16 De Oorlog. BINNENLAND. ft, JAARGANG No. 1933 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DfT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Oe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal, bij onze ten II cent per week, f 1.45 perkwartaaL Franco per post fl.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers Z'/i cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent WOENSDAG FEBRUARI. I9I6. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regale f 1-50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groots letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cenl Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent ht nummer beslaat uit twee bladen. jl' De kiezerskweek. 00 kiezerskweek is ten einde. Het werk 1 stilte, de stage, rustelooze arbeid van uisbezoek en informatie is gedaan. De wpagandisten kunnen nu met voldoe ing neerzien op de voorafgaande weke® men weet het: na gedanen arbeid is het jet rusten. Zoet rusten doch de rust ka® slechts out zijn. De maanden, die on© van de tatenverk iez in gen. scheiden, zijn zoo gauw oorbijEn in die® tijd moeten de kiezers orden voorgelicht voorgelicht omtrent au politieken toestand, opdat zij met over- iiging door hun stembiljet zulle® mede- Z eiken om de rechtsche Eerste Kamer te Éouden. 2 Ook in dat opzicht zulle® de propagan- Z isten wij bedoelen hier de systematisch ropaganda-voerende jonge mannen, aan- esloten in een vereeniging veel, zeer Z eel kunnen doen. Al was het slechts dit éne en dit voorname: het Katholiek dag- lad te brengen in handen aller Katholieke iezers. Zij weten immers zelf, dat dit het Z (ornaamste, misschien, het eenige middel i om zekerheid te krijgen, dat die kiezers an stem plicht zulle® vervullen, zooals Z et behoort. Ook de linkerzijde heeft bij de kiezers- week niet stil gezeten. Een eigenaardig aaltje van hare werkwijze kwam ons ter m ore. Aan de studenten van de Universiteit hier, va® wie verondersteld werd, dat Z j do vrijzinnige beginselen zijn toege- 2 aan,-werd door de liberale kiesvereeni- big „Thorbecke" ee® circulaire toegezon- en. In deze circulaire wei-den zij aange- Z aand te zorgen op de kiezerslijst te ko- 5 en ook hunne vrijzinnige vrienden ■j istctoe aan te scoren. Niets bijzonders. sir irel eigenaardig is, dat. boven die 'ï/afre het Vertrouwelijk" stond ge it. Men dacht misschien, dat de tegen- lij neerlag in een genoegelijk dommel en wakkerzou worde®, zoo zij van circulaire zou hooren. Een heel naïve iderstelling! een bemerking naar aanleiding van kiezerskweek. )o Tweede Kamer heeft, een wetsontwerp [enomen, waarbij wordt bepaald, dat [enen, die voor de mobilisatie op de ierslijst stonden daar op b 1 ij v e n staan op enkele bekende uitzonderingen na zich dus niet opnieuw behoeven op te .p von. Dit wetsontwerp heeft echter nog de goedkeuring van de Eerste. Kamer rkregen en is dus ook nog niet in het Oii aalsblad verschenen. Nu schijnen enkele meenten te handelen, alsof bedoeld wets- reeds wet was en late® de oude 01 bn kiezers b.v. en anderen op de lijst of aan hierin schuilt wel eenige tekort- lieting aan eerbied voor de Eerste Ka- t"1 arl Begrijpelijkerwijze heeft Leiden daar- niet zoo gehandeld gelijk bekend, is e burgemeester Eerste-Kamerlid. In Wen is gedaan, zooals vóór de mobilisa-- loonkiezei-s e. a. hebben zich, om op kiezerslijst te blijven, opnieuw moeten ■i geven. Wordt de Kieswet, door de Eerste amer aiangenbmen wat zeer waar- .lijnlijk is dan zullen natuurlijk