15
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
JAARGANG No_ 1850
DeÊcidódleSou^ont
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
lel GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; b{jonze
iten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
MAANDAG
NOVEMBER.
1915.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groots letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
tor bommen uit een Oostenrijksch
jtnig op Verona geworpen, zijn 30
schen gedood, en 48 gewond.
rchill zal Woensdag naar Frankrijk
takken om zich bij zijn regiment te
- Smuts zal een contingent in
Jth-Oost-Afrika aanvoeren.
het Westelijk oorlogsterrein.
Overzicht
he>t front in Frankrijk en BetLgië is
iatóte dagen niets van belang voorge-
Het ongunstige jaargetijde, do
Idurande regens met hunne gevolgen,
jarige onbegaanbare wegen, over
doende riviertjes, maken de troepen-
ijing moeilijk.
Koning Albert ziek.
Belgische oorlogscorrespondent van
Tijd" seint: Het harde krijgsmansle
de gTooto vermoeienissen en ontbe-
ftn, de ernstige slagen, die België en
vorstenhuis troffen, hebben het gestel
koning Albert niet onaangetast gela-
Lang b'.eef de fiere vorst de ongekmak.
cobusgzame, statdge figuur, zooals
die bewonderde. Maar ón de laatste
n was het voor zijn omgeving geen
m meer, dat de koning lijdende was.
i hebben de ziekte-verschijnselen zich
iijk geopenbaard en blijkt de koning
'jon aan een hardnekkige maagziekte,
lem veel pijn veroorzaakt, hem gere-
b voedsel toename verhindert en 'i ge-
oDderrniint. De toestand is echter gfr
ig niet zorgwekkend en alsnog niet
*ig. De géneesheerem hopen op 6poe-
algëheel herstel.
in het Oostelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Tsartorysk zijn de Duitsch-Odsten-
khe troepen in de Russische stellingen
ilan en hebben daarbij, volgens de
sche berichten, 1500 man gevangen
men on vier machinegeweren ver-
Verder is op dit oorlogsterrein niets
ïgevallen, dati den) Lfgemeenen toe-
ïi heeft kunnen veranderen.
het Zuidelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
rer het geheele' front blijven de Iialia-
nog steeds aanvallen, evenwel zonder
ogrijke vorderingen te maken. Over
Col di Lana blijft de tegenstrijdigheid
Ie berichten bestaan; de Italianen zeg-
dat zij den top in handen hebben, de
tarijkers hetzelfde.
tatenrijksche vliegeniers hebben eon
tl gedaan op Verona. Een Italiaansch
rnniqué meldt hierover:
tie Oostenrijksche vliegers deden gis-
'htend een aanval op Verona. Zij liéten
»mmen, grootendeels ontploffende, op
:hillende gedeelten van de stad vallen,
maar Ln het bijzonder op de Piazza Derbe,
het hoofdpein, waar de markt wordt ge
houden. Door de bommen werden 30 men-
schen gedood en 48 gewond.
De materieele schade heeft niet veel te
beteekenen.
Van het Zuidoostelijk oorlogsterrein.
Overzicht
De Bulgaren zijn thans over het lieele
front de Morawa overgetrokken, zoodat
de groote spoorweg, op wellicht enkele
kleine sectoren na, in hun handen zal we
zen. Het bezit daarvan mag voor de cen-
tralen echter eerst dan als volkomen zeker
worden beschouwd, indien zij ook het dal
van de Toplitsa beheerschen, welker dal
van Nisj naar het Westen voert. Daarom
is de mededeeling van belang, dat von
Gallwitz de kammen van het Jastrebats-
gebergte nadert (1560 meter is de hoogste
top), daar dit gebergte zich ten Westen
van Nisj van Oost naar West uitstrekken
de, het dal van dc Toplitsa beheerscht.
0p Zee.
De duikboot- en mijnoorlog.
Lloyds meldt dat het Engelsche
stoomschip „Sir Richard Awdry" is ge
zonken.
