De Oorlog. 7e JAARGANG No. 1900 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. ZATERDAG Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAB, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Q De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, mot GRATIS POLIS Ongevalien-verzekering on het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze JANUARI, agenten II cent per week, f l.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/i cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent 1916. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regsls 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Dit nummer bestaat uit drie bladen en het geïllustreerd Zondagsblad. BUITENLAND. Het Russische legerbericht meldt, dat de Russen zich meester maakten van het dorp Tsjartorysk.--De Oostenrijkeclie regeering had 4 Januari nog geen ofti- cieele mededeeling ontvangen van de torpedeering van de „Persia." - Duitsch land heeft aan de Vereenigde Staten voorgesteld schadeloosstelling te betalen voor de levens van Amerikanen, dien ei de „Lusitania" zijn omgekomen en heeft de verzekering gegeven, dat Duitsche duikbooten in de Pdiddeilandsche Zee geen onbewapende koopvaarders zonder voorafgaande waarschuwing zullen aan vallen. Van de oarlogsterreinen. Overzicht. Op het oostelijk oorlogster rein blij ven de Russen steeds aanvallen. Of de aanvallende beweging ook dienen moet, om de legers der centralen te noodzaken uit Servië en van de Grieksche grens naar Zuidoost-Galicië te doen terugkeeren, kan uit de verschil lende berichten niet worden opgemaakt. Wel meldt „Reu-ter" uit St. Petersburg, dat een groot aantal nieuwe Oosten rijkse h-Hongaarsche troepen in de nabij heid van Tsjerowitsj zijn aangekomen, maai vrrtcieei is uw...y8 kend. Het Russisch legerbericht. van 7 Januari meldt, dat de Russen, zich meester hebben gemaakt van het dorp Tsjartorysk en de hoogte twee werst ten westen daarvan, ■waarbij zij eenige gevangenen maakten. Het Oostenrijksche legerbericht meldt evenwel, dat de Russen het kerkhof ten noorden van Tsjartorysk bezetten, maar spoedig doo-r de Oostenrijksche landweer werden verdreven. Op de overige oorlogsterremen is de toe stand onveranderd gebleven. Op dsn Balkan. Duitschland en Montenegro. De consul-generaal van Montenegro te Rome 'heeft, naar „Hava.s" meldt, beves tigd, dat vredesvoorstellen "^iSioor Duitsch land aan Montenegro zijn gedaan. Koning Ntkita heeft onmiddellijk na ontvangst telegrafisch geantwoord1 dat daarvan geen sprake kon zijn. Grieksche leening. De Franse he regeering heeft eir in toe gestemd opnieuw aan Griekenland een voorschot te verstrekken van 10 mil'lAoem francs. Diit feit bewijst aldus „Havas" dat de Fransöh-Grieksche betrekkingen uitstekend zijn geibleven. De cönsuis in vrijheid gesteld. De gezanten van de geallieerde mogend heden te Athene hebben, volgens ©én „Reu- ter"-l>ericht, aan de Grieksche regeering doen weten, dat de te Saloniki gearres teerde consuls in vrijheid zijn gesteld. België. Nieuwe veroordelingen. Een der correspondenten van „De Tijd" meldt van de grens: De vroegere chef v^n het ministerie van oorlog, de heer Joseph Freylling, te Etter beek, iis ter dood (veroordeeld wegens „ver raad -in oorlogstijd", hij zou de Belgische dienstplichtigen begunstigd hebben het land te verlaten Hij was ook al tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld. Daar zijn gezondheidstoestand' thans zeer zwak ds heeft men de executie nu uitgesteld! Groot opzien zali baren ook bovendien de veroordeel',mg van mejuffrouw Juliette R-enkin, zuster van den Belgischen minis ter van koloniën, tot zes maanden gevan genisstraf (onder aftrek van 1 maand pre ventief) en 100 mailk boete. Nog een twintigtal andere personen eijn tegelijkertijd veroordeeld tot k-ortere of langere straffen. O. a werden veroordeeld: Pater -Seraphimus Vermeulen S. J., uit Brussel, tot acht maanden gevangenis straf, -omdat hij zijh.Gorre.