11
Ongevallenverzekering» j
BUITENLAND.
De Oorlog.
7® JAARGANG No 1079
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Intero. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
•n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bijonzs
agenten II cent per week, f 1.46 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27* cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
ZATERDAG
DECEMBER.
I9I5.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratia
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiên) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Uitkeering van f15.-.
Heden is door ons aan den verzekerden abcnné f§
H. J. ROZIER,
Oranjegracht 81 te Leiden
bovenstaand bedrag uitgekeerd, wegens verlies jg
van een vinger.
m LEIDEN, 11 December 1915.
DE DIRECTIE. H
Dit nummer bestaat uit drie
bladen en het geïllustreerd
Zondagsblad.
ARBEIDSLOON.
Men verwachte hier nu niet een breed-
uitgewerkte en volkomen-volledige- uit
eenzetting van de verschillende loon-
theoriën. Aanleiding tot dezfe korte be
schouwing is voor ons de onbevredigende
oplossing van de loon-kwestie, welke we,
yooral den laatsten tijd, bij de bespreking
van duurte-toeslageai als de kern-gezonde
en eenig-juiste hoorden aanprijzen, o. a. in
den Leidschen Gemeenteraad door het
iT weede-K amerlid prof. Heeres.
Dpi hftftr TTni«W
een duurte-toeslag in den vorm van een
kinder-toeslag, omdat, zoo zeide hij, het
loon alleen dient te worden bepaald
naar den gepraesteerden arbeid, volstrekt
niet naar de behoefte.
Nu is de bespreking van een duurte-
toeslag al een zeer ongelukkig gekozen
oogerublik, om deze loon-theorie te ver
kondigen. Waarom toch 'wordt in deze
tijden een duurte-toeslag gegeven? Niet
omdat de gepraesteeide arbeid in deze
tijden meer waarde zou hebben, doch om
dat de behoefte van. den arbeider
zoo groot is geworden, dat hij met hte
hem krachtens overeenkomst voor zijn
arbeid toekomende loon niet in zijn le-
yensbenoodigdheden kan voorzien. Duurte-
toeslag is dus allereerst gebaseerd op de
behoefte van den arbeider, niet althans
niet allereerst op diens arbeidspraesta-
tie, waarom kinder-toeslag, zoo ooit, dan
zeker in het systeem van den duurte-toe
slag alleszins verdedigbaar en zeer
gerechtvaardigd is. Doch wij gaan
verder en beweren, wat' wij reeds
zoo dikwijls hebben betoogd, dat de
meaning van den burgemeester van Lei
den, in de laatste Raadszitting uitgespro
ken, dat n.l. voor de lagere loonen der ge
meente-werklieden en ambtenaren a 11 ij d
een kindertoeslag gewenscht is, zeer is toe
te juichen.
Men zal misschien zeggen: Moet dan
het loon niet worden bepaald naar de
praestatie, naar de waarde van den ar
beid? Hierop antwoorden we onomwon
den: ja. Ieder, gehuwd of ongehuwd,
al of niet kinderen hebbend, moet een
loon ontvange®), in overeenstemming met
zijn arbeid, m. a. w. een rechtvaar-
d i g loon.
Doch nu dringt zich vanzelf-de feitelijk
heid naar voren, dat een rechtvaardig
loon in do algemeene schatting kan va-
rieeren tusschen een minimum en een
maximum een loon, waar beneden men
niet mag gaan, en een loon, waarboven
men over het algemeen niet gaat. En wat
is nu redelijker, dan dat b.v. een werkgeef
ster als de gemeente, zoo de financieele
toestand der gemeentekas niet toelaat aan
alle arbeiders een. maximum loon uit te
betalen, aan degenen, die de meeste be
hoeften hebben, die de grootste huisgezin
nen hebben, een loon uitkeert boven
ht minimum, in verhouding tot die be
hoeften.
