3
)e Oorlog.
No. 1973
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
li ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
it GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; bijonze
in 12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post f 1.80 per kwartaal.
Voor het Geïllustreerd Zondagsblad wordt 10 cent per kwartaal extra in rekening gebracht
Iftonderljjke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 71/, cenL
MAANDAG
APRIL.
1916.
Da ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
BERICHT.
(brengen: onzen week-abonmé'd in
Bering, dat d&aö week 10 cent extra
aal worden voor de tijdelijke ver-
ig van, deou prijs vatn 'heb GeïLL
agsblad.
DE ADMINISTRATIE.
3e oorlogsstemming.
zoo eens do laatste weken, de voJks-
ling beluisterde, meet wel inu em dan
de gedachte in, z>ieh hebban, voelen
oen, dat in ons volk, mat zijn spreek-
lelijke nuchterheid, de oorlogsstem-
gaande was geworden,
wilde nieit langer met zich laten
i; onderhandelingen', notafs e. d.
toch niets; hot zwaard moest nu
eens worden getrokken,
hoe is die stemming Vrij dagmid-
ötselingjveirkeerd! Bij het lezen van
jronf rusten de communiqués daalde
rlogszuch't beneden nul. En menig
man, wien a'is de kans op oorlog
a de werkelijkheid' verwijderd
- do strijdlust in de wapens kiet
el' toen iets heel liefs voor liebhen
geven, als het dreigend igevaar van
hem niet langer zoo benauwend
ahet hoofd had gehangen1,
kkig toch is die stemming, welke
volk scheen op te steken, toon piot-
verkeerd. Gelukkig de oorlog te
uwen als oen der vreeselijkste
welke we, zoolang de belangen
et vaderland niet met noodza-
k h o 1 d het tegendeel eischen, van
{gewenteld willen houden dat Sis
lige redelijke standpunt, hetwelk wij
in te nemen te midden van zoo-
rlogs-verdwazing en -razernij,
i» sehem schijnt, naar de regeering
gmiddag heeft medegedeeld, c<e
tó mi&i- 2&o ernstig te zijn, als de
5ii van Vrijdagmiddag zouden, tun
ien vermoeden.
ïcijzen er hier, 'evenals oip eert an-
n laats in dit nummer, op, dat de re
f deze mede dealing wel wat vrce-
d kuninon doen! Het volk eerst zoo
atrusten, als Vrijdag geschiedde
jut ons niet verantwoordelijk!
&rs heeft toen hare taak beter be-
d'an de regeering!
UI TEN LA ND.
Verdun. - Nieuwe luchtaanvallen
eland. - Kluister Asquith bij den
/an de oorlogsterreinen.
Overzicht»
gpeds blijvon de Duitschers ten
van Verdun langzaam doórdrin-
j hebben thans, nu het dorp Malan-
ft hun bezit is gekomen, een krach-
Snpunfc gekregen, van waaruit zij
mschen kunnen bestoken in hun
gen, op heuvel 304 en 'het is duide-
1 hun streven er op gericht is do
hen op dit punt tot wijken ite bre-n-
jflOt heuvel 304 is op het oogenblik
l hvaomste Fransche versterking in
flied1 van de hosschen van Mala.n-
Avocourt eui van de Stelling van
«■■"fomme. Een verovering van dezen
'zou de Franschen noodzaken we
ien achterwaartsche linie in te
wel die van Esnes-Chattan-
óostên van de Maas zijn de Duit-
'intussch&n met hernieuwde kracht
Men. dn den sector van Vaux. Na
truiikólijke artillerie-voorbereiding
tct den .aanval overgegaan en lïeb-
oen verwoed handgemeen, het wes-
i®el van het dorp bezet. Havas, die
obeuititenia bespreekt, l/iveirt hierbij
swone bemoedigende commentaar,
irste tou het dorp in puin zijn ge-
1 zoodat het den vijand van geen
iar kan ziin en ten tweede bevindt
l! '150 metier afstand van het dorp het
™aux, dat stevig dn Fransche handen
5 zeker mogelijk dat deze beide fei-
waarde van het Duitsche succes
Jlll 'rect verhoogen; of moet het Havas-
wélliicht worden beschouwd als de
t0 van het. bericht dat Vaux door
''•schors is bezet?
