V Aan den arbeid. De Oorlog. Biiitsnianrïsc'ne berichten. BINNENLAND. 7e JAARGANG No. 1893 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. latere. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent WOENSDAG 29 DECEMBER. 1915. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkopp (geen Handel8-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Dit nummer bestaat uit twee bladen. Bij de verkiezing voor de Provinciale Staten in 1916 vormen Zuid-Holland, Zee land, Overijsel en Gelderland de bedreigde provinciën. Dat is bekend. Maar nog niet zoo bekend is, dat voor liet buitengewone congres der S. D. A. P. een resolutie klaar ligt, waarin, samen werking met de vrijzinnigen wordt voorgesteld; een samenwerking overal waar het noodig is, d. w. z. in die provincies, welke op de omzetting der Eer ste Kamer invloed kunnen uitoefenen. Zoo zal dan weer in 1916 een -monster verbond voor ons staan; een verbond, Waarbij vereenigd zijn de partijen, die eikaars gezworen vijanden zeggen te zijn. Dat de vrijzinnigheid voor zoo'n innige samenwerking met de S. D. A. P. te vinden zal zijn, lijdt geen twijfel. De ondervinding heeft ons dat geleerd. Hebben de vrijzinni gen nog niet onlangs in Friesland twee Kamerzetels voor de S. D. A. P. ingeruimd en zelf hun eigen candidaten door de S. D. A. Palaten keuren? Zoo zuilen wij dan a.s. zomer bij de stembus het monster-verbond van revolu tionair en reactionair tegen ons hebben. Wapenen wij ons daartegen. Bijtijds. De kiezerskweek vraagt al onze krach ten. Zeker, bij aanneming van het voor gestelde wetsontwerp wat waarschijnlijk is zullen de oude kiezers niet van de kiezerslijst worde® afgevoerd, doch in ieder geval kunnen er nieuwe worden opgevoerd. Men zorge dus vooral voor een krachtige kiezerskweek. BUITENLAND. Volgens een bericht uit Washington zouden de diplomatieke betrekkingen tusschen Amerika en Oostenrijk gevaar loopen te worden afgebroken. 3000 Tripolitanen zijn, volgens een Engelsch bericht, volkomen verslagen bij Mersa en Matoe. Van de ooriogsterreinen. Overzicht. Do strijd op 'dan Balkan is tt!ham-s reeds sedert veertien dage® onideu'brolkeaii; de legers aan weerszijden van die Gri-elkseh© grens zijn in alle -kalmte be>zdg zich van de jongiSftëT gevechten te herstellen en zich wor te bereiden op een nieuwen strijdi ln de "veertien dagen, die thans verstre ken zijn^ hebben de Geallieerden zich in Sa'loniM krachtig op de kamende gebeur tenissen voorbereid. 'Hoe langer de rust poos duurt, hoe sterker de Geallieerden zich in hun ételMngen te SaJomiki zullen nestelen, hoe bezwaarlijker het voor hun tegenstanders zal wa*^ Fransch- Shgelsche leger van den Bafkan- te ver drijven.. Of zou wellicht door de Centrale mogendheden besloten zijn den veldtocht wiet meer te hervatten en zouden zi^ zich slechts Ifcot Itaak gesteld hebben een toie- kamdtigeni opmansch naar Bulgarije door het Franiacih-Emgelsicihe leger /te voorko men? Hoe diit ook zij', de GealfieercLein verkee- ren (thans, zeilfs nu de strijd nog geens zins is hervat, reeids ün een vrij wat gun stiger posi/tüe, dan eenige weken geleden, toen den terugtocht van het Vardar-fronlt aangevangen werd. Zij hebben zich vol komen hersteld en zijn wederom in staat» aan hun vijanden het hoofd te bieden. Voortdurend worden nieuwe strijdkrach ten to Saloniki ontscheept en het to waar schijnlijk, dat de Indische 'troepen, die aan het Fransche front onttrokken zijht, nok ton -dooie na ar Griekenland' zullen worden gezonden» Togen Egypte dringen zich thanb ook de Senoessis, uit Lybië op. Hun opmarsch langs de kuét in drie eoLoames, heeft maatregelen, voor de verdediging Van Egypte naar het Westen ruo-odrig gemaakt. 