DONDERDAG 2 DECEMBER. 1915. foor Z. H. den Paus. BUITENLAND. De Oorlog. Buitenlandsche berichten. BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. JAARGANG No. 1871 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 3. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN de ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering st GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bijonzo ten II cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 211/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, ollte regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. BIJ oontract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent. Iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur. en Vorhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentlén) van 1-5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent nummer bestaat uit twee bladen. bedrag 1 994.69 retiring, N. N., uit dank- irheid ,t. 2.50 [made, N. N., bot lafenis der oovige zielen 2.50 ending Parochie Wassenaar 10. ifarendsveen, T. .en J. 5. en a/d -Rijn, N. N., 1. f 1015.69 Een bitter voorproefje. Is gisteren to de Kamaor van socialte- e zijdte voorgesteld, alsof deze tijd oma voorproefje geeft van deux eooial.i sta ll toekomststaat, omdat nu ook al.les overheid wordt geleid en geregeld, heer Sc/haper verklaarde dit onam- len. We knippen het volgende frag- ui't het Kamerverslag: e heer Schaper: Zeer groote gemeen- pszorg is nu gekomen door den oorlog oen heeft gezien, hoe goed die werkt, el gemeentelijke als staatszorg, heer Liefttock (U.L.): God bewaar We zien nu juidt, hoe onmogelijk hef me is. Een fiasco. We miseencaAleii vrijheid. hleer-Schaper; Ja, daar kom ik - juist Het is eert zeer oppervlakkige meening. heer- Lieftimck: Niet iedereen denkt iep al-s de beer Schaper, hear Sahayiar: Dat ham. mem maar 100 afdoen met een enkele interruptie, een apodictische bewering stamt uit drtmtoee'stijd. heer Liefliinck: Uw opmerking stamt iv sch'iklierstijd." zoover 'het verslag, waarin wij de nkeerige wissei'.img van minder vled- complimewtjes oiiet onvermeld heb- wil'lm laten, zake: Van socialistische zijde wordt jdezen tijd beschouwd als eem voor- Ije van de socialistiischen toekomst- Maar dan zijn wij het'ook eems rnet heer LLeftinck, als deze zegt, dat wij juist zden, hoe onmogeilijk het socia- is. een tijd als deze z-ion wij duidelijk, bet gevaar rui©'- denkbeeldig is, dat de hel f ti van cms volk wordt geregeerd ■die andere helft, die tot de ambten a- rereld behoort; duidelijk zien wij, hoe luwend en doodend voor een per- ilijke initiatief, voor een flinke energie, lat ingrijpen en bedilden van d© over bid is!. Mn, als deze tijd een voorproefje worden genoemd van den socialisti- 8n toekomststaat, dan ós het.... een r voorproefje. Op losse schroeven. heer Schaper heeft gisteren in de de Kamer terloops het vrouwenkies- verdedigd. En hij deed dit op de vol le gronden: lo. omdat de vrouw hetzelf- sclit hooft, nu zij ook deel uitmaakt van arbeidsproces; 2o. omdat zij tegen den is; 3o. omdat zij het meest lijdt door oorlog. seerst-aangegeven reden is eigenlijk de ge, die de aandacht waard isl De twee re redenen, dat de vrouw tegen den og is en dat zij het meest door den oor- lijilthoe kan dddruit nu worden Micludeerd, dat de vrouw kiesrecht hebben?' Is de he©T Schaper dan niet tegen den oorlog, en is niet eigenlijk en tiende minstens