II.
Verkooping
Nette personen gevraagd,
ALGEMEENE VERGADERING
UITNOODIG1NG
BRlëLLE op MAANDAG
24 JULI.
UITGIFTE van
169 AANDEELEN a f 1000,- Nom.
Spaar en Crediefbank
Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond van 7-9 uur.
TOERIST- en H1MA-
Rijwielen :-s
1000 R.R. Bloembollenland,
ëri buitenkansje, bet\VeÖk' de burgers
abben. waanneer zij worden verrast cLoor
Ie blijde tijdiing van een erfenis, daar
jeu ren wij he,t toch beslist af de successier
belasting in de rechte lijn. Als kinderen
ian hun ouders erven, dan gaat het goed
liet over van den een op den ander, dan
s eT jn zekeren zin althans ook geen
rake van een buitenkansje. Het huÊsge-
n vormt een é'n 'h e i d en het goed
iliift bij zoo'n erfenis hinnen den kring
die éénheid. De ouders hebben een
loor de natuur apgelegden plicht om, in
iet algemeen genomen,, hun eigendom bij
run dood over te dragen aan hun kinde
ken en de kinderen kunnen er een daar
in beantwoordend recht op laten gelden.
,De heffing in de rechte lijn bei&taat nu
«innaai sedert 1878, doch volgens het in-
editende wetsontwerp zal zij nog wor-
vergroot. Daartegen richtten de hee.-
v. Naspento-t Seven a er (R.K.)
ji De Monté Verloren (A.R.)
lun beizwaren; zij wenschen althans de
tel.nore erfenissen in de rechte lijn eeni-
eirrnate ontlast te zien. Ben zeier billijke
•ensch. waai-,aan, hopen we, de minister
egiemoet zal komen.
De (heer Ter Laan (S.D.), uitgaande
lan het sociialiistliscih beginisel, dat alle
Sgendom dietlstal is (behalve de eiigen-
jommen van 'sociiaial-deimocraten zielf, dito
ie tenmiimiste rustigjes -blijven behouden)
pilde natuurlijk op den ingieslagen weg
eifs niog een eind verder gaan.
Twee nieuwigheden heeift het ontwerp,
.1. de gelijkstelldng van de schenkingen
in van de leven sveirzlk. erin gen met erfenis-
De geschiedenis heeft geleerd, dat
ichenMngen vaak worden gedaan om het
uccessierecht te ontduiken. De miniteler
pil ze daarom onder de saiccessiiei-<belai&-
ling-pars leggen.' De heer Tydeman
V.L.) vindt echter, dat de minister te ver
paat, omdat bijna van tedere schenking
)ffic.:ieele kemiis moet worden gegeven
ban den fiscus, opdat diie er zijn deel van
tan opeiisehen. Dat al te strak aanhalen
de lijn, die tot nu toe v.rij was, komt
den Tte'isdhen afgevaardigde vooj- eteni-
rermate bedenkelijk te zijn. Hij drong er
an ook bij den minóster r(p aan, niiet zoo
hard van stapel te loopen én met de vrij
stellingen wat iriilder te zijn.
De uiitkeeringén krachtens een gesloten
levensverzekering zullen ook haar tol
■noelon betalen aan den fiscus. Over de
billijkheid wordt geen strijd meer ge
voerd; wel over de wijze van uitvoering;
de heer Draf on (V.L.) wil ze in eien afz.
wetsontwerp vatten, omdat hij voor-al den
boorsprong diisn de buiitenlandsche maat
schappijen zullen he<bben, daar zij riiet
te achterhalen zijn, wil fnuiken.
Grondwetsherziening.
Het Voorloopig Verslag is. verschenen no
pens de voorstellen tot herziening der
Grondwet ten aanzien van het kiesrecht.
W'at deurgüntie en opportu
niteit der Grondwetisherzöenin g be
treft. werd door vele leden betoogd, dat
de rustige stemming, noodig voor een
goede behandeling der regeeringsvoorstel
lenwelke tot veel verschil van gevoelen
aanleiding geven, thans wordt gemist.