ook L die, steunend op de door de Tweede amer aangenomen wot, zich niet op hieuw als kiezer hebben opgegeven, op lijst moeten worden geplaatst en zal 2e door de gemeente Leiden moetèh Bl arden hei-zien. ni Inlussche® zijn velen zoo voorzichtig ge- om zich te wapenen tegen een even- tóele verwerpen dezer wet door de Eerste en hebben zich opnieuw op de kie- ksHjsb doen plaatben. BUITENLAND. "it Kopenhagen wordt gemeld, dat weer Zeppelin verongelukt is. - Bij het ■at in het Lagerhuis over het adres antwoord op do troonrede doelde ""ter Asquith mede, dat binnenkort uwe belasting-voorstellen zullen wor- 11 ingediend. w tsVan de oorlogsterreinen Overzicht, hot Westelijk oorlogsberrein hebben Duitschors kleine woorddelen behaald, _6veawol geen verandering dn den al- Ij ?enen toestand habbe® gebracht. D© tel 1,011 van diiit oorloigsbeopredn zij® volgt samen te vatten: Zuidoosten van Yiparön, (hebben dó Didi '^roe'Pe-ri,> na eeDi kiracüitige voor- lr*g dioor geschut- e® mijmwerpeers- ongeveer 800 meter dier Engelsch© stellingen genomen, waarbij 1 officier en eenige dozijnen manschappen werden ge vangen genome®. Het Enigelsche iegeribo- richt geeft dit D.udtsche succes toe, maar spreekt slechts va® 600 M. loopgraaf. De aanval werd volgens dit flegerbericht, go- diaan tusschen (het kanaal YperemCorni- nes en de® spoorweg). Aan de® weg LensBethiune hebbe® de Duitselhierg, na mot succes een mijn te [hebben, laten springen, de® rand van de® trechter bezet. Een Fransch legeifberichfc meldit, dat de Fransche® gedeelten van die loopgraaf- stukken ten oosten van den weg Tafhure- Sommepy, door de Duitscliers op 13 dezer fcezet,, hebben ttiernomeni. Het Duitsche legerbericht lis hiermede niet :n overeen stemming; het zegt, dat een awakke Fran? sche aanval op de nieuwe Duitsdhe stel ling ten noordwesten van Tahure met ge mak is afgeslagen. Van de krijgsverrichtingen. op het Oos telijk oorloga terrein vaJ'.t niets bijzonders te melden. Volgens een part. „Reuter"-be richt nit St. Petersburg zou én het vlek Grimoedy bij Wilna muclterij bij de afdee- limigen van het twaalfde Duitsche leger ulitgebroken zijn.. Volgens dat bericht zon de bevelhebber toe Grimoedy, luitenant Raadhe, gedood e® eoudeni veertig officie ren e® tal van soldaten voor den krijgs raad gedaagd zijn. Het bericht komt uit Russische bron en ia niet erg betrouw baar. De Ruseen hebben thans nog ee® fort van Erzerosm genomen, hetgeen als ee® zeer "belangrijke gebeurtenis is te beschou wen* daar Eraaroem als de hoekstee® van de verdediging van Tinkij© naar den kant va.n Kaukasus lis te"besohouwen. Uit Konstantinopal wordt gemeld, dat de Engelse/hen, itan gevolge va® den over val, die®"de Turken On den ochtend van den 7de® Februari op het kamp bij Korna i® Mesopotamia hebben uitgevoerd, naar alle richtingen de vlucht hebben genomen, met achterlating van alle kampmateriaal. Cp Zee. De verbiezen op de „Are&husa". „Re.uter" meldt, dat de verliezen bij *>t zinken van de® kruiser „Arethusa'" zijn 12' man vermist en 8 gewond, Ouitschiand. Weer een zeppelin verongelukt. Uit Kopenhagen wordt gemeld, dat weer een Zeppelin, de ,,L 20", verongelukt as. De ,,-Ribe Stiftstidemle" meldit dat d© ,,L 20" Vrijdagochtend boven het eiland Mano 'is gezien. Ze vloog ongewoon laag e® langzaam. Blijkbaar ware® haar moto ren beschadigd. Het 'luchtschip zette Zuid waarts koers, doch ee® krachtige Oostelij ke bries dreef het naar (heit Westen,, tot het in de mist verdween. Men meldt nu dat