1
- Uit de Omgeving.
rogdem voor de zoo ingewikkelde kolen-
dietributie als een verplichting moest op
leggen. Spr. zette uiteen, welke voordee-
len hieraan, verbonden waren en waarom
op die wijze de taak van de kolen industrie
belangrijk kon worden verlicht. In groote
trekken gaf hij aan, wat een dergelijke
overeenkomst zou bevatten en gaf daarop
gelegenheid over het een en ander in dis
cussie te treden.
Nadat verschillende sprekers inlichtin
gen hadden gevraagd, en bij het ant
woord de werkwijze nader werd toege
licht, bleken bij hoofdelijke stemming alle
aanwezigen in beginsel bereid, op den
grondslag van deze vrijwillige overeen
komst met de Rijkskolendistributie samen
•te werken.
Grondwetsherziening en periodieke
verkiezingen.
Naar het „Centr." verneemt ligt het in het
plan der Regeering de vereischte ontbinding
der Kamers bij de behandeling der grondwets
herziening zoo mogelijk te doen samenvallen
met de periodieke verkiezingen voor de Twee
de Kamer in 1917.
In memcriam.
Heden ie het die sterfdag van mgr. dr.
Sdhaercrnara, die op 21 Januari 1903 te
Rome overleed, en tevens de derde ver
jaardag van de begrafenis van Zijn Exc.
mr. R. Regouti.
Speenhoff te Haarlem.
De Haarlemsdhe correspondent van „De
Tijd" meldt:
Te Haailleim bestaat een Groote Hout-
etraatvereenigmg, vereeniging van winke
liers, katholieke en miet-katholidkedie de
belangen der hoofdstraat behartigen.
Deze Groote Houitstraatvereeaiigimg faert
etk jaar een avondfeest en nu geviel het,
diat in een vorige vergadering slechts één
Katholiek aanwezig was en mm op die
vergadering tot de conclusie kwam, dat de
eenige man, die de heer en winkeliers en
hun dames recht zou vermogen» te amu-
seereni, was... de heer Speenhoff. Protesten
kwamen in de katholieke courant en van
de katholieke leden der vereemging tegen
het optreden van dezen dubbelzinniger!
moralist, die .te pas en te onpas zijn» vie
zigheden lanceert en waen het aan a£Je
respect mangelt voor onze heiligste gevoe
lens. Men verlangde een nieuwe verga-
dering. Deze werd gehouden en krachtig
spraken velen zich uit, dat zij van dezen
mijnheer niet gediend waren Van den
anderen kant werd verzekerd, dat de heer
Speenhoff beloofd had' op dezen avond
braaf, heett braaf te zul'en zijn. Tableau!
De beleefdheid1 der niet-k athodieka leden
tegenover hun coBlega's gdng echter nieit
zoover, om dan maar te besluiten den
heer Speenhoff af te zeggen, hoewel dui
delijk bleek, dat zij van dezen chanson-
mist, om welke redenen dan ook, niet ge
diend zijn. Meneer Speenhoff zal nu toch
voor de winkeliers dor Groote Houtstraat
zingen! Staande de vergadering zegden
-vele eke deefcen nu hun lidmaatschap
op. Begrijpeujk!
Leger en Vloot.
De opperbevelhebber heeft bepaald, dat,
indien in verband met den watersnood in
Noord-Holland verlof aan militairen naar de
gemeente De Rijp is of wordt verleend
1°. zij, die aldaar.niet verkeerd hebben in
een gezin, waarin een lijder aan typhus wordt
verpleegd, bij terugkeer van verlof een ver
klaring van den burgemeester behooren over
te leggen, waaruit blijkt, dat zij hun verlof
niet in een besmette woning hebben door
gebracht
2°. zij, die aldaar in een met. typhus be
smette woning hebben verkeerd, zièh moeten
voorzien van een verklaring van den burge
meester, waaruit dit blijkt. Met deze verklaring
melden zij zich, na afloop van hun verlof
aan de militaire ziekeninrichting te Haarlem
aan, waar zij dan ter observatie zullen worden
opgenomen.