Lloyds bureau meldt, dat het Engel
sche stoomschip „Hen of Crombie" in den
grond is geboord. De bemanning is gered.
Lloyds verneemt uit Grimsby: Men
„vreest, dat de treiler „Rosedale" op een
mijn is geloopen en gezonken en de tien
opvarenden zijn omgekomen.
Lloyds verneemt, dat de Engelsche
stoomboot „Moorside" is gezonken. Een
man van de opvarenden-is gered.
Reuter meldt, dat het Italiaansche
stoomschip „Fireuze", bestemd voor Port
Said, is gezonken. Van de passagiers en
de bemanning zijn 123 gered, 21 worden
vermist.
Volgens een Lloyds-bericht is het
Noorsche stoomschip „Waeousta" gezon
ken. De bemanning is gered.
Naar Reuter méldt, is het Italiaansche
stoomschip „Bosnia" in den grond ge
boord door een onderzeeër, die de Oosten
rijksche" vlag voerde. De bemanning en
de passagiers zijn grootendeels gered. Van
één boot echter met 12 man van d© equi
page en zeven passagiers heeft men nog
niets vernomen.
België.s
Een dagbladcorrespondent gevangen.
In Hesse! bij Lier hebben de Duitsche
militaire spionnen de hand gelegd op een-
vermoedelijk En gel schen, correspondent
van een dagblad. Op hem werden berich
ten bevonden, welke hij aan een slagers
knecht te- Lier had aangeboden over de
grens te brengen voor een bedrag van
10 francd. De gearresteerde is naar Brus
sel gebracht.
Luxemburg.
Journalist Prüm.
De bisschop van Luxemburg heeft den
Paus telegrafisch verzocht te willen me
dewerken tot vrijlating van den Luxem-
burgschen journalist en politicus, Emili
Prüm.
Engeland.
Het aftreden van Minister Churchill.
Gelijk onze lezers weten, heeft thans ook
Minister Winston Churchill zijn ontslag
uit het Engelsohe ministerie genomen.
Na zijn ongelukkig optreden met betrek
king tot de verdediging van Antwerpen en
de DardaneHen-expeditiie, was het ver
trouwen der regeering, zoowel als dat van
het Britsche volk m Churchill's beleid
ernstig geschokt. Bij de laatste reconstruc
tie van het Kaïbineb trad hij als hoofd der
admiraliteit af en aanvaardde het weinig
zeggende ambt van kanselier van het her
togdom Lancaster. Toen echter Asquith
bij het samenstellen van zijn oorlogsraad
hem passeerde en Balfour, Bonar Law,
Ms. Henna en Lloyd George aanzocht,
achtte hij het raadzaam cm zijn ontslag
te nemen.
't Is een weinig glorieus einde van de
zen eens zeer populairen staatsman.
Churchill is den 30sten November 1874
geboren, trad in 1895 in dienst van het
leger, nam in 1898 deel aan de Nijl-expe-
ditie en maakte den slag van Khartoem
mee. In 1899/1900 was hij correspondent
van de „Morning Post" in den Zuid-Afri-
kaanschen oorlog, werd gevangen geno
men, maar wist te ontsnappen, waarna
lui verder in dein Boerenoorlog a's lsto
luitenant meestreed. Ilij schreef verschik
lende werken o.a.: „The story of the Ma-
lahand", „London to Ladysmith via Pre
toria", „My African Journey" e.a.
Van 190G—1908 was hij onder-secretaris
van koloniën, van 1910—1911 secretaris
van biwnenlandscho zaken, waarna hij in
laatstgenoemd jaar benoemd werd tot mi
nister van marine.
Do „Weekly Dispatch" bericht, dat
Churchill Woensdag a. s. naar zijn regi
ment in Frankrijk vertrekt.
Een nieuwe Engelsche kolonie.
