17
Opvoering van „DE VERLOREN ZOON'.
BUITENLAND.
De Oorlog.
7e JAARGANG
No. 1907
S)e £cicbcli^0ou/taiit
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN,
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
■genten II cent per week, f 1.45 perkwartaaL Franco per post ff.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2"/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
MAANDAG
JANUARI.
I9I6.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regel3 f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratie
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Verdere mededeelingen over deze opvoering g
zullen wij doen onder de advertentiën.
DE DIRECTIE, m
Door d© te late ontvangst van de
geïllustreerde Zondagsbladen, hebben
Zaterdag eenige abonné's tot onzen
spijt, dé courant later dan gewoonlijk
ontvangen. DE ADMINISTRATIE.
De ramp
jWij zouden er bijna aan gewend raken,
it geweldige rampen honderden onzer
.edemenschen neerslaan in ellende... Wij
uden er bijna aan gewend raken; 't zou
begrijpen-zijn, doch niet t-e veront&chul-
:igeu, daar nooit mag worden afgestompt
et mede-lijden, in .den volsten zin des
uords, met hen, die in nood verkeeren...
En zoo moet dan in de helle kleuren der
ragische werkelijkheid voor ons staan
le ramp,, die nu tengevolge der overstroo-
ming de lage landen heeft getroffen. In
oord-Holland is de schade onberekenbaar,
blgens deskundigen toch duurt het zes
jaren, voordat door zeewater overstroomde
anderijen weer haar vroegere, vruchtbaar-
leid hebben herkregen. En dan het lot
Ier van alles afgeslotene eiland-bewoners!
Deze tijden, vol van onheil in allerlei
vorm en van allerlei aard, moeten het toch
wel in lichtende duidelijkheid voor ons
neerschrijven, dat er is geen voorzichtig
heid zoo wijs en geen wijsheid zoo voor
zichtig, diéTn staat is ons het bezit onzer
joederen te verzekeren, onze havo en ons
asd aan cms vast te klampen... Eén. ramp
a ons kan alles ontnomen zijn...
Dit begrijpend, zal het betrekkelijk ge-
uakkelijk vallen, ook nu weer diep in de
leurs te tasten, als er zal worden ge
raagd voor de slachtoffers van den ge
weldigen Januari-storm. Het Watersa&ood-
onds te Amsterdam, dat over zeer veel ka-
litaal beschikt, doet echter nog niet een
ieïoep op de liefdadigheid. Het wil eerst
Lfwacbten of het met eigen geld den nood
an lenigen. Doch, als een beroep op de
^.efdadigheid door Nederland zal weer
klinken, dan zullen aller beurzen .w&er
onmiddellijk wijd open staan!
De Duitsche Keizer is geheel hersteld
«aar het front vertrokken. - In Spanje
lijn 60 marinesoldaten van het getor-
ledeerde stoomschip „Wolfrod" geïnter-
leerd. Het Spaansche stoomschip
yo" is op een drijvende mijn geloopen
gezonken; 25 menschen zijn ver-
ronken.
Van de oorlogsterreinen.
Overzicht
Op het Zuidoostelijk oorlogsterrein zet
ten de Oostenrijkers nog steeds hun op-
marsch voort. Zij hebben thans met hun
zuidelijken vleugel Spizza bezet en ten
Zuiden van Berane stormenderhand
schansen op de Gradina genomen. Te
Cettinje, zoo meldt een Oostenrijksch be
richt hebben onze troepen honderdvieren
vijftig kanonnen van verschillend kaliber,
tienduizend geweren, tien machinegewe
ren en veel munitie en oorlogsmateriaal
buit gemaakt. Het aantal stukken ge-
(scffuit, buit gemaakt in de gevechten om
den Lovtsen, is tot vijf-en-veertig gestegen.
Van het Westelijk oorlogsterrein valt
niets bijzonders te melden. Een Duitsch
bericht meldt, dat een vijandelijk monitor
zonder resultaat Westende heeft bescho
ten.