Zeer veel leden konden zich hiermede
eohler niet vereeniigen.
De omvang der Grond
wetsherziening. Verscheidene
leden drongen aan op een algemeene her
ziening. Vele andere leden konden zich
echter met de door de Regeering ge-
wenechte beperkte herziening vereeniigen.
Artikel 19 2. Daar tijdens het af-
dee'iincs-onderzoek h'et voorstel de Regee
ring tot wijziging van art. 192 nog niet
was ingediend1, werd door verscheidene
leden betreurd, dat de Regeering dit ar
tikel niiet in de herziening had begrepen,
waartegenover door een "aantal leden der
linkerzijde werd verklaard, dat zij gaarne
bereül waren In de onderwijs-quaesfcie
aan billijke wenschen recht te doen, en
dut zij, als een voorstel tot herziening van
artikel 192 tijdig in sitaat van wijzen
mocht koimen, geen bezwaar hadden dat
tegelijkertijd met de voorstellen betreffen
de het kiesrecht te behandelen.
M a n n e n k Te s r e c h t. Vele leden
opperden bezwaren tegen de toelichting
van het voorstel 'tot' invoering van alge
meen kiesrecht. Zij verklaarden aan het
organische kiesrecht de voorkeur te geven
boven het individualistische, dat huns in
ziens ontleend is aan de beginselen de<r
revolutie van 1789.
Enkele leden waren van oordeel, dat
voor de in de Memorie van Toelichting
voorkomende veircordeêling van de bei-
staande regeling van het kiesrecht geen
voldoende reden bestaat.
Vele andere 'leden achtten de op de
toelichting uitgeoefende erit/iek onge
grond' en onbillijk. Ontkend werd dar de
toelichting blij'k zou geven van gem:© van
eigen overtuiging. De gronden, aange
voerd ter aanbeveling van het gezinshoof
den-kiesrecht werden uiterst zwak ge
noemd.
Onder de voorstanders van het regee-
ringsvoorstel vielen verschillende stroo-
mingeci waar te neiman. Er waren leden,
dóe meenden^ dat het algemeen kiesrecht
een noodzakelijkheid is geworden. Veile
PTidere achtten dé invóering er van no*>-
diig, ten einde d&n invloed der geheele
bevolking op de richting van wetgeiving en
staatsbestuur te versterken. Eeft dea-do
groeü van leden verdedigde het algemeen
'kiesrecht op grond van de sociaal-demo
cratische beginselen.
Sommige leden, wenschten, dat de Re-
geering aan het voorstel tot invoering
van het algemeen kiesrecht zou toevoegen
een bepaling tot toelating van de uitoefe
ning van dat recht door gemachtigden.
Vrouwen k,.i e s r.e.ch t. Veie le-
deh achtten ue toelichting van hef voor
stel der Regeering om de grondwettelijke
belemmeringen tégen invoering van het
vrouwenkiesrecht weg te namen en aan
alle vrouwen het passieve kiesrecht toe
te kennen, nog minder bevredigend dan
•die van het vocrslèl betreffende het kies
recht der mannen. Deze leden betoogden,
dat de dobr de vrouwenbeweging, niet in
\s lands belang, maar als strijdmiddel,
verlangde volkomen gelijks telling der
bedde sexen met de roeping der vrouw
nriet is avereen te brengen. En dat aan de
toeneming van den maatschappelijken
arbeid der vrouwen een grond voor de
toekenning van kiesrecht zou zijn te ont
leen en, werd door dec^e leden ontkend.
Van de zijde van de vele leden, die voor
(invoering van 'liet vrouwenkiesrecht ge
stemd waren, werd betoogd, cLait het hier
niet aankomt op de vraag, of de vrouw
in allen deele met detg man gelijk te stel
len is, maar alleen op de vraag, of aan
vrouwen het kiesrecht behoort te worden
toegekend. Deze leden ontkenden verder,
dat er tusschen mannen en vrouwen een
zoodanig verschil van geaardheid bestaat,
dat deswege onthfouidiing van kiesrecht ge
rechtvaardigd zou zijn. E enige leden wa
ren bovendien voor het vrouwenkiesrecht
gestemd op grond van het klassebeilang
der arbeidsters.
