Opvoering van „DE VERLOREN ZOON".
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
wiiAARGANO No. 1909
£c4d^cli^(2ou/tcmt
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN,
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 10 cent per week fl.25 per kwartaal; bjj onze
«^n Cent per week, f 1.45 perkwartaaL Franco per post f 1.65 per kwartaal.
t6 Wonderlijke nummers 2Vi cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 oent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regele f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeellngen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratie
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote lettere naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Verdere mededeelingen over deze opvoering
vindt men onder de advertentiën in dit nummer.
DE DIRECTIE.
ummer bestaat uit twee bladen.
Mischrijving voor Z.H.
den Paus.
j hadden de eer volgend schrijven te
Haarlem, 16 Januari 1916.
Mijnheer de Redacteur,
de inschrijving voor Z. H. den. Paus
jindigd, en Wij door de goede zorgen
le R. K. Bladen dn ons Bisdom en de
ladigheid der geloovigen, dn do gele
nd rijn gesteld om Onzen Heiligen
r, tot leniging Zijner verschillende
l»n, de aanzienlijke som van ruim
0 aan te bieden, gevoelen Wij ons
angen. U blijk te gevecn van onze
fde over helt welslagen dezer dnschrij-
de bereidvaardigheid, waarmede
krsütcoid onze wenschen zift tegemoet
voor de uitnemende zorgen. aan
zameling en verantwoording de.r ge-
gelden gerwijd, brengen Wij u
oprechten dank.
alle geloovigen, voornamelijk
[ïoen, die door God minder met itijde-
goedereai zijn gezegend, zoo offer-
hun. aalmoes hebben gebracht,
rïaj^in. de eerste plaats, Wij ge-
dwr"i ~"<v a a me aan uw opwek-
Iwoorel toe te schrijven,
ij verzoeken u deze onze d.anikbetui-
in uw blad te willen publiceeren, om,
I's van de gelegenheid gebruik makend,
door uwe bemiddeling onzen dank
aten jegens de talrijk velen, die door
Le milde gaven den. H. Vader een zoo
reikend bewijs Werden van hun dto
[eerbied cn kinderlijke aanihankelijk-
;e de Gever van alle goede gaven
met Zijnen bijzonderen Zegen beloo-
[voor bet goede gedaan in deze zoo
olie tijden.
t. alle hoogachting, verblijf 5k in-
ïels,
Uw dienaar in O. H.,
i AUGUSTINUS JOSEPHUS,
Bisschop van Haarlem.
aien uitvoering van
-)e Verloren Zoon"
oor onze abonné's.
loals wordt medegedeeld door een
jrlentie in dit nummer, zal voor de
tné's van ,,De Leidsche Courant" een
)ering worden gegeven van het treur-
„De Verloren Zoon",
de vele opvoeringen van dit drama,
al dezen zomer te Oisterwijk, waarheen
uit alle oorden des lands Katholieken
iiet-Kathplieken zijn henengestroomd,
het overbodig worden geacht, nog te
en op de bijzonder hooge waarde van
1 tooneelspel, oen meesterwerk van
onzer meest bekende letterkundigen,
priester-dichter Willem Smulders.
dit dr.ama zijn de rijke en ontroe-
■ende gege\ ens van de Parabel van
^Verloren Zoon" aangevuld en vetr-
:digd, .zoo, dat het schriftuurlijk ka-
er der gebeurtenis en der personen be
rd blijft en in levendiger kleuren, in
er tinten voor ons komt te staan.
>el do pers is in haar beoordeeling
dit tooneelstuk dan ook vol bewon-
ng en waardeering geweest.