Wij zeiden reeds het loon-vraagstuk nu
niet in den b ree de te willen behandelen.
We stipten hier slechts enkele beginselen
aan, waarvan wij meenden, dat ze vooral
in dezen tijd nog wel eens in herinnering
mochten worden gebracht!
twijfelachtige eer dezulken gemakkelijk,
zeer gemakkelijk naar Je srtembus te kun
nen trekken voor haaf candidaat, in het
gareel te kunnen zetten voor haar succes.
O, die roode leuzen hebben zoo'n invloed
op zulke kiezers. De ontevredenen, die zich
niet door hun verstand, doch louter door
hun gevoel laten leiden, slikken als de kos
telijkste spijs de toekomstbeloften van de
S. D. A. P. Een socialist an den Raad'
algemeene loonsverhooging, zeven-umige
arbeidsdag, enz. enz. Dat die beloften in
werkelijkheid hun niets zuilen geven, dat
dae spijs hun in werkelijkheid geen, kracht
zal aanbrengen daanaan denken- ze
niet.
Kathof/iieik© a.tibedders, doordringt u van.
de waarheid, dat het goede wat de
S. D. A. P. nastreeft, ook wordlt beoogd
door de Christelijke partijen! Doordringt
u van deze waarheid en ge zult vurige
proplaganidiisten zijn voor den rechtschen
candidaat.
V De pacificatie.
V De gemeenteraads
verkiezing.
Kiezers, a.9. W o e n s d a g op uw post,
bij ,de stemming voor een -lid van den ge
meenteraad vooral in district III.
In detze dagen is het aantal onverschilli
gen, het aantal ontevredenen giooter nog
dan anders. En da S. D, A., P. heeft de
Wij witten. hier eens hlet Licht laten
vallen op een verklaring van mini rater
Cort van der Linden, Donderdag in de
Tweede Kamer geidaan.
Z.Exc. wees er op, dat het program van
deze regeering althans in één punt afwijkt
van het oomcemtratie-pirogram, zij beoogt
n.l. de ondcrwijs-pacificatie.
Ten aanzien van dit punt, aldus de mi
nister, kreeg men een beter uttizioht op
succes dan tot nu toe w-as bereikt. In
1913, zoo zeilde de minister, was er nog
slechte ,,hoop" op; gioed-en uiiiisïajg; thpms
bestaat een „gnoofie verwachting". En Z.E.
getuigde, -in -dit verhand nog, dat de aan
gewende poging „met succes schijnt te
zullen worden Itekrioomd.
Dat kUimklt, met betrekking toit de werk
zaamheden der Rewiedigingscoimmtiraaie,
hoopvol en doet verwachten dat de Re
geering -inderdaad nag art. 192 in de
Gronidwetshemening aal kunnen opne
men, waartoe de Minister zich, ate h-et
rapport, tijdig verschijnt; uitdrukker.ijk be
reid verklaarde.
Mogen deze woorden van den premier
ndet te opjiimiistisdh zijn. wij geltooven.
trouwens ook, dat ze dit in waarheid niet
zijn; moge oen niiet zoo ver meer verwij
derde toekomst ons dan eindelijk eens
brenge de rechtvaardigheid op onderwijs
gebied, de bevrediging, de pacificatie, de
gelijkstelling van openbaar en bijzonder
onder wij a
De diplomatie der Entente te Athene
dringt bij de Grieksche regeering aan
op een onverwijlde opheldering van den
toestand te Macedonië. - De oorlogsraad
der bondgenooten heeft besloten de
Saloniki-expeditie niet op te geven.
Volgens een draadloos telegram uit
New-York aan het Wolff-bureau, heeft
Lansing verklaard, dat Rernstorffin het
geheel'niet is betrokken bij de verlangde
terugroeping van Boy Ed en Papen. -
Een half millioen bushels Canadeesche
tarwe, bestemd voor de geallieerden,
wordt door brand verwoest in Erie. --
Generaal Pau is te Kopenhagen aange
komen en heeft zijn reis naar Petersburg
voortgezet.