Militaire wedvlncht.
In de tweede of derde week van Februari
zal een wedvlucht worden gehouden door een
10-tal militaire vliegtuigen.
Gevlogen worden de trajecten: Soester-
berg—Gilze Rijen (N.-Br.) 65 K.M. De Waal
wordt gepasseerd bij Vuren. Gilze Rijen—
Scheveningen 85 K.M.Scheveningen—Zand-
voort—Spaarndam—Amsterdam (Oranjeslui
zen)—Soesterberg 100 K.M. Totaal 250 K.M.
Tc Gilze Rijen 15 minuten, te Scheveningen
1 uur verplicht oponthoud.
De vliegtuigen vertrekken met tusschen-
ruimten van 5 minuten van Soesterberg;
over de lijnen van vertrek wordt op 1000 M.
hoogte gevlogen, ten Zuiden de Waal tot
Güze-Rijen moet ten minste 2000 M. hoogte
worden gehouden, daar verondersteld wordt,
dat dit terrein door een vijand is bezet.
Daarbij moet een verkenning worden ver
richt van een in die streek aanwezige troepen
macht.
De officier-waarnemer zal zijn rapport
tijdens de vlucht maken en in Gilze Rijen
aan de contróle overhandigen.
De vlieger mag niet vliegen beneden 1000
M., doch is overigens vrij in zijn vlieghoogte;
alleen moet hij de lijnen van aankomst op
2000 M. passeeren alvorens te gaan dalen.
Vóór de landing te Scheveningen moeten
in de duinen tusschcn die plaats en Katwijk
nog twee halfbatterijen worden opgezocht
en hun juiste ligging worden aangegeven op
de kaart.
De landing te Scheveningen heeft plaats
benoorden de Pierj^na het vertrek vandaar
worden zand zakjes "bij wijze van bommen
geworpen op een uitgezet vierkant van -10 M.,
zijnde vanaf een hoogte van ten minste 500 M.
Kunsten mogen niet worden gemaakt;
automobielen voor den hulpdienst worden
op verschillende punten gestationneerd.
Gemengde berichten.
de watersnood.
In stormweder op een bedreigd punt.
Stadsmejiischon, die bij de warme kachel
zitten en dan in een gemakkelijken fau
teuil liezen, dat het water docxr den wind1
opgezweept wordt., en een nieuwe po-kier
ernstig ibedreigd wordï, terwijl zij aan de
haiml van. kaarten wijsgierige besehou-
winee» beste geven, (hoe do toestand
zich kaai ontwikkelen, zulten zidh niet ge
makkelijk een denkbeeld kunnen vermen^
hoe er door onze soldaten en dooi- de boe
ren in deze dagen gevochten wordt om heit
water tegen to houden.
Het „ILbld." heeft dien strijd tegen dit
element enkele uren gadegeslagen, den
strijd op den ringdijk van. den Wijden
Woimer in een storm, di»e met. een gewel
dige felheid over het water van den Ocst-
zanerpolder woei, welke door alle kleeren
heendrong.
En toch werd daar den geheelen avond
en 's nacftuts ook aan de versterking van
den dijk gewerkt, ongeveer op dezelfde
plaats, waar in 1825 de ringdijk van den
Wijden Wormer doorbrak en de polder
binnen enkele uren geheel volliep...
Twee, drie rijen hoog lagen daar de
zandzakken en voortdurend reden over
den dijk, waar de modder vele decimeters
dik. was, de wagens can nieuwe zandzak
ken aan te brengen. -Telkens pi'aste het
water over deze kunstmatige horstwering.
