DONDERDAG 13 APRIL. I9I6. )e Oorlog. BINNENLAND, lAARGANG No 1982 5)e EcicbelleSou^omt BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DU BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering eiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, fl.60 per JaL Franco per post f 1.80 per kwartaal. GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent rartaal, bij vooruitbetaling. zono'erlfjke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Va cent De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cenl Ingezonden mededeeiingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, mei gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, ieders regel meer 5 cent TENLAND. basis voor vredesonderhandelin- - Duitschland en deVereenigde - Uit het Engelsche Lagerhuis, protest van de Spaansche Kamer lophandel te Parijs. 'an de ooriogsterreinen. Overzicht. iigistie tegel-berichten van, het Weste- irlogsterrein brengen ons weinig Men leest er uitsluitend in van te- vallen <teir F ranse hen. Deze teigem- 4 ten, zoo wórdt uit BerLijni 'gemeld, in het geheet geen succes en kon- ts op sommig e plaatsen ntet toit seling koines* Overig ens oveir het front hevige artillerie-actie, jg het Oostelijk oorlogster rein valt ^an belang te -melden, bet Zuidelijk ooaCogsterredin is cte met groote hevigheid' ontbrand, ebten hebben evenwel geen gx-ioote aangenomen, hetgeen blijkt zeer kleine .aantal gevangenen dat emaakt. istenriikens melden, dat zij bij Riva die zich op 'n verdedigingswap den van Spe-rome had genesteld, uit liTiiarem heeft- verdreven Uiit Rome :emeld, dat 'de Italiaansche infan- loopgraaflinie en de redoutes op stormenderhand1 hebben ver eert belang ziin de-vorderingen van delijke hellingen van den Mont-e aritijen niet; de algemeene toestand anderd gebleven. esonotamië zijn, de Engelschen er ar steeds niet in geslaagd het lege* me.raal Town stand, dat sinds No- 1915 in Koet-el-Amara opgesloten levriiden. Hei ontzetitingsleger, dat nder bevel staat van generaal Go.r- tevinidit zich iop 20 K M. stroomaf- van Koet-cd-Amara, doch telkens ir de Engeische-n oen, eind zijn ge worden zij door de Turken terug- Onlangs meldden de Engel- dat zij de stelling van Feladich 'leaet. doch thans blijkt echter, dat gen op den rechteroever van den neg in handen der Tuïken zijn en jongste Engelsche aanval volkomen is. Niets wijst or cp, dat het ont- feger spoedig zijn doel zal berek piaal Townstend moet maar pro- het nog oen poosje uit te houden. 0p Zee. )e duikboot- en mijnoorlogf. Tokio wordt aan de „Birsjewija" dat het Japansche stoomschip matsu Maru" gezonken is en dat sonen daarbij om het leven zijn in. .Wakamatsu Maru" had een inhoud 8 ton, was gebouwd in 1902 en be- aan Mitsu Bishi Goshi Kaiska- happij te Tokio. Uoyds" meldt uit Thurso, dat Zweedsche stoomschip ,,Murjak" (2335 ton) met steenkool van Philadelphia naar Nar vik onderweg, tengevolge van een ontplof fing is gezonken. De bemanning is gered. Een later telegram behelst dat de „Mur- jak" zonder waarschuwing is getorpe deerd. Engeland. Nieuwe contrabande. De staatscourant bevat een koninklijk besluit, waarbij goud, zilver, papiergeld, adle verhiamdeilharei waarden 'en realieeer- bare obligaties tot volstrekte contrabande worden verklaard. Uit het Lagerhuis. Tiet Lagerhuis heeft de onderscheidene nieuwe belastingen, in de begrooting voor gesteld, goedgekeurd'. De regeering heeft