Ealdboh&Qou/tmd
fveede Blad.
(arOANG
No. 1975
j Misdag 5 April 1916
Uit de Pers.
eriand tossciien de
lorlogvoerenden.
iiiame-n des T ij d s schrijft de
sister Colijii over de positie van-
iid tusschen de oorlogvoerend©
Wij ontkenen een en ander aan.
lezenswaardige beschouwing,
ukkelijk wensch ik te doen uit-
ik de Engelsche contrabande-
begrijpen kan. Ik billijk haar niet
is niet uitvoerbaar zonder schan
de rechten der neutralen, maar
verstaan, dat England het wa-
3 de overmacht ter zee hanteert,
as ik sceptisch gestemd ten aanzien
;aarde van het z.g. oorlogsrecht;
dog heeft thans afdoende aange-
H men alleen die regelen nakomt,
aileving geen schade doet aan het
van eiken oorlog: het overwin-"
tegenpartij.
?grijp ik dus ook Engeland's af-
ipolitiek en kan ik met niet al te
eite berusten in do kwellingen die
I cdoor worden aangedaan. Vooral
pngelsche regeering zich inder-
jvérde met ons belang rekening te
zoover als dat in het nu eenmaal
de systeem mogelijk was.
oortbestaan van dit betrekkelijk
Z mea optreden is echter niet ge-
rgd; integendeel reeds nu duldt
bedachtzaamheid bij de Engelsche
r meer dan dat men haar goed-
het is juist in die zich wijzigende
nming, dat het gevaar voor on-
me verwikkelingen schuilt,
list voor Nederland is dat gevaar
stst, omdat wij alleen staan. De
mdinavisehe rijken hebben zich
esloten en nemen daardoor een
krachtiger positie in clan Neder-
bovendien niet alleen te rekenen
jt het grondgebied van het Rijk in
maar ook met zijn uitgebreide
in het Oosten. Er is dus weinig
gerustheid. Als men afziet van
ctrie oorlogsmaanden dan is het
sr toe- dan afgenomen, of zoo-
et elders uitdrukte sinds het
m 1914 heeft de toestand zich eer
n ongunstö gewijzigd dan clat hij
onzen gunste verbeterd zou heb-
geldt niet alleen, met het oog op
instaande, maar gaat ook door op
gebied. Men bedenke tóch wei,
ïorlog vastgeloopen. is op alle fron-
is nergens een gat meer waar men
in. Behalve dan... maar Nederland
linarken zijn neutraal!
j uitdrukkelijk vooropgesteld
loet voorzichtig zijn om niet mis-
i te worden dat ik geen enkel
lik de mogelijkheid onderstel dat
nd voornemens is zijne in vorming
nieuwe legers op de Nederlandsche
doen. landen (Denemarken blijft
#11 beschouwing, omdat op de
ihe kust geen geschikte havens zijn
i landing in groeten stijl uit te 'voe-
Vij hebben Engeland's verzekering,
kpith in het Lagerhuis uitgespro-
onze neutraliteit eerbiedigen
i wij vertrouwen op dat woord,
het is de vraag en nu kom ik
sychologie van de Duitsche regee-
het Duitsche- volk het is de
wat inen in Duitschland daarvan
Men men hij onze oostelijke bu
ren zich ernstig bevreesd gaat maken
voor zulk een gebeurtenis, welken invloed
zal dat dan hebben op de houding van
Duitschland jegens ons? De Duitschers,
zoo mogen, zoo moeten wij aannemen, zijn
geheel op de hoogte van o5s verdedigings
vermogen. Als zij dat vermogen nu eens
onvoldoende achten en tegelijk van. oor
deel zijn, dat een Engelsche inval door
Nederland in Duitschland te duchten is,
zou het dan zoo vreemd zijn dat wij van
die zijde werden benaderd met voorstellen,
waaraan wij niet kunnen toegeven, om
dat wij dan onze neutraliteit jegens de ge
allieerden zouden prijsgeven?
Ik weet wel, dat men hiertegen kan aan
voeren, dat Engeland geen~ landing zal
doen; dat wij indien zij beproefd werd
volkomen in staa^.zijn een voorgeno
men opmarsch in oostelijke of zuid-ooste
lijke richting te 'stuitén, maar dat alles is
niet wat wij denken, maar wat zij, dat
zijn cle Duitschers, denken.