►o schreef b.v. ,,De Tijd" o. m.:
Het Oisterwijksche spel was een
r u k k i n g. Deze eerste opvoering
andeert een misschien niet vermoed
in den lande. De faam mag steken
trompet, want kond gedaan moet den
•e, dat op het huidig tooneel nog ge-
ing is voor beschaafd-voelenden, in
is-gevoekle spelen
oge Nederland, speciaal Roomsch Ne-
and, .zijn waardeering betuigen, in
Ische belangstelling, ook tot onze
msche eere."
venzoo hebben de recensenten van
öto Katholieke bladen opgetogen ge
in voor de schoonheid van dit tooneel-
k; zij waven enthousiast over de su-
me hoogte, de artistieke volkomenheid,
i'toe het Roomsch tooneel zich heeft
'•n .te verheffen.
'ch niet alleen de Katholieke, ook de
niet-Katholieke pers heeft onomwonden
hare bewondering betuigd, hare waardee
ring uitgesproken voor deze grootsche
tooneel-schepping.
,,De Nieuwe Rott. Cut." schreel:
„Het zijn uren van genot geweest en
men heeft ervairen, dat er in dezen arbeid
van Pater Smulders zeer veel belangwek
kends is en niet weinig, dramatische
kracht
Wij wekken onze lezers in Brabant, doch
ook andere belangstellenden in Hollandsch
tooneel met aandrang op, zich het genot
van een bezoek te veroorlooven."
„De Telegraaf' getuigt-:
„Hoeveel schoons en gezonds was er in
deze opvoering van Smulders plechtig
tooneelspel."
„Het Nieuws van den Dag" erkent:
„De onderneming is stout geweest, het
resultaat ver boven v e r w a c h-
t i n g."
De leiding van het spel is in handen
van den beroepsacteur Vincent Berghegge,
die tevens een der hoofdrollen vervult, en
die de bedoeling van de verheven poëzie,
naar aller getuigenis, hoog heeft, opgevat
en subliem heeft gekarakteriseerd.
De muziek, de vocale en instrumentale
compositie, die een onafscheidelijke aan
vulling is der daartoe bestemde toonee-
len, het werk van prof. Ant. Hansen,
muziekleeraar aan het Seminarie St.
Michiels-GesteV-is door deskundige critici
ïioogelijlc gewaardeercl(Do open-lucht-
uitvoeringen to Oisterwijk konden niet
door muziek worden opgeluisterd).
Voor de uitvoering van het'tooneelspel
kon, vooral in deze tijdsomstandigheden,
in onze stad geen andere gelegenheid
worden gevonden, dan het gebouw van
den Schouwburg dat trouwens nu het
karakter heeft gekregen, hetwelk voor de
mobilisatie de Stadsgehoorzaal had.
De uitvoering geschiedt wij wijzen
hier met nadruk op in besloten
kring, alleen voor de abonné's van
de „Leidsche Courant", zoodat het geen
gewone schouwburg-uitvoering is. Wij
houden ons er van overtuigd, dat onze
abonné's zullen weten te waardeeren het
hun bij deze gelegenheid aangebodene:
Roomsche toonealkunsf.
De mannelijke, tol het het dragen van
wapenen in staat zijnde, bevolking van
Montenegro, zal op bepaalde plaatsen
worden geïnterneerdde vrouwen kunnen
zonder uitzondering in de haar aange
wezen woonplaatsen blijven. Naar de
„Neue Freie Presse" verneeemt, zou
Griekenland een nota tot de geallieerden
hebben gericht, waarin op de ontruiming
van het door de Entente-troepen bezette
deel van zijn gebied wordt aangedrongen.
Van de oorlogsterreinen.
Overzicht
Sinds een paar dagem is een verslapping
vaar dte Russische offensieve beweging aan
de Strypa .en aan de Bessarabïsc'ho gren
zen merkbaar. Thans wordt in de berich
ten van dit front slechts melding gemaakt
van .enkele klein© gevechten, die van
plaatselijke en geringe beteekeni-s waren.
Ook din het noordelijk deel van het Oos
telijk oorlog ster.rcin hdbben e enige ge
vechten plaats gehad, waar de Duitsche
■aam'allen even weinig (resultaat hebben
opgeleverd als de Russische aan het zuid
oostelijk front. De Russische generaal
Dimitrief verklaarde nog niet lang gele
den aan een correspondent van den „gptilt
Parieten", dalt de Duitse hers niet in staat
zijn Riga te nemen, daar de stellingen cm
d)ie stad best kunnen worden verdedigd.