Eergisteren is een „order in council"
verschenen, waarbij de Gilbert- en Ellice-
cilanden tot eene Engelsche kolonie wor
den verklaard onder den naam van „Gil
bert and EUice Isands Colony" en onder
de juridictie van den hoogen commissaris
voor den Westelijken Stillen Oceaan ge
steld.
De annexatie heeft plaats gehad op ver
zoek van de inlandsche hoofden der be
volking van die eilanden, die Maleisch-
Polynesisch is en uit ongeveer 30.000 per
sonen bestaat.
Het voornaamste uitvoer-artikel dezer
Koraaleilanden is coprah.
(De Gilbert en Ellice eilanden vormen
twee groepen eilandjes, die tusschen de
Marshall- en de Fidji-eilanden zijn gele-
gen).
Italië.
De „Ancona".
Volgens een Turijnsch telegram deelt
de „Stampa" mede, dat de Italiaansche
autoriteiten een onderzoek hebben gelafst
naar de nationaliteit van de duikboot, die
de „Ancona" tot zinken heeft gebracht.
Men wil weten, of het een Duitsche of
Oostenrijksche is geweest. Blijkt uit het
onderzoek, dat het een Duitsche duikboot
is geweest, dan zal Italië den oorlog aan
Duitschland verklaren, voegt liet telegram
er bij.
Van het Vaticaan.
De H. Stoei en de Armeniërs.
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seint:"
Het schrijven, door Z. II. den Paus aan
den Sultan van Turkije over de Armeni
sche gruwelen gericht, en de instructies
door den II. Stoel betreffende de katho
lieke Armeniërs gezonden aan Mgr. DoCci,
apostolisch dedegaat te Konstantinopel,
hebben .reeds vruchten gedragen,
De Turksche Minister van Binnenland-
sche Zaken heeft aan Mgr. Dolci ver
klaard, dat Turkije slechts maatregelen
heeft genomen,, om te vei'hinderen, dat de
Armeniërs doo-r oproer de veiligheid van
het Turksche rijk in gevaar brengen. Ter
wijl echter de regeering der-Hooge Porte
haar eerbied jegens den Opperpriester te
Rome tie kennen geeft, besloot zij voldoe
ning te geven aan zijn verzoek, om de Ar
meniërs, die niet reeds uit hun woonplaat
sen waren weggevoerd, naar elders over
te brengen.
Voorts heeft de Turksche Regeering aan
den II. Stoel bericht gezonden, dat onver
wijld maatregelen worden genomen tot het
verschaffen van levensm id delen aan de
noodlijdende Armeniërs, dat aanslagen op
hun leven door Turksche ambtenaren of
soldaten streng worden gestraft enz.
Deze toezeggingen der Ottomaanse he rfr-
georing om het harde Jot der Armeniërs
•ie verzachten, hebben hier groote voldoe
ning verschaft.
Zuid-Afrika.
Zuid Afrikaansche troepen voor
Duit8ch-Oo9t-Afrika.
In een. door de regeering uilgeschreven
recruteerings-conferentie zeide minister
Smuts, dat tienduizend man Zuid-Afri-
Kaansche Troepen naar Duitsch Oost-Afri-
ka zullen worden gezonden. „De geallieer
den hebben de handen vol," zeide hij, „en
men kan niet verwachten, dat Groot-Brit-
tannië mannen zou kunnen zenden voor
alle veldtochten over de geheele wereld."
Verschillende oorlogsberichten.
Het smelten van kerkkklokken. Naar
gens de „Münchener Neueste Nachrichten"
heeft het Duitsche leger zwaar geleden bij
den marsch naar Krugajewats.
De verliezen van de DuVt9chers. Vol
de Duitsche bladen melden, gaat men ge
regeld voort met het smelten van kerk
klokken; thans heeft de Luthersche ge
meente te Dresden haar oude klokken voor
dat doel aangeboden.