Van het Westelijk oorlogsterrein.
Overzicht
In Champagne wondifc de strijd meit
groote hevigheid' voortgezet. De Duiiitsohers
zouden, volgens het Franisch© legeirberidut
op den heuvölrug ten Zuiden van- St. Cou
plet teruggedreven zijn.
Nog meer legerberichten.
Totnogtoe heeft -.het Engeteche hoofd
kwartier in Frankrijk geen dageCijkische
beri-chiben verspreid, gelijk de andere oor
logvoerenden doen.
De volgende week zal hiermee echter
begonnen wondert,, maar de minister van
Hnnen'anjdsche zaken in het Lagerhui©
heeft meegedeeld.
Van liet Oostelijk oorlogsterrein.
Overzicht
De Duitech© en Oostenrijksche legerbe
richten molden, dat hier en daar onbetee-
kend© gevechten tusschen veikenningisaf-
deallingeii en ariiif.lerie-gevechitien p'.aa/ts
hadden; het Russische, dat de toesltand
onveranderd is en hij Koemsk, ten Oosten
van Kremenelis, een Oostenrijksdh vlieg
tuig binnen de Russische Linies is geval
len.
De Duitsche Keizer aan hei front.
Wolff" meldt, dat de Duitsohe Keiizer,
na een kort bezoek aan Lamberg, de Duit
se lie it roepen aan de Stirypa heeft ge
schouwd.
Van hei Zuidelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Over het algemeen is" het de laatste da
gen aan dit front rustig geweest. Het Oos
tenrijksche legeu-bericht meldt o. m., dat
It al Laan sch voetvolk Donderdagmiddag een
aanval heeft gedaan tegen de Oostenrijk
sche stellingen op de Monte Viso en ten
westen daarvan (tusschen Chiesa en het
Conoei-dal), die evenwel werden afgesla-
sn.
Het Italiaansche legerbericht zegt, dat
pogingen van den vijand om de Italiaan
sche stellingen op de hoogte van Oslavia,
ten N. W. van Görz, te nemen zijn ver
ijdeld. 0
Van dn T^n«, 'ilMiiI
Overzicht
A-an de Dardanellen is de strijd hoofd
zakelijk gevoerd tusschen Turksche artil
lerie en pantoarsdhiepen der gea'Aieerden.
Op het Kaukasische front is de toestond
onveranderd.
In Mesopotamia, zoo wordt door het
Turksche hoofdkwartier gemeld', zijn de
Turken van het noorden en het western uit
nog dichter tot de vijandelijke stekingen
bij Kuted-Amara genaderd. Enge'ische af-
deelingen, die zich op den rechteroever
van den Tigris bevonden, zijn tot den te
rugtocht naar Kut-el-Amara gedwongen.
Naar het. Oiosten hebben de Turken zich
meester gemaakt van*een, brug over den
Tigras.
'In Peirzië, meiLdit li-at Russisch© leger-
berichlti, hebben onze troepen hailrverwege
Teheran en Hamad-a.n een Turksch-Duit-
sche af-de-eMng, 'bestaande uiit enk-eil© dui
zenden oproerige Perzische gendianmes
met geschut en machinegeweren gewa
pende benden verslagen.
Van het Zuidoostelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Er valt van dijt oorlogsterren weinig
nieuws te melden. Volgens het Mo-nte-
negrijnsch legerbericht van 8 December
zouden d© cenllraten tot "voorbij Doebotsjit-
s i zijn 'leruggedrevon. Een bevestiging
van dit beri-cht i« nog steeds nrtet o-nJtvian-
g('Tihet komt ons dan ook als zeer on
waarschijnlijk voor.