Zoo is dus naar beide zijden toenemende
kans op conflict. Maar met dit verschil dat
wij tegenover mogelijke moeilijkheden met
Engeland alleen een" afwachtende houding
kunnen aannemen en in de hoop moeten
leven dat men ons het recht zal laten onze
strikte onzijdigheid te blijven, handhaven,
terwijl wij ten aanzien van Duitschland
bovendien nog iets positiefs kunnen ver
richten.
Wij kunnen namelijk, door hot op de been
houden en door het voortdurend verster
ken onzer weermacht, dcf overtuiging
vestigen, dat alleen van onzen wil, maar
ook van ons vermogen om elke bedreiging
togen Duitschland's open liggende flank
af te snijden. Dat kost ons naast veel
geld ook zeer zware persoonlijke lasten
en dit vermoedelijk ter keering van een
slechts denkbeeldig gevaar. Maar daar
aan is nu eenmaal niets fo doen, omdat
wij bij deze dingen, veel meer te rekenen
hebben met de zienswijze der oorlogvoe
renden clan met de onze.
Wij zijn dus, zelfs als dit naar onze
eigen meerling niet noodzakelijk mocht
zijn, verplicht om naar het Westen te
blijven front maken, en als we dit naar
het westen doen, brengt onze geheele neu
traliteitspolitiek mee naar het Oosten en
Zuiden eenzelfde gedragslijn te volgen.
Men kan dit betreuren, gelijk ik het doe,
omdat het lasten voor ons meebrengt, die
haast ondragelijk schijnen. Indien echter
ook wij door de zuiging der gebeurtenissen
zouden worden meegesleept, omdat wij
ni&t genoeg rekening gehouden hadden
met do inzichten en de geestesgesteldheid
der oorlogvoerenden, dan zouden de schor
pioenen de geeselen vervangen en die
kans, zij moge dan door sommigen gering
warden geacht, moge wij niet loopen.
Ik wees hiervoor op de mogelijkheden,
die tot voor ons ernstige verwikkelingen
zouden kunnen leiden; mogelijkheden
waarmee we zeer stellig rekening hebben
te houden. Want van dag tot dag neemt
de „wedstrijd in onrecht", om de woorden
van de ,,N. R. Ct." te bezigen in omvang
.toe.
Onze schepen worden aangehouden; door
beperking jan invoer van grondstoffen
wordt een deel onzer-industrie tot stilstand
gebracht; onze mails, zelfs uit onze eigen
koloniën, worden geopend en nagesnuffeld
effecten, wissels en coupons, tot een be
drag van vele millioénen, worden uit de-
Nederlandsche postzakken gehaald en in
beslag genomen, terwijl het van de baQtU-
sing van een Engelsch prijsgerecht zal af
hangen. of de Nederlandsche bezitter,
waarschijnlijk eerst na vele maanden,
zijn eigendom zal kunnen terug erlangen.
Van de andere zijde beijvert men zich
om de. zee .schoon te vegen van Nederland
sche schepen. De streek van de Galloper
was het schepenkerkhof van de Noordzee;
er schijnt nu behoefte aan uitbreiding en
de Noord-Hinder zag de Artemis" torpe-
deeren en de „Tubantia" ten ondergaan.
Of dit laatste schip getorpedeerd werd of
door een mijn tot zinken werd gebracht,
s'taat m. i. zelfs na de afgelegde verkla
ringen, nog niet onomstootelijk vast. Het
lijkt mij voor het ongeoefende oog niet zoo
eenvoudig om een z.g. bellenbaan op te
merken, vooral miet als men op niets be
dacht is. Maar dat doet er ook niets toe.
Hot. een is even erg als het ander. Het Heg
gen van mijnen in de vrije zee, zonder ken
nisgeving waar men ze gelegd heeft, acht
ik een <even ernstig vergrijp als het onver
hoeds 'torpedeeren van een neutraal schip.
En dat in de omgeving van de Noord-Hin
der Engelsche mijnen gelegd zouden zijn,
acht ik niet aannemelijk.
Al scherper en harder en verbitterder
wordt de kamp fussclien Engeland en
Duitschland en al meer komt ons land in
het gedrang. Het onderscheidingsvermo
gen schijnt verdwenen: de grens tusschen
geoorloofd en ongeoorloofd is uitgewi&chi.