De spoorwegen mi Servië. Te Belgrado
is een maatschappij opgericht, die de
Servische spoorwegen zal exploiteeren. De
ambtenaren zullen bestaan uit Duitschers,
Oostenrijkers en Hongaren.
De koperjacht. Volgens de „Vossische
Zeitung" is in alle Servische plaatsen, die
door de Duitsch-Oostenrijksche troepen
zijn bezet, de koper-jacht begonnen.
Generaal majoor Montanari. f De
Italiaansche generaal Montanari, com
mandant van de Forlï-brigade, is aan de
bij Plawa bekomen verwondingen over
leden.
Het hooger onderwijs te Warschau.
Naar de „Lokal Anzeiger" meldt, zuilen
de universiteit en technische hoogoschool
te Warschau, onder Duitsch beheer, half
November geopend worden.
Een soldatenfamiile Volgens een
„Reuter'-bericht uit Parijs zijn uit één
enkel gezin, dat van den werkman Ber
nard Guichard, in het departement Seino
ct Oise, zestien zonen gemobiliseerd, ter
wijl de zeventiende binnenkort zal opge
roepen worden voor de lichting 1917.
Buitenlandsche berichten.
Amerika verkrijgt het protectoraat over
Haiti.
Ilet congres van Haïti heeft het verdrag
mot de Vereenigde Staten, waardoor dezen
in werkelijkheid het proteotoraat over
Haïti vorkrijgen bekrachtigd.
De vulkaan Stromboli in werking.
De seismografische inrichting te Romo
maakt een telegram bekend, dat Zaterdag
ochtend is verzonden door het observato
rium te Catana en waarin gemeld wordt,
dat de vulkaan Stromboli ora kwart over
negen een zeer krachtige uitbarsting heeft
ondergaan. Er werden groote blokken steen
en hoeveelheden asch uitgeslingerd. Het
hcele eiland Stromboli is met lava be
dekt. üp enkele plaatsen is brand uitge
broken. Te Lipari zijn hevige schokken ge
voeld.
Nederland en de Oorlog.
D o „VI i s t r o o m" aango-
lioudon.
Men. meldt aan de „Tol." u-lt IJmuiden
d.d. 13 Nov.: Het s.s. „V'iiestroom" ia Vrij
dagavond met twee dagen vertraging vain
Lei-lb alhier aangekomen, omdat het te
Lebth was vastgehouden. Wij vernemen
daaromtrent, dat het stoomschip ma ver
trek van Leith, door den mist misleid,
dicht onder de Engelsclie kust raakte en
daar door ©er} patrouillevaartuig werd
aangetroffen en naar Leith opgebracht.
Zonder opgave van -redenen werd de
„Vliestroom" daarna twee dagen vastge
houden, waarna verlof tot vertrek werd
gegeven.
Een ballon gedaald bij
's-Gravenh age.
Op den Waalsdorperweg is door twee
personen gevonden een Luchtballon waar
aan een zak verbonden was. In dezen zak
bevond zich een kaartje waarop stond het
verzoek, om den ballon terug te willen
zenden aan P. A. K. Schule, Kapellen-
strasse 95 4e Ostende.
Vermoedelijk was "het een Duitsche oefe
il ings-b all on. „N. v. d. D."
Uitvoer rund-, schapen- en
v arkensvleesch.
Door den minister van Landbouw is in
verband met de regeling van den uitvoer
van rund-, schapen- on varkensvlee6cli,
voor de week van 14 tot en met 20 Novem
ber liet percentage voor ruridvleesch op
75, voor sciiapenvleesoh op 100, voor worst
FEUILLETON.
De noodlottige erfenis.
Genoeg gepraat nu, sprak Berton-
wiens agenten Berthenay .tusschen
1 in namen, 'brengt h&m naar de pre-
uur, mannen .en van daar kan hij naar
preventieve gevangenis gaan. Wat hij
V te vertellen heeft, moet hij maar
dan onderzoeksrechter zeggen. Nu is
teiirt aan dat dametje daar.
