Dagelijks wordt om 7 uur de H. Com
munie uitgereiklt.
Dinsdag: 9 uur gezangen! Jaargetijde.
Vrdijag: feestdag van de H. Elisabeth
van Thuringe.
Zaterdag: Biechthooren vaji 1012 en
na den middag van 49 uur.
HAZERSWOUDE.
Parochie van don H. Michaël.
Zondag: 6.30 u. uitreiking der H. Comi
munie; 7.30 uur Vroegmis; 10 uur Hoog
mis; 2 uur Vespers.
Maandag: 7.30 uur H. Mis bij de Eerw.
Zusters.
Dinsdag: 8.15 uur II. Mis»
Woensdag: 8.15 urn- H. Mis. 11.30 u. Cat.
Donderdag: 8.15 uur gezongen H. Mis
voor de zielenrust van hen, die op ons
Kerkhof zijn begraven. Cat. 9 uur em
11 30.
Vrijdag: 8.15 H. Mis. Cat. *s nam. 8.30—
4.30.
Zaterdag,: 8.15 H. Mis; biechthoorm 's mm.
van 4—8 uur.
HAZERSWOUDE (Groenendijk).
Parochie van den H. Bernardus.
Zondag: om hailf 8 eerst© H. Mis; om 10
uur Hoogmis; om (half 3 Vespers en Lof.
Maandag en de overige dagen de eerste
H. Mis om 7 uur; de tweede om kwart
over 8.
HOOGMADE.
Parochie van de H. Maria Geboorte.
Kondag: H. Mis te 7.30 uur. 10 uur Hoog
mis; 2.30 uur Vespers.
I.30 uur Catechismus.
Maandag: en volgende dagen do H.H. Mis
«en 8 uur en 8.30.
KATWIJK.
Parochie van den H. Joannes Geboorte.
Zondag; de H.H. Missen te 7 en 10 uur;
te kwant vóór 6 uur Rozenhoedje; te 6
uur Lof.
Door de week de H. Mis te 8 uur.
Deze week de Catechismus naar ge
woonte.
Dinsdag en Woensdag: 's Avonds te half
8 Lof teir ©ere van H. Anitonius en van
H. Jozef.
Zaterdag: 'e Middags van 59 u. gelegen
heid om te biechten.
LANGERAAR.
Parochie van den H. Adrlanus.
Zondag: H. Mis 7 en 10 uur. Na de Hoog
mis Catechismus. 2 uur Vespers.
Door de week de H.H. Missen om 8 en
9 uur.
Door de week Catechismus naar ge
woonte.
Donderdag: 3.30 tot 4.30 uur gelegenheid
om te biechten.
Zaterdag: 6 uur Lof en van 3—4 en 5—8
uur gedegenheid om te biechten.
LEI DSC HEN DAM.
Parochie van den H. Petrus en Paulus.
Zondag: 3 uur Vespers; 7 uut Lof.
Dinsdag: 9.30 uur Veni Creator en gezon
gen H. Mis voor Bruidegom en Bruid.
Woensdag: 9.30 ,uur Vend Creator en ge
zongen H.Mi9 voor Bruidegom en Bruid.
Donderdag: van 1012 nar zitting van
het Kerkbestuur tot het ontvangen deer
plaatsengel den.
6.30 uur Lof.
Zaterdag: 6.30 uur Lof
Biechthooren van 48 uur<
LEIMUIDEN.
Parochie van den H. Joannes de Dooper.
Zondag: 7 uur Vroegmis; 9.30 uur Hoog
mis. Na den middag 1.30 uur Catechis
mus; 2.30 uur Vespers.
In de week de H.II. Missen om 7 uur
en 8.30.
Dinsdag: 7 uur de H. Mis in het Gesticht.
Woensdag: 9 uur gezongen Jaargetijdej
voor de overleden leden der Rijnland-
sche Processie naar Kevelaer.
Vrijdag: Feestdag van de H. Elisabeth.
