°°k=
Leger en Vloot.
Land en Tuinbouw.
>e ZdTe,en 'ot wel-
!3B Jésspw;
ës:®*"
«^to^r
BUITENLAND.
De Oorlog.
ALLERLEI.
K9n ffw» conflicten watrtsa nalCirarliJk niH
yoweóficfclt Voot d© ooaMtdnu3tte®t On do re-
*06jfl7Tg^perftonion .was vermijding daarvan
wcascht.
Spr. brengt dio riejgeering lof voor de
Wijze waarop zij zich van liaar moeilijke,
netelige taak heeft gekweten. De volle
maat van zijn lof reserveert hij tot heit efru
do van den oorkug. Ook in do hulde aan
de pc re deelt spr. Hij hoopt dat zij ndot ooi-
dor den velen lof bedwelmd zal geraken.
De pers mtelt neutraal zijn. De beste ma
nier is natuurlijk otn dan .te zwijgen. Maar
dat kan de pers nu eenmaal niet.
In het buitenland is men zeer gevoelig
ten opzichte van onze pers. Vaak gebeurde
het dat men aan bedde zijden van de oor-
Ie gvoerende partijen zioh stootte aan het
zelfde berichtje. Te veel zocht men heit ver
keerde en het opzettelijke daarin
AU een van de „Telegraaf' kan gezegd
worden dat dlit blad' de Regeering niet
heeft ges/teund. Dót blad schijnt de Neder-
Biamdsche Rogecring den voet te willen
dwars zetten en het Nlederlanidsohe volk
te hesehiimpen, alïeen op gTond hiervan
dat nn'et deel genomen wordt aan den
oorlog.
Wat nu de opheffing van het bestand
betreft, spr. had liever gezien dat men nog
wat op den ouden voet was voortgegaan,
dat men de vele ontwerpen dte al geieeri
liggen, had afgedaan, daarna eenige be
last ingontwerpen om den nood van de
(schatkist te lenigen en verder wat onmid
dellijk noodig- was. Inmiddels had men.
dan het einde van den oorlog moeten af
wachten. Dat was ook voor het kabinet
heter geweest.
Spr, begrijpt wel dat de Regeeiring in
verband met den vermoedeUjkem levens
duur vam drilt Kabinet anders heeft gedacht,
doch hij plaatst zijn meening naast dóe
Van de Regeering.
Er is een algemeene drang naar vermin-
'dering van de Lasten, die door de mohilii-
jsatie op de bevolking dinilkken. Ook deze
tirang is begrijpelijk, alhoewel de defensie
de' belangrijkste aamgeiegenhedd blijft. De
waag ie, wat is etr op ddt oogenbik arog
noodig? Er lilgt eentiigo tegenstrijdigheid
In 'het hervatten van de werkzaamheden,
ook met haar poMrfrieke o enn se queries èn
het In vollen omvang onder de wapenen
houden van onze troepen. Het valt te be
grijpen dat men nu de mobilisatie wenschit
te verm'nxk-irer).
De hoofdzaak van het werkprogram der
Regeering i« de grond wetsherziening. Spr.
tal zich zijn oordeel voor houden. Hij
Deemt als uitgangspunt voor de vorming
vam Tijui oordeel het algemeen belang.
Wen echel ijk ware- geweest tegelijk met de
kiesrechtregeling de onderwijsquaestdc aan
de orde te stel Jen. Wat de hoofdzaak van
het kiesrecht betreft acht spr. het voor
gestelde ongeveer gelijk aan hetgeen in de
vorige regcenirigis porto do i» voorgesteld.
Met de Rechterzijde zal daar
over te praten zijn.
In de tweede plaate de beJastiingontwer-
pen. De Minister heeft die volLo vracht in
eens op den hals van de Kamer gelegd. Zij
lucht ó'aa/r nu onder.
Al die belastingen, behoeve» niet aMo
tegelijk behandeld te worden.