van het Ne- andsche volk tegen den oorlog? Het te- den oorlog zijn en het onder den oorlog in is toch niet iets bijzonder vrouwe- Maar...... wij zeiden het reeds: zulk gewrongen en gedwongen redeneering igenlijk onze aandacht niet waardl vrouw maakt deel uit van het arbeids- tes en daarom moet zij kiesrecht heb- dat lijkt tenminste ernstige taal y, goed beschouwd, is ook dat argu- tiniot steekhoudend. Al zou uit het feit dat iemand arbeid verricht, moeten tien afgeleid, dat hem of haar ook het ■recht toekomt, dan nog gaat dit argu- nl voor ons niet op. Want wij, die hoogheid van het huwelijksleven willen chutten, wij willen juist dien vrou- ^arbeid zooveel mogelijk weren; willen de vrouw allereerst en 8 r m o e s t bestemd zien vpor haar khoudelijke taak! Een argument voor vrouwenkiesrecht uit het feit, dat zij *1 uitmaakt van het arbeidsproces", ijttt ons dus zeer broos. Heel het ter- Ps door den heer Schaper geleverde be- voor vrouwenkiesrecht blijkt, reeds op eerste gezicht on losse schroeven te De Bulgaren hebben bij de verovering van Prizrend 16 a 17.000 man gevangen genomen. Van het Westelijk oorlogsterrein. Overzicht. - Van dit ooritogstemram wederom wetoiig nieuws. Het Fransche leger bericht meLdt, dat in dem Joop van gisternacht ©en krach tige beschielmg plaats had in den sector van Eriise (vallei vain d© Somme), in ant woord op het doen ontploffen van een Duitsche mijp, die geen schade veroor zaakte. In Ariboris werd op 30 November door een Fransch vliegtuig oen aanval gedaan bin nen de vijandelijke liiaiies op twee Duit sche vliegtuigen. Eén werd genoodzaakt te dalen, het andere ontvluchtte, vervolgd tot Douai. Op dan 28 November Wierp een F ranseh vliegtuig zies bommen .op de barakken bij het stations Lens, die ernstig werden be schadigd. Het Duitsche legerbcricht zegt, dat ten westen van La Rassée «een door de Duit sche troepten veroorzaakte ontploffing op groote schaal aanzienlijke -schade in de Engelsche stelling aanrichtte m dat een Engelsoh en een Fransch vliegtuig werden neergeschoten, waarvan de dmajitbenden werden gevangen genomen. Van het Oostelijk oorlogsterrein. Overzicht. De strijd om Riga en Dunaburg werd voortgezet, zander dat een der partijen ©enig voordeel wist te behalen. De alge meen© toestand ès dan ook onveranderd gebleven. Terug van het front. De Tsaar en de grootvorst-troonopvolger Aloxis Nicolajewitsj zijn" gisteren van- het front te Tsarskoje Sato teruggekeerd. Van het Zuidelijk oorlogsterrein. a Overzicht Aan de Isonzo deden de Italianen krach tige aanvallen op het* brug gehoofd van Tolmein, in de streek van San Martino en beschoten zij de noordelijke helling van den Monte San- M-ich©le. Zij konden even wel geen voordeelen behalen Van het Zuidoostelijk ooriogsterrein. Overzicht. Over de krijgsverrichtingen Sn Servië veilt heden weinig nieuws te melden. Lang zamerhand trekken de Duitsch-Oosten- rijksch-Bulgaarsche legers op. Zij vervol gen van uit Prizrend de Serviërs, die zich in groote wanorde naar Montenegro terug trekken. Meer naar het Zuiden dringen de Bulgaren eveneens voorwaarts; zij be zetten Kisatso en Kru9jewo, terwijl zij de Stad Monasti-r dicht genaderd zijn. Reeds bevinden zij zich Wesbeflijk van de Boven Oma en bdheerschen de wegen na-ar Mo- nastiir. Het ontzaglijk aantal Serviërs, die in de laatste dagen door de aanvallende legers gevangen genomen zijn, laat geen