20 No. 1988 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Inierc. Telefoon 935. Postbus 6. On BLftD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN nB ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-VBrzekerIng f Leidon II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bg onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per irlaaL Franco per post f 1.80 per kwartaal. Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent kwartaal, bij vooruiibetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7V« cent DONDERDAG APRIL. 1916. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regel3 f0.75, elke regel meer 15 cadJ Ingezonden mededeelingen van 1-5 regel3 f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratia bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 19 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, ieder3 regel meer 5 cent Engelands houding. ngcland maakt 't ons steeds moeilijker, aar is eerst het aanhouden en. door lieten van de Nederlandsche post, die ftederlandsch-Indië naar Nederland it gevoerd 'Engelsche censor had zelfs de bruta- om in een der breven heel laconiek papiertje te leggen, waarin hij ons den enden raad gat: „Om het gevaar voor raging tot het geringst mogelijke terug rengen, dienen brievep, .zoo ©enigszins elijk, in 't Eng'elsch of Fransch ge- eyen- .te wordeoj." utaler kon het moeilijk!" tr is vervolgens het aanhouden en een prijsgerecht brengen van onze zee verzonden coupons en effecten, ir is ten derde het aanhouden en op- den van onze aanvoeren van Chili-sal- waardoor de oogst met mislukking dt bedreigd. is ten vierde de controle uitge lid op onze handel en industrie (de rte lijst van verdachte Nederlandsche u's). aar is tenslotte de maatregel betreffen- kolen-voorziening van onze schepen, onze havens wordt, wegens den ge- kelijker toevoer uit Duitschland, bijna uitend gébruik gemaakt van Duitsche ikolen. Engeland zal echter in het ver- alle Duitsche steenkool, die het in rale schepen aantreft, in beslag ne- om het even of deze voor vervoer elders of voor eigen gebruik van het p (bunkerkolen) bestemd is. orzoover ons land niet uit do Limburg- mijnen in zijn behoefte aan s/teenko- kan voorzien, .zullen de uitvarende pen derhalve voortaan Engelsche ko- moeten innemen. tarzij zullen geen Engelsche ko- kunnen krijgen, tenzij zij 30 pCt. der ruimte ten behoeve van Engeland af- tracht Groot-Britannië zich schade- te stellen voor de verliezen van vracht- ïte, door don Duitschen duikbooten-oor- aan zijn handelsvloot toegebracht. Rijk, dat zich opwerpt als de he rmar der kleine volkeren, handelt zóó levensbelangen van Nederland... ij, zijn niet anti-Engelsch, evenmin als anti-Duitsch zijn... wij zijn n e u- 1. «h, door op oen dergelijke, wijze voort zou Engeland ons dwingen tot jelsche gevoelens, oge Groot-Briittannië begrijpen, dat Nederlanders, veel kunnen dragen, veel, maar niet allesMoge het be- dat wij lachon om mooie woorden verzekeringen, als die worden ochenstraft door de daden De Oorlog.. ultimatum van de Vereenigde Itm aan Duitschland? - De complot- i< New-York.-- DeJ Jieivstplichtkwestie Engeland. Van de oorlogsterreinen. QverzichL In Engeland as rum er nog niet over uitgepraat, of do dienstplicht ton aanalen der gehuwde mannen moet worden uitge breid1 terwijl jntusschen de bloedige worsteling op het Westelijk oorilogsterrein met kleine schokjes wordt voortgezet De Duitschers hebben wederom ©enig voordeel in het Westen behaald'. Op dén rechter Maasoever namelijk hebben zij al lereerst de Fransche stellingen aan de steengroeve iuen Zuiden van Haud.ro.mont en ten N.