Over deze zakken heen, aan. de eene
zijde de schuimende, woeste Oostzaner-
polder, aan den. anderen kant de onbe
gaanbare dijk, welüke meer op een moeras
geleek„ zijn wij achter luitenant Campag
ne, die het bevel over het detachement
soldaten voerde, over het kritieke punt van
den. dijk ge boo pen, zoo goed een zoo kwaad
ails dit kon. En in het maanlicht», dat aan
het water met de eenzame molentjes en
huisjes erin een spookaohitigen aanblik
gaf, zagen wij ze daar werken, onze jom-
gens, tlhams niet gemobiliseerd voor den
buitenlan,disehen vijand, maar voor den
binnenlandschen.
Druipnat door het overslaande water,
tot hun knieën in de modder en half-ver-
k-leumd door den scherpen wind', die met
een verbazende kracht over het water
blies, stonden zij daar op hun post. Zak
ken met zand werden opgestapeld, takken
bossen cm zeilen er itegen aan gelegd, want
ieder begreep het: werd de dijk niet ver
sterkt, dan was het gedaan met den Wij
den Wonner, waaruit ïvsds nu vele boeren
met hun veje gevlucht zijn.
Half vol watr stonden de platte schuit
jes, waarmee men de zakken zand langs
den dijk brac hit, want de wagens konden
niet over den dijk, daar de modder het be
rijden onmogelijk maakte. De schuitjes
slingeixlen en stampten op en neer en toch
bleven de mannen daarop 's avonds en in
den nacht aan het werk, het weder trot
se erende. De saaerpepde wind, die hoe la
ter het ward, des 4e meer in kracht toe
nam en het koude water, dat zonder opl-
houden over de pas aangelegde borstwe
ring heensloeg, déden de mannen» van het
fort Marken-binnen verkleumen en rüüend
uitzien naar de aflossing. Voortdurend
uitglijdend over de natte klei, terwijl men
zich ternauwernood1 kon staande houden
in den stormwind, werd dan eindelijk de
terugtocht aanvaard naar een lichtschijn
sel, dat uit een boerderij in den polder
straalde. Daar konden allen, die op het
bedreigde punt werktent, eenigezins
htm verhaal komen in een stal, wemr
1 ïs niet meer te doen aan den dijk,
hoorden wij eenige sqldaten zeggen.
Ja, zoo was het! en toch zetten andere
mannen den strijd tegen, het water voort.
En op den eenzamen dijk, vèr van Wormer-
veer, ver van Zaandam, waarvan men ad-
leen heel in de verte enkele 'lichtjes zag,
werd er gestreden tegen de schuimende
golven in den Oostzanerpcvldeij, die niet
ophielden te beuken togen de gakken zand,
het zei)! doek en de takkenbossen op den
drassigen dijk.
De maan verdween achter de wolken, de
wind werd een ware storm, de .regen klet
terde near, doch in den donkeren, laten
avond, toen wij deze „unheemiische" pjek
verlieten, bewogen zich op d'e afscheiding
tusschen het wi'ldie water en het nog
groene, polderland, neg steeds enkele ge
daanten heen en weder....
Conflict aan ,,De Telegraaf". Er
heeft zich bij het dagblad „De Telegraaf',
naar ons ter oore kwam, een conflict voor
gedaan., waardoor een groote verandering
zal wonden gebracht, en reeds is gebracht
in de samenstelling der redactie. Het ver
band met vier der bekendste Heden is ten»
deele reeds verbroken en zal eerlang ver
broken worden, Sgjrake ie ook, dat de heer
Schroder, bekend o.a. om zijn gevangen
neming, uit de hoofdredactie zal treden.
„De Tijd".
Ontvlucht. Te Barger Oostei-vaen
(Dr.) is een Russische mirütair aangeko
men, die uit een Duitse h gevangenkamp
ontvlucht was.
Vergifiigingsverscfcijnss.|en. Op een
hofstede ondeu- Colijnsplaat hefhben zksh
na het gebruik ran ottebollon veraiftigjiics
verschijnselen voorgedaan. Adht personen
velden onwel, zij hadden braiktagen em
buikloop. De geneedheer liet alle natiën-
ten onmiddellijk hot bed houden. Hun toe
stand is niet verergerd.
