ALBERT RIEL
treffende de inhechtenisneming enz. van
den heer Schroder.
De strekking daarvan is, naar wij ver
nemen, om te vragen: lo of de voorioopige
inhechtenisneming, van den hoofdredac
teur van „De Telegraaf' door het Open
baar Ministerie is gevorderd geworden op
Jast van den Minister van Justitie; 2o. in
dien ja, op welke gronden die last is ge
geven.
De in beslag genomen brie
venmalen.
Zooals wij mededeelden,, heeft de Ne-
derlandsche Regeering er tegen geprotes
teerd, dat de Britsche schepen vervoerd, in
beslag hebben genomen. Het „Hbl." heeft
getracht te weten te komen, hoever de
Engelsche Regeering bij de inbeslagne
ming gegaan is. Naar het blad verneemt,
zou nu van de „Noordam" en de „Rot
terdam", uitgaande schepen, de Holland-
fcho mail zijn meegenomen.
Van de directie der posterijen vernam
bet blad naar aanleiding van deze inbe-
slagneminge dat het voor haar moeilijk is
aanstonds te weten hoeveel en welk deel
van de mail is in beslag genomen. Dat
moet eerst onderzocht worden. De direc
teur-generaal begreep echter ook, dat be
langhebbenden dit gaarne zoo spoedig
mogelijk weten en beloofde, mocht het
weer voorkomen, spoedige publicatie zoo
veel doenlijk te zullen bevorderen.
Middenstandscrediet
In de Middenstandspers zijn in den
laatsten tijd hier en daar in den vorm
van „Ingezonden stukken" ^nz., mede-
deelingen voorgekomen omtr^t de hulp
die' door bemiddeling der Regeeringscom-
missie im. zake het Middenstandscrediet
verleend wordt.
De klacht werd geuit, dat de voorge
spiegelde hulp inderdaad achterwege
bleef en op verzoeken om de staatsgaran
tie op het verlangde voorschot afwijzend
,we»rd beschikt.
Het zou uiteraard als overbodig kunnen
beschouwd worden aan deze klachten
verder aandacht te wijden, ware het niet,
dat hett gevaar zou ontstaan dat kleine
Middenstanders die wèl voor de bemidde
ling der Regeerings-commissie in, aan
merking komen en daardoor staande ge
houden, op een dwaalspoor worden ge
bracht en ten onrechte vreezen de toch
niet geholpen te zullen worden, de noodige
stappen daartoe, tot hun eigen schade,
zouden achterwege laten.
Het is daarom van nut te vermelden dat
door bemiddeling der Regeeringscommis-
sie reeds tal van voorschotten, in alle
deelen des lands en in allerlei Midden-
standskringen zijn verleend, waaruit
blijkt dat die Middenstanders, wier moei
lijkheden inderdaad voortvloeiden uit de
tegenwoordige oorlogscrisisi, en waarvan
met redelijkheid kan verwacht worden,
dat zij door dezen steun voldoende gebaat
<zijn om zich in afwachting van betere"
tijdon ot<k<vn<l<v- io- txoudon, inilnrdaaJ noV
geholpen worden.
Uiteraard heeft de commissie zich bij de
beoordeeling der aanvragen te houden
aan de bepalingen, die daartoe zijn ge
maakt en zal zij zich moeten onthouden
van steun aan hen, 'die reeds vóór den oor
log in moeilijkheden verkeerden, of wier
zaak geen levensvatbaarheid blijkt te
bezitten.
Voor dergelijke doeleinden toch, is
deze commissie niet in het leven geroepen.
De wet-Talma.
Men schrijft aan de ,„Maasb.":
Overeenkomstig de wet-Talma werd
aan de 70-jariigem <Me daarvoor ini aan
merking kwamen, een ouderdomsrente
toegediend van 104 of 78 gulden pe.r jaar.