Zaterdag: na de 2de H. Mis en des nam.
van half 4 af gelegenheid om te biechten.
LISSE.
Parochie van de H. Agatha.
(Zondag: H.H. Missen te 7 uur, half 9 en
te 10 uur de Plechtige Hoogmis; te half
2 Catechismus; te half 3 de .Vespers;
's avonds te 7 iuur Plechtig Lof met
preek.
Maandag: Geen H. Mis te half tien.
Dinsdag: te half 10 gezongen Maandstond
voor den Z.Eerw. heer BT Klekamp.
Te half vier ■voorbereiding' voor de kin
deren; te 7 uur Lof.
Donderdag: te 7 uur Lof.
Zaterdag: van 3—half tien uur bdcoht-
hooren. Te 7 uur Lof.
MEIJE EN ZEGVELD.
Parochie van de H. Maria Geboorte.
Zondag: 7 uur vroegmis; 9 uur Catechis
mus; 10 üur Hoogmis; 2 uur Lof.
Maandag: 8 uur H. Mis; 12. uur Cat.
Dinsdag: 8 uur H. Mis; 12 uur Catechismus
Woensdag: 8 uur de H. Mis; 12 uur Cate
chismus.
Donderdag: 8 uur II. Mis; 12 uur Catechis
mus.
Vrijdag: 8 uur H. Mis.
Zaterdag: 8 uur do H. Mis.
Na de H. Mis gelegenheid om te biech
ten en des namiddags van 3.30—8 uur.
NIEUWKOOP.
Paroohie van de H. Maria Hemelvaart.
Zondag: 7.30 uur iH. Mis; 10 uur Hoogmis
voor de Par.1.30 uur Catechismus;
2.30 uur H. Fam. en Lof.
Maandag: 7 en 8 uur H. Missen.
Dinsdag: 7 en 8 uur H. Missen.
Woensdag: 7 en 8 uur H. Mis.
Donderdag: 7 uur H. Mis; 8 uur gez. H.
Mis; 4 uur Lof.
Eerste) H. Commuiïio der kleine kin-
derm.
Vrijdag: 7 en 8 uur H. Mie.
Zaterdag: 7 en 8 uur H. Mis.
NIEUWVEEN.
Parochie van den H. Nicolaas.
Zondag: half acht de Vroegmis; tien uur
de Hoogmis; ha'.f drie het Lof.
Vrijdag: 7 uur Lof met Preek en Veni-
Creator tot opening van het Veertig
urengebed.
Zaterdag: 7 uur Lof met Rozenhoedje.
Gelegenheid om te Biechten: 's morgens
van half acht tot 12 uur, 's namiddags
van half 4 tot 9 uur.
NOORDEN.
Parochie van den H. Martinus.
Zondag: 7 uur stille H. Mis; 10 uur Hoog
mis; 2 uur Lof.
Woensdag: om half negen gez. H. Mis.
- Overige dagen om 8 uur.
Woensdag, Donderdag en Vrijdag: Cate
chismus.
Zaterdag: Biechthooren van halt vijf tot
zes uur.
NOORDWIJK.
Parochie van den H. Jeroen.
Zondag: heden de H. Missen te 7, 8.30 en
10 uur; 1.30 uur Catechismus; 2.30 uur
Vespers; 6.30 uur Lof v. St. Jeroen met
vereering v. de Reliquien on gebeden.
Maandag en volgende daggen de H. Mis
sen te 6, 7 en 8 uur.
Donderdag: te 7.30 uur Lof v. Allierh.
Sacrament.
NOORDWIJKERHOUT.
Parochie van den H. Victor.
Zondag: 7 uur en half 9 atilUe H.H. Missen
met onderrichting; 10 uur Hoogmis met
predikatie; 's namiddags 2 u'ir Lef.
'6 Avonds 6 uur Recollectie.
NOOTDORP.
Parochie van den H. Bartholoineus.
