Aanbestedingen.
ALBERT RIEL
HAARLEMMERSTR. 26.
«nveraotwoordelijke uitvoerpolitlek Duilsch'
land vooraiet van de meest noodige levens
behoeften, het daarom in staat stelt den
strijd vol te houden en verraad pleegt aan
zijn eigen vaderland
Van oordeel, dat bedoelde handelingen,
gericht tegen de door Nederland gevolgde
internationale gedragslijn, het feit ople
verden, omschreven in artikel 100, lo.,
van het Wetboek van Strafrecht en dus
een midrijf vormden, met een maximum
straf van zes jaren bedreigd, en in moge
lijke gevolgen van een zoo gemeenvaar-
lijk karakter in deze tijden als haast geen
onder, rekende de minister het zich tot
plicht den betrokken procureur-generaal
op te dragen de vervolging van den ver-
moedelijken dader aanstonds te bevorde
ren. Bij die opdracht werd, ook in verband
met het zeer ernstig karakter van het
misdrijf, den procureür-generaal verzocht,
madat uit het verhoor zou zijn gebleken,
wie de verantwoordelijke dader was, met
den officier van justitie overleggen, of door
toepassing van voorloopige hechtenis her
haling van het misdrijf (waartoe het voor
nemen-in bedoeld artikel scheen te worden
aangekondigd) niet moest worden voorko
men^
Na dit overleg^ van procureur-generaal
en officier van justitie, heeft het parket
er toe besloten om, anders dan in gevallen
waar het uitingen tegen een der oorlog
voerenden betrof, in het openbaar belang
aan de rechtbank bevel tot gevangenne
ming te verzoeken, en de rechtbank heeft,
tevens den rechtsingang verleenende, in
dien zin een beslissing genomen.
II. Uit de beantwoording der eerste
vraag vloeit voort, op grond van welke
gewichtige redenen van maatschappelijke
veiligheid de minister oordeelde, dat ter
men konden bestaan voor een vordering
tot gevangenneming.
In hoeverre ook vrees voor vlucht kon
bestaan, kon slechts door het parket ter
plaatse in verband met den persoon en de
omstandigheden van den verdachte worden
beoordeeld.
Door den minister is dit punt derhalve
bij het parket niet ter sprake gebracht.
Maïs in beslag genomen.
Naar wij vernemen, heeft de regeering
beslag gelegd op de zich in zeebooten be
vindende ladingen maïs van importeurs
te Rotterdam, waarvoor f 215 per 2000
K.G. zal worden vergoed.
Naar aanleiding van deze inbeslagne
ming had gistermiddag na de beurs te
Amsterdam een bespreking plaats van be
langhebbenden.
Algemeen bleek men weinig ingenomen
met dezen maatregel van den Minister en
nog minder met de wijze van uitvoering.
Besloten werd een schrijven te verzenden
waarin wordt uiteengezet:
lo. dat de prijs van f 215 welke door de
Regeering betaald wordt, te laag' is;
2o. dat de prijs welke in beslag is geno
men bestaat uit verschillende soorten en
dat het niet aangaat daarvoor éénzelfden
nriis te vertrnpdeni
3o. dat van de in beslag genomen maïs
reeds verschillende partijen verkocht wa
ren.
Het „Hbld." heeft getracht inlichtingen
te verkrijgen omtrent de aanleiding tot het
ministerieele besluit.
Daaromtx-ent vernam het blad, dat de
inbeslagneming geschied is om den gere-
gelden aanvoer van mais beter te verze
keren dan tot dusver het geval was. Wan
neer voortaan de mais door de Nederland-
sche regeering wordt gekocht en aan haar
adres verzonden, zal het mogelijk zijn, dat
do plaats van bestemming bereikt wordt,
zonder de moeilijkheden die thans voort
durend waren te vreezen. Deze moeilijkhe
den, voornamelijk het oponthoud, zouden
mogelijk maken dat door tijdelijke
schaarschte een aanzienlijke prijsverhoo-
ging in ons land ontstaat. En dus om den
geregelden aanvoer te verzekeren, en om
te ontkomen aan een prijsopdrijving, wel
ke het gevolg zou zijn van ongeregelden
aanvoer^ is deze maatregel toegepast.