-W. van Tb.iaomont veroverd. Deze beide punten bevinden zich ten Westen van het fort Douaumont en do plaats Vacherauville. .Thans hebben zij, naar het laatste statbaricht ons meldt, de steengroeve zelf bezet. Na dit plaatselijk succes is de stilstand opnieuw ingetreden •cm bepaalt de strijd zich weer tot het ge wone artrll'lerieduet. Nu de successen. de,r geagiteerd en in he't Westen niet- groot zijn, is het des t e be grijpelijker, dat hun. ipers de val van Tre- bizonde ai^ een gebeurtenis van groote be- teekenis beschouwt. Nu, dat as het ook in derdaad. Behalve dat de Turken één hun ner voornaamste steunpunten aan de Zwarte Zee hebben verloren, is de tegen stand der Turkséhe troepen dn geheel Ar menië wel haast gebroken,"nu het centrum zoowel .als de rechtervleugel zullen moeten worden teruggenomen, willen zij niet met omtrekken worden bedreigd. Terwijl bo vendien uit 'een politiek oogpunt door de vermeestering vanl Trebizonde aan de Turk sclie macht in Armenië een gevoelige slag as toegebracht. Immers, Trebizonde, de hoofdstad van het vil-ajet van den naarn, cis de zetel van den gouverneur-generaal on tevens oen gewichtig centrum van den, handel tusscben Europa en Voor-Azië. De> weg van Konstantinopel aiaar Erzeroem voert over zee tot Trebizonde; indien do Russen zich thans meester maken van den karavaan-weg TrebizondeErzeroem, (die nog niet igdheel im hun bezit js) zullen zij in staat zijn Erzeroem opnieuw krachtig te versterken. Zeer veel kans bestaat er, dat de -eerst volgende' dagen ons belangrijk miuws brengen betreffende het verder oprukken van het Russische leger. 0p Zee. De duikboot- en mijnoorlog. De stoomtrawlers „Holland" en ,,Car- rington" van de Boston Fishing Gompiany worden officieel als vermist beschouwd. Met deze twee, medegerekemd zijn reeds 14 stoomtrawlers uit Boston gedurende den oorlog verloren gegaan. De stoomtrawler „Saxon Prince" uit North Shields is niet alle opvarenden ver loren gegaan door het stooten op oen mijn. Lloyds" vemeemt~u.it Lissabon, dat thans officieel wordt gemeld. dat de „.Fer- geviken" op een mijn .is géstooten en ge zonken. 0p den Balkan. Ps-iais Alexander van Servië op fiCorfoe. Prins Alexander van Servië is op Korte© 'aangekomen, Hij werd er ontvangen dooi de gezanten len het corps diplomatiq-ue, de -hoofdofficieren en andere vertegenwoordi gers van de geallieerden. De prins in «pee teer de het gereorganiseerde Servische le ger. De soldaten juichten, hem geestdriftig •toe. Engeland. Heti Lagerhuis verdaagd. In het Lagerhuis, dat eivol was, zei-de Asquith, linplaats van de verwachte ver klaring oven? den dienstplicht af te leggen, dat er nog belalmgrijke punten van ver- schol zijn in het Kabinet. „Tenzij deze punten worden geregeld door onderlinge overeenstemming moet het resultaat een scheuring in het Kabinet zijn, vervolgde Asquith. Het gieheele Kabinet gelooft dat zulk een gebeurtenis een nationale ramp zou zijn etn .in da hoop, dat deze kan wor den afgewend dóór een beraadslaging van nog enkele dagen, stel ik thans het Huis een verdaging voor tot den 25en April." Asquith's verklaring, dat een scheuring- in da regeering een nationale ramp zou zijn van de ergste soort werd ontvangen met luide toejuichingen van de Liberalen en van vela Unionisten, maar er waren e enige teekenen van verschil van gevoe len onder de Unionisten. Carson van wien men verwachtte de indiening van een mo tie ten gunste van a'geuieenen dienst plicht, indien Asquith niet aankondigde, dat deze politiek was aangenomen, zeida