-pondein'uie langs een, omiweg had verzonden; pater Paul Dom S. J., tot 300 mark boelte wegens het z.g. behulpzaam zijn bij Tfetf passeer en der grenzen: de B.ruSselsche vicaris JuleiS Petit, tot 100 francs boete en 3 mannden fjevangemssltraf onder aftrek vantwee maanden preyeafcief; de eer\y,. heer Da- mieng tot 1 maand gevangenisstraf en 500 mark boete. Engeland. De dienstplichtquaestie. Plet idienstpiikihtontworp Ijs tüians door het Lagerhuis bij eerste lezing met 403 te gen 105 stemmen -aangenomen. In het Par lement bleek d-e tegenstand tegen het ont werp zich vooral te uiten dn die cxitliiek van den afgetreden minister van binnen- landscbe zaken, Sir John Simon, en in die van den arfoeidars-afgevaardiigde Thomas. Doch de regeering wist vooraf, dat zij in het pa-rlement voor het o-mtwerp een meerderheid zou vinden, hoewel niet aLi-ean die Ieren en de arbei dar avert eg en- w-oordigers, doch ook een aantal liberalen zich er tegen hadden verkl-aard. Naar aanleiding van het aftreden van de drie arbeidersmimisters verwacht men, dat thans ook Mc Kanna en Rumcüman, de minister van financiën en de president van den „Local Governement Board", hun ontslag zullen n-emen. Zij waren de mi nistère, die die „Times" dezer dagen be doelde, dn een eenigsains scherp hoofd artikel over J a-en-neen-minis tere"om dat zij hun s'bem voor het djiemstplicht ontwerp afhankelijk maakten van ver minde-ring der legersterkte. Zij kregen do verzekering, dat het kabinet deze week een beslissing zou nemen betreffende de" sterkte van het leger.. Berichten uit Lon den doen die vraag rijzen of oij door die mededeelingen van d-en mmis'ber-pr-esüdent zullen tevreden gesteld zijn. Door de aanneming van het ontwerp, ook in volgende lezingen -door het Lager huis en door -het Hoogerhuis, wordt dus de quaestie niiet opgelcgt. Sir John Simon heeft het recht ontkend Vjpn dit -parlement, dat voor vijf jaar ge kozen werd -in de dagen van den. strijd om de rechten van -helt Hoogerhuis en de invoering van Hoffng„Rjile.-Qpr eemrlbrast.- de niet alleen tegen wat hij noemde „het verkoopem van Engeland-s eerstgeboorte recht van een 9chotel linzen", m-aar ook tegen „de veroordeeling uwer lamdgenoo- trvt. zondier ze te hooren". Dit zou duiden op den 'wensch, om het Huis te ontbinden en nieuwe verkiezingen Uit te schrijven, wat midden in den oorlog en met een groot aantal kiiezers aan ver schillende fronten, een zeer gevaarlijk werk -schijnt. Juist om dit -te voortkomen, werd een wet aangenomen, om den zit tingsduur van het parlement* dat in Januari 1911 voor het eerst bijeenkwam en dus in Januari 1916 moest aftreden met negen maanden te verlengen. Don derdag werd die wet in het Hoogerhuis goedgekeurd. -En gisteren werd reeds demogelijkheid overwegen van p arlementsontbinding en nieuwe verkiezingen, onder de conscrip tie-leus. De .kans daartoe wordt grooterj nu de arbeider sp artij na die besd rising &n de conferentie van de gedelegeerden der or ganisaties, besloten heeft de coalitie met de