ZATERDAG
18
MAART.
I9I6.
)e Oorlog.
BINNENLAND.
No. 1960
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bgonze
,12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post f 1.80 per kwartaaL
Iftonderljjke nummers 2- cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fi.50, elke regel meer 30 rent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent
nummer bestaat uit drie
len en het geïllustreerd
idagsblad.
.aag journalistiek peil.
de plicht van de Nederlandsche
in onomwonden duidelijkheid te
fren, dat zij ■afkeerig is van de jour
ee opvattingen, welke het dagblad
Blegraaf" er op na houdt. En als wij
veren, werpen wij oins volstrekt niet
s zedemeester van onze collega's;
heel de pers toch heeft op ondubbel-
wijze hare afkeuring over het
t van ,,De Telegraaf" te kennen
slechts enkele couranten, waar
een hier tér stede verschijnend dag-
joopen blijkbaar in hetzelfde gareel
Amsierdamsche orgaan,
willen aiu eens wijzen op een'zeer
nte uitlating, door den heer Hol-
lie zooveel als directeur is van ,,De
aaf", gedaan voor de Amsterdam-
echtbiink. Genoemde heer werd ge-
als getuige in de rechtszaak'tegen
I-hoofdredacteur, nu redacteur van
den heer Schroder. En
te subst, -officier van Justitie er o>p
lat er een stemming dn Engeland is
in om alien toevoer naar ons land
zetten, wat naar zijn meening ook
len is aan het optreden van den
Holdert, toen interrumpeerde deze
hebben geen abonné's
•ren!
tier, hoe ,,De Telegraaf" haar jour-
ke itaak, haar journaüstieken plicht
begrijpt. Als er maar geen abon-
rden verloren dan komt al het
er niets op aan. Wat deert het ,,De
dan, of onze goede naam dn
d wordt- benadeeld, of gevaar voor
handelstoevoer ontstaat, of onze
lieid wordt bedreigd! Dat een neu-
ad zooals „De Tel." zich noemt
erbreiding van beginselen, doch
ken van wiinst als hoogste doe.l van
staan beschouwt 't -is begrijpe-
ch dat het daartoe blijkbaar alle
m geoorloofd .acht, dat teekent het
iiraalistiek peil, waarop zoo'n. blad
Ai
t'
et echt-vrouvvelijke.
ru, echt-vrouwelijke vrouw" dat te
oei het streven wezen aller vrou-
Bide dr. Fred. v. Eeden deze week
lezing voor de Vereeniging voor
nkiesrecht te Amsterdam. Deze
zijner opvattingen zoo radi-
ipreker wees er op, dat de
bij haar streven naar
it, niet mogen vergeten, dat
Bniigheid iets anders ds dan gelijk-
it zij er niet naar mogen verlangen
i gelijk te worden aan den man, al
jzij ook de „rechtsgelijkheid"
zij moeten blijven „de echt
te) vrouw.V
het feminisme, waar de zooge-
vro;rweh-emancipa4?£ dik wij s
litenspoiügheden verkondigt, stemt
van een ongeloovige, van een zoo
ia hervormer, als dr. Fr. van
«enige gezonde denkbeelden te hoo-
betreffende de positie, welke de
de maacschappij inneemt.
>°ver de modem-hei den sclie, de
ituurlijke (theorieën, welke in deze
uide worden verkondigd en gepro-
moeten de Kath. vrouwen staan
ierheicl en do schoonheid' van ,.de
Wweüjke vrouw", in de gracie der
ykheden, welke eigen is aan de
'uwelijke beoefening der schoonste
BUITENLAND.
M]d op het Westelijk oorlogs-
De Duitsche Rijksdag en de
•oorlog. - De Koning van Fn
inspecteert de Irish Guards. --
•n een Oostenrijksch-Hongaar-
'onitiefabriek. - Brand in een
ai te Konstantinopel.
ton de oorlogsterreinen.