het Engelsche front schijnt op-
Pélrt te zullen komen. De linie is,
weet. aanmerkelijk uitgebreid,
te Franschen in alle stilte den gehee-
r van. Afrecht aan de Engelsche®
'Overgedaan. De Britse he troep eh
tepnover de Duitsche legers van
yforecht van Würtemberg, den
'lriris van Beieren en Generaal Von
Below. De Engelsche bladen verklaren,
dat de uitbreiding van hun front verband
hield met het Duitsche offensief bij Ver
dun. Door het overnemen van den sector
van Atrec'ht zijn talrijke Fra'rftche- troe
pen vrij gekomen, welke nu bij Verdun
zijn geconcentreerd, zoodat de Fransche
reserve nog niet behoefde te worden aan-
gesproken.
Uit Petersburg wordt gemeld, dat de
Russische troepen in de streek van Moesj
na een gevecht bij het klooster Karapit,
•tijdens de vervolging %iem aanval gedaan
hebben op het dorp Matniabante, dat 25
K.M. ten Oosten van Karapit ,is gelegen.
Trots hardnekkagen tegenstand zouden de
Turken uit die plaats geworpen zijn.
Constantinopel meldt daarentegen, dat
da Tuirk&che operaties zich öp den sector
m/et succes ontwikkelen.
Van de overige oorlogsterreimeni geen
belangrijk nieuws.
0p Zee.
Schip aangehouden.
„Havas" meldt uit Kopenhagen: Naar
wordt medegedeeld is .het Deensche stoom
schip ,,Mors", dat van Kopenhagen naar
West-Noorwegen op weg was, in het Kat
tegat door Duitsche oorlogsschepen aan
gehouden en opgebracht naar Swine-
münde.
De Amer'ikaansche vloot.
Daar de toestand steeds meer gespannen
wordt, heeft, naar Havas" uit Parijs
meldt, de Amerika arische admiraliteit he
vel gegeven aan de Atlantische vloot de
schepen onder stoom te houden en germd
om op elk uur naar het Noorden-te stoo-
men.
In den storm verongelukt.
De Engelsche admiraliteit meldt, dat op
28 Maart een boot., behoorende hij den tor-
pedobootjager „Conquest", die veertig man
naar dit schip zou brengen, door den
sneeuwstorm -werd wege-Pstou-PT» Fr. "'q^1
niets meer van „cfe boot gehoord or gezien,
tot Zaterdagmorgen, toen zij op vele mij
len afstand aan strand geworpen werd
gevonden. Alle inzittenden zijn verdron
ken.
Schiïp gestrand.
De paketboot „Rangatira", komende van
Engeland en bestemd voor Nieuw-Zeelanil,
is in dikken mist gestrand op het Robben
eiland.
Men doet pogingen om het schip weder
vlot te krijgen.
(Het s.s. „Rangatira", groot 8948 br.
ton, gebouwd in 1910, behoort aan Shaw,
Savill Albion Co. Ltd., te Southampton.
Réd.)
Een Grieksche paketboot gebombardeerd.
„Havas" meldt, dat een Duitsch vlieger
op een Grieksche paketboot, die van Ka-
w.ala naar Saloniki voer, twee hommen
heeft laten vallen, die op korten afstand
van het schip in zee vielen. De boot voerde
de Grieksche vlag. Er wordt veel over de
zen aanval gesproken.
Het hospitealschip „Portugal".
U.iit Petrograd wordt gemeld: Goloebef,
algemeen ge/delegeerde vain het Roode
Kruis hij het Kaukasuslèger, heeft aan de
algemeene administratie geseind, dat het
hospitaalschip „Portugal", dat voor anker
lag, .den 30sten Maart te 8 uur 30 hij
Phatre door een vijandedijkein onderzeeër
door middel van twee torpedo's in den
grond werd geboord. 'Nadat de tweede
•torpedo de machines had getroffen, zonk
het schip in minder .dan één minuut.