regeering op te geven. De vraag, waarom Ierland van het wetsontwerp op den dienstplicht werd uitgesloten, is tot dusverre niet door de regeering beantwoord. De Iersche natio nalis-tenleiider, Redmond, heeft in het La gerhuis verklaard, datTTeirland bereid zou zijn dienstplicht te aanvaarden, mits de regeering, in plaats de noodzakelijkheid om minister Asqu-i'llh's belofte aan de ge huwden te houden op dien voorgrond te stellen, op grond eener nauwkeurige ana lyse dier cijfers van lord Derby's rapfport, had kunnen aantoonen, dat het vrijwtiL- lige stelsel niet afdoende was gebleken. Redmond verklaarde, juiist dezer dagen van iemand die een hooge posi'te bekleedt en op de hoogte is, vernomen te hebben, dat de regeering voorloopig niet meer dan 300,000 man kan kleetden, uitrusten "en -oefenen. Als dit onjuist is en die regee- ritng beiwijzen kan, dat zij onmiddellijk groote massa's recrutein noodig heeft en uitrusten kan, dan moet zij diit maar be lwijzen. Spr. was en- echter van overtuigd, dat de regeering reeds over meer mannen beschikt, dan zij gebruiken kan. Waf Ierland betreft, de generaal die het bevel voert over de Iersche troepen ■heeft eenige maanden geleden verklaard dat er voldoende .aanvullingstroepen voor die Iersche regimenten naar het front zijn gezonden. Verder heeft Ierland de dirie geheel nieuwe divisies geleverd, die Kit chener gevbaagd h'ad; deze divisies staan reeds aan het front. Ierland heeft zelfs 10,000 -man meer ge leverd voor de reserves, dan gevraagd wenden; en zoo zaJf het blijven voortgaan, mits de ï-egs-eriirg do noodzakelijkheid be wijst. Anders zulten zijne partij eoi hij zich aan de zijde van Sar John Si-mon scharen en tegen de weit stemmen. Van Iersch-Unioruiistische zijde daaren tegen werd er tegen geprotesteerd, dat lerl-atnid inliet iin 'het. wetisonliWeip is opge- momen* .Vete Ieren beacfeo.uiyen dit zei fis ails een degradatie. Bovendien wondt Ier land' op deze wijze --tof het toevluchtsoord der achterblijvers gemaakt. Reed® hebben vele Engelschen metdit doel hun land verlaten-en zijn zij naar Ierland gekomen. Dillon (nationalist) vond het onbillijk van Lonsdale om thans do vraag op te werpen of Ierland zijn plicht heeft ge daan, omdat het zeilfs meer dan dat had Ook Dillon verzette zich tegen over haaste tevo-eriing van dienstplicht, waar toe de regeering eigenlijk door de „Times" en de andere NortholSffe-bladen is gedre ven. Asquith had zidh door dieee blad-en in de val laten Lokken. Dillon is er van over tuigd, dat dit stedhts .een eerste stap is en dat diezelfde blad-en rinm-id'del.] ijk na de aanneming van het ontwerp al-s het daartoe komen mocht nieuwe dwang maatregelen zullen eiischen. Londen een vesting. Naar aanleiding van de bewering, dat de aanvallen van Zeppelins op Lond-en in strijd met het volkenrecht zouden zijn, daar Londen een open sfad is, zet de „Frankfurter Ztg." uite-en, dat Londen een vestiri-g is, omringd dioor een gordel van versterkingen, die reeds in vredestijd zijn aangelegd, zoodat een beschieting van Londen volgens de beginselen van het voJfkencecht geoorloofd moet worden geacht. Vereenigde Staten. De "„Persia". De „Köln. Ztg." verneemt, in eên mar- con-igram uit Washington: Staatsecretaris Lansing verklaarde Donderdag, dat er geen ,,Persia"-qu-aes!tie bestaat, zoolang de autoriteiten niet het minste bewijs hebben, dat dit stoomschip getorpedeerd werd. Landing weigerde de vraag te bespre- 7itt.