienst nam op het koopvaardijschip „de Ster"., Levendig rezen hem voor den geest de tijd, dien hij telkens na volbrachte zee reis hij zijn pleegouders doorbracht, en de blijdschap van Anna., als hij haar zijn geschenken uit vreemde wereldstreken aanbood. Telkens vond hij haar grooter en schooner terug, en de broederlijke ge negenheid, welke hij haar .toedroeg, wa's eindelijk in liefde veranderd.... Een' paar jaac geleden had hij haar, van een reis teruggekeerd, im rouwgewaad aangetrof fen wegens den dood barer moeder en het teen gewaagd haar zijn liefde te ver klaren, doch deze onbeantwoord gezien.... En thans was zijn hoop opnieuw verijdeld.. Met deze gedachten vervuld, trad hij het huisje binnen van vader Raclet. „Hier ben .ik weer, vader!" Raclet, bezig met nettenbreien, staakte plotseling zijn weik en omhelsd© den ma troos, dien hij als een zoon beminde. „Gij zijit zelker al op de kade geweest, Hendrik?" „Ik kom er juist vandaan, vader." „En?" „Zij houdt zich nog altijd aan haar vroegere verklaring." „En tooh, ik begin zoetjes-aan oud te worden, en zij', nog zoo jong...." „Volgaarne wil ik aan land blijven om haar te beschermen, dit kost u sleohts één woord...." „Ik wil je fortuin niet in den weg staan, mijn jongen." „Ik heb het aan u te danken, vader." „Dit doet niets ter zake; ,wat heeft kar pitein Lefranc tot u gezegd?" „Hij wii'l mij bootsman maken." „Goed," Hendrik, neem dien post aan. Na je terugkeer kunnen wij verder Zien. Wat Anna betreft, zij baart mij veel kom mer; nai lang getreurd te hebben, zingt zij thans als een vogeltje, ik vind diït on natuurlijk." lyiet de verontschuldiging, dat het tijd was om Anna volgens belofte te gaan af halen, liet Hendrik vader Raclet we,der alleen. In d© nabijheid van den winkel zag hij een knap jong werkman in grijslimnen kiel voorbijgaan, die Anna een vriende lijk „goeden avond" toevoegde* ,XZ9Q, zijt gij h«"t. Jacob?" „Ja, het dagwerk is alweer afgeWpen." „En ik ga den winkel sluiten." Op dit oogenbl'k trad Hendrik binnen.: „Komaan, zus^e," sprak hij, „vader Rar clet wacht ons." Terwijl Anna, na Jacob gegroet te heb ben, met Hendrik heenging, bleef de werk man de bevallige gedaante van liet meisja met meer dan gewone belangstelling na staren. Op zekeren dag zat Jacob voor het ven ster van zijn eenvoudig, doch smaakvol gestoffeerd zolderkamertje mijmerend naar de zwaluwen to turen, we like lustig heen en weer vlogen. Jacob, van beroep ivoorwerker, kon zich op den duur met dit nederig bedrijf niet tevr©dei\ stellen. Hij achtte zich voor iets beters in de wieg gelegd, en zag zich' in zijin verbeelding reeds bewierookt alal een art'tst van den eersten rang, als we reldberoemd' beeldhouwer. Na vroeg zijn ouders te hebben verloren, werd hij reodal op twaalfjarigen leeftijd in de leer gel- daan op een atelier van ivoorwerketn eni had thans den leeftijd van dnie-en-twtin- tig jaar bereikt. Zijn bleek en fijn besne den gelaat vertoonde iets droomerigs eni sombers, doch er waren oogehbLikken dat zijn oogen schitterden van bazieling; go- heel zijn uiterdijk droeg een niet alledaags schen stempel. Tel'kens als hij het abelieai had verlaten^ kon man hem bijna zekere! op zijn zolderkamertje aantreffen, waajfl hij aich met teek en en, boe tse eren en wat verder op de plastische kunst betrekking heeft Volijverig bezighield.. (Wordt vervolgd. J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1