Zondag: de H.H. Missen te 7 em ie 10 uur;
te 1.30 uur Catechismus; te 2.30 uur
Vespers.
In deze week de H.H. Missen en de
Catechismus alls naar gewoonte.
OEGSTGEEST.
Parochie van den H. Willibrordu9.
Zondag: H.H. Missen 7 en 10 uur. Cate
chismus 1.30 uur; Vespers 2.30 uur; Lol
6.30 uur.
Maandag en volgende dagen de H.H. Mis
sen 7 en 8 uur.
Dinsdag: 6.30 uur Lof voor den vrede.
Donderdag: 6.30 uur Lof voor den vrede.
Zaterdag: Biechthooren 's morgens na de
H. Mis; 's nam. 5—9 uur. Catechismus
naar gewoonte.
OUDE WETERING.
Parochie van den H. Jacobus.
Zondag: de H.H. Missen 7 en 10 uur; 2 uur
Catechismus; 3 uur Lof. Na het Lof bi
bliotheek open tot hall vijf. Half zeven
Rozenkransgebed1 voor Catharina Wal
raven.
Maandag: uitreiking deir H. Communie
te half 7 en 7 uur. Te 9 uur zingende
Rozenkransgebed in de kerk voor Catha
rina Walraven.
In deze week wórdt door 2 missionaris
sen uit het klooster te Woerden de ver
nieuwing der H. Missie gepredikt.
Maandagavond1 kwartier over zeven
opening der H. Missie, alsdan zal door
de Paters de regeling der kerkelijke
diensten en oefeningen worden bekend
gemaakt.
lederen avond In het Lof collect© tot
bestrijding van de kosten dei- missie.
A.s. Zondag sluiting der H. Missie.
ROELOFARENDSVEEN.
Parochie van de H. Petrus-banden.
Zondag: H. Missen 7, 8.30 en 10.30 uur;
2 uur Catechismus; 3 uur Vespers.
Maandag, en volgende dagen de H. Missen
te 7, 7.30 en 9 uur.
Donderdag: 9 uur gez. H. Mis voor de
leden van de Broederschap der Ged.
Aanb.
Zaterdag: 4—8 uur gelegenheid om te
biechten.
RÏJPWETER ING.
Parochie van de H. Maria Geboorte.
Zondag: heden 2de Collecte voor de ar
men. Na den middag te 1 uur Catech.,
en te 2 uur Vespers.
In deze week dagelijks, behalve Vrijdag,
te 11 uur Catech., en Diinsdag ook te 9
uur voor de knnderen, die voor hun 1ste
H. Communie leeren.
Dinsdag en Woensdag: te 8 uur gezongen
Rouw-Mis.
Donderdag: te half negen de H. Mis voor
den vrede met de Litanie van Alle Heili
gen; daarna gelegenheid' om te biechten.
Vrijdag: feest van de H. Elisabeth.
Zaterdag: 's morgens van af 7 uur tolt na
de H. Mis van half negen, en Da <3©^
middag van 48 uur gedegenheid om te
biechten.
A.s. Zondag feest van Maria's Opdracht
in den tempel, ert tevens 3de Zondag
van de maand: volle Aflaat voor de
Broed, v. d. lev. Rozenkrans en voor de
Vereaniging „Voor Eer en Deugd".
Onder de H.H. Missen schaalcoliede
voor tie St. Elieabeth-Vereeniging.
6TOMPWIJK.
Parochie van den H. La\irentiu9.
Zondag: 7.30 uur Vroegmis; 10 uur Hoog
mis; t© 1 uur de Catechismus; te 2 uur
de Vespers; te 7 uur de Congregatie.
Deze week de H. Missen te 7 en 8 uur.
Alle dagen de Catechismus behalve Vrij
dag en Zaterdag.
Vrijdag: Biechthooren voor de meisjes.
Zaterdag: De eerste H. Mis in het Ge
sticht. Biechthooren van 4 uur af.