->=... «ra,r* RO Men neemt algemeen aan, dat de rege-e- riiifg de Amerikanen zal waarschuwen niet melt bewapende schepep, te reizen. Het s'taatisdepartement te Washington meildt, dat volgens mededeelingen van den- Amerikaanschen ambassadeur fee Weenen, de Oostenirijfcsch© regeering tot 4 Jan. nog geen officieele mededeeflng had over den ondergang van de Persia". 1, De „Lusitania". Reuter" meldt -uit Washington: Naar verluriidit, heeft Duitsdhl-and voorgesteld ■sch adeloosste'. liin-g te betalen voor de le vens vau Amerikanen, die met de „Lusl- tamii-a" zijn omgekom-en, terwijl het de vraag in hoeverre melt d'e torpedeering verkeerd werd gehandeld in het midden laat, onder voorwendsel dat de torpedee ring een weerwraak was wegens Enge land's blokkade tegen Duitschland. Bems'torff, de Duitsche gezant te Washington, heeft, naar „Reuter meldt, Lansing, den .Minister van Bulteniland- sche zaken der Vereenigde Staten, het voorstel van Duitschland overhandigd- om schadevergoeding te betalen voor de Ame rikanen. die op de „Luslitania" zijn omge komen en heeft de verzekering gegeven, dat Duitsche duikbooten in de Middel- lanidsche Zeé geen onbewapende koop vaarders zonder voorafgaande waarschu wing zullen aanvallen. BI Buifenlandsche berichten. Alfred lig. t Gisternacht i-s te Zurich in den ouder dom van 62 jaar overleden, Alfred Hg, die jaren lang minister en vertrouwde raad gever was van Negus Menelik van Abes- synië. lig was een Zwitser, geboren in Thurgan. De Vesuvius in werking. De Vesuvius is siuds Maandag weer in werking. Er zijn drie nieuwe kraters ont staan. °De rookwolken stijgen op tofc een hoogte van twee kilometer. Generaal Huerta stervende. De vroegere president van Mexico, gene raal Huerta, is, volgens een bericht uit El Paso, aan de „New York Herald", ster vende. Hij zou voor de derde maal ge opereerd worden, doch men beschouwt zijn toestand als hopeloos. De dienstplicht in China. Volgens den „Oetasiatischer Lloyd' heeft China besloten, in vier achtereen volgende perioden, over 10 jaar verdeeld, den algemeenen dienstplicht in te voeren. Groote brand te Lokeren. Naar de correspondent van de „Msbd." te Hulst meldt, is te Lokeren de groote kurkenfabriek van de firma Van Duyse afgebrand. De schade beloopt 1,000,000 frs. Nederland en de Oorlog. H.e t aanhouden van de mail op neutrale schepen. In antwoord op een vraag heeft Grey in het Lagerhuis verklaard, dat goederen, welke volgens de internationale wet aan boord Van neutrale schepen onderzocht mogen worden, niet onschendbaar worden door het fei-t dat zij per post worden ge zonden. Wat de mail op neutrale schepen in volle zee betreft, verklaarde Grey, dat de geallieerden zich daar op het oogenblik nieit mee bemoeien, maar zij oefenen hun onbetwistbaar recht uit óm zulke corres pondentie te onderzoeken, wanneer zij bin nen de territoriale wateren komt. Ford's vredesexpeditie. De Amerikaansche vredes-expeditie van Ford (die inmiddels naar Amerika is te ruggekeerd) is hedenmorgen te 10.54 in Den Haag aan het Hoil. Station aange komen. Een der heeren van het gezel schap, de heer Kiefoth, is reeds gisterna middag in Den Haag gekomen, om een en ander- te kunnen voorbereiden. Aqn het station in Den Haag werd het gezelschap ontvangen door hei regelings- comite en door een aantal jongedames. De stationschef had de eetzaal van het restau rant voor de ontvangst afgestaan. Heden- en Zondagavond zullen er van 8 tot half-elf gezellige bijeenkomsten wor den gehouden m het hotel Wittebrug, ter kennismaking met