Köpenick. Te Duizel (N.B.) kwam
een sergeant bij den heer Van Dooren
koffiehuishouder, inkwartiering verzoeken
voor 14 militairen. De sergeant was een
één-armige, hetgeen argwaan verwekte.
De politie werd gewaarschuwd, die den
gegradueerde naar den burgemeester
bracht., die hem verder aan den militairen
commandant te Eersel uitleverde. Het
bleek een burger uit Tilburg te zijn, die
natuurlijk niets met het z.g. „kwartier-
maken" uitstaande had.
Het bouwongoluk te Arnhem. Het
laatste a'achtoffer van het ongel.uk te
Arnhem is thans van ondea- de puinttioo-
pen dar ineengestorte melkinrichting to
voorschijn gehaaid. De drie lijken°zijn
naar het gemeente-ziekenhuis ter schou
wing overgebracht. Het verdere oprui-
riingswark is voorloopvg gestaakt opdat
•de deskundigen een onderzoek zulten kun-,
nen instellen.
H. M. de Koningin heeft aan den burge
meester van Arnhem Har© deelneming
doen betuigen in het droevig ongeval'aan
den (Westeivoortschen dijk aldaagr en in
lichtingen vei^ocht omtrent den toestand
der gewonden en omtreait de noodzakelijk
heid om bij het lenigen van den eersten
Bewusteloos ear met een zeer ernstige
hoofdwonde werd eerstgenoemde opgeno
men en par brancard naar hier vervoerd.
Zijn toestand ds niet zonder gevaar.
Laatstgenoemde heeft bij dit ongei.uk
schouder eax dijbeen ernstig gewond'.
Brand. Gisteren omstreeks 1 uur brak
brand uit in de woning van den landbou
wer G. van Beek aan den Rijksstraatweg
te Rheden. De brand ontstond floor on
voorzichtigheid van een loodgieter, die de
dakgoot herstelde. Een hoeveelheid boo:
ging verloren.
nood der nabestaanden eenige hulp te
verleenen.
Ongeluk. Men meldt uit Steenwijk d.d.
gisteren: Bij het met kipkarren vervoeren
van zand in den nabij deze plaats gelegen
polder van, den, heer Reminders te Hooge-
zand, hadden de arbeiders H. W. van
Kaltenkarte en T- H. van Lesveen, het
ongeluk onder een zwaar beladen, kar te
geraken.
Land en Tuinbouw.
Mond- en klauwzeer.
Sedert de vorige opgave d.'d. 12 dezer zijn
gevallen van mond- en klauwzeer vastgesteld
In Noord-Brabant: twee gevallen te Aarle
Rixtel en één geval in elk der gemeenten
Beek en Donk en Lieshout;
In Limburg: één geval in elk der gemeen
ten Bergen en Susteren.
De maatregelen werden opgeheven te Gen-
dringen, Rotterdam, Oud-Alblas en Bleskens-
graaf.
SPORT.
Wedstrijdprogramma voor Zondag.
voetbal.
Eerste klasse West.
Den Haag: Quick—Sparta.
Haarlem: HaarlemV.O.C.
Utrecht; HerculesD.F.C.
Tweede klasse B.
Leiden: AjaxSpartaan.
Alkmaar; Alcm. VictrixE-D.O.
Derde klasse D.
Leiden: L.V.V.—'Gouda.
Alpheh: Alphen—Sportman.
Gouda: Olympia—T.O.P.
KORFBAL.
Eersteklass© Zuid..
Leiden: Fluks—A. L. O.
Rotterdam: VeloxO.S.C.R.
Zilveren N. v. d. Dagbaï.
Leiden: RozenburgD.T.V. II.
luchtvaart,
Het reckttoestel-Fokker.
Wij lezen in „1'A.uto":
„De Duitsche vechtmachine, die in de Fran-
i ifig7;,yri\Wf AH. G. Fokker, die
genaturaliseerd Duitscher fabrieken heeft
te Schwerin en Buda-Pest). De monoplans-
_Fokker_zijn beter van bouw dan de Fransche
6nelle machines.