Aan de Bessarabische grens blijft de
strijd voortduren. Vooral het gebied van
Torporoets, ten oosten van Razonots, was
het tooneel van verbitterden strijd. Het
Oostenrijksche legerbericht geeft van deze
gevechten de volgende lezing: Viermaal,
op sommige plaatsen .zesmaal, zond de
taaie tegenstander zijn twaalf tot veertien
gelederen diepe aanvalskolonnes op de
stellingen af, om welke heete gevechten
plaats hadden. Steeds weder werd hij,
niet zelden in nachtelijken strijd, met de
bajonet teruggeworpen."
Van het Zuidelijk oorlögsterrein wordt
gemeld, dat aan het bruggehoofd van
Görz de Oostenrijkers aan de Italianen
een sedert den laat&ten slag zeer versterk
te stelling bij Oslavia ontrukt hebben.
Het Turk&che hoofdkwartier meldt, dat
aan het Kaukasus-front eten verbitterde
slag van 4 dagen is geleverd, die in' het
voordeel der Turken geëindigd is,
0p Zee.
De duikboot- en mijnoorïog.
Lloyds-agentschap deelt mede, dat de
Britsche stoomboot ,,Goquet" tot zinken
is gebracht.
Lloyds" meldt, dat- (het Spaansche
stoomschip „Bayo", van Huelva naar La
Pall'ice. op een. drijvende mijn geleopen en
gezonken i)s, op 40 mijl afstand' van La
PalLice. Er zijn 25 menschen, verdronken;
één is er gered.
0p den Balkan.
Koning Peter.
Koning- Peter zal Zaterdag Saloniki
verlaten en zich naar de badplaats
Aidipso begeven, verneemt de „Repubü-
cain" uit Athene. De Grieksche regeering
heeft den torpedojager ',,Ferrax" te zijner
beschikking gesteld.
Kardinaal Mercier te Rome.
Kardinaal Mercier is Vrijdag te Rome
gearriveerd. Op het station werd hij o. a.
begroet door de Belgische kolojiie te Rome.
Zaterdagmorgen heeft de Kardinaal de
H. Mis opgedragen in het Belgisch College;
daarna ontving hij bezoek van mgr. Hey-
len, bisschop van Namen, die zich vervol
gens naar het Vaticaan begaf.
Na Zondagmorgen de H. Mis te hebben
opgedragen, steeg kardinaal Mercier in
ipbtoi automobiel, hem door eeh Ameri-
kaansche dame aangeboden. De automo
biel was van binnen met bloexnen versierd
en droeg een kleine Belgische vlag.
Kardinaal Mercier, vergezeld van zijn
vicaris, begaf zich naar het Vaticaan,
waar hij door den Paus ontvangen werd.
De kardinaal had een dossier papieren en
docomenten bij zich. Daar de audiëntie
een persoonlijk karakter droeg, bleef de
vicaris van den kard'inaal in een aangren
zend salon.
Duitschland. N
De Keizer,
flWolff' meldt uit Berlijn: De Keizer,
die van zijn lichte ongesteldheid geheel
genezen is, werd op zijn rit naar het paleis
van den rijkskanselier (waar hij aan een
ontbijt zou deelnemen) dpor het publiek
hartelijk begroet,. De Keizer vftoefde ver
scheid ene uren bij den rijkskanselier en
onderhield zidh in levendige gesprekken
met de gasten. Na het ontbijt heeft de Kei
zer een langdurig onderhoud met dien
rij ksk anselier geh ad
Z. M. is gistermiddag geheel hersteld'
naar het front vertrokken.
De „Baralong"-quaesS:ie in den Rijksdag.
Eergisteren is de bekende quaestie over
het •tot zinken brengen van een Duitsche
duikboot door den Engelschen kruiser
..'Baralong" in den Rijksdrg-te?' sprake
gekomen. Naar men zich zal herinneren,
werd de Duitsche U-boot in den herfst van
1915 bij de Iensche kust door de ,,Ba.ra^
leng" 'in den grond geboord. De beman
ning van het Britsche schip zou de hulpe-
looze opvarenden van den Duitschen on
derzeeër met geweerschoten hebben afge
maakt.