Reddingsschepen en een torpedoboot, die
de „Portugal" begeleidden, redden 11 van
de 26 verpleegsters. Bovendien werden ge
red drie officieren, waaronder de F ranse li
man Duvent, twee getneeshaeren, een
priester, 125 Russiche matrozen-varplei-
gers en 13 Franschen behoorende tot dé
bemanning.
Op <het appèl, gehouden door den gede
legeerde van het Roode Kruis, ontbraken
graaf Tatistahef, een geneesheer, de
hoofdverpleegster, barones Meyendorf, en
14 verpleegsters, verder 50 Russische ma
trozen-verplegers en 29 Franschen van de
bemanning.
Volgens den commandant van het schip
waren er 273 personen aan boord. Daar
van zijn er 158 gered.
Graaf Grakholsky, gedelegeerde van het
Roode Kruis, zoekt de kust nog af naar
overlevenden. Onder de geredden zijn
geen ernstig gewonden.
De duikboot, en mijnoorlog.
Lloyds bericht: Het Noorsche stoom
schip „Memento", bestemd voor Porsgrund
(Noorwegen) met een lading cokes, is ge
zonken. De^ bemanning is aan wal ge
bracht. Eén matroos is verdronken.
(Het s.s. „Memento", groot 1076 br. ton,
gebouwd in 1884, behoorde aan de Acties.
Ganger Rolf, te Christiania. Red
Volgens een Lloyds"-bericht is de
„Malvina", uit Leith, eenige mijlen van
het Kentish Knock-lichtschip op een mijn
geloopen. Met averij is het schip te Gra-
vesend binnengesleept. Dit geschiedde op
29 Maart. De opvarenden zijn gered.
De Engelsche schoener „John Prit-
chard" is getorpedeerd. Da bemanning is
geréd.
(De „John Pritchard" te ■oen houten drie
mastschoener van 118 ton inhoud. Eigenaar
R. Pritchard te Camaroon.)
Lloyds bericht uit Londen, dat het
Noorsche stoomschip „Hans Gude" niet ver
van Ouessant door een onderzeeër in den
grond zou zijn geboord.
De bemanning is gered.
Blijkens mededeeling van „Lloyds" is
het Zweedsche s.s. „Hollandia" gezonken.
De geheele bemanning is gered.
(„Hollandia", uit Göteborg, 1115 t.
Red.)
„Lloyds" verneemt uit Penzance
(Cornwall) d.d. 1 April: Heit stoomschip
„Goldmouth" (7446 ton, uit Londen) is tot
zinken gebracht. De bemanning is hier
geland. De marconigrafist en een matroos
zijn gewond.:
België.
Tegen Z.Etn. Kardinaal Mercier en de
Katholieke geestelijkheid.
Een correspondent in België bericht aan
„De Tijd":
De strijd tegen Z.Em. Kardinaal Mercier
wordt op behendige wijze voortgezet. Daar
met name de geestelijkheid dén Kardinaal
•trouw 'ter zijde staat am diens handhaving
der godsdienstvrijheid, ondervindt ook
deze de moeilijkheden, waarover ik reeds
berichtte.
In het Si!nt MichMs-c'ohege te Brussel
is een honderdtal Duitschers het college
binnengevallen. Talrijke interne .leerlingen
werden aan den lijve onderzocht. Naar 't
schijnt vond men hier of daar lm hun zak
ken of hoek-en een camcatuur van den
Duitschen 'keizer. De rector, Pater Devroye
werd hiervoor verantwoordelijk
en Onmiddellijk geyangeap, gsnorneiC
Duitscliland.
De duikbooten-quaestie.
