St. Nicolaas.
MAANDAG
22
NOVEMBER.
1915.
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
JAARGANG
No. 1802
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Intero. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
aten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/j cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Da ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regul meer IE cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cont, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
vertoand met onzen Sint-Nico!aas-wed.
strijd maken wij e»r H.IÏ. Adverteer
ders attent op, dat nu de ad verten-tién
liet alteen gerezen, doch herlezen en.
zelfs gespeld worden.
(ene gelegenheid om diverse a/rtikiaten
onder het oog van het koopkrachtig
publiek te brengen, bestaat c.r nick
oral tijdige inzending!
lf9t daags te voren, om aan alïje verlan
gens van adverteerders te kunnen vol
doen, en daardoor onzerzijds mede te
werken om het succes te ^©rgroot&n.
Voor Z. H. den Paus.
Vorig bedrag
v&nheim, oorlogswinst van een
jndbouwer. Waai' bllijven
snieren?
N'. opdat, vrede spoedig .intrede
l dankbaarheid wegens goede
«ken en ter navolging daar
'eden dit eveneens kunnen
toen
602.94
3
Tegen.
Hat is zoo gemakkelijk zich „tegen"
iffteidsraaat'régelen te verklaren, als die
klaring toch geen gevolgen heeft voor
practijk. Men behoeft zich dan over
i stem niet zoo bezorgd t© maken en
volk vindt zulk een houding dikwijls
iclitig en kranig.
loo hebben nu weer in het Vaorloopig
slag inzake de Oorlogsbegrooting
lige leden" reeds beloofd hun stem aan
begrooting te zullen onthouden. Die
lige. leden zijn natuurlijk vertegen-
rdigers der S. D. A. P.
Makkelijk kunstje om de oppervlak-
e massa voor zich in te nemen.
'oen er over de mobilisatie-credieten
est worden gestemd, waren de socialis-
i er v o o r. Hun stem tegen zou toen
llicht een practise h gevolg met zich
bben meegebracht.. En daarvoor waren
beducht! Ieder zag het toch immers
idelijk in: er m oest een leger zijn om
neutraliteit van ons land te verzekeren.
Zonder Oorlogsbegrooting geen leger
is klaar als 'n klontje. Tóch stemmen
socialisten ieder jaar weer, hoe die be
ding er ook uitziet, altijd en per se er
gen. Men beproeve de consequentie
zulk een optieden op te diepen. Wij zien
geen kans toe
Hel leger van generaal von Kövess
heeft Novi-Bazar bezet. - De Ruseen
bezetten de stad Tsjartorysk en het dorp
Kozlinitsji. - Italië moet besloten hebben
geen afzonderlijken vrede te sluiten.
Van het Westelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Evenals de overige dagen valt er van
dit oorlogstor rein niets bijzonders te mel
den. Heit Duitsche legerbericht zegt, dat
de Duitsche troepen aan de spoorlijn Ype-
renZonnebeke een groote mijn deden
springen in de vijandelijke stelling en bij
Souchez een geslagen trechter bezetten,
dien zij ook in hun bezit hielden na een
tegenaanval. Het Fransche legerbericht
meldt, dat het geconcentreerd artillerie
vuur der Franschen krachtig werd voort
gezet en de Duitsche verdedigingswerken
op verschillende punten werdén vernield.
Joffre te Belfort.
Joffre heeft, volgens de „Basler Nach-
richten" Zondag een bezoek aan Belfort
gebracht,- waar hij een troepen inspectie
heeft gehouden en onderscheidingen uit
gereikt heeft.
Churchill naar het front vertrokken.
Churchill heeft Donderdagmorgen Lon
den verlaten, om zich bij zijn regiment in
Frankrijk te voegen, waar hij den rang
van majoor zal bekleeden. Zijn ©cht/genoote
deed hem aan het station uitgeleide.