I Overzicht
rduJ wordt nog steeds hevig ge-
II och het heeft er allen schijn van,
|0itsche aanval wederom aan het
l m 'i ^oal68^e Duitsche leger-
Laakt van geen enkel belangrijk
L~°' We' meldt het, dat een Fran-
tftn hoogte Mort-Homme is
het officieels bericht uit Pa
rijs meldt, dat de Duitschers hun aanvals-
pogingen tegen den heuve.l Mort-Homme
niet meer hebben hervat.
Deze berichten zijn met elkaar in tegen
spraak, doch het is gebleken, dat er onder
hoogte Mort Homme, op. de linie Béthin-
courtCumières, door de Franschen en
Duitschers een verschillend punt wordt
verstaan. Hetgeen de Franschen als hoogte
265 aanduiden, wordt door de Duitschers
de hoogte van Mort Homme genoemd, ter
wijl de Franschen met hoogte 265, op de
hoogte van Mort Homme doelen.
Volgens het Fransche legerbericht heb
ben de •Duitschers een reeks hevige aan
vallen ondernomen tegen de Fransche
stellingen van het dorp en het fort Vaux,
doch zonder resultaat. Het Fransche be
richt meldt hierover:
„Vijf achtereenvolgende aanvallen door
de Duitschers, met een sterke troepenmacht
in deze streek ondernomen, zijn zonder
gevolg gebleven. Twee waren er op het
dorp gericht, twee op de hellingen en den
heuvelrug die boven het fort uitrijzen. De
vijfde werd van een hollen weg ten Zuid
oosten van 'het dorp Vaux uit beproefd. Al
deze aanvallen zijn door Fransch afslui-
tüngs- en mac'hinegeweervuur gestuit. Zij
hebben den Duitschers belangrijke offers
gekost."
De voornaamste Duitsche aanvallen
worden thans nog op de 'linie ten Westen
van de Maas verwacht. Het bezit van de
hoogten rondom Mort Homme blijft daar
om voor de Franschen van hét meeste be
long, die na het verlies van het dorp
Forges het voornaamste steunpunt zijn
geworden van <le Fransche verdediging
van. de forten van Bourrus en Mare, in
den Noordwestelijken sector van Verdun.
Mort Homme ligt op een zestal K.M. van
deze forten verwijderd.-Achter de stelling
van Mort Ilomme bevindt zich echter nog
een versterkte linie, die loopt van Montzé*
vi'llè naar Ghattancourt.
De komende dagen zullen ons wellicht
den strijd om deze hoogten brejjgen, die
naar verwacht kan worden, 'hevig zal zijn.
Een officieel bericht uit'Rome meldt, dat
de Italianen de stellingen bij Forceila, Fon-
tana en op den 8600 voet hoögen Negra-
berg hebben bezet; het f>ostenrijksche leger,
bericht meldt daarentegen, dat alle stel
lingen in Oostenrijksch bezit, zijn gebleven.
Van de overige oorlogsterreinen valt
niets bijzonders te melden.
Duitschland.
De Rijksdag en de duikbooteorlog.
Officieel wordt uit Berlijn gemeld: De
Centrum-groep in den Rijksdag heeft
voorgesteld dat de Rijksdag de volgende
verklaring aan den .rijkskanselier zal af
leggen: Aangezien de duikboot een doel
treffend wapen tegen Engcland's oorlog
voering is gebleken, spreekt de Rijksdag
de verwachting uit dat, daar liet vraag
stuk van het gebruik van het duikboot
wapen in het volkenrecht nog niet is ge
regeld, bij onderhandelingen met buiten-
landsclie staten de vrijheid van liet gebruik
van dit wapen wórdt erkend.