Daar echter .de rente iedere week wordt
uitbetaald en een jaar meer dan 364 da
gen telt, zijn er in elk jaar een bepiaa'd
aantal rentetrekkers di'e 106, re,sp. 79.50
gld. ontvangen. Een rentetrekker nl. die
steeds op Vrijdag 'het hein toekomende in
ontvangst neemt, ontvangt dl jaar 53 maal
2 gulden resp. 53 maal 1.50 gulden. Het
volgende jaar zal bedelfde geval zich
voordoen ten opzichte van degenen, die op
Zaterdag hunne rente innen.
Verkeer met Engeland.
In verband met het Kerstfeest zal Zater
dag en Zondag geen mailboot van Vlissingen
en Zondag en Maandag geen van Engeland
vei trekken.
Belasting op pleiziervaartuigen.
Naar de „N. Ct." verneemt, hadden de voor
zitter en de secretaris van het Watersport-
oongres, Jhr. W. Six en de heer P. L. Lucas-
Ben, gisteren een onderhoud met den Mi
nister van Financiën in verband met de
voorgestelde belasting op pleiziervaartuigen.
Het resultaat van dit onderhoud was, dat
de Min. den heeren verzocht een memorie
te willen indienen tot regeling dezer belas
ting in den door hen gewenschten geest.
Perronkaarten S.S.
Met ingang van 1 Januari 1916 worden door
de S.S. 2 soorten perronkaarten van f5 in
gevoerd en welModel A. voor het persoonlijk
gebruik van den kooper en Model B. voor niet
met name genoemde bedienden van firma's
of leden van vereenigingen, enz.
De kaarten Model A. moeten door den hou
der, die Model B. door den kooper (firma
vereeniging enz.) onderteekend worden.
„Het Meisjespatronaat".
Van, wege het „Centraal Comité tot be
vordering van de belangen van R. K.
Meisjes p atronaten in Nederland" is om der
bovenstaanden titel een tijdschrift opge
richt dat voorloopig om de twee maanden
zal verschijnen em bedoelt aan de bestaan
de en nog op te richten meisjespatronaten
voorlichting en lei-ding te gov en.
De redactie is afs volgt saamgesteld:
Hoofdredacteur: D. Huurdeman, kapelaan
te Arnhem. Red-actie-leden: voor het
aartsbisdom Utrecht: mej. Chr. Rednhart
te Groningen en mej. A. Thote te Bussaim;
voor het bisdom Haarlem pater R. C. H.
Bouters te Leiden en mej. B. Son der -
meijer te Rotterdam; voor het bisdom
'e-Hei*togaribooehrector M. Nabuurs te
VBosch em Jonkvr. A. de vam der Schue-
ren te Beek bij Nijxnegen,' voor het bisdom
Breda: P. M. Hack, kapelaan te Breïla en
mevr. A. JanizenAmelink te Breda.
Het administratie-adres is: mej. C. Ot-
tem, Steenstraat 111, Arnhem. j
Het eerste nummer is zeer lezenswaar
dig, belooft veel voor de toekomst, ziet er
keurig verzorgd uit.
Na een frisecho redactie-verklaring volgt
een overzicht der R. K. Meisjespatronaten
in Nederland, artilceuen over de eerste .pa-
tnonaatstaak, kookscholen op het platte
land, practisdh handwerkonderwijs, de
beteek enis van het patronaat enz.
Het tijdschrift moet zijn weg vinden
naar zeer vele huisgezinnen met dochters!
„Vrouwenader*.
De vereeniging „Vrouwenader', welke
zich ten doel stelt, de christelijke beginse
len betreffende de vrouwelijke kleeding in
beoefening te brengen en bij anderen té
verspreiden, heeft gemeend, op een voor
haar doel zeer belangrijk punt de aan-
dac]Tt te mogen vestigen.
Het betreft de velerlei onzedige prent/
en plaatwerken, wóardoor het streven der
vereeniging en in het algemeen elke po
ging, om de goede zeden in eere te her
stellen, zeer bemoeilijkt wordt.
Reeds eenigen tijd geleden is door
.„Vrouwenadel'' te Tilburg een actie ge
voerd togen onzedige photo's, reclame
platen en. prentbriefkaarten.