De Duitsche regeering,, die eëra bar-
baarsdh optreden niet kan dulden» heeft
onmiddellijk na het gebeurde een breed
voerig protest gepubliceerd, waarin werd
betoogd, dat de Britsche marine,'de trots
van Groot-Britanhië, niet alleen volkomen
ontaard, doch tevens van alle menschelijk
gevoel ontbloot zou zijn.
Dé Britscjhe regeering heeft kort daarop
een Witboek het licht doem' zieni, waarin
Duitsch land's protesteerend memorandum
is opgenomen; dit boek moet als antwoord
op' Duitschland's aanklacht dienen.
In de nota, die de Duitsche regeering
thans door bemiddeling van den. Ameri
ka ansch en gezant aan. het Britsche gou
vernement heeft doen toekomen, neemt zij
zichvoor represaille-maatregelen te tref
fen.
De geiheele Rijksdag was het er over
eens, diat de zonden van Engeland zich
met den dag opstapelen en dat het uit
vluchten zoeken der Britsche regeering in
haar motay een bewijs is dat Engeland zich
schuldig voelt. Er werden geweldige ter
men. van. verontwaardiging en smartelijke
wc ede gebezigd!, die in. andere parlemen
ten niet vaak nog werden gebruikt Het
Engelsche antwoord was een boosaar
dige onbeschaamdheid", een satanische
fhoOn" en de sprekers zeiden, dat de ge-
heele Rijksdag wel eensgezind in zijn oor
deel daaromtrent wezen zou.
Alleen Liebknecht riep heel luid:
,,neen"l..<
Engeland.
Engeland en de handel.
Reuter"-meldt uit New-York: De bladen
bevatten .telegrammen uit Londen volgens
welke Engeland binnenkort de thans gel
dende koninklijke.besluiten, die den han
del der onzijdig en met Duitschland reget-
Lem, zal vervangen door de afkondiging
van een geregelde blokkade.
Het ministerie van buitmland&ohe za
ken heeft hieromtrent geetn officieels in
lichting ontvangen, maar in regeerings-
kriJigen gelooft men dat zulk een maat
regel tal van factoren, die tot misverstand
leiden, zal-wegnemen, zoo ook de kwestie
of de Engelschen gerechtigd zijn te belet
ten,- dat goederen Duitsche havens berei-
kerïfr en waarschijnlijk een oplossing vin
den voor de leer vaii de „voortgezette reis"
ten opzichte van goederen bestemd voor
Lu'tsdhland door onzijdige landen.
Spanje.
Geïnterneerd,
Zestig marine-soldaten, die na het tor-
piedeeren van het stoomschip „Wolfrod1"
aan de Marokkaansohe kust ontsnapten,
zijn te Malaga geïnterneerd.
Te Londen, meldt „.Reuter", is evenwel
geen stoomschip van den naam „Wolfrod"-
bekerad.
Perziö.
Een nieuwe oorlogsverklaring
Wolff" meldt uit Konstantinopel: Vol
gens betrouwbare berichten uit Pexzië
heeft Nisan es Saltan, dat gouverneur-ge
neraal van Loeristan, die om zijn vader-
landsche gezindheid bekend is, het bevel-
over de tegen de Russen en Engelschen
strijdende Perzische nationale strijdkrach
ten overgenomen. Hij heeft Engeland er.
Rusland den oorlog verklaard en de vijan
delijkheden geopend.
Verschillende oorlogsberichten.
Verjaardag van thn Duitschm Keizer.
De Duitsche Keizer heeft weer bekend
gemaakt, dat hij op zijn verjaardag geen
feestelijkheid of gelukwenschen verlangt.
Wie op dien dag aan zijn vriendelijke ge
voelens uiting wil geven, doe dit, zegt hij,
door gaven tot leniging van de, door den
oorlog geslagen, wonden.
Tien kinderen door een bom gedood.
In de nabijheid van het vliegterrein te
Keulen zijn tien kinderen, die een bom
uit een vliegmachine vonden, door de
ontploffing van deze bom gedood.
Inbeslagneming van notenhout. De
.Duitsche regeering hee'fit alle aanwezige
voorraden notenhout en alle staande wal-
nootenboomen voor militaire doeleinden
opgeëischt.