De één vecht voor de vrije zee, de ander
voor het recht der klein© staten; beiden
echter voor zichzelf. Dit iaatisi© is niet an
ders te verwachten, gelijk ik van den be
ginne betoogd heb. Aan de beoogde over
winning is reeds veel 'Ondergeschikt ge
maakt wat als heilig recht placht te gel
den; als men het moedig gaat achten zal
alles daarvoor moeten zwichten.
Het is ijdele waan daarover gunstiger
tie .denken; dwaas zelfbedrog op lets bet
ters te hopen; met wat mummelend ge
prevel bedwingt men de losgebarsten
krachten van 'een orkaan niet.
Van Cromwell is bet woord: Bidt God,
maar houdt uw kruit droog
En .eerst als wij, ook dm militairen zin,
alles.jgedaam hebben wat dm ions vermogen
.is om buiten dezen veeneM verwoestenden
'krijg tè blijven, eerst dan mogen wij be
rustend zeggen.: Ook der Volkeren lot is
in Godes hand!"
Samenwerking der neutralen.
Staatsraad prof. mr. A. A. H. Stray eken
schrijft in V a n onzen T ij d:
Op aanéénsluiting van de verschillende
meuicralei staten is van vele zijden aange
drongen, om met gemeenschappelijke
krachten het allen dreigend© ontrecht te
koeren. Dat zij, die er vertrouwen in heb
ben, dat zoo iéts thans nog mogelijk is,
het beproeven; wij "hebben dat vertrou
wen .niet. Dat hét niet zeer verheffemdem
indTiik zou maken, indien wij, nu wij on
middellijk onze eigen belangen bedreigd
zien. tot aanéénsluiting met amdore sta
ten, het „machtige" Amerika vooral, het
initiatief zouden memem, terwijl wij rus
tig de grofste rechtskringen, anderen aan
gedaan, aan ons hebben lalem' voorbij
gaan, as het ergste niet; wij stdam in dit
.laatste bij de anderen niet ten achter: geen
der neutrale staten heeft ©ene-hand uitge
stoken, noch zelfs éemig protest uitgespro
ken tegen al het onrecht, dat sinds Augus
tus 1914 die wereld vervult, tenzij loet eigen
belang er onmiddellijk bij was betrokken.
Maar juist dit feit, de ontkenning metter
daad van een© werkelijke rechtsgemeen
schap der volken, door gemeenschappelijke
rechtsgedachten gedragen, waarvoor men
metterdaad wó opkomen, doet ons iedere
verwachting op een© samenwerking thans
vam de neutralen ijdel achten. Het is waar,
men behoeft daartoe geen beroep te doen
op het recht der volken, waarom niemand
zich bekommert, maar loan wijzen op het
gamuetnsch appelijk belang, voor all© zee
varende neutralen aan dé vri jheid der
scheepvaart verbonden. Maar dan zal ook
ieder der neutralen, Amerika vooraan, dit
beroep toetsen ©enig en bij uitsluiting aan
zijn eigen belang en zal d© kaïns zeer groot
zijn, dat do meeste hunner de vermeerde
ring van het gevaar o-p oorlog, die van het
accoord tot gemeenschappelijk handelen,
wanneer bet recht van één hunner wordt
geschonden, het -gevolg is, gepaard aan
hét te Ioot gaan yam de vrijheid lm ieder
geval te handelen, z©o<a.ls men-zelf goedv
denkt, eem nadeel achten, waartegen het
voordeel vam. de toegezegde ondersteuning
der anderen, zoo men zelf onrecht, onder
vindt, niét opweegt. Wanneer met name
Amerika alleen met zijn eigen belang te
rade gaan en hét zal niet anders doen
is het moeilijk te verwachten, dat het
een. voordeel erin zal zien, dat het eener
zij ds onzen steun m dien der onder© neu
tralen zal genieten, zoo het zelf in conflict
komt mét Duitschland, maar anderzijds
in zoodanig conflict zal geraken, ook als
Duitschland de Amerikaansch© belangen
zoude sparen ©n alleen die der kleinere
neutrallen zoude aanranden.
