3 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. No. 1998 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Snterc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Ie ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering Leiden 11 cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per laaL Franco per post f 1.80 per kwartaal. $Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent w kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 77a cent. WOENSDAG MEI. 1916. Ds ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels 11.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, ieders regel moer 5 cent nimmer bestaat uit twee bladen. Adverteeren in „De Leid- sche Courant". zijn hier en daar nog enkele personen •stuurslichamen, die zichzelven wijs in, dat zij aan het een of ander al ge ts publiciteit kunnen geven, door al le adverteeren in de neutrale pers. zullen maar niet trachten na te gaan B zij tot zoo'n meaning komen. Doch, lezulken hlind zijn voor de w e r k e- li e i d dat staat buiten allen twij- 1 iV e r k e 1 ij k h e i d is het toch b.v. Jl !ii alleen van onze eigen omgeving te (en dat er in Leiden en in den om- duizenden zijn, die geen ander itelijk of plaatselijk blad lezen, dan Arische Courant. Men kan honderd 'tenties plaatsen, doch als men daar- e Leidsche C'o urant zou rie- n, zouden deze duizenden Katholie- sari het geadverteerde beslist on- d i g blijven. heeft ook de gemeenteraad van schoten begrepen. De Gemeen- d niet slechts de Katholieke, doch antirevolutionaire en twee vrijzin- leden heeft in de zitting van gis- ond als zijn meening uitgesproken, en publicatie, die alleen is geplaatst 5 neutrale en niet in de Katholieke stelijke pers, geen publicatie w a r e n zin v a n h e t w o o r rj worden genoemd. Een a ^spreekbaar feit bewees dit. De bur- ester van Voorschoten had een ont- m,g alléén geadverteerd fin het ireu- rost-elijk blad en zee-r vele inwo ven Voorschoten ook een Katho- raadslid, naar hij zelf getuigde, i er onkundig van gebleven. Zij toch. •alleen, het Katholiek gewestelijk De Leidsche Courant. Be gemeen- n d besloot daarom alsnog een aankon- van die onteigening (men leze het sverslag in dit nummer) in De Leid- Courant te plaatsen. Voorzitter zelf ontkende niet de zakelij-kheid om ook in De Leidsche te publicecren, doch meende, dat de bedoelde onteigening nu wel vol- puhliciteit zou'zijn gegeven, door- Leidsche Courant een verslag van 'Raadszitting in haar kolommen zou nen. ':t Zij ons geoorloofd, den heer ?meester er even attent op te maken, evenmin als een gemeentelijk huis- en., het huishouden van de courant Bén wind kan leven... en dat er daarom ie redacties der bladen steeds naar ei?Id wordt, berichten en verslagen min mogelijk als gratis-advertenties ten dienst doen. Een streven dat 'n heel redelijk zal vinden, dunkt ons. hetgeen zich gisteren Sn dien ge- raad' van Voorschoten heeft afge- l moet het besluit worden getrokken, 1 liet-katholieike en vrijzinnige leden van Wslkvliamen w e l de tnoodzakalijik- van het adverteeren dn de Katholiek© willen inzien, als.... er hun r o d g e w z e m w o r d it. Het wikke raadslid van Voorschoten, de Mens, die oen desbetreffend voorstel heeft daardoor een navolgemswaar- ïooirbeield gesteld. 