'Hoe blerfk deze Arabische afdee'jimgen zijn, en of hunne bewapening hen in staa't zal stellen te-gen Engelsche troepen op te ruk ken» is niet bekend. Engèlscho berichten zeggen, dat de Senoessis niet sterker zijn dan 5000 man; volgens een Duiitsch bericht zijn. thans (alleen reeds bij SoJ'lum 8000 Senoesei-s vereenigd. Uit Caïro meldt Reuter", dat 3000 Tri politanen, dd'o op 25 December bij Mersa Ma'oe een aanval ondernamen^ door de Engelsch en met -volkomen succes werden teruggeslagen. De Tripoli tanen Lieten bij ■dit gevecht 200 dood en achter. 0p Zee. De „vilie de la Ciotat". Er waren aan boord van de ,,Ville de la Ciotat" 315 personen, onder wie drie Engelschen. De geredden vertellen, aldus meldt „Reuter", dat het schip, dat op weg was naar Marseille, te 10 uur eerst een Nederlandsch en tien minuten later een Grieksch stoomschip in het gezicht kreeg. Bijna onmiddellijk daarna had een hevige ontploffing plaats. Op hetzelfde oogenblik verscheen op enkele yards afstands een onderzeeër, die de Oostenrijksche vlag voerde, aan de oppervlakte. De algemeeme opinie was, dat eëh der neutrale schepen de onderzeeër aan hef gezicht had onttrok ken, beide wapen n.l. verdwenen op het pog-enblik, dat het schip zonk. Er was een buitengewoon groot gat ge slagen in het achterschip, maar er ont stond geen paniek. Vijf booten en twee vlotten werden neer gelaten, een der booten sloeg om en de in zittenden, allen vrouwen en kinderen, ver dronken. Ten laatste zonk het schip met degenen, die er nog op waren. De onder zeeër bleef in de buurt tot het gezonken was. Later kwam het Engélsche stoomschip „Heros" en besteedde 80 minuten aan het reddingswerk, ofschoon de onderzeeër nog te zien was. De overlevenden verklaarden ook nog, dat de bemanning van den onderzeeër twee menschen, die tegen de golven worstelden, had opgepikt tn op een vlot gezet. De duikboot- en mijnoorlog. „Lloyds" meldt, dat de Engelsche stoomboot „Van Stirum" is gezonken. De bemanning is gered. (Het s.s. „Van Stirum", groot 3300 ton, gebouwd te Newcastle voor de Algem. Stoomv. Maatschappij, te Rotterdam, kwam in den loop van dit jaar voor afle- admiraliteit overgenomen. Red.) „Reuter" meldt, dat het Zweedsche stoomschip „Nereus" den 25en dezer is ge zonken. De bemanning werd gered, nadat zij twee dagen in booten had rondgezwor ven. België. Een royale gift. De Brusselsche correspondent van het „Hbld." schrijft d.d. 2' December: De Amerikaan-sche a'fgevaardigde bij de „Commission for relief in Belgium" heeft thans officieel aan het Steun- en Voedings- comitelt medegedeeld, dat de bekende mil- liardair en philanthroop Camegie het voor nemen heeft te kennen gegeven, de nood lijdende Belgische bevolking financieel ten krachtigste, bij te staan. Sedert geruimen 'tijd reeds waren geruchten omtrent een milde gift van Camegie in omloop; de ge ruchten blijken ditmaal met de waarheid overeen te stemmen. Reeds is een eerste schenking van niet minder dan zestig mil- lioen franken hier ontvangen. Dat bedrag zal uitsluitend worden aangewend ten be hoeve van de Belgische krijgsgevangenen in Duitschland, die, behalve andere benoo- digdheden, reeds elk, sds Xêï^tgëschenk, een som van 50 franken in speciën zullen ontvangen. Over 't verdere gebruik der geschonken