De herziening van' de verzekeringswet
ten. Daarvan zal wal niets komen. Dat spijt
epr. enorm, vooral omdat de memschem,
voor wie ze bestemd zijn, er de dupe van
wor den, dat men aan dit of dat stelsel de
voorkeur geeft «n daardoor de uitvoering
verschuift. De Regeering zal de maatrege
len moeten nemen die de invoering van de
Wetteob-Talma eischt. Er moet rekening
gehouden worden met de mogelijkheid dat
lij uitgevoerd zullen moeten worden.
De heer Vander Voort van Zijp
{A R.) beisp/reekt de houdllmg der an/lii-neivo-
lutionmainen tegenover het kabinet cn
fcichgt hulde aan de Regeeirinig voor liet-
geon ze deed ©n. doet voor het behoud van
de neutraliteit. Spr. constateert, dat het
bestand is opgeheven ten bate der linker
zijde. De hoofdpunten van het concentra
tie-program komen aan de orde. Het zal
«T-r. genoegen "doen, indien het ondej-wijs-
vergelijk tof' stand komt. Men meene niet,
dat de an.t.i -retvol utionm air en voor artikel
192 (het onderwijsartikel) alles prijsgeven
De heer Bos (V.D.) merkt o.m. op, dait.
de regeenmg niett. genoeg het parlement
heeft errkend ale een bron van nationale
kracht.
Dc heer K o o 1 en (R.K.) aiet in de po-
hl.iek van den Mandator van Financiën een
streven om de Kamer tegelijkertijd met
voorzuenimg in de noodzakelijke uitgaven
tc ooen aanvaarden zijn stelsel. De Kamer
zal echter daaiop niet ingaan. Waarom
Is niet tegemoet gekomen
door een herziening van het
tarief?
Aan het eiin.de van de vergadering deeüi
de Voorzitter mede, dat een verzoek
van een aantal Kamerleden ia ingekomen
«m die vergadering in comité-generaal
wort te zetten ten einde te bespreken een
gedeeltelijke demobilisatie
en een verruiming van de ver
loven.
De vergaderen# word* geschorst tot he-
denochtend 11 uur.
Het 250-jartg bestaan der mariniers.
Op den lOen December a.e. zal hot korps
Ta™*, «te® dag herdenken, waarop
vóór 2o0 jaar heft eerste rogimen.i zeesol
daten werd opgertebt door den Nederland^
Mien ze«heM admtraaf De Ruyt».
Voeding van den soldaat.
Door den opperberreHhabbet- vom lan,,.
eeemaehit Ie aan de auitorlteOton voor de
landmacht de volgend» aanscOirijTOpg ge-
Borden: „Uit urrtvaiigen rappoi-ten ts mii
gtb'eken. deft hij omdardceian van de In tui*
aiacihft ulft de menages worden vw-strek/t
o.a. krentenbrood, koek, rolhmi lever-
paateh zult, rooflrvleesoh, -^„cMUende
Jorwtsooitav, k.pf«nsoep._ *oniineinmle«!di
S erenan, tor vwranjeng val> ration
•teeeah, fralft, ,k
<lng van voieb o<loeM© ai«ttkjQl©» aan don
itiKicp nfidt Sn otwnJ^^uetemmtmg met een
goodo regollmg van do vicadfiTig van den
soldaat. In verband hiermede \VdDsch ik,
en zulks, op grond van het bepaalde Ifl de
Besch/kkking van 13 Nov. 1914, VI afd. no.
•474 (R. M. blz. 902), dnjt de verstrekking
vaj» artikelen, als Ihiervoren bcdbeTcf,
voortaan achterwege zal blijvwv
Uk heb de eer, u, uilt te noodigen met het
vorenstaande rekening te houden en te
doen houden."