het drijvende in de Noordzee üs aan getroffen nabij de Duiitscke lcust., Frankrijk. Nieuwe credieten. Minister Ri/bcxt heeft bij de Kamer een wetsontwerp ingediend nopens de voor- ioopige kredieten voor het tweede kwar taal van 1916. De kredieten voor de algemeen© begroo-, tling boloopcn 7818 milliioen frs., waarvan 6333 mill'ioe® voor óarlogsuiiitga/ve®. Uit een bijgevoegd overzicht va® den toestand der schatkist op 31 Dec. 1914 e® 31 Dec. 1915 blijkt dat Frankrijlc's reser ves nog lang niet uitgeput zijn, meldt „Reuter", Engeland. - Ds troonrede. De troonrede ter -heropening va® het parlement behelst o. m. het volgende: De geest van mijn bondgenoote® e® van mijn volk, in dezen strijd vereenigd door steeds steviger banden va® genegenheid e® ver standhouding, blijft standvastig in het be sluit om herstel te krijgen voor de slacht offers van de onurtgel/okte, ongerechtvaar digde gewelddaad en afdoende waarbor gen voor alle natiën tegyn den aanvalslust van een mogendheid, die kracht stelt bo ven recht en doelmatigheid boven eer. Met fier en dankbaar vertrouwen aanschouw ik den moed, de volharding an de kracht va® mijn vloot en leger, waarvan wij af hangen om waardig oma deël te veirvullen ter bereiking van het gestelde doel. Aan het Lageahuc/s zal worden verzocht financieel© maatregelen t9 treffen voor de. oorlogvoering. Allee® zulke maatregelen aiïllen aan het parlement worden voorge steld, diie betrekking (hebben óp het berei ken van ons gemeemtschappeüjk doeC. Bij het débat over het adres van ant woord op die troonrede heeft minister As- quilh een kort overaidht gegeven va® don militairen e® fmamcieelen toestand. Hij gaf te verstaan dat het eenige middel om de awaiei finanoiecle laste® te dragen is een groole uitbreiding van de belastingen e® handhaving van ons credriet. Minister McKcnua zal biimenkori. nieuwe belaating- voorstellen indienen. De druk zal zwaar zijn, doch niet zwaarder da® wij kunne® verduren. (Toejuichingen.) Verbod van invoer. Ee® koninklijk bedluat verbiedt den in voer, behoudens met bizexndere vergun ning, van papier, karton, pu'lp, lompie® e® andere grondstoffe® voor de papierfabri- katie. Voorts worde® verboden: tijdschriften met ee® omvang van meer dan 16 pagina's, met uitzondering van enkele exemplaren, per post verzonden, tabak, sigare®, ciga rette®, meubelhout, st.ee®e® en leien. Een ander besluit verbiedt aan Engel- sche schepen, behalve kustvaarders, zon der vergunning van het ministerie va® handel, een reis te ondernemen. Italië. De luchtaanval in 'f noorden van Italië. Officieel wordt uit Weene® gemedd: Maandagochtend' heeft een onzer lucht eskaders, bestaande uil' elf vliegtuigen, op het staüion e® de fabrieksgebouwen van Milaan bommen geworpen. Uit de ge bouwen kon me® groote rookzuilen zie® opstijgen. De waarnemers hebben, onge hinderd door het geschutvuur en de aan vallen van vijandelijke vliegers, de bom men zorgvuldig kunnen richten. De ge vechten met vijandef.ijike vliegers dóe gedwongen werden het veld te^ruimen zijn alle ón ons voordeel beslist.'