er reeds wmren, zijn teruggezom-
)i>k itrt de andere landen, die bereisd
a Amerika daargelaten, is de koop-
door de economische ontwrichting
„ringer geworden.
orb and met het bovenstaande is de
tot lt]n,g' van een Vereemigdmg tot vedüdmg
ai [nabouwprodncten, op initiatief van
[ollandsch Bl'oemibollerikweeketrs Ge-
kap een teékeai des tijds. Ofschoon
roeger jaren in deze gemeente veel
n wea-d aan de groent ene uit uur, was
den laats'ten tijd van weinig betee-
Alleen de teelt van geneeskrachtige
n is nog steeds van groot belang.
r de inkrimping van de tulpencul-
i.v.. die in de laatste jaren weinig
revend was, komen gronden vrij
iroententeelt en het laat zich aam
dat elk hoekje grond, dut vroeger
,fin.s ongebruikt blééf liggen, benut)
orden voor de groententeedt.
kwaardig is het wel, dat zich op de
dering, waar besloten werd tot op-
Qjg- van bovengeruo-erm de vereendging,
onmiddellijk 60 personen zich als lid
lik -
ligt voorts in de bedoeling, ook
boll en veilingen te honden, zoodra
overeenstemming zal zijn verkregen..
SPORT.
VOETBAL.
aantaste1,ijke afdeedimg. Eerste klasse^.
,g: H. B. S U. V. V.
riem: HaarlemH. V. V.,
echt: HerculesV. O. C.
terdam: Spart aQuick.
Tweede klasse B.
sterdam: Bi. W.iitE. D. O.
g8ïg: V. U. C.Ajax (L.)
ag: D. V. V.Spartaan.
KORFBAL.
uidelijke afdeeling. Eerste klasse.
Fluks—H. S. V.
aa|i Haag: A. L. O.Veiox.
6-jarig bestaan Flnfcs.
gelegenheid van het 5-jarig bestaan
7® orfbalclub Fluks alhier, zal op Zondag
ril a.s. te Leiden een korfbaldag worden
D< iden op de terreinen aan den Zoeter-
dt echen Singel.
ge zal worden gespeeld in drie klassen. De
tag zal worden besloten met een soirée
nte in Zomerzorg, toegankelijk voor alle
[gni emenden.
Znidelyk twaalftal.
heer H. Krijn te Rotterdam, commis
si) den Noord-Zuid-wedstrijd, heeft de
Di in K. J. Heijboer aldaar, G. Frangoys,
Haag, en A. Sjouw, te Leiden, aange-
ijH tot samenstelling van het zuidelijk
htal.
noemde heeren, die ook het vorig jaar
uidelijke twaalftal-commissie, vormden,
allen aangenomen.
RECHTSZAKEN.
Spionnage.
rechtbank te Middelburg deed gisteren
raak in de zaak tegen den Belgischen
nan C. R. T. D. v. S. thans wonende
lissiugen doch gedetineerd te Middel-
tegen wien verleden week een jaar ge-
enisstraf werd geeischt wegens het mis-
bedoeld bij art 100 W. v. S. (spionnage).
echtbank veroordeelde bekl. tot twee
gevangenisstraf met aftrek van het voor-
OORLOGS-VARIA.
Hoe het sorvteche legor gered werd.
De Matin" deeii uitvoerige bijzonder-
heden over het slot van hei Servische
drama mee waaruit blijken zou, dat
Frankrijk de redding van het Servische
leger feitelijk mogelijk maakte.
Aan het einde van October 1915 bevond
Servië zich in een troosteloozen toestand.
Belgrado en Kragujewatz genomen, het
land tusschen de armen van een tang sa
mengeperst. 180.000 Oostenrijkers en
Duitschers kwamen uit het Noorden,
300.000 Bulgaren naderden over dé Oost
grenzen, van Donau tot Wardar. Nisch,
Pristina, Uskub vielen in hun. handen.
Alle tegenstand was vruchteloos. Toen be
gon een terugtocht, die iriaar twee uitsla
gen kon hebben; capitulatie of dood.