Afmaaksysteem.
jo. hBt
aan m vlrdZ? vj1S"5 iii,h^4e
f "n kla~
asaignaftfes zito iZt, d,«««J915
g«n«Vr! vSr^fCw de b'""
geroiga van het JZ
bedrij^SS 'Z a, ™n de
zoo ja. koZr T.L Va?f s maakt
derd? uitbetaling gevor-
e«i voïj«ligtl'opgaven(eST' <m beraid om
wordit toegrpafft) systeam van afmaken
fond- e, |iinu,ïzecr
en^tlanwzeer.6 ™ededee,ink betreffende mond-
iwl"„^ner4nm0 2t Novemb"
reer geconstateerd: mond- on klautv-
in Gddetla^rgevJYn'elk ?OAnle6r:
^n Bergh, Ambt-fïoetinchem en'Sn™.'
m Zuid-Holland 1 geval in .11, j
meenten Leidprdom i ^er ge-
meenten (Judorn elk der ge"
(het geval te Amstprdn ar8Pel, Amsterdam
e®" LI ibaut> on bet"orolBtCOMtR„tee'd
1 geval to Limieten Snelrew»erd en
veilen tc Znidhorn, l gevaUn elk^ni 2
Leek en Haren elk dei E'meen-
.eïn xiTll **Óud'-VroenhovIk
lngcïal7„geeikedn'en Kveden Roombeek"
bfh.:1 iLi»
Klimmen, IScht. Itieren en Weert W*Mbr«,
VeMgo"""^ Bo™'"1 te
Oud-tiaetel, Oud-AIbas enW^tZlen.''^
Uierziekte en meikget,reken
De uierziekte is besmettejijk dwz
ovetftaari "j'
voorzichtig1 zljTln "dte" dus" nieT^p
besmet worden. Men moet ze in een af
tonder ijk emmertje opvangen en steeds
gekookt aan de varkens geven; anders on
den mesthoop gooien, of nog béter m den
gierkelder werpen. Uierzieke koei,L?„,
men bij elkaar zetten en eerst na de ge
tonde koeien uitmelken, en daarna de
handen goed met zeep wassclien
Het 13 noodig voortdurend op uw hoede
woS reiteng^tsTt iTf h
dagelijks, achtereenvolgend mt S
en korrelt/es t"ichtor"fal6 g'ZTZtw
ZeReto :V'kaar' ddn deuBt 26 sU;llig niet
j ®et«st het uier na het melken en on
deraek of soms een der kwartieren groö-
ler is of harder, stijver of stugge a^
doorloopem' k210bbeI'' bard/!^
r«a'.is Uw elB<"n den gegeven
veeartsenijkundige behandeling het aan!
getasle kwartier behouden blijft maar
bovendien stelt ge dengene, dié de me?k
van u koopt, om ze uit te venten bloot
aan vervolging, omdat liet verkoopén van
riie^ThÜ,iik Fbmik <»«to
I mem een strafbaar feit is.
Gemengde berichten.
Wreed. Eccq hlinrtte soldaat, gelooid
met hot IJzcreo RruÉS, cm goMod door oen
schoolknaap "kan man ^-olgctne de „Poet",
.thans» dJkwtj's wa de straten van .Auigsbuing
deav Hl) ie do zooo van ecoi J-andbouweu
uit Agawamg htj Gèffertehauf*©. Toon 'hljj
to dien oorlog blind gefwenvten, hoi ou*ie<r.
f lijik huv? bi,nflicm.tr'cKï, werd hem door den
onmemsciliciüjkcin, vader, die verklaarde
dat bij gcitm. blaaiden zoon. naar den oorlog
had gezondiem, oinbarmhartig de deur ge
wezen. Men.'walde hem nu in een blinden
instdtuut opnemen. De blinde soldaat werd
echter door zijn getrouwde zuster in Augs
burg opgenomen en leerde daar het bbn-
denschriift. Daar was hij zoo lamgzamer-
ha<nd tevreden met zijn lot. Nu echter
hoorde de vader, dat zijn zoon ondersteu-
ning als Invalide ontving en daarom wil
de hij hem weder m zijn huls opnemen.