Intusschén, misschien zijn wij hierin fe
pessimistisch. Zoude inderdaad een© goed
geordend© „gewapend© neutraliteit" bin
nen korten tijd- zijn tot stand te brengen,
dan zoude de preventieve werking daar
van tegen een© mogelijke verscherping van
den zeeoorlog -ten kost© der neutralen niet
kunnen worden ontkend.
Sensatienieuws en beursspeculanten.
D T ij d- schrijft:
Vooir hen, dii© onze dagelijksche finan
cieel© overzichten volgen, is het d-uidelijk,
dat de .aankondiging van het Comité-Ge
neraal .en wat daarmede samenhangt ook
ot> de Beurs haar invloed deed gevoél-en.
J.l. Vrijdag en Zaterdag daalden allerlei
panieren waarden, waarin gewoonlijk het
meest gedobbeld -en gegokt wordt; en de
houders, 'dié beangstigd werden, gingen
dus met verlies verkoop en. Gisteren,
Maandag, konden de koopers ruim geld
en go-ede winst maken -en profil toe-rem van
de geruststellend© explicaties, die de bla
den hadden verspreid.
De weekstaat der Nederlandsche Bank
vertoornt de gevolgen, van do ontrustheid
der kleine geldhogders. Terwijl de goud
voorraad de regelmatiege toevloeiing b'.eef
vertoonen, begonnen de ongeruste lui dj es
waarachtig weer hun papier 'tegen zilver
■in te wisselen, zoodat de Bank bijna 1 mü-
iioern aan zilverstukken moest afgeven.
Mede do-or het hoogetre quantum van uit
gegeven bankpapier, dat voor allerlei be
taling noodig was, verminderde de nog
beschikbare metaalvoonraad voor het eerst
sedert vele maanden, met ruim één mil-
lioen. Gélukkig dat d-e Bank dit in ruime
mate- verdragen kan em onze Staatsfondsen
die pas weer met 125 millioeai aan bank
papier waren uitgebreid, ongeveer in 't ge
heel geen. invloed ondergingen van de
angstige beweging.
Er zijrn allerlei goede redenen., om te
hopen, dat ditmaal voor-den laatsten keer
officieuze .onrust wek kende tijdingen ver
spreid zijn onder ons volk. Daartoe be
hoort ook deze, dat er mee gespeculeerd
kan. worden -an gedobbeld en d at zulks ge
schieden kan onder buitenlandschen of
althans vreemden invloed, die door de
zoogenaamde officieel© Beursautoriteiten
niet is te controle, er en. Het is daarom
zaak, dat Regeering de hand houdt aan.
de sensatie-pers. Het as bekend genoeg,
hoe in de dagen vóór 1870 de Europeesche
geldmarkten telkens werden heen en weer
geslingerd tengevolge van allerlei afwis
selende gunstige en ongunstige berichten,
hoe me.n in Frankrijk zelfs de allerhoogste
autoriteiten er van verdacht, dat zij daar
in .een bron vonden om zich persoonlijk te
verrijken.
Hier wordt de vrouw van Caesar zelfs
niet van het allerminste smeurtje ver
dacht. Maar dan moot de Regeer ing ook
eeen middel verzuimen, om die uitmun
tend© reputatie' met zorg te bewaken.
Er is van verschillend© kant-en reeds
aangedrongen, op een betere regeling der
Regeerings-publiciteit. Het ministerie heeft
een goede pers, die gaarne wil medewer
ken in alles wat 's lands belang vordert.
Hetspreekt bovendien telkens van den.
Volkswil. Welnu, die wil fis volstrekt niet
kwaad, maar zelfs zeer meegaand. Van
daag echter is er comité-generaal voor do
Tweede Kamerleden. Wie weet, weLk lid
van -de honderd er, met de beste voorne
mens om te zwijgen over het gehoorde,
niet ergens hardop aan het droomea
raakt.... Het is ©en bepaalde Volkswil, dat
men klaren wijn schenkt, en geen aanlern-
diing geeft tot allerlei wilde geruchten van
boekhandelaars en sigarenwinkeliers. Ge
ruchten. die van hier naar hét buitenland
overwaaien en daar worden geëxploiteerd,
misschien ook wel vooral door speculan
ten en beurzensnijders.