Ook hier zal do strijd dan beperkt blijven,
tolt do gewone dagelijksche loopgraven-
gevechten en artilleriebeschieting.
Van d>e overige oorlogst erreinen vallen
geen belangrijke gebeurtenissen te mel
den.
Op Zee.
Geen Oostenrijk9ch getorpedeerd
Het agentschap „Stefaui" meldde op 14
Jan: Op 13 Januari torpedeerde de Fran-
sche, bij onze marine gedetacheerde duik
boot „Foucault" in het zuidelijk deel van
de Adriatische Zee eeii O.-H. vorkennings-
vaartuig van het Novark-type. Daar de
O.-H. marine geen schip vermist, moet
worden aangenomen, dat de „Foucault"
zich vergist heeft en een schip der gealli
eerden in den grond heefi geboord, meldt
het tJKorr. Bur.'' uit Weenen.
0p den Balkan.
De vredesonderhandelingen met
Montenegro.-
De onderhandelingen over bet. neerleg
gen dor wapenen door het Monten.ag.rijn-
schfc leger, zoo wordt- officieel uit Weenen
gemeld, zijn Maandagmiddag begonnen.
De Oostenrijksdhe troepen, dte in.tusse.hen
•nog Wirpazar en Rijeka hadden bezet,
hebben -de vijandelijkheden gestaakt.
De „Neue Frede Presse" bevat de vol
gende authentieke mededeellngen over de
onderti an delingen met Montenegro:
Op 13 Januari meldden zich bij de Oos-
tenrijksche voorposten twee Montenegrijn-
sdhe ministers en een majoor der artille
rie aan en gaven den wensch te kennen
onderhandelingen aan te knoop en. Diie
wensch werd te bevoegder plaatse overge
bracht, en daarop voïgde het antwoord:
de eerste voorwaarde voor het begin van
vredesonderhandelingen was het onvoor
waardelijk neerleggen der wapens-door
het MonitenegTijnsche leger.
De beide ministers bleven -te Ce'ttimje en,
de verdere besprekingen met ben werden
door -tusschenpensonen gevoerd. Onder de
wapens, die Montenegro moet neerleggen,
behooren niet alteen alle moderne vuur
wapens bij hét Leger in gebruik, doch ook
de wapens, dte teder mannelijk Montone-
grijn al/s erfstukken draagt. De Montone-
grijnsche troepen zullen in grootte afdee-
ILngen samenkomen en de wapens in- let
terlijken zin moeten neerleggen. Het toe
zicht daarop zal hierin bestaan, dat de
Oostenrijksche troepen een strategische
klopjacht beginnen, waarbij gdheal Mon
tenegro als een grodt bosch wordt be
schouwd, dat tri zijn geTLeele uitgestrekt
heid wordt afgezocht, opdaJt niet hier of
daar benden overblijven, die op edgen gie-
legerihedid guerilla voeren.
Daarna zal de mannelijke, tot het dra
gen van wapens in staat zijnde bevolking
naar bepaalde plaatsen worden gebracht,
wat waarschijnlijk tot een hoog© leeftijds
grens noodiig zal zijn. De Montenegrijnr
sche vrouwen hebben zoowel als combat
tanten- als bij den etappedoiensit aan den
oorlog deelgenomen.
Weliswaar had koning Nikolaas reeds
sedert ge ruimen -tijd de uitbetaling van
loonen gesltaakt, waarop vele vrouwen
naar hunne haardsteden terugkeerden,
waarheen hen dan ook met tijdelijk verlof
de huisvaders volgden^ om voor eenigen
tijd dn het onderhoud der gezinnen te voor
zien. De vrouwen zullen zonder uitzonde
ring in de haar aangewezen woonplaatsen
blijven.