1 de Katholieken, overtuigd van het recht ©ener eigen Katholieke pers, zeer ob een dergelijke wijze clie pers te steunen. Zij kunnen daardoor jeweldiige stuwkracht iten goe-de ent te; zij kurhen daardoor een voor Katholiekebelangen hoogst vendien- ik werk verrichten. Enzij doen ten iets, wat 'n deder als heel rede- moét erkennen; 't is aromers een zotoals wij reeds zeiiden, dat een ica'b?ft, waardoor men de inwoners Leidein en omgeving will bereiken, ft publicatie kan worden genoemd, t onder de aandacht v-an heb ge- publiek komt, als zij ook niet ge- door middel van De Leidsche Et.'.. m zal ons 'flit pleidooi voor éigen wel niet euvefl. willen duiden, nu de schoten© che raadszitting lens de aain- K daartoe zoo heeft opgedrongen. t or,lusten in Ierland. Een ver- "S van minister Asquith in het ■'huis. - Bulgarije en Griekenland. 1 den Duitschen Rijksdag. -- Finan- steun der Entente aan Perzië. krijgsgevangenen naar Zwitser- Russische troepen in Frankrijk. Van de oorlogsterreinen. Overzicht Eij Verdun 'blijven do Mort Hommo en heuvel 304 op den linker Maasover de punten, waarop de strijd zich an hoofd zaak concentreert, terwijl rechts van de rivier nog steeds om het bezit van den sector van Douiaumon't em-Vaux' gestreden wordt. Ten Zuiden van het fort Douau- inonlt hebben Fransche lafdeelangen e.en •aanval gedaan, rdie hen iin staat s'belde een der Duitsche loopgraven van de voorst© linie, ter lengte v.an ongeveer 500 meter, •te bezetten en een honderdtal gevangenen •te maken. Dilt vertelt .tenminste heit Fran- scbe legerbericht, maar het Duiitsche zegt, dat de aanval, dia .verscheidene uren duurde, af geslagen werd en de Duitsche ■stellingen zonder uitzondering ,in het be zit der Duitsche. -troepen zijn gebleven. Op het Oostelijk oorlogsterrein hebben slechts luchtaanvallen plaats gehad. Moonsund en Pemau zijn deer een Duitsch luchtschip aangevallen, terwijl een eska der Duitsche zeevliegtuigen de miMtairö inrichtingen en het vliegstation van P-apen- holm op Oeseil met bommen heeft bestookt. Een eskader Russische vliegtuigen., dat tegen de Dui'tsche marinerinrichtanigen t© Windau werd uitgezonden, werd, zoo meldt een Duitsch bericht, door het verde- uligingsvuur genoopt onverrichterzake ite- rug t© keeren. Overigens valt niets te melden. 0p Zee. D© duikboot, en mijnoorlog. Het Zweedscbe stoomschip „Fr.iid- land" lis -bij de Galloper op een mij-n geloo- pen. Het Nederlandsche stoomschip Ba tavier IV". on reiis van Londen naar Rot terdam. verleent hulp en tracht het stoom schip naar Engeland te sloepen. -— Volgens een „LLoyds"-bericht is het stoomschip Rochester City" gezonken. Een. lid der bemanning is omgekomen. j.Llovd's" verneemt uit Blyth: De be. manning van het. Braziiiaansche stoom schip „Rio Branco"' ds door het Deensche stoomschip ..Aiax" aan land gebracht. De ..Rio Branco'' as Maandag gezonken. (De Rochester City", jn 1910 gebouwd, raat 1239 ton bruto en behoorde aan de Rochester City S. S. "Co. Ltd. te Sunder land. De ..Rio Rranco" lin 1894 gebouwd, mat 2258 ten bruto en behoord© aan.de, Empre- za d© Vav. Espirito Santo Caraveldas te l-io de Janeiro.) Het Zweedscho stoomschip „Frid- land". iiri dienst van, het Belgische Steun comité, verkeert in zinkenden toestand cn voidt- door de Batavier IV a aar Black- diep gebracht. Mijh versperringen opgeruimd. Officieel wordt uit St. Petersburg ge meld: In de Zwart© Zee hebben Russische schepen vijandelijke mijnversperringep. op geruimd. Alle mijnen hadden tot op schrift in Bulgaarsch letterschrift: „Chris tus is opgestaan." Duitschland. Duitschland en de Vereenigde Staten. De besprekingen in liet Du.it.sdie hoofd kwartier over- de antwoord-nota aan de Amerikaanisclie regeering zijn thans zoo ver gevorderd, dat