Woensdag a.s. zal de vergadering van
■den Rijksdag plaats hebben, waarin de
duikbooten-quaestie in het openbaar zal
behandeld wórden. De rijkskanselier zal
in deze zitting het woord' voeren..
Engeland.
Een Zeppelin-aanval.
Het Engelsche ministerie van oorlog be
richt; Vrijdag heeft een luchtaanval op de
oostelijke graafschappen plaats gehad. Vijf
Zeppelins hebben, naar ineh meent, daar
aan deel genomen. Zij tiokken op verschil
lende plaatsen en op verschillende tijden
over de kust en koersten in verschillende
richtingen. Naar bericht wordt, werden 19
bommen geworpen. De resultaten zijn niet
bekend.
Ook wordt bericht, dat vijandelijke vlieg
tuigen een bezoek hebben gebracht -aan de
noordoostkust. Daaromtrent zijn echter
geen nadere bijzonderheden ontvangen.
Nader wordt gemeld, dat een beschadig
de Zeppelin in de Theemsmonding is neer
gekomen en zich aan de patrouilleschepen
heeft overgegeven.
De bemanning werd uit he.t luchtschip
gehaald en heit schip zelf werd op sleep
touw genomen. Het sloeg- echter om en
zonk.
Via Berlijn wordt nader uit Londen ge
meld: De Zeppelin-luchtschepen, die Za
terdagnacht den aanval deden, waren ver
deeld in twee eskaders en nog een afzon
derlijk luchtschip. De twee eskaders traden
op tegen de oostelijke graafschappen, het
afzonderlijke luchtschip deed een aanval
op de noordoostkust. Voor zoover hekend
is, werden 54 ontplofbare en brandbommen
op de oostelijke graafschappen en 22 op de
noordoostkust geworpen.
Het luchtschip dat in zee viel, was de
L 15, dat doocr geschutvuur hoven de ooste
lijke graafschappen was getroffen. De gra
naat trof het bovenste gedeelte van het om
hulsel dicht bij het hek. 1-Iet schip viel toen
snel met het hek naar voren in zeex niet ver
van de oostkust van Kent.
Een. machinegeweer, eenige munitie, een
petroleumreservoir, dat door een granaat
was getroffen, en eenige machinedeelen
werden uit dit of uit een ander schip naar
beneden geworpen.
Door do telegrafische stoornis ten gevolge
van d-en jongsten storm is het nog niet mo
gelijk het juiste getal der slachtoffers vast
te stellen. Volgens tot dusverre ingekomen
berichten zijn 28 personen gedood en 44
•gewond.
Officieel wordt uit Berlijn gemeld:
In den nacht van 31 Maart op 1 April
deed ©eau marme-lui^htschip-eskadetr een
aanval op Londen en op plaatsen van de
zuidoostkust van Engeland. Op de City
van Londen tusschen de London- en de
Towerbruggen, de London Docks, het
noordwestelijk deel van Londen met'zijn
troepenkampen en de industriëele inrich
tingen hij Enfield, de fabrieken van ont
plofbare stoffen b ij.'W altham Abbey ten
noorden van Londen werden een groot
aantal bommen geworpen.
Verder werd boven Lowestoft, nadat
eerst een batterij bij Stowmarket ten
noordwesten van Harwich met succes was
aangevallen, een groote menigte spring- en
brandbommen geworpen. Een batterij bij
Cambridge werd tot zwijgen- gebracht, op
de uitgebreide fabrieksimïchtingen aldaar
werd een aanval gedaan en ten slotte
werden de havenwerken en versterkingen
aan de Humber met bommen geworpen.
Drie batterijen werden daar tot zwijgen
gebracht. De aanvallen werden over het
algemeen met succes gedaan.
Onze luchtschepen constateerden, dat
talrijke branden ontstonden en vele ge
bouwen instortten.
Ondanks de zeer hevige beschieting zijn
alle luchtschepen, uitgezonderd de L 15,
teruggekeerd. De L. 15 was volgeqs een
eigen bericht getroffen en moest neerdalen
op de Theems. Het, onderzoek, door de
Duitsche strijdmacht ingesteld, heeft tot
dusverre nog geen resultaat opgeleverd.