De nationaal-liberale afgevaardigden
stellen voor.- De Rijksdag, overwegende dat
Engeland niet alleen oorlog voert tegen
de gewapende macht van het Duitsche
Rijk, doch tegelijkertijd, met brutale kren
king van het volkenrecht en verdrukking
van de onzijdigen, de meest onmeedoogen-
de maatregelen heeft getroffen om de
voorziening van Duischland met levens
middelen on grondstoffen te verhinderen,
en het Duitsche volk door hongec te over
winnen; overwegende voorts, dat omge
keerd Duitschland in staat is om door een
onbeperkte meedoogenlooze voering van
den duikbootoorlog het Engelsche gebrek
aan scheepsruimte zoozeer te vergrooten,
dat een toereikende voorziening van het
Engelsche volk met levensmiddelen en
grondstoffen buitengewoon bemoeilijkt,
misschien zelfs onmogelijk vvc*dt gemaakt
en dat Duitschland daardoor den ooplog
sneller tot een zegevierend einde kan
brengen, den rijkskanselier te verzoeken,
geen overeenkomsten met andere mogend
heden aan te gaan, die ons in het onbe
perkte gebruik van het duikbootwapen
zouden kunnen belemmeren, maar het
daarheen te leiden, dat door Duitschland
in de oorlogszone van het duikboot wa
pen, ook in den handelsoorlog afgezien
van uitsluitend voor personenvervoer die
nende passagiersschepen het gebruik
wordt gemaakt 't welk met de technische
eigenaardigheid van het wapen overeen
komt.
Een voorstel der conservatieven luidt:
De Rijksdag moge besluiten de volgende
verklaring aan den Rijkskanselier te doen
toekomen: „In verband met de poging van
Engeland, ons volk door afsluiting en uit
hongering te overwinnen en de daaruit
voortgevloeide uitbreiding van den oor
log, buiten de gewapende macht, tot de
gelieele bevolking, is de niets ontziende
aanwending van al onze militaire machts
middelen tegen Engeland"'geboden, om het
ook van onzen kant in zijn voorziening
met levensmiddelen en zijn volkskracht te
bevechten.
Het onlangs door de rijksregeeiring be
kend gemaakte besluit over den duikboot-
oorlog is slechts als eeni voor dat doel ge
schikte maatregel te beschouwen, als de
praktische en doeltreffende hanteering
van het duikbootwapen verzekerd is."
Oostenrijk-Hongarije.
Een benoeming.
„Streffleur's Militarblatt" m^akt melding
van de benoeming van «aartshertog Kari
Franz Josef tot luitenant-veldmaarschalk
en vice-admdraal.
Ongeval in een munitiefabriek.
In de* munitiefabriek te Wollersdorf is
Donderdag 'bij 'het overbrengen van slag
hoedjes een ongeluk gebeurd. De werk
man die de slaghoedjes hanteerde heeft
vermoedelijk er «en laten vallen en door
de ontploffing er van is een deel van de
andere in hét lokaal aanwezige slaghoed
jes ontploft. Er zijn vier menschen, omge
komen en het lokaal is gedeeltelijk ver
nield.
Korten tijd geieden is een dergelijk on
geluk gebeurd, doordat een werkman uit
gleed en op een met ontplofbare <stof ge
vulde kist viel. Vijf menschen zijn toen
aan hun wonden overleden.. Over dat on
geval is het gerucht verbreid dat er een
ontploffing was voorgekomen, waarbij
honderden rnensWien waren gedood. In
werkelijkheid, zegt het „Korr. Bureau"
heeft het ongeval, behalve het verl'ies aan
menschènlevens, slechts een spoedig ge-
bliischten brand tengevolge gehad, waar
door niet de minste storing 'in het bedrijf
is gekomen. Dergelijke voorvallen zijn bij
een zoo omvangrijken en tot het uiterste
opgevoerden aanmaak en verwerking van
ontplofbare stoffen onvermijdelijk; voor de
munitie-productie zijn zij echter zonder
belang.
Frankrijk.
Gallteni.
De Temps" meldt, dat Galliém, de af
getreden minister van oorlog, binnenkort
een operatie zal ondergaan.
Engeland.
Inspeclie door den koning.
De koning hield gisteren voor het eerst
sinds het ongeval in Frankrijk, weer een
gewone inspectie over de troepen, en wel
over de Irish Guards ter gelegenheid van
het feest van St. Patrick, den beschermer
van het heilige Ierland. In zijn toespraak
tot de troepen sprak de koning zijn erken
telijkheid uit voor de diensten door de af-
deeling bewezen tijdens den oorlog.