aan den tekst dor nota kan worden gewerkt. De nota zal te Ber lijn (gereed .gemaakt worden, volgens de gezichtspunten die in het groote hoofd kwartier ©Uitworpen werden. De arbeid aan desa tekst -van de nota vereischt van zelf voortdurende besprekingen der bei- trokken regearingsonganen. De rijkskan selier zal daaavoor eveneens spoedig te B er lijn aankomen. Uit den Rijksdag. De centrale commissie uit den Rijksdag heeft de voorstellen van de soc. dem. ar beidsgemeenschap, die naai* aanleiding van Liebknech't's uitsluiting van de ver gadering van 6 Apr 1 beschermmg tegen aanranding van het vrije woord verlang de, met op de drie stemmen der sociaal democraten na algemeene stemmen ver worpen. Ook een s.-d. afgevaardigde heeft hij de besprekingen verklaard, dat Liebknecht's optreden door geen afgevaardigde is goed gekeurd en zeer te betreuren is. Ongeregeldheden te Berlijn. Hét- Wolff-hureau - meldt uit Berlijn: Door een strooibiljet werden tal van be woners in de zuidelijke voorsteden tegen gisteravond acht uur tot een 1-Mei-plech- ti'gheid op de Postdamer Platz uitgenoo- digd. Er kwamen ook eenige nieuwsgie rigen, maar hun schuld was niet de op hooping van het publiek in deze drukke buurt. Deze was cloor het onbetamelijk 'gedrag van de verspreiders der biljetten veroorzaakt. De politie deed voortdurend moeite de menigte f© verspreiden. Wegens het niet volgen van de voorschriften der politic en wegens verstoring der openba re orde werden negen hunner gearres teerd.. Frankrijk. Russische troepen in Frankrijk. Gisterochtend is onder groote geest drift een nieuw contingent Russische troepen t© Marseille geland. Engeland. Verklarrne: van minister Asquith. Minister Asaui'th heeft gisteren in het lagerhuis een verklaring afgelegd omtrent heb werf vraagstuk en andere waagstuk ken. Hij wee9 er op diart. blijkens het d© vorige week irevoerde debat oveT de dienst plichtwet het re£Teer,insvoorstiel om de werf,politiek in termijnen ,tot oplossing te (brengen, bij liet Huis geen gunstig ont haal heeft gevonden. Hij stelde daarom voor het Huis te verzoeken om zonder ver wijl bet vraagstuk in al zijn onderdeelen op te -lossen door één enkelen maatregel, die beden zal worden ingediend. Hij merkte ©o. dat voor vloot en leger sedert het begin van. den oorlog in hét ge heel 5 millioen man zijn bijeengebracht en wees eir- op dat de handhaving van de heerschappij ter zee door dier. oorloge- en de handelsvloot en het veaieenen van. gel- riëlijken steun aan de bondgenooten gren zen stelt aan de -werving, die dn andere •oorlogvoerende landen zelfs niet, of zoo goed ais niet, bestaat. Het aantal manschappen, dat he.t vol ledige regeeringsontwerp zal opleveren., zal zijn het aantal dat werkelijk heschik- taar'is en die gemist kunnen worden bij de nijverheid zonder ons buiten staat te stellen, ons te kwijten vaini onze andere verplichtingen., die van oven groot belang zijn voor eefni gunstige voortzetting van den oorlog als de handhaving van een bepaald aantal manschappen aan, het front. Asquith besloot aldus: De redevoerin gen, op 27 April over die dienstplichtwet gehouden, vooral de, redevoeringen der arbeidersafgevaardig den,moedigen, ons aan in- het geloof dat rsr eau -algemeane wensch bestaat om de ge bede ziaak eens voor .al -t© regelen (toejuichingen). Hij hoopte dat dit door de (nieuwe) wet zal worden bewerkstelligd. Hit besnrak in het algemeen die kritiek welke er op d© regearing as geleverd en herinnerde er het Huis aan dat Pifct en de Hertog-van Wellington vlak voior den slag bij Salamanca ,a*an ganschelijk dezelfd© kritiek 'hebben blootgestaan. 