Ongetwijfeld is „Vrouwenadel" èn ge
rechtigd èn verplicht naar best vermogen
daartegen te ijveren.
Niemand kan ontkennen, dat zeer veel
reclameplaten, die in winkels e®, elders
de aandacht trekken en de meeste illu
straties, die de huisgezinnen binnen ko
men, figuren en voorstellingen te zien ge
ven, die op ergerlijke wijze met de chris
telijke zedigheid in strijd zijn.
In 't bijzonder geldt dit van zeer veel
prentbriefkaarten, die z^Jfs voor volwas
senen aanstootelijk en zeker voor kinde
ren en jeugdige personen uitermate ge
vaarlijk zijn. In menigte worden ze ge
kocht en verzonden, ontvangen en in al
bums bewaard, kaarten en geheele series
van kaarten, die de verbeelding bezoede
len, het schaamtegevoel afstompen en de
zielen verderven.
Vooral, nu de Nieuwjaarsdag aanstaan
de is, zullen dergelijke kaarten weer in
alle richtingen verspreid worden en over
al haar heilloos werk verrichten.
Ingevolge besluit van de laatstgehou
den ledenvergadering, richt het bestuur
van „Vrouwenadel" in *t bijzonder tot
ouders en overheden, het dringend ver
zoek met alle zorg toe te zien op de prent
briefkaarten, welke hun kinderen of on-
derhoorigen verzenden of ontvangen.
Namens de vereeniging „Vrouwenadel"
fe Nijmegen,
Mej. A. Lloyd van Laethum, presidente.
Mevr. J. de van der Schuerenvan Lams-
weerde, vice-presidente.
Mevr. J. Lohuisvan Tongeren.
Mevr. L. scirraaer««uveimaJis,
Mej. D. van Blaricum.
Mej. E. van Genk, secretaresse.
Korte Kroniek.
De Fransche regeering benoemde den
heer Louis Raemakers tot ridder in het
Legioen van Eer.
Met de Ned. Ambulance naar Duitsch-
land zullen., naar de „Ned." meedeelt, ook
twee dochters van dr. A. Kuyper meegaan,
verder o. a. zuster freule Six en van het
Haarlemsche Diaconessenlhuis de zusters
Bronsveld en W. van Kempen.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van gisteren.
De motie om voorloopig het z.g. afmaak-
systeem niet door te voeren is
aangenomen.
Verscheidene afgevaardigden sloten zich
aan bij het betoog van den heer Teen-
stra (V. D.); vooral de afgevaardigde
van Wijk (bij Duurstede, de beer DeWyc.
ke r slooth (R.K.), toonde met het af-
maaksysteem niet zeer ingenomen te zijn;
hij was de mede-onderteekenaar van de
motie. De heer Van Wichen (R.K.)
meent, dat de maatregel van het immuun
maken van het vee veel te weinig is be
sproken. Hoe weinig het afmaken helpt,
is spr. gebleken in een stal, waar reeds 4
maal het vee is afgemaakt. Ook met af
zondering en opsluiting zou althans eens
een ernstige proef kunnen worden geno
men.
Vaak blijkt later, dat vee ten onrechte is
afgemaakt. Ook is niet aangetoond^ dat de
meerderheid van de belanghebbenden zou
zijn voor afmaking.
Spreker acht het denkbeeld onjuist, de
kosten voor de bestrijding van de ziekte te
verhalen op de belanghebbenden.
Spr. is het niet eens met den heer Duy-
maer van Twist, dat men perse de afma
king moet afkeuren, ook voor het vervolg.
Men vrage bij motie slechts, thans het
afmaakstelsel niet door te voeren. Hij is
dus voor de motie-Teenstra.