dat hij de laatste zou zijn om te kennen te geven, dat geen tijd moest worden ge laten em te beproeven overeenstemming te verzekeren aangaande de dCenstplicht- politiek en hij had geen critiek te oefenen O]! den door Asquith voorgestel-den loop van zaken. Deze verklaring werd ontvangen met algemeen© goedkeuring van het Huis en de leden gingen hierop snel uiteen. Een hospitaalschip. In antwoord op de vraag van Malcolm in het Lagerhuis, of de regeering niet een regeling kon treffen voor het- vervoer op geregeld© itijdm van invalide Engelsche krjj gsgevangenen van Nederland naar En geland, heeft Mac nam ara meegedeeld, dat er in.aatreg.eiTen waren, geric-ivc: orn een hosptitaa'-schip mét dat vervoer ie belasten. Natuurlijk kon niet altijd gewaarborgd worden, dat zulk een schip beschikbaar was, maar zooveel mogelijk zou 'het plan uitgevoerd worden. Vereenigde Staten. Een ultimatum aan Duitschland? Reuter seint uit Washington: Wilson heeft een nota gezonden aan Duitschland waarin hij waarschuwt,, dat indien de met schending van het volken recht gepleegde aanvallen op koopvaardij schepen, welke Amerikanen vervoeren, niet ophouden, de diplomatieke betrekkin gen ernstig bedreigd worden. De nota werd gistermorgen medegedeeld in de bijeenkomst van de leiders van het Huis van Afgevaardigden en den Senaat, voordat Wilson zijn. toespraak hield tot het Congres. Hij verklaarde, dat de nota feite lijk een ultimatum is maar geen t r m ij n bepaalt. Echter wordt o n- mid dellijk antwoord v a.n D u 1 ts 'c li 1 a n d verzocht. Daar de Amcrikaansche nota gisteren werd verzonden naar Kopenhagen, ver wachtte Wilson dat zij te Berlijn zou zijn hekend, wanneer hij in het Congres ver scheen. Men zegt dat de pr e s i d e n t het stand punt inneemt, dat hij niet alleen op komt voor Amerika, maar voor alle onzijdige volke ren. Nader seint Reuter: In zijn toespraak tot het Congres zeide do President, dat aan Duitschland o n- herroepelijk was medege- d e e ld, dat de Ver. Staten do diplomatieke betrek k'i'n- gen zou den afbreken indien dj e onwettige oorlogvoering met d u.ik booten werd voort gezet. De President vroeg geen optreden hoe dan ook, van het congres, maar deelde 't eenvoudig mede de opeenstapeling van fei ten, die bewijzen, dat Duitschlands verze keringen aan de Vereenigde Staten zijn geschonden en dat de duikbootenoorlog niettegenstaande het ernstig protest van de Vereenigde Staten met hernieuwde kracht wordt gevoerd in strijd met ah® Volkenrecht en mensclielijkheid. De complotten. ,,Havas" seint u>lt New-York: De procureur-generaal heeft de in Staat van beischuldlgingstelling gevraagd' van d-e verschillende Duitsche personen, be- schudigd van het smeden van óom-plotten, o. w. Von Papen. „Reuter" seint uit New-York: De docu menten, die an beslag genomen zijn toen gisteren Von Panen's secretaris werd ger arresteerd, moeten, naar wordt gezegd, bezwarend zijn voor de hoogStgeplaatste Duit schors in den lande, meLonbégrip zelfs van ambtenaren der ambassade, In ver band met bet complot cm hét Welland Kanaal te vernielen, en andere aars'agen te verrichten. Het schijnt dat de secretaris •de plaats innam van Ven Papen aan de Duitsche ambassade en graaf Bernstorff deed dan ook pogingen om zijn vrij'atirg te verkrijgen op grond van immuniteit, maar tot dusver weigerden de Vereenigde Staten, die te erkennen. Graaf Bernstorif (loet krachtige pogingen dc papieren terug te krijgen. <Hij bezocht met dat doel gisteir- inrgcn minister Lansing. Verschillende oorlogsberichten. Made in Germany. De „Kö'ln. Ztg." •meldt, dat