twijfel meer omtrent liet feit, dat de volledig© oplossing van het Servische leger thans werkelijkheid geworden as. AHLeen bij Priz rend namen de Bulgaren 16,000 h 17,000 man gevangen, terwijll het lege.r van Kri vers to de maand November er 48,000 nam. Tusschen Roemenië en Bulgarije hebben onderhandefltogen plaats gevonden, waar bij Roemenië besloten heeft langs de Bul- gaarsche grens een 3 K.M. lange neutrale zóne af te bakenen, waar eventueel de Russen en Buflgarem elkaar te lijf kunnen gaan. Er staat bovendien een Russisch leger aan de Roemeensche grenzen „om Servië te hulp tJe snéllen", blijkbaar zoo dra de kans op hulp daar geheel verke ken ie. Ook de Centralen hebben troepen samengetrokken, bij RoeStjoek, op Bul- gaarsch gebied. Van af dit punt is de Do- nau geen. grensrivier meer, doch stroomt door het Roemeensche land. Nu zal het belangrijk zijn /te ervaren, door wie de Roemecinsche neutraliteit het eerst zal worden geschonden, door Rusland of door d© Gentralen. Immers, d© beide Ccgër- mach'teai Staan gex-eed om elkaar te be springen, alleen de Roemeensche Dorau verhinderd haar hierin. Of zou Roemenië zich tegenover de een of andere partij even. welwillend"' gaabetoonen, a's Griekenland dit h'eeft gedaan? Het meest waarschijnlijk lijkt, dat Roemenië haar onzijdigheid verdedigen zal. De Bu'gaarsche plannen. De correspondent van de ,,Voss. Zitg." te Sofia ontving van een Bulgaarsclien minister de volgende vertel artog: ,,Ik be schouw den veldtocht tegen Servië zoo goed als afgedaan." Op «de vraag of en welke besluiten genomen waren mét be trekking tot de nieuwe grenzen tusschen Bulgarije an Oostenrijk-Hongarije to Ser vië, antwoordde de mi nieter, dat het voor barig zou zijn daarover nu reeds in alle bijzonderheden te spreken.. ,,Het spreekt echter vanzelf," vervolgde de minister, ,,dat Bulgarije zoo lang ander de wapens zal blijven, totdat ook de overige bond- genooten van Servië zullen zijn geslagen en geen gevaar meer voor óns opleveren. Tot ons program behoort ook het beëindi gen van de Engelsch-Fnanech© pogingen in Zuid Servië. Op Zee. Tegenspraak. In het bericht van maarschalk French van 29 November .is gemeld, dat een Duit sche duikboot door een Engelschcn avia- teur bij Middelkerke vernietigd was. Naar het Wolff-bureau van bevoegde zijde ver neemt, es dit bericht volkomen uit de lucht gegrepen." Schip vermist. Volgens de „Berlingske Tidende" is van het te Helsingborg thuis behoorende, met cement geladen schip „Emma", sedert het van Aalburg naar Amerika vertrok niets meer vernomen. Omtrent het lot der bemanning is ook niets bekendV De duikboot- en mijnooriog. Lloyds verneemt, dat het Engelsche stoomschip ,,Kingsway" gezonken is. De kapitein en 21 man dór equipage zijn ge land; een boot met nog vijf man wordt vermist. (De ,,Kingsway" is een stoomschip van 3647 ton, van de Beaver Shipping Co. Ltd., te Londen, en werd gebouwd <n 1'»07). Reuter meldt, dat het Engelsche stoom schip „Malinche" is getorpedeerd Do bo manning is gered. (De ,,Malinche" was een stoomschip van 1868 ton bruto, dat in 1906 werd gebouwd en toebehoorde aan de firma J. Gaff Co. te West-Hartlepool. Red.) Duitschland. De soc.