Uitkee ringen aan nagela
ten betrekkingen van
ge mobiliseerden.
Bij het a.fdeelimigsoniderzoek van de be-
gxoattingem voor de militaire weduwen- en
weezenfondsen dienst 1916 brachten eemage
leden de wensdheJijkheiid tea* sprake am,
het zij door wetswijziging, hetzij bij wijze
van gratificatie, eemagermate tegemoet te
komen in de behoeften, van de nagelaten
Ibstrekkingen van militairen;, ■gdduaende
de mobilisatie om. den dienst om het leven
gekomen.
In een Nota r&aair aanleiding van het af-
'dedLintgsverslag -verklaart de minister van
.Financiën zich beneid, met zijn aanibtge-
nootfen van Ooidog en van Marine in over
leg te treden omtrent het voorbereiden van
een voorstel ctn dlien geest.
Nederland1 sche werklieden
in Engeland.
De agenit van Vickans Steel Works deelt
ons mede, dat hij ziah naar aanleiding
van een door ons uit de ,,N. CV' overge
nomen bericht omitrenlt het ontslag van
Nederlandsche en Belgisch© werklieden,
die werkzaam waren bij den munitie-aan
maak aan de fabrieken dezer firma, tot
deze heeft gewend om inlichtingen en ten
antwoord heeft gekregen, dat alleen *de on
bekwame werklieden en zij, die zich slecht
gedroegen, zijn onJtslageix D© meerderheid
is nog aan het werk. „Hbld."
Oude zilverhons.
Wij herinneren er aan, dat de gelegen^
beid tot inwisseling van ziilverbons van
den ouden vorm (dus alleen de ziiverbons,
waarop de handteeikeairing van den minis
ter Bert ling voorkomt) nog slechts opeair
hiaat tot 1 Januari 1916. Dit geldt dus
niet voor de nieuwe ziiverbons van f 2.50
met de hanidteekening van den minister
'Treub. Deze blijven gangbaai\ D inwis
seling kan uitsluitend geschieden bij het
agentschap van het ministerie van Fi
nanciën te Amsterdam (Korte Spinhuis
steeg mo. 3). l
Melk' voor kinlderemen zieken
tegen verminderde prijzen».
Een tweetal wetsontwerpen is inge
diend om Hoofdstuk X der Staatsbegnoo-
tiing van 1915 en 1916 i*espeotiiever i jk te
verhoog en met f 166,000 en f 1,000,000 ten
edndë van Rijkswege een aandeel bij te
dragen in. de kosten vam gemeentebesiu-
ïem, voort/vloeiende uit de besclitilkbaar-
sbellimg van melk voor kinderen en zieken
tegen vermimdexxle prijzen.
In de toelichting herinnert de minister
aan zijn mededeellimg jn de Tweede Kamer
bij de discussie over de interpellatie van
den heer Sannee, naar aanleiding van
den prijs der melk, toen hij verklaarde:
„Wanneer daartoe door den Raad eener
gemeente de wensch wordt kenbaar ge
maakt, is de reigeerimg bereid e-en dusda
nig en maatregel te treffen dat kinderen
en zieken ter plaatse verzekerd zullen zijn
van een voldoende hoeveelheid melk, te
gen prijzen niet hiooger dan do wiinter-
prijs 1914/1915. Deze maa'trogeJi zal be
staan in het voor genoemde personen bij
betalen van 2/3 van 't verschil ilru prijs
van de melk in den winter 1914/1915 en in
dien van 1915/1916, onder voorwaarde dat
de betrokken gemeente bereid is 1/3 van
bet verschil te betalen."
Teneinde nu dte Staten-Generaal* in de
gelegenheid te Stellen zich over deze aan
gelegenheid zoodra mogelijk uit te spre
ken, heeft do minister bedoelde wertsonit-
werpen ingediend1.