VOORHOUT.
Parochie van den H. Bartholomeue.
Zondag: half 8 uur Vroegmis; 10 uur Hoog
mis; half 2 Catechismus; half 3 Lof met
Rozenhoedje.
In de week Catechismus naar gewoonte.
VOORSCHOTEN.
Parochie van den H. Laurentiu9.
Zondag: de le H. Mis te half 8; te 10 uur
de Hoogmis. Daarna Bibliotheek. Te
ha'.f 2 Catechismus; te 6 uur vergade
ring van St Aloysius; te 7 uur Lof met
gebed voor den vrede.
Woensdag: le H. Mis te 8 uur. Te 9 uur de
H. Mis tot 'afwering van ziekte onder het
vee.
Op de andere dagen de H. Missen te
half 8 en te 8 uur.
Deze week is er geen Catechismus bij
den pastoor.
Vrijdag: 's middags na schooltijd biecht
hooren voor dé kinderen.
Zaterdag: onder do H. Mis van 8 uur ai-
gemeene H. Communie der kinderen.
Des middags van 3 uur af gelegenheid
om te biechten.
Zondag as. des avonds te 7 «uur instal
latie van den Z.E. Pastoor door den
Z.E. Deken van Leiden.
WARMOND.
Parochie van den H. Matthias.
Zondag: half acht Vroegmis; 10 uur Hoog
mis; half twee Catechismus; 3 uur Oefe
ning v. d. H. Kruisweg; 6 uur Congre
gatie van het Geestelijk Verbond afd.
mannen.
Maandag: <1© H.H. Missen om 7 en 8 uur.
In deze week Catechismus volgens ge
woonte.
Dinsdag: de H.H. Missen om 7 en 8 uur.
Woensdag: 7 u. H. Mis op de Kapel; half 8
uitreiking der H. Communie. 8 uur H.
Mis.
Donderdag: de H.H. Missen om 7 en 8 uur.
8 uur gezongen H. Mis.
Vrijdag: Feest v. d. H. Elisabeth, weduwe,
de H.H. Missen om 7 en 8 uur; na de
H. Mis van 8 uur generale 'absolutie
aan de tertiarissen.
Zaterdag: de H.H. Missen om 7 en 8 uur;
voorm. tot 10 uur, des namiddags van
45 uur voor de kinderen, vervolgens
tot 9 uur gelegenheid om te biechten.
WASSENAAR.
Parochie van den H. Willibrordus.
Zondag: de H.H. Missen: gelezen te 7 uur
en half negen; Hoogmis 10 uur; 2 uur
Catechismus; 3 uur Kruisweg voor de
geloovige zielen; 6 uur Congregatie voor
de mannen.
Maandag: sllechts 2 H.H. Missen te 7 en
8 uur.
Dinsdag en volgende dagen 3 H.H. Missen
7 uur, (half 8 en 8 uur.
Zaterdag: 's avonds 7 uur Lof.
In deze week Catechismus volgens ge
woonte; ook gel. tot biechten volgens ge
woonte, Zaterdag van 5 uur tot half 9.
ZEVENHOVEN,
Parochie van de H. Joannes Geboorte.
Zondag: 6.45 uur H. Communie; 7.30 uui
Vroegmis; 10 uur Hoogmis met preek
2 uur Lof met Roz. en gebed voor den
vrede. Lied 33.
Maandag: 8.15 uur Communie-uitreiken;
8.30 uur Rozenkrans; 9 uur gezongen
Uitvaartdienst voor Cornelia van den
JJssel, gevolgd door de begrafenis.
Dinsdag en overige dagen 7 uur H. Com
munie en 8 uur H. Mis.
Woensdag: 8 uur gezongen Rouwmïs voor
de overi. op ons kerkhof begraven.
Zaterdag: 8 uur H. Mis met uitstelling
van het A'llerh. Aannemen dei* kleinen
en Algemeen© Communie der sehoolkMir
deren.