echter de belasting op spoorkaartjes ingetrokken en de belas ting o<p lucifers gewijzigd. Italië. Een basis voor vredesonderhandelingen? De Romeinsche correspondent van de „Tijd" seint: Naar ik uit welingelichte bron verneem, worden ten Vaticane stappen overwogen, om, naar aanleiding der redevoeringen van den Duitschen Rijkskanselier en As- quith, langs diplomatieken weg zekere vragen te stellen. Spanje. Een protest. De Spaansche KameT van koophandel te Parijs heeft aan den voorzitter van den Spaamsc'hem ministerraad oen pretest go- zonden inzake de door de Duitschers - ge ploegde aanslagen op de „Vigo" de „San- tanderino" en de Sussex". De Kamer van koophandel protesteert met alle kracht te gen de niet te kwalificeeren wijze van oor logvoeren, waarbij de heiligst© wet, het internationale recht vernietigd wordt. Zij zegt te rekenen op de vastberadenheid der Spaansche regeering. Portugal. Helt Poriugoescfae Kabinet afgetreden. De Lissabonsche bladen melden, dat het kabinet-Affonso Costa aan den Rresident der Republiek zijn collectief ontslag heeft aangeboden. Vereenigde Staten. Duitschland en tfe Vereejjiigde Staten. Volgens een draadloos telegram uit Ber lijn aan de Associated Press" erkent Duitschland in zijn nota aan do Vereenig de Staten de torpedeert rig van de stoom schepen „Englishman", Eeaglepoint", Manchester", „Engineer" en „Berwhtd- vale" en tracht die t-e rechtvaardigen op grond van het oorlogsrecht. De nota zegt verder dat een Duitsche duikboot een stoomschip in de buurt van de „Sussex" heeft getorpedeerd, maar ver klaart dat eT bewijzen zijn, dat het getor pedeerde ét-oom schip nie.t do „Sussex" was. Verschillende oorlogsberichten. Maximumprijzen voor rtmdvleescft. Voor hot eerst ziin thans te Berlijn maxi mumprijzen voor rundvleesch vastgesteld, voor so-ep vlees oh 1.90, de fijnere soorten 2.30, 2.60. 2.70. 2.80 en 3 Mark en voor vet 3 Mark per nobel. Buifenlarsdsche berichten. De onafhankelijkheidsbeweging in China. Naar „Reuter" uit Sjanghai meldt is de^ onafhankelijkheid van Sjekiang afgekon-' digd te Iiangtsjoe. Er werd geen gevecht geleverd. Sjekiang ligt in het oosten van China en behoort tot de volkrijke Chineesche pro vincies. Wat omvang betreft is het echter een van de kleinste. In bevolkingsdicht heid wordt het slechts door één provincie van China Sjansi overtroffen. De provincie telt li,000.000 zielen, waar van 153 op iedere vierk. K.M. Sjekiang-wordt begrensd door de pro vincies Kiangsoe, Nganhwei, Kiangsi en Fokiën. De eilandrijke kusten zijn sterk geleed. Er wordt veel thee verbouwd, ook ia .zijdeteelt een hoofdmiddel van bestaan. De stad Hangtsjou, waar de onafhankelijk heid is geproclameerd, is een der groot ste Chineesche handels- en havensteden. Oök Ningpo ligt in Sjekiang. Nederland en de Oorlog. Op een mijn g o 1 oo pe m m g ozon ken. Men meldt urtt IJiriuiden, d'.dL 12 dezer: Hedenavond te negen uur is -door ie IJmui- dar stoomtrawler .Johanna Bertha" aan gebracht de geheele equipage, 14 man sterk, van het .te E Sb j erg thuishehoorende Decnsche stoomschip „Dorthea", op reis vair Methi'l met een lading steenkolen, naar Esbjerg en nabij Doggersbank ver moedelijk op een mijn gestooten en gezon ken. Twee Nederlanders, Detkker uit IJmui- dieci en Klaver ui't Miidde,LbUiTg, waren aan boord van de „Dorthea" en deelden het \5>teendie mede: Maandagmiddag te drie uur op circa 55 graden 45 minuten Noorderbreedte