Erkennende, dat dé Repeating door
briar voorstel om het passieve kiesrecht
aan de vmouw toe te kennen verder giing
dan hoar programma, waarin alleen van
opheffing der grondwettelijke belemme
ringen voor het vrouwenkiesrecht sprake
was. meenden verscheidene leden dat het
gewenscht is alch ten aanzien van het
actieve- kiesrecht niet tot het wegnemen
dier belemmeringen te bepalen. Doe.t men
dit wel. dan zal het gevolg zijn, dat het
nog vele jaren zal kunnen duren» voor
dat in de- wet een regeling van het vrou
wenkiesrecht wordt opgenomen. De quaes-
tie zou dan een storenden invloed c(p de
verkiezingen blijven uitoefenen.
Deze beschouwingen vonden bij anderen
tegenspraak. Zij waren van oordeel,dat
het vrouwenkiesrecht een meer persoon
lijk en 6ud] eotiei karakter aan den poli-
ti'eken strijd zou geven.
Dat een bruikbaar tusschenstelsel naet
zou zijn te vinden, werd door verschei
dene leden riiet toegegeven.
Met de toekenning van het passieve
kiesrecht aan de vrouwen was men ndet
algemeen ingenomen. Sommigen meen
den, dat dit recht in elk geval niert op
eens aan alle vrouwen behoort te worden
toegekend- en dat de wet behoort aan te
geven, aan welke vrouwen het zal toe
komen.
Uitsluitingen. De uitsluiting der
bedeelden werd door verscheidene leden
gerechtvaardigd geacht, omdat personen,
die niet. in staat zijn in eigen onderhoud te
vooralen, niet de noodige geschiktheid voor
het kiezersschap hezfitten. Vele anderen
konden zich met de schrapping van de uit
sluiting der bedeelden vereenigen. Zij be
toogden, dat bedeeling vaak niet het gevolg
is van een moreel defect.
Verscheidene leden achtten uitsluiting
noodig voor hen, die hun aanslag in de be
lastingen niet hebben voldaan. Sommigen
wenschten de gefailleerden ~uit te sluiten.
Vele leden verlangden ook de uitsluiting
van hen, die van de ouderlijke macht zijn
ontzet, terwijl door enkelen werd aange
drongen op uitsluiting van souteneurs, en
bij invoering van vrouwenkiesrecht, van
prostituées.
Leeft ij dsgre ns. Verscheidene le
den wenschten den minimum-leeftijd voor
het kiezersschap in de Grondwet, op 25 jaar
bepaald te zien., Anderen wenschten den
miniimum-leeftijd op 21 jaar te stellen. Ve
len konden zich met de ook in de bestaan
de Grondwet voorkomende bepaling van
den miniimum-leeftijd van 23 jaar vereeni
gen.
Evenredig kiesrecht. Zeer vele
konden zich in beginsel met de invoering
van evenredig kiesrecht voor de vertegen
woordigende lichamen vereenigen. Door
elikele leden werden principieele bezwaren
tegen het stelsel geoperd.
Verscheidene leden waren van oordeel,
diat hef stelsel evenredig kiesrecht, zoo-
ais het in verschillende stelsels, ook in het
voorstel der Regeering, is uitgewerkt, in
strijd is met de gedachte van Hare, wien
het te doen was om vrijheid van keuze en
eerbiediging van den wil der kiezers. De
partij-programma's zullen bij aanneming
van het regeeringsvoorste! nog meer dan
thans het geval is de verkiezingen gaan be-
heerschen. Het-zal op de zelfstandigheid
der Kamerleden en op de behandeling der
staatszaken een slechten invloed hebben,
indien zij zich steeds moeten houden aan
partijpogramma's, door vakpoliticd ter wil
le van den uitslag der verkiezingen samen-
Verder werd aangevoerd, dat de aanne
ming van het Regeeringsvoorstel de locale
banden tusschen kiezers en gekozenen te
zeer zal verzwakken en gewezen op de
groote practische bezwaren, welke voor
gestelde toepassing va* hot stelsel met
zich brengt.