2ijjn antwoord on dez© (kritiek is. dat welke fouten en fla ters -er ook ziin beraan, het aandeel van het Bri'tisch© Rijk in de gemeenschappelijke oorlogszaak van maand tot maand is t©.e- geromen. D© oorlog wordt thans beter ge werd dan ooit te voren cn d© .maidtiieme eai militaire toestand1 der bondgenooten is hooit beter geweest dan inu. De onlusten in Ierland. Volgens een mededeeling van den opper bevelhebber der troepen in Ierland keert te Dublin allengs de normale toestand terug. Enkele kleine wijken worden nog van opstandelingen' gezuiverd. In Cork is alles rustig, .behalve in. de streek van Fermoy, waar de politie bij een poging om twee m arm en in een wo ning te arresteeren, op gewapende-n tegen stand stiet. Een hoofdagent werd doodge schoten. Bij aankomst van versterkingen gaven de mannen die liet huis bezet hiel den, zich over. De Sinn Feiiners in de stad Cork, waar geen opstand is uitgebroken, hebben hun wapenen ingeleverd. Een kolonne, die naar Ermiscorthy was vertrokken, neemt opstandelingen ge vangen in het graafschap Wexford. In het overig deel van Zuidelijk Ierland is het rustig. Te Dublin bedroeg het aantal gevange nen Maandag 1000, waarvan er 489 naar Engeland zijn overgebracht. Te Dublin is behalve de buitengewoon groot© schade in de Sackvill© street, ©r in de Abbey street een groote verwoesting^ aangericht. Bijna alle huizen liggen er in puin. De Vier Gerechtshoven zijn ook vrij ern stig aan voor- en achtergevel beschadigd en dragen de sporen van een felle beschie ting. Grafton street is niet erg bescha digd, het meest nog door plunderaars. En kele arme wijken dragen de teek enen van Verwoede gevechten. Huizen zijim i,n el kaar geschoten, en bijna geen ruit is heel gebleven. Er is nagenoeg geen hoofd straat, waaraan de sporen van de ge vechten niet te zien zijn. ^Maandagochtend was allies ruiïig, slechts enkele schoten van verdekt opge stelde troepen werden nog gehoord. Onder de gevangenen moeten zich vrouwen in manskieeren bevinden.' Zeker is, clat vrou wen de mannen wapens en munitie heb ben aangereikt. Ook wordt beweerd, dat 'er vrouwen waren, die uit verdekte stel lingen wonderwel schoten. Daarentegen •Jadden ve|e manneijk^ opstandelingen zich in vrouwenkleding gestoken. Een ge vangene droeg de uniform van een brie venbesteller.; Maandag bood, naar „Reuter" meldt, Dublin den aanblik van een gewonen rust dag. Het publiek mocht zich vrij door de straten bewegen. Een groot deel der mili tairen is. al weggetrokken. Kleine afdeelin- gen lanciers patrouilleerden door de stra ten. Het publiek kon overal ongehinderd rondgaan om de schade op te nemen. Uit Belfast wordt van Maandagavond gemeld, dat een laatste opflikkering van den opstand niet ver van Dubldn werd waargenomen, waar een klein© troep re bellen zich nestelde in stellingen, die hen in staat zullen stellen om den onvrucht- baren strijd op zijn hoogst nog een paar dagen voort te zetten. Op het platteland, vooral in het Westen bevinden zich ruer benden, opstandelingen die meerendeels weigeren geloof t© hechten aan de verzekering, dat de hoofdopstand is geëindigd en dat de kameraden te Du blin zich hebben overgegeven. Er moeten zich otf.c nog opstandelingen op vrijen voet bevinden te Killarney en Clonmel, doch bij afwezigheid van bin- nenlandsche gemeenschap is er van daar geen betrouwbaar nieuws. Hulp van Canada. Reuter seint uit Ottawa: In helt