Tot de onvoorwaardelijke neerlegging
der wapens behoort ook de overgave aan
de Oostenrijkers van alle steden en plaat
sen en van alle verkeersmiddelen» met
name van de spoorwagen.
Ontruiming van hot bezelöe Grhksche
gebied.
Naar de „Neue Freie Presse" uit Sofia
verneemt zou Griekenland gisteren een
nota tot de geallieerden hebben gericht,
waarin wordt aangedrongen op de ont
ruiming van het door ententetroepen be
zette deel van zijn gebied.
Duitschland.
Een schrijven van Z. H. den Paus aan
den opperveidaalmoezenfer van het
Pruisische leger.
De Duitsche opperveldaalmoezenier Mgr.
Joeppen, bisschop van Casimo, heeft in
antwoord op zijn rapport omtrent de ziel
zorg bij de Duitsche soldat-en en matrozen
van den kardinaal-staatssecretaris een
schrijven ontvangen, waarin deze hem,
namens Z. H. den Paus, dank brengt voor
al hetgeen hij op h<ft gebied van het gees
telijk leven en den godsdienst voor de
Duitsche soldaten, matrozen en krijgsge
vangenen heeft gedaan.
Dr. Liebknecht
Dr. Liebknecht heeft aan het bureau van
den Duitschen Rijksdag meegedeeld, dat
hij uit de sociaal-democratische fractie is
getreden en het verzoek gedaan te worden
opgenomen in de lijst der Rijksdagleden
die tot geen enkele fractie behooren.
Italië.
De verbinding met den Patriarch van
Jeruzalem hersteld.
Onlangs wees de „Osservatore Romano"
op het feit, dat*er maandenlang geen ver
binding was tusschen den H. Stoel en den
Patriarch van Jeruzalem. Zelf3 ten aan
zien van telegrammen, door bemiddeling
van deai apostolischen delegaat, Mgr.
Dolci, te Konstantinopel, naar Jeruzalem
geseind, kon niet de zekerheid worden ver
kregen,, dat zij den patriarch in handen
waren gekomen.
Thans seint de Romein sche correspon
dent van „De Tijd":
De Patriarch van Jeruzalem heeft aan
den Kardinaal-Secretaris, Kardinaal Gas-
parrï, telegraphisch bericht gezonden, dat
hij niet door de Turksche overheden wordt
gemolesteerd, en dat alles goed gaat.
Ru3land.
Een hooge raad van ministers.
„Reuter" meldt uit St. Petersburg: Naar
de bladen melden, heeft do miuisitorraad
besloten een boogen raad van ministers Sm
te stellen, -voor de behandeling van vraag
stukken betreffende den toestond op eco
nomisch-, handels- en mijveuheidsgébLed
van Rusland in verband met den oorlog.
Vereenigde Staten.
De „Persia".
Gerard, de Amerikaansohe gezant te
Berlijn, heeft aan do regoering der Ver
eenigde Staten gemold, dat Duitschland
alle gezagvoerders van Dui'tsche duikboo-
tem in do Middellandscho Zee heeft ge
hoord en d*at zij allen ontkennen verant
woordelijk to zijn voor het in don grond
boren vande ..Persia".
Verschillende oorlogsberichten.
De verliezen van de oorlogvoerenden in
de elf eerste maanden van den oorlog.
Hot Roode Kruis te Genève heeft, volgens
do „Temps" een statistiek opgemaakt van'
de verliezen die de oorlogvoerenden gedu
rende de elf eerste maanden van den oor
log hebben geleden en komt daarbij tot de
volgende getallen (de berekening voor
Frankrijk en Rusland is blijkbaar door
do censuur geschrapt):
Engol a d: 180,000 doodon, 200,000 go
wónden, 90,000 gevangenen. Totaal 470,000
man buiten gevecht.
Pui'tschlan d: 1,630,000 clooden,
1,850,000 gewonden, 820,000 gevangenen.
Totaal 4,300,000 man buiten gevecht.
Oostenrijk: 1,610,000 dooden,
1,865,000 gewonden, 910,000 gevangenen.