Van het Oostelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Op dit oorlogsterrein hebben de Russen
©enig© vorderingen gemaakt. Ten Westen
van Dunaburg zoo meldt het Russische
legerbericht werden de Duitschers ge
noodzaakt zich terug te trekken naar de
spoorlijn naar Ponievege. Ook op den lin
keroever konden de centralen volgens
het Russische legerbericht zich niet
handhaven en heroverden de Russen de
stad Tsjartorysk en het dorp Kozlinitsji.
Noch het Duitsche, noch het Oostenrijksche
legerbericht melden iets van cteze Russi
sche vorderingen, maar zeggen slechts,
dat de toestand hetzelfde is gebleven.
Van het Zuidelijk oorlogsterroin.
Overzicht.
De slag aan het Isonzo-front duurt voort
en al maken de Italianen geen groote vor
deringen, zij komen toch telkens iets voor
uit. Zij hebben thans voet gekregen op den
top van den Monte San Michele en in den
sector van Oslavija een bertgop van de
vijandelijke verdedigingslinie genomen.
De verwoesting van het klooster
Castognavizza
De ,,Neue Freie Presse" bevat een schrij
ven van don Alfonso de Bourbon en Oos-
tenrijk-Esse, waarin hij zijn verontwaar
diging uitspreekt over de verwoesting van
Castagnavizza bij Gorz met den grafkelder
van de laatste Fransche koningen uit het
huis Bourbon.
(Op een hoogte ten noordoosten van
Görz ligt het klooster Castagnavizza met dc
graven van koning. Karei X van Frank
rijk, van zijn zoon don hertog van Angou-
lème, diens gemalin, van graaf Henri van
Chambord en diens gemalin Maria The-
resia.)
Van het Zuidoostelijk oorlogsterrein.
Overzicht
De Duitsch-Oostenrijksch-Bulgaarsche le
gers zetten geregeld hun, opmarsch voort,
waardoor het Servische legér gedurig
meer in het nauw wordt gedreven. Bijkans
heel Servië is door de Duitsch-Oostenrijk-
sche en Bulgaarsche troepen bezet. Nog
slechts een smalle strook langs de grens
van Albanië is in Servische handen; Pris-
rend en Monastir zijn benaderd terwijl het
Servische leger van de hulptroepen dei-
Geallieerden, welke tusschen de Cerna en
de Wardar pogen voort te dringen, afge
sneden is.
Het leger van Von Kovess is van Novo
Varos naar Novi Bazar opgetrokken, dat
werd bezet. De linie Sjenetsa-Doega Pulja-
na-Baska is overschreden, de Prepolaj-
hoogten en het Goljak-gebérgte zijn in
's vijands bezit, zoodat oud-Servië thans
geheel door de Serviërs is ontruimd.
0p Zee.
Het Fransche transportschip „Calvados"
ge'orptdserd. t
De Lon-densch© „Star" bevat den volgen
den brief -uit Algiers, door Racon, een of
ficier op hot stoomschip „The Lady of
Pdymouth", nan baar gericht:
„Wij onitelèikteni eerst een -'eege sloep
van 'de „Sahra" uit La Rochrtte, maar
ze beek eerst- bezet te zijn geweest. Ver
volgens ziagem we een verlaten houtvlot,
en een .kleine boot, waarvan wij jLoffxie-
ren en 42 se'daten opdikten, .«Isuned»» een
cedeejte van de bemanning, behoor-Mid tot
het transportschip Ca-lvados". uit St. Na-
zaLre, dat getorpedeerd was door een on
bekende duikboot. Niet vee', verder ont
dekten wij de over-blijfsd'en va* een ander
wot, waarop zich ook ©enige manschap
pen bevonden. De bemanning deed al het
mogelijke om de ongelukkigen, die na 15
maanden verblijf iin de loopgraven, naar
Frankrijk terugkeerden, te redden.
De officier verteldé, dat hij 3 soldaten
in zee had1 zien val'ten en. zich aan de duik
boot bad zien vastklemmen in de hoop,
daar aan boord te worden geheschen. Een
officier itrapte ze 'met den voet in zee te
rug, terwijl hun kameraden 'b op ©enigen
afstand waarnamen zonder hulp te kun
nen bi-eden.