De zoon weigerde echter op die wijze we
der de gasltvnrijhedd onder het ouderlijk
dak te genieten.
Vergiftigingsverschijnselen te Alkmaar.
Nu uit het nader scheikundig ondercoek
door hot Centraal Laboratorium te Utrecht
naar eveautuetfe schadelijke bestanddeelem
in de verschillende eetwaren, door de
Alkmaarscbe depotsoldaten gebruilkit op 18
en 21 Nov., blijkt dat niets is gevonden,
met name geen vludhtige vergiftojge stof-
fen. zware metaalverbiinidingein, arseni
cum of alkaLoïdeoTi, heeft onze coaresp,on-
rient den depotarts dr. Pamoyer de vraag
gesteld', of men due thans voor een raadsel
staat omtrenit de oorzaak der zich voor
gedaan hebbende vergiftigingsverschijn
selen.
Ja, antwoordde hij. Men heeft niets
kunnen vinden en Ten opzichte der zich
voorgedaan hebbende verschijnselen tast
mem geheel in het duister.
Kam hert. odk aan het water gelegen heb
ben?
Dit is uitgesloten, noch iai e'.en noch lm
drinken is iets verkeerds geweest.
Op de vraag naar de samenstelling van
het gebruikte vet moest dr. Pamey het
antwoord schuldig- blijven, wijl de mili
taire autoriteit, hierover nog moest wor
den geraadpleegd. „Hbld."
Van het Zuidelijk ooriogsterrein.
Hoe het er in GÖrz uit ziet.
Een oorlogscorrespondent van de „Na
tional Zeitung" heeft Görz bezocht. Het
publiek, zoo vertelt hij, is volkomen on
verschillig voor de bescliieting. De straten
wemelen van mannen vrouwen^n kinderen
en ieder gaat gelaten zijns weegs, of staat
op straat, alsof niet de loopgraven een
kilometer in vogelvlucht verder Jagen en
aisof er geen kartetsen en verdwaalde
kogels bestonden. Toch gaat hier geen dag
voorbij, dat ar geen dooden vallen. Geen
wagen rijdt echter sneller, geen mensch
versnelt den pas. Aan den ingang van
Görz ligt ondeir hooge cypressen een kerk-
i hof, dat zooals alle kerkhoven in de buurt,
vol ligt met graven van soldaten.
Niemand heeft haast. De lieden nemen
niet eens den kortsten weg. Ze slenteren
op hun gewone manier rond, blijven staan
kijken of praten. De groot© spiegelruit van
het koffiehuis, waarin de kellners in rok
heen en weer trippelen, heeft reeds drie
ronde pleisters van metaal. Hier ie kort
geleden een gast dood neergevallen, naast
zijn marmeren tafeltje. Nu zit er aan het
zelfde venster en aan dezelfde tafel een
andere gast en leest rustig zijn krant.
Vanmorgen is in een naburige straat een
raam ingeslagen door een kartetskogel.
Daarnaast staat nu een getresde hotel
portier met alle gemoedelijkheid, die een
hotelportier eigen is, in de poort.
Met verbazing gaat men door de witte
stad met haar stijgende straten en met
haai-, witte pleinen, waarop waterputten
en zuilen. Vele winkels zijn gesloten. Die
behooren aan Italiaansche onderdanen of
aan onbetrouwbare elementen. Toch is
overal nog veel vertier en men kan van
alles koopen, zelfs een ei, als men er maar
440 heller voor betaalt. In een uitstalkast
staan champagneflesschen en uitgezochte
lekkernijen. Op iederen hoek worden rin
gen uit alluminium van de ontstekings-
buizen der granaat-kartetsen verkocht.
Daarop staaft: „Souvenir aan Görz".