Aangezien het onbekend iö, door welke
gemeenteraden eventueel de wensch, in
het antwoord dier Regeering genoemd,
kenbaar zal -worden gemaakt, ontbreken
de noodige gegevens tot het maken van
een berekening van het vermoedelijk be
loop der uit den beoogden maatregel
voortvloeiende kosten en berust de uitge>-
Itrokken som uit den aard der zaak slechts
op gi'ssüng.
Voor 1915 te st'.ecihts gerekend op de uit
gaven over de maand December en voor
1916 op> de eerste helft van het jaai*.
V e r h o o g i m ig der m e e 1 p r i j z e n.
Aan het „Centrum" wordt gemeld,
dat ingevolge een bes'au'.lt van. den minis
ter van Landbouw, Nijverheid en Handel
de meel fabrikanten alleen Woem en tar
wemeel mogen afleveren, indien de order
vergezeld gaat van een verklaring van
den burgemeester der gemeente, waar. dde>-
gene woont, voor wien de bloem of het
tarwemeel is bestemd.
Nader me/'dt men aan de „N. Crt.", dat
deze maatregel verb and houdt met de
aangekondigde verhoogn'ng der meel- en
bloemprijzen. Aangezien de mini fer eend-
gen tijd geleden heeft medegedeeld, dat
verandering bi d!e prijzen vooruit zal
worden aangekondigd, kan door deze be
paling worden voorkomen, dat kapitaal
krachtige fabitkanlten en bakkers zich, aLs
een prijsveihooging in uitzicht is gesteld,
van de dan nog geldende, goedkoopere
prijzen kunnen profLtoeren door min of
meer groote voorraden in te staan.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft bepaald, dat gedurende
de week van 26 December 1915 tot 2 Ja-
nuarie 1916 voor 60 pet. der boterprodoxc-
fie certificaten van utitvoer zullen worden
verleend en 40 pest. voor het binnen!andsch
verbruik zal moeten, worden beschikbaar
.gesteld), alsmede, dat de bewijzen van too
ting tot uitvoer van boter, afgegeven
door de Rijkscommigsiie van toezicht op
de Boteirvereeniging, cp grond van dóe
certificaten zullen gelden, tot Dinsdag 11
Januari a.a, dies voonmididiags te 12 uur.
Hoe het tegenwoordig in
den kaashandel gaat.
Een kaashandelaar schrijft aan het
„Hbld.":
J.l. Donderdag 16 December, ontvingen
wij eene vrij belangrijke Kerstorder, die
ons, daar oomiddiedlijk uitvoering gecom
ditionneerd was, aanleiding gaf dadelijk,
dus nog denzelfden dag, den volgenden
expressebrief aan de „Kaasvereeniging"
in Den Haag te richten:
„Door een groote order hebben wij aan.
ons bestaand certificaat van Kg. niet
voldoende en verzoeken wij U beleefd doch
dringend1 ons per omgaande een nieuw
certificaat van Kg. -te willen doen toe
komen. Formulieren voor aanvraag van
certificaten, indien die noodag mochten
zijn, zijn niet in ons bezit. Wij veroor-
lcoven ons de vrijheid zeer beleefd cp
grooten spoed hij U aan te dringen, dq.ar
v.ij anders gevaar Loop en', dat deze onder
wordt geannuleerd."
Met de meeste hoogachting,
Ten overvloede seinden wij den volgen
den mtddag dringend met betaald anit-
woord1:
K a asveieeniigdmg, Kanaalstraat, Dein
Haag-.
„Bevestigen onzen brief gisteren. Ver
zoeken betleefd draadbericht of wij op Uwe
medewerking kunnen rekenen, opdat con
sent van uitvoer van Kilos uiterlijk.
Dinsdag in ons bezit is. Moeten nog heden
onzen ordergever per draad berichten.
Wanneer niet Dinsdag verladen kan wor
den vervalt onze order."
Waarop wij, weder den volgenden mid
dag, het lakonriieke telegram ontvingen:
„Certificaat kan slechts verleend' wor
den op daarvoor bestemd aanvraagformu
lier. zie oneen brief van heden."