Cana- deeSch© Lagerhuis diende sir Robert Bor den, eerste minister van Canada, een voorstel in tot het toestaan van een cre- diet, groot 250.000.000 dollar, voor oorlogs doeleinden gedurende het loopend e, finan- cieelé jaar. De som zal voornamelijk door een leening worden gedekt. In het Huis werd te verstaan gegeven, dat d© krijgsmacht, die Canada op het o ogenblik aan de overzijde van den Oceaan op de been heeft zestigduizend man meer dan het Britsche leger bedroeg, toen de' oorlog uitbrak. Bulgarije. \lu'garije en Griekenland. Wolff" meldt uit Sofia, dat volgens mededeeling van gezaghebbende zijde de Grieksche gezant aldaar aan minister president' Radoslawof het leedwezen der Grieksch© regeering heeft te kennen ge geven over den aanslag op het Bulgaar- sche gezantschap te Athene. Griekenland. De meel-nood. ,,Le Petit Parisien" bevat oen bericht uit Salonika, volgens' hetwelk er nog slecht-s voor 3 5 dagen meel in Grieken land is. D© Fransch© overheid wijst de verantwoordelijkheid van dij. feit van zich af en beweert, dat de Nationale Bank voor Griekenland, die het meelmonopolie heeft, niet gezorgd heeft, dat er voldoende meel aanwezig is. Zwitserland. Invalide krijgsgevangenen naar Zwitserland. Duitschland heeft het voorstel van En geland om 'Biritsche car Duitsche gewonde en invalide krijgsgevangen naar Zwitser land over te brengen, aangenomen. De overeenkomst is van denzelfden aard als die tusschem Frankrijk cn Duitsch land. Perzië. Financieel© steun aan Perzië. Onderhandel ineen, die onlangs tussohem •Perzië. Rusland' cn Engeland zijn opgevat nopens aan Perzië te veriemen financaee- len steun, zijn tolt ©en gunstig eind g©- trachX Vereenigde Staten. Staking in de haven van New York. In de haven van New-York is een al gemeen© staking uitgebroken onder d© machinisten der sleepbooten en lichters. De stakers eischen hoog er loon. Ten ge volge hiervan kunnen de scheden de haven niet verlaten, waardoor het vervoe.r van munitie belemmering ondervindt. Verschillende oorlogsberichten. Vrijwillige versterving Duitschland kent al dagen, waarop men het zonder vleesch moet doen. Een reeks bekende mannen in Engeland wil door vrijwillige onthouding op zijn minst hetzelfde in het Voreenigd Koninkrijk ingevoerd krijgen. D© oproep, dien ze daartoe tot hun land- genooten richten, wil zelfs nog meer: zou anen elkeai Donderdag ziich van vleesch kunnen spenen, op Maandagen wil het stuk den alcohol verboden hebben. Het doel, dat den onderteekenaars daar bij voorstaat, is besparing op de nationale voorraden, vermindering van de vraag jrjaar scheepsgelegenheid en afwending van een .voortgezette prijsstijging. Italië en de keilen. De „Stampa" be rekent dat Italië jaarlijks 10 rnilLioen ton kolen uit het buitenland betrekt. Vroeger betaalde Italië per ton 32 fr., thans 230 a 240 fr.. In plaats van vroeger 320 millioen fr. bedraagt dit thans jaarlijks 21/3 mil liard. Inclusief de meerdere uitgaven Voor graan en andere importartikelen, be taalt Italië 2y2 milliard meer aan het bui tenland dan vroeger. Het land zal de ren ten moeten betalen en dit zal zich onver biddelijk in de wisselkoersen openbaren. De Bu,*: gaars che verliezen. De „Action Franc.aise" deelt mede, dart. volgens Bul- eaarsche hl aden.het BuLgaarsche legeir sedert October 1915 137,000 man heeft ver loren. waarvan 87,000 gedood en de overi gen gewiotnd. verdwenen of gevangen. Buitenlandsche berichten. Chemische fabriek vernield. Een brand1 nevo.krd door een ontploffing heeft op 1 Mei die