en 3 graden 30 minuten Oosterlengte had onde-r ruim twee een explosie plaats, die het heele voorschip uit elkaar deed springen. Kapi tein Jensen werd aan den schouder ver wond. Allen, namen in de beide sloepen plaats en roeiden van het stoomschip weg, dat in drie minuten in .de diepte verdween. De van alles beroofde menschen hebben in beide sloepen iruim 22 uur rondgedre ven, na steeds gehoosd, daar een der stee pen Lek was, en geroeid ite hebben toen de pas drie dagen itn zee zijnde I.Tmuider stoomtrawler hen oppikte en aan boord nam. De bemanning is door schipper Vuil en zijn manschappen op bijzondere wijze ver zorgd en men sprak ooik met grooten lof van deze eenvoudige visscbers. Onmiddellijk werd' de reds naar IJmui den aanvaard om de schipbreukelingen aan de zorgen van den vertegenwoordiger van het Deense be consulaat toe te vertrou wen. Al'Jlen werden in het Koning Willemshuis opgenomen, na van de redders hartelijk afscheid genomen te hebben, terwijl de gezagvoerder naar het ziekenhuis werd gebracht. Het stoomschip „Dorthea" is 1200 ton grooit en an November van het vorige jaar te Allblasserdam fan stapel geloopen. Ui it a tel opkomst militie- 1 d''C hiting 1 9 0 6 en 1 a n d- s it o r m e r Door het Departement van Oorlog wordt medegedeeld dat, in verband met het voor komen van gevallen van nekkramp in ver schillende gemeenten van ons land de op komst van de miiii-clenis der lichting 1916- en landstoammannen, die in het- tijdvak van 1620 April -e.k. was vastgesteld, tot een later te bepuien tijdvak wordt uitge steld. M o e i '1 ij k h e d n b ij den aan voer van tarwe. We krijgen een nieuwe oorlogsbrood- periode. Officieel bericht: De kwaliteit van den Amerikaanschèn tiarwe-oogst van 1915 smaakt de tarwe over het' algemeen slecht bewaarbaar. De Regearing heeft zich dan ook reeds gedurende geruimen tijd ge noodzaakt gezien om hij den aanvoer met dit feit rekening te houden. In den aanvang van dit jaar is met de Holland—Amerika-lijn, de Kon. Holi. Llovd en de Ned. Reede-rs-vereeniging een overeenkomst gesteten, welilee als overï- geins/geen moeilijkheden bij den aanvoer ontstondeneen volkomen voldoenden aan voer van tarwe zal waarborgen. Ten ge volge van het vooral in den 1-aatsten tijd steeds bezwaarlijker scheepvaar t verkeer is de aanvoer van tarwe kleiner geworden dan met 'heit oog op 't maken van een vooraad wens-chert ijk geoordeeld' mag wor den. Getracht is en wordt om-met behulp van de schenenuitvoerwet verbetering in den toestand tie brengen'. Er doen zich thans nieuwe moeilijkheden Voor. Zes schepen van do Holland—Arne- rika-rtijn. bestemd om in Apr.il circa 45,000 toh reigeerinastarwe van Amerika te ver schenen. worden hier reeds sedert gerui men tijd opgehouden ten gevolge van een geschil tusschen directie en personeel en zullen dus ook bij spoedige oplossing van dit geschil1 ve$l later dan verwacht wasr do tarwe kunnen aanvoeren; twee andere schenen, bestemd om na aankomst to Rot terdam tarwe to gaan halen-, zijn me't scha-- de op zee aangetroffen, terwijl een derde schip wegens schade moet worden gedokt. Hoeveel schepen nog in een g-ef.ijke om standigheid zullen komen, is uit den aard der zaak niet aan te geven. De Lode wijk van Nassau" van den Kon. Wesklndischen Maildienst geladen mot chilisaloeter voor de Nederlandsche Regeie- r-img, wordt reeds sedert 22 Maart in de Downs vastgehouden. Deze boot was v-oor haar