Verscheidene leden konden zich ook met
het door de staatscommissie voorgestelde
stelsel van verdeeling der zetels over de
vërsQhillende lijsten niet vereenigen, ter
wijl ook verscheidene leden van oordeel
waren, dat het voor de aanwijzing dor ge
kozen candidaten door de staatscommissie
aanbevolen stelsel te weinigen invloed aan
de kiezers toekent.
Ook werd door verscheidene leden wen-
sehelijk geacht, thans riiet verder te gaan
dan tot wegneming der Grondwettelijke
belemmeringen tegen het evenredig kies
recht.
Stemplicht. Meervoudig
k i e s r e c ht. Verscheidene leden achtten
de meexwng der Regeering juist, dat de
gewone weigever bevoegd is tot invoering
van stemplicht over te gaan. Zij noemdari
daarom de voorgestelde bepaling overbo
dig. Deze meening werd echter door enke
le leden niet gedeeld.
Zeer velen achtten dadelijke invoering
van stemplicht met opneming van een
daartoe strekkend imperatief voorschrift in
de Grondwet gewenscht.
De Commissie van Rapj4orteurs heeft den
minister van Binnenlandsche Zaken uitge-
noodigd tot het houden van een monde
ling overleg teneinde bij hem aan te drin
gen op opneming van een dergelijk impe
ratief voorschrift in de Grondwet. De Mi
nister heeft zich bereid verklaard de zaak
nader te.overwegen.
Eenige leden achtten invoering van een
stelsel van meervoudig kiesrecht gewenscht
doch anderen meenden, dat dit geen goe
de criteria voor de toekenning van meer
dan een stem te vinden.
D e Ee*r s t e K a m e r. Naai* aanleiding
van het voorstel der Regeering om de bij
zondere vereischten voor de verkiesbaar
heid der Eerste Kamer te doen vervallen
(in verband met de invoering van evenre
dige kiesrecht) betreurden sommige ledën,
dat de Regeering deze gelegenheid niet
heeft aangegrepen om een voorstel te doen
tot afschaffing der Eerste Kamer.
Vele andere leden waren echter van mee
ning, dat de Regeering te recht geen vér
strekkende voorstellen ten aanzien van de
Eerste Kamer heeft gedaan.
Provinciale Staten en Ge
meenteraden. Eenige leden wensch
ten de verkiezing der leden van de Eerste
Kamer niet aan tie Prov. Staten, maar aan
afzonderlijke colleges op te dragen.
Er waren voorts eenige leden, die dade
lijk invoering van evenredig kiesrecht
voor Staten en Gemeenteraden niet wen-
6cbelijk achtten.
Notavandenheer Drion. De
heer Drion heeft aan het Verslag een no
ta toegevoegd, waarin hij uitvoerig betoogt
dat het voorgestelde stelsel van evenredige
vertegenwoordiging deels practlsch onuit
voerbaar, deels om principdeele rédenen
niet te aanvaarden is.
Telegrafisch Weerbericht,
volgens waarnemingen verricht in den morgen
van 5 Juli 1916. medegedeeld door het
Kon. Ned. Meteorologisch Instituut
te' De Bildt.
Hoogste barometerstand: 760.2 Haparanda.
Laagste barometerstand: ruim 750 Zuid-
Duitschland
Verwachting tot den avond van 6 Juli.
Zwakke tot matigen wind, uit Westelijke
richtingen, meest zwaarbewolkt, waarschijnlijk
enkele regen- onweersbuien. Iets warnier.
Adverientiën.
Heden overleed, na een kort
stondig, doch geduldig lijden,
voorzien van de laatste H.H.
Sacramenten der Stervenden,
onze inniggeliefdé, dierbare en
zorgzame Echtgenoot, Vader,
Behuwd- en Grootvader, de heer
C. v. d. BURG,
in den ouderdom van 52 jaren.
Wed. C. v. d. BURG—
3991 BRAMA,
Kinderen en Kleinkinderen,
Behuwdzoon en Verloofde.
