BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. i JAARGANG No ^43 ^icbolie0ou/tatit BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN, Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onze eten 12 cent per week, fl.60 per kwartaal Franco per post f 1.80 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2% cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent De ADVERTENT!EPBUS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1--5 regels 25 cent, iedere regal meer 5 cent nummer bestaat uit drie iden en het geïllustreerd ndagsblad. en ongelijkheid 'in de menschelijke samenleving. III ordelijke verhouding van gelijkheid ongelijkheid im de b u r g e r 1 ij k e enloving aan te geven, is de in. dezer verdere beschouwing, welke ville van de beschikbare plaatsruimte heden beperken zal tot het beant- tlen der vraag, in hoeverre de leden urgerlijke maatschappij aan elkander ijk zijn. afperst dan bezitten allen, zonder uit ering, die alge mee n-m e n- e 1 ij k rechte n, welke vóór en alle staatsverband om in de natuur den mensch zelve gegeven zijn, cn individu en gemeenschap beide a erkend en geëerbiedigd worden, deze rechten voor allen,-dezelfde zijn, lidelijk, omdat de grondslag dier ^verhoudingen, de redelijke natuur, Hen gelijkelijk wordt, gevonden, arte© behooren o. ahet recht op Iet- rechtmatig verkregen eigendom, ïr en goeden naam, heit recht om te ai, de gewetensvrijheid enz. Deze en re strict-natuurlijke -rechten zijn dus afhankelijk van de positieve wetge- zooals de,-leer van het staats-abso-' ne predikt in de atheïstische stel- dait dë staat de eeuwige en volledige is van rechten zedelijkheid. Neen, er verschillende rechten, welke reich ta sks voortvloeien uit, -'a. menschen na- 'èn dus hun laatsten- grónd vinden t n den Schepper, die aan allen met natuur ook gelijke rechten voor de ileving heeft geschonken. volgens, binnen he:t staatsverband alle burgers aanspraak op (j k e re c ht-sbeschermi n g Mi kant der staatsoverheid. Het doel _ran den burgerlijken staat, zorg te voor het algemeen stoffelijk wel ter burgers, omvat als eerste taak de [rlijke of verworven rechten der in- uen te waarborgen en te verdedigen, brengt de natuurlijke gewetens- lid van den mensch, dat is het récht aar eigen (zij liet dan ook dwalende) uiging en geweten te leven en* te aan den staat den plicht diF 4e ei-kennen en te eerbiedigen, e.n nu eenmaal bestaande geloofsver- dheid de verschillende godsdiensten jélijk te beschermen of althans toe te Inbreuk op deze gelijk-berechtigd- maakt derhalve de staats-overheid, aan bepaalde godsdienstige groepen stp.rlingen) h'èt verblijf in den lande gt> of aan den bedienaar van den dienst verbiedt zijn rechtmatige func- oit te oefenen, wanneer zulks met jenbar© belangen, niet in strijd is. k wat ibótrejb d p o s i t) i v e r g i n g der volks wel ft is de staats-overheid plicht, zooveel m o g e 1 i j k' eningte houden met. de an g e n van alle standen e n ssen, ofschoon deze gelijkmatige aling niet mathematisch valt te be ft ongeëvenredigde bevoordeeling bet kapitaal boven den. arbeid of om- ard, sociale wetgeving, welke eenzij- te belangen van den werkman, behar- fift die van den. middenstand te veel bet hoofd ziet, is in strijd met de telende rechtvaardigheid, krachtens alle maatschappelijke groepen ge- hulp aanvulling vah den staat !ft vorderen. tóhteng die verdeelende rechtvaardig- vragen wij van Staatswege gelijke 