Totaal 4,385,000 man buiten gevecht.
T u r k ij 110,000 dooden, 140,000 ge
wonden, 95,000 gevangenen. Totaal 345,000
man buiten, gevecht.
De Zwitsersche desjkundige kolonel Fey-
ler berekent de verliezen der Duitschers
bij de gevechten in Artois en in Champag
ne in September jl. (die dus buiten de
statistiek voor de elf eerste maanden val
len), op 44,145 dooden 23,955 gevangenen
en 198,652 gewonden, te zamen 266,752.
Een gearresteerde afgevaardigde.
Naar wij vernemen zijn te Hannover ge
arresteerd de vroegere Hongaarsche Rijks
dag-afgevaardigde te Boedapest, advokaat
dr. Jules Markbreit en diens huishoudster
Jules Markbreit had voor 400,000 kronen
gougeld aangekocht, om deze in Neder
land te verkoopen. De koffer met geld werd
te Bentheim in beslag genomen. f
De Balkan-expres. De eerste Balkan-
trein is Maandagavond te Konstantinopel
aangekomen.
Kloosterlingen geïnterneerd. Men be
richt uit Jeruzalem aan „de Tijd": Alhier
is bij de kerkelijke overheden bericht ont
vangen, dat een aantal Duitsche klooster-
terllngen te Alexandria (Egypte) door de
Engelschen zijn geïnterneerd. Alle pogin
gen, tot dusver voor hun bevrijding be
proefd, bleven vruchteloos.
Belasting op vrachtprijzen. De Deen-
sclie regeering heeft een belasting op
vrachtprijzen aangekondigd. Brutovrach-
ten zullen worden belast met 20 pet., be
houdens zekeren aftrek voor schepen in
de binnenlandsche vaart. Scheepsaandee-
len, zegt de „Times" f zijn sterk gedaald.
Buitenlandsche berichten.
Ontploffing In een militaire
werkplaats.
De „Berl. Lokal Anzeiger" verneemt uit
Christiania: Zaterdag had een vreeselijke
ontploffing plaats in de "nieuwe militaire
■werkplaats in Marvike bij Christijaan-
sand. De werkplaas en het mijnenmaga-
zijm zijn geheel en al vernield; waar
schijnlijk is het ongeluk ontstaan door
ontploffing van mijnen. Gelukkig hadden
er juist geen werkzaamheden plaats;
slechts twee militairen bevonden zich in
het gebouw, wier vreeselijk verminkte lij-
ken later werden teruggevonden.
Nederland en de Oorlog.
Handelsverk. op de grens.
Naar het „.HblcL" verneemt heeft de op
perbevelhebber van Land- en Zeemacht de
directiën van spoorwegmaatschappijen
uitgenoodigd om voorschriften uit 4e vaar
digen, opdat in het vervolg niet alleen
levensfliddelen, maar alle ten uitvoer ver
boden goederen op de Stations, die to de
eerste linie zijn gelagen, slechts worden
afgeleverd op vertoon van een bbnnen-
land sch paspoori.
Goederen van Hollandse he
schepen aangehouden,
Naar wij vernemen, zijn de door de
„Rijndam", „Noordam", „Nieuw-Amster
dam", „Oosterwij'k", „Noorddijk" en „Rot
terdam" aangevoerde partijen spek, gezou
ten vleesch en darmen, alle op order der
Engelsche regeering aangehouden en
naar hot PrijzenJhof gebracht, ofschooh al
deze partijen met goedkeuring van de N.
O. T. verkocht en verladen waren en het
Sjpek zelfs gnootendeelts voor het Neder-
landsche leger bestemd was. Door belang-
liebbe-nden is bij de N. O. T. en hij (Ié
UolLandsdhe regeering ernd.ig geprotes
teerd, terwijl de medewerking vazrt den
Amerikaanschen gezant is ingeroepen), om
de partijen alsnog vrij te krijgen.
De „Rijndam" op een, mijn
g e 1 o o p e n?
