31 De Oorlog. 7o JAARGANG No. 1893 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze «genten II cent per week, f 1.45 perkwartaaL Franoo per post fl.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2'/> cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent VRIJDAG DECEMBER. I9I5. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Dit nummer bestaat uit vier bladen en het geïllustreerd Zondagsblad. NJEUWJAAR. De feestdagen geven kleur aan het jaar; jij scheuken vernieuwing en stralen vreugde uit; zij verjeugdigen en verfris- jBchen onze zoo gemakkelijk in de sleur rvan het alledaagsche gebeuren meezeu lende gedachten. Onder de feestdagen, die door heel de maatschappij worden gevierd,neemt de Nieuwjaarsdag een geheel eigenaardige plaats in. Ja, daar blinkt op dien dag veel klater goud van ongemeende vriendschappen; daar schuilt veel veinzerij onder vriende lijke handdrukken. De Nieuwjaarsdag is voor velen zwaar om de plicht-plegingen, die zij zich -meenen te moeten opleggen; plichtplegingen, die stijf staan van vor- nveilijkheid en leeg zijn aan zin en be doeling. Maar wij willen den Nieuwjaarsdag liever zien, zooals hij moet zijn, zooals 'lij pok, gelukkig, in verscheidene kringen is, een dag van gemeenschapszin, van eens gezindheid, van broederlijkheid; een dag, waarop zoo veilen, ^ier gedachten^ zich anders, helaas, rondweffltë!£31 in egn kring van eigen belangen, nu niet eèTïS staf &t-a- Wn op persoonlijke voordeelen, maar den evenmensch oprecht en hartelijk alle yocfds toewenscben, alle zegeningen af- emeeken Zalig Nieuwjaar dat Is onze alles- omvatUsüdB wensch. Zalig Nieuwjaar aan al onze lezers, aan al onze vrienden- Zalig Nieuwjaar in het biizon.der aan nen, "wier <Taaa werkeli jken steun, aan onze courant in het afgeloopen jaar, hoe dan pok, geschonken, wij met groote waardee ring en ongeveinsde dankbaarheid ge denken. Zalig Nieuwjaar dat het nieuwe jaar u moge brengen de waarlijk-heilrijke ver vulling van al uwe redelijke verlangens. Zalig Nieuwjaar al onze wenschen stijgen samen in dat ééne gemeenschappe lijk begeeren, dat 90k in 1916 ons vader land bespaard blijve van den oorlog, dat 1916 ons schenke den lang-verbeiden, vu- rig-afgesmeekten vrede Dat geve Godl In hello kleuren rijzen voor onzen geest 'de rampen, die 1915 als ©en loodzwaren last op de menschheid heeft neergedrukt; daar strekt zich voor ons uit oen egale vlakte van namelooze ellende over hèèl de wereld; niet pijnigende angst en benauwende vrees en bevende siddering zien wij in het verre verschiet niets dan sombere troosteloos heid, onbreekba-ffi duisternis Doch neen, daar sprankelen lichtstralen 'door die dikke donkerte, daar schieten .vreugde-klanken op uit die droeve smar ten. Daar spreekt tot ons Christus' Stedehouder: Vertrouw op Go dl Heb een onvernietigbaar vertrouwen op God! Smeek tot uwe Moeder Marial En dat grenzenloos vertrouwen op den al-machtigen en al-goeden God en die kin derlijke liefde voor onze Moeder Maria ne men wij mede in het jaar 1916 als een ze keren waarborg voor den innerlijken vre- des harten, ondanks alles wat. ons dat jaar overkomen kan BUITENLAND. In de Adriatische Zee boert een Oosten- rijkscho torpedoflottielje de Fransche duikboot „Mouge" in den grond, en bom bardeert daarna Durazzo. Voor een over machtig eskader der geallieerden trekt de Oostenrijksche flottielje terug en ver liest daarbij de torpedojagers „Lika" en nTriglav". - Volgens een „Reuter"- telegram uit Athene zouden degeallieerden een actie tegen Adalia (Zuidkust van