Er werd uitstekend gezorgd voor de 53
mannen, die van de 800 de eenige gered
den waren. Den volgenden ochtend wer
den er -twee schoten gelost op de ..Lady
of Plymouth", die daarop alle lichten
doolde.
De „Ancona".
De Ita-liaansche regeering heeft den ge
zant der Vereenigde Staten te Rome er
van in kennis gesteld, dat er geen enkele
aanwijzing bestaat, dat de duikboot, die
de ..Ancona" tot/ zinken heeft gebracht,
•van oen ander© nationaliteit dan de
Oostenrijksche.
0p den Balkan.
Een blokkade?
Aan de Londensclie bladen wordt uit
Athene bericht: Volgens de bladen heoft de
Eugelsche legatie medegedeeld, dat dc mo
gendheden der Entente besloten hebben tot
een economische en commercieele blok
kade van Griekenland.
Lord Kitchener te Athene
Lord Kitchener is te Athene aangeko
men en heeft mot den Engclschen gezant
een bezoek bij den Kuning en minister
Skocloedis gebracht. Omtrent dc bespre
kingen, die hier gevoerd zijn, wordt de
grootste geheimzinnigheid in acht geno
men, seint Reutor. Er is blijkbaar echter
geen belangrijke verandering in den toe
stand ingetreden.
De Grieksche regeering blijft zich bereid
vorklaren in den ruimston zin te voldoen
aan de eischeu der Entente, in zooverre
haar verhouding tot andere oorlogvoeren
den niet ernstig daaronder lijdt.
Een avondblad deelt mede, dat een mi
nister zou hebben verklaard, dat de rcgce-
ling, teneinde alle redenen voor dwang
maatregelen weg te nemen, bereid zou
zijn alle mogelijke faculteiten te verleenen
teneinde de netelige quaestic, die thans
hangende is, te regelen.
Kraohtiger politiek van de Entente ten
opzichto van Griekenland.
Reuter meldt uit Malta: Er is reden, om
aan te nemen, dat de Entente-rnogciulhe-
den besloten hebben tot een krachtiger
politiek ten opzichte van Griekenland dan
tot dusver is gevolgd. Men verneemt, dat
de toestemming van Griekenland voor den
.terugtocht van de Engelsch-Fransche
troepen naar Griekenland zoo de noodza
kelijkheid zich mocht voordoen, de geal
lieerden niet bevredigt zonder voldoende
waarborgen. Zij zullen derhalve aandrin
gen op een scherper omlijning van Gric-
kenfands houding. Men verneemt, dat de
geallieerden, hetzij onmiddellijke inter
ventie of onverwijlde demobilisatie van
het Grieksche leger zullen eischen.
Maatregelen tegen den Griekechen handel
Egyptische assuradeurs hebben gewei
gerd. Grieksche schepen te verzekeren en
de bankiers aanvaarden geen Grieksche
connossementen meer, terwijl de Egypti
sche posterijen weigeren postwissels vöor
Griekenland ter verzending aan te nemen.
De koning van Montenegro ernstig
ongesteld.
Volgens een bericht van de „Petit Jour
nal" is de toestand van koning Nicolaas
van Montenegro, die den laatsten tijd
steeds te wenschen overliet, zeer ernstig
geworden, zoodat de kroonprins, die te
Kaap Martin vertoefde, plotseling te Cet-
tinje teruggekeerd is.
Duitschland.
Kardinaal Hartmann.
Volgens de „Kótnische Volkszeitung" is
aartsbisschop kardinaal dr. Hartmann
gisteren naar Rome vertrokken, om aan
liet a.s. consistorio deel te nemen.
Italië.
Italië sluit ook geen afzonderlijken vrede.
Volgens een telegram uit Rome heeft
Italië zich aangesloten bij de Londansche
overeenkomst om geen afzouderlijken vrede
te sluiten.