Moge men dit d-e Rcgeering eens aan
het verstand brengen, desoioods in het
comité-generaal van lieden, zoodat nie
mand het hoort. Wij zu-llen dan, dés ver
langd, getuigen dat die Regeering eigener
beweging heeft gehandeld eai de publieke
--opinio vóér is geweest!
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
De Ouderdomswet.
N-a het Coniité-Genieiraal was aam do
orde een Mo'tie van orde.
De heer De Savornin Lobman
(C.H.) wemscht ©en motie van. orde voor
t© stellen; om de ouderdomswet voorloo-
pig van de agenda af te voeren. De -toe
stand is gevaarlijk, vooral voor kleine na
ties. ©n nu maakt het ©en vreemden in
druk als hi-esr ©en ontwerp wordt behan
deld, dat zonder ©enigen twijfel de poli
tieke hartstochten in beroering zal bren
gen. Een technisch niet gemakkelijk onder
wérp hovendiern Daarbij komt dat tal van
commissies van rapporteurs bezig zijn, de
behandeling der betastingontwerpm voor
te bereiden: Er zijn ook veel onderwerpen
van inlet-politieke beteekenis, dl© thans
kunnen worden behandeld.
Be heer D u ij s (S.D.) wijst er op, dat
©r wel eens een .paniek zou kunnen ont
staan in ons land. Is het nu n-iet ondoor
dacht ©en wetsontwerp van dé agenda af
te voeren? Moet dat niet d© onrust bevor
deren. Spr. meent dat zoo i©ts van dé Re
geering diende uit te. gaan.
De heer N o 1 e n s (R.K.) begrijpt niet,
dat d© Regeerimg alleen ©en dergelijk voor
stel zou mogen doen. Is d-e Kamér dan zóó
gebonden? Het verwondert spr., dat dit
voorstel niet door de linkerzijde is gedaan.
De toestand van het lancl is niet zooals zij
verleden week wa& Dit wetsontwerp heeft
te maken m-et d© politiek van heb geheele
Rabimét. Laat de Regeering uitvoeren wat
er gereed ligt, dan is de zaak goed.
De heer D u ijs (S.D.): D© -aap uit dé
mouw.
De heer Nolens (R.K.): Er is geen
aap en geesn mouw.
De heer De Meester (Ü.L.) meent
ook, dat dé .Rege&ring als zij roeend© dat
de gewone wetgeving geen voortgang kan
vinden, dat zou hebben gezegd. Het besluit
om de behandeling te schorsen zou op het
vo-lk een paniek verwekken. Spr. zal dus
tegen d© rnoti© ©temmen.
De heer Limburg (V.D.) meent, dat
de hear Notens zijn sentiment niet de baas
was. De heer Lohman wil ander werk
doen. Moar wat? Hij noemde zelfs de
grondwetsherziening. Zat de behandeling'
daarvan zoo rustig verloopen? Spr. sl-uit
zich aan bij den heer De Meester.
De heer Tydeman (V.D.) zegt ge
hoopt te hebben, dat de Kamer kalm aan
het werk ware gegaan,. Dat zou een ge-
iruststel'liing zijn geweest voor het land" en
die geruststeili.ng had gegeven kunne©
worden. De heer Notens verloor zijn kalm
te en spr. gelooft, dat hij di© kalmte weer
verloor door het. vooruitzicht de ouder
domsrente te moeten gaan behandelen dan
wel door het comité-generaal. Spr. be
treurt het als een zeer slechte introductie
voor de geruststelling van ons volk, dat de
heeren Lo'hrnan e© Notens zich zoo op
winden.
FEUILLETON.
Beproevingen.
was .een heerlijke dag in den; voor-
fa rustigan zilverglans, een beeld
ajestueuse kracht, stroomde de Rijn,
i& tedder e wateren de wondervolle
%-pen weerkaatsend, welk© zijnen
<®&oómen. In het vriendelijke Bonn,
schoonste paarletri in den rijken
den heerlijken Dultschen stroom^
•Q zich reeds vroeg talrijke reizigers
die op cle van K-eulen komende
'^°ot wachtten.
fo&jk (naderde de boot, .en to-en zij
ingsbrug lag, -drongen d© aan
oever verzamelden er onstuimig
Een kleine groep bleef rustig
ou-de. h©er met wiit haar, die
en viroolijk uitzag, een slanke
-Ogenschijnlijk zijne vrouw, en een
jong meisje, de dochter van het
heer geleidde zijne vrouw over d-en
^steiger en vond o-p het schip spoe-
phutte plaatsen voor de beide da-
Hij handelde met d© kalmte en voor-
Wid vain, een, man, die gewoon is
®tigevmg tebeheer-schen. Het jonge
Byéieenid© hem daarbij de behu'lp-
E®*i en hulde de -dame in een war-
toek.