Klein-Azië) ondernemen, en daartoe onder protest van de Grieksche regeering troepen hebben geland op het eilandje Castellorizo. - Drie Tauben doen een 'orkenningstocht boven Saloniki en ontkomen ongedeerd. Van de oorlogsterreinen. Overzicht Van tie oorlogsterreinen in den Balkan •*orden de berichten steeds schaarse her. wat over de krijgsverrichtingen van giste ren wordt gemeld, is niet veel meer, dan dat de toestand onveranderd is. Uit Saloniki wordt gemeld, dat daar gis teren groote opwinding heerschte, omdat drie ,,Taubes" boven de stad en de haven verkenningen deden. De vliegtuigen wer den door de oorlogsschepen der geallieer den beschoten, maar zij werden niet ge raakt en ontkwamen ongedeerd. Zouden, dit misschien de voorteekenen zijn van het Duitsche offensief tegen Griekenland? Een ,,Reuter"-coiTespondent heeft .te Sa loniki de verdediginsgwerken der geallieer den bezocht. Zij strekken zich in een hal- vea cirkel over een afstand van 50 mijlen uit van de Wardar tot aan de Golf van Orfanos. De helft van deze lijn wordt op natuurlijke wijze verdedigd door de mee- ren van Langaza en Besjik. De geallieer den bezetten de heuvelreeks en bestrijken daardoor de gebeele moerassige vlakte, die zich daarvoor uitstrekt en waardoorheen de vijand moeilijk zal kunnen oprukken, terwijl hij er ook geen dekking kan vinden. Geschut en machinegeweren kunnen op de heuvels uitstekend worden geplaatst. De officieren en manschappen zijn enthousiast over de stellingen en de model-loopgraven en houden de werken voor onneembaar. Het Montenegrijnsch legerbericht van 20 Dec. zegt, dat na een driedaagsch gevecht de Oostenrijksche troepen aan het Loveen- front zijn teruggetrokken. Aan den ,,Lokal Anz." wordt uit Tser- nowitsj gemeld, dat de uitwerking der laats© mislukt© Russisch© aanvallen op het Bessarabische grensfront thans te ovemen i?. VQpr de Oostenrijksche draadversper ringen ligger, de lijken der Russen opge hoopt tot een hoogiè f-ls de draadversper ringen. Een aantal lijken is aST den draad blijven hangen. Op enkele plaatsen warden de aanvallen in rijen van 20 gemaakt. De Russische manschappen werden letterlijk weggemaaid. De Oostenrijksche mitrail- leurafdeelingen hadden in het bijzonder tot het succes meegewerkt. Bij de voorbe- inöiir»4r vn.n aon""' l»o/T An V>..cc!r-z-Ko_ ar.tillerie zulk een heftig trommelvuur af gegeven, dat op een pjaats 400 schoten vielen. D© Russen deden 22 Stormaanval len en onderhielden een trommelvuur lan ger dan 16 uren. Zij verloren meer dan 1000 man aan dooden en gewonden, waar onder tal van officieren en een kolonel. Van de overige oorlogsterreinen valt niets bijzonders te melden. 0p Zee. Oostenrijksche vloot-actie. Eau Oosteixrijksdh imarinabericht meldt: Op 29 Dec. 's morgens vroeg vernietigd© een, flottllle vain vijf torpedobootjagers en de kruteer „Heligoland" de Fransch© duikboot „Mouige". De tweede officier en vijftien man weirdem gevangen gemomeco. Daarop werden dn de haven van Dnrazao ©en stoomboot en een zeilschip door ge schutvuur ,m den grond geiboord en werd het vuur van verschillende kuétlbatiterijen tot zwijgen gebracht. Twee to.rpcdoboct- j agens stieiten daarbij op mijnen. De „Lika" ds gezonken, de „Triglav" zwaar (beschadigd. Het grootste deed der beman ning werd gered. De „Triiglav" werd Oip sleeptouw genomen, maar moest ma eernige uren in den, grond worden ge boord, omdat een overmacht van vijande lijke kruisers en torpedohoot,jagers den teiugbocbt der géheete flaltiile bedreigde. Onize floittille keerde naar d© basi sihaven terug. Onder de vijandelijke schepen wer den slechts een Engelsohe ikruiseir van het type „Bristol", .