In uankbare herinnering -hield hij het
hardnekkige standhouden van de Irish
Guards bij Bergen en later bij Yperen,
waar de afdeeling na een onafgebroken
Strijd van acht en twintig dagen tegen een
groote overmacht uit den strijd kwam min
der dan een compagnie sterk, met slechts
vier officieren. Een roemvol offer, merkte
di» koning op, aan Iersche trouw en vol
harding.
Tijdens de plechtigheid reikte de konin
gin aan alle officieren en soldaten klaver
blaadjes uit (het klaverblad is n.l. het na
tionaal zinnebeeld van Ierland).
Turkije.
Een hospitaal verbrand.
Naar de ,,Est" uit Konstantinopel ver
neemt is daar Donderdagmiddag het hos
pitaal van tiet Hoaigaarsche Roode Kruis
door brand vernield. Er werden 352, meest
zwaar gewonde soldaten in verpleegd, on
der wie een paniek uitbrak. Het (is den
wachters gelukt alle zieken in den tuin
van het hospitaal Ln veiligheid te brengen.
Verschillende oorlogsberichten.
Geen duurdere melk. De overheid, die
belast is met de regeling der prijzen in
Groot-Berlijn heeft bes'üst, dat er geen
redenen zijn om de detailprijzen voor melk
te verhoog en. De vrees, dat dit gewichtig
volksvoedingsmidde-1 duurder zal worden,
is dus niet gewettigd.
Dure wors?. Te Berlijn zullen de
worstprijzen aanmerkelijk verhoogd wor
den. In het aantal soorten worst zal echter
geen verandering worden gebracht.
Leinzenslijpers. Daar verscheidene
gediplomeerde lenzenslijpers te Londen in
dienst getreden zijn, dreigt de optische nij
verheid -te verloopen. Maatregelen worden
genomen om nieuwe lenzenslijpers op te
leiden.
Buitenlandsche berichten.
De opstand in China.
Het Chineesch gezantschap te Berlijn
ontving bericht uit Peking, dat de opstan
delingen op verschillende pumteoi hi de
provincie Setsjoean werden verslagen en
bij eene dier ontmoetingen een© groote hoe
veelheid oorlogsnHtffcrieel moesten achter
laten.
Verder wordt melding gemaakt van twee
overwinningen i.n de provincie Hoenan,
door de regeeringstroepe.n behaald, die
den opmarsch naar de provincie Kweitjou
voortzetten.
Het Panamakanaal.
Lloyds verneemt ui/t Colon d.d. 16 Maart:
Heden voeren de Amerikaansche kolen
schepen „Mars", „Promotheus" en
„Maume", met een maximum diepgang
ven 21 voet, door het Panamakanaal.
Nederland en de Oorlog.
De stopgezette varkens
distributie.
In een artikel in de „Slagerscourant"
over de stopgezette varkensdistributie le
zen we o. m. het volgende:
De grenzen zijn gesloten en zullen voor-
loopig gesloten blijven, zoodat thans wel
is waar geene rarkenzs beschikbaar ko
men, doch de gemaakte reserve der laat
ste maanden van het vorig jaar, welke
thans door de Regeering van de expor
teurs is afgekocht, <jn waardoor zij een
bedrag van pl.m. 2Vfc miliioen gulden te
harer beschikking heeft gekregen, stelt
haar in staat en maakt het mogelijk acht
miliioen K. G. varkens te koopen, zijnde
het benoodigde om gedurende circa zes we
ken te kunnen distribueeren, doch alléén
tegen een inkoopsprijs met bijpassing van
ongeveer 30 cent per K.G. gerekend bij een
slaehtgewicht voor de slagers van 80 en 83
cent per K.G.
Gebrek aan levensmiddelen.
B. en W. van Rotterdam hebben zich,
naar „Het Volk" meldt, tot de regeering
gewend, om, zoo noodig door het onmid
dellijk stopzetten van den uitvoer, aan het
gebrek aan verschillende levensmiddelen
zoo spoedig mogelijk een einde te maken.
Gebrek aantabak.