'tfna, gevoelt gij u nu behagelijk?"
'al daarop.
i^J^^herba" was het antwoord.
jti', papa zoo goed als gij, ver-
.1 al te erg. Het wordt werkelijk
Bij ook aan u zei ven dénkt."
,;Dat doen we immers altijd, als wij voor
u zorgen," verzekerde Roberta, schal-ks
glimlachend, waarbij een aardig kuiltje
in haar rozige wang kwam.
„Zoo, mijn kind, dot 'begrijp ik -niet
goed," zei- -de moeder.'
„En het is toch zoo eenvoudig. Wij kon
den u niet langer zien lijden en moesten
daarom zorgen, dat gij gezond bleett. Ik
vrees, dat ik zeer zelfzuchtig ben."
Roberta glimlacht© weeir, maar h'aar
o ogen teken vochtig.
„Dat gebrek heb ik tot nog 'fo© weinig
aan je bemerkt, kind," verzekerde haar
vader ernstig, „ik zal nu echter scherp
oppassen, egoïsme deugt niet, en egoïsti
sche vrouwen nog minder."
„Zeer juist, waarde vriend, Maar wor
den niet vel© vrouwen door de liefde ©n
voorzorg van anderen tot egoïsrten ge
maakt? Zijn die niet te verontschuldigen?"
„Neen,Louise. Ware tie-fd© js nooit zelf
zuchtig, zij zorgt steeds voor anderen. D©
egoïst denkt slechts aan zich zelf ©o ver
langt oplettendheden van anderen, ook
zonder ze noodig to hebben/'
„Voor dat gevaar bewaart mij de -liefde
voor u; somtijds echter vrees ik, dat uwe
liefdé mij te zwak van wil, te afhankelijk
van anderen heeft gemaakt, vooral, gedu
rende het laatst© jaar."
„Wat geeft dat, als wij j© met vreugde
verzorgen? Gedurende j© ziekte was 'd*t
noodzakelijk, en nu ben je, Goddank, her
steld en hebt in den -eersten tijd noodig
gespaard te worden. Maar waarom zulke
ernstig© gedachten op dezen schoonen
morgen, in d'öza heerlijke omgéving? Zie,
diaaT woTdesn dé prachtige omtrekken van
heft Zevengebergte, hef doét van dit uit
stapje,, reeds meer en meer duidelijk.
Laat. -ons tein volte van het schoon© genie
ten, dat ons hier geboden wordit."
De heer Stemth-al, de spreker, een grond
bezitter uit de Rijnprovincie, kwam met
vrouw 'en dochter van Wiesbaden, waar
mevrouw Sternthal heen gezonden was
voor hét gebruik der geneeskrachtige
bronnen. Deize badkuur had het best© .suc
ces gehad, maaT toch gevoeld© mevrouw
Sfcerathal zich nog eenigszans onwel. Voor
hare opmont-ering bleef men op die terug
reis nog vertoeven op de schoonste pun
ten der schoon© Rijnstreken, die Roberta
nog niet. al t© best kende, terwij;! zij zeer
ontvankelijk was voor natuurschoon. Dé
Sternthals waren over Riidesheim en
Gobl-eniz niaar Bonn gekomen, ©n hun doel
was, van daar zich over Keulen aiaar
hunne woonstede te hegeven.
Ond-ertussch-en vervolgde de stoomboot
rustig (haar weg, hier en daar haar vaart
vertragend, om passagiers van de veer
ponten op te nemen. De Sternthals verbe
nen hei schi.p te Königswintiar, dat bekoor
lijk gelegen is aan den voet der trotsch
omhoog strevend© bergtoppen, en spoedig
stapten zij in een. der d-aar gebruikelijke
lichte rijtuigen. Het eerst© oponthoud, na
ongeveer ©en half uur gereden te hebben,
was de prachtig© ruina van de klooster
kerk te Heister bach.