Servië scheen verloren. De Fransche re
geering; wanhoopte iiutusschen niet, na da
delijk soldaten over de Wardar gezonden
te hebben om de hand aan het -Servische
leg ei- te reiken en het op te vangen bij zijn
terugtocht naar het zuiden. Tot het Laat
ste oogenblik hield Frankrijk daar stand.
De taak scheen onmogelijk en toch was
zij onmisbaar voor de coalitie. Het Servi
sche leger vernietigd of krijgsgevangen be-
teekende vrijheid voor Duitschland voor
het verwekelijken van rijn Oostersche
droomen: Berlijn geheel veilig verbonden
met Constantinopel, de veldtocht naar
Egypte gedurende den winter, vtreesaanj a-
gixug van de macht, die op Roemenië druk
uitoefent. Dit mocht niet.
Zonder zich om het gevaar te bekomme
ren, zonder te overwegen, dat Griekenland
bijstand weigerde, zonder zich af te vra
gen of Rusland, Engeland en Italië tot
hulp in staat waren, handhaafde Frankrijk
in Macedonië het expeditiecorps, daarheen
gezonden, zoodra Servië werd aangeval
len. Het nam eenige elementen van het
Servische leger op, het ontrukte den vijand
de Serrvischen staatsschai en de nationale
archieven.
Over de Alhaneesche Alpen werden de
Serviërs nog sneller teruggeworpen. Ieder
een beschouwde toen het ga-os van het leger
verloren. Op het eerste oogenblik van angst
volgde de ontmoediging der mogendhe
den. Doch Frankrijk hoopte tegen hoop in
en de geschiedenis zal later ver tellen, wat
Ansitide Briand in deze omstandigheden
voor Frankrijk is geweest. Aan hem heeft
het Servische leger zijn redding ie danken.
Het vraagstuk bood twee onoplosbare
moeilijkheden. Men moest over de Adria-
tische Zee de troepen tegemoet gaan, die
trachtten de Albaneesche kust te bereiken
en nien moest deze, zouden zij dat ooit
kunnen doep, van voeding en van voorra
den voorzien.
In de eerst© dagen van December was
de Servische staf uit Prizrend te Scutarie
gekomen, na in 10 dagen de 100 K.M. van
de Albaneesche Alpen te hebben afgelegd.
Den 4en December bevonden de kroonprins
en de regeering zich te Podgoritza op
Montenegrijnsch gebied. Den 10en Decem
ber signaleerde men ongeveer 125.000 man
die, met koning Peter, op Scutari aankwa
men. Op dezen datum werd tot de eerste
lervensmiddelenverzorging besloten, Onder-
tusschen naderden de Bulgaren het zuiden
over Mon astir en Elbassan, terwijl de
Oostenrijkers Montenegro waren biimeu-
gevallen. Met de burgerbevolking mee had
men voor 300.000 monden te zorgen!
Vijandelijke duikboten,, ftorpedo jagers
en torpedobooten sloten de Adriatische Zee
in. De GöSttenrijksehe marinebasis te Cat-
fcaro bezorgde hun: alle gemakken. Het
grootste deel onzer transpontvloot werkte
voor Saioniki. Voeg daarbij dat de Alba
neesche kust te St. Jan de Medua en Du-
razzo slechts buitenkaden aanboden, dat
vandaar geen spoorwege-n noch wegen
doch enkel muilezelpaden naar het bin
nenland voerden en dat men zich verba
zend haasten moest, daar de soldaten meer
van honger dan van uitputting omkwa
men.
Het eersite convooi levensmiddelen land
de 12 Dec. t© Durazzo. Het was TOO ton
groot. Den 17den December kwamen 500
ton to St. Jeamde-Medua aan. Bij alle
ellendie kwam nog slecht weer. Den 18en
December was 't onmogelijk wegens den
storm iets te Durazzo aan wal te brengen.
Den 21en kon geen enkel schip Brindisi
verlaten. Verscheidene transportschepen
werden getorpedeerd. Drie vijandelijke
duikbooten voeren onophoudelijk in de
buurt rond. Maar' Frankrijk hield vol en
na een maand had men drie groepen van
hét Servische leger gered.