- Bovendiie® hebben verscheidene vliegtui gen op de fabriek van Schiio met zicht baar succes bommen geworpen. Alle vlieg tuigen zijn behouden teruggekeerd. Een bericht uit Rome meldt, dat de Oos tenrijk scQie vliegtuigen Maandag ook op Schio bommen hebben geworpen, waar door zes menschie® zijn gedood' e® eenige anderen gewond, Australië De genaturaliseerde Duitscherg. Do eerste minister Holman stelt voor alle Duitschers, die er niet in slagen te bewijzen dat bun naturalisatie oprecht is, het kiesrecht te ontnemen. Wanneer eij •in gebreke blijven over hun positie ten volle opheldering te geven, zulle® zij voorts het recht verbeuren om land of ander eigendom te beaitbe®. Verschillende oorlogsberichten. Een overwtnreïngskerk. Te Obeihol- labrum bij Weenen za/1 uit vrijwillige bij dragen een overwinningskerk worden ge bouwd. Smakelijk eten. De worstfabricage In Duitschland zal hoogstwaarschijnlijk bin nenkort tot de bereiding va® ©enige soor ten worde® ingekrompen. In plaats van de verdwijnende zal me® een nieuwe soort worn mogen invoeren, die met meel, grutten enz. is vermengd. De duurte in Duitschland. Veel levens middelen in Aken stijgen in prijs met den dag), koffie kost thans per pond 2 Mark 20 pf. (f 1.32), zelfs Mal/koffie kost 74 pf. het pond (43 ct.), macaroni kost 50 pf. (30 ct.) per pond. De koffieprijs in Duitschland. De „.Kieuzztg." meldt, dat de regeering in de koffieprijzen niet zal .ingrijpen, zoolang deze niet hoven 2.30 Mark per pond komt. In bee!ag genomen. De Maandag ver schenen Matin", die een zeer scherpe ca- ricatuur van den Ruitschen keizer bevatte, is in Zwitserland in beslag genomen. Schouwburg-ontvangsten te Parijs. Het gaat de Fransclie schouwburgen min der slecht, dan men met het oog op den oorlogstoestand zou verwachten. Do „Daily Telegraph" deelt mede, dat de Grand Opéra in Januari 9 matinees gaf, waarop f 27,000 werd ontvangen. De Opéra Co- mique gaf "20 voorstellingen met een re cette van f 72,000, de Comédie Frangaise ontving in den loop van J anuari f 60,000 e® het Odéon f 38,000. Op den avond van den laatsten Zeppe lin-aanval bedroegen de gezamenlijke ont vangsten der vier genoemde schouwburgen ongeveer f 35,000. Een school voor gekwetsten. De in wijding va® de school voor zwaargewon den te Mortain in Frankrijk heeft de® 8en dezer plaats gehad. De Paeuw, de chef van het civiele kabinet van den minister van oorlog, en Munaut, de directeur der school, hebben het woord gevoerd. De school telt reeds honderd vijf tig leerlingen, dl© de oorlog voor hun oude beroep on geschikt heeft gemaakt. Eieren uit Servië. Uit Servië worden te Aken groote voorraden eieren aange voerd die tegen 9 cents (15 pfennig) per stuk verkocht worden. Gevallen. De „Daily News meldt, dat do bekende vlieger Gëftrge Rainham een zeer ernstige® val heeft gedaan met zijn machine. Hij deed ie Brooklaai-ds twee prachtige looping tho loops en wilde eon dordo doe®, toen de staart der machine brak. Hij viel va® een hoogte van omtrent 2000 voet en werd bewusteloos opgenomen. Hij bevindt zich in .zorgwekkenclen toe stand in ©en der militaire hospitalen te Weybridge, waarheen hij per automobiel werd vervoerd. Uitbreiding der carbïed-nijverheid. Naar de „Daily Telegraph" weet mede te doelen, wordtergens in Engeland eene carbiedfabriek gebouwd, die de grootste in Europa zal zijn als zij voltooid is. Enge land kocht tot dusverre het grootste deel van het carbied, dat het voor zijne nijver heid en voor "verlichtingsdoeleiniden noo- dig had, in het buitenland, vooral 'n Noor wegen en Italië; de eigen industrie leverde per jaar slechts 2000 ten. Een nieuw beroep voor de vrouw. De oorlog heeft in Engeland ee® nieuw be roep voor de vrouw geopend. Te Colches ter is mej. Ruth Davis benoemd tot „town sergeant", die den staf draagt. Wij zouden dus kunnen zeggen: der stede staffier, of staffierste® Buitenlandsclie berichten. Lemanika „Reuter" meldt uit