gelden is nog niets naders be paald. Duitschland. De onfploffin-g te Munster. Men meMti uit O-Miecnizaal aan de „N. Crt." lomntnemt die ontploffing te Munster i/W. O. m.: Dadellijk miadaitj dia ifltibaireit/ing plaats had, sneld-ern de menscheni uit' de omge- ■vfcnig;, zoowel -kinidetren ate vrouwen, naar buiten om te zien wat er gebeurd was. Velen, dachten aan bommen, geworpen door vijandelijke vide-gems. Detze nieuws gierigheid kostte echter aan velen het leven, want van de tóch in d'e fabriek be vindende granaten en bommen sprongen vele achtereenvolgens uitt elkander. Een granaat Vloog omhoog, kwam te recht li-rr-ogïi ë&Faa£-êloeig een giait bn, den grond, beschadigde een igrocd. aantal hui zen en doodde verscheidene inwoners. De ontploffing was zoo hevig, dat kin-deren opgenomen en in do luchjt geshnigerd wer den. Het was oen vneeselijk rgeraioM, want hun lijkjes bleven in do telefoondraden hangen. Eten spoorwegbrug werd ernstig be- Het -aantal slachtoffers, ofschoon niet ju 1st aan te geven, moet moer dan 400 be dragen. Nederlanidsdfio -arbeliidera, o.p de fabriek werkzaam, zouden, in hechtenis genomen zijn en de toegang tot de fabriek is door militairen tot op gnooten afstand' afgezet. Oostenrijk-Hongarije. Maximumprijzen en rantsoenen. De „Staatscourant" bevat» een verorde ning, w-aarfbij maximumprijzen voor on gelooide kalf-svedlen, gelooèd kalfsleder en gespleten ■rund-erve',len, wonden vastge steld. Do maximumprijzen treden üh wer king op 10 Januari 1916 en gelden ook vcor den êruvoer uilt heb buitenland. Er is een regoeringsve^nrdening afge kondigd, waaribij wo-rdit ©ejpaald, dat van 10 Januari 1916 af hoogstens 240 gr. rogge- e.n gereteimeai pier hoofd en per dag ge bruikt zal mogen worden. Zij, die zwaren, lichamelijken aitbeikl verrichten^ mogen 300 g.r. en de oorspronkelijke producenten 400 giv gebx-uükeno waarbij gerekend wondt dat 5 gram meel overeenkomen met 7 gr. brood. Vereenigde Staten. Oostenrijk zal niet toegeven. Volgens een .telegram van de „Associated Press" ui>t Washington, wordt daar ter stede verklaard, dat Oostenrijk in zijn ant woord op de tweede nota in zake de „An- cona" de eischen der Vereenigde Staten niet wil inwilligen en zich voorbereidt op verbreking der diplomatieke betrekkingen. Op weg naar Europa Kolonel House, President Wilson's af gevaardigde, de gezant Brand Whitlock en de ex-marine-attaché Boy-Ed zijn gisteren aan boord van het stoomschip „Rotter dam". vertrokken. Uit New-York -wordt aan de „Evening News" geseind: „Bryan, die beloofd had zich te zullen aansluiten bij de vredes expeditie van Ford en morgen zou vertrek ken, heeft zijn reis opgegeven." De Ford-expeditie. Naar „Elcstrabladet" verneemt zal de Amerikaansche vredesexpeditie van Ford verboden worden in Kopenhagen, vergade ringen te houden; geen Amerikanen wordt toegestaan noch in het openbaar, noch in gesloten vergaderingen het woord to Het verbod is gegrond op het besluit, dat de regeering nam na het relletje met Björnson en volgens hetwelk geen buiten lander meer vergunning krijgt in Kopen hagen voordrachten te houden over quaes- ties, die met den. oorlog in verband staan. Het verbod zal ongetwijfeld ten gevolge hebben, dat de expeditie ten spoedigste Kopenhagen zal verlaten. Verschillende oorlogsberichten. Het verlies aan vee in Ocst-Pruisen. Volgens officieel© slaibistieken bedragen de verliezen aan vee, door den Russische® imrval i® Oos-Pruisen veroorzaakt: 135,000 paarden» 250,000 siruks rundvee, 200,000 varkens, 50,000 sdhapiani, Vl0/. 