Naar do vroeger zoo omvangrijke en
rijk© abdii. voert nog de poort, wen aan
beide zijden, de bee.'den, van den I-I. Bene-
dictus en den H. Bemardus- als wachters,
di© het heiligdom, dat aan hunne hoede
wa© toevertrouwd, nog sdhijnem te be
schermen. Niet alleen het kloostergebouw,
ook de prachtige kerk der abdij yi-el als
oiffea* van een modern vandalisme in de
eerste vij.f-en-twiiniuig jaren onzer ee.uw.
D© weinige puinhoopen toonen duidelijk,
wat men hier verloren heeft.
In -dm afgeloopen nacht was e-r een on
weer losgebroken, zoodat de grond onder
hét ,1 o over meest, vochtig \yos en de beter
gelegen tafels, bezet waren. Besluiteloos
zag Sternthal om zich heen, toen ©en
jonge man in e-en eenvoudig, maar elegant
relscösiuum maar hora toe kwam en vroeg,
of het gezelschap geen plaats wUde nemen
aan de tafel, waaraan hij alleen gezeten
was. Stormbal nam die dankbaar aam, en
d© vreerodéliing stelde zich voor als de
©erst© luitanamy von Wöllern. De- hoeren
wisselden /hunne kaartjes, -en later bezich
tigde men gezamenlijk dé ruïnes en dé
•giravep, die nog biomm de kloostermuren
bewaard zijn gebleven.
Wollem toorido ziteh hierbij ©en welop
gevoed, aangenaam man van d© wereld,
vol onvermoeid© oplettendheid toot me
vrouw Sternthal.
Het bleek, dat men bijna dezelfde plan
nen voor dien dag had. gemaakt, en gast
vrij als Steimithal was. bood hij zijn nieu
wen bekende een plaats aan in zijn rij
tuig.
Met een hoffelijks aarzeling zag Wöl
lern mevrouw Sternthal aan. Eerst toen
deze dame den wensch van haar echtge
noot herhaaide, verklaard© hij de uitmoo-
digiing dankbaar aan te nemen. Daarbij
trof een blak RoHenta, die naast haar moe
dér stond ©n bloosde ton. achter de ooren.
De rit werd ond-er levendig gesprek
voortgezet. 'Sternthal maakte gewag van
(hun verblijf op de .groot© badplaats in, den
Taimus, waarop WöMem antwoordde, dat
hij onlangs verscheiden© weken in do
Wilhelmsinrichting vertoefd had. Mem
had daar dezelfde tochtjes gemaakt
en deelgenomen aan dezelfde uitspannin
gen-
„Jammer, dat wij niet reeds toen ken
nishebben gemaakt," merkt© Sternthal op.
„Het verlies is geheel aan mijn kant,"
verzekerde de jonge officier ga.lant
„Waarom zond men -u toch naar die
badplaats?" ,.Bij ©en dam© op jaren zooa©
ific is dat te begri jpen, maar ©en krachtig©,
jonge man zooals gij!"
„En toch zult gij in Wiesbaden genoeg
jongelieden gezien hebben, mevrouw, dié
er om dezelfde reden waren: de gewonden
uit de laatste oorlogsjaren, die in grooten
getale daar genezing zoekeai ön ook vin
den."
„Behoorti gij ook tot hen-?"
„Helaas ja. Tegen het einde van den
veldtocht kreeg ik -een sohot in den linker
arm. De wcund genas spoedig, maar mijn.
arm bleef stijf, en daarom liet men mij
naar Wiesbaden gaan." -
„En heeft de badkuur u geholpen?"
„Zeer zeker, al is ook de kwaal niet gé-
heel over. Mocht zich slechts ieder bad
gast over hetzelfde succes vferheugen.
Roberta luisterde oplettend naar hét
gesprek. Zij was gedurende de vreeSelijke
worsteling der twee volkeren inog op de
kostschool geweest, daar haar vader het
in hot begin van don oorlog voor veiliger
hiiold, haar daar te laten, zoo lang men
nog niet gerust kon zijn over hot tot dat
Duitsche grenslanden.
(Wordt vervolgd-I