Fnansche fabriek voor chemische producten' ibe La Roebelle ge teisterd. De gebouwen, waarin de cinrtp Lof fling geschiedde, ziin vernield. Een twintigtal slachtoffers werd uiit de psuiinhoopen ge haald; er ós een" aantal gewonden; over het aLgemem zijn zij niet ernstig getroffen. Het Riisselsehe stadhuis verbrand. Het stadhuis van Riissel .is, naar de al daar verschijnende oorlogscourant meldt, Zaterdag in vlammen opgegaan. De aan gericht© sc'had© ds niieit gemakkelijk te schatten, daar er een groot aanbal oude schilderijen, meubelen en andere histori sche aniticruiitei'ten mede verbrand zijn. Van de historisch© bibliotheek der stad is tenminste 1/3 door d© Duiitsche soldaten gered. Nederland en de Oorlog. De ..Tuban t i a". Naar ..De Ti id" uit Berlijn verneem,L heeft .de Duitsch© regearing titan©, krach tens het van Nederlandsche zijd© overge legd bewijsmateriaal, erkend, dat lied. tor- pedeéren der Tubantia" door een Duib- sch© duikboot moet zijn geschied. Od gebracht. liet stoomschiD ..Sv&n Hediri' is volgens bericht uit Gothenburg door oen Enge'.sch oorlogsschin naar Engeland,' opgebracht. De ..Sven Heden" was od reiis van Sarps- borg. naar Rotterdam met een lading carbid. Grenswacht. Met ingang van 1 Mei ds d© grenswacht .teruggebracht tot haar oorspronkelijk© sterkte, vermeerderd met .personeel om de wacht bii ziekte on verlof op sterkte te houden." Alle bemoeiing van de grens wacht met di© bestrijding van den smoik- ke«'.handel ds met 1 Med opgehouden en deze is opgedragen aan de belastingamb tenaren, geholnen door d© militaire buiten ge w o on-k o m mi e z en. De grenswacht heeft dus haar oorsDrcwnkelijk© taak weer op gevat. 31.1. surveillance langs de grens. Drie landweiersoldaten aangehouden. Hét was omstreeks half elf 's avonds, dat de Itiiksamh'enaarBoil van een wandeling huiswaarts 'keerde, toen.hij op den. Broek- sittarderwes te Sibtard een jen ander op merkte, dat hem aan verboden u itvoer deed denken. Hii stelde zich inderhaast verdekt oo-in de nabijheid van een win- keitie. Een naar soldaten, die hij w.as te gengekomen. waren o» hun schreden te ruggekeerd en gingen het winkeltje bin nen. Er brandde geen lamp, maar d© buitendeur stond open. Een andere sol daat liep ©en eindie verdeï. om in een zij weg ie even t© zien o f alles vei Lig was. I ïij kwam spoedig terug en gAig ook het wiin- keltie binnen. Kort daarna zag de ambte naar Bol de dri© soldaten weer naar bui- ten komen, benevens nog een paar ander© ■menschen. Eenigen waren beladen» Allen gingen in de richting van Brok sit. tand;. Do soldaten waren gewapend. De heer Bol niet. Deze bedacht zich echter niet lan ger. toen hij de zekeriieid had, li.ier met militaire smokkelaars te doen te hebben. Hii snelde ze achterna en had ze spoedig ingehaald. Op ziin geroep: ..halt! Rijkspo litie!" zetten een paar mannen liet op eeax loopen. De soldaten grepen verschrikt naar hun geweren. Bol commandeerde: ..Vuur!" En de soldaten schoten onmid dellijk hun geweren af. zonder blijkbaar resultaat. Na 'n oagenblikje te hebben rondgezocht, vond de ambtenaar ail spoe dig een baal melt 50 pond koffieboonen, benevens nog een naar kleinigheden. Hij gelaste den soldaten de vrackt op te ne men. Dezen sputterden eerst nog wat li©- gen, zeggende, dat ze op. patrouille moes ten naar Bro-eksiittard. maai' Bol beduidde hun met 'krasse woorden, dat hij op het ©ogenblik hun chef was en d.at zij onmid- delijk moesten gehoorzamen. Dit gebeur-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1