Deze week het biechthooren voCgens ge
woonte.
ZOETERMEER.
Parochie van den H. Nicotauë.
Zondag: de H. Missen om 7 uur en om
10 uur. Na de Hoogmis Bibliotheek; half
twee Catechismus; half drie Lof; zeven
uur H. Familie.
Eiken dag om 12 uur Catechismus.
De H. Missen om zeven uur en kwart
over achten.
Dinsdag: 7 uur Vincentius-Conferentie.
Vrijdag: half zeven Lof.
Voorzien van de laatste H. Sacramen
ten: Johannes Buitendijk; Cornelia van
DijkOpdam, Theodarus Rietkerk;
Adrianus Smit.
ZOETERWOUOE.
Parochie van den H. Joannes Onthoofding.
Zondag: 7.30 en 10 uur de H.H. Missen.
1 uur Catechismus; 2 uur Vespers, waar
na onmiddellijk Lof voor den wereld
vrede; 6 uur Patronaat.
In de week de H.H. Missen 7 en 8.15 uur.
Dinsdag de H. Mis van 7 uur in het ge
sticht; Zaterdag de 2de H. Mis om haJLf
negen.
Zaterdag: Na de 2e H. Mis en 's namid
dags van 3 tot 5 en van 67 uur gelegen
heid om te biechten.
ZOETERWOUDE—LEIDERDORP.
Parochie van de H. Maria Onb.
Ontvangenis.
Zondag: kwart voor 7 uur uitreiking dei
H. Communie. De H. Missen om half
8 en 10 uur. Catechismus. 3 uur Vespers
en half 7 Lof.
Maandag en de voigende dagen uitreiking
van de H. Communie half 8. De H. Mis
half 9.
Dinsdag: (half 8 Lof.
Vrijdag: half 8 Lof; half 4 en half 5 biecht
hooren voor de kinderen.
Zaterdag: Vanaf 5 uur biechthooren.
Rooster der Retraiten
Rooster der Retraiten van het
St. Clemenshuis te Noordwijkerhout.
21—24 Nov. Kerkzangers uit steden (f 6.)
27—30 Nov. Jongelingen (f 4.)
25 Dec. II. H. Middenstanders en
Bloemistpatroons (f 6.)
710 Dec. Kerkzangers uit dorpen (f 4.)
1215 Dec. H. II. Vincentianen (f6.)
23—26 Dec. St. Jozefgezellen Vereeniging
(jongel.) (14.)
28—31 Dec. Jongelingen uit den Midden
stand (f 6.)
N.B. Men wordt verzocht zich voor deze
Retraiten op te geven bij de Eerw. Gees
telijkheid.
Rooster der Retraiten van het Retraitenhuis
„De Thabor", Eendrachtsstraat,
Rotterdam.
1518 Nov. Ongehuwde Dames. Midden
stand. (Verg. f 6.Door een Pater Je-
zuiet.
2225 Nov. Gehuwde Dames. Midden
stand. (Verg. f 6.Door een Pater Domi
nicaan.
29 Nov.2 Dec. Meisjes uit de steden.
Gewonen stand. (Verg. f 4.Door een
Pater Carmeliet.
710 Dec. Meisjes van den gewonen
stand. (Verg. f 4.Door een Pater Ca-
pucijn.
1114 Dec. Meisjes uit dorpen. Gewonen
stand. (Verg. f 4.Door een Pater der
H.H. Harten.
17—23 Dec. Open. Voor eventueel aan te
vragen retraiten.
24—27 Dec. Werkmeisjes. Gewonen
stand. (Verg. f 4.Door een Pater Ca-
pucijn.