De motie-Teenstra is dan met 35 te
gen 30 stemmen aangenomen. In die mo
tie geeft de Kamer als haar meening te
kennen ,,dat de bestrijding van het mond
en klauwzeer door het zoogenaamd af-
maaksysteem thans geen aanbeveling
verdient." De Kamer kan aan deze motie
kracht bijzetten door de onthouding van
aangevraagde gelden, zoodat de minister
van landbouw haar waarschijnlijk niet
zoo maar naast zich kan neerleggen. Im
mers, in 1915 kostte het afmaaksysteem
ons land (met inbegrip van de vergoeding
van bedrijfsschade) p.m. 8 millioen; voor
1916 zijn bij de landbouwbegrooting daar
entegen slechts f 175,000 toegestaan. Daar
mede kan minister Posthuma het natuur
lijk niet ver brengen, zelfs al zou hij maar
tot Maart (wanneer de staltijd langzamer
hand een einde neemt) zijn paardenmidde
len op zieke en verdachte koeien toepas
sen.
De meeste Jedem rechts, ben evens' de so
cialisten Ter Laan (Den Haag) en Ger
hard, de vrijzinnig-democraten Teenstra
en Koster, do Unie-liberalen Rink, Lief-
tinck en Goeman Borgesius, en de vrije
liberalen Knobel en De Beaufort gaven
aan de motie hun stem.
De heer.V an Foreest (U.L.), Voor
zitter van de Hollandsche Maatschappij
van Landbouw, was de eenige spreker,
die den minister onvoorwaardelijk steun
gaf. Hij heeft geconstateerd, dat op vele
plaatsen, waar de epizootic zich vertoon
de, deze in (Jen aanvang werd gestuit. Na
onderzoek heeft het dagelijkse!) bestuur
van de Maatschappij van Landbouw een
advies uitgebracht, dat spr. voorleest. Het
is beslist ten gunste van het afmaken
Door de buitengewone omstandigheden
heeft het dogelijksch bestuur en niet het
heele hoofdbestuur het advies uitgebracht,
ma'ar ook het hoofdbestuur is het daar
mee eens. In een vergadering van het
(hoofdbestuur, düe gisteren nog voort
duurde, 'had men beslotan. aan de Kamer
te verzoeken, niet de motie-Teenstra aan
te nemen.
Spri stelde een motie voor van dezen
inhoud:
De Kamer, van oordeel, dat onder de
gegeven omstandigheden het afmaakstel
sel voorloopig moet worden gehandhaafd
en dat, bij verandering van stelsels in elk
geval vóór het begin van den weidetijd een
nieuwe beslissing moet worden genomen,
gaat over tot de orde vam den dag.
Door de aanneming van de motie-Teen
stra was deze motie verworpen.
Tegen de rijksgarantie ten gunste van
een ontworpen organisatie ter verleven
diging van den kleinen diamanthandel
(het „bureau voor den in- en verkoop van
diamant") bleek in de avondzitting achter
af beschouwd toch niet veel bezwaar te
bestaan. Het betreffende wetsontwerp
kwam er zonder slag of stoot door.
Aangenomen is eon wetsontwerp ter be
strijding van de smokkelhandel; het gi^S
er zonder stemming door.
De indiening van dit wetsontwerp je, het
welk bedoelt te voorkomen, dat goederen
anders dan op regelmatige wjjze worden
uitgevoerd verdient toejuiching, al zullen
de krasse bepalingen inzake huiszoeking
•in-bes!ag-nemimg, verbeurdverkflarimg enz:
met doorzicht en beleid moeten' worden
toegepast.
Gemengde berichten.
Een dappere kleine. Het 5-jarig klein
dochtertje van den landbouwer C. B. te Schore
stak spelenderwijs haar handje in den ros
molen waarin veevoeder werd gesneden.
Onmiddelijk trachtten de grootvader en
een der knechts het handje, dat vastge
grepen werd, te bevrijden, doch draaiden in
hun zenuwachtigheid den molen verkeerd.
Heel kalm gaf de kleine aanwijzingen hoe
de molen teruggedraaid moest worden. Zij
schreide niet, evenmin toen even later bleek,
dat. tiaar handje totaal iu utakkon yrao go-
knepen.
Mishandeling. Te Kleindijk (Dr) is de
arbeider G. Idema vreeselijlc mishandeld. Hij
werd zoodanig met een mes in de buik ver
wond dat men voor zijn leven vreest. Hij is
naar het ziekenhuis te Groningen vervoerd.