„Reuter" seint uit Londen d.d. 18 dezer:
De Nederlandse he mailboot „Rijndam'*
stoomt hedenavond naar Gravesend op met
den voorsteven omlaag; sleepboot-en ver-
leenen hulp.
De passagiers zijn veilig; drie stoikenB
zijn gedood en 4 gewond. Het schip Ls ge
heel buiten gevaar.
„Reuter" seint nader uit Londen':
„Lloyd's" aneldlt, dat de „Rijndam" cte
rivier ops toomt met eigen kracht; het
schip helt lichtelijk naar Stuurboord over..
400,000 K r on en goudgeld naar
N e d er I a n d.
De Boeda.pester advokaat en vroegere
afgevaardigde, dr. Julius Markbreit is
xuiiai' wij vernemen irn ge-aetecfiap vair»
een dp>me aan de Hollandsch© gren/s aoni-
galiouden en to Hannover geïnterneerd;,
•Markibreiit had gdtracht 4<>9,000 kroniert
goudgeld naai- Nederland over te bren
gen, om daar dit bedrag 4e verkoopeai en
zoodoende, tengevolge van het versohil to
wisselkoers, oen groote winst te behalen.
De For d-e x p e d a t.a e.
Naar vernomen wordt, hebben de Scan
dinavische leden der Ford-expeditie thana
verlof gekregen van de Dui'tsche R«gea
ring, door Duitschland naar hun vaderland
terug te reizen. Echter is 't nog niet be
kend wanneer ze zullen vertrekken. Nar'
mens de Ford-expedütie was voorgesteld
aan de Dui'tsche Regeering hern met een
extra-trein te doen roizen.
Blijkens een hedenoohte nd uit Berl ij-a
onltvangen telegram, betreft liet verlof tot
het reizen door Duitschland uitsluitend del
Scandinaviërs en niet de Amerikanen.
Koning Alb er ten het R. K.
Huisvestings-Comité.
Aan Z. M. den Koning dor Belgen was
een kort jaarverslag gezonden van da
werkzaamheden van het R. K. Huisvest-
tings-Comité te Leiden, gepubliceerd door
den Directeur in het „Kath. Soc. Week
blad".
Het Comité-ontving daarop liet volgend^
schrijven:
Den Hear© A. Kellenaers, Dir.
R. K. Hu'fSV. Comité, Leiden.
Waard» Heer.
'De Koningi, Die uw verslag ontvangen
en met belangstel ting .doorbladerd heeft,
verheugt Zich over de edele.taak die uw:
KomltoL't bij onze arme Kindertjes
sLaclifoffers van den oorlog met zoo
veel ijve-r en naastenliefde volbracht heefL
In naam hunner Majesteiten, heb ik
de eer de groeten des KonLngs en der
Koningin aan al onze kleine landgenootoa
en hunne beschermers over te brengen.
Aanvaard, Waarde Jleer/, de verzekering
mijner hoogachting,
De Adjudant Generaal,
Hoofd v. h. MIL Huis des Koning^
H. Jungbluth.
Koninklijke gift voor de R.K. Militaire
Tehuizen.
Hare Majesteit de Koningin heeft den
hoofdaalmoezenier bij hest loger een be
drag van vijfhonderd gulden doen toekon
men ten bate der Roomsch-Katlioliokd
Militoire' Vereenigingen en Tehuizen.
De Rijksmiddelen.
De apbrengsit van 's Rijks middeleai ov*m
de maand December van heit vorig jaar 40,
natuurlijk met inachtneming de „bujk
tengewone omstandigheden", niet ongüA«
$tilg ite noemen. Tegen een ontvangst
December 1914 van f 18.344,372.23 staol
thans eien bedrag van f 19,186,477.64.
Liohting 1910 naar huio.
Naar men ons meldt, zullen de landweer-
pUchtigen der lichting 1910 den. 28sten Ja
nuari a.s. ojeit ont>dpaa],d yeriof naar huid
gaaii. •-