„Falmouth" eh een Fran sch© torpedichootjager van het type „Bou- clier" duidelijk herkend. Uit het LtaJiaansclh rapport over het gé- foeurde voor Durazzo blijkt, meldt Reu ter" uit Rome, dat alle otverleiveniden van de bemanning van de „Lika" gevangen zijn genomen. Al&e Italiaansdhe schepen keerden onbeschadigd terug. Een dor torpedabootjagers schoot ook nog een vijandelijk viliegtudg neer. De Fransche admiraliteit meldt: Een Ooetemrijksch eskader verliet Gat- taro cm Du-razizo te (beschieten. Escadril les der geallieerden trokken den vijand tegemoet^ De Ooislenrijksohe torpedotboot- jager „Lika" stiet op een mijn,, de forpe- dobootjager „Triglay", van hetzelfde type wend door de geallieerden vernield. De andere vijandelijke schepen namen de vlucht naar hun (basis; zij werden daarbij vervolgd. Fransohe troepen ontscheept op Castellorizo. „Reuter" meldt d.d. 30 Dec. u'Lt Athene: De avondbladen melden, dat de Grieksche regeeirimg (bericht kreeg van de ontsche ping van Fransche troepen op het eiland Castellorizo met het doel de actie der ge allieerden tegen Acbalia te vergemakkelij ken. De Griieksehe regeer,ing protesteerde. Besohieting van Varna. „Reutel*" meldt uit Athene; .Volgens officieus© berichten heeft een Russisch eskader het koninklijk paleis te Varna ge bombardeerd, waarbij -ohter onbelang rijke schade werd aangeridut. Het eskader bombardeerde eveneens Traka en voer toen weg met onbekend© bestemming. België. De Gentsche hoogeschcol. De „Lokal. Amzeiger" verneemt -uit Brussel, «lat de gouverneur-generaal be paald heeft, dat in de begroeting voor hot jaair 1916 sommen wórden uitgetrok ken tot iherviO'imiinig van de universiteit f© Gent, om diie in V>.c«msdhe banen te lei den. Voorlbs wend door hem bepaald, dat voor «die reorganisatie van het onderwijs de noodige maatregelen door deskundigen zui'.ilien worden voorbereid. Door deze maat regelen zullen d© wenschen der Vtaam- scihe Beweging van de ilaatgt© tien jaren in vervulling gaan. Aan- de nieuw© uni versiteit zullen tegelijkertijd spieciale scho ten verbonden worden voor mijnbouw, landbouw en den wtermairen dienst. Oostenrijk-Hongarije. De „Ancona"-quaestie. Het antwoord van Oostenrijk-Hongarije op d© tweed© Amerikaansche nota betref fend©, d© „Ancona'-quaestie, zal waar schijnlijk geen. aanleiding geven tot ver den verzonden.' Het antwoord zal waar schijnlijk geen aanleiding geven tot ver scherping van het conflict, meldt het „Korr. Bur." uit Weenen. Engeland. Een dag van boete eu gebed. A. s. Zondag zal voor Engeland een dag vani ge-bed zijn. Zoowel de autoriteiten van de „Churcn of England'l als de geeste lijken der Rootósch-Katholiekep on van de „Free-Church" hebben boslotéfi dezen Zondag als een dag yau^et© ©n gebed te nescnouwen. De klokken van alle kerken zullen geluid worden ter herdenking van de gevallenen maar haar geluid zal gedempt worden. De dienstpüchtquacstie. De parlementaire correspondent van, de „•Dally Telegraph" wedt meid© te doelen, <lat de ministerraad een commissie uit zijn leden heeft benoemd, die een wets ontwerp op den dienstplicht zullen Voor bereiden,. Een paar proef-ontwerpeai zijn reeds behandeld en verworpen, maair waarschijnlijk zal de commissie binnen enkel© dagen ..met (hare taak gereed ko men, zoodat minister Asquith Woensdag a.s. iin het Lageiihuis zijn bedioofde v^kla- riing zaïl kunnen afleggen. Den leden; van het Lagerhuis zal dan, gelegenheid wor den gegeven om hunne oplvaittóngen