Eene waarschuwing van de Shoil Com
pany. Ook Engeland moet zuinig gaan
worden met benzine. De „Shell Company",
die de Engelsche regeering de benoodigda
hoeveelheden levert, heeft eene circulaire
uitgegeven, waarin zij particulieren auto
bezitters aanraadt, zuinig met benzine om
te gaan, omdat zij anders misschien niet
in staat zou zijn, geregeld hare bestellin*
gen uit te voeren.
Buitenlandsche berichten,
De nieuwe onderkoning van Indië.
Lord Chelmsford is benoemd tot onder
koning van Indië. Hij is kapitein bij heb
4de Dorsetshire-regiment en ging als zoo
danig in het begin van den oorlog naar
Indië. Men vermoedt, dat hij naar En-
geland zat terugkeeren, om door den
koning te worden ontvangen en zijn staf
te kiezen.
De kroning van Joeansjikar.
De kroning van Joeansjikai tot keizer,
van China is, naar „Havas" uit Parij*
meldt, vastgesteld op 9 Februari.
Een Amerikaansohe duikboot gezonken.
De Amerikaansche 'Onderzeeër ,,F 2" Ut
gezonken, ten gevolge van een ontplof-
fing op de marine-werf te Brooklyn.
Naar gemeld wordt, zijn er 20 perso*
nen gedood.
Er zijn vier menschen gedood en twaalf
gekwetst, waarvan isomimige waarschijn
lijk doodelijk. Men was bezig de olec tri-schel
batterijen, waar de duikboot onlangs med
voorzien was, te herladen toen de ontplof
fing plaats had1. Een andere veronderstel-»
ling a®, dat het ongeluk veroorzaakt ig
door een zuui-stofontploffing.
Groote brand in Bergen.
Zaterdagavond is in Bergen oen brand
"uitgebroken, die tot 9 uur 's morgens heeft
gewoed. Het vüur greep tengevolge van
den krachtigen Noorderwind snel om zjich!
heep. De zakenwijk heeft vooral geledeau
De meeste pakhuizen voor koloniale wai-
ren gingen jn de vlammen, op. De schade
wordt verloopiig op 50 mlllioen kr. ge
schat.
De telefonische en telegrafische verbin
dingen zijn verbroken; de spoorwegverbin
ding is in stand' gebleven. De brand, ds d©
grootste, die ooit dn Noorwegen Ls voorge-
kernen. Te Kristiania worden inzamelin
gen voor de hulpbehoevenden gehouden.,
Een aardbeving in Engeland.
Volgens Zaterdagmiddag te Londen
ontvangen berichten is in den nacht van
Vrijdag op Zaterdag in midden-Engeland
over een grootèn afstand een aardschok
gevoeld.
De laatste berichten deelen mede, dat
de huizen te Matlock en Warksworth!
schudden,, hoewel er geen schade aange
richt is.
In het Rhymneydal in Zuid-Wales hoeft
een ernstige aardstorting plaats gehad..-
Overstrooming én Ierland.
Doordat het groote kanaal in KingS
County in Ierland buiten zijn oevers i3
getreden, is er groote schade aangericht.
Het vee, de oogst en de wegen zijn weg
gespoeld, terwijl alle verbinding met som
mige plaatsen geheel verbroken fi. De,-
FEUILLETON.
Misdaad en straf.
I,
De inkwartiering.
Trommen en trompetten weerklonken in
e gewoonlijk stilie straten, van de stad
[aardien; paarden deden hun afgemeten
•etrappel hooren, officieren vaardigden
evelen uit, en die inwoners zaten, onge-
ust achter hun vensters verscholen, naar
on voorbij-trekkende®, troep 6e kijken;
Iet wajs het regiment van de cavalerie
ran Brionne, een sierlijk en goed uütge-
ust regiment, dat den Franschen naam
fiere wijze hoog hield,
jjflfi Trommelslagers reden voorop. Een ko
lonel met grijzende haren galoppeerde
lara de spits, en achter hem een jonge
u(tenant, die een standaard droeg, waarop
iet wapen van Frankrijk.