Het was inmiddels twee dagen later en
wij waren nog even ver. De „brief van
heden" kwam den volgenden morgen^
Zendag, doch wij zorgden dat 'het daarin
gesloten formuliier, behoorlijk ingevuld
en geteekend met de eenige Zonid'agmor-
genpoat meeging.
Maandag en Dinsdag gingen voorbij
zonder dat wij tets vernamen. Van het
oorlogtsterrein zou men zeggen: „Geen
nieuws."
Niettegenstaande wij 19 December, in
onzen brief die bet bovenbedoeld forariu-
Iter begeleidde, zeer beleefd hadden ver
zocht, ons het nummer van het aange
vraagde certificaat te wiilten doen seinen
of telefow&ereni, op^at wij dan onmiddel
lijk oaiE0 aanvraag voor ctanisecnlt konJden
laten volgen.
Einde'ijk Woensdagmorgen, kwam het
afschrift van het certificaat (het origineel
behoudt men in Den Haag) en konden wij
met de eerstvolgende post onze aanvrage
voor het consent verzenden
- Nu hedenmorgen, Vrijdag 2-1 December,
is dit consent eindelijk ontvangen. Voor
het in orde maken van twee „vodjes pa
pier", heeft men in Den Haag volle acht
dagen noodig gehad en er zijn coöega's,
die nog over erger klagen.
Geen wonder dat men dezer dagen in
een onzer pi'ovinciale bladen kon lézen:
„dat do k aa eh an da' aars met de wijze
waarop de verschillende regeerimgs-maat-
regelem worden toegepast, weinig ingeno
men zijn.
Bureaucratic en handel verschilden te
veel in aard en neiging, om op den duur
vreedzaam te kunnen saihanwenkenv"
Vervoegt men zich persoonlijk jn Den
Haag aan de betrokken bureaux, om zijne
belangen vlugger te bepleiten, dan loopt
uien alle kans van zeer ortheusch te wox*-
den ontvangen, zonder dat eenag resul
taat kan worden ven-kregen'.
Knolrapen en peen.
De minister van Landbouw, Nijvex*heid
en Handel heeft bepaald: lo. dat exporteurs
van knolrapen, Geldersche knolrapen
daaronder begrepen, zijn vrijgesteld van
de veiplichting om van de door hen na 27
December 1915 voor uitvoer aangeboden
hoeveelheden dier producten een deel be
schikbaar te houden, als is bepaald in art.
10 zijner beschikking van 8 October 1915;
en 2o. met wijziging zijner beschikking
van 9 December 1915, dat nè. 24 December
1915 de expoi'teurs van grove en fijnere
peen in plaats van 50 kilogram 15 kilogram
van genoemde producten zullen moeten be
schikbaar houden van elke honderd kilo
gram dier producten, waarvoor zij consent
aanvragen.
S t e n k o 1 >e n-i n v o e r.
In de afgeloopen week zijn via IJmuiden
uit Engelsche en Schotsche havens inge
voerd 9,279,200 K.G. steenkolen door 9
stoomschepen. De daai'aan voorafgaande
week bedi'oeg deze hoeveelheid 8,587,150
K.G. met 8 stoomschepen.
Bijtijds de plaat gepoetst?
In het Voorloopig Verslag, Hoofdstuk
X, was gezegd, dat een cursus in tuin
bouwkunde geen subsidie zou hebben ge
kregen, omdat hij gehouden werd in een
R. K. Patronaatsgebouw.
Mx\ Aalberse besprak het bijna ongaloo-
felijke feit in de Kamer. Het gold Voor
burg.
De afgevaardigde noemde met name als
in deze zaak betxokken den Rijks tuin-
bouwleeraar Claassen. De Minister zegde
een onderzoek toe.
Maai? nn lezen, wij in de St.-Ct.":
Bij Kon. besluit is aan den Rijkstui-n-
bouwleeraar C. H. Claassen, te Bos
koop, op diens verzoek, met 16 Januari
ïyiö, eervol ontslag uit 's Rijks dienst ver
leend.