Noordwijkerhout, 4 Juli 191G.
Heden overleed, zacht en kalm,
na voorzien te zijn van de laatste
H.H. Sacramenten der Sterven
den,
JOH. WARMERDAM,
in den ouderdom van bijna 84
jaren. 3984
Namens de familie,
H. WARMERDAM.
Noordwijkerhoüt, 3 Juli.
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, na voorzien te z\jn
van de H.H. Sacramenten der
Stervenden, onze innig geliefde
Broeder en Oom
JOSEPHUS LEONARDUS
D00VE,
in den ouderdom van ruim 60
jaar.
Namens de Familie:
Leiden:
Wed. H. a. VINKENSTEIJN
Doove
en Kinderen
Schevenirigen:
l. a. NOLET—doove.
W. NOLET
3965 en Kinderen.
De Uitvaartdiensten zullen
gehouden worden Maandag 10
Juli in de St. Petruskerk ten
8 en 81/2 uur. Ten 8 uur de ge
zongen H. Mis van Requiem.
Bij deze breng ik mijn welgemeen-
den dank voor de zeer vele blijken
▼an belangstelling ondervonden bij
het voor mij zoo smartelijk verlies
van mijn dierbaren echtgenoot.
Wed. JAC. VAN ADRICHEM.
yoOBscHOTEN, 5 Juli 1910.3976
Gevraagd tegen 1 Augustus een
flinke Dienstbode als 3979
KEUKENMEID,
v. g. g. v. Zich aan te melden 's avonds
na 8 uur of 's morgens vódr 12 uur.
Mevr. KLAVER WIJDEN, Plantsoen 45.
Aan eene PASTORIE bij Leiden
wordt tegen 1 September gevraagd
een net
Meisje,
van 3C jaar, om met de Huishoud-
ster de huishouding waar te ne
men. BrPeven fr. Bureau Leidsche
Courant onder no. 3917.
Met Aug. of eerder vraagt Mevrouw
ANT. ROOZEN, Huize „Zomerzorg",
Sassenheim een fatsoenlijke 3975
R.K. Dienstbode.
In een klein gezin wordt een
R.K. Huishoudster
gevraagd met alle bezigheden op de
hoogte lieftet voor direct. Brieven
bureau Leidsche Crt. onder no. 3974.
Openbare Vrijwillige
VAN
Prima te veld staande
Gewassen
ALS:
5 H.A. Wi niergerst.
4 H.A. Wintertarwe.
31/2 H.A. Haver.
2 H.A. Duivenboonen
2x/o H.A. Kanarieiaad
wassende op de in huur zijnde lan
derijen bü den Heer P. GROEN Lz.,
te Hazerswoude (dorp), in den Ha-
zerswoudsche droogmakerij polder on
der de gemeente Hazerswoude, ten
overstaan van
W. H. HOOGENSTRAATEN, candi-
daat-notaris te Hazerswoude, waarne
mende het vacante kantoor van wijlen
Notaris C. KORTEWEG aldaar,
op DINSDAG II JULI 1916,
*s Morgens 11 uur in het Koffiehuis
van den hoer Jb. RODENBURG te
HAZERSWOUDE (Dorp).
Te veilen in Zestien Perceeien.
Betaling der kooppenningen 2 Octo
ber 1916. 3883
Voor de veiling zal op iedere Woens
dag en Zaterdag door ,den eigenaar
aanwijzing der perceeien geschieden
van 10 tot 3 uur.
Alles breeder bij biljetten omschre
ven, terwijl nadere inlichtingen zijn
te bekomen ten kantore van voor
noemden waarnemenden Notaris.
Gevraagd een flinke:
R.K. Huishoudster,
bij Bi v. d. VOORT; te Leimuiden.
3912.
geschikt voor het verrichten van ar«
boid (binnenwerk) in de fabriek. Vak
kennis niet vereisckt. Alleen flinke
krachtige personen komen in aan
merking. Loon f 12.50—f 14.—
VAN DIJK's Koek- en Beschuit
fabriek, Haarlem. 3981
Ondergeteekende beveelt zich be
leefd aan voor het leveren van alle
soorten
Bramcfstoffen.