De politie is den dader op het spoor.
Branden en ongelukken. Een hevige
brand heeft gewoed op de „Kinderstichting"
te Barneveld, waardoor de eerst dit jaar ge
opende school met onderwijzerswoning totaal
in vlammen is opgegaan. De directeur ds.
Vogelaar, was in het schoolgebouw juist bezig
aan zijn meisjes-leerlingen catechetisch on
derwijs te geven, toen hij op den zolder een
verdacht geluid meende te hooren.
Hoewel hij eerst aan een hevige hagelbui
dacht, ging hij toch naar boven en zag toen,
dat daar alles reeds in lichte laaie stond. Aan
stonds werd nu de school ontruimd en het'
schoolhoofd gewaarschuwd, wiens inboedel
nog voor het grootste gedeelte gered kon
worden.
Omtrent de oorzaak van den brand, valt
niets te zeggen.
Alles was tegen brandschade verzekerd.
Te Musselkanaal is het café van den
heer E. Agter tot den grond toe afgebrand.
Niets werd gered. De schade wordt door ver
zekering gedekt.
Omstreeks 2 uur gistermiddag brak een
hevige brand uit in het pakhuispand Arend,
aan de Scheepmakershaven te Rotterdam,
waarin de engros-zaak in petroleum eu gas-
artikelen vau A. M. Cornelis de Groot is
gevestigd. Daar het vuur hoofdzakelijk ge
voed wordt door embalage van hooi en strooi,
ziet men slechts dikke rookwolken. Twee
drijvende en een rjjdende stoomspuit en vijf
handspuiten bestrijden den brand.
f60.000 vermist. Aan boord van het
stoomschip „Tubantia" werd gedurende de
laatste reis van Falmouth naar Buenos-Aires
een kist vermist, inhoudende i'60.000 aan
Engelsch goud Een uitgebreid onderzoek
heeft geen resultaat opgeleverd.
De weg van een kogel. Betreffende
het ongeluk, den heer Van Dijk te Tete-
ringén overkomen, toen hij in een auto
van Etten naar Breda reed en een schild
wacht een. schot loste, waardoor hij en
zijn reisgenoot, kapelaan Melsen, gewond
werden, deelt het „D. v. Nbr." nog eenige
bijzonderheden mede. De heer Van Dijk
en zijn chauffeur hoorden nl. wel, dat er
niet gewaarschuwd is, althans niet door
een lichtsein, terwijl de wacht verzekert
wel te hebben geseind. De heer Van Dijk
is uit het gasthuis, waarin hij tea- verple
ging werd opgenomen, vertrokken; de
kapelaan ligt er nog in. De plaats, waar
bij heim de kogel zit, is gevonden.
.„Men staat er van verbaasd, dat gezien
den weg, dien de kogel genomen heeft, de
eerw. heer er zoo goed van afgekomen is.
Zooals men weet is de kogel van even on
der het linkel sleutelbeen het lichaam
binnengedrongen. Hij moet toen bijna
dwars door het lichaam zijn gegaan tot
tegen den binnenkant van het schoudc
blad. Dat heeft blijkbaar zeer sterken
tegenstand geboden en dientengevolge i?
de kogel van richting veranderd, meer
zijwaarts gegaan naar den wervelkolom
en tegen den vijfden wervel is hij blijven
steken. Daar zit hij thans nog. Zeer
waarschijnlijk in het midden der volgen
de week zal getracht worden den onge-
wenschten indringer te verwijderen."
Tegenover de verklaring des heeren Van
Dijk wordt anderzijds volgehouden, dat
er wel met licht_geseind is, maar dat dit
door het felle Hein van den autolantaarn
in den mist wel niet gezien kan zijn.
In een „Ingezonden Stuk" deelt de heer
Van Dijk mede, dat de militaire autori
teiten de zaak nog niet onderzocht heb
ben, maar dat hij niet zal rusten, voor
de schade is vergoed en de schuldigen
zijn gestraft.
Op dc volksschool. 't Ib doodstil in de
klas. Plotseling ^er. pijnlijk gekreun.