N.B. Zij, die wenschen deel te nemen
aan eene retraite, behoeven niet vooraf te
schrijven aan den Gedelegeerde, maar
worden verzocht aan een der Heeren Gees
telijken te verzoeken, aan den Gedelegeer
de een toegangskaart voor een retraite aan
te vragen. Wie onverwachts geen gebruik
van de reeds ontvangen toegangskaart kan
maken, gelieve deze zoo spoedig mogelijk
aan den Gedelegeerde terug te zenden. De
Retraitanten worden des avonds tegen half
6 ure in het Retraitenhuis, Eendrachts
straat 93, venvacht. De sluiting is cm-
streeks 4 uur. Het Retraitenhuis is ii-ge-
richt voor 40 Retraitanten. Wanneer een
retraite voltallig is, wordt zulks in de
dagbladen aangegeven.
AGENDA'S.
Ned. R. K. Volksbond.
Zondag, 14 Nov. 1 uur. Bidatond op he®
Kerkhof.
Maandag, 15 Nov. 9 u. „Hulp in Nood".
9 uur Brandstoffencommissie (Hoogl. Kerk-
graoht 40.)
Vrijdag, 19 Nov. 9 u. Bestuursvergadering.
Vrijdag-avond, halfnegen repetitie van de
Harmonie St. Gregorius in het St. Jozefs
zaaltje. Tevens aanneming van nieuwe leden,
Zaterdag, 20 Nov. 910 u. zitting Spaar- en
Voorschotbank. (Hoogl. Kerkgracht 40.)
St. Jozefsgezellen-Vereeniging.
Zaterdag, van 89 plaatsbespreking, en
van 910 Zitting Spaarkas. Zaal en biblio
theek gesloten.
Zondag, ten half 7 u. Gezongen H. Mis
met generale IL Com.; de leden worden ver-
zooht hun Insignes te dragen, ten 1 uur uit
reiken van de prijzen van de kegelclub „Klein
maar Dapper", de zaal is open als gewoon,
ten kwart voor negen kegelclub „Hout of
Fout".
Maandag, Dinsdag cn Donderdag is de zaal
beschikbaar voor de Gezellen.
Maandag, van 89 uur plaatsbespreken
voor Dinsdag 16 Nov.
Dinsdag, ten half 8 precies 2de Uitvoering
voor Donateus en de nog aangewezen Leden.
Woensdag, kegelclub Afd. Geh. Gezellen
„Alle negen."
Zaterdag, van 89 plaatsbespreken voor
de Afd. Geh. Eezellen; -Van 910 uur Zit
ting Spaarkas en Bibliotheek.
Zondag, 21 Nov. 's avpnds ten half 8 uur,
3de uitvoering voor de Afd. Geh. Gezellen.
Zita-Vereeniging.
Zondag, geopend vanaf 12 uur. Van half 4
tot halfvijf Zangles. Van half 5 tot half zes
Godsdienstonderricht voor alle meisjes van
het Patronaat. Van half 6 tot half 7 Out-
spanning. Half 6 Spaarkas en bibliotheek.
Zangles voor de kleinste, kwart voor 3, de
overige meisjes van half 4 tot half 5,
's Avonds tot 10 uur gezellige bijeenkomst
hi de lokalen der winkeljuf!!-, en dienstboden.
Maandag-avond van half 8 tot 9 uur Her-
halingsouderwijs (groot Patronaat). Van half
8 tot 9 uur handwerken (klein Patronaat.)
10 uur van Bestuursvergadering. 10V2 uur
v.m. Vergadering afd. Ziekenhuis.
Dinsdag, van 11 tot 12 uur voormiddag
arbeidsbeurs. Inlichtingen voor verschillende
betrekkingen. Van balfacht tot 9 uur Her-
halingsonderwijs (klein Patronaat.) Van half
8 tot 9 uur Handwerken (groot Patronaat).
Van half 8half 10 Kookles al'deeling
Clubavond.
Van half 8 tot half 10 Kookles Patronaat.
Woensdag-avond van 8 tot 10 uur gezellige
bijeenkomst voor dienstboden; van half8 tot
10 uur les in het verstellen, voor meisjes
boven de 15 jaar. Spaarkas en bibliotheek
van 8—9 uur, (ook niet-leden kunnen wor
den toegelaten.)