Zuid-Afrika.
Het Parlement geopend.
Bij de opening van het Unie Partemdnit
beschreef lord Buxton, de gouverneur-ge-
nor a al. het aandeel, dat Zuid-Afrika in
den oorlog heeft gehad. Hij zei. dat op de
meeat bevredigende wijze gehoor ia gege
ven aan rlen oproep voor vrijwilligers voor
den dienst in Europa, Midden-, en Oost»-
Afrika evenals elders. Zuid-Afrika zou
voor een deel ut de kosten, dezer contin
genten witten bijdragon,
Generau' Hertzog deelde mode, dat hij
het voorstel zal doem, Do Wet en diens
volgelingen in vrijheid 'to steü'on en een 1
algemeen© kwijtschelding vain straffen af
•te kondigen.
Verschillende oorlogsberichten.
Een Belgische universiteit te Cambridge.
Het vorige jaar -is or to Cambridge een
Belgische universiteit opgericht. God uren-
de liot academiejaar 1914—'15 hebben 30
professoren aan 130 studenten van ze»
verschillende faculteiten enderwijs gege
ven.
Nieuwe kazernes cn forten. Ben En-
colsch Witboek, dat Donderdag gepubli
ceerd is. bevat een specificeer: ng van do
gelden, die bij de ileening, die tot 31 Maacti
loopt, uitgetrokken zijn voor permanente
letrerwerkm:
forten-en artiMerie'oorlsen f2,018,000;
legeroirdoinnancegebouwon f 207,600;
kazernes en geweerdepóts f6,176,400.
Russia's Day. Te London is eon „Rus
sia's Day" gehouden ten bate van het Rus
sische Itoode Kruis. In dó groote hotel»
vonden festifiteiten plaats. Eon der mati
nees werd door koningin Alexandra bij
gewoond.
Het derde DoomaWd gesneuveld. K<v-
ionel Zeveginteoff werd bij eon luchfgo-
vecht rtuode'ijk getroffen. Hij is het dente
Rocmaiid, dat in den strijd gevalion is*
Buitenlandsche berichten.
De verjaardag des Pausen.
Uit Rome wordt d.d. 21 Nov. aan „Do
Tijd" gemeld:
Ter gelegenheid van den verjaardag des
Pausen werd een druk-bezochte receptie
gehouden. Alle diplomaten, bij den H. Stoel
goaccreditoerd, en tal van Kardinalen, bo
den Zijne Heiligheid, die zijn 61ste levens
jaar heeft voleindigd, hunne geluwenscheri
aan, waarop Z. H. een korte toespraak
hield.
Nederland en de Oorlog.
Te korte term ij n.
De dezer (lagen afgekomen hesluiten,
waarbij de landweerlichting 1908 mot in
gang van 25 November en de landweer
lichting 1909 omstreeks 20 December met
klein verlof naar huis worden gezonden,
FEUILLETON.
MARGUERITE.
tór in 't midden woonde, in öon huisje,
aarvan de verweerde stecnen deden dem-
"n aan de tot op den draad versie/ten
mie van den arme, doch dat overigens
vriendelijk uitzag mot zijn door gara-
foms en viooltjes halverwege omlijst
•Ier. haar vriendin, Joanne Milhau,
dochter van den tweeden* meesterknecht.
?.ii \v*9t wel. dat Jeanne haar niet kooi
nnerken, want tie arme was blind, maar
ee voel de er behoefte aan hot huisje,
for die vriendschap voor haar geheiligd,
•orbij te gaan, orn zich te versterken
*or de gedachte aan de deugd van on-
'rwerpi.Mg, waarvan Jeanne oen zoo tref-
i"l toonbeeld was.