„Het toestel wordt voortbewogen dooreen
geblindeerde schroef, door een sterke, mach
tige motor, gewoonlijk van 150 P.K. in be
weging gebracht. De monoplan verkrijgt
daardoor een zeer groote horizontale snelheid,
die volgens de Duitschers wel tot 180 K.M.
per uur beloopt. Zijn stijgkracht is uitmuntend,
zooals men heeft kunnen vaststellen» Het
schijnt tot 2500 M. te kunnen stijgen in een
tiental minuten, ondanks zijn aanzienlijke
afmetingen.
„De „avion" is er op berekend om
slechts één persoon- mee te voeren, die
tegelijkertijd bestuurder en strijder is. Deze
krijgsman-bestuurder heeft zijn zitplaats in
het midden van de fuselage, zitplaats die
meestal gepantserd is, vooral bij de laatste
toestellen die de fabriek verlieten. De aviateur
heelt onder zijn bereik en tot zijn beschikking
een mitrailleuse met ritsen van 250 kogels
aansluiten, welk kanon door de schroef heen
kan worden afgevuurd. De Duitsche aviateur
is aldus in staat zijn tegenstander van voren
aan te vallen."
„L'Auto" voegt hieraan toe:
„Het idee voor die monoplan, waarvan de
Duitscheis zich zooveel hebben voorgesteld
en waarvan de hoedanigheden inderdaad bui
tengewoon zijn, is niet geheel ontstaan in het
brein van een genialen Duitscher. Het is een
voud ig een copie van monoplanp geconstrueerd
door Franschen.
„De monoplan-Fokker mag nooit de linieën
der Duitschers passeeren: hij moet er steeds
achter blijven, buiten bereik van onze kanon
nen. Men heelt gezegd dit was een aanvals-
toestel. Het is inderdaad echter ter verdedi
ging. Daarom is nog nooit zoo'n toestel binnen
de linieën der geallieerden komen te vallen.
„Het Fransche toestel waarop het vijande
lijke het meest gelijkt is de monoplan „pa
rasol", type Morane Saulnier, geconstrueerd
naar aanwijzingen van den beroemden aviateur
Garros".
„Het was Garros, die voor het eerst, zich
bediende van een mitrailleuse, die schoot dwars
door .de in beweging zijnde schoef.
BODEGRAVEN.
Gemeenteraad.
Voou'ziitier de heer H. Le Couïtre, bur
gemeester.
Aanwezig 11 leden; afwezig de heer W.
Turkenburg, met kennisgeving!
De Voorzitter op-ent de vergadering,
waarna de notulen der vorige v-ergadeaóng
werden gelezen en onveranderd vastge
steld.
Verschillende missives van Ged! Staten
worden vooige-leizein> en aangenomen \oor
keimisgevilng.
Van den heer Joih. Bleijleven was inge
komen een vei zoek om loonsverhooging en
een verzoek -oun voortgang te maken met
het bouwen van de hem toegezegde wo
ning. B en W. adviseeren niet tot loows-
verhooging over 4© gaan, maar te wachten
dat -hij met April' thuiskomt. A'l-s het dan
blijkt, dat do toeseand loonsverhooging
eischt, wihem B. em W. het ter sprak©
brengen. Met den bouW zal worden voort
gegaan.
Nog was ingekomen een verzoek van. den
heer A. Griffioen om ondersteuning voor
zijn zoom, die geipl-aatst is -in (het gesticht
te 's-Heorenloo, hetgeen niet veel kosten
gepaard gaat. De Gereformeerde Kerk
draagt f4.50 per week bij. Adressant ver
zoekt de gemeente de overige f 3 te willen
bijdragen. Wordt met algemeene stemmen
Op voorstel van den voorzitter wordt
besloten een commissi© uit de raadsleden
samen te steller» tot het inzamelen van
gelden voor de door den watersnood ge
teisterde streken.