volgende reis ook bestemd voor den aanvoer van graan. Ook de voortaan te volgen reisroute om het Noorden van Schotland zal, zooarts vanzelf spreekt, den- duur van den reis aanmerkelijk verlengen. Uit een en ander mag veilig worden af geleid. dat de aanvoer van granen in do e.k. tijden groote bezwaren zal ondervin den. reden waarom de Minister van Land bouw besloten heeft maatregelen te nemen om de zuinigheid1 b ij 't it a r- we verbruik te bevorderen. Van 14 dezer af zullen die meelfabrikan ten voorloop!g geen tarwebloem meer mo gen malen. Zoodra de in den Lande bij de fabrikanten en bakkers aanwezige voor raad bloem is verbruikt, doch in leder ge val uiterlijk v a n- M a a n d aig 2 4 A p r i l af, zal slechts bruin tarwe- Irood (brood vain ongeb.uild tarwemeel) gebakken mo gen worden. Het Rijksgraanbureau. zal echter op verzoek van de burgemeesters bloem beschikbaar stellen ten behoeve van die personen voor wie op medische gron den hef gebruik van bruin tarwebrood onraadzaam geoordeeld wordt. Dö betrok ken personen zullen een, verzoek daartoe moeten doen bij den burgemeester hunner gemeente, onder overlegging van genees kundig attest. D.e Minister van Landbouw meent te mot- gen verwachten, dat zoodra algemeen bruin tarwebrood, zal moeten- worden ge bruikt., dit voor hen, 'die te voren gewoon waren wittebrood te gebruiken, geen re den zal zijn om zich te bedienen van heit goedkoopst bruin tarwebrood, dat op broodkaarten wordt verkrijgbaar gesteld. Alleen Bruinlirood. Nau7r verneimen we, dat de minister van Landbouw, Nijverheid en H'ancM oaider- staande circulaire tot die burgemeesters heeft gericht: Ik heb de eer -u te 'berichten, dat door mij in afwijking van voorgaande regclin gen is besloten: lo. dat mét iwgöng van 14 dezer voor- ïoopig geen bloem van Reg oer i n g Star wt' mag worden gemalen; 2o. dat do meokabrikanten den in hunne fabrieken 'aanwezigen voorraad bloem mo gen afleveren met uitzondering van 250 balen, welke ter beschikking van het Rijks g.raanbureau moeten worden gehouden; 3o. dat, zoodra de in den lande aanwe zige voorraad bloem is verbruikt, in ieder gevail van Maandag 24'dezer af, slechts on- gebuild tarwebrood (bruinbrood) mag worden gebakken; 4o. dat door u, onder overlegging van een certificaat van den betrokken genees heer, aan het Rijksgraanbureau de be schikbaarstelling van een hoeveelheid bloem kan worden aangevraagd: ten be- hoevtf van diegenen in uwe gemeenten, voor wien het gebruik van ongebuild1 tarwebrood op medische gronden nadeielig wordt" geacht. Ik verzoek u beleefd doch uitdrukkelijk de naleving der bovengenoemde bepalin gen. alsmede van "de maximum-broodprij zen. door een behoorlijke controle uwer zijds zooveel mogelijk te bevorderen. Do lei Naar hef „Hbld." verneemt, zijn er een aantal landbouwers die weigeren de hum opgelegde verplichting tot het leveren van consumptiemelk na to komen. De Rijks commissie van Toezicht op de Kaasver- FEUILLETON. Beproevingen. rta, gaf zich geheel aan deze bekoor- over en een zoet gevoel van en gertiuk zwol daarbpij in hare Slechts verstrooid luisterde zij naar haar vader, dien zij vergezelde, :unert, omtrent warmen en kouden kunstmest en lijnkoeken besprak, tog ihaar dit aa.n? Een ruwe w,i.nd- wekte het jonge meisje uit hare 'rijen. Ongemerkt was een zware temen opzetten, die nu de zon he it ons haast maken, kind", ver- vader, „of wij worden, door- kidanks allen