Livingstone, dat 15 Februari. Lemanika, de koning van Barot- seland, is gestorven. (Barotseland wordt begrensd door Duitsch-Zuid-West-Afrika, Angola,de' Kon go en de Kafoee-rivier. Red.) Nederiand en de Oorlog. Maximum melkprijs. Met den minister va® Landbouw is door den burgemeester van Amsterdam o vereent ueahiniag verkregen ten opzichte van het vaststellen van oen maximumprijs van 10 cent per liter voor rauwe melk, aangevoerd op de melkmarkt. De maximumprijs geldt eveneens voor melk, door veehouders en melkhandelaars of melkrijders binnen de gemeente aange voerd, en niet op de melkmarkt gebracht, doch rechtsstreeks aan mclkslijters of melkfabrieken geleverd, althans voor zoo ver voor deze levering geen contract is ge sloten. Koninklijke Besluiten.. Bij Kon. besluit is jhr. dr. G. J. Sand- barg tot Es9enburg benoemd tot burge meester van Diepenveen; W. J. Kapteijn toti burgemeester te Brouwershaven; J. van Barneveld tot burgemeester te Aduard; I. Nauta Andreao tot burge meester te Buren; O. L. P. van de Leo tot burgemeester 1© Venray. Postverbinding Nederland-Engesand. De directeur-generaal der posterijen en telegrafie maakt bekend, dat de dagelijk- sche postverbinding tusschen Nederland en Engeland door middel va® de booten der Mij. „Zeeland" i® verband met het ongeval aan het s.s. „Prinses Juliana" dier Maatschappij overkomen, ingaande 17 dezer tijdelijk wordt vervangen door ee^ verbinding viermaal 's weeks. Hot vertrek der booten uit Vlissingen naar Engeland vindt van dien datum af plaats des Maandags, Woensdags, Vrijdag en Zaterdags t© 6 uur v.m. en uit Enge land naar Vlissinge® des Dinsdags, Don derdags, Zaterdags ©n Zondags. D© verzending van correspondenties uit Nederland over Engeland naar Egypte, Aden, Britsch-Indië, Straits Settlements, Oostrilndië.' Phillippijnsche eilanden en Australië zal dientengevolge van 22 Fe bruari af des Woensdags geschieden met de® trein van 6.40 a. van Amsterdam naar Vlissingen in aansluiting op het vertrek van de bedoelde booten uit Vlissingen. De „Vondel". Het s.9. „Vondel", van Batavia, is he dennacht half een te IJ muidein binnenge val le®, na een- reis van 55 dagen, via Kaap de Goede Hoop. De overbrenging der Arbeideraverzekerïng bij „Waterstaat". Bij Kon. Besluit) vau 12 Feibr. is be- paald, dat, voorbehouden wettelijke voor ziening: met. ingang van 15 Februari 1916 de zorg voor de uitvoering van de Ongeval lenwet 1901, do Radenwet, de Ziektewet en, de Invaliditeitswet, alsmede van de uit die wetten voortgevloeide Kon. beslui ten, voor zooveel het Departement van Financiën bij öl'e uitvoering betrokken is, is overgebracht van dat De<p ar teament naar dat van Waterstaat; met» dien verstande, dat de zorg voor de uitvoering van de begrootingswetten voor de d'iorusifcj aren 1914, 1915 v en 1916, voor zoover deze op öx^venigeinoemde wetten en besluiten (betrekking Jj^bbe®, voorioopig •bllijfti .beruste® bij (het Departement van Financiën. Watersnood in Indië. Tot (heden lis voor de Wateranoo de om- missie voor Nederlandsc'h Oost-Indië bij eengebracht: Amsterdam f56,144, Rotter dam f 33,455, Den Haag f 40,000, totaal f 129,599. Het vliegongeluk te Batavia. Ee®, Reuiter-teilegram uit Batavia d.d. gistere® luidt: De ranop, waarbij generaal Miohiolsen omkwam* heeft J®. geheel Nederlandsch- Indië ontroering verwekt. Het toestel viel, na een vlucht van vijf miiinjuite® op een© hoogte van 100 meter, loodrecht omlaag. - De generaal werd door de draden ge worgd. ZijmLedematen