Aangaande overname van grond bij het
Station deelt de Voorzit er mede, dat
de prijs eerst was voor 1610 M2. f 4 per
meter, latei- kon men den grond koopm
voor f 1000 minder en thans, na onderham»-
del'ingen, ds (het aangeboden voor f 5000,
terwijl de gemeente tevens de straten
overneemt en zictti verplicht het terrein
achter den heer A. Verlaat tot F. Twaalf-
hoien te verhoogen: Wordt met algemeene
stemmen tot aankoop besloten, terwijl te
vens wordt goedgevonden hiervoor een
teeming aam te gaan groot f 7000 en de
bog rooting met eenzelfde bedrag te wij
zigen.
Voorts werd door den Raad besttoten om
de vereeniging Schuttevaer op de a-lhder
te houden jaarvergadering tea* gemeente
huis te ontvangen en werd een blanco cre
el iet verleend voor de te maken kosten.
Vervolgens werd nog een wijziging ge
bracht in de maatregelen tot bevordering
der gezondheid em werd de bepaling ge
maakt dat melkboeren, aangesloten aan
de waterleiding, hun gereedschap niet
anders .reinigen mogen dan met water uit
de leiding.
Tot 'leden der Schoolcommissie werden
herkozen al-le aftredende Siedem, de hee-
ren J. v. Andel, C. W. v. Beek, A. v.
Ramshorst, Th. Korse, A. Breek land, K.
Douwes Dekker.
Bij de rondvraag informeerde de heer
v. 't Riet of iïu de -tijd niet gekomen is om
hot Steuncomité op te 'heiffem. Hij zou al
thans gaame een financieel verslag zien-.
De Voorzitter kan over opheffing geen
besluit nemen, echter zegt hij een finam
cieel verslag toe.
Na nog eenige vragen aangaande het
op hoog en der te koopen girond,, zegt de
Voorzitter ook daarvan nog geen uitslag
te kunmeat geven, daar er nog geen vaste
plannen bestiaan.
Hierna sluit de Voorzitter de vergade
ring.
HOOGMADE.
Statuten. Met de „Start." zijn verzon-
den de goedgekeurde statuten van de Coö
peratieve Boerenleenbank alhier.
LEIMUIDEN.
Te water. Dezer dagen werd de heer
K., die met zajn fiets aan den verkeerden
karnt van den weg reed, door een andere
wielrijder aangereden, met het góv
üe-' "opObuJg -was h-eritevf K. weef op "het
drege en kooi hij zijn reis voortzetten.
Uitvoering. Door de Tooneelrareemi-
gmg „Vocxrwaaits" werd Dinsdag- en
Woensdagavond ©en uitvoering geigovGn
café Keijnar. D© versdhi-lle-nd-e Tiummens
werd eat vlot gespeeld en de spelers ver-
wierven een daverend applaus.
VOORSCHOTEN.
Zangavond. Op verzoek verwijzen we
naar een advertentie in dit mummer,
waarin een zangavond wordt aaneekon^
digd.
WASSENAAR.
Uitvoering. Bij de opvoering v-an De
Zegepraal dee Kruisee" was de zaal 'van
den heer Lempers matigjes bezet p;it stuk
was zeker oorzaak dat de tweede komst
van dei Hollandsch-e Tooneelvereeni<ring
heel'wat meer bezoekers lokte. Met groot©
aandacht werden de acht bedrijven van
De Twee Weezen" gevolgd em na ieder
bedrijf voJgdem luide teekemem van in
stemming met het schoon© spel. Na het
(laatste bedrijf moest het gordijn» herhaal
de malen „op". De mededeling dat uit
dankbaarheid nog een kluchtspel zou wor
den gegeven, werd met applaus begroet.
Het stukje, getiteld „De tafel d® gedekt"
wekt© nogail den lachlust der talrijke aan-
weizjcr'Pin. cv
STADSNIEUWS.