Juffr.Wat scheelt je Kobus!
Kobus: O, juffrouw ik heit een klein fluitje
doorgeslikt.
Jüffr. (zeer ontsteld): Maar jongen, hoe
kom je zoo dom. Ga direct naar huis, hier
heb je geld. Je moeder moet terstond een
groote koek voor je halen en dan.
Kobus: Ik zal 't teuge me moeder zegge.
K. af.
Volgenden ochtend.
Juffr.: Maar Kobus, heb je nu weer een
nieuw fluitje?
Kobus: Nei, juffrouw me moeder heit ge-
doan wat u sée enne... nou heb ik't fluitje
weer feruggehad van me moeder. „Hbld."
Aanbestedingen.
Sassenheim. Door den heer A. L. Ver
hoog, architect alhier, is heden aanibesteed
het bouwetn van een bloemboltenschuur
met kantoren enz. aan de Kerkllaan voor
rekening van den heer W. van Deursen.
De udtslag is ais volgt: P. van der Geer
ite Voorhout f 14,874; S. Tromp te Zaan
dam f 13,533; J. van Itersom Jr. te Rijns-
burg f 12,000; J. P. Oudishoorm te Sassen
heim f 11,795; Th. Reeuwijk tie Sassenheim
f11,710; S. den Boer en Joh. Seysener te
Hillieigoim f 11,650; J. Dijkstra te Sassen
heim f 11,598; Joh. Möhringer te Haarlem
f 11,595; C. J. Kiebêri te Sassenheim
f 11,582; W. A. fhilappio en Zn. te HdJle-
gom f 11,569; P. P. Vreeken te Warmond
f11,495; P. d'e Wolf en J. Warinaar te
Leiden f 10,925.
STADSNIEUWS.
Bezoek van H. M. de Koningin.
De audiëntie, die II. M. gisteren aan de
reeds genoemde personen heeft verleend,
heeft betrekkelijk lang geduurd, n.l. van
kwart voor vier tot ongeveer vijf uur.
H. M. ontving hen in de Kamer van B. en
W. te zamen kwamen de rector mag
nificus aan de Universiteit en de secreta
ris van den Academisch en Senaat, deVoor-
zdtteT van de gemeentelijke arbeidsbeurs
en de Voorzitter van het '•gemeentelijk
we rk 1 o o zen.f cxnd sdie andere gemoodJiigdem
werden ieder afzonderlijk ontvangen.
Staande onderhield zich H. M. met elk
deir genoodigden, vol belangstelling in
formeerend naar d« oeconomische toe
standen hiier ter stede. H. M. toonde
daarbij van elk der genomen maatregelen
inzake voeding enz. tot in alle bijzonder
heden op de hoogt* te zijn.
Hollandsche Maatschappij van Landbouw.
In „Zornerzorg" vergaderde gisteravond
de afdeeling Leiden en O. van de Hol
landsche Maatschappij van Landbouw.
Na opening door den voorzitter, Mr. A. J.
Fokker, werden de notulen der vorige
vergadering vastgesteld.
Ingekomen was een schrijven van het
hoofdbestuur van de Maatschappij, waarin
mededeeling werd/gedaan, dat de Regee
ring een beperkte hoeveelheied La-Plata-
maïs aan het centraal-distributïebureau
disponibel had, tegen den prijs van f220
per 2000 K.G. De afdeeling kon, wanneer
er aan deze maïs behoefte bestond, opgave
doen van de verlangde hoeveelheid aan
het bijkantoor te Rotterdam.
Het schrijven werd voor kennisgeving
aangenomen, aangezien de prijs niet veel
verschilde met den gewonen handelsprijs.
De heer Los bracht vervolgens verslag
uit van de algemeene vergadering te-'s-Gra-
venhage.
Hierna werd mededeel in g gedaan dooi
de commissie tot bevordering van de kunst
van het melken, dat in de bladen een ad
vertentie zal geplaatst worden, waarin
deelnemers zullen worefcn gevraagd voor
een te houden cursus en het uitschrijven
van een wedstrijd in het melken. Bij ge
noegzame deelneming zal de heer v. d.