De Parijsdhe correspondent van de Ti
mes" wijst er op, da.t or in Frankrijk ern
stig verschill van m-eening heerscht over
he Ra'kan-expediit-icDe beid© uiterste
rr. eenlingen iin de pens worden aangegeven
dlcor Clemeruoeiau in ,,1'Homme enchaiine",
en door Gustaive Hervé in de Guerre
S-oc-iate". De eerste ,.vnTklaart zich krach
tig tegen die voortzetting - der SaJloniki-ex-
peditri© d© laatste is er beslist t oor, doch
de geallieerde mogendheden hebben te be
slissen. En vo'gens d© „Timès" heeft de
corlogisraad dor geallieerden besloten, dat
er geen sprake kan zijn van het opgeven
van d© Salonj(ki-©x ped-i tie.
Op Zee.
De duikboot- en mljnoorlog.
Volgens een Ltoydis/berfeht is het
Deensche stoomschip Minskwegens een
onApltofflimg aan de ku,st van Liin-oodn-share
op het. strand gazet. De bemanning is ge
red.
De bemanning is gered.
Lloyds m-eUdt, dat helt Utali-aansche
stoomschip ,,Danlte Ahjgfhiiarti" is geaonkan.
Volgens een Lloyd's "bericht is helt
Noonsch© stoomschip „Nereus" gezonken;:
De eerst© o-ffllcaer iis omgekomen; de ove
rige leden der bam/aniailng zijn gered.
Op den Balkan.
Griekenland en de Entente.
„Reuter" meldt uit Athene: Met het oog
op den loop, dien de gebeurtenissen in
Macedonië in den laaitsten tijd hebben
gAryrmAn, dringen dö diplomaten van de
Entente er bij de Grieksche regeering op
aan ten spoedigste een cimle te maken aan
den onzekeren toestand, daar het voor de
troepen der geallieerden beslist noodig is
volledige vrijheid van beweging -te hebben.
Men is echter eenig&zins pessimistisch
gestemd met het oog op het feit, dat in tie
mededeel in gendie Donderdag uit Londen
en Parijs zijn ontvangen, de nadruk wordt
gelegd op de besliste houding der Entente.
De Grieksche ministers echter verklaren,
dat er geen quaestie kan zijn van nieuwe
stappen, daar de militaire besprekingen
tot dusverre nog niet tot een resultaat heb
ben geleid. Zij achten den toestand niet
onrustbarend.
Frankrijk.
In de Kamer.
In de Kamerzitting van Donderdag in
terpelleerde het parlementslid Constant
de regeering over het besluit van 2 Dec.
j.l., waarbij generaal Joffre tot opperbe
velhebber der Fransche strijdkrachten
werd benoemd.
De minister-president zeide, dat hij de
interpellatie niet aanvaarden kon. De re
geering heeft- thans het volkomen vertrou
wen van het land noodig. Zij is tot de
overtuiging gekomen, dat bedoelde stap
noodig was en heeft dien gedaan.
De premier zeide verder, dat hij alleen-
de verantwoordelijkheid voor het genomen
besluit oo Z*ch nam en dat, wanneer de
Kamer hiermede [pen genoegen kon ne
men, betreffende verdaging der interpel
latie, verdere samenwerking onmogelijk
was.
Bij een© vervolgens gehouden stemming
kreeg de regeering 443, de oppositie 98
stemmen, dus ©ene meerderheid voor de
regeering van 345 stemmen.
Engeland.
De Servische vluchtelingen.
vrïfëg bitllYCflfVierf"toeöD'ana iftff óertlACite
vluchtelingen in Montenegro en Albanië,
verklaarde sir Edward Grey in
het Lagerhuis, dat de verkregen
VnliLhitingian nog zeer vaag zijn,
daar de Serviërs nog -niet diep genoeg door
het bergland zijn gedrongen opdat de
vertegenwoordigers der Britsche regeering
bericht kunnen geven oven- hun aantal of
toestand. Twee vertegenwoordigers ech
ter van het Serbian Relief Committee be
vonden zich, naar de minister meende,
thans in Montenegro en zullen wellicht
spoedig meer liclut kunnen verschaffen.