Donderdagavond de zaal geopend voor
de dienstboden.
Van 8 tot half 10 Costuumcursus.
Yrijdag-avond. Van half 8half 10 gezel
lige bijeenkomst van meisjes. Afdeeling
Clubavond. Van halfacht tot 9 uur
les in het verstellen voor meisjes van
12—15 jaar.
Van 8—9 uur Arbeidsbeurs. Van 8 tot
tot half 10 uur Knipcursus.
Zaterdag-avond van 8—10 uur Repetitie
Tooneelolub.
St. Luduina-Meisjes-Patronaat
St. Petrus Parochie.
Maandag-avond van 7 uur tot jkwart voor
9 voor de lste afdeeling naailes; voor de 2de
afdeeling naai- en verstelles.
Dinsdag-avond van 7 uur tot kwart voor
9 voor beide afdeelingen Spaarkas en Gods
dienstonderricht.
Woensdag-avond van 7 uur tot kwart
voor 9, voor de beide afdeelingen Breiles en
Zangles.
Vrijdag-ftvond van tot kwart voor 9,
voor de beide afdeelingen Herhalingsonder-
richt.
St. Agnes Meisjes Patronaat Par. 0. L. V.
Hemelvaart (Mon Pére.)
Maandag, van half 8 tot 9 uur; lste leerjaar:
Herhalingsonderwijs, 2de leerjaar Naaicursus.
Dinsdag, van half 8tot9uur lste Leerjaar)
Naaicursus.
Woensdag, van 8 tot 9 uur. lste en 2de
leerjaar: Spaarkas, Godsdienstonderricht en
Zang.
Donderdag, van halfacht tot 9 uur, lste
leerjaar: Naaicursus.
Vrijdag, van half acht, tot 9 uur, 2de leer
jaar: Na&ioursua.
Uit de Pers.
Stemplicht. V
De Haagsche hoefijzercorrespoaA
van Het Handelsblad is er
best over te spreken, dat aan het slot
het voorgestelde artikel 80 .wordt go*
„De verplichting om van het kieans i
gebruik te maken, kan door de wet 4
den opgelegd", waardoor de mogelijk!*
der invoering van stemplicht haar 1
trede doet.
„Hetgeen dus wil zeggen aldus
correspondent de mogelijkheid tl
naast den velerlei dwang, die alig
meer, aan den staatsburger wordt oj 2
legd, ook nog deze komt: te worden
dwongen om zich naar de stembus a
geven, ook dan wanneer men onder
candidaten niemand van zijn gad*
vindt, ook dan wanneer men het met g«
der strijdende partijen eens is, ja zei
dan wanneer men niets weet van dei
tueele politieke quaesties, omdat mea
nu eenmaal geen. hoold voor heeft of 1
omdat men meer en meer afkeerig is i 51
worden van alle politieke gedoe.
Zulke menschen zal men, bij het invt 1
ren van stemplicht (wat de Regeeri,
mogelijk wil maken) naar de stemt 1
jagen op straffe b.v. van geldboete, als
België.
Men zou zoo zeggen dat een dergelij
dwang in Nederland toch nog niet ii
zóó gewoons is dat het openen van t
vooruitzicht erop zelfs geen woord v
motiveering noodig heeft.
En toch vindt men van zulk een mol
veering in de M. v. T. geen woord, (j
blz. 7 staat dit zinnetje:
„Ten slotte verklaart het laatste lid t
allen overvloede den wetgever bevoej
stemplicht in te voeren."
Meer niet. Een bloote kennisgeving i
weer.
Tenzij men als motiveering van sta
plicht zou moeten nemen wat op blr
(doch in ander *«rband) als „politi
axioma" wordt gedecreteerd:
„De uitoefening van het kiesrecht
gemeenschapsplicht."