In de buurt van een kleine levendige
markt is zooeven een granaat ontploft.
Niemand bekommert zich er om. Bijna
in elke straat ziet men huizen met verbrij
zelde muren of sporen van granaten. Een
toren draagt een heelen gordel van shrap-
nelltreffers. Er zijn plekken die bijzonder
toegetakeld werden. Daar zijn de kozijnen
weg gebroken, de muren afgebrokkeld, en
vol sporen van kogels, de uithangborden
verbrijzeld, de neergelaten ijzeren rollui
ken doorboord, als had iemand overal zijn
vinger gestoken door dun bordpapier. Ook
hiér Soopt niemand sneller. Vele straten
zijn, omdat zij bijzonder door de vijande
lijke kanonen bestreken worden, met
houten schuttingen afgezet. Het volk zelf
noemt deze de granaat straten.' Er zijn toch
nog menschen, die zich tusschen den muur
en de schutting heen wringen, om geen
omweg te maken. Op hun gemak loopen
zij door het gevaarlijke slop. Men zou mee-
nen, dat de blind rondvliegende projectie
len de menschen bij lederen stap angstig
gemaakt hadden. Zij hebben hen integen
deel mert. onverschilligheid gewapend.
Een wijk, die naar de Isonzo loopt, heeft
men moeten ontruimen. Elk buis is daar
door de schrapnels beknaagd, elke muur
elke venster doorzeefd. Aan de Isonzobrug.
staan nog slechts ruïnes. Zorgvuldig dek
king zoekende, gaan wij tot het laatste
huis. Wij komen aön de Tsonzo. Vlak hij
liggen de galerijen van Podgora, op den
heuvel daarachter staan de Italianen. In
twintig minuten kunnen wij in de ge-
gevechtslinie zijn...
Van het Zuidoostelijk oorlogsterrein.
De vestingen van Montenegro.
Aan de noordelijke grens van Montene
gro waar nu heit 0»:«s?emiri}ksch offetnelfef
piaalte viindt, zijn slechts weinig versterkte
«toilicgcffli en forten, waardoor het Moote-
megrijnische froiut gefeteutld wordt. De re
den is schrijft de „Kon*. Heer und Politik"
diat liert) bergachtige land een natuurlijke
vieeJting vormt, te meer daar de Monitene-
grijnsche soldaten van (hun jeugd af aan
den bergoorttog gewend zijn.
Helt Oostenrijksche offensief ten oosten
van Trebinje, ten zuiiden van BaLek, richt
zich. tegen «den meer dan duizend meter
hoog en Iil-Ino Burdo. Hier bevond zich een
versterkte Moniteneg rijnse be stelling, die
echter minder door kunöt dan door de na
tuur ontstaan was. Behalve aan dit zui
delijkste punt van het Oostenrijksche of
fensief ging men ook van Awtowac aan
vallend tegen Montenegro te werk. Het
offensief richitlte zich Men* tegen den be
kenden Du ga-pas, iLi-e in de i achting ven
moord naar zuid van GiLa u>t maar Nik-
sji'tin, een zeer krach'ülg versterkte plaats,
door 'het noordelijke Montewègriineflhe ge-
beigite loopt. Aan dezen pae ligt een veeüy»
versterkingen, waarvan senate het fort
Presjeka is. Heit liigt aam den mwgang van
den Duga-pas. De ander» Corteit. Sii(>«/iip
en Nozdre zijn ook betrekkelijk goed en
modern aangelegd. Een versterkte dteiling
ligt westelijk daarvan bij Renowac. Meer
oostelijk aan <ie Servische givnis fögt eem
reeks versterkte versperringen, waarvan
de noordelijkste Plewlje is. Meer zuidelijk,
ongeveer fèr hoogte van Mitnowitza lSggetn
de forten van Berame en nog meer ruide-
lijik de .stelling van Ipek, d-ie den weg naar
Pristi^a beschermt en ongeveer op dezelfde
hoogte als deze shad: ligt.