9e «teeg. afbellend naar don weg, diie
óteil tot aan de „beek van Rome" af
valt. bracht haar bijna vlak tegenover
ingang van haar tuin. Zij vond Ro-
tèie al bezig met het bereiden, van het
|nor, Rodière bood, in weerwil van haar
'H-ön-zestig jaren, een. beefd van b'oeii-
)<te physieke en moreel© gezondheid,
lar trek van ordelijkheid verried zich in
eenvoudigste dingen, op. de potten en
'rnnen, die bforrken op de schragen, op
koperen kandelaars, op de roo-
niiton van de vloer, op haar
r,n persoonlijkheid. In het heldere licht
tiaar catalaansc.h hoofddeksel, dat
tohen zijn pilooien de ziiveren haren
r- waarvan twee banden het breede,
ti'ie voorhoofd omgaven, drukten haar
ge eegd! de gel a ate'me kkon ,ope nt i airtigheid
en vrijheid uit. Zeikeu*,"zij klaagde niet
over haar lotsbestemming. Ouradou, haar
schoonzoon, had zij hief a.'s haar eigen
kind. Zij konden hopen op fórtuin. Maar
ongeletterd, haar weten slechts uit de er
varing opdoende, vertrouwde Rodière
meer zich zelve dan. hare naasten. Zij had
al zoo we! -rijke families zien kei'deren.
Zij beoordeelde langzaam mensclien en
zaken, trachtend in zich de meest gerech
tigde vooringenomenheden te onderdruk
ken. Soms. in de vrees van zich te vergis
sen of haar evemmensch in dwaling te
brengen, vermeed zij -in moeilijke zaken
haar oordeel uit te spreken.
Toen Marguerite, niet zonder de nood-ige
voorzorg, haar de komdt van Cazals 'had
aangekondigd, werd haar brunji ge'aat
rood gekleurd, en hiehd zij op, den haard
van een nieuwen voorraad eikenhouten
takken te voorzien
..Wat komt. die dwaas hier. doen?" vroeg
zij, zich oprichtend in haar volle, ener
gieke gestalte.
„Dat kunt u wel begrijpen... Maar va
der moet ni©t ongerust worden gemaakt."
„Dat is waar."
Rodière liep door de open glazen deur
der keuken, de ruime eetzaal binnen en
stond een oogenblik bij oen der twee ven
sters te peinzen
„Uw vader heeft gelijk." sprak zo als
dan. „Die man is een duiivel. Maar dat
doet er 'niet toe, hij moet zonder nevenbe-
doe'ing opgenomen worden; wij moeten
hem goed trachten te doen., zoo hij dat
ten minste wil."
Wellicht I men ee.n offertje moeten
brengen."
Rodière keek het meisje aan, en haar
bereid vindend, zelve het eerste offer te
brengen, kuste zij haar met een gevoel
van bewondering op het voorhoofd. Zij
spral^ (niet meer. De dienstbode, Agabhe,
ouder* dan haar meestereis, bepaalde zdch
steeds tot' de hoogst noodige woorden voor
den dienst. Door tel vam ongelukken ui't
de wereld geworpan, was zij bang voor
al'/es geworden en had zij zich ón veilig
heid onder het dak der Ouradou's ge
steld. Haar zwijgen leek Rodière, en ge
wende deze er aan, om in haar geest de
zorgen, d-ie haar drukten, rustig te over
denken.
Tegen den middag dekte pen hagelwit
laken de tafel. Marguerite was bezig met
een bouquet te rangschikken van klapF
rozen vermengd met bloeiend priemkruid,
toen zij dooi den tuin haar vader en Jac
ques zag aankomen. Jerques Perraclie, de
rechterhand van den patroon.