't Is jammer, dat 't eervol ontslag werd
verleend; vooral eer het geval onderzocht
is. Wij hopen echter, dat het onderzoek
toch zal doorgaan, want in 't vervolg
blijkt de zaak juist, moet zoo iets onmo
gelijk zijn. „Tijd."
De Bioscoop-controle.
Het ligt in de bedoeling van een der
Utrechtsehe bioscopen om een vex-volging
uit te lokken wegens het overtreden der
sedei*t eenigen -tijd aldaar vigeerende bios
coopverordening, ten einde, evenals in Den
Haag is geschied, gex-eclitelijk te doen
uitmaken, of de burgemeester het recht
heeft de bevoegdheid tot het keuren -der
films toe te kenne'n aan een commissie,
uit de burgerij saamgesteld.
In vea-band hiermede heeft de directie
der Flora-bioscoop B. en W. persoonlijk
uitgenoodigd haar program te komen keu
ren. Toen de gewone keuringscommissie
verscheen heeft de directie deze keuring
niet erkend en zich opnieuw tot B. en W.
persoonlijk gericht met het veraoek te ko
men keuren.
Bestrijding van het mond- en klauwzeer.
Naar verluidt, is weldra te verwachten
de indiening van een wetsontwerp inzake
bestrijding van het mond- en klauwzeer.
Korte Kroniek.
In den ouderdom van 79 jiaar is gis
teravond to 's-Graveinlhage overleden ma*.
J. J. van Germs, ond^presildeoit van heit Go-
rechtshof aü'daar.
Ingaande 4 - Januari zullen de auto
maten voor toil ett artikelen in cte closet af-
cjeehngem van de rijtuigen Ioopeinid© dn de
treinen op de lijnen H. IJ. S. M., daaruit
verwijderd worden, oimdat in de praktijk
lis gebleken, dat de vroegere wijze van gra-
tteverstrokking dezer artikeDeai die voor
keur (blijft verdienen.
Na een rede van den heer de Yrugt,
van het Centraal Bureau dea- K. S. A. te
I.eidien, is in do Hanize te 's-Gravenhage
of gericht een vakafdoeling voor R. Ki
H andelaren in Groenten, Fruit en Aaxxl-
apfielen. Naast do Smeden en Medehan
delaren te dit de derde Patroon-svakver-
eeniging.
's-Gravenhage. Bij de gisteren door
het Prov. Bestuur van Zuid-Holland' ge
houden aanbestedingen hadden bet laagst
ingeschreven voor:
lo. het maken van een gedeelte van het
Rijn- Schiekanaai buiten Leiden en van
den onderbouw van de overbrugging van
het kanaal in den Ho ogen Rijndijk, met -
behoorende werken, in de gemeente Lei
den: C. Roosendaal te Enkhüizen, voor
f 135.388.met voorwaarden omtrent te-
vering van bepaalde soorten materialen,
in verband met de tegenwoordige buiten
gewone omstandigheden;,en A. van Hou-
welingen, Den Haag, voor f 137.200.— zon
der voorwaarden alswox-enbedoeld;
2o. bet maken van een gedeelte van het
Rijn-Schiekanaal buiten Leiden door de
Waard, met bijbehoorénde werken, in de
gemeente Leiderdoxp: H. Brand Lz. en B.
B. Kalis te Soest, voor f 94,78; Mijden to
Hardinxveld, voor f 97,500, zonder voor
waarden als voren bedoeld;
terwijl voor de massa (het onder lo. ge
noemde wei'k en dat onder 2o. genoemd te
zamen) het laagst had ingeschreven A.
van Houwelingen Den Haag, voor f 235,200
zonder voorwaarden als vorenbedoeld;
3o. het maken van den metalen boven
bouw (twee enkelvoudige ophaalbruggen)
van de brug in den Hoogen Rijndijk, met
bijkomende werken onder de gemeente
Leiden: de Naaml. Vennootschap F.
Kloos en Zn. te Kinderdijk, voor f 64,400.
Gemeentelijke Aankondigingen.