Maar weldra deed zich e'en ander vraag
stuk voor: dat van de evacuatie. Men kon
het Servische legen* niet op de Albaneesche
kust laten. De Bulgaarsche opmarsch uit
het zuidein, de Oostenrijksche opmarsch
door Montenegro maakten den toestand
van dat leger bedenkelijk. Waar zou men
de Serviërs heen brengen?
Verschillende oplossingen werden onder
de oogen gezien. Men stelde achtereenvol
gens voor: Saioniki, Corsica Tunis. Een
eerste contingent,' 6000 zéér vermoerden,
werd zelfs zonder uitstel naar Bizerta ge
zonden. Ten slotte werd het eiland Korfu,
bij de Albaneesche kust, gekozen. Den 18en
December gtelde de Fransche ministerraad
voor, het Servische leger te St. Jeari-de-
Medua in te schepen. Admiraal Laeaze sein
de dadelijk intusschen in dien geest aan
onzen marine-attaché te Dome, om zich in
verbinding te stellen met de Italiaansche
regeering. Dn 8en Januari was men het
voor alle bijzonderheden eens. Men moest
inschepen te St. Jean: 4000 off., 88,000
manschappen, 16,000 paarden, 6000 stuks
vee en te Durazzo; 2300 off., 37,000 man,
10,500 paarden, 970 stuks vee.
In den nacht van H op 12 Januari ging
een, bataljon Alpenjagers op Korfu aan
land, om de huisvesting- der Servische sol
daten gereed te maken. Het was 4 urn
's morgens. Den 15en Januari kwam het
©arste Servische contingent daar aan. Er
zijn thans 134000 man en 35000 beesten.
Ziedaar schrijft de Matin" met be
grijpelijker! trots de wonderbare on
derneming, die met de hulp van Italië en
Engeland op de Albaneesche kust werd
uitgevoerd. Men kan zeggen dat de redding
van het Servische leger op dezelfde wijze
geschiedde als de overwmndng aan de
Marne. Hie1* zoowel als daar zag, men een
leger terugtrekken voor een overstelpen
den vloed, wachtend zijn oogenblik voor
een nieuwen aanval.
Indien het Servische leger vernietigd
was, zou dat een verpletterende zege voor
Duitschland op den Balkan zijn geweest.
Daarentegen is nu het eigenlijke doel niet
bereikt en nogmaals de prooi aa.n Duitsch
land ontsnapt. Het Servische leger schept
adem voor nieuwen strijd, de Servische
regeering heeft geen verdrag aangegaan
en zich niet onderworpen aan de wet van
Duitschland..
De lazaret-treinen.
Ondanks allo voorbereiding, zegt het
„■Berliner Tagéblatt", dééd bij de toena-
«JU wan
leelding,
,lets"-over-„Tooneel." --
immer misschien nog is de geest
■i: ke in de to ome-el wereld dat kleine
otje tusschen en achter coulissen,
m waarvan tocli zoo machtig veel
cht tem goede of ten kwade kan uitgaan
ïm-scht, duffer en' slechter geweest
■op heden.
[iet op kunst gebied!
wat techniek, samenspel, karakter-
ding, grime en zoo meer betreft.
'Dat kan alles subliem zijn en meer en
de volmaking naderen,
fit 'n „l'Art pour 1'art"-oogpunt mag
fi tevreden zijn misschien en van
Bnimg zijn dat het Tooneel zóó in de
5de richting is
Joch z bedoelen we het niet.
nemen de stukken, uit het oogpunt
zedelijkheid! In wélke richting
hunrn© suggereerende kracht? Wat
strekking en moraal?
0' Die „Kuns tl"
Het
de afgod van het moderne hei-
idom geworden.
b Kunst, nietwaar, de Kunst! W i e is
al niet priester of priesteres der
h n e t in onze dagen?
2ij wordt als het hoogste, het
est verhevene, het alléén reine, aan het
k opgedrongen.
n naam der „Kunst" hebben énorme
Baliteiten, plaats.