..Leve de koning!" riepen de soldaten,
erwijl zij nieuwsgierige blikken wierpen.
Jjp al die zoo zorgvuldig gesloten huizen.
Deize kreet vond evenwel geen we&r-
clarak; geen enkele stem beantwoordde
leni: monden, harten en huizen' bleven
elijkelijk gesloten; maai' blikken vol
;aat volgden den standaard en do solda
at van Lodewijk XIV.
de met gothische huizen omgeven
laikt aangekomen, waar het stadhuis zich
>ven alles verheft, formeerde het icgl-
lent zich in gesloten colonnes; de ko
pal steeg af, beklom de tredeo^ van het
gbouw, en zich wendende tob den. bur-
Phoestor m de schepenen, die' zich op
het bordes" bevonden, voegde hij hun toe:
Mijuehearera, an naam des koning-s,
onzen heer, (bezetten wij; naar krijgsge
bruik, uwe stad; doch, wanneer gij geen
tegenstand biedt, "ziullen de menschen en
de eigendommen met alle nauwgezetheid
geëerbiedigd worden.
Wij zijn niét in staat .tegenstand' te
bieden, mijnheer, luidde hat antwoord
van den burgemeester, alhoewel, in an
dere tijden, een zoo machtige natie als
de Fransohe, een zoo groot koning als
uw monarch, verplicht zouden zijn ge
weest rekening met ons te houden. Wat
eischt gij?
Huisvesting en levensmiddelen.
Wij stellen ter beschikking van uw
ruiters, het oude klooster van Sairate-
Begge; er is plaats voor de manschap
pen en voor de paarden; wat de officieren
betreft: deizen zullen wij een onderkomen
geven in de voornaamste huizen der stad,
doch wij rekenen er op, dat zij hun be
woners zullen weten te eerbiedigen.
Ik sta borg voor hen, -mijnheer; en,
zoo gij u te beklagen zoudt hebben, wel
nu, wend u dan tot mij.
Een uur later waren manschappen en
officieren onder dak; zij hadden het vaan
del naar den kolonel begeleid, die ten
huize van een der schepenen was afge
stapt, en dé jonge .officier, die het had
gfdragen, begaf zich, met een biljet in
de hand, naar het kwartier, dat men hem
had aangewezen. Hij zag een ouderwetsch
huis, opgetrokken deels uit gebakken
steen, deels uit hout, en waarvan de
steeds smaller trapsgewijze! itoeloopende
verdiepingen zich tolt een aanzienlijke
hoogte verhieven. Boven het dale zweefde"
een vlucht ooievaars, do welbekende gas
ten der Holla.ndsche huizen. Aan de deur
langs drie treden te bereiken, hing een
blinkende en gepolijste ijzeren 'klopper; de
jonge luitenant diet hem neervallen en»,
na een oogentblik wachteras, kwam een
oude dienstmeid opera doen, die evenwel,
bij het zien van de militaire uniform,
achteruitsprong en verschrikt uitriep:
Mijnheer! mijnheer! een vijandig
soldaat».
Een grijsaard, in zwant fluweel gekleed,
als op de fraaie portretten vap Rembrandt
kwam uit een aangrenzende (kameq, trad
op den officier toe, las het biljet na, dat
deze hem ter han'd stelde, en zeide hem
in 't Fransdh, met sterk accent:
Treed binnen, mijnheer, ik zal u naar
het vertrek geleiden, dat ik voor u be
stemd heb.
Aan het einde van de gang bevond zich
de trap; 'terwijl hij deze opging, viel heb
den jongen officier op, da.t er zooveel
weelde in deze schijnbaar zoo eenvoudige
wc ruing heersch'te. Een eikenhouten leu-
cr.ing van zeldzaam snijwerk liep langs de
treden, welke met een mollig Porsisch ta
pijt waren bedekt; schHderiien, vriende
lijke landschappen voorstellende, bedekte
de muren, terwijl' een kristallen met zilver
gemonteerde lamp hot tusschenportaal
verlichtte. Hij ging een kamer door, waar
groote Japansche vazen., met bloemen ge
vuld', to praten stonden, en werd door zijn
gastheer een vertrek binmengele-id, waar
van 'de aanblik keurig was en de inrich
ting- aan alle gemakken beantwoordde.