Kamers van Arbeid voor de Bouwbe
drijven, de Textielnijverheid, de
Voedings- en Genotmiddelen en
de Winkel- en Grossiersbe-
drijve».
Burgemeester en Wethouders van Lei
den hex-inneren de hoofden of bestuurders
van de navolgende bedrijven:
A. vertegenwoordigd in de Kamer van
Arbeid voor de Bouwbedi*ijven: het bewer
ken van hout, steen of metalen; bet leggen
van electrische geleidingen of van gas- en
waterleidingenhet schilders-, stoffeerders
behangers-, lieiers-, stukadoox-s-, mande-
makers-, aardwerkers- en straatmakers-
bedrijf; het ontwex*pen van en het houden
van toezicht bij het uitvoeren van bouw
plannen; 2o. de boek-, couranten-, steen-
en plaa/tdrukkerijen en de lettergieterijen;
de boekbinderijen; de cartonnage en de
photographie inrichtingen.
B. vertegenwoordigd in de Kamer v. Ar
beid voor de Textielnijverheid: de spinne
rijen, weverijen, ververijen, bleekerijen en
drukkerijen van wol, katoen of linnen; de
katoqpvlechterijen, de nettenmakerijen, de
breierijen, de watten-,- kapok-, of veeren-
bereiderijen, de zadelmakerijen, de vellen-
blooterijen, de leerlooierijen en de zeem-
ledei'fabriekefn, he^ vervaardigen van
kloex-en, hoeden of schoenen.; de wasch-
en de strijkinrichtingen en de kleederver-
verijeiL
C.' vertegenwoordigd in de Kamer van
Arbeid voor de Voedings- en Genotmidde
len: lo. de brood-, koek-, beschuit-, suiker
en banketbakkerijen; de cacao- en de cho
colade-, de meel- en de zuivelfabrieken;
de ta£ak- en sigarenfabrieken; de bier
brouwerijen, de jenever- en de likeursto
kerijen benevens de mmeraalwaterfabrie
ken; de slagerijen; de zeepfabrieken; 2o.
de fabrieken van verduurzame levensmid
delen.
D. vertegenwoordigd in de Kamer van
Arbeid voor de Winkel- en Grossiersbedrij-
ven: de winkel- en de grossiersbedrijven,
voor zoover die niet zijn of zullen worden
veitegemvooraigcr in een ajioere - namer
van Arbeid, waarvan het gebied zich over
de gemeente Leiden uitstrekt; aan hunne
verplichting om vóór 15 Januari e. k. een
lijst of zoo noodig lijsten op te maken van
de namen en de voornamen der manne
lijke en vrouwelijke personen, die in 'hun
bedrijf binnen bet gebied der bovenge
noemde Kamers van Arbeid; welk
gebied zich alleen over de gemeente
Leiden uitstrekt, als patroons of in hun
dienst als werklieden werkzaam zijn ge
weest gedurende het laatst verloópen ka
lenderjaar, voor zooveel de onder A 2o, B,
C lo en D genoemde bedrijven bedrijven
betreft, of gedurende het laatste tijdvak
van 7 maanden, waarin gewerkt ia in de"
bedrijven, genoemd onder A lo. en C 2o.;
en om die lijst of lijsten vóór 15 Januari
e. k. aan hun College in te zenden.
Onder ipaitroonis verstaat de wet de
hoofden of bestuurders van een bedrijf,
waarin, ten minste één persoon boven de
twintig jaar tegen genot van loon werk
zaam its, en allen, die op (het beheer der
hoofden of bestuurders toezcciht houden,
benevens hen, die door het hoofd of den
■bestuurder van een bedrijf in den regel
•belast worden met het ontwerpen van we
tenschappelijke proeven, de procuratie-
houders, alsmede de personen, die bij ont
stentenis van het hoofd of den bestuurder
van het bedrijf, dat hoofd of dien be
stuurder vervangen.
Onder werklieden verstaat de wet alle
anderen, die tegen genot van loon in een
bedrijf werkzaam zijn, behalve degenen,
die geheel of gedeeltelijk gezag over ande
ren uitoefenen.