Sn toch, wét is het in vele gevallen dat
„Kunst" noemt?
toe doet zich de moderne kunst
a ons voor?
*Jiet als een gave, iets edels, iets hoogers,
Goddelijksdoch maar al te veel
«en' ziekelijke uitwas van moderne
tfchelijke ideeën.
^ant de ware Kunst zoekt het hóóge-
zoekt God!
'e Tooncelwerken nu, zooals de aller-
o tijd die ons brengt en die onder
schoonen dekmantel van „moderne
worden opgevoerd, zijn voor het
teen-deel, om een kort maar krachtig
»rd te gebruiken: w a 1 g e 1 ij k!
toi tot die conclusie te komen behoeft
h heusch niet él te kieskeurig op het
aod van zeden en beschaving te zijn,
°ok heusch niet al de voorstellingen te
bijwonen. De recenties in de neutrale
"berale bladen zeggen alreeds genoeg
j®heer men het stuk uitsluitend en al-
om z'n kunstwaarde aanvaardt
mhoud, ofschoon stuitend en vuil
vindend, op den koop toe neemt, zegt dit
al geaioeg. En in dien geest zijn toch de
recenties! Blijft het daarbij,?
Neen, er rijn bladen die dit soort voor
stellingen nog ia de hand weiken.
Die de smerigste en dubbelrinnigste
stukken (zooals ze-ook in ons Leiden veelal
des Zondagavonds gegevenTwbrden we
denken hierbij aan een zeker Haagsch
gezelschap), vergoelijken met detirade;
„mou ja, 'n gedurfde Fransch klucht"
of: ,,'t was „pikant"„gekruid"
maar ,,,'n uitbundig lachsucces". Alsof men
niet lachen kan zonder éérst, 'n portie
vuiligheid te slikkeh
Het bederf van het tooneel uitgaande is
gróót in onze dagen.
Het tooneel is een macht, een gewel
dige macht ten goede of ten kwade.
Een macht, die zéker nog te weinig be
grepen wordtf
Het groot-Tooneel is ziekelijk!
Avond aan avond hebben in onze groote
en kleine steden tooneelop voeringen
plaats die moreel en physiek verlammen
en nèèrhaten; die volksondeugden aan
wakkeren en bevorderen; die evenzoo vele
verkeerde ideeën de wereld inbrengen als
er tooneelschrijvers zijn. Men wil „oor
spronkelijk" rijn immers!
En die „oorspronkelijkheid" wordt maar
él te veel gezocht in alwéér Ti nieuwe
verdramatiseering der ondeugd en zónde,
of 'n aantrekkelijker vorm van het kwaad
wat dan n.b. „klucht of blijspel" gedoopt
wordt
Zelfs van andersdenkende zijde" wordt
/den laaitsten tijd öterk het) mor eel e ge
halte der stukken van het gróót tooneel ge
gipstPater Gielen gaf in de laatste
afleveringen van „Boekenschouw" nog Tl
paar zulke uitspraken. Dit wat be-
tioft het „groot" —.het „beroeps-teoneel".
En het dilettantisme?
De in legio bestaande dilletanten-tooneel-
clubs en clubjes?
Ja!over de misbruiken bij het too-
neel-dilletantisme ingeslopen ware een
heel werk van drie- vierhonderd folio
misschien te schrijven, terwijl men in
lange-na nog alles gezegd had.
Er rijn chiét<tani,eair'verean.igingen dne
345 malen, in een jaar Uaitvoeringen"
geven!
Anderen die drie etnkken van respec
tabelen omvang en waarvan de goede
ins'uUdeering ai.ieen h r c-nis maanden n
maan den ciischt binnen ihet korte tijds
verloop van 'ai half jaar ten tooneele voe
ren.
Anderen die twee of .drie stukken met
'n aantal bedrijven op éénen avond afraf
felen,, waarna dan nog de gebruikelijke
serie „voordrachten" op den koop toe
volgt.
Anderen...