000 geiten; helt verlies aam pUuiiirtwae wondt op 600,000 kippen eri 50,000 ganze® gieedhait. Aluminium mondstukken. Hert, nieuw ste in Duitschlamid zijn, ivoLgens dien B er- 11 jmsich en correspondent va® de „U. P. 0\ A.", sigaretten melt aluminium mond stukken. otm heit goud te sparen. Zij zijn needis in don handel. Victor Brants nog in leven? hebben able Nederlandsch e bla den eens'JCimmig gemeld, dalt de békende ILeuvensdhe Ihoioigieeraar IViicf.. Brants overl-eideai -its, en de katholieke pers heeft hem gevoelige Memoriams gewijd. Thans beri-cht de Parijsche „Gnoix", en wij ge ven het bcujoht niét zonder vo-orbehiooid: „Een bel-eigram uit Itol-land heeft den dood gemeld van Victor Brants, professor aan de KaUh. Universiteit te Leuven. Nu verncemit men echter be Ha/v-rei, ouder an der nieuws uiit België, dat de hooglieeraar nog gezond etn wel te Brussai woont. „Wel aardig", zei hij, „helt bericht van zijn eigen dood te lezen!" (Tijd.) Opstand in Chma. De militaire gouverneur van Yoennan *he>e£t een proolamati© uitgevaardigd, waarin hij de onafhankelijkheid van Yoen nan afkondigt. Hij zegt, dat Yoean sji kai _zijn eedcn als president heeft gebroken en niet voldaan heeft aan de waarschuwin gen de republiek te herstellen. Aanzienlijke troep en versterkingen gaan uit het noorden naar het zuiden. Een revdlutiosmair leider uit Japan ver klaarde, naar een „Reuter '-bericht "it Sjanghai meldt, in een interview, dat er sprake van is dat andere militaire gouver neurs zich zullen aansluiten bij den op stand, waartoe een paar weken geleden besloten is. Hij voorspelde een algemeen verzet tegen Yoean sjl Kai voor het einde dezer week, op welk tijdstip verwacht wordt dat Yoen sji Kai de monarchie zal afkondigen. Spoorwegongeluk in Italië. Gisternacht is aan het sthtion van San Lazzaro bij 'Bologna een passagierstrein, komende van Ancona. in botsing gekomen met een goederentrein.. Twaalf personen werden gedood, twin tig zwaar en ongeveer vijftig licht ge wond. Een trehi ontspoord. Gisterochtend te 3 uur 40 ontspoorde een van Berlijn komende trein mot militairen, die m©t verlof gingen, bij het passeeren van het station Bentschen. Van de verlofgangers en hunne bege leiders werden er 18 gedood en 45 gewond. De materieele schade is belangrijk. Nederland en de Oorlog. Onze Gezant bij Z. H. den Paus. De Nijmeegsche oorrespondent van „De Tijd" seint d.d. gisteren: Hedenmiddag met den trein van 1 u. 2 m. is jhr. mr. O. van Nispen tot Sevenaer, tijdelijk en buitengewoon gezant bij den Pauselijken Stoel, vanuit Nijmegen naar Rome vertrokken: Aan het station hadden zich verscheide ne belangstellenden verzameld, om den vertrekkende® gezant afscheidswoorden toe te voegen. Onder de aanwezigen wa ren: de drie Nijmeegsche wethouders P. Daniëls, jhr. V. van Rijckevorsel van Kessel en W. van der Waarden; de heer P. Dobbelmann, lid der Provinciale Sta ten van Gelderland; de zeereerw. pater J. H. Wennink S. J^ president der St. Jo- zefs-Gezellenvereenigmg; eenige eerw. hoeren geestelijken en deputaties der R. K. Kiesvereeni-ging „Recht voor Allen". Aan mevrouw Van Nispen tot Sevenaer werd een bloemenhulde aangeboden. -Van de verschillende hoeren nam jhr. Van Nis pen persoonlijk afscheid. De gezant, die in een gereserveerde cou1 M VÜfrfftLdO'Vitr' J/AteK.enlfin traan Geïnterneerden. Zooals onlangs gemeld werd, zullen de En gelsche geïnterneerde officieren op parool