Aan'mij? riep Liane angstig. Ik heb
gedaan. Waarvan beschuldigt men
Het kind van de eehle mevrouw
"'«ret .gestolen, en het voor uw eigen
d te hebben doen doorgaan.
- Dat heb ik niet gedaan, hij heeft
zoo uitgedacht. Bovendien, ik zal
fcnd teruggeven.
- Niet noodig, wij zullen wel zoo vrij
het zonder uw toelating te halen en
de moeder terug te geven.
En dan, jammerde zij, ben Ik nog
genoeg gestraft, de vrouw te zijn van
een misdadiger?
- Maak u daar niet bezorgd over,
Swift haar. Dat 'huwelijk, geslo-
°P valsche papieren, is gemakkelijk
Inbreken. Wanneer gij uit de gevange-
\Lttnt, zult ge zoó vrij zijn alsof er
W can man was geweest, die zich voor
w d'ALleret had uitgegeven en onder
naam getrouwd was.
- Do
gevangenis! kormdo zij, ik wij
naar de gevangenis.
'Daar zal toch niet veel aan te
zijn.
Genade, medelijden, smeekte zij,
wanneer gij mij spaart zal ik alles zeg
gen. Ik zal precies ver teilen hoe het ge
beurd is.
Zwijg, ellendige! brulde Berthenay
haar toe, terwijl hij in machtelooze woede
aan zijn boeien rukte.
Bertonne.au daarentegen zeide:
Ge zult zeer verstandig doen, met
alles te vertellen, maar niet Ihier. Ga nu
met mij mee en verzet u niet, want het
zou mij tegen de borst stuiten ais ik bij
een. vrouw geweld gebruiken moest.
Gedwee liet zij zicli "door den inspecteur
wegbrengen.
Men liet Berthenay in zijn eigen auto
mobiel stappen, waarvan de chauffeur
niet weinig verbaasd was, zijn heer te
zien met geboeide handen, tusschen twee
mannen die blijkbaar stille dienders wa
ren, en die hem bevalen naar de prefec
tuur te rijden.
Behalve de automobiel stond er nog een
rijtuig voor de deur van het hotel, waarin
Bertccnneau met zijn agenten was geko
men en waarin de inspecteur thans met
Liane denzetfderf weg opreed als de auto
mobiel.
XII.
VERGELDING.
Terwijl de gevangenen naar de prefec
tuur van politie en van daar, na door
Bcr tonne au een eerste verhoor te hebben
ondergaan, naar de conciengerie gebracht
werden, begaven de beide zusters Lizzie
en Rosle, zich naar het hotel aan den bou
levard Hausmann
Na het pijnlijke tooneel dor aanhou
ding, dat Lizzie zonder een woord te spre
ken had bijgewoond, hoopte zij thans
haar belooning te ontvangen voor al het
leed, dat zij had doorslaan.
De jonge moeder trilde van. vreugde,
toen zij voor het hotel De Courtevron uit
het rijtuig stapte, gevolgd door Rosie, die
bij den portier van het hole] reeds bekend
was, zoodat hij haar zonder bedenking
binnenliet en er geen aanmerking op
durfde maken, dat nog een dame, wier
gelaat door een dichten sluier was bedekt,
haar volgde.
Rosie kende den weg in het hotei vol
doende om te weten dat de bibliotheek
waar de vaisohe graaf d'Alleret haar
beide ma'en, dat zij hier kwam, ontvan
gen had, aan de kinderkamer grensde en
daarheen ge'eidde zij haar zuster.
Met een sprong was Lizzie bij de wieg,
nam het kind er uit, drukte het aan haar
hart en overdekte het blozende gezichtje
met kussen.
Mijn lieveling, mijn engel, mompelde
zij vol verrukking, terwijl haar tranen do
wangen van- de kleine bevochtigden.