-democraten en de vrede. De sociaal-democratische Rijksdag fractie heeft, naar de ,,Korr. Norden" meldt, be sloten in dien Rijksdag de volgende inter pellatie én te dienen. ,,Is de Rijkskanse lier bereid inlichtingen te geven, onder welke voorwaarden hij genegen is op vre desonderhandelingen in te gaan?" Volgens de „Vorwarts" werd een ver der strekkend voorstel, *vaarin aan de regeering een meer bepaalde pireciseering van haar voorwaarden voor den vrede ge- eisoht werd, met slechts geringe meerder heid, namelijk met 58 tegen 43 stemmen, verworpen. De „Schwaebisclie Ta?wacht" meldt, dat do sociaal-democratische fractie in den Rijksdag wederom een. bedrag van 200 miiï'.ioen mark zal goedkeuren, om te worden besteed voor oorlogssteundoeleinden Voorts zal de partij voorstellen om de sol dij voor manschappen en anderofficieren van leger en vloot met 50 procent te ver- hoogen. Engeland. Arfoeidersconferentle to Londen. Giisteron is ite Londen een groote arbei- dcrsconfarenti© bijeengekomen, bijge woond door een duizendtal afgevaardig den, diie 4 .rnillioen leden vanvakvereeoxi- gingeoi vertegenwoordigen, ter bespreking vaai dien oorlog in verband mat de geld middelen. Ministers Asquiüh en McKenna hebben er gesproken. Asquith, luide toegejuicht, wees op den ontzaglijken geldel ijken en oeconomi schen last, dien de oorlog oplegt. Maar, zei hij, onze schouders zijn breed genoeg om hem te torsen. De regeering vertrouwt dat alle klassen, vooral de werklieden, denzelfden geest van zelfopoffering aan den dag zul len blijven, leggen ails totdusverre. Zoo doende zullen allen hun deel hebben aan die gemeenschappelijke taak, van welker vdvoeriaig (het nationale leven afhanke lijk is. Ook McKenna wees er op hoe noodig het is dat eischcn als oensvenhooging thans worden achterwege gelaten. Er ia in ve'Je bedrijven een algemeen© 'loonstij ging geweest. Nieuw® eischen zouden tegen do be'aingen der werklieden zelf indrui st hen. Hoofdzaak is, aan soldaten en zee beden de middelen te verschaffen om ie vechten. Zij moeten kanonnen .en munitie hc-bben. al moest het ons onze laatste cent kesten. Runaiman ging na wat de regeering heeft gedaan om onTiood'igo stijging van oen levensstandaard te voorkomen. De re geering heeft ons voorraden suiker be zorgd tot oen prijs van 40 millioen pond sterling. Voorts heeft zij 25 m'iHloerb bé st-eed om den vleesch a invoer te rege len, waardoor het land hiervan thans ruimer is voorzien dan ooit tevoren. Ministers Asquith en McKenna hebben ook den werkmansstand tot spaarzaam heid aangespoord. De conferentie heeft besloten, den leden van a/We vakvereenigingen afdrukken der ministerieel© redevoeringen toe te zenden en hun te vragen den inhoud in gunstige overweging te willen nemen. Passen. Tr .cl© Londen Gazette" wordt bekend gemaakt, dat in het vervolg alle reizigers, dlie in (het Vereenligd Koninkrijk aankomen of zic/h inschepen, voorzien mocilffi. zijn van passen, afgegeven door hunne regee ring. Egypte. Aan het kanaal van Suez. Uit Athene wordt aan de ,,Berl. Zeiit. am Mitt." geseind, dat do Engelschen met koortsachitigen ijver werken aan de ver sterking van het Sueiz-kanaal. Engelsche en Fransche ingenieurs passen to de woestijn van Stoai de methode toe, die ook to Vlaanderen gevolgd werd, n.l. om onkel© deëlen onder water te zetten. Voorts worden kunstmatige heuvels opgeworpen met verdedigingswerken om een bestor ming af te weren. Bedrog op groote schaal. Onlangs constateerden verschillmdo Pa- rijsche apothekers, dat d© aspirine, welke zij uit 'het buitenland óver Marseille be trekken, het hoofdbestanddeel, dat thans 140 