Maar genoeg. Van werkelijk „sptel", van
iete moois, acte verheffends, iets „nfs" ie
dan natuurlijk geen sprake.
En dan diükwijls die rolk-eniriiie die
mimiek diie regie die voordracht
het décor! de spraak! en de grime!
En... de anihoud der stukken zeive!
Zoovéél moorden pea* bedrijf het „dra-
matiöche" en de uiterlijke bombast vinger
dik erop gékgd vaak... de „verraderrolL-
len".... enz. enz»
Zeker... er is ook veel goed© en vooral
den- aïïerlaa'tsten tijd1 is er bij de ddlet-
tantenrvetreeniginigen zelve vóórgefficht
door "de (bestaande tooneel-perioditeken
'n kentering gekomen en zoekt men
goede, hoogstaande etn verheffende stuk
ken maar over het algemeen zit men
nog fe-veeJl in den ouden steur van bom-
bastorij en uateriijk effect.
Tooneei-diliettantasme en Kunstbegrip
rijn tiwee zaken die neg maar al te veel
met elkaar overhoop
Mevrouw Top van Rhljn—Naeff kon
koitgeflieden fin het gebouw van den
Kunstkring te Rotterdam sproken over
,,'n kenterend getij in de tooneel-wereld1"
en bedoelde daarmede hoofdzakelijk de
verbetering der apetL-kunst en tooneet-
techniek.
Zouden wij, wanneer we zien hoe stuk
ken als Vondel's Lucifer em Adam in Bal
lingschap vermogen publiek te trekken,
én met de nog versch in t geheugen liggen
de voorsteildngen van het Bijbelsch drama
„De Verloren Zoon", hier te Leiden en
elders (want het is een triomftocht door
ons land geworden dat optreden der Oós-
terwijfcsche spei' ets) nog niet van een an
der „kenterend getij" ;n d© toonecfliwereld
kunnen gaan spreken?
Van een kentering in het gehalte der
stukken?...
He'aas (neen! Zoover 1s het nog niet. De
goede 6tuk.'ken staan hog te sporadisch in
den stroom der minderwaardige.
En 'tóoh... toch gaan ook detze stukken
„er-ih" bij het pub'tek De practijk heeft
het zoo duidelijk bewezen. Er bestéón
goede st.ukkiMiHoofdzaak i® dat zij g e-
speel 'v">rdon; goed gesjoeld, door
mende uitgefetrektthtodd der fi'onlüen eau heft
oprukken van onze troepen tot ver jn het
vijandelijk land het gefberek aan middelen
van vervoer voor de gewonden zóch steeds
meer gevoelen. Het bleek, dat de beschik
bare lazairébtrednien niet toereikend wa
ren.. De particuliere Odefdiédiigheid heeft
toen de zaak ter harte genomen en treinen
verschaft, die volkomen aan hét doel be
antwoorden. Zoo ontstond b.v. de Rijks-
bend voor lazaret-treinen, dïe spoedig een
groote werikaaardheid ocnitwikkeM'e. Deze
liet verscheiden treinen inrielvten met ge
bruikmaking van die immiddelis opgedane
ervaring en vele duizenden gewonden
werden door deze van het front naar het
vaderland vervoerd.
In het rangeerstation Tempelhof stond
kortgeleden zulk een lazaret--trein, gereed
om te vertrekken. Hij bestond uit. niet
minder dan veertig wagens, vroegea-e per
sonenwagens vierde klasse, welke door de
kunst der wagenmakers dn rollende zie
kenwagens veranderd rijn. Men heeft daar
bij niet ail een aan hét nut gedacht, maar
ook getracht het vea'blijf voor de gekwetste
soldaten zoo aangenaam mogelijk te ma
ken. Geen wagen, waarvan de wanden niét-
met f ra ate piiaiben versierd zijn, of waarin
zich niet verse beadem vazen met frissche
bloemen bevinden. De vlo.er is anet lino-
leuin'belegd, de vensiers zijn voorzien van
gordijmem, en dé verwarming laat niét© tfce
wenischen.