Burg, leeraar aan de Land-, Tuin- en
Boschbouwschool te Wageningen, dezen
cursus leiden. Aan de commissie werd
voor het voorbereiden van dit plan een
crediet verstrekt van f 25.
Vervolgens was aan de orde de verkie
zing van 3 bestuursleden; aftredende wa
ren de heeren jhr. A. J. B. Six, T. Rijns
burger en A. Vromeoteijn. Van jhr. Six
was een schrijven ingekomen, waarin hij
mededeelde niet meer voor een herbenoe
ming in aanmerking te willen komen,
omdat in de algemeene vergadering af
keurend was gesproken over het feit, dat
personen, niet tot den landbouwenden
stand behoorend, zitting hadden in het
bestuur.
Gekozen worden de heeren Vromesteijn,
Verkley en Los. De heer Verkley neemt
zijn benoeming niet aan; in diens plaats
wordt benoemd dr. J. Roos, die, naar aan
leiding van het schrijven van jhr. Six zijn
benoeming in beraad wenschte te houden.
Na sluiting der huishoudelijke vergade
ring gaf dr. H. E. Th. van Sillevoldt, di
recteur van het Rijkszuivelstation te Lei
den, een lezing over: „Boter- en Kaas-
contróle".
Weinig menschen, aldus spreker, zijn
nog op de hoogte van onzen landbouw.
Onze landboóuwproducten betrekken we
alle van eigen bodem, in tegenstelling b.v.
met margarine, waarvan de grondstoffen
uit Amerika komen en waar dus ook een
groot deel van de winst heengaat. Boter
en kaas zijn dan ook echte vaderlandsche
producten.
De waarde der jaarlijksche boterprodi' -
tie bedraagt jaarlijks f 673,050,000; van dit
Ingezonden iededeelingen
a 30 cent per regel.
DENKT OM
MEUBELMAGAZIJN.
HAARLESMERSTR. 26.
bedrag moet worden afgetrokken voor
kunstmest en krachtvoer f 118,000, zoodat
overblijft f 555,050,000. De waarde van de
dierlijke productie wordt als volgt ver
deeld: rundvee f227,250,000, varkens
f60,000,000, schapen f42,400,000, pluimvee
f33,000,000 totaal 1384,000,000. Van de
runderen komt een bedrag van f 170,000,000
voor melk. Uit deze melk worden de twee
voorname producten gemaakt: boter en
kaas.
In het begin van deze eeuw stond de
boter in het buitenland in een kwade reuk.
Dit was te wijten,, zegt spreker, aan de
knoeierijen, die plaats hadden in Bra
bant. Door den kwaden naam, die onze
boter in het buitenland kreeg, daalde de
prijs der boter en dit wil wat zeggen, wan
neer men bedenkt, dat in 1912 werden
uitgevoerd 39,149,000 K.G. boter.
Wanneer de boter per K.G. f 0.10 daalde,
ontstond daardoor een schade van bijna»
4 mill 1 oen guMen. Om aan de knoeierijen
eetn, einde te maken weTd in 1901 door de
Friesche maatschappij van Landbouw een
botercontrole-station opgericht en in het
zelfde jaar door de Hollandsche Maat
schappij van Landbouw óe Leiden. Deze
comt.rolestations beoogden aan hun afne
mers garantie te' geven voor de zuiverheid!"
dier boter. De Regeering moedigde dezö
controle-stations aaix, maar plaatste zich!
op hèt standpunt, dat deze stations op par
ticulier initiatief moesten worden opge
richt. Geldelijk steunde de regeering door
op eenige begrootingen f 42,000 uilt te trek
ken voor de stations. De Staat heeft in
1904 aan de stations gegeven een rijks-
merk, waardoor men dn het buitenland
kon zien, dat de boter stond onder con
trole van den Staat. Zoo slecht was toen»
nog de naam der Hollandsche boter, dat
op een internationaal congres in 1913 te
Brussel gehouden de Nederlandsche afge
vaardigden grof werden beleedigd, dia
toen van het congres heengingen. Nog
hadden daarna congressen plaats te Pa
rijs en Scheven'!ngen (1907). In 1909 werd
op het internationaal congres te Buda
pest aan het Nederlandse!) systeem boter-
controle de hoogste onderscheiding ver-
ileend,het diploma d'hotnmeur. De prijs liep
toen naar boven, waardoor ongeveer 7
millioen gulden jaarlijks meer' in het land
kwam.