mogen gaan en dus de'Wierickerschans ver laten. De Duitsche officieren en soldaten zullen daarna van Bergen worden overge bracht naar de Wierickerschans. Meel- n b r o o d p rij z e n. Do 'volledige beschikking van den mi- ntfster van Landbouw» Nijverheid en II aai- cbef omtrent de meel- en broodprijzen lufodt, dat inert, ingang van 29 December e.k. is besloten: 1. den prijs van tarwebloem (gebuild, inlandsch uiilbsfliui'ltend één soort) te stellen op f 19.25 per 100 kilogram; 2. den prijs van tarwemeel (ongebuild) te stellen op f 16.50 -pier 100 kilogram; 3. dat de onder 1 en 2 vastgestelde prij zen zijn netto, contant, af fabriek of mo len, voor hakkers en dergelijke verbrui kers, en dalt aan itoissohenpeirsonen op ver zoek een reductie moet worden toegekend als is aangegeven in zijn circulaire van 23 Maart j.l., no. 12001/6; 4. prijs voor brood op een door he-eren burgemeesters nader (te be palen datum, in venband mét de in hun gemeenten bij bakkers aanwecoige voorra den tarwebloem en meel, vast te stellen per kilogram contant, afgehaald aan bak kerij of winkel voor: a. gebuild tairwe-waterbrood op 23 cents; b. gébui-ld tarwe-wateitbnood gebakken onder rabbinaal tioea'.chit op 24 cents; (de prijzen van de andere soorten ge build tarwebrood naar ervemredliglheid); c. on-gebuild tarwebrood (bruinbrood) op 20 c-enits. Naar ons wordt medegedeeld is, nadat de prij-sverhooging van meert en bloem heden liin weiking zal zijn getreden» voor- ■Loopig voor koopers geen verklaring meer nood-lg van den burgemeester .hunner woonplaats, dat hun voorraad- aanvulling behoeft. Moeilijkheden voor den kaashandeL Do Nederlandsche Vereeniging van Kaastproducenten heeft ln een adres aan den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel het volgende onder Z.Exc.'s aandacht gebracht: Tengevolge der genomen maatregelen inzake de melkvoerziening is de kaashan del in Zuid-Holland in een zeer moeilijke positie gekomen. Deze toch hêêft zich tegenover Uwe Exc. verplicht geen kaas te zullen koopen van producenten, die in vorige jaren consump tie»® elk leverden. Om tegen fraude of willekeur van de zijde der producenten gedekt te zijn, ver langt de handelaar van deze een geteeken- de verklaring, als schriftelijke bevestiging, dat door hern geen melk aan de consump tie ia onttrokken. Deze verklaring is echter geen waarborg tegen moeilijkheden voor den handel. In dien een producent een verklaring teekont zonder daartoe de bevoegdheid te hebben, dan wordt bij ontdekking van oen derge lijk geval de betrokken exporteur strafbaar gesteld en door intrekking van consenten zwaar getroffen. Verschillende handelaren hebben in deze reeds moeilijkheden ondervonden, velen zullen nog volgen, wijl het zelfs bij de nauwgezetste opvatting van hun plichten, niet mogelijk zal zijn te allen tijde hieraan te ontkomen. Deze moeilijkheden nu worden niet in hoofdzaak door fraude van den producent veroorzaakt. Ofschoon er altijd eenige zijn, die zich niet ontzien anderen dergelijke ri sico's aan te doen. daar gebeurt het over groot© deel door onkunde en misleiding. Er is een algemeen© verwarring inzake de verplichtingen van den producent, waar toe zelfs melkcommissies en burgemeesters hebben medegewerkt en waardoor velen te goeder trouw handelen. De eene melkcommissi© decreteert dit, de ander weer wat anders. Deze burgemeester geeft vergunning voor dit. gene dekt zelfs met zijn handteekening een andere opvat ting. Verschillenden laten zich