uit een te zetten. Het nicuiwe wetsvoorstel zal natui>ciijk slechte betrekking helbben o>p deonge- huwden van tmiilitairen leeftijd, die zich niet voor detn dienst aangemeld hebben, maar omtrent den aard van het ontwerp is nog niets békend geworden. Do gedwongen (compelled) r ecru ten zul ten geoefend en, zoo noodig, naar het oorlogster rein gezonden worden. Zonder moeilijkheden zal de invoering van -dienstplicht wel-niet gaan. Do libe raal-radicale groepen en de arbeiders- afgevaardigden en, ook- de arbeidez-s zei ven zullen zich vermoadeflijtk verzetten. De grootste mooie! ijkfaedien zijn te ver wachten in "verband met de vraag, of d© wét ook voor Ierland zal gelden. De Red mondpartij zal zich in ieder geval tegen dienstplicht verzetten; d© Unionisten daar- en tegen zullen er op staan,, dat dein Ulster-mannen 'ten minste gelegenheid zal gegeven worden te toornen dat zij betreid zijn hun deel van de moeilijkheden van den oorlog geheel en al te dragen Algemeen verwacht men, zegt de „Daily Telegr." dat de wet met een© overweldi gende meerderheid zal worden, aangeno men. Het voorstel zal wel met den grootst mogelijken spoed door de verschillend© stadiën worden gevoerd. „Reuter" meldt, dat minister Asquith voornemens schijnt het wetsontwerp op 5 Januari in te dienen. Naar aanleiding van de quaesti© van dienstplicht houdt dfö Engelsche Arbeiders partij o<p 6 Januari ©en conferentie te Lon den, waaraan de ereheele Engelsche Ar beiderspartij zal deelnemen. Vereenigde Staten. De duikbootenoorlog. D© „Times" verneemt uit Washington, dat d© regeering der Vereenigde Staten zeer onder den indruk is van hot torpe deeren van de „Vill© de la Ciotat" ©n vpn d© „Yasaka Maru"; zij gevoelt, dat de ac tiviteit der Oostenrijksche onderzeeërs in de Middellandsch© Zee een ongunstigen invloed moet oefenen op de onderhande lingen in zake de „Ancona." Naar uitingen der Oostenrijksche en Duitsche diplomaten te Washington oe oordeelen, zullen de centrale mogendheden tot een compromis trachten te komen, door in het nog steeds hangende geschil in zake de „Lusitania" to© te geven en dus aan Amerika's eisëhen, wat de Noordzee en den Atlantischen Oceaan betreft, toe geven, maar met hunne acti© in d© Mid dellandsch© Zee doorgaan, tot de Ver eenigde Staten naar andere wapenen dan nota's grijpen. De vredes expeditie van Ford. D© „Morning Post" verneemt uit Stock holm, dat de expeditie van Ford naar het schijnt in staat van ontbinding verkeert daar d© voornaamste leden de een na den ander vertrekken. De expeditie maakt in Stockholm weinig indruk en men luister de meer naar dc uiteenzetting der bedoe lingen uit nieuwsgierigheid dan om an- -der© redenen. Woensdag vertrok hot ge zelschap naar Kopenhagen en Maandag zal men naar 's-Gravenhage gaan, waar m©n een paar weken zal blijven. De leden der expeditie beklagen zich dat het bezoek aan Christiania zoo teleurstellend was en dat het volk daar d© zaak als een grap scheen te beschouwen. De Zweed Amoldson, een vroegere No- bel-prijswinner, heeft in een vergadering een rede gehouden, waarin hij scherpe critiek oefende op het programma der expeditie ©n er op wees dat een betere weg om een duurzamen vrede te verkrij gen, die was om de openbare meening beter in te lichten. Verschillende oorlogsberichten. Burgemeester Max. Hei „Petit Jour nal" heeft een briefkaart van burgemeester Max ontvangen, di© meldit dat hij den 27sten November naar Geil© in I-Iannbver is overgebracht en dat zijn nieuw verblijf veel beter is dan het vorige. Gebrek aan steenkool In