Wederom een iluchtaanval.
Officieel wordt uit Berlijn gemeld:
In den nacht van 1 op 2 April hebben
marine-luchtschepen wederom oen aanval
gedaan op de Engelsche oostkust. De hoog
ovens, giroote ijzerfabrieken en industrieole
inrichtingen aan den zuidelijken oever van
de Tees en de haveninrichtingen bij Mid-
dlesborough en Sunderland werden-ander
half uur lang met ontplofbare en brand
bommen heworpen. Uit de sterke" ontplof
fingen, branden en instortingen van ge
bouwen bleek dat de aanvallen geslaagd
waren;
Ondanks de levendige beschieting leden
de Duitschers geen verliezen en weiden
geen toestellen beschadigd.
Staking geëindigd.
üui^éd3firivcr2KJ^itiaf,^ci'?A1^Q!rivPr,tp,'ssta-
De staking aan de Clyde.
Ten gevolge van de verbetering in den
toestand ten gevolge van den terugkeer
tot het werk, is de conferentie te Glasgow
van gisteren welke Henderson en andere
vertegenwoordigers van de regeering zou
den bijwonen, uitgesteld.
Beslag gelegd op hooi en stroo.
De „London Gaz." meldt, dat. de oorlogs
raad beslag heeft gelegd op den geheelen
voorraad hooi en stroo, van haver en tar
we, die thans in het rijk aanwezig is. Boe
ren en groothandelaars mogen slechts den
normalen voorraad voor de eigen dieren
gebruiken; verkoopen zijn slechts geoor
loofd volgens den grondslag van het ge
middelde maandelijksche bedrag der laat
ste drie maanden.
De Servische kroonprins te Londen.
De koning heeft in het Buckingham-pa-
leis een ontbijt aangeboden ter cere van
den Servischen kroonprins. Leden van de
koninklijke familie, lord French, Balfour,
Grey en lord Crewe waren tegenwoordig.
Rusland.
Generaal Iwanof.
Uit Petersburg wordt geseind: Generaal
Iwanof is benoemd tot lid van den Rijks
raad eoi toegevoegd aan den Tsaar.
Russisch-ChJineesche spoorwegverbinding.
„Havas" bericht, dat tusschen Rusland
en China een vqydrag is gesloten betreffen
de den aanleg van een spoorweg in ver
binding met de Siberische lijnen.
Italië.
Asqutth in Italië.
De Engelsche minister Asquith is in
Roaü© aangekomen. De ministers Salandra
en Soninno benevens andere autoriteiten
begroetten Asquith aajn het station en
vergezelden hem naar die Engelsche am
bassade. Langs den weg, dien zij aflegden
stonden duizenden menschen geschaard,
di© dé bezoekers voortdurend ovaties brach
ten. Er heerschte buitengewone geestdrift.
Asquith kwam ter beantwoording der
ovaties tweemaal op het balkon van de am
bassade en riep: „Leve de koning, leve
Italië", waarop wederom een geestdriftige
.betooging volgde. .Hij bezocht later de
koningin, den hertog van Genua, de
plaatsvervanger van den koning en de ko
ningin-weduwe Morgheritz.
Zaterdag werd Asquith door den Paus
in audiëntie ontvangen.
Servië.
Terug naar het vaderland.
Gemeld wordt, dat het opperbevel op
voorstel van den gouverneur-generaal
van Servië goedgekeurd heeft, dat de »in
O o stenr i j k-Honga ri je geïnterneerde Ser
viërs naar het vaderland terugkeerém; De
geïnterneerden zullen geleidelijk, met 500
man tegelijk, naar Servië worden terugge
zond en.
Roemenië.
Een nieuwe chef van den Gemeralen staf.
Ter vervanging van generaal Zottu, dia
gepensionneerd is, is generaal Kotescu tot
chef van den General en Staf benoemd.