meer leiden door hun gevoel voor billijkheid bij de be oordeeling der moeilijkheden waarvoor zij te staan komen, dan door de voorgeschre ven regeling. Er is een misvatting, waar door men tegenstrijdige uitleggingen met kracht hoort verdedigen. Eenige voorbeelden zullen Uwe Excellen tie eenigszins den toestand doen zien. E^n melkinrichting in Gouda heeft zoo veel melk, dat zij dagelijks duizenden liters afroomt en de-ze afgeroomde melk tot melk poeder laat verwerken. De Melkcommissi© Gouda adviseert aan producenten die ®ict tot de vaste leveran ciers belmoren dier inrichting, gerust zelf kaas te maken. Gevolg: de producent tee- kent daarop de verklaring en de handelaar die de partij koopt, verricht een strafbare handeling. De burgemeester van Bodegraven deelt hij hun aanzegt, dat de melk noodig is voor consumptie. Een zeer redelijk advies, maar onjuist De producent gedekt door deze mededee- ling, teekent de verklaring qn helpt er den handelaar mede in moeilijkheden. De Melkcommissie Dordrecht heeft reeds diverse boeren aangeschreven tot melklcve- ranties, die sinds den winter 19131914 onafgebroken kaas maakten. Ileeft zij daartoe het recht? Naar onze opvatting van de beschikking heeft zij dit, maar dan teekenen elders tientallen de verklaring, in dezelfde omstandigheden, onwettig. Een melkinrichting te Utrecht kan van^ verschillende leveranciers de melk wegens overvloed niet hebben. Zij gaf met onder ling overleg den boeren vrijheid ze zelf te verwerken tot zij ze noodig had. Op aan vrage de-r inrichting wordt zoo nu en dan eens wat geleverd. De rest wordt noodge dwongen zelf verwerkt» Gezond VSrstSTiu zegt ons, dat die kaas kan worden gekocht. Verschillenden han delaren echter werden dientengevolge de consenten onthouden of ontnomen. Met legio voorbeelden ware dit nog aan te vullen. Er is een algemeene verwarring waar van de gevolgen verstrekkend zijn. Ondergeteekcnden meenen dat het. drin gend noodzakelijk is, dat in deze meer klaarheid wordt gebracht. Als ieders plicht afgebakend is, en van dat alles is voldoende mededeeling gedaan aan belanghebbenden, dan pas kan ont trekking aan dien plicht als een strafbare handeling worden aangemerkt. Daartoe ware naar het oordeel van on- dergeteekenden noodig dat: a. elke producent precies weet of hij consumpticmelk moet leveren al of niet, ook in gevallen wanr zijn melk niet wordt begeerd, door de inrichtingen waaraan hij voorheen leverde; b. vergunningsbewijzen worden afgege ven voor kaas, die tot heden is gemaakt, niet frauduleus, maar'door de omstandig heden gedwongen; bewijzen, die den han delaar volkomen waarborgen voor moei lijkheden; c. de producenten officieel in kennis vrordsn yesteld zoodra het voor hen piichi is consumptie-melk te leveren; d. de handelaren een volledige lijst krij gen van die producenten, die consumptie- rhelk behooren te leveren en waarvan geen kaas mag worde® gekocht, tenzij vroeger gemaakte partijen door een als in sub b. genoemd vergunningsbewijs gedekt. Ondergfit-eekenden meenen, dat alsdan vele moeilijkheden ©Mi einde zouden ne men. Redenen, waarom zij Uwe Excellentie beleefd verzoeken, dit schrijven in ernstige overweging te willen nemen,, terwijl ze gaarne bereid zijn, ook mondeling nadere toelichting tc geven." Stoom»»rambots'u>gen. Hét 4id van de Tweed© Kamer de heer Van de Velde heeft de volgende schrifte lijke vragen tot den mimtoter van Wa ters laat gerücM;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1