Italië. Het gebrek aan steenkool in Italië wordt steeds Jo. O-l 17E t; Te Rome zijn. dezer dagen vertegenwoor digers van lokaalsporen, tramsporen ©n binnen-stoomvaartmpijen bijeengekomen om over de moeilijkheden, die het kolenge- brek voor deze bedrijven oplevert, t© spre ken. Er is een commissi© benoemd om de regeering te verzoeken, steenkool t© leve ren tot prijzen, die ten minst© de dekking der bedrijfskosten verzekeren. BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. Een open brief aan II. M. d© Koningin. Heb tie 's-Gravenhage verschijnende „Belgische Dagblad1' bevat ,,Ecn open, smeekbrief aan H. M. de Koningin der Nederlanden" van L. du Castillon, den hoofdredacteur van dat blad. Hij vraagt daarin onze Koningin stappen te willen doen om te verkrijgen, dat er aan de bal lingschap in Duitschland van Adolf Max, den burgemeester van Brussel, ©en einde kome. Veel werk. Wij lezen in d© Aanb estedingsco u rant' Er zijn in de afgeloopesn maarden No vember en December (tot den 25en) vele werken aanbesteed, in h©t geheele land natuurlijk, zoowel door het Rijk, Provin ciale Besturen, Gemeentebesturen, ander© Besturen en Particulieren. Wij hebben ons eens de moeite gegeven van d© aflooper van aanbestedingen in onze nummers al leen voor December tot en met den 25en voorkomende een optelsommetje to maken, en het resultaat is dat alleeu voor nieuwe en onderhoudswerken dus alleen op hot Bouwvak betrekking hebbendef voor etn bedrag van bijna 1% millioen gulden is aangenomen. De aanbestedingen van verschillende le veringen als daar zijn magazijngoede ren en artikelen voor Gemeenten en ge stichten otc. zijn hieronder niet b 'grepen. Voor vaklieden die overal willen werken zal dus wel werk te vinden zijn. II t g v a 1-S c h r d e r. De correspondent van de „N. R. Ct." t© Parijs seint: Het Nederlandsch© gezantschap te Pa-'1 rijs heeft aan de dagbladen een duidelijke uiteenzetting van het geval-Schröder en de ontijdigheid van Nederland toegezonden, waarin betoogd wordt, dat de persvrij heid, die in Nederland steeds ten voll© ge ëerbiedigd is, daar geenszins bij betrok ken is. Alleen, de „Gaulois" maakt een -gedeelte van de nota van het gezantschap open baar; de Matin" polemiseert, zonder haal lezers de gedeelten van de nota, waar het op aan komt, mede te deelen. De „E 11 e w o u t s d ij k" op e©n m ij n geloopen. Ruim halfaclit gisteravond meerde het stoomschip „Batavier III", komend© van Londen, met de geredde bemanning van het stoomschip „Ellewoutsdijk" van Vun Solleveld, Van der Moeren T. H. van Hat- tums Stoomvaartmaatschappij, aan boord, aan de Boompjes te Rotterdam. Op den wal stonden lang voor dien tijd tal van familieleden van de schipbreukelin gen de aankomst van de Batuvierboot op te wachten. Ook waren daar de reeder, d© heer Van Solleveld, en een aantal belang stellenden. Zoowel van den wal als aan boord ging een hoera op ter verwelkoming., toen het stoomschip vaat aan den wal lag. Kapitein R. Teensma van de „Ellewouts dijk" deelde medo, dat dit stoomschip Woensdagavond van Rotterdam in ballust vertrok naar Portland Maine om een la ding graan ite halen voor de Commission for Relief in Belgium. De bemanning in haar geheel bestond uit 23 koppen, model gerekend de kapitein, twee stuurlieden en drie machinisten. Gistermorgen ruim kwart na tienen, zoo vertelde kapitein Teensma verder, op on geveer ©en halv© mijl van het lichtschip „Galloper", liep de „Ellewoutsdijk" op een drijvende mijn. Op dat oogehblik waren in zicht de stoomschepen „Kawi" van de Rotterdamsche