4ie voor openbaar en bijzonder ón- 'js, voor openbare en bijzondere lees- Dat vooral in, deze en dergelijke pukken, waaraan een godsdienstige 's verbonden, een onpartijdig en on- öroordeeld inzicht wordt vereischt, 'e gelijke rechten der burgers volko- f6 eerbiedigen, leerde ons de jongste b^ake de eedskwestie, waarbij wel- w'l .men den eed behouden, eep ge- Cöibiediging der gewetens-vrijheid tekelijk moet voeren tot een ongelijke leering der individueel© geloofwaar- id. D •a derde plaats, ©n dit is van het belang voor de maatschappelijke «aan alle burgers g e 1 ij k voor c h t p r a. a k v a n den a a r d- 11 s t ir a f r e c h t e r, die geen i^e- (KnrriaS' houden met rang of aanzien ftgeiie., die voor hern staat. i,ur};ik zal menschelijke gerechtig- jd onvolmaakt zijn en de m-eii- ischelijke rechter in zijn uitspraken min of meer afhankelijk blijven van "invloeden ©xi stemmingen, welke aan de gerechtig heid zelve vreemd moeten genoemd wor den. Het is daarom plicht voor de rechts macht in den staat zich zooveel mogelijk voor deze invloeden te vrijwaren en de ge rechtigheid tjB gebruiken als eenlge maat staf bij hare beslissingen. Verderfelijk dan *>ok is het voor het -staatsleven, wanneer de Justitie zich laat beïnvloeden door partij, ©n klassè-belan- geni, en door de.ze onrechtvaardige partij digheid den naam zou verdienen van Klas se-Justitie. Dat we nu en dan in onze he- deindaagsche maatschappij uitingen zien vaiu dit) schromelijk misbruik der rech terlijke macht, valt dunkt me niet te ontkennen. Dat processen als die van do befaamde Madame Caillaux, welke enkele jaren terug dóór den Parijschen recht bank na liet bedrijven van een moord werd vrijgesproken, het zedelijkheidsbe- wustzijn der volksmassa 'geweldig schok ken 'Sn de kiem leggen voor maatschap pelijke roeringen, is niet te betwijfelen. Onwaar echter is het, wat de sociaal democratie zoo gaarne beweert, dat de klasse-justitïe .een noodzakelijk gevolg zou zijn, van den z.g. kapitalistischen staat, een- (holle phrase, die, nooit bewe zen, dienen moet om de arbeiders op te zetten tegen de huidige staatsorde. Daar mede echter willen we geenzins beweren, dat de inrichting der rechtsmacht niet beter zou kunnen zijn en meer bevorder lijk voor eerlijke onpartijdigheid,, :en waar blijft het, dat een Volop gelijkmatige en eerlijke rechtsbedoeling; een onmisbaren grondslag vormt voor de openbare orde. Over de ongelijkheid in de bur gerlijke samenleving spréken wij in een volgend artikel. A. TH. SEIJSENER, pr. Warmond. De strijd om Verdun. Griekenland en de Entente. - De guaestie der be wapende koopvaardijschepen. De „Arabic". Een Engelsche raijnveger gezonken. - Duitsch watervliegtuig buit gemaakt. Van de oorlogsterreinen. Overzicht, Wat algemeen verwacht werd is gebeurd, de Duit-schors hebben het offensief op het Westelijk oorlogsterrem hernomen. Deze tweede "veldslag werd, evenals de eerste.,, ingeleid met een hevig artillarie-vuur over de geheele linie, zoowel in Antois, in Cham pagne als iri het Woëvre-gebied. In de beide eerste streken bleef de strijd tot plaatselijke aanvallen beperkt, die geen direct resultaat hebben opgeleverd; in het Wóëvre-gebied deden de Duitschers een aanval op de Fransehe stellingen b'ij F res- nes, die zij wisten binnen te dringen, doch waaruit zij door een tegenaanval weder werden- uitg-e w orp en. De Duitsclie aanval heeft zich voorname lijk tegen den sector van Douaumont