Elke isoldatenwagen (bevat tien bedden,
de officiietrswagen twee minder. In de
lengterichting van den wagen zijn de
bedden in twee rijen naast elkaar ge
plaatst. Elk bed is in zijn afmetingen zoo
danig berekend, dat ook groote personen
daarin gemakkelijk kunnen rasen. Men
heeft na lang zoeken een zeer gélukkige
constructie voor deze legerstede gevonden.
Het zijn eigenlijk ijzeren draagbaren, die
men, in hun geheel en met den gewonde
eenvoudig oplichten en in- en uitdragen
kan, waardoor het verbedden bij het ver
laten van den trein vermeden wordt.
Nieuw is ook de wijze, waarop deze bedden
bevestigd zijn. Zij hangen niet aan ne
men, zoodat zij onaangenaam heem, en
weer schommelen zouden, maar rusten op
spiraalveerem, die alle schokken van den
over de rail© snel voorrollemden wagen op
vangen.. Zacht en ongestoord liggen- de
zieken in deze hedden en zij merken 't
nauwelijks, dat de trein honderden kilo
meters aflegt.
Het begin en het einde van den lazaret-
trein wordt gevormd door de ziekenwa
gens. Tn het midden bevinden zich de
keukenwagens en de operatiewagen met
rijn operatietafel, de kasten voor al de
scharen, messen, tangen en zagen, ge
steriliseer-toestellen en wat verder nog
voor een. moderne chirurgisch© behande
ling noodig is. Groote operaties moeten
echter gedurende de reis zooveel mogelijk
vermeden worden. De keukenwagen, die
door een goedgevulde voorraadwagen 'ge
volgd wordt, wekt met zijn groote kachel,
helder gepoetste ketels, zijn pannen en
schalen ieders bewondering. In deze keu
ken. moeten voor tweehonderd vijftig, ge
wonden en de vijftig manschappen van
het geleide de dagelijkscbe maaltijden ge
kookt worden. Drie koks, met het noodiige
hulppersoneel zijn daarmede belast. Een
telefoongeleiding, die allo wagens met el-
kaarverbind'ti, 6toomverwarming, dubbele
deniren rijn nog aangebracht bij deze in
richting, die den indruk maakit, dat men
rich niet op den 6poorweg, maar in een
volmaakt toegerust ziekenhuis bevindt.
Het is belangwekkend te vernemen, wat
zulke moderne lazaret-treinen kuncam
presteerem. Een van deze heeft tot dusverre
op 16 reizen 5114 gewonden vervoerd, een
ander© op 27 reizen 7142 gekwetsten, en
een derde heeft 18 tochten, met 5000 ge
wonden gemaakt.
Burgerlijke Stand.
BODEGRAVEN.
Geboren; Catharma Elizabeth, d. van
H. H. van dei* Star on C. Keijzer. Wil
lem, z. van M. Both en en J- C. Peuler.
Anna Frederika, d. van M. J. Dekkers en
E. M. W. Mulder. Gerritje, d. van K.
Bosman en A. van der Smit. Johannes
Stephanus, z. van G. van Tricht en J.>
Duits. Dirk, z. van D. Boerefijn en E.
Muis.
Overleden: X, G. van den Berg 3 m.
Financieeie Berichten.
Amsterdamsche Beurs.
Officieele Prijscourant.
V.K.
Ned. 1914 f 100.
dito 200.
dito 500.
dito 1000.
Obl. N.W.S.
Ned. Ind. 1915 f 100.
dito 500,
dito 1000.
Duitschland. Rijksleening 3
Oostenrijk Jan.-Juli. 4
dito Mei-Nov. 4
Rusland Hope G. R. 625 4
dito Geconsol. G. R. 625 4
dito Obl. Frs. 500 '06 5
dito 6e EmisB.G.R.625 '94 4
dito Iwang.Domb.G.R.6254t/.
Brazilië, Fund. L. '98, 5
Mexico Doll. 100-1000 5
Venezuela. Dipl. Sch. 1905. 3
5
5
6
2Vz
5
5
Amsterdam 1915.