Ned. r. k. Volksbond.
In het gebouw „Prediker" vergaderde
gisteren de afdeeling Leiden van den Ned.
R. K. Volksbond. De voorzitter, de heer P.
Heemskerk, opende de vergadering met
gebed en wenschte den leden een zalig
nieuwjaar. Verder bracht spreker de gis
termiddag door het hóófd der gemeente
uitgesproken Nieuwjaarsrede naar voren.
In deze rede heeft de burgemeester de
vrees geuit, hoe men, waar bijna alle
vereenigingsn har© jaarfeestjes vieren,
uit een dergelijken toestand van zor
geloosheid zal ontwaken. Dit verwijt, zegt
spreker, behoeft de Volksbond zich'even
wel niet aan te trekken. Spreker herinner
de vervolgens aan het belangrijk aandeel,
dat de afd. Leiden van den Ned. R. k'
Volksbond heeft gehad inzake de levens-
middelenvoorziening en aan het bezoek
van H. M. de Koningin in onze stad,
waarbij verschillende, penden H. M.
hebben ingelicht over de nooden van de
bevolking. Ten slotte bracht spr. in harte
lijke bewoordingen dank voor hetgeen door
onzen burgemeester inzake de levensmid
delenvoorziening is tot stand gebracht.
De notulen der vorige bondsvergadering
werden hierna gelezen en goedgekeurd en
een nieuw lid door den voorzitter met een
hartelijk woord geïnstalleerd.
Vervolgens gaf de voorzitter een over
zicht van hetgeen sinds de laatste bonds
vergadering door het comité uit de Leid-
sche Vakcentrales is gedaan.
Nadat hierna door den voorzitter nog
eenige mededeelingcn waren gedaan en de
l ref
"i
■ra®
'commfesite van verificateurs, hij
van den heer Muller, had gc-epportoi
dat rekening en boeken van den
meester in orde waren bevonden, verkr
de heer P. J. S. Serrarens het woord
het uitspreken van een rede ever
ontstaan en de roof van de Kerkelijke
ten".
Na een korte inleiding behandeld©
spreker eerst het ontstaan van de Ker»
lijke Staten. Het begin van het wereld]
gebied "der Pausen moet men zoeken
de bezittingen en goederen, welke de K
van Rome in de drie eerste eeuwen vi
Constantijn de Groote verwierf. De oud
grootere bezitting was het Lateraan
Rome, dat door Keizer Constantijn
de Pausen ten geschenke was gege\
Vooral in den tijd van keizer Constan
begonnen de Kerkelijke Staten zich r?u
ontwikkelen. In de 5e eeuw vielen
Lomgobarden in de landstreken, tot het
deel van den H. Stoel behoorende, en
roofden vele gewesten.
Pepijn de Korte kwam naar Italië, w
hij de Longobarden versloeg en een
ledige overwinning op hun koning Ais
fus behaalde. Hij schonk aan den P
de goederen' terug die hem waren
roofd
Karei de Groote bekrachtigde de scli
kingen door Pepijn aan den Paus ged;
em werd in 800 te Rome tot keizer
kroond. Na dien tijd werden de Kcrkeli
Staten verschillende malen vergroot
stonden zij dikwijls bloot aan de aanval
van kleine Staten.
Napoleon I, die -na de groote revolt
van 1796, keizer was geworden, liet on
verschillende voorwendsels Rome
zijn troepen bezetten en liet Pius VII
vangennemen en in de gevangenis werp
eerst te Savona en later te Fontaineble
Eerst in heit begin van 1814 kon de P
te Rome terugkeeren. Het congres
Weenen (1814—1815) regelde opnieuw
Statenverhouding in* Europa; de Kerkel
Staait werd met verlies van enkele pro'
cies weer hersteld. Doch de vrijmetsela
verlangden één Italië met Rome tot hoi
gtad. De Framsch-Duitsche oorlog
stond, die een einde zou maken aan
werëldlijke macht der Pausen. Gebruik
kende van de onmacht van Oostenrijk
Frankrijk, toen in 1870 Napoleon de Fi
sche bezetting uit Rome terugtrok, i
overde Victor Emanuel Rome en trok d
de Port© Pia binnen. Den Paus tracl
men schadeloos te stellen door Hem 'n ja
lijksche toelage (die steeds door Hem
geweigerd) te schenken en door Hem
zekere vrijheid toe te staan.