de leden van het ge- zeeschap- Maandag en Dinsdag worden er openbare vergaderingen gehouden in de groote zaal van den Dierentuin in Den Haag, Woensdag te Amsterdam in Belle- vue en Vrijdag in de Doelezaal te Rotter- hooütwan-icr -a het hotel Wiuebrug. Geïnterneerde Duitsche deserteurs. De heeren J. M. Bosch van 's-Gravemoer J. M. Graadit van Roggen, G. S. Adama van Scheltema, mej. Lucie Baart, de hee ren F- de Heer Kloots, A. Bruch, ds. F. W. J. van den Kieboom, H. Siebert Cos- ter, J. Sterken en D. A. Klomp hebben toit den minister van binnenlandsche za ken een adres gericht, waarin zij er op aandringen de' geïnterneerde Duitsche de serteurs vrij te laten. Er ie h. i. geen en kele reden om deze personen van hun vrijheid te beroovein. Bij het adres .zijn 2500 sympathie-betui gingen gevoegd. Boterprijzen. De minister van Landbouw heeft met bgang van 10 Januari bepaald: A. Dat de maximum-prijs voor boter, bestemd voor veóbruük im Nederland, ge leverd door -producenten aan verkoopeirs boter ge»dur&nide helt tijdivaik van 10 t/m 31 Januari 1916 f 1.60 -per K.G. zall zijn bij verpakking in wit fust van 50 K.G. Bij verpakking in wit fust van 25 K.G. kan vorengenoemde prijs verhoogd wor den met 1 cent per K.G. Bij verpakking in Ddlftsoh of Leidsch fust van 20 K.G. kan vorengenoemde prijs met 5 cent per K.G. en bij verpakking in Delftsch of Leiidisch fust van 10 K.G. met 6 cent per K.G. verhoogd worden. Bovengenoemde prijzen zijn franco sta tion van afzending. B. dat de maximum-pfïjs voor boter, verkocht aan verbruikers gedurende bo venvermeld tijtivak f 1.80 p. K.G. zal zijn. De verkoop aan verbruikers tegen de tailprijzen kan geschieden onafhankelijk van die te leveren hoeveelheid. Voor boter bereid onder rabbinaal toe zicht kan door de Rijkscommissie van Toezicht op de Rotervereeniging in over leg met de betrokken handelaren of boter- bereiders een veiboogde prijs worden toe gestaan. Evenredige vertegenwoordiging. Naar men verneemt, zal het bestuur van den Provincialen Bond van Vrijzin nige Kiesvereenigingen in Zuid-IIolland aan de a.s. algemeene vergadering voor stellen er bij de verschillende kiesvereeni gingen op aan te dringen, bij de verkie zing voor de Provinciale Staten in alle districten candidaten te stellen, zulks met het oog op de mogelijkheid van invoering van evenredige vertegenwoordiging. Men bedoelt hiermede, naar het schijnt, de kiezers er aan te wennen om op eigen candidaten te stemmen, ook al is in hun district, de kans gering. De bedeelden. De „N. Gri." rekent uit, dat het voorstel van de heeren De Meester en iE*a Jong, Tydeman en Drton, Bos en Limburg dat wil dus zeggen de drie groepen der Vrijzinnige Concentratie in de Tweede Kamer ojm de bédeelden niet van het Staatspensioen uit te shiiitein, de koeten voor de schatkist variuoogt. mat een be drag, dart, voor 1917 dirie en een half miffi- lioen be loo pende, geleidelijk tot 1943 op klimt tot een surplus vauiruiim elf miilioen. De totale kosten van de ouderdoms renten (die van artt. 369 en 370 wet-TaLma en van de wet Trenb tezamen) zouden dan nu bedragen voor 1917 f 18(380,000 (in plaats van zooals eerst geraamd waa f 14,819,000), welk bedirag tót 1943 geleide lijk zal opldopen tot f 26,472,000 (in plaats van f 15,346,000). Wij geven deze cijfer», alhoewel het Staatspensioen er den eersten tijd nog niet is.... Letteren en Kunst. „Eva's Droom". Dezer dagen is te Amsterdam, voor den R. K. Kunstkring „De Violier", door dr. Feiix Rutten voor