Aan de zuidelijke grens vinden we ten
westen van Berame in het dal van de Tara
een zeer belangrijken Momtenegrijnsohen
grens stroom, die het land dn zijn getoeele
lengte van het zuiden naar heit moorden
snijdt en de forten van Kalasjin. Die lig-
ken echter rnog vrij ver van de grens. Het
aanzienlijkste» veatangtsJtedsel der Monitene-
grijnen hgt ten noorden van het meer 'van
Skoetari, dat altijd het groot© verlangen
van Montenegro geweest is. Om de sterk
aangelegde bruggenhoofdsitelilimig P-odgo-
riza ligt dicht bij het SkoetarL-meer. de
bergvesting Sjabljak. Ten oosten daarvan
is een reeks forten aangelegd aan den
noordelijken uitlooper van het Skoetari-
meer. Zij groepeej-en zich om het fort van
Tusji, ten zuiden van Podgoriza. Ten
noorden van deze hooge vesting bevindt
zich het fort Sjusj, dat met de vesting
Podgjoriza samen een krachtig versterkte
linie vormt. Door deze vestingwerken
wordt de weg maai* Cettinje beschermd.
Ten noorden van Sjusj ligt de vesting
Niksjiki.
Er is gemeld, dat. do M on ft emegri jnsche
vestingen gedeeltelijk met Franeche en. ge
deeltelijk met Enge'scJie kanonnen modern
2ijn uitgerust. In liet algemeen kan men
echter verwachten, diat de vestingen van
Montenegro miet meer weerstandsvermo-
gfn bezitten dan dde van Servië.
was hij thuis als een uügemagerd, piep-
Iiijgend mensch, af en toe bloed spuwend.
Twee maanden later hebben we hem tea?
aaide besteld en de bakkerij werd vooit
500 Mark verkocht.
Daarna heb ik nog in twee andere bak-^y
kerijen gewerkt en beide moeeten geslo
ten worden wegens dood van den patVoon
op het oorlogsveld.
't Ie eigenaardig, dat de menschen niet
meer klagen, maar elkander met vragende
oogen aankijken. Men durft niet meer te
vragen: „Ho© gaat het met je man?" bang
omdat je denkt te hoeren: „Hij is dood."
Er heerecht een gedruktheid, die met der
dag erger wordt. Er is een stille angst voor
de toekomst, want vele eertijds gegoede
bakkersgeziamen, zien de armoede reeds
als een grijnzend monster voor zich staan.
De Katholieke Kroonprins van Saksen.
De „AHg. Rundsch." schrijft:
Tolt do vriendeüijkste verschijningen op
het "Westelijk front behoort zonoder twijfel
Kroonprins George van Saksen, Zelfs
Fiansc'hen, die hem maar zagen, maar
met wie hij nooit een woo I'd sprak, zeiden
van hem: Hij heeft alliea* sympathie. Heit is
't vriendelijke in zijn optreden en dat cor
recte in alle relaties, dat hem ook de ach
ting en de sympathie dergenen, die ver
van hem afstaan, doet winneA Bovendien
is hij vol beminnenwaardige» eenvoud.
„Wat ik u verzoeken mag, laat Koninklij
ke Hoog head maar weg", zei hij lachend
tot een ziekenbroeder, wiens lazaret van
zwaargewonden hij bezocht.
Militaire bdlangen evenzeer als mensche-
liike deelneming met onze offervaardige
troepen deden hem het gevaar nimmer
schuwen, dat aan het bezoeken dei* voor
ste loopgraven is verbonden. De dappere
Beieren zullen het wol niet hebben gewe
ten, wie die jonge kapitein was, die bij L.
zoo kordaat de stellingen, op 80 M. van
den vijand bezichtigde. Een soldaat had
naast het schietgat een wit kruisje van
dennenhout in den grond gestoken, een
tweede soldaat een kflein beeldje van zijn»
iieveli ngspatroon, den H. Joseph, in ©en
zandnlis geplaatst. Zij zullen bedden wel
niet vermoed hebben, welke een vreugde
het voor den vreemden officier was, zulke
getuigenissen van religieuzen ernst bij on
ze mannen te vinden.