De formulieren dezer aangiften, zoo me
de die der lijsten zijn kosteloos voor be
langhebbenden ter Gemeente-Secretarie
verkx-ijgbaar.
STADSNIEUWS.
Sociale cursus.
In het gebouw Prediker" werd gi-stex*-
avond door don Zeereerw. pater ZuAdgeest
vfior d«e leden van de afdeeÜng Leaden van
den Ned. R. K. Volksbond de eerste sociale
cursus gegeven.
Nadat de vice^-voo r-zitter van de af dea
ling, de heer P. v. d. Staak, den cursus
met gebed had geopend, verkreeg de Eerw.
inleider het woord, die dezen avond zou
spreken over „De sociale kwestie in het
algemeen".
Onder de sociale kwestie*, aldus de Eerw.
spreker, verstaat men, de waag, boe men
den toestand, waarin alle klassen der
maatschappij vork eer-en, kan verbeteren.
Sommiigeni verstaan onder rlie sociale
kwestie alleen bet arfoeiid'ei^vraagstuk
Dat is een foutieve voorstelling; de sociale
kweStrie omvat: het arbeiders-, lanidbouw-
en het miiddenatamds-vraagstruk.
Bij al die groepen krijgen wij de vraag
op te lossen: hoe krijgen wij betere ver
houding tussdhen de menschen?
De boerenstand, die van zooveel gewicht
as voor geheel de bevolking, gaat gedrukt
onder schulden en hypotheken; de grond
Ingezonden ftriededeelingen
a 30 cent per regel.
DENKT OM
MEUBELMAQAZIJN.
is voor ongeveer de helft in het bezit van
anderen; de pachtsommen zijn hoog, hij
heeft er nauwelijks eenigen invloed op,
en; bij gebrek aan genoeg boerderijen, is
de concurrentie zoo groot, dat voor bijna
tedere pachtsom een liefhebber te vinden
is. En heeft hij door spaarzaamheid ,en
ijver een boerderij weten te verbeteren,
stijgen door coöperatie de opbrengtsiten
van zijn grond,, dan wordlt niet zelden ook
de pachtsom verhoogd.
De industrieele en handeldrijvende mid
denstand strijden vooral een zwanen strijd
om het bestaan-. De ambachten kunnen
nie't op tegen de fabrieken, die alles ma
chinaal vervaardigen en in het groot koo
ien en verk-oopen. De winkelier heeft een
geduchlte concurrentie te voeren met den
•groothandel, die zijn tientallen van filia
len' als paleizen heeft en zijn ontzaglijk
kapitaal.
Het arbeidersvraagstuk is een voornaam
d-eeil van de sociale kwesltae. Bij de aiibeö-
diers teekent de sociale kwestie zich het
scherpst af, daar 9chijnt z-ij met een snij
dend licht, De oorzaak van dit verschijn
sel moet men zoeken in de toeneming van
het prö-leitariaat. Proletariërs zijn men
schen, die voor hun levensonde riioud niets
anders -bezitten dan hun arbeidskracht,
die daarbij onzeker zijn, ze te kunnen
aanwenden,, en düe, zoodra de gelegertheiüd
tot weaken -ook maar een koiten tijd ont
breekt, aanstonds in ellende vervallen.
De sociale kwestie, gaat spreker voort,
is niet uitsluitend een kwestie van socia-
üieten-bestrij'ding. Het socialisme heeft de
sociale kwestie nöet in de wereld gebracht,
maar veeleer is het tegenovergestelde het
geval. Daarbij is de sociale kwestie ook
niet een zuivetr-eoonomiech vraagstuk.
M. a. w., het gaat niet alleen om meer
geld en minder werk, al beweegt zich bij
menig georganiseerd werkman de heete
sociale bewegi'/ng daarom en om niets an
ders. De mens eh leeft niet van brood al
leen; zijn geluk, ook 't maatschappelijke,
hangt niet uitsluitend af van stoffe-lijken
welvaart,.