Haarlem 19155
Leiden 1914 4*/2
dito 1911 4
Rotterdam 1915 5
dito 1914 4i/s
Nederl. Bank Aand.
N.-West. <fc Pac. Hyp. B. C. A.
Am. Car. Foundry C, v. A.
Bethlehem Steel C. v. A.
Standard Milling Ct. C. v. A.
Un. Stat. Steel. Corp. C.v.A.
KetahoenMijnb.mij.gew. A.
dito dito pr. A.
Redjang Lebong Mijub. A.
Great CobarA.
Gee. Holl. Petr. Cert. v. A.
Kon. Ned. Petr. f1000 .A.
Moeara Enim Petr. mij. A.
Sumatra Palemb. A.
Orion Petr. Mij.Lei 2000 A.
Holl.-Am. lijn .A.
Int. Merc. Mar. Cy. afg. A.
dito dito afg, pr. A.
dito dito Obl. 4V2
dito dito C. v. O.
Deli Maatschappij Cert.
Holl. IJz. Spoonnij. A.
dito Obl. 1915 5.
Mij. tot Expk v. Staatsp.w. A.
Atchison TopekaC. v. A,
Denv. Ric Gr.
Erie Sp. Mij.
Ki.ns. City South,
dito
Miss. Kans'. Tex.
South. Pac. Cy.
South. Rlw. Orig.
Union Pac. Rr. C.
Amsterdam f 100
Koer8 van het
5137a
77
1027a
8573
1007a
nV8
85Va
24
56'Vio
67i(i
94»/w
l«3/4
129
1017a
ge 1 cl
Prolongatie 2V4 pCt
C. v.A.
gew. A.
gew. A.
pref. A.
C. v. A.
gew. A.
gew. A.
r. gew. A.
10213 iu
1027a
Iu27i6
10115/1C
593/a
1017a
1013/w
10-15/8
481/2
451/a
46
60
5874
747/8
19l/ic
44
103
1017a
9Si/a
947a
1013/8
987a
2253/4
127
643/tf
418
797.1
773/lö
147/s
253/4
122
O^/iö
178U/K)
544
227
2067a
573/4
3893/4
153/m
60i3/w
M.K.
102i&/i<{
1023^
1021/4
I01i5/16
591/4
1001/u
457/8
603/w
587a
595/a
647/8
653/8
778/g
143/4
25
1207a
1723/4
5473/4
2277a
2063/g
56
386
163/a
647a
873/8
G10
777a
102i/a
85
1003/4
II*/*
357*
24»/i«
583/4
65/iff
1283/s
100®/w
hoogstaande tgezeLschaippeini «n mot behulp
van alile mdddeLen dei* moderne fcooneel-
technliek. Het succes dat de VondeJl-spelen
en de werken van den grootcn priester
dichter Smulders beleefden (er waren vóór
oetRüge jaren genoeg pessimisteai di© aan
welslagen twijfelden) kruimen we alireeds
'n kentering ten goede noemen. En hei
feilt dat dn dlien geest doorgewerkt wordt
(immers ook dr. Felix Rutten heeft Ti
itooneelsrtuk tin den geest van Wi'.tan Smul
ders „Verloren Zoon" gewrocht) stemt
verheugend!
Dit in 'ti kort wat heit gróótdooneel
betreft.
En op het gdblied van dclettanten tooneel
hebben we deszer dagen een evene
ment morgen zten
We waren eenige keeren in de gelegen
heid bij te wonen de mtvoeaingen van
„Het Hoo-gislte Goed" d'oor dé leden van
„St. Alcrysius" in het paltroaiaategelbpuw
t© Zoeferwiou.de (Rijndijk); een stuk, dat
ook in dezen winter op andere dorpen om
Leilden gespeeld is geworden.
We noemen dit werk een hoogst geluk
kig© vondst, vol mooie teoneelen, gegre
pen uit het voil'ie Seven onzer dagen, en
waarin over het algemeen prijzenswaar
dig spel bij goede en rake karakterteeke»-
ning te aanschouwen wordt gegeven;
„een evenement" in de d/ilettan ten-toorreel-
werefld.