Ii.'de zware uren, dat zij tot bescher
ming van het vaderCand, voor Koning en
Keizer in de loopgraven op wacht zijn,
blijven zij zich bewust, dat zij voor de
poorten der eeuwigheid staan. -
Daar willen zij als Christenen sterven,
onder het kruis en onder bescherming
van heiligen. Zulke gedachten zullen ook
did van den kroonprins zijn geweest, bij
de beschouwing van het kiruis en St. Jo-
sephsbeèldje.
Duitschland.
De toestand der Duitsche bakkerijen.
In „De Bakkerij" vinden wij het ver
haal van een dezer dagen uit Duitschland
teruggekeerd Deenech bakkersgezel, waar
in verschillende bizonderheden verteld
worden over den toestand, waarin de
Duitsche bakkers thans verkeeren.
Wij ontleenen er het volgende aan:
De Duitsche bakkerij van den tegen-
woordigen tijd geeft ongetwijfeld een treu
rig beeld te zien, waarvan men in de neu
trale landen maar weinig begrip heeft.
Van alle kanten wordt er de arbeid be-
emmerd door de regeeringsmaatregelen,
welke het publiek tot zuinigheid dwingen.
Over de door de Duitsche regeering ge
nomen zuinigheidsmaatregelen, zooals: het
gehalte-cijfer aan tarwemeel, de afschaf
fing van nachtarbeid, de broodkaarten, 't
verbod om boter en room te mogen gebrui
ken, de maximum hoeveelheden meel.
die men als bakker bekomen kan, enz. enz.
zullen we hier maar weinig zeggen. De
bakkers gaan er echter mede ten gronde.
Aan de door de regeering genomen maat
regelen is niets te veranderen; ze worden op
korte, autocratische wijze afgekondigd,
gelijk nfen dit in een zoo bij uitstek mili
tair land als het Duitsche Rijk verwach
ten kan. Of ze billijk of onbillijk zijn, al die
wetten e<n wetjes, waaronder de bakkers
gebukt gaan, komt er minder op aan. Het
zijn kortweg bevelen van hooger hand,
waaraan onmiddellijk en stipt gehoor
zaamd moet worden. De Duitsche bakker
werd liet allereerst de dupe van de regee-
ringsmaati«Bgelen, maar de wetgever dorst
den machtigen graanbezitter (agrariër)
niet aan, noch dorst hij op te treden tegen
den woekerhandel van de groot© meelfa
brikanten. Ja, toen het al te bont ging,,
stelde men paal en perk aan de handelin
gen van deze eigenmachtige heeren, doch
dee© hadden toen den buit voor een goed
deel reeds binnen.
Het grootste deel der bakkers is thans
zoover, dat d© laatste spaarpenningen op
geteerd worden. Vele bakkerijen zijn reeds
lang gesloten, omdat er gebrek aan werk
kracht was en de patroon zelf ten oorlog
moest. Ook hebben er honderden bakke
rijen moeten sluiten, omdat de patroon
gesneuveld was, of totaal verminkt thuis
kwam, niet meer in staat een zaak te lei
den.
In December 1914 werkte ik bij een bak
kersweduwe toen haar man in Polen
was gesneuveld en zij moest haar zaak
sluiten, omdat haar zoon opgeroepen werd
voor den dienst. Veertien dagen daarna
sneuvelde hij in Rusland.