ge richt.' Groote troepenmassa's hebben de Duitschers hier in het vuur gebracht en 'met een onstuimigheid, den Duitschen troepen eigen, zijn. zij voortgedrongen en hebben het dorp Douaumont bezet, dat ten noordwesten van het fort van denzelfden naam gelegen is. Het Fransche Tegerbe- richt erkent dit Duitsche succes met eenig aarzelen en verklaard, dat langs de eenige straat, van het dorp de strijd nog voort duurt-. Wat liet einde van, dezen strijd zal zijn, is niet te voorspellen. De Duitschers .zul len natuurlijk alle krachten inspannen om Verdun te nemen. Hun jongst© vorderin gen hebben hen in staat gesteld de zware Duitsche en Oostenirijksch© artillerie meer naai* voren te brengen, en men weet, dat, wanneer de 42 en 30 c.M. een woordje gaan meespreken, de tegenpartij weldra rüoet zwijgen. Op de overige ooiiogsterreinen is het de laatste dagen rustig geweest, en daarover niets bijzonders te melden. Op Zee. INog meer Duitsche schepen door Portugal genomen. Een Lloyds" beriohti uit' Bombay zegt: Op alle Duitsche schapen in de (haven van Marmagao wer d de Portuge esch© - vlag ge- heschen. De Duitsche bemanningen werden ge ïnterneerd in Panjim. De „Arabic". ..Reuter" méldt uit New-York: Aan de „Evening News" wordt gosQjjjQf}* dat er een krasse beschuldiging tegen de Duitsche regeering js ingebracht. Zij zou in haar ambtelijke briefwisseling- -met de Ver-e-enig- •d'o Staten "niet geschroomd hebben haar toevlucht Ite nemen tob bedrog. De beschuldiging - wordt gestaafd door een verwijzing naar Bernstorff's brief aan Lansing, gedagteekend 15 October 1915, walk© de bizon derheden heette ite geven van heb .in den grond boren van de „Ara bic" zooals die waren, meegedeeld door den duikboot-commandant Schneider. De brief grondde de mededeelingen op be weerd© schriftelijk© verklaringen, onder aanbieding van ©ede afgelegd door Schnei der en zijn bemanning. Thans wordt echter, op Engel-sch gezag, de onthulling gedaan dat noc-h Schneider, noch zijn bemanning ooit ©én verslag heb ben of konden, hebben (ingediend van de wijze waarop zij de „Arabic" dn den grond hebben gehoor dj. laat staan dat zij Schrif telijk© verklaringen met aanbod van ©ede kunnen hebben afgelegd, om deeenvou dige reden, dat d© schuldige duikboot, de 27", die onder Schneider's bevel stond', is vernietigd door een patrouillevaartuig van de (Engelsche) marine, kort nadat de .„Arabic" was gezonken. Twee do ode/lijk gewond© lieden van .de bemanning der ,,U 27" zijn door de Engelschen gered en voor hun sterven hebbedi zij erkend, dat het hun boot was, die de Arabic" in den grond boorde. Er va.lt niet aan 'te twijfelen heeft een Engelscih ambtenaar in de Ve,reenlgde Staten verzekerd of het wel dezef.fde duikboot was, want wij zijn in het bezit van haar bootshaken en -andere stukken. Onlangs hebben de -Duitschers nog door bemiddeling van het Ame-rikaans-ch© gei- zantschap gevraagd of Wilhelm Schultz» machinist op de ,,U 27",, door ons is gered' en of hij zich als krijgsgevangene, in onze handen bevindt. Het as dus duidelijk, .dat de uitvoerige plechtige memorie, door Duitschland aan geboden, -als gevende de "beweegredenen van commandant. Schneider voor het in den grond boffen- van de „Arabic", een aaneenschakeling vormt van brutale leu gens.. Duitsch watervliegtuig buit gemaakt. Donderdagochtend om 10 uur is door Engelsche schepen 3 mijl ten noorden van de GVIiddelkerke-bank een Duitsch water vliegtuig