De werken als bovengenoemd en daar
bij „de Hernielisch© Alftaarwaoht" van Witl-
lem Smulders zijn werken in klassieken en
symbolischen stijl. Eenig in hun genre!
Maar voor 'n zeker publiek, voor 'n deel
van het volk te hóóg... te hóóg in dien
zin, dat) er voor Ti zeker vofksdeeli voor
den minder ontwikkelde, nog te veel on
begrijpelijks in Ttigt. Zeker, dat pwJjSdek
ondergaat de schoonheids-bekoring wél
die in het geheel, ligt, maar vermag niet
géheöl en al tot. de keun in alle cmderdee^
len door te dringen.
„Het hoogste Goed" tiu, van
Louis Haver is 'n geheel andear genre van
toorn eelkuni&t.
Oolk op het groatr-tooneed werd vroeger
(men denike aan „Othella", ...Shyloek" en
zoo menig '.ater vólks-stuk) „de bra-
vour" zeer vereerd.
Den laatsten tijd <is er een énriere too
neel richting, „de natuxaLisliische", geko
men.
In ,.H ethoogste Goed" nu hebben
we een stuk naüuraJiistiisir'be Vr. .or
het dri'lettanten-teoneel, maar dan in z'n
beste beteekeniis.
En, gaarne zouden we daar méér over
willen uitweiden, doch genoemd stuk
wordt hier binnenkort gegeven op den
propaganda-avond van. „De Jonge
Garde". Men zal het zelve kunnen gaan
genieten.
Het gesproken woord, en dén.zo o'n
stuk, d at moet een avond worden waar
van kracht ten goede uiirtgaatL...
Slechts dit nog wallen we er van zeg
gen, deze zéér algeméén© definitie: Het
Hoogste Goed is een ©tuk van
groote propagandistische kracht (tegen
het gemengd© huwelijk vooral) dat door
de Zoeterwoudsche club, onder de regie
van dén heer Van Leeuwen 1, zoo ate het tot
oms k'csmit in d© decoratiën van Phi'jp
Loots, uitmuntend voldoet, de hoorders
in, de ai-al grijpt en dat, én door bouw, op
zet en inhoud van: het stuk zelve*, en door
d© uitbeelding der karakters,, verre staat
boven wat men doorgaans van dilettanten
te Biien krijgt.
Méér zulke ©bukken, en we kunnen
inderdaad van eetn „kenterend getij" gaan
spreken....
Waarom we eens iete „over Tooneel"
wiikteiL zoggen?
Och!... van andere zijde wondt er voor
zoo menig mi a en. laagstaand -tean- cl-
product enornne „.reclame" gemaakt, dat,
alls wij met weuke'ijk goede en vérheffen^
d© st'uikkorb -kunoien komen, er ook heusch
't wére wel eens van gezegd mag worden
in het kont.
Wij als KarflhriLiciken hdhben verheven
en hocge gronden om d© m odern© to once 1-
proiiucten .0 bestrijden, i-.n. b t 1st©
recht! Zij toch vadem onee leerstel! irir
gen. aan, brengen, oude en erkende waar
heden in een nieuwe doch valschc
richting, wakkerm d© laagste hartstoch
ten aan., ete'lén kwaad als goed, goed ais
kwaa(t voor. Eerbaarheid en degelijke
leve rus wandel worden, beschimpt en op be
spottelijke marae.r uitgébecki Het hoogcro
en Goddelijk© wordt als utopüe, a© her-
«einisdhiim, ate 'n ritekelijk- en abnormaai
idee voorgeste'id..©n zóó zouden we dóór
kunnen gaan....
Welnu... het a'édhte tooneel best rijd om
alLéén is ntet, gonotg. Dait blijft negattetfl
We moertem posri.tief werken en m«t
goede ©tuüiken komen. Wanneer dit g©-
sehi^vlt, hij béroepis- of dIte-t/tonnerj-tonn^L,
roogeu we er dan ook heusoh we' -eu©