spoed was het weer r dan. zij on druipnat kwamen zij jonge meisijia schaadde- dat kioudê teniet, maar geheel anders was het ter vader. - Gedurende eenige dagen Sternitha.l zich ongesteld, ofschoon niet wilde laten (blijken en met zijn kschö bezigheden voortging. Maar I avond verklaarde hij,, dat hij zich «ke-r gevoolde en g/~£ vroeger dian teik ter ruste. D.en volgenden moT- men hem dood iin bed, een be- hem tin den slaap, getroffen, rouw Slernfhal as onder dieze veT- ®de slag als versteend, en Roberta 1hoe zij dien eersten, vre'e- II "Sg, totdat Ernst kwam, ctaorge- lWas, ^ad tot de aankomst van den uit zulke gebeurtenissen, op zich genomen,, en was tot zoolang de eenige steun dezer zwaar beproefden. Ernst kwam, zoo gauw hij kom. In de armen v-am den annig geliefden zoon stortte de weduwie de eeu-ste verlichtende tranen. Tte arme Roberta genoot deze weldaad eerst, toen zij van het stoffelijk overschot van haar vader afscheid moest naman. Do wereld verscheen haaa* plotseling veran derd, zij begreep niet,, hoe haar leven nu nog kon voortduren. Was dit alTes .mis schien slechts een zware droom, waaruit zij weer ontwaken moest? Of zou zij wer kelijk nooit meer 'de stem van haar bemin- den vader hoeren en in zijn liefdevolle oog,en kunnen staren? Ook d!o zoon was, 'diep terneergeslagen, toon hij aan de baar van den overledene stond. Ondanks humne verschillende le vensopvattingen, had hij zijn vader be mind' en geëerd. Even zuiver en geregeld, als de levens wandel van den overledene geweest was, bleken ook zijne zaken te zijn. Alle lasten, die bij de vroegere overname op de bezit ting rustten, waren door Stamt hal' s ruste- rtiooze werkzaamheid en zijn eenvoudig le ven, afgelost kunnen worden. I-Iet groote goed1 was geheel vrij en had behalve hef benoodigdie bedrijfskapitaal e,en uitsteken de inboedel. Er ward ook een 'laatste wils beschikking gevonden. De helft van het vermogen kwam aan de weduwe, de an dere helft aan die kinderen; zoolang me vrouw Sfernthal leefde, mocht de bezitting aidet belast worden m moest zij ondeir het bestuur -van Gru-nert blijven. Dit was in hoofdtrekken die Jnhoud van het (testa ment. Ernst sprak later nog mat den rentmees ter over zaken. „Ik weet, dat het bestuur otnzer bezitting aan bekwame handen is toevertrouwd", verklaarde hij, „en ben het volkomen eens met deze beschikking van mijn overleden vader. Gij hebt geenerlöi inmenging van mijnen kant. te vreezehi, en ik zal u de be- noodigdo volmacht-en. nog heden ter hand stellen-." ,.Ik dank u voor uwe goede meening, mijnheer Stemthai", antwoordde Gruniert, „.en ik zal mijn best dioien uw vertrouwen en dat van dein overfedenje waardig te worden. Maar een ding -moet ik u toch zeggen: het bestuur kan ik gerust overne men', daar ben ik vo-'.komien mee op de hoogte. Iet si anders is hef met de admi nistratie. De overl-edenlei hield alleen da boeken bij, en ik zal mijn tijd1 noodig heb ben om mij daar volkomen in te werken. Ook moet er een vlortl-edige inventaris o-pg-ei- maakit worden. Wilt gij mij daarbij, an bij het nazien der hoeken behulpzaam zijn? Dit 'is voor mij ten zeerste gewenscht." „Onmogelijk, ik zit hier als op heete kolani, Sk moet spoedig weg. Wij kennen de omstandigheden in ruwe trekken en wat die in ventbar Lspmaking betreft, zend er mij maar, ate jgij ze klaar hebt, oen copia van. Het is ongelukkig, dat gij, waarde Gruniert ito taai onbekend zijt met