opgepikt. Het was Woensdag avond -op zijn terugweg van Engeland hl zee latevaken. Een waarnemer is verdren-1 ken. de andere inzittende is gevangen ge nomen. Een Engelsche msjnveger gezonken. Naar de Engelsche admiraliteit meldt i-s de mijnveger „Primula",, die in het Oos ten- van de Micldellandsch© Zee patrouille- diensten verrichtte, 'getorpedeerd e-n ge zonken. De officieren en de bemanning zijn, op 3 man na,, gered c-n .te Port Said geland. Moorsch schip door vhegïuig aangevallen. ..Havas" meldt., dat het No orach© s.a „Modemif', van Engeland naar Ghristda- nia onderweg, .-aangevallen is door een Duitsch vliegtuig, dat er een aantal bom men naar wierp, zonder da-t het echter is. geraakt. De Noorsclli© vlag wapperde op het jsc-h-ip" en de Noorsche kleuren waren op dei boorden geschilderd'. Naar Wolff' van bevoegd© zijd© ver neemt, heeft ©en Du-itsoh vliegtuig .alleen naar twee ontwijfelbaar als Engelsche Itankschepen, herkende schapen bommen geworpen. Griekenland. Griekenland en de Ententaf. De Hilar' verneemt uit Athene van welingelicht© zijde, dat de vier gezanten der Entente-mogendheden e©n conferentie hadden ten huize van den Engelschen ge zant Eliot. Later overhandigden .zij aan de Griöksche regeering een nota die de volgende eischen bevatte:. 1. De Macedonische spoorwegen zullen uitsluitend geëxploiteerd mogen worden door de Entente. 2. De Grieksche troepen moeten definitief worden teruggetrokken uit de huurt van Florin en Kavalla. 3. De in- en uitgang van het kanaal van Korinth-e moet door Entente-troepen wor den bezet en eren station voor draadlooze •telegrafie moet daar worden opgericht. Vereenigde Staten. Do quaeatfe der bewapende koopvaardij schepen. In-den Senaat is de stemming over de motie van Gore, om een waarschuwing te richten aan Amerikanen niet op gewapen de koopvaardijschepen der oorlogvoeren de partijen te reizen, uitgeloop&n op een volkomen overwinning van Wilson. Een voorstel om de bespreking over de motie voor onbepaaiden'tijd uit te stellen,, is met 63 tegen 14 stemmen aangenomen. 47 D©moc,ratea\ onder wie_ Gore, eri 21 re publikeinen hebben voor het uitstel van de motie gestemd; slechts 2 Democraitn stemden tegen. Verschillende oorlogsberichten. 117 generaals voor het Egyptische leger. Op eerni vraag-van' Sir A. Markham 'die schijnt geweest te zijn of het waar was,-dat ©r nu hij he-b Iiegeig dn Egypte 117 generaals zijn heeft Teninant, de onder minister van oorlog, geantwoord, dat in dien er 'een groote krijgsmacht in Egypte is, wesaangaand-ei hij geen mededoeling kon doen,, het' zeer wel aan te nemen was, dat er 117 generaals noodig waren. Tuberculose in het Engeiïsche leger. Op een desbetreffend© vraag- verklaarde T-emnant eergisteren in Biet Lagerhuis, dat van 2770 soldaten, die in 1915 wgens tuber culose udt dienst ontslag en waren, er 1641 pensioen ontvingen. 1129 verzoeken om pensioen waren ni-et ingewilligd. Blinde sofdaten. Teninant heeft in heb Lagerhuis gazfegd, dat er van het Engel scih© leger dn den oorlog 156 soldaten en 9 officieren blind zijn geworden'. Oorlogswinst. Welke schatten er dn den oorlog verdiend kunnen worden, toont weer Ih'ct voorbeeld van een Noo-r- schen scheepseigenaar, Konrad Kloster uit Stavamgeir. Kloster ver-kocht zijn schip, do Sirrah"-, dati met ©en lading mats dn de Groote Bent lag, voor f 1,600,000, terwijl hij zelf, nauwelijks drie maanden van te voren, yöor f 1,200,000 het schip gekocht ïiad. Door verscheidene booten zoo te ver- koopen.