Verschillende landen hebben daarna
hun botercontrole ingericht volgens het
NecLerlarudsehe systeem, Q.a. Rusland voor
de Siberische boter. De boeren hebbent
echter wednr'g bijgedragen tot de vooruit
gang van onze beter-industrie. Op de fa
brieken weid in 1912 geproduceerd 50.323,00!
K.G. bij de boeren 16,884,400 K.G. Dit is
evenwel met de kaasproductie anders: de
boeren maakten in 1912 38,450,000 K.G.
kaas tegen de fabrieken 1,931,000 KG. Wan
neer dan ook de kaascontrole niet slaagt-,
zegt spreker, is dit de schuld van do kaas
boeren. Ook met de kaas wordt geknoeid,
niet hier, maar in het buitenland, waar;
men op de markt magere voor volvette
kaas verkoopt.. De kaascontrolestationd
zijij gekomen om hieraan een einde te
maken. De stations verstrekken merkjes
van kaasstof waarop staat „Nederlandsche
Kaascontrole onder Rijkstoezich't, 45.%".;
Elk merkje heeft een afzonderlijk merk.,
Op de buitenland sche -markt zal men du si
in het vervofg gemakkelijk de volvette
kaas kunnen onderscheiden van de magere
kaas. In hef le jaar der boterconltrole
werden uitgegeven 3 millioen merkjes,
verleden jaar 9 1/2 millioen en in de laat
ste 10 jaar 81 mlLlLioenr In 1914 werden,
voor de kaas 1 1/2 millfiioen merkje® ver
strekt, dit is ongeveer 1/20 van de geheele
volvette kaasproductie.
Hier was spr. aan het eind van zijn Ié*
zing gekomen, waarvoor de voorzitter hem
hartelijk dank zegde. Na een aangenaam
débat over het onderwerp werd hierna de
vergadering gesloten.
Ontwikkelingsclub van „De Hanze".
In de gisteravond gehouden vergadering)
van d'e Omtwikkelingsclub van de Hanze
heeft de heer P. J. J. Reuser in een scherp
en zakelijk gesteM betoog de volgende
stellingen verdedigd:
De handeldrijvende en industrieefle Mid
denstand wordt uitgemaakt door de win
keliers, de industrieel e Middenstand door
ambachtstoazen en fabrikanten met een
beperkt aantal werknemers. Waar de
Hanze in heit leven is geroepen- voor dei»
Handeldrijvenden en Imdustrieeletn, Mid
denstand. kunnen alleen tot de Hanze be-
hcoren zij, die den Handeldrijvenden ent
Industrieelen Middenstand uitmaken.
Door de Hanze afi'een kan de Midden
stand zijn toestand niet verbeteren; vak
organisatie is beslist noodzakelijk.
De belangen van den Middenstand kun
nen in het Parlement em de Staten, em Ge
meenteraden. niet volkomen behartigd
worden; dat is alleen mogelijk in Midden-
stamBfrskamers.
Er volgde een aangename em langdurige!
discussie.
Aan het einde der vergadering bracht
do voorzitter van „De Hanze" den heer
Reuser dank voor de belangstelling, die
hij steeds als verslaggever van „De Leid*
sche Courant" had getoond voor ,,De
Hanze". Hij hooft blijk gegeven met de
vereeniging mee te leven. Spr. wenscht
den heer Reuser namens de afd. Leiden
van „De Hanze" alle goeds in zijn nieuws
woonplaats (applaus).
Jubileum.
Onder zeer veel belangstelling heeft he
den de heer P. H. van Th tel zijn 25-jarig