Volgens de laatstee berichten waren er
10,000 vluchtelingen op den weg van
Ipek naar Podgoritza. Ik kan verder al
leen mededeel en, zeide sir Edward Grey,
dat de regeering alles doet om belt Servi
sche volk te helpen. Is er, zoo vroeg de na
tionalist Lyuck, een organisatie op groote
schaal om Levensmiddelen te verschaffen
aan deze waarlijk hongerende troepen?
Er is een organisatie, antwoordde sir
Edward Grey, die voorraden bijeenbrengt
met het doel deze zoo spoedig mogelijk
den troepen te doen toekomen.
Nog een m'rllioen soldaten.
De „Times" zegt, dat de eerste minister
in den loop van de volgende week het
Lagerhuis zaL vragen goed te keuren, dat
de regeering nog een leger van een mil
lioen man bijeenbrengt. Tot dusverre wer
den ongeveer drie millioen man bij het
leger ingelijfd. Minister Asquith zal dan
ook het resultaat van lord Derby's^ recru-
teerings-campagne bekend maken. Zoo hi:
misschien niet alle cijfers zal noemen, dan
zal hij toch genoeg zeggen om de parle
mentsleden in staat te stellen, een oordeel
te vormen. Leden van alle partijen wach
ten in groote spanning het -resultaat af.
Een t» jeugdig recruut.
In helt Lagerfhui/s vestiigde d© heer Mac
Veagh de aandacht van den onderataats-
secre-taris van oorlog op het feit, dat doze
w-eok een moeder voor een der pclMl terechi-
ba-nkem verscheen meit de klacht, dat haar
zoon aüis recruut was aangenomen, hoe
wel hij nog efeclhitB vijftflien jaar was. De
heer Mac Veagb wensebte te weten of de
moeder haar zoon weder vrij ztou kunnen
krijgen.
De beer Tennant antwoordde, dat de
zaak hem niet bekend' was, maar dat als
de feiten waren aooals d© vrager had ge
zegd, de moeder zeker haar zoon terug zou
kunnen krijgen.
Minister Samuel herkozen.
Bij de ben gevolge van de benoeming
van postme-ester-igeneraail Samuell tot kan
selier van het hertog,dom Lancaster noo
dig gewonden tTisecheutijdscbe veikiieaing,
verkreeg d© heer Samuol 7312 stemmen:
Op den ona-flluankfllijken candidaat Knight
werden 1453 stemmen uitgebracht.
.Rusland.
Generaal Pau naar Rusland.
Generaal Pau is met zijn gevolg, in het
I geheel 12 personen, Donderdagvoormiddag
met den trein uit Bergen te ChristianJa
aangekomen; hij zette 's avonds de reis
naar Petrograd voort.
Vereenigde Staten.
De Duittsche attachés.
Volgens een draadloos teCegnam uit
New-York aan het „Wolff -bureau zou
volgens uitdrukkelijke verklaring van mi
nister Lansijng het verlangen naar de te
rugroeping van den marine-attaché Boy
Ed en den militairen attaché v. Papen
geenreêei pofliildeke bedoeling hebben en die
DuLtische ambassadeur, graaf Bernstorff,
geheel en al burillen de zaak staan.
De llAncona"-quaestie.
Reutor verneemt, dat de aan Oostenrijk
gezonden nota in zake cDe „Ancoma" Ls ge
baseerd op de eiikeimimg van Otosltenrijk-
-sche zijde dat de torpedo werd aJgovuurd
vóór alle passagiers in veaHL-ghedd wanen
gebracht.
Men zegt d^t de regeeiröng der Vereenig
de Staten zich op het standpunt stelt dat
Ottverscihijiig of het schip stopt op verzoek
of na vervolging al'le passagiers moeten
wonden verwijderd eer het schop, in den
grond mag worden geboord.