de eerste maai een le zing gehouden uit zijn jongste werk, een- Bijbelsch schouwspel: „Eva's Droom". De Amsterdamsehe pers beooudeelt dit werk zeer waardeerend. Het „Handelsblad'' schrijft over den inhoud van het drama: „Het eerst© deel bevat den droom van Eva: liet verlangen om het door de zoiuie ontredderde menschemgeluk iiï lietde te herstellen: liefde van moeder tot kinderen. Maar In Cain leeft de haat: haat tegen Aliel. In haat volbrengt Cainden broeder moord. Adam vervloekt zijp zoon. Eva's droom blijft droom en het paradijs ligt wederom verwoest. Jehova's haat blijft rusten op de verdoemde.w.ereld. In het tweede gedeelte zwerft Cain. Met hem zwerft Sado ra, zijn© vrouw. Ook taar bezielt de tiekj_Jdroom: Cain door goedheid te verzoenen met God. Zij hoopt vaderliefde, die Cains hart verteederen zal. Vóór het kind geboren is, ziet Cain er den drager van Jehova's haat in en hij vervloekt het kind. „Het derde Drama-deel bevat de vervul ling van den di'oom. Cain is dood. Jubal, zoon van Cain en Sadora, wordt bemind door Mirja. Moeder en geliefde droomen geluk voor Jubal. Seth, de jongere broer van Cain en Abel, wil Jubal en Sadora tot de liefde tan Adam e<n Eva terugvoe ren. Maar Jubal versmaadt alles: liefde en geluk wil hij Jehova offeren, als zoen voor de zonden der wereld. Hij verlaat al degenen, die hem lief hebben, om in de woestijn God te dienen. Daar verschijnt hem de Engel, die hem boodschapt, dat God niett het offer wil, maar de offer vaardigheid. Dë wil-ten-goede heeft. God verzoent en 't is in Zijnen naam, dat de Engel de lier in Jubals armen legt. In de harmofiie der schoonheid ontvangt Jubal de belofte van den Verlosser." Over het groot gedicht als tooneehverk, schrijft het blad verder, zou alleen de op voering een beslissend oordeel toelaten. „De lezing heeft, door de krachtige voor dracht van den dichter, die vooral de dramatische accenten recht deed, sterk geboeid en de schoonste verwachtingen gewekt." „De Tijd" schrijft als volgt: „Een geestelijk schouwspel in bloeiende verzen, in dat dramatisch poëem waar de zondeschuld van Adam en Eva. van Cain vooral, in gebrokenheid van smart, in ge beeldhouwde tragiek spreekt. Al is het dramatisch niet sterk gebouwd, de ver zenschoonheid staat boven veel wat ons de laatste jaren door Roomsche dichter- handen werd geschonken. De vertolking op de planken zal spoedig, door rustiger genieting, de waardeering nog doen stijgen." Gemengde berichten. Diefstal. De justitie te Tiel heeft inr structie geopend tegen de huiishoudster van een onlangs aldaar overleden heer. Zij wordt verdacüilt van diefstal subs, ver duistering vian geld1' en goederen, geza menlijk tot een aanzierilijk bedrag. Als getuigen werden o. a. twee notaris- sen geihoord. Op heaterdaad batrapt. Men meldt uit Venihuiiizen: Voor eenige weken was de knecht van den bakker Bqemstedboer te Venhuizen, afkomstig uit het opvoedings gesticht te Avereest-, plotseling verdwenen, r c nderdag keerde hij in het dorp te ruig te gezelschap van twee verdacht ui'taiende individuen uit Rotterdam. De stationschef, die argwaan kreeg, waarschuwde do po litie en deze wist het trio to betrappen op het oogenblik dat zij bij dm bakker trachtten dn to brelken. Gisteren werd het drietal naar Alkmaar overgebracht. Brandstichting. Gisterenmorgen om streeks 7 uur werd 'te Bennobroek door den boekhouder brand ontdekt im do kan toorgebouwen van de Gen* Bulb. Gompy

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1