Daarnaast is zij ook weer niet een zui-
ver-godsd-ienstdge kwestie. Het waagstuk
heeft eindelijk nog zijn staatkundige
zijde.
Bij de oorzaken van de sociale kweisltli©
ondersoheiïd-en we drie hoofdoorzaken-. lo..
het ondermijnen en verdwijnen) bij velen
van den waren godsdienst en de zedelijke
begrippen; 2o. de ontaarding en vemdeiti-
S*JJj0 gpllr? ooa.;O OJ.O -J'i 4 -ï n din.O TL nwit.
ba-re gevot'gen.
Nadat deze drie punten, nader door demi
Eerw. spreker waren ontwikkeld, werd de
bijeenkomst -op de gebruikelijke wijze ge-
sloten'.
Het Distributie-Bureau.
Men verzoekt ons te willen mededeelen,
dat het Gemeentelijk Distributiebureau,
Vischmarkt 18, a. s. Vrijdag 31 Dec. (Oude
jaarsdag) voor het publiek den geheel en
dag gesloten zal zijn.
Regeerings.peulvruchten.
Naar wij vernemen zal eerstdaags een
begin worden gemaakt met de distributie
van Regeerings-groene erwten en brui
boonen. Nadere bijzondex-h-eden dienaan
gaande zullen in ons blad van morgen
worde bekend gemaakt.
Gisteravond is hier een afdeelimg Lea
den van den Eersten Algemeeme/n Neder-
lanclschen Coupeurslbond opgericht; om-
dait hier al een voldoend aamtal leden van
hovengenoemden bond' gevestigd waren,
werd een vergadering in ,,Den Vergulden
Turk" door helt diagelijksch instuur van
den Bond belegd om tot een afdieeèing te
geraken. De afdeeling werd ten slofte op
gericht en al de aanwezige coupeurs tra
den toe. Heft vooi-loopig secretariaat heeft
de heer C. LeemiLng, Nooxdeindie 20a, op
zich genomen
Voor examen L. O. wiskunde is te 's-Gra-
venhage geslaagd de heer P. A. Boogaei-t.
Bij Kon. besluit va\i 21 dezer is, voor
het tijdvak van 1 Januari—31- December
1916, opnieuw benoemd tot assistent bij
het Rijksbui*eau tot onderzoek van han
delswaren, de heer dr. W. J. de Mooy.
Bij beschikking van den minister van
staat, minister van binnenlandsche zaken,
zijn voor het jaar 1916 benoemd tot assi
stent aan de Rijksuniversiteit:-
in het ziekenhuis:
afdeeling geneeskunde: A. K. W. Arnt-
zenius, W. C. Aalsmeer; afdeeling heel
kunde: C. J. van Houweninge Graftdijk.
E. H. la Chapeile; afdeeling oogheelkunde:
H. J. Meyling: afdeeling verloskunde, te
vens belast met het geven van een cursus
in kraamvrouwverpleging aan do verpleeg-
stei*s, F. van den Bergh; afdeeling verlos
kunde: H. P. A. Smit; voor de heelkunde:
dr. M. P. Kingsma Boltjes, J. C. Koch, P.,
S. R. Kosters; voor de verloskundige eiï
gynaecologische kliniek en polikliniek: P.
C. R. Mingelen, mej. A. Mulder; voor de
geneeskunde: B. QuispeL W. C. de Graaff;
voor de oogheelkunde: dr. C. S. Lechner;
voor de neus-, keel- en oorheelkunde: dr.
C. J. A. van Itorson; voor de pharmacolo
gic: J. Thomée; voor de psychiatrie: F. P.
Muller, dr. E. de Vries, G. J. 13. A. Jans-
sens; voor de pathologie: G. O. E. Lignac,
D. E. Schouten; voer de vergelijkende pa
thologie: G. Kapsenburg, dr. E. Gorter, G..
C. Ileiinga; voor de physiologie: J. Bijtel
Ji\, P. Meex-burg, J. Endtz; voor de scbei-
kunde: mej. W. C. de Baat, dr. H J. Ta*