Men meldt ons uit Druten, d.d. 17 Maart:
Door gebrek aan tabak zullen binnen
enkele dagen alle tabakstripperiien alhier
stil liggen.
Prov.-Statenverkiezingen.
De heer N. Sluis Pz., lid der Prov. Sta
ten van Noord-Holland, heeft te kennen
gegeven, bij de a. s. Statenverkiezingen
niet meer in aanmerking te komen voor
een candidatuur.
Het Neder!. Roode Kruis.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot iid van
het hoofdcomité der Vereeniging Het Ne>-
derlandsche Roode Kruis, de heeren: dr.
A. Halbertsma, gepensioneerd d.rigeerend
officier van gezondheid 1ste klasse van
het Nedeiiandsch-Indische leger; jhr. mr.
dr. W. Röell, kamerheer in buitengewonen
dienst van Hare Majesteit de Koningin
en 1ste secretaris van het Internationaal
Bureau van het Permanente Hof van Ar
bitrage; J. P. Koolemans Beynen, gepen-
sionncord kolonel met den rang van gene-
raal-majoor.
Leeningswet.
Naar wij vernemen is de leeningswet
van 125 miliioen reeds gisteren door H.M.
de Koningin bdkrachtigd.
Gemengde berichten.
Verboden uilvoer. Gistermorgen is
door een patrouille van de grenswacht
Losser te Oldenzaal beslag gelegd op 36
balen tabak, dio in A& richting der Duit
sche grens vervoerd werden. De tabak be
hoorde aan con winkelier L. te Ove-rdin-
kel. Daar tabak zonder geleibiljet mag
vervoerd wowlcci, is hot de vraag of de in
beslagneming kan worden gehandhaafd.
De rijksambtenaren te Denekamp be
keurden S. van Denekamp en G. van 01-
denzaal, die trachtten 200 pond rijst en
100 pond spek naar Duitschland te smok
kelen.
Verder werden twee Duitschers bekeurd
wegens het smokkelen van 70 pond vet en
spek.
De staking te Leeuwen. De Ned. R.K.
Metaalbewerkersbond heeft onder de bur
gerij van Leeuwen een circulaire ver
spreid, waarin wordt meégedeeld, dat de
gebr. Meijer van. Leeuwen en Zait-Bommel
de arbeiders omdat zij zich Roomscli wil
len organiseeren broodeloos durven ma
ken en dat dus de staking, Zaterdag dopr
de metaalbewerkers geproclameerd, hun is
opgedrongen. Daarom, wordt een beroep
gedaan op den steun der burgerij.
Op het oogenblik staken er ruim 60 van
de metaalbewerkers aan de scheepsbou-
werij deir firma Meijer; de gehuwden heb
ben nog tot Zaterdag a.s. tijd om als lid
van den bond te bedanken. De stakers ge
dragen zich zeer ordelijk.
Schip in nood. Volgens een uit Maas
sluis ontvangen telegram, is het stoom
schip „Ask" aldaar binnengekomen, be
geleid door de „Lisbeth".
Het ligt met het voorschip diep in de
haven.
De berichtgever van het „Hbld." te Rot
terdam seint; Gisteravond te in de Schie-
haven alhier aangekomen het Zvveedsche
stoomschip „Ask", met hout van Wester-
vik voor Rotterdam bestemd. Dit is het
stoomschip hetwelk gistermorgen noodsei
nen heelt gegeven, waarop vaartuigen
van de Marine ter assistentie zijn vertrok
ken.
De kapitein H. E. Falk deelde mede,
dat gistermorgen halfzes 7 mijlen W.N.W.
van het Noordhinder-vuurschip zijn schip
getroffen is, door een mijn of torpedo, aan
stuurboordszijde voor de brug, 1 meter on
der water. Een beslist antwoord op do
vraag of ook hier een torpedo in het spel
was, kon cle kapitein niet geven. Men heeft
een ontploffing gehoord, maar, nadat liet
vaartuig getroffen was, niet anders gezien
dan eeu geweldig hoog opspuitende water
kolom.