U zijt 'hans bij u tehuis, veegde de
grijsaard hem toe, en ik durf vertrouwen,
dat gij u, als vriend behandeld, niet vij
andig zult toornen,
Twijfel daar niet aan, mijnheer, gaf
hem de luitenant 'ten antwoord; gij zult
u niet over mij te beklagen hébben
Zou ik ook uw naam mogen weten?
Ik iben .ridder de T.ricaster, edelman
uit Dauphiné. Ik dien in-het leger des
koraingé, omdat iik van militair ras ben,
aangezien mijn familie uit de landstreek
is, die men het „oorlogzuchtig dal" noemt,
om het groot aantal krijgslieden, die heit
heeft opgeleverd.
Goed zoo, antwoordde de grijsaard
ik heet Maurice de Gheldof, ik lieb3
oveneens gediend, doch ter zee, en thans
rust ik in mijn geboorteplaats uit.
Na deze korte ophelderingen groetten
zij- elkaar en, thans alleen gebteven, on
derzocht de ridder met een soort van
nieuwsgierigheid het vertrek, dat men
tem had afgestaan. De wanden waren be
hangen met Cordova-leer, en de meubelen!
in eikenhout gebeeldhouwd'; waren van
eerr bijzondere fraaiheid; doch, te midden
van deze antieke weelde, brachten eenige
gelakte kabinetjes, ivoren kistjes, porse
leinen kostbaarheden', een Japansche wa-
pen-trophée den vreemdeling de betrekkin
gen 'te binnen van Hol Land met 'het Verre
Oosten. Een ande.V2 bijzonderheid trof den
jongeman. Aan hef, hoofdeinde van heit
bed' hing een kleine schilderij van de
school'van Van Eyck, voorstellende den
It. Joannes in de woestijn. Was dit een
eenvoudig gedenkteekemi van de liefde voor
de kunst? Was dit, in dat Protestantsche
land, een zinnebeeld) van godsdienstige
getuigenis? De heer de TricasteL vroèg zich
dit af. Toen het op den wachttoren zeven
uur sloeg, bracht men hem zijn avondeten!
en hij ontwaarde, da't tegenover hem, alsl
officier in actieven dienst, de.onUhoudingé-
regel in acht genomen te zijn, want hot
.was aan den vooravond van het feesit vani
de HII. Apostelen Petru3 era Paulus: heit
maal (bestond uit gerechten zonder vleesch-
spijzen.
Gedurende een of twee weken maakte
de jonge officier niet de geringste vorde
ring in de vertrouwelijkheid van hein,
wier huis hij bewoonde, alhoewel, de gasib-
vrijheid, die (hem verleend werd, groot eau
overvloedig was, alhoewel zich niets vij'-"
aradigs ve.rried zoo min bij de meerdere*»
als bij het dienstpersoneel. De heer
Gheldof kwam hem alle dagen op zijn
kamer bpz?oekeni daar was hun conversai»
tie zeer beperkt, erijhèt was don jongen
officier to nauwernood bekend, dat hea
huishouden bestond uit den ouden hee®
era uit 'twee vrouwelijke personen, die eemi
de zuster van den her de Ghldof, de andeaj
zijnkleindodhteir. De laatste kende hij nlotv
alleen, had hij op zekeren dag, in de lanea
van den (tuin!, heel even gezien een jom^g
vrouwelijk persoon, sTank van gesitalHeL
die met een lammen kievit speelde. Doe»
in de gangen, enop de trappen ontmoette
hij vaak juffrouw Jacoba (dit was da
naam van haar tante), en hij keek steeds
die stilzwijgende figuur, stuursch iln trék
ken, geheel ln het zwart gekleed, en dte
gelijk'een schim zonder geruischj, zonde®
gebaren voortgleed, met verbazing, aaak.
Zij had nog nimmer het woord tot heart
gericht.
(Wordt vorvolgdl