De nota is nog niet gepubCaoeerd.
Dc Vereenigde Staten en Oostenrijk.
Aan de „Associated Press" wondt ui*
W ashkrgton geseind, dat cr gevaar be
staat voor verbreking der diplomatiek®
betrekkingen met Oostenrijk door de Ver-
eenügde Staten, wanneer niet aan de drini-
gende edscben tot afkeuring van heft in
den grond boren der „Ancona" en tot ver-
leenjlnig van sch ad ci vergoeding- wordt vol
daan. a
Tarwe verbrand.
Reuter metdt uit Erie (Pennsyllvanië):
Ben half miillliLoen bushel-s Canadeesche
tarwe, gereed liggende om verscheept te
worden naar landen der aeM.lfiieAr.dpn ia
van de „Pe-nntsylvanii-a Railroad": De
schade bedraagt driekwart mi'Oio en dol
lar. De oorzaak van den brand Ls niet be
kend'.
De brand te Hopewell.
De brand in Hopowelil heeft, naar „Reu
ter" mo'dt, vrijwel', de geheel', e si tad ver
woest. De materieele tchade bedraagt
meer dan een millioen dollars. Duizenden
zijn diakloos. De staat van beleg is afge
kondigd. Een neger, dte zach schuldig
maakte aan plundering, ia gelyncht. De
geruchten, dat luier sprake is van brand
stichting houden aan.
Verschillende oorlogsberichten.
Geen wapenstilstand op Kerstmis. De
Romeinsche correspondent van de ,,Croix"
bespreekt in oen telegram nogpiaals de
kwestie, dat in den laatsten tijd talrijke
valsch© geruchten over den Paus en het
Vaticaan verspreid worden. Zoo verzekert
de zeer goed ingelichte journalist, dat het
bericht als zou Z. H. een wapenstilstand
hebben aangevraagd op Kerstmis, een
louter verzinsel is.
De Katholieken en de oorlog. Volgens
de officieele telling van 1910 telt Duitsch-
land 23,821,435 katholieke inwoners, d. L
een derde der bevolking; Oostenrijk-Hon-
garije 39,305,470 Katholieken. De Centrale
mogendheden samen tellen 63,126,923 ka
tholieken en. 44,547,921 Protestanten.
Frankrijk telt 38,000,000, Engeland
5,000,000, België 7,500,000, Italië 35,000,000;
Rusland 11,000,000; samen 96,000,000 ka
tholieken en 45,500,000 Protestanten.
Meer dan 150 millioen Katholieken staan
dus tegenover elkander in den bloedige»
wereld-oorlog.
Vrouwelijke wagenbestuurders. Do
groote Derlijnsclhe Trammaatschappij ia
van plan vrouwelijk© wageaiibestuurdesra
aan te stellen, waarvoor in 'de eetrsta
plaats zij in aanmerking komen, diie reeds
dienst gedaan hebben als conducteur.
Soldaten-testamenten. In de Juridische
bijlage van den „Tag." wordt medege
deeld, dat heit Rijksgerechtshof heeft be
slist, dat als handteekening in brieven,
welk© als testament zullen gelden, ook
de enkele voornaam voldoende is. Het ging
om den brief van een soldaat aan zijn
schoonouders in welken brief hij in hot
hospitaal zijn laatsten wil had neergelegd*
Buitenlandsche berichten.
Het nieuwe Spaansohe ministerie.
„Reuter" seinde aan de Engelsch© bla
den het volgend© lijstje van nieuw© miimte-
ters, die deel uitmaken van het Spaanschel
kabinet:
Romanane9, miinififtw-presldenlt; Alba,
binnenilandsche zaken; Villamueva, bufften-
lanidsche zaken; Urzaiz, financiën; BureOl,
onderwijs; Barrcso,. justewe; Lugue, oor
log; vtee-admiraal Miranda, marine; Arnoi
Salvador, pubüi/eke weaken.