Het schip werd voor anker geworpen cn
de equipage, waartoe 16 man en 3 vrouwen
behoorden ging in de twee booten. Men
bleef evenwel in de nabijheid van het
schip en toen men zag dat dit na ander
half uur niet zonk, ging men weer aan
boord terug, met het doel de reis voort te
zetten, terwijl inmiddels vuurpijlen wer
den opgelaten. Tengevolge van de ontplof
fing was het voorschip lek geslagen, waar
door het vaartuig met den kop zoo diep
lag, dat het onbestuurbaar was. Ook wa
ren de kompassen niet meer betrouwbaar
De kapitein besloot daarom de assistentie
aan te nemen van het Noorsche stoom
schip „Lisbeth", van Dakar, met grondno-
ten eveneens naar Rotterdam onderweg.
Do „Lisbeth" bracht df» ...\sk' aldus tet
aan hot Maasvuurschip, van waar het, ge
deeltelijk met eigen kracht drijvende op de
lading, gedeeltelijk met de hulp van
sleepbooten, naar Rotterdam omkwam.
De „Ask" zal heden in het Gemeentedok
worden opgenomen.
Wraakoefening. Men meldt uit Tiel:
Omtrent deri alhier binnen gebr achten G.
K. uii Kerkdriel, die Zondagavond den
gemeenteveldwachter T. aldaar levensge
vaarlijk heeft verwond, verneemt inen, dat
K„ die vergezeld was "van drie kameraden,
dein veldwachter, die op surveillance was,
aantrof, hem met een mes moet hebben
aangevallen en ongeveer 20 steken toege
bracht, o.a. aan gelaat en handen. De aan
leiding moet gezocht worden in een wraak
oefening van K„ mandenmaker van be
roep, die ongeveer eèn jaar ge(:eden door
den veldwachter in militaire kleeding moet
zijn aangetroffen, tot het dragen waarvan
hij niet bevoegd was. K. is deswege ge
straft én. uitte later de bedreiging: ,,Ik zal
hem er wel voor krijgen."
Ook tegen de drie personen, die bii K.
waren, is een gerechtelijk onderzoek inge
steld.
Radium vermist. Sedert e&n paar da
gen wordt in een der ziekenhuizen te Am
sterdam vermist een buisje bevattende
ee«n kleine hoeveelheid radium, ter waarde
van f 1100.
Ontvluchte krijgsgevangenen. Te
Maastricht zijn gisternamiJdag vier ont
vluchte Russische krijgsgevang
gekomen.
Donderdagmorgen zijn in de buurt
schap Lintelo (gom. Aalten weer 2 ont
vluchte krijgsgevangenen:* aangekomen.
Ditmaal waren liet een-Belgisch soldaat
van het 12e regimea»!. infanterie, Marcel
Croha.y. bij Luik gevong&A gononior., en
de Londansche fabrtkan; P.. Woodcook,
dienende bij het Wcs'. Item; regiment en
krijgsgevangen gemaakt te Nteu-v-Kape-te.
Beiden varan mot nog 'J me>ltiir.ujg"sg&-
vangemen uit het kamp te Friedrxhsfold
gevlucht, doch alt eet: zij beiden bereikten
dan Nedarlandschon bodem.
Ze zijn naar Roiieitiom vertrokken.
Aangehouden. De tramconductiu'r G.
v. K. is Donderdag aan de Du:tsi.h-Gelder-
sehe grens aangehoudein onder verdenking
van het overbrengen van brieven, cn giste-
ren naar Bocholt gebracht.
Uit Stad en Omgeving.
De Woensdag gehouden collecte voor het
Steuncomité heeft opgebracht f 21i.33V£.
De heer J. J. A. Beekman ailiier, is te
's-Gravenhage geslaagd voor het machi*
nlsten-examen.
GOUDA.
Prov. Statenverkiezingen. De Contra*
le Christ.-Hist, kiesveree-niiging hoeft ca*i-
didaat gesteld het aftredende lid den heat
Brunt, te Rietveld, en ovcrgenomc-n den'
candidaat dc\r antirevolutionairen, dou