Verstomd van verbazing, met de oogen
wijd opengesperd, stond Ag'.aé Dumont,
de trouwe min, die het kind dag noch
nacht verliet, dit schouwspel aan te sta
ren.
Wie was de dame, die liicr zoo als een
stormwind kwam binnenvallen cn het
kind met liefkoozingen overstelpte?
De min herinnen)© zich dat vroeger
eens, in het park van het kasteel Courte
vron, iets dergelijks was gebeurd.
Nu herkende zij ook de dame en een
angstkreet klonk van haar lippen.
Is het Gods mogelijk! riep zij uft
Mevrouw, hoe komt gij hier? O! als mo-
rouw de gravin thuiskomende hoort wat
hier gebeurd is, dan zitt er wat voor mij
op. Eil ik kan het toch niet helpen!
Stel u gerust, goede vróuw, sprak
Rosie op een toon van gezag, gij hebt niets
te vreezen, want zij zal niet terugkomen.
Niet terugkomen? herhaalde Aglaé,
wier verbazing ten toppunt steeg. Dat ia
ook wat schoons. En waarom zou zij niet
terugkomen?
Omdat het uur gekomen is, waarop
zij, die gij ten onrechte mevrouw de gra
vin, noemt, en die slechts een avonturier
ster is, aan de justitie rekenschap zal
moeten afleggen. Dit kind is niet van
haar, het behoort ons toe en binnenkort
zullen de ambtenaren der politie, die ons
volgen, het ons teruggeven De ware moe
der is hier.
Al wat zij geleden had, was in dit
oogenblik voor haar vergeten
Met nog een laatste schaduw van wan
trouwen, vroeg de min:
Dus... zij is n.ietkrankzinnig?
Krankzinnig! riep Rosie uit. Maar
deze krankzinnigheid was slechts oen
voorwendsel voor de ellendelingen, die
mijn zuster hinderden, om zich van haar
te ontdoen.
Hoe schandelijk! barstte dc min vol
verontwaardiging irit.
En rnet iets vertrouwelijks in haar toon
liet zij er op voCgen:
Nu, om u de gulle waarheid te zeg
gen, ik heb er altijd aan getwijfeld.
Lizzie, die van haar eerste vervoering
bekomen was,, mengde zich hier in het
gesprek door te zeggen:
Ik zal nooit vergeten dat gij de eenige
zijt geweest, die zioh hier edelmoedig en
medelijdend tegenover mij getoond heeft.
Welnu, al ben ik maar een eenvou
dige boerin, daarom heb ik toch een, hart,
Een moederhart, dat zegt alles. Daar
om zal ik u ook niet van mijn. kleine schei,
den, tenzij ge dat zelf zoudt wi-lem?
Ik? Ik zóu het vreeselijk vinden wan
neer ik hem moest missen. Ilij is zoo'n
schatje en, ik houd zooveel van hem alsof
hij vah mjjzelf was.
Dan neem ik u mee en wij zullen
hem verder te zamen verzorgen.
Zoo js 't goed en daar zal de kleine
bij winnen, want die andere liici'd niet
van hem. Och ja, als er vreemde men-
schen bij waren, dan deed zij wei alsof zij
van het kind hield, rnaar als zij alleen
was keek ze hem niet aan en er gingen
wel dagen voorbij dat ze niet eens bij
hem kwam.
Er werd aan de deur geklopt.
James Swift kwam zeggen, dat Agflaê
Dumcxnt door den onderzoeksrechter in
verhoor moest worden genomen.
liet denkbeeld, voor een rechter te zul
len verschijnen had iets angstwekkends
voor de boerin en jammerend riep zij uit:
Maar ik heb niets gedaan, mijnheer,
ik w.ist er niets van. Wat moot die rech
ter vari mij?
Lachend zeide James:
Wees maarniet bang, vrouw Dumont,
wij weten wel dat gij aan niets schuldig
zijt en trouw uw plicht gedaan hebt.
(Wordt vervolgd.)