Door het gebrek aan werkkrachten had
ik spoedig weer een andere betrekking bij
een bakkerin, wier man en twee zoons in
den oorlog waren. Haar zei de zoons waren
reeds in den oorlog gesneuveld, en... eind
Januari kwam haar man uit het lazaret:
hij was blind, doof en zijn beide handen
ware» een paar vormlooze stompjes. Er
werd familieraad gehouden en men be
sloot de bakkerij op te heffen.
Toen kwam ik bij een anderen patroon,
een teringlijder, die nog zwoegde om een
droog broodje voor vrouw en kinderen te
verdienen. Hij was gezond en wel den oor
log ingegaan, had een zware longontste
king te de loopgraven opgedaan^ thans
Smakelijk eten.
Tusschen Corinthe en Patras (Grieken
land) gioeit aan de wingerden der. zee
kusten een zeer zoete druif met kleine
donkerroode, dicht op elkander liggende
bessen, die, versch gegeten., niet zecjr
aangenaam smaken en daarom niet voor
de wijnbereiding gebruikt worden. Daar
entegen vinden deze druiven gedroogd
gretig aftrek, en komen onder den naam
van krenten eai rozijnen in den handel.
In iederen wijnberg vindt men op een
geschikte plaats een open vlakte; tijdens
den oogst wordt daar een laag pa arden-
en ezelmest gelijkmatig uitgespreid tot een
hoogt© van 30 c.M.; in dezen mest worden
de rijpe vruchten gelegd; het drogen doet
alsdan de zon. Wat de mest daarbij te
doen heeft, laat zich gemakkelijk verkla
ren. Dit warme bed zuigt overdag de
heet© zonnestralen op en geeft des nachts
zeer langzaam de warmt© weder af. Bij
gunstig weer is de druif op de,ze mestlaag
in 10 of 12 dagen gedroogd. Een regenbui
of een onweer veroorzaakt belangrijke
schade.
Is de droogtijd afgeloopen, dan worden
de druiven uit den mest gevischt en van
de trossen in de gebruikelijke bakken van
geitevel gedaan, de haren naar binnen
gekeerd. Dat daarbij niet enkel rozijnen en
krenten maar ook vele beslanddeelen van
de mestlaag in de zakken komen, behoeft
niet gezegd. De gevulde zakken worden op
lastezels geladen en aldus naar de haven
plaatsen vervoerd, waar dc wijngaarde
niers hun producten verkoopen aan de
tusschenverkoopers, die ze weder leveren
aan den Europeesclien groothandel. Bii
dezen overgang, worden de zakken van
geitenhaar öp den grond leeggeschud en
de krenten of rozijnen worden, na gewo
gen te zijn. overgepakt In langwerpige
houten kistjes. Ook dit geschiedt alles
behalve zindelijk, want om er zooveel mo
gelijk in te krijgen, worden de rozijnen
door de werklieden met de laarzen er in
gestampt.
Het is noodig, dit te weten, opdat men
niet verzuim©, de krenten of rozijnen te
wasschen, al is het ook algemeen bekend
dat vooral krenten met veel vuil vermeng*
zijn. Ook bakkers dient dit te worden aan
bevolen.
Een verlicht electrlsch draaiknopje.
De gelukige eigenaars hebben het nog
niet makkelijk genoeg. De electrische in-
stallatie-bureaux maken het run nog meer
comfortable. Het is nog niet makkelijk
genoeg, dat ze geen gezoek naar lucifers
hebben, dat ze zich niet hoeven te erge
ren aan afbrekende koppen, of ander mo
derne lucifers-ellendemen wil hen ook
nog de moeit© besparen van liet blinde
lings tasten naar het knopje. Het modern
ste op dit gebied Is, dat het bedoelde
knopje aan een wand in de duisternis
oplicht als een glimwormpje in het woud.
"De inrichting is heel eenvoudig. Men heeft
een soort lens aan een knopje aange
bracht, waaronder een kleine hoeveelheid
radioactieve stof zijn plicht doe*.