de geldelijke omstiandigheden, want ik wansch zoio spoedig mogelijk een som in afkorting op mijn aandieiel in de erfenis te hebben. Zou die misschien uiit het bedrijfs- karlitaal kunnen genomen worden?" ..Dan is heit natuurlijk de vraag, hoe groot die som is", bracht die rentmeester voorzichtig in -heit midden. „Minder dan twintigduizend thaler kan mij niet baten, dan heb ik liever niets." „Dat is onmogelijk. Wij kunnen gauw zien, hoe groot ons te goed bij de provin ciale -bank is. Maar het volgende halfjaar brengt veel ui tig a vein me't geen noemens waardige (inkomsten met zich mee." „Laten we gewassen verknopen, Gru- nert." „De voorraad' is gering wij hebben in het laatst van -den herfst zeer veert van de hand gedaan, daair mijnheer het pe'rceert bosch, diat hij aankoopt, contant wiild-a betalen." „Hm, eten hvpoth'eek van de grootte der verian-rd-e som zou hef eenvoudigste zijn maar dat verbiedt het testament. Ik zal de zaak eens o verleggen en er over schrij ven, zoo -rauw als ik de inventaris ontvan gen heb. Geld moeit ik hebben." ..Ge-ld moet ifc hebben!" D/ie zinsnede keerde geregeld in elk schrijven- van den jongeman 'terug. Maiar hoe er a.an te ko men.? Daar zat de moeilijkheid. Ernst ha(d cmmi'ddert'liik-'nia den dio.od1 zijns vaders zijin vroegere betrekking opgezegd. Hij wilde verhuizen" naar Berlijn, het middelpunt van den handel, en daar zelfstandig za ken drijven. Spoedig ha,d hij ook een ver mogend compagnon gevonden, maar voor de uitvoering zijner plannen had hij zijn gehoede erfdeel noodig, dat nog niet eens aian zijne verwachting on af liever aan ziine wenschen beantwoordde. Wat nu to doen. Verhypabhakeering van ide bezitting wojs dm het testament verbo den. 'on nooit zou zijn moeder handelen in strijd me't den, laatst en wil van den over ledene. Maan* de- tegenwoordige' toestand was o-p den duür onhoudbaar, daaraan had zijn vader niet gedacht. Zelfs als er -mettertijd eem man voor Roberta werd gevonden zou diie- vermogen genoieg bezitten om de bezitting, waarin haar moe-deir en broer aandeel hadden, over te nemen? De kapi talisten, keerden zich, met den stroom des itij'ds meegaand, van- dm -landbuw, die siedh-ts Lage renten geeft, af en staken (hun geld in de meer winst,gevemie indus trie. Bovendien, kon Ernst niet op zulke onzekere' vooruitzichten wachten. Dat alrtes schreef Ernst ni'.et in eens, maar lamgzamerhand, eerst toen hij dacht, dat zijne moeder genoeg voorbereid was, sprak hij het woord' „verkoop" uit. Me vrouw Stemthai wees het voorstel veront waardigd van de hand. Daar werd Gru- nert ziek, weken lang kon hij 6l'echts van uit zijn bed of zijne kamer de noodi'ge be velen geven, veert gebeurde slecht, andere dingen heelemaaJl niet, want ieder opzicht ontbrak. De vrouwen waren zich volk ol men. van hare hulpeloosheid1 bewust, tor- wijl Ernst-, juist nu, meer en meer op. den verkoop aandrong. Nog nooit was mevrouw Stemthai in de noodzakelijkheid geweest, gewichtige besluiten te nemein; steeds hadden diit an deren voot haar gedaan. Daarbij was zij miet haar zwak karakter niet bij machte, dm zoo krachtig uiig-esp roken wil van ha ren lieveling -op 'den duur te weerstaan.: Evenmin kon Roberta haar moeder in deze vraag bijstaan, daar zij nog te jong m onervaren was, om den vollen omvang van zulk tien besluit o,ok slechts t-e kunnm overzien. (Wordt vervolgd. 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1