Vereenigde Staten.
De Vereenigde Staten en Duitschland.
Stone, voorzitter van de commissie uit
den Senaat voor de buitenlandsche aange
legenheden, en Flood, voorzitter van de
commisie voor de hu item! andische aange
legenheden, vaSn.' ihet Huis van Afgevoar- -
digdem, hebbein met minister Lansing ge
confereerd oveir de onderzeeërsquaestie.
Officieel wordt de toestand niet dreigend
genoemd.
De regeering wacht mededeelingen-van
den ambassadeur te Berlijn af, alvorens
verdere stappen te doen.
Naar men verneemt, zal de regeering
niet overgaan tot een actie voor afdoende
is vastgesteld, d'at de onderzeeër een aan
val heeft gedaan in strijd met het volken
recht.
Canada.
Knoeierijen met legerleveranties?
Groot opzien is te Ottowa gewekt door
de beweging, dat er knoeierijen hebben
plaats gehad bij het iplaat&en van een or
der voor granaat-lonten in de Vereenigde
Staten door kolonel Allison, den vertrouw
den agent van sir Sam. Hughes, den Ca-
nadee&che-n minister van oorlog, die thans
in Engeland vertoeft.
Sir Robert Borden, de'eerste minister,
heeft, jn het Canadeesche Lagerhuis voor
gesteld, een onderzoek te doen instellen
door een koninklijke commissie van rech
ters.
Hughes keert onmiddellijk naar Canada
terug.
Verschillende oorlogsberichten.
IIïDesragncrniiig van-uwu-gunmii. e.cu-
'terdag is ©ene bekendmaking in werking
getreden, waarbij alle in het Duitsche rijk
aanwezige voorraden oud gummi, gummi,
afval en regeneraten 'in beslag genomen
worden.
Nog meer manschappen opgeroepen.
Blijkens een bericht in de Duitsche bladen
zijn dezer dagen alle dienstplichtigen, die
zich aangemeld hebben en dus niet ge
keurd zijn ter „Kontrollversammlung" op
geroepen.
Maximumprijzen voor lood. In den
laatsten tijd is de prijs van lood in Duitsch
land zoodanig gestegen, dat de autoriteiten
het noodig geacht hebben, voor het metaal
zelf en zijne verbindingen en legeeringen
maximumprijzen vast te stellen.
Buitenlandsche berichten.
De hertog van Avarna.
De hertog van Avarna, -oud-ambassadeur
van Italië te Weenen, is overleden.
Mexico en Amerika.
„Reuter" meldt u:tt San Antonio: Villa
vea-loor 30 man aan dooden, aan do zijde
der Amerikanen .worden vier man licht
gewond.
Villa zelf nam geen deel aan het ge
vecht. Hij heeft zijn been gebroken en
•houdt zich verborgen ten noorden van
Guerero.
Zij naroepen zij n de bergen in gevlucht
en hebben zich 'in een groot aantal benden
gesplitst.
Generaal Perthlng meldt, dat troepen
van Villa, geschat op 500 man, bij Guerero
zijn verslagen door een afdeeling Ameri-
kaansche cavalerie.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
De toestand. -
Zaterdagmiddag laat verscheen e-on
mededeeling van hel Correspondentie-
bureau te 's-Gravenhage, dat het naar
aanleiding van verschillende loopiende ge
ruchten op eigen .verzoek te bevoegdier
•plaatse niet stelligheid vernomen had, dat
de genomen militaire maatregel niet in
verband stond met eenige bestaande diplo
matieke verwikkeling tusschen Nederland
en een der oorlgvoerende partijen.
Een mededeellng van gelijken inhoud
hadden wij reeds Zaterdag gedaan
in ons artikeltje „Kalmte".
In de „N. R. Ct." van Zaterdagavond
vinden wij „met stelligheid" meegedeeld,
dat de bijzondere maatregelen van Vrijdag
„door de militaire autoriteiten zijn uitge
lokt en. geheol het karakter dragen van