frc. het kilo kost, 9aKcylzuur„ miste; terwijl het vervangen was door een on schadelijk poeder. Do justitie heeft bij talrijke .apotheker* dj-o#icton c-cui on derzoek -ingesteld en bevonden, dat wer kelijk alle aspirine van het hoofdbestand deel ontdaan was. Thans tracht men te ontdenken of het bedrog to het buitenland of le Marseille geschied is. Intusschen zijn alle Fransche apothe kers en drogisten per circulaire gewaar schuwd. Kon. Nat. Steuncomité. De 66e lijst van ingekomen bijdragen van 14 t/m. 20 November, voor het Kon. Nat. Steuncomité 1914, wijst een totaal aan van f 3266.60, makende met het totaal der vo rige, lijsten a. f 3,396.446.47V& een totaal aan ontvangen bijdragen en toezeggingen van f 3.399.713.07V&. Bemiddeling van de Neder landsche regeering. Wij hebben gemeld, dat de doodstraf, waartoe graaf De Heoiptinne in België in het tegen hem gevoerd proces veroordeeld was, veranderd is to levenslange gevange nisstraf. Naar het Haagsdhe Correspondentiiebu- reau van zeer bevoegde zijde verneemt, was zijn gratie door cl© Nederandscihe re geering bij de Duitsche regeenimg ge vraagd. Gmze boter naar Duitsch land. Duiitschland is, zoo lezen w© to het „Friesch Weekblad", orgaan van de Frie- sche Maatsdhappij van Landbouw, beziig te trachten den inkoop van boter in Neder land to één hand te brengen. Dit kan na tuurlijk voor onzen afzet niet anders dan nadeel meebrengen. Wij hebben in het vervo'g rekening te liouden met de moge lijkheid dat mem zal trachten hetzelfde spelletje be spellen met andere producten. In het ofCicieel orgaan van den F. N. Z. wordt medegedeeld, dat tusschen het Duit sche inkoop bureau en de voornaamste exporteurs reeds onderhandeïingem wor den gevoerd. De Neder lam disch© producen ten worden opgeroepen om zich solidair te betoonen om zoodoende hun gezamenlijk belang tegenover dez© inkoopcombdrnatie tedoen gelden. Voor het eerste liegto is hier natuurlijk veel voor te zeggen, maar of het einddoel daarmee wordlt bereikt is de vraag, want door een al te groote centralisatie in do ver tegen, wo ordligtog van d© Nedarl andsche exportbelangen te brengen, zou men ook het negatieve effect kunnen bereiken dat men de tokoopcombinatie, die to liaatsto instantie geen ander doel kan hebben dan kunstmatige prijsverlaging, het onderhan delen ai te gemakkelijk maakt. Ook is het de vraag of do Rc-geering met deze bekorting van ons .recht om vrij te handelen zonder meer genoegen zal ne men. Het schijnt der redactie van gemeld blad toe, dat voor de vereenigde groot- exponteuns de uiterste voorzichtigheid moet worden to acht genomen. U itvoorvo rb od van haring. Naar aanleiding van het uitvoerverbod van haring is door de Kuiperspatroonever» eonigtog ,,Orxs Vakbelang" aan den. minis ter van Landbouw, Nijverheid em Handel, een telegram gezonden, waarin gevraagd werdt deze aangelagë-nheid ten spoedigste te willen regelen, aangezien door het geno men besluit, het gehee!