B. v. d. IJSSEL Cz,, Kniplaan,
VOORHOUT. 3847
Gevraagd
flbor'W. OOSTVEEN te Sassenhfeim,
Iemand om te schoffelen en te Wieden.
VOORTZETTING DER
JAARLIJKSCHE
VAN DE N.V.
De Leidsche Courant
WOENSDAG 12 JULI
DES VOORMIDDAGS
TE 10.30 UUR
IN ZOMERZORG
(STATIONSWEG).
tot deelneming aan de Leidsche Processie naar
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
te DELFT.
Maatschappelijk Kapitaal f800.000.-
waarvan f 631.000.- is geplaatst en volgestort.
De ondergeteekenden berichten, dat zij gemachtigd zijn Inschrijvingen
aan te nemen op bovengenoemde aandeelen op:
DONDERDAG 6 JULI,
tot des namiddags 4 uur,
tot den koers van 105 °/0 met recht op vol dividend over 1916,
overeenkomstig de in het prospectus vervatte voorwaarden.
Statuten, prospectussen, en inschrijvingsbiljetten zijn op aanvrage
verkrijgbaar.
Inschrijvingen worden ook aangenomen ten kantore der N.V. A. HILLEN's
Sigaren- en Tabaksfabriek, Delft.
MARX CO's BANK, R°tUr<fam
30 Juni 1916.
's-Gravenhage.
KERKHOVEN CO., «nsterdan.
Bijkanfoor van de Nederl. Coöperatieve
van Ambtenaren en Beambten.
TURFMARKT 8, te LEIDEN.
Hoofdkantoor: Keizersgracht 569, Amsterdam.
neemt va i EEDEREEN Spaargelden in ontvangst tegen
een rentevergoeding voor 1916 van 3,6 en verstrekt Credieten
aan alle publiek- en privaatrechtelijke ambtenaren en beambten
(werkzaam bij Rijk, Provincie, Gemeente, Onderwijs, Leger en
Vloot, Spoor- en Tramwegen, enz.) op
GEMAKKELIJKE EN BILLIJKE VOORWAARDEN.
20 pCt. van de winst der Bank komen ten
bate van de Spaarders.
Kantoor geopend: 604
Een prima afgewerkt Rijwiel van Holiandsch Fabrikaat-
Sierlijke Modellen, lichtloopend en vertrouwbaar. Steeds uit
Voorraad leverbaar. 388U
ALLEENVERKOOP VOOR LEIDEN
N. KWESTROO, Hoogew. 131. Tel. 678
NOG IN VOORRAAD: een groote partij Engclscho en
Dnitsche Rtjwiolen. JMK" Uitsluitend lste kwaliteit Binnen-
en Buitenbanden en verdere onderdcelcn.
GROOTE REPARATIE-INRICHTING.
EMAILLEEREN, VERNIKKELEN, INRUILEN, enz.
Te huur aangeboden:
voor den tijd van 5 jaar
aan groot vaarwater gelegen onder
Sassenheim. Ook zeer geschikt voor
groententeelt. Brieven onder no. 8959
bureau van „De Leidsche Courant".
MEDELEZER
gevraagd van de Maasbode of De
Tijd, omtrdk Nieuwe Rijn. Brieven
onder no. 3947 aan hel Bureau van
de Leidsche Courant.
EEN MILITAIR
zoekt een kamer, om 's avonds te
studeeren. Liefst omgeving Morsch-
poort. Brieven onder No.~3978, bureau
.,Do Leidsche Courant.".
H.H. LANDBOUWERS.
Ondergeteekende bericht bij deze,
deWaag in de Beschuitsteeg gedurende
de zomermaanden des Vrijdagsmor
gens vanaf zes uur geopend is.
Aanbevelend: J. J. LAGERBERG.
OEGSTGEEST.
Abonnementen en Adverten-
tiën voor dit blad worden aan
genomen door:
JOH. DE WOLF.
Adverteeren doet verkoogen.