een Duitsche hoeden fabriek aan de hoedenwinkeliers in Duitschland een circulaire zond, waarin gezegd wordt, dat •tot na den oorlog de hoeden van de En gelsche firma Deuts and Town es door haar werden gemaakt, en ook de hand schoenen van de firma Deutk werden in Duitschland gemaakt. Zij wérden dan uit Londen over de wereld verspreid als En- fcelsch fabrikaat, hoewel zij „made in Germany" waren. De duurte -as Weenen. De levensmid delen te Weenon .stijgen nog altijd' fin prijs. Renter's correspondent te Zurich deelt de volgende prijzen mede: keukanboter f 2 per pond, geïmporteerde boter f2.30, mar garine f 1.90, boonen f 0.40, erwten f 0.50, uien f 0.25, vüieesch f 2.25. De Fransche tijd. De Fransche Kamer heeft een wetsontwerp .aangenomen., waar in het kabinet wordt gemachtigd tot het einde van höt jaar, waarin de vrede wordt "gesloten, wijziging te brengen .in den bij de wet van 9 Maart 1914 vastgestelden wet telijk en'tijd. Frankrijk zal dus ook dn den zomer de klok wel een .uur gaan voorzetten. Buitenlandsche berichten. Een raadhuis ingestort. Gisterochtend om 10 uur fs het midden gebouw van. het gothisch© raadhuis te Leitraeritz, waarin het nijverheidsmuseum is gehuisvest, ingestort. De schade is groot; er is niemand gekwetst. (Leiitmeritz ligt in het noorden van Bo hemer), aan de Elbe.) BIÜÜNENiLAiNiD. Nederland en de Oorlog. De verloven. De leden v,an de Tweede Kamer Schar per en Alberda hebben gisteren den tijde- lijn voorzitter van den ministerraad, den heer Cort van der Linden, in zijn kabinet bezocht, om te informeeren, of niet aan de ge mobiliseerden opnieuw verlof zou kunnen worden verleend. Zij drongen er op aan, zoo ©enigszins mogelijk, alsnog te gen de Paaschdagen de verloven weder too te staan. De minister verklaarde, dat tot zijn leed wezen de genomen maatregel, om de pe>- riodieke verloven stop te zetten, nog niet kon worden ingetrokken of gewijzigd. De gevaren, die de regeering duchtte, zijn nog niet geheel verdwenen. Zij zouden door het intrekken van den genomen maatre gel weder toenemen en wantrouwen doen ontstaan aan den ernstigen wil om onze neutraliteit te handhaven. Het d-ool van den maatregel i.s uitsluitend, ons buiten dein oorlog te houden en ons niet door do gebeurtenissen te laten verrassen. Het is volgens den minister allerminst uitgesloten, dat .de toestanden zich zoo danig wijzigen, da.t de maatregel weder wordt ingetrokken. Zoodra het eeniigszins mogelijk is, zal daartoe worden, besloten. Men moet echter, zoo oordeelde de minis ter, begrijpen, dat men zich thans, om er ger te voorkomen, rustig in het onvermij delijke heeft te schikken. De oorzaak van de militaire maatregelen? „Het Volk" schrijft naar aanleiding van den maatregel der regeering van 31 Maart, waarbij de verloven aan militairen werden .ingetrokken en waardoor in ons land on gerustheid werd gewekt, het volgende; Is het niet mogelijk, dat de militair© autoriteiten zich al te bezorgd maken? Deze vraag stellen wij met bijzonderen nadruk. „De Telegraaf" brengt een bericht, dat ongeveer overstemt met wat ook ons ter oore kwam. De plotselinge ongerustheid van 31 Maart zou een gevolg zijn van het voornemen der geallieerden, om een ten- ding te beproeven op de Belgische kust. Op de Schelde, zegt >.Pe Telegraaf". Dit zou bekend zijn geworden bij den Duit- schen generalen staf, en deze zou den Ne- derlandschen generalen staf hebben ge waarschuwd, dat, indien dit gebeurde, FEUILLETON. Beproevingen. ■Wat noem jij alles ernstig op, There- Maar toch maakte mevrouw Stern- ^onmii dcnzelfdeni indruk. Haar drch- lijkt ,mij nog toe nog een kind te zijn. Je&l onbekend met he.tleven; ze is, om ft zeggen, een nog (onbeschreven blad. zou een dankbare taak kunnen zijn, (e leiden." •Het is de vraag, ofzij geleid wil wor- t aan mijn goeden .wil zal het dan niet töreken. Laat ons rustig afwachten." V°or Roberta begon nu oen tijd, vol le dige afwisselingen. Van nature met een smaak begaafd, wist zij hare woon- rflftr met aardige en bekende vooirwer- platen, boeken, en vele kleinigheden, en hare moeder door de herinnering aan verbonden, dierbaar, zoo op te sie- 200 behaaglijk en bekoorlijk ite ma- Mat hare moeder en zij zich weldra Meter thuis gevoelden. Zij nam de lei- ^van het huishouden van hare moeder er' d'6 zich met de nieuwe dienstboden w nist vertrouwelijk kon maken; jin f uiterlijk, zoowel als van mevrouw •Jwhal kwam een «sprekende verande- het teven in de hoofdstad drukte op zijn stempel. veranderingen kwamen niet op- maar in langzame, geheel natuurlijke Wagen, onder leiding van Theresa a ttón ^eze had de zeldzame gave, an te overreden, zonder dat ze het zelf merkten. Nooit gaf-zij ongevra agd raad, nooit drong zij met hare meening op den voorgrond of noemde haar do eenig- goede. Wat zij voor goed hield, deed zij in den loop van het gesprek als van. zelf sprekend uitkomen, en zij overtuigde daardoor hare itoehoorders, dat zij steeds hetzelfde ge dacht en gewild hadden, al had liet hun vroeger ook slechts zeer onduidelijk voor den geest gestaan. Maar Theresia gaf met alleen raad cn hulp bij de materioele.vragen van het da- geliiksch leven, zij zocht in Roberta ook kunstzin en lief da voor wetenschappen op ;t© wekken en haar smaak en verstand voor beiden te vormen. De hoofdstad bood stof genoeg, al waren er de kunstverzamelin gen destijds veed minder dan tegenwoor dig. Roberta had veel liefhebberij voor mu ziek, maar de scheppingen dei* groote meestens kende zij nauwelijks bij name. Uitgezonderd de weinige jaren, dde zij op het pensionaat had doorgebracht, had zij er geen onderwijs in genoten en zij had nauwelijks een enkele opera of groot or- ikeststuk loeren kennen. Zij speelde piano, zoo als gewoonlijk d© meest© jonge meisjes spelen. Nu kreeg zij bij de beste, onderwijzers lessen in muziek en schilderkunst. Ook in d© kunst werd Tbeiresia haar een voorbeeld', dat Roberta voortdurend en met kracht nastreefde. Voor 'beid© bezat zij talent, dat was zeker, maar de vaardig heid dn het overwinnen van technische be zwaren moet door oefening verkregen worden. De snail© vorderingen van heit. jonge meisje ded©n Theresia veel pleizier en spoe dig ging er geen dag om, of zij zag Rober ta. Gewoonlijk haalde Ernst dan na slui ting van het kantoor, zijn© zuster af, maar bleef met haar dan gewoonlijk nog wel een uur bij de Hülsdorfs. Op een avond keerde Theresia, nadat zij dé gas ten uititreleide had gedaan, in da kamer te rug. Zij sloot de piano, legde de muziek terecht, zette het theegoed in elkaar en ging daarop naar haar broeder, die zwij gend in een hoek van de sofa zat. „Waar denk je aan, Frans?" vroeg zij, terwijl zij hem liefkozend met de hand over zijn voorhoofd streek. ,,Ik hoop niet. meer aan zaken? Dat moet je afwennen. Als je bij mij bent, moet ie ook heele maal voor mij zijn; ik deel ie met niemand of niets." „Kleine tyran heb je aanleg voor jar lousie? Dat wist i'k "tot nog toe niet." „Dan is het tijd, dat je het verneemt. Jarenlang heb ik ongeduldig den tijd ver wacht, waarop wij samen zouden wonen, deze hoon was de ster, die mijn levensweg verlichtte. Als ik mij bedrogen zag, als ik de eerst© plaats in