Jacques, twintig jaren oud, van hooge,
even re dig gebouwde gestalte, met zeer
bruin, ©enigszins mager, door een korten
puntbaard verlengd gezicht, bood een mooi
type van een jonkman uit drte streek. In
zijne levendige oogen las men schei-pzin
nigheid en zijn mond toekende wilskracht
en energie. Zijn vader, de eerste meester
knecht van Ou radon, was in den eersten
tijd der onderneming bij een brand, die
's avonds uitbarstte, in de fabriek gestor
ven. Ouradou «had'den wees opgenomen,
eri daar deze door zijn v'lijt op school, en
vervolgens door zijn arbeid op de fabriek,
beantwoordde aan de genegenheid en het
gékl. aan hem besteed, had Ouradou hem
in zijn gezi-n gehouden. Niets gebeurde in
de fabriek zoo het niet eerst door Jacques
in alle vrijheid was goedgekeurd. Hij had
Ouradou weilioht nog meer 'lief dan zoo
hij zijn zoon waro geweest, want hij be
minde hem met d'e oprechtheid van het
kliftd. -de dankbaarheid van een uit de di-
lende geredden wees, de toewijding van
een {'eerlang, zijn bo angen lailerinnigst
toegedaan.
Rodière had hij lief, hij gevoelde zich
altijd zoo klein tegenover de goede, lieve
vrouw, die hem op hare knieen had ge
wiegd. Hij had in die vriendelijke woning
Marguerite zien opgroeien; hij had haar
leeren loopen en spelen; hij had haar ge'
troost in haar kleine verdrietelijkheden,
en steeds voor haar grilletjes bezwijkend,
haar lief cn aardig verlangend, had hij
iets van zijne ziel in de hare geprent,
zooals hij-zelf in zijn ziel iets van die van
Marguerite had opgenomen. Zij waren
de beide kinderen van het gezin, gelijk,
onbekommerd, de broeder en .zuster tegen
over de ouders van Marguerite evenals
tegenover God.
Ouradou en Jacques naderden langzaam
en spraken zacht met elkander. De komst
van Cazals hinderde hen blijkbaar.
Evenwel toonde Jacques aan tafel zijn
gewone opgewektheid. Hij liet zich door
Marguerite met een bloem decoreeren,
terwijl hij-zelf een klaproos tusschen de
zwarte haren van Marguerite stak.
Er werd gesproken over twee meester
knechts: Carrère, die een listig, wantrou
wend karakter had, en Milhau, die tegen
geen enkel werk opzag. Gc%n enkele aan
tafel durfde den naam van Cazals uit
spreken. Maar Jacques, die tussclim
grootmoeder en Marugcrite aan de familie-
tafel zat, welke in een hoek, hij het von-
ster was geschoven voor de gezelligheid,
Jacques merkte op, hoe ijverig de beide
vrouwen den patroon bedienden en hem
vertroetelden. Um haur niet nog ineor te
verontrusten, veinsde Ouradou dat niet
op te merken. Maar aan het einde van
den maaltijd, kon hij zich niet langer in
houden, de gedachte aan Cazatei
maakte het hem te benauwd.
„Wat zouden wc gelukkig kunnen zijn",
zuchtte hij, ,;in dit zonnig land, waar onze
pogingen zoo ruimschoots worden be
loond-"
„Wij zullen gelukkig zijn, omdat we
het willen", antwoordde Jacques. „Is het
niet zoo. Marguerite?"
„Ja, Jacques. En wij zullen de kracht
vinden om ons te geven en het goede te
doen."
Bij die zoo edele woorden wisselden de
twee mannen, ietwat verlegen, glim
lachend een blik.
Toen zij waren heengegaan, zette Mar
guerite zich buiten op de steenen bank,
welke van de deur der vestibule tot V«o
deur der keuken zich uitstrekte, om haar
verfdoos in orde te brengen. Zij hield er
van een aardig hoekje of plekje in haar
omgeving met waterverf of als pastel weer
to geven.
Na haar met tulle gegarneerden hoed
van rood vilt te hebben opgezet, begaf zij
zich naar het pleintje met grootmoeder,
die. om toilet te maken iu de week, s'jechtd
haar keukenschort had af te doen, wlft
zo dan iin een onberiepelijken zwarten ja
pon was gekleed. Zij verzochten Madelei
ne. de vrouw van Carrère, ©m voor dien
avond de kamer voor Caza'ts In gereed
heid te brengen. (Wordt vervolgd.)