© kuipers/bedrijf zat moeten worden stopgezet, waardoor pl.m. 800 personen broodeloos worden. Gebrek aan Garens. Wegens den onvoldoenden aanvoer van garens uit Engeland moet de firma Van Heek en Co., uit Enschedé deze week weer twee harcr fabrieken twee dagen stop te zetten. Een Duitse h vlieg t'u i g neergesto rt Dinsdagmiddag ongeveer half één daalde een Duitsch vliegtuig in Zeeuwsch-Vlaan- deren op het grondgebied van Aardenburg. Er zaten twee jonge officieren dm. Zij wa ren met riemen vastgebonden. l>e lamdiing zou door den hevigen winti veroorzaakt zijn. Het vliegtuig kwam uiit de richting vam Brugge on stortte vóórover neer. Heb werd zwaar beschadigd en de motor was zoogoed1 a!s geheel vernield. De beide officieren, die niet gekwetst waren, zijn naar Aardenburg gébracht en zullen geïnterneerd worden. De Kamerzetel van Nijmegen. Naar wij vernemen worden behalve oud-Minister Kolkman nog de volgende candidaton genoemd ter voorziening Ln de vacature van Tweede Kamerlid Pastoors de heer R. Dobbelman te Nijmegen, en de heer Engelsch, ambtenaar der K. S. A. te Leiden. Uit de 8igarenindustrio. l>e vier organisaties vam werklieden- vereenigtogen in de sigaren- en tabaks industrie hebben zich tot do fabrikanten- benden gewend om loonisverlvooging vooor de verschillende categorieën van arbeider» in deze industrie werkzaam. Het betreft hier een voorioopigen toeslag (door andere maatregelen te volgen) waardoor do loo- nen der arbeiders 25 pCt. zullen word co vermeerderd De arbeidersbonden in d© sLgarcntod us- tni© hebben eeno serie wenschen, d'ie zij achtereenvolgens zouden willen verwezen lijken waardoor in de toekomst de prijzen van het fabrikaat zich belangrijk in op- waartsche richting zouden wijzigen 'en do 2 cents sigaar dan zo-u vervallen. (Ilbld.) Gemengde berichten. Een smokkelaaVsavcntuur. Do volgen- geschiedenis lezen we in ,,Tubantia": Zat- terdagavond j.t. trok een boude van onge veer 40 smokkelaars uit, oin hun slag te slaan. Ieder lid droeg op zijn rug een vrachtje smokkelwaar, dat bij oen even tueel gelukken van den „tocht" een zoet winstje zou afwerpen. Handig werd gema noeuvreerd en de spanning deed de barre koude vergeten- Voetje voor voetje ging de stoet, die reeds op verren afstand duidelijk afstak tegen 't glinsterend wit der sneeuw voorwaarts en iedere man deed zijn best het verraderlijke gekraak, dat zich bij iederen. pas onvoor waardelijk liet hooren zooveel mogelijk te dompem. Toch schoot men op, de ruimte, dj© nog tusschen hior ©n het land van be lofte lag., werd steeds kleiner en 't gimg er n/u tamelijk secuur op gelijken, dat de slag gelukken zou. Nog eenige honderden meters werden af gelegd onder stil gegnuif van kans op een goeden nacht. Dan komt er plotseling stoor nis en op het halt geroep van eenige solda ten, staat plots de gansche bende als ge- ëlectriseerd. Gesnapt, met de „overzij" in 'i zicht, schokte het thans door de rijen en niemand trachtte, uit vrees voor een kogel te vluchten. Even werd door de nieuwe grensbewar kers raad gehouden waarvan liet alo.t was, dat ze de heele sliert van smokkelaars me- de zouden nemen naar de wacht. AlraS bleek echter, dat de soldaten met het ter rein en de verschillend© wegen nog niet bijster goed bekend waren, zoodat een der smokkelaars, goeie knul als-ie was, den soldaten aanbood hun den weg t© wijzen. En zoo geschiedde. De soldaten verge noegd over hun vangst, merkten niet he* geglunder en gegniffel onder de smokke laars. Stevig werd voortgestapt tot dat op zeker oogenblik de vriendelijke geleider der soldaatjes voorstelde; maar rechtsom keert te maken, wilden ze niet geïnter-. neord worden. Wat was het geval? De smokkelaar», misbruik makende van de onbekendheid met jiet terrein der soldaten hadden ondf-r militair geleide langs ccn omweg koers ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1