uw hart zou* verloren hebben ik geloof, dat ik het niet zou overleven." „Theresia. je bent een dweepster! Wi© zou dat onder je kalme uiterlijk, bij je zelfbeheer&c'hing gezocht hebben? Je zenu wen schijnen overprikkeld, dat eeuwige music eeren deugt niet voor je. Wie denkt eiraan jou uit mijn hart te verdringen? Ho.e kom je op zulk© dwaze gedachten?" Theresia ©treek roet d© hand over het voorhoofd, .als wilde zij daar een gedachte wegwisschen. „Hoe ik op dia gedachte kwam? Ik weet het z'elf niet, maar plotse ling verrees daar reuzengroot de overtui ging bij mij on. dat ik zonder jou niet zou kunnen leven." „Het doet me pleizier, dat je dat zélf zegt. temeer daar juist door jou, vroeg of laat. aan ons samenwonen wei eens een einde kon worden gemaakt." „Door mij, Frans? Dat zal nooit ge beuren." „Ben je daar zoo zeker van? De meeste vrouwen verlangen een meer ernstige po sitie in het leven, gewichtiger plichten, dan het samenwonen met een broeder met zich meebrengt: zij willen huwen. Zal die vraag vroeg of laat ook niet eens aan jou gesteld worden? Hoe dan?" ..En als dat eens zoo was? Het zou niet den eersten keer zijn.... Ik huw nooit, dat staait vast." ..Zoo. en waarom? Dat zou ik wel eens willen weten." „Omdat bet huwelijk mij te hoog staat, cm het. zoo alls tegenwoordig meest het ge val is, als een gewone overeenkomst to be schouwen. Bij het sluiten van een huwelijk vraagt men naar positie, vermogen -maar alles, behalve naar overeenkomst in de karakters en liet uitzicht op con geluk kige! toekomst. Dat is bijzaak." Ilülsdorf glimlachte. Ja de- geest des tii.ds.is realistischer ge. worden, de vroegere idealen- gaan. niet meer op. Een hut en een hart klinkt hee.1 mooi in een roman, maar qp een duur draagt een flink tegoed bij een bankier meer tot het huiselijk geluk bij!" „Een 'huwelijk zonder liefde is een ver nedering der vrouw.'* „Liefde? Ja, wat is dat gevoel, dat men liefde noemt. Ik heb er meermalen 'over nagedacht.... Is de liefde niet te vergelij ken met- een kleed of een tooisel, dat men aan- of uittrekt." zooals kinderen een krans van lentebloemen?® Is liefde schoonheid of jeugd? Vraagt zij naar den blos der jenk- teid op de wangen, naar de kleur der lok- kén? Hangt zij niet geheel aan uiterlijke bekoorlijkheid en houdt zij niet daarbij" op? Kunnen stroomen tranen haar ni.et opl'os- •sen. zooals een herfstregen de kleuren der bloemen wegvaagt? Of is zij een toedere bloesem, die door de eerste vorst vernield wordt of wel de eerste rijp, di© onze leeftijd op onzle hoofden strooit. Kunnen wij haar slechts zoolang ondervinden, als de lu-acht der jeugd onze spieren doet tril len en onze pols sneller doet kloppen? Waarlijk, het zou treurig met de mensch- he-Ld gesteld zijn, als een gevoel, dat de wereld beheerscht, van het uiterlijke af hing. Wat is nu liefde?" „Liefde is de adem Gods, van ulit den hemel gezonden om het rnenschdom te troosten, te verkwikken., gelukkig te ma ken...." „Halt! Laat, ons bij de zaak blijven en niet op godsdienstig terrein treden. Liefde is, mijns inziens, de invloed eener aard scha hartstocht op den geest. Deze beid© zijn zoo innig met elkaar verbonden als lichaam en ziel. Als zij zich vari elkaar scheiden, is het lichaam dood en behoort de aiei niet meer tot deze wereld. Wat daarmee ook moge gebeuren, zij is vooa- de menschen verloren. Maar de liefde is een gewichti ger factor in deze wereld, zij ontvangt en verwoest, zij .is tyran en slaaf de geest van het leven en de engel des doods. (Wordt vervolgd.),

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1