waren op verschil lende plaatsen gebroken. De toestand van luitenant Tea* Poorten ds hoopvol. Hedennacht ontving het „Hbld." van zijn correspondent te Batavia een telegram, dat Ihet bericht van Ter Pooiten's over lijden onjuist ia Aan een telegram van de® „Teflegraaf* correspondent te Weltevreden ontteenen wij het volgende: De commandant van Ihet Nedwlandsch1- Indische leger begaf zich Dinsdagmorgen naar Socbang, om het vliegkamp op Kar lid jatte te gaan inspecteare®. Generaal Mdobielsen gaf den wernsdh te kemne® een vliegtocht mede te maken. De eerste proef mislukte, omdat er blijk baar aan (het toesteü dot® haperde. Nadat het toestel een paar meter de hoogte was ingegaan, moost worden ge daald. De machine werd nog eens mageztien, en teen alles jn orde was bevonden, steeg 9iuite®an.t Ter Poorten met zijn passagier te® (tweede® male op. Toen q© vliegmachine een hoogte van ongeveer 150 meter bereikt had, zagen de toeschouwers tet hom sdhri'k (het toestel plotseling duiken e® an minder dan geen tijd viel het gevaarte ah razende vaart meer. De officieren, die van (het schouwspel getuigen ware®, snelden toe, en voeden generaal Michielse® onder de machine, dood e® met gebreken ledematen. Een nader onderzoek wees uit, dat de generaal vermoedelijk zijn hals gebroken had. Luitenant Ter Poorten vond men bewus teloos met een g-noote. hoofdwonde. De teraardebeste'l'.ing van het stoffelijk overschot va® generaal Michiielsen zou nog Dinsdagavond plaats hebben. Generaal-majoor H. C. Kronouer is tij delijk aangewezen als legercommandant Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren- De Eertsweï. Nog verschillende sprekers Hebben, over de Eiedsiwet het woord gevoerd. Zoo heeft de christe'lijk-historische afgevaardigde diö heer De Visser duidelijk uiteengezet het gjoote verschil tusschen de belofte c® den eed. De belofte* zoo zeidc de heer De Visser o m,, is de eed, weken men, aflegt) niet bij God of een wezen van hooger arde, maar bij... zichzelf. Va® de Katholieke af gevaardigde®, bepleitten nog de hoogach ting voor den eed, welke door het inge diend wetsontwerp wordt verkleind, de heeren Loeff, Aalberse en Nolens. De héér Aalberse maakt© o. m. de bemer king, dat, zoo de overheid den eed niet blijft eischen, doch wiet meer doeit dan dei- ze® tioedaten, .voor do vrije kou ze stelt tus schen eed en belofte, dat da® een Katho liek den eed niet zou moge® doen., D© heer Eer d~m a n s (U.L.) noemde den eed een hëidensche inste'iliiinig), in welke meenimg (hij werd bestrede® door zij® col lege prof. Vissjer van Yzendoorn (U.L.) e®.... waarschijnlijk door ieder an der. die niet zoo fijn Christelijk voelt als dezje vreemde ((heologie-professor. De heer vi Doorn (U.L.) wilde den eed nieit afschaffen bij de successiebelasting,, onder „voorwendsel" van gemoedsbezwa ren. Hierdoor erkent deze afgevaardigde' de waarde van den eed! Maar waarom wil hij dan wel bij andere rechtsgedingen zoo gauw voor die „gemoedsbezwaren" uit den weg gaan?! Heden is de minister aan hét woord ge komen. Gemengde berichten. Brand. Te Bovemipdkela ,Ls gistere® de behuizing va® KI. Suk afgebrand: Aided was verzekerd. Brug aangevaren. Gisternamididag W de Eembrug onder de gemeente Baara door een Van Amersfoort gekomen sleep boot aangevaren en ernstig beschadigd. Ee®. der kleppen van de ophaallbrug wend losgerukt e® viel op het vaartuig, dat get- sleept werd. De doorvaart 13 dientenge volge gestremd..

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1