Al deze feiten toonen aaai, dat de
kelijke Staten zijn geroofd.
Hopen wij, eindigde spreker zijn
dat eenmaal het erfgoed van Petrus
den Paus zal worden teruggegeven.
De voorzitter dankte den heer Sern
voor zijn leerrijke rede en sloot daanii
vergadering met den Christelijken
De Wognummers.
Vooreerst door de keuze van de nuirnn
van het programma en ook door de wi
waarop alles werd ten gehoore gebrat
Was ik vorige malen niet ruild in mijn
oordeeling, thans wil ik grooten lof bi
gen aan directeur en koor, voor de v
kelijk artistieke wijze waarop zij zich
getuigden van grooten vooruitgang en
der nummers, èn de wijze van uitvoer
getuigden van groot© vooruitgang en
ken met d© sleur van vroeger, toen
de uitvoeringen een waas van monotoi
lag, die den kunstzinnigen hoorder mi
slecht kon bekoren. Nu was dat alles
heel anders. Meer eischenstellende nu
mers, meer nuanceering, meer expres:
hooger opvatting, ziedaar de factoren
het geheel voerde tot een trap van mi
kaliteit, die ik voorheen met de besten
niet vermocht te ontdekken. Zelfs de
pulaire sopraan-soliste heeft reuzensch
den vorderingen gemaakt-; buigzaam!»
en sonoriteit werden als onmisbare eige
schappen gecultiveerd en deden de stem
glans en sobere expressie winnen. De
(gelrondheid, het af-zijn van de koi
maakten dat het ensemble schoone momi
ten gaf, die tot in de ziel troffen. En d
viel dit vooral te bemerken in de polypi
nie van Mozart „Ave Verum" dat voor o
't hoogste* stond. Deze avönd is dan oi
een succes geweest, waartoe de omgevin
de Hooglandsch© Kerk, in groote mate b
droeg; het woelige van de concertzaal w
hier niet te vinden; alles rust en tot luisi
ren stemmend. Het publiek talrijk opgei
men onthield zich hier van applaus, da
ging niettemin in hooge mate bevredigd'
dankbaar huiswaarts. Sp.
Mond- en Klauwzeer.
Hedenmorgen werd bij een koe op
Veemarkt mond- en klauwzeer geconst
iteerd. Een 15-tal verdachte dieren werdt
afgezonderd en later onder politietoezicl
naar het abottoir vervoerd. De veemarl
werd met carbol ontsmet.
Militairen behulpzaam bij het vervoeren
van vee.
Op verzoek van het Bestuur der Afde
lin»g Leiden en omstreken der Hollandse!
Maatschappij van Landbouw zullen er m
litairen van het garnizoen alhier, die mi
de behandeling van vee vertrouwd
beschikbaar worden gesteld om behu'
zaam te zijn bij hetontladen en vervoert!
van het gered vee uit de door den water
nood geteisterde streek in Noord-Holland
dat hoogstwaarschijnlijk in een groot aa»
tal alhier zal aankomen.
Te 10 uur hedenmorgen sloegen d
paarden, gespannen voor compagnieskai
op de Oude Varkenmarkt op hol. In h®
wilden ren wierpen zij het hek voor het g'
bouw van Rijks Zeeinstiumenten omvei
De diereh werden spoedig door eenitf
burgers tot staan gebracht,
De bij Koninklijk Besluit van 14 Januaf
191(T tot kapitein benoemde le Luilcn!l'1,
\V. F. Hackstroh van de Vide Infanten*