- is Kloster, voor den oorlog nog eon eenvoudig schipper,, thans ©enige ma len mi'Lüonnair. Verbod van uitvoer. De Zweedsc-he re geering heeft den uitvoer van de volgende artikelen verboden: melkpoeder, s-choenen en laarzen (met gummizolen), oud papier," tungstemdraad, boorzuur en schoenma- kerspok. Papiergebrek. Tengevolge van het ge brek aan papier hebben zeven inlandscho bladen te Peking hun uitgave gestaakt. „De vikings van Canada". Een Skan- diniayisch bataljon, deelt de „Times" me de, wordt gevormd onder leiding van be leende Skandinaviërs in Winipeg en de Westelijk© provincies van Canada. Het zal den naam dragen „De vikings van Canada". Buiteniandsche berichten. Koningin Elisabeth, t Ten 'teeken van rouw wegens het over lijden van koningin Elisabeth, hebben Ka mer en Senaat Donderdag hun vergade ringen ajgebroken, nadat Bratianu een korte toëspraak had gehouden, waarin hij de ontvankelijkheid van dp overledene voor alles wat goed, schoon en edel is, schetste. Haar heengaan laat het land in droefheid achter, vermengd' met groote dankbaarheid aan de stichters van het koninkrijk. Daarna hebben in Kamer en Senaat de voorzitters de weldadigheid en het edele karakter van de overledene herdacht. Beide huizen hervatten hun affbeid eerst na afloop van de begrafenisplechtigheid. Nederland en de Oorlog. Landstorm 1911, Militielichting 1916 en 1908. Minister Bosboom heeft in de Eerste Ka mer medegedeeld, dat de landstorm der jaarklasse 1911 niet onmiddellijk na de jaarklasse 1912 zal opkomen, doch een veertig dagen later jdaartusschen wordt dan geschoven liet overgebleven deel der militie 1916. Hierdoor zal de militielich- ting 1908 in Augustus naar de landweer kunnen overgaan, cfü iets later met onbe paald verlof naar huis te worden gezon den. Land S-1 o r m p tachtig pers o- neei der S. S. Door den Directeur-Generaal der S. S. 'is bepaald, dat ten aanzien van personeel in vasten of 'lossen -dienst-, dat als iand- stioirmplichtig onder de wapens wordt ge roepen, voor Wat-betreft de toekenning van gedeeltelijke bezoldiging gedurende het verblijf onder de wapenen, dezelfde gun stige bepalingen geilden als voor miütie- •plichjtigen. M a r k e n k o e r s. Aan 'heb treinpersoneej. der S.S. is opge dragen bij aanbieding van Duitsch geld ter betaling van plaatsbewijzen, enz., dit aan sta nemen tegen don koers van f0.40 per Mark* R e g. e -e r a mg e v a r k n s. De Varkensvereeniiging (heeft, maar del „Avondp." meidt, uitgebreide maatrege len- van control© genomen. Binnen enkela dagen wordt ook "do maatregel verwacht, dat dief sp ek van de negeeringsvarkens niet meer aan derden ana-g worden verkocht voor den -grootihandel. Het niet benoodajg- de -spek zal dan- tegen eon v astges lelden priis -moeiten worden ingeleverd bij de iln- koopcombinatie, die voor de distributie in het land zorgt. Voor Den Haag iheeft do vere-enig.ing een insDecteur benoemd voor speciale contrte© :in de stad, e-n door of namens den burge meester zijn zeer scherpe maatregelen go- nomen aan het abattoir. _Zoo is bijvoor beeld het z.g,. „ruilen onderling" tién streng ste verboden. Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit: is eervol ontslag verleend aan I. Franco, w. i„ als lioogleeraar aan do Technische Hoogescliool ite Delft; is aan den directeur van het postkantoor t© Rotterdam A. Burkens, op zijn verzoek als zoodanig eervol ontslag verleend en benoemd tot directeur van gemeld post kantoor E. D. Rink, thans directeur van hot -post. en telegraafkantoor te Gouda; is aan dr. L. W. Th. Wigman eervol ontslag verleend als directeur van en leeraar aan de R. H. B. S. te Zwolle; is aan C. E. van Weel eervol ontslag verleend als burgemeester van Broek in Waterland. Stemplicht. Naar het „Hsgz." uit goede bron ver neemt, is -de commissie inzake stemplicht, benoemd cloor den Al-g. Ne-derl. Bond van R.K. Kies vereenig,' ogen, bestaande uit de heoren mr. dr. v. Rijckevorsel (Dein, Bosch), Ji. v. Rijzewijk (Tilburg) e-n P. II. Ste-en- hoff (Baarn), thans met haar rapport ge reed en zal het vóór de jaarvergadering van den Bond, jn de eerst© helft van Mei, in druk verschijnen. De oorlogswinst-belasting. Aan de reeds medegedeelde bijzonderheden omtrent den inhoud van het zich nog bij den Raad van State bevindende ontwerp-oorlogs- winst-belasting weet de „N. Eott- Ct." liet volgende toe te voegen: Het moet in bet voornemen liggen, wèl de naamlooze vennootschappen over hun oor logswinst aan te slaan, doch daartegenover krijgen dan de aandeelhouders, die tenge volge van hooge dividenden binnen de oor logswinst-belasting zouden vallen, de bevoegd heid, deze dividenden, afkomstig van vennoot schappen, die in de belasting worden aan geslagen, voor het abnormaal hooge bedrag buiten hun aangifte te laten; zij behoeven het surplus-dividend boven dat over 1918 niet aan te geven. Dit geldt natuurlijk alléén voor dividenden van vennootschappen, die oorlogswinst-belasting betalen moeten. Hier door zal dus worden voorkomen, dat twee maal oorlogswinst-belasting zal worden ge vorderd over dezelfde winst. En wat verliezen of vermindering van nor male winst in het eene jaar aangaat, deze mogen van de oorlogswinst in het andere worden afgetrokken. Wie dus in 1914 b.v. zijn winsten, tengevolge van den oorlog ver minderen zag, en in 1915 oorlogswinst (d.i. volgens het ontwerp een winst van meer dan f1000 boven de winst van 1918) maakte, mag hetgeen bij over 1914 mindej won, dan in 1913,. op zijn oorlogswinst van 1915 in com pensatie brengen. Veemarkt te Rotterdam. Met ingang van 4 Maant 1916 is verbo den het houdei\ van wekelijksche veemark ten te Rotterdam. Staten-Generaal. EERSTE KAMER. Gebruik van militaire wapenen. Droog- legging van de Zuïdeiz&é. Vergadering van gisteren- De heeren Van der -Does de Wil- i e b o is (R.K.) ©n R k e -r s (R.K.) heb ben bij de Begrootiing van Oorlog de be faamde legerorder besproken dnzake het gebruik van '-s lands wapenen door mili tairen buit-en den dienst. Vooral de heer». Reekers heeft aangedrongen op een nadere verklaring van het ministerieel© verbod. Spr. herinnert er aan, dat de heer EercU mans d-Lt punt. dn d© Tweede Kamer ter. sprakei bracht aan de hand van 3iet ver slag in d© „Noordbrabantisch© Courant"- over ,een uitvaart,sdlenst voor de gevallen! militairen in de R.-K. kerk te 's-Hertogen- bosch, waarbij de militairen het geweer, presenteerden. Spr. ziet daarin geen te genspraak met de taak van het Ne-der- landsche 'leger. -Het is een eerebewijs van het Nederlandsche leger aan de duizenden gevallenen voor de eer >en de onafhanke lijkheid van hun vaderland. Ook zou men ©en exceptie kunnen pleiten ingeval van een eeresaluut. bij d-en verjaardag der Ko ningin, maar er zijn ook andere gevallen' van dien aard geschied, o, a. te Ouden-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1