Lloyd, „Batavier III" en „Batavier V", een stoomschip van d© maat schappij Zeeland, een stoomschip van do Reliefcommissie, en zoo groot was de uit werking van de ontploffing, dat de „EJle- woutsdijk" een oogenblik geheel door de woest opslaande golven aan het oog dezer schepen onttrokken werd, zoo vertelde men later aan boord van de „Batavier III, welk stoomschip met de andere stoomschepen dadelijk na de ontploffing tot hulpverleen opstoomde. Het geheele schip dreunde, men hoorde het kraken overal. Het door de mijn ge troffen achterschip werd grootendecls ver nield, d© schroef en een gedeelte van het roer verbrijzeld, in de. kajuit van. den kapi tein, in de hutten van de officieren, in de alcrog oJloa kort «n kloin on Ln het voorschip ontstond brand in het volkslo gies, waar door den schok de brandende kachel en de lamp omvielen. De tunnel naar de machinekamer liep dadelijk vol water en in het uit elkander geslagen ach terschip stroomde het zeewater binnen. Ge lukkig was do zee vrij kalm en ging er t: veel deining. Kapitein Teensma, die, toen de ontplof fing plaats had, op d© brug stond, gaf on middellijk bevel ©en bak- en stuurboord- boot uit t© zetten en te bemannen. Twee andere sloepen zijn ledig weggedreven. Dadelijk begon de „Ellewoutsdijk" te zin ken ©n wel zoo snel, dat niemand van de opvarenden iets kon redden. Scheepspa pieren, instrumenten, proviand en klee ding, alle© is met dit stoomschip in de diepte verdwenen. Nadat men ongeveer een half uur in. de booten gezeten had, roeiende in de richting van de „Batavier III", di© tot hulpverlec- ning naar hen toestoomde, werd men aan boord van dit stoomschip opgenomen. N'ii mand had eenig letsel bekomen. Met hun familieleden togen de geredden, verheugd aan een groot gevaar ontkomen 4© zijn, uit de Boompjes huiswaarts. Jakker-methode. De Kamer is nu op reces gegaan om eind Januari voor de behandeling van de Eedswet, van de Ouderdomswet en ge-, wichtig afdeelingsonderzoek terug te ko men. De Kamer heeft dus eenige weken rust en de minister van Oorlog, wiens be grooting de rij behandelde hoofdstukken sloot, kan ook heel even verpoozen. Dat aan die rust waarlijk wel eenige be hoefte is, vraagt geen betoog, 't Is de laat ste weken ©en jakker-methode geweest. Gistermiddag is echter eeh poging om een Wetsontwerp er door te jakkeren gestrand op den onwil van de Kamer. Het betrof de vergoeding voor afgift© van consenten. De Kameroverzichtschrijver van do „N. Rott. Crt." schrijft naar aanleiding daar van: „[De bedoeling (van hqt wet sopt werp) was heel goed, maar d© uiwerking naar het oordeel van meer dan één lid, aller minst voorbeeldig en de korte, hyper-nuch tere verdediging van minister Posthuma al te ongegeneerd. In het bijzonder over de kwestie, di© de heeren Aalberse en Loh- man uitermate interesseerde, de vraag, of vaststelling van de rechten bij algemeenen maatregel van bestuur wel ovoreen te bren gen was mot art. 174 van de Grondwet, sprak hij met een onbewust© minachting voor grondwettelijke twistvragen, die meer dan één juist rillen deed en glimlachen tegelijk. „Retributies zijn wsfiiswaar in economl- schen zin geen belastingen, maar in staats rechtelijken zin zijn zij het wel degplijk", had de afgevaardigde voor Almelo onder beroep op autoriteiten als Thorbecke, Buys en Oppenheim betoogd. „Nu, antwoord de de minister met zeker dédain het wetsontwerp staat immers ook op ccono- mischen grondslag". De geheele kwestie scheen hem te ontgaan of wel, hij trachtte

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1