Waarbij dan echter allicht de vraag rij
hoe men het een eeuw lang heeft kuiim
stellen zonder verwezenlijking van i
„axioma".
De Regeering beschouwt trouwe
naar het schijnt, het al of niet invoen
van stemplicht waarachtig nog h«
iets anders dan verzekeringsdwang waa
over toch tamelijk wat is gestreden a
zulk een bijkomstigheid dat het zelfs c-:
der de bestaande Grondwet wel had ka
nen geschieden. Immers, het laatste
van Art. 80 wordt door haar slechts „l
overvloede" voorgesteld. Ons wil het tó
ter voorkomen, dat alleen indien Art
blanco ware, te denken kon zijn aan
reeds bestaande mogelijkheid der iri
ring van stemplicht. Of behooren zul
kleinigheden eigenlijk niet in de Groi
wet?
Wij zullen thans op de stèmplichiquffl
tie niet diep ingaan; er zal later allia
gelegenheid voor zijn. Thans bepalen n
ons tot de verklaring dat wij, schoc
eenige voordeelen van stemplicht ni
miskennend, nochtans zoo stellig mog
lijk van meet af ons verzetten tegen eS
voorbereiding van de invoering ervan (e
een uitdrukkelijk openen der mogelijkhe
in de Grondwet is dat!), voornamelijk o
de volgende redenen:
le. Stemplicht is een ongeoorloofde i
schromelijke belemmering van de in
vidueel© vrijheid, zonder dat deze woi
geboden door een overwegend Staat*!
land;
2e. stemplicht drijft een groot aant
niet-belangstellende, deels onwetend
deels onverschillige, deels onwillige
afkeerige kiezers naar de stembus
brengt dus een in poitieken zin gesprok?
ondeugdelijk element in werking;
3e. stemplicht is onvereenigbaar m
een kiesrecht dat alleen beperkt wor
door aangifte, welk kiesstelsel allicht h(
eenig ietwat aannemelijke zal blijken!
zake vrouwenkiesrecht, wanneer men 4
niet aanstonds algemeen wil maken;
4e. stemplicht is een conservatief o
rectief tegen de werking van algemei
stemrecht, omdat het de onverschillig?
en afkeerigen ter stembus drijft, die va
't meerendeel tegenwoordig onder
conservatief-gezinden worden gevonden
Kiesrecht voor gemeenteraden.
De hoefijzer-redacteur van Het Ha)
delsblad spreekt er zijn verbazi
over uit dat de Regeering bij haar vow
stel tot Grondwetsherziening 2011(11
eenige nadere motiveering aanbeveelt dl
eisch dat de kiezers voor de gemeen»
raden in elk geval eenige belasting I*
ten betalen om bevoegd te zijn, te la»
vervallen. Dit had wel een verklaring I
hoefd, schrijft hij:
„Want de extra-eisch voor Raadskie»
is zeer redelijk te moüveeren. Hij is
meïijk gegrond op deze overweging, 4
Kamer en Staten controleerende en m
de-wetgevende colleges zijn, de Raad
ter een regeerend en alleen-we tg evd
college is. Zonder medewerking van
regeoring des Rijks of des Gewest is, do
de Staten-Generaal ot door de Provincil
Staten, geen aanslag op de zakken
burgers uit te voeren. Maar de Raad
zelf regeering. „Aan het hoofd der I
meent© staat een raad", zegt art. 1
der Grondwet en kan, zij het dan
binnen wettelijke grenzen, de belastij
schroef zooveel aandraaien als hij
Wat dat betoekent, ondervindt men 1,1
en daar reeds onder het bestaande k«
recht en met den exponent van den
sus-eisch er op. Nu gaat men het kiesr«
nog wat, uitbreiden (naar beneden, 1
wil zeggen in de richting van steeds n
dor scrap dies tegenover aanslagen 1
meer gevulde